Συστήματα Πολυμέσων. Υπερκείμενα & Υπερμέσα A

Transcript

1 Συστήματα Πολυμέσων Υπερκείμενα & Υπερμέσα A

2 Συστήματα υπερκειμένων υπερμέσων (διαχείρισης πολυμεσικής πληροφορίας) αυτόνομα ή κατανεμημένα, διαχειρίζονται, αλληλεπιδραστικά (δευτέρου βαθμού), ένα τεράστιο όγκο πολυμεσικής πληροφορίας οργανωμένων μη σειριακά (μη γραμμικά) σε δίκτυο κόμβων συνδεδεμένων με συνδέσμους (γράφος). δίκτυο κόμβων (προσανατολισμένος γράφος) / 46

3 Χαρακτηριστικά υπερμέσων Διαθέτουν: γραφική διεπαφή χρήστη (GUI) μηχανή υπερμέσων μηχανισμό ανάκτησης πληροφοριών μονάδα αποθήκευσης σύστημα συγγραφής 3/ 46

4 Κόμβοι 4/ 46

5 Σύνδεσμοι & άγκυρες Οι κόμβοι συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους O κόμβος ή το τμήμα του κόμβου από τον οποίο ξεκινά ένας σύνδεσμος ονομάζεται αφετηρία και εκείνος στον οποίο καταλήγει προορισμός Η αφετηρία και ο προορισμός ονομάζονται άγκυρες 5/ 46

6 Είδη συνδέσμων Οι σύνδεσμοι συνδέουν συσχετιζόμενες έννοιες ή κόμβους και είναι: διπλής κατευθύνσης τυποποιημένοι παραπομπής ιεραρχικοί ενεργοποίηση συνδέσμων προκαλεί την εμφάνιση κόμβων 6/ 46

7 Πλοήγηση η μετακίνηση από κόμβο σε κόμβο ακολουθώντας κάποιους συνδέσμους με σκοπό την ανάκτηση εξερεύνηση πληροφοριών πλοήγηση κατά την ανάκτηση πληροφοριών "τι είδους πληροφορίες θέλεις να σου επιστρέψω;" πλοήγηση κατά την εξερεύνηση πληροφοριών "πούθέλειςαμέσωςμετάναπας;" την ευθύνη για την διαδικασία αναζήτησης έχει το σύστημα, το οποίο ασφαλώς γνωρίζει την δομή των πληροφοριών οχρήστηςπρέπει να γνωρίζει τη δομή των πληροφοριών και είναι υπεύθυνος για την διαδικασία αναζήτησης συστήματα πλοήγησης: κύριο εναλλακτικό / 46

8 Πλοήγηση (διαφορές βιβλίου-υπερεγγράφου) έντυπο βιβλίο σειριακή ανάγνωση υπερ-έγγραφο μη σειριακή ανάγνωση ξέρετε πάντα που είστε αρίθμηση σελίδων σελιδοδείκτες σημειώσεις για την κατανόηση του περιεχομένου μιας σελίδας είναι απαραίτητη η κατανόηση των προηγούμενων σελίδων δεν ξέρετε πάντα που είστε κίνδυνος αποπροσανατολισμού με δυσκολία μπορεί να ξαναβρεθεί ένας κόμβος για την κατανόηση του περιεχομένου μιας σελίδας δεν είναι απαραίτητη η κατανόηση των προηγούμενων σελίδων (κόμβων) 8/ 46

9 Πλοήγηση (πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα υπερεγγράφου) εξερεύνηση πλεονεκτήματα υπολογιστής μειονεκτήματα σελιδοδείκτες σχόλια μηχανισμός ιστορικού μηχανισμός αναζήτησης όχι σε έντυπη μορφή (εκτύπωση) ειδικό λογισμικό σύνδεση με πολυμεσικές πληροφορίες εντός και εκτός υπερεγγράφου δύσκολη ανάγνωση (οθόνη) 9/ 46

10 Πλοήγηση (αποπροσανατολισμός) Ενώ πλοηγείστε, μπορεί να μπερδευτείτε για το που πραγματικά είστε Δεν υπάρχουν κατευθύνσεις στο υπερέγγραφο Ευρυγώνια όψη Παρουσιάζει με λεπτομέρειες μόνο ένα περιορισμένο τμήμα του υπερεγγράφου Γενική όψη Χάρτες με λεπτομέρεια Μπορεί να είναι αρκετά μεγάλοι για να παρουσιασθούν σε μια οθόνη Ένας κόμβος που μας ενδιαφέρει μπορεί να είναι δύσκολο να ξαναβρεθεί στο μέλλον Σελιδοδείκτες / 46

11 Πλοήγηση (παράγοντες που επηρεάζουν την πλοήγηση) Η δομή Τα βοηθήματα πλοήγησης Η στρατηγική πλοήγησης / 46

12 Πλοήγηση (δομή) Σειριακή ιεραρχική δικτυωτή σύνθετη / 46

13 Πλοήγηση (Βοηθήματα) άγκυρες με μοναδικότητα αποτυπώματα προεπισκοπήσεις ευρετήρια ευρυγώνιες όψεις ίχνη καθοδηγούμενες περιηγήσεις λίστες ιστορικού οπισθοδρόμηση σελιδοδείκτες τονισμός συνδέσμων φίλτρα 3 / 46

14 Πλοήγηση (στρατηγικές) πλοήγηση κατά πλάτος πλοήγηση κατά βάθος τυχαία πλοήγηση 4 / 46

15 Πλοήγηση (συμπεράσματα) Συμπέρασμα έρευνας: καλές δομές εκείνες που έχουν περίπου τόσους συνδέσμους παραπομπής όσους και συνδέσμους σε μορφή ιεραρχίας. ο τονισμός συνδέσμων βελτιώνει την αποτελεσματικότητα της πλοήγησης σε όλες τις περιπτώσεις. η πλοήγηση-κατά-βάθος λειτουργεί καλύτερα σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από σύντομες συνόδους πλοήγησης σε κόμβους με λίγους συνδέσμους παραπομπής 5 / 46

16 Πλοήγηση Σχετικές ασκήσεις 6 / 46

17 Πλοήγηση (δομή) προσδιορισμός ιεραρχιών & υπολογισμός μετρικών / 46

18 Πλοήγηση (δομή / υπολογισμός μετρικών) συνεκτικότητα διαστρωμάτωση 8 / 46

19 Πλοήγηση (δομή / προσδιορισμός ιεραρχιών) προσδιορισμός κόμβων o κεντρικός (ρίζα του δέντρου) o ευρετηρίου o παραπομπής (αναφοράς) διάκριση συνδέσμων o ιεραρχικών o παραπομπής (αναφοράς) 9 / 46

20 Πλοήγηση (δομή / προσδιορισμός ιεραρχιών) #προσανατολισμένος γράφος# a b f e g d c / 46

21 Πλοήγηση (δομή / προσδιορισμός ιεραρχιών) a προσανατολισμένος γράφος b f πίνακας αποστάσεων e g [ C ] ij / 46 d Μ ij c αν υπάρχουνσύνδεσμοι &i αν αν δεν υπάρχουνσύνδεσμοι &i i j j j

22 Πλοήγηση (δομή / προσδιορισμός ιεραρχιών) #πίνακας αποστάσεων:# Εξωτερική απόσταση, κόμβου i: Εσωτερική απόσταση, κόμβου i: Απόσταση: Σχετική εξωτερική κεντρικότητα: Σχετική εσωτερική κεντρικότητα: / 46 COD i C ij j CID j C ij CD ROC i RIC j i i j CD CODi CD CID i C ij

23 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #υπολογισμός πίνακα αποστάσεων# a b c d e f g COD ROC a b 3. c d e 4 9. f 3.5 g CID RIC Κ 3 / 46

24 Πλοήγηση (δομή / προσδιορισμός ιεραρχιών) κόμβος κεντρικός (ρίζα δένδρου) πρέπει να επικοινωνεί με κάθε άλλο κόμβο ή σχεδόν με όλους τους κόμβους. (υψηλή τιμή ROC) να έχει την μικρότερη απόσταση με τους άλλους κόμβους. (υψηλή τιμή ROC) να έχει λογικό αριθμό παιδιών (όχι κόμβος ευρετηρίου) 4 / 46

25 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος ευρετηρίου: χαρακτηριστικά# χρησιμοποιείται σαν ευρετήριο από τους άλλους κόμβους παρομοιάζεται με το ευρετήριο ενός βιβλίου μεγάλη τιμή της ROC (και πολλά παιδιά) 5 / 46

26 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος ευρετηρίου: στατιστικά μεγέθη εξερχ. συνδέσμων# χ, το σύνολο των εξερχόμενων συνδέσμων, των κόμβων, του υπερεγγράφου μ, ο μέσος όρος, των εξερχόμενων συνδέσμων, των κόμβων, του υπερεγγράφου σ, η διασπορά τους, και τ, το κάτω όριο που είναι συνήθως ίσο με 3σ 6 / 46

27 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος ευρετηρίου: κριτήριο επιλογής# καλός υποψήφιος κόμβος ευρετηρίου: πλήθος εξερχομένων συνδέσμων > από το άθροισμα μ τ. / 46

28 8 / 46 g f 3 e d c b 3 a Εισερχόμενοι (Y) Εξερχόμενοι (X) a d e c g b f Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου ευρετηρίου & ρίζας δέντρου /3# στατιστικά μεγέθη: μ, σ & τ3σ N x N x σ μ τ μ 3σ N x μ

29 9 / σ μ τ μ μ σ μ N x N x N x στατιστικά μεγέθη: Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου ευρετηρίου & ρίζας δέντρου, /3#

30 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου ευρετηρίου & ρίζας δέντρου, 3/3# κριτήριο επιλογής: δεν υπάρχει κόμβος, που το πλήθος των εξερχομένων συνδέσμών του να έχει τιμή > από 4. (μ τ) οπότε κανένας κόμβος δεν είναι κόμβος ευρετηρίου Άρα οι κόμβοι b και e είναι καλοί κόμβοι για ρίζα του δέντρου 3 / 46

31 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος παραπομπής (αναφοράς): χαρακτηριστικά# αντίθετη έννοια από τον κόμβο ευρετηρίου είναι ο προορισμός πολλών συνδέσμων μεγάλη τιμή της RIC 3 / 46

32 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος αναφοράς: στατιστικά μεγέθη εισερχ. συνδέσμων# y, το σύνολο των εισερχομένων συνδέσμων, των κόμβων, του υπερεγγράφου μ,* ο μέσος όρος των εισερχομένων συνδέσμων, των κόμβων, του υπερεγγράφου σ,* η διασπορά τους, και τ,* το κάτω όριο που είναι συνήθως ίσο με 3σ* 3 / 46

33 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #κόμβος αναφοράς: κριτήριο επιλογής# καλός υποψήφιος κόμβος αναφοράς: πλήθος εισερχομένων συνδέσμων > από το άθροισμα μ* τ*. 33 / 46

34 34 / 46 g f 3 e d c b 3 a εισερχόμενοι εξερχόμενοι a d e c g b f Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου αναφοράς, /3#

35 35 / 46 στατιστικά μεγέθη: 4. * 3 * * * * *.4 3 * σ μ τ μ μ σ μ N y N y N y Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου αναφοράς, /3#

36 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) #παράδειγμα: επιλογής κόμβου αναφοράς, 3/3# κριτήριο επιλογής: δεν υπάρχει κόμβος, που το πλήθος των εισερχομένων συνδέσμών του να έχει τιμή > από 4. (μ* τ*) οι κόμβοι a και c είναι πιο κοντά στο να γίνουν 36 / 46

37 Πλοήγηση (ανάλυση δομής/προσδιορισμός ιεραρχιών) κόμβος ρίζας: κριτήριο επιλογής οι κόμβοι b και e είναι δύο καλοί κόμβοι για ρίζες του δέντρου, γιατίμπορείναλείπουνκάποιοισύνδεσμοι (ROC: b.5 & e9.6) δεν υπάρχει κόμβος, που το πλήθος των εξερχομένων συνδέσμών του να έχει τιμή > από 4. (μ τ) δεν υπάρχει κόμβος, που το πλήθος των εισερχομένων συνδέσμών του να έχει τιμή > από 4. (μ* τ*) οι κόμβοι a και c είναι πιο κοντά στο να γίνουν κόμβοι αναφοράς 3 / 46

38 Πλοήγηση διάσχιση προσανατολισμένου γράφου, ως συνδετικού δέντρου ογράφος«πιάνεται» απότηρίζα ο υπόλοιπος γράφος αφήνεται να αιωρείται το αποτέλεσμα είναι ένα δέντρο με τεντωμένα τα μονοπάτια με το μικρότερο μήκος αυτά τα μονοπάτια είναι οι σύνδεσμοι σε ιεραρχική μορφή όλοι οι άλλοι σύνδεσμοι είναι σε μορφή αναφοράς 38 / 46

39 a Πλοήγηση b f διάσχιση προσανατολισμένου γράφου, ως συνδετικού δέντρου, με προτεραιότητα εύρους d e c g e b d c κόμβοι ρίζες: b & e f g σύνδεσμοι: ιεραρχικοί αναφοράς κόμβοι αναφοράς: a & c a 3 39 / 46

40 Πλοήγηση (o παράδειγμα διάσχισης προσανατολισμένου γράφου, ως συνδετικού δέντρου) 4 / 46

41 Πλοήγηση (παράδειγμα: διάσχισης προσανατολισμένου γράφου) πίνακας αποστάσεων a b c d e f a 3 b c d e f 4 / 46

42 Πλοήγηση (παράδειγμα: διάσχισης προσανατολισμένου γράφου) υπολογισμός παραμέτρων a b c d e f COD ROC a b 6. c d e f CID RIC / 46

43 Πλοήγηση (παράδειγμα: διάσχισης προσανατολισμένου γράφου) πίνακας εξερχ. & εισερχ. συνδέσμων/κόμβο εξερχόμενοι εισερχόμενοι a b 3 c d e f 43 / 46

44 44 / 46.4 * 3 * * * * * * σ μ τ μ σ μ τ μ μ σ μ σ μ μ N y N y N y N x N x N x Πλοήγηση (παράδειγμα: διάσχισης προσανατολισμένου γράφου) στατιστικά μεγέθη

45 Πλοήγηση (παράδειγμα: διάσχισης προσανατολισμένου γράφου) επιλογή κόμβων: κεντρικού, ευρετηρίου & αναφοράς κανένας κόμβος δεν έχει τιμή πάνω από 4.5 και έτσι δεν υπάρχουν κόμβοι ευρετηρίου. οκόμβοςb είναι ένας καλός υποψήφιος κόμβος για ρίζα (η τιμή ROC είναι η υψηλότερη και ίση με 6.) κανένας κόμβος δεν έχει τιμή πάνω από.4 και άρα δεν υπάρχουν κόμβοι αναφοράς, με τους κόμβους c και f να είναι πιο κοντά στο να γίνουν. 45 / 46

46 Πλοήγηση (διάσχιση προσανατολισμένου γράφου, ως συνδετικού δέντρου, με προτεραιότητα εύρους) 46 / 46