ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΟΒΤΣΙΝΙΚΟΒΑ ΞΕΝΙΑ ΝΟΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΕΞΑΜΗΝΟ Ζ - ΤΜΗΜΑ Ζ6 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΑΡΙΣΑ 2010

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. σελ 2 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ.....σελ 4 ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ....σελ 6 ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ.σελ 7 ΑΛΛΕΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ..σελ 8 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ...σελ 9 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ..... σελ 10 ΠΕΡΙΛΗΨΗ..σελ 12 ΠΗΓΕΣ. σελ 14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 1 -

3 Το κάπνισμα, το οποίο, ως ένα βαθμό, οφείλεται στην εξάρτηση που προκαλεί η νικοτίνη, αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα για την υγεία. Αποτελεί μια χρόνια υποτροπιάζουσα κατάσταση, της οποίας η θεραπεία είναι πολλές φορές δύσκολη. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι που χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού και οι περισσότεροι από αυτούς επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα. Από τους καπνιστές, ποσοστό περίπου 70% έχουν σκεφτεί να διακόψουν το κάπνισμα έστω μια φορά, 35% προσπαθούν να διακόψουν το κάπνισμα τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, αλλά μόνο 6% από αυτούς καταφέρνουν να διατηρήσουν την αποχή από το κάπνισμα. Το κάπνισμα ενοχοποιείται για περίπου 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, 80% των θανάτων από ΧΑΠ και 17% των θανάτων από στεφανιαία νόσο. Κατά μέσο όρο, το κάπνισμα οδηγεί σε απώλεια 12 υγιών χρόνων ζωής και ελαττώνει τη διάρκεια της ζωής κατά 8 χρόνια. Οι περισσότερες προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος γίνονται χωρίς βοηθητικά μέσα (μόνο με τη δύναμη της θέλησης) και συνδέονται με χαμηλά ποσοστά επιτυχίας (3-5%). Υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας επιτυγχάνονται όταν οι καπνιστές ζητούν βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος από τους ειδικούς. Ακόμη και τότε, η σταθερή αποχή από το κάπνισμα είναι δύσκολη και συχνά απαιτούνται πολλές προσπάθειες πριν επιτευχθεί η μακροπρόθεσμη αποχή. Έχει παρατηρηθεί ότι ο οι καπνιστές που δεν καταφέρνουν να διακόψουν το κάπνισμα συνήθως έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, μικρό ενδιαφέρον για τις θεραπείες συμπεριφοράς που υποβοηθούν την προσπάθεια διακοπής, κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων εθιστικών ουσιών και ψυχιατρικά νοσήματα. Επιπλέον, σήμερα καπνίζει μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών σε σχέση με το παρελθόν και οι γυναίκες συνήθως εκδηλώνουν εντονότερα συμπτώματα στέρησης νικοτίνης και μεγαλύτερη καταθλιπτική διάθεση, κατά τη διάρκεια των προσπαθειών διακοπής καπνίσματος, με αποτέλεσμα να ανταποκρίνονται λιγότερο στις θεραπείες με υποκατάστατα νικοτίνης. Οι καπνιστές που είχαν αποτύχει αρχικά στην προσπάθειά τους να διακόψουν το κάπνισμα, χρησιμοποιούν ευκολότερα φαρμακευτικές θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος. Όμως, συνήθως επιζητούν νέες προσεγγίσεις από αυτές που ήδη έχουν δοκιμάσει, γεγονός που υπαγορεύει την αναγκαιότητα για δημιουργία νέων και πιο αποτελεσματικών θεραπειών για τη διακοπή του καπνίσματος

4 Η καλύτερη κατανόηση των δράσεων της νικοτίνης στα νευροδιαβιβαστικά μονοπάτια του ΚΝΣ έχει κατευθύνει τη βασική και κλινική έρευνα στη δημιουργία νέων φαρμάκων, που στοχεύουν στη θεραπεία της εξάρτησης από τη νικοτίνη. Η διακοπή του καπνίσματος, καθώς και οι στρατηγικές πρόληψης της έναρξης αλλά και της υποτροπής του καπνίσματος μετά από επιτυχή διακοπή του, παρέχουν τεράστια δυνατότητα για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Ήδη, η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, συστήνει τη διακοπή του καπνίσματος ως την πιο σημαντική θεραπευτική παρέμβαση στη θεραπεία της ΧΑΠ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ - 3 -

5 Έχετε κάνει χρήση καπνού τους τελευταίους 12 μήνες; Όχι ποτέ: Επιβράβευσε. Ενίσχυσε τη μη χρήση καπνού. Οι ασθενείς που κάπνιζαν στο παρελθόν πρέπει να ερωτηθούν αν καπνίζουν μερικά χρόνια μετά τη διακοπή. Η υποτροπή είναι σπάνια μετά από 5 χρόνια αποχής. Ναι Διακοπή τους τελευταίους 12 μήνες: Επιβράβευσε. Ρώτησε αν χρειάζονται βοήθεια για να παραμείνουν ελεύθεροι καπνού. Συμβούλευσε τους να επικοινωνήσουν μαζί σου ή να αναζητήσουν άλλη συμβουλευτική υποστήριξη, αν αντιμετωπίσουν κάποια δυσκολία (τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης διακοπής καπνίσματος, ιατρεία διακοπής καπνίσματος, κ.ά.). Ναι ενεργός καπνιστής. Πάρε σύντομο ιστορικό καπνίσματος, που θα περιλαμβάνει τον αριθμό των τσιγάρων ανά ημέρα, το έτος έναρξης καπνίσματος, την παρουσία νόσου σχετιζόμενης με το κάπνισμα, προηγούμενες προσπάθειες διακοπής και την έκβαση; Χρησιμοποίησε μη επικριτικές ερωτήσεις όπως: «πως αισθάνεσαι που καπνίζεις αυτό το χρονικό διάστημα;» Εξέφρασε ανησυχία / ενδιαφέρον και όχι κριτική. Σχεδιάζεις να διακόψεις το κάπνισμα τους επόμενους 6 μήνες; Δεν σχεδιάζω να διακόψω. Όχι δεν είμαι έτοιμος. (Πριν την λήψη απόφασης) Εστίασε στα κίνητρα. Ενημέρωσε τον ασθενή για τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος, χωρίς κριτική ή αντιπαράθεση. Σεβάσου την απόφαση του ασθενούς. Πάρε την άδεια του ασθενούς για το αν θέλει να τον ενημερώσεις για τους κινδύνους του καπνίσματος. Συμβούλεψε (Advise) - 4 -

6 Ρώτησε: «Υπάρχει κάτι που θα σε παρακινούσε να σκεφτείς να διακόψεις το κάπνισμα;» ή «Μπορείς να φανταστείς κάποιο όφελος από τη διακοπή του καπνίσματος;» Πρόσφερε βοήθεια στην περίπτωση που ο ασθενής θελήσει να αλλάξει γνώμη. Οργάνωσε (Arrange) Συστηματική παρακολούθηση: ρώτησε τον ασθενή αν θα ήθελε να κουβεντιάσετε για το κάπνισμα και πάλι στην επόμενη επίσκεψη. Σχεδιάζω να διακόψω μέσα στους επόμενους 6 μήνες. Ναι, αλλά όχι ακόμα Αβεβαιότητα. (Περίσκεψη) Συμβούλεψε (Advise) Εστίασε στην αμφιταλάντευσή τους, βοήθησε τους να βρουν τα δικά τους κίνητρα. Προσέφερε βοήθεια ρωτώντας: «ποια είναι τα πράγματα που αρέσουν και ποια όχι σχετικά με το κάπνισμα;» «Έχετε προσπαθήσει αν το διακόψετε στο παρελθόν;» «Πως τα πήγατε την τελευταία φορά που το διακόψατε;» «Τι θα έπρεπε να γίνει για να ενισχυθούν τα κίνητρά σας;» «Πως μπορώ να σας βοηθήσω να ενισχύσετε την αποφασιστικότητά σας να διακόψετε το κάπνισμα;» Υποστήριξε (Assist) Διερεύνησε τους φραγμούς έναντι της διακοπής. Προσέφερε βοήθεια για τη διακοπή. Απευθύνσου στις τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης της διακοπής ή σε άλλη συμβουλευτική υποστήριξη, απευθύνσου στο ιατρείο διακοπής καπνίσματος αν το προτιμά ο ασθενής. Χορήγησε ενημερωτικό υλικό / τηλεφωνικούς αριθμούς επικοινωνίας. Υποστήριξε τον ασθενή με συστηματική παρακολούθηση ή επικοινώνησε τηλεφωνικά μαζί του εντός 6 μηνών Ή θυμήσου να τον ρωτήσεις την επόμενη φορά που θα τον συναντήσεις. Σχεδιάζω να διακόψω μέσα στον επόμενο μήνα. Ναι, έτοιμος να κόψω το κάπνισμα. Υποστήριξε (Assist) - 5 -

7 Να συμμετάσχεις στη δημιουργία ενός σχεδίου διακοπής. Βοήθησε τον ασθενή να ορίσει ημερομηνία διακοπής. Συζήτησε για τη στέρηση και πρότεινε στρατηγικές αντιμετώπισης. Ενθάρρυνε την κοινωνική υποστήριξη. Βοήθησε στην αντιμετώπιση των φραγμών έναντι της διακοπής, όπως ο φόβος της αποτυχίας, η ανάγκη καπνίσματος για την αντιμετώπιση του άγχους, η αύξηση βάρους, η κοινωνική πίεση. Δώσε συμβουλές υγιεινής διαβίωσης: καλό ύπνο, αποφυγή καφεΐνης και αλκοόλ. Η σωματική άσκηση ίσως βοηθήσει. Βοήθησε δίνοντας συμβουλές σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή του καπνίσματος: Υποκατάστατα Νικοτίνης (επαρκής δοσολογία για αρκετό χρονικό διάστημα, βοηθούν τις πρώτες 4-7 εβδομάδες). Συμπτώματα στέρησης εμφανίζονται κυρίως κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων και εξασθενούν μετά από 4-7 εβδομάδες. Βοήθησε συνταγογραφώντας βαρενικλίνη ή βουπροπιόνη, όταν ενδείκνυται. Οργάνωσε (Arrange) Υποστήριξη με συστηματική παρακολούθηση / τηλεφωνική επικοινωνία εβδομαδιαία τις πρώτες εβδομάδες και κατόπιν μηνιαία παρακολούθηση επικοινωνία. Τα 5 κύρια βήματα παρέμβασης: Ρωτάμε, Συμβουλεύουμε, Εκτιμούμε, Παρέχουμε στήριξη, Παρακολουθούμε και προγραμματίζουμε. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Αν διακόψεις το κάπνισμα πριν την ηλικία των 30 ετών, ο κίνδυνος για την υγεία σου θα είναι παρόμοιος με τον κίνδυνο των μη καπνιστών. Ο κίνδυνος του να αποκτήσεις ένα χαμηλού βάρους νεογνό επανέρχεται στο φυσιολογικό, εάν διακόψεις το κάπνισμα πριν την εγκυμοσύνη ή κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου. Η γονιμότητα αυξάνεται. Εντός 72 ωρών: η αρτηριακή πίεση μειώνεται, ο αριθμός των σφίξεων πέφτει, ο κίνδυνος καρδιακού συμβάματος μειώνεται, ενώ η ποιότητα της γεύσης και της όσφρησης αυξάνονται

8 Εντός δύο εβδομάδων: η λειτουργία των πνευμόνων βελτιώνεται, η κυκλοφορία του αίματος γίνεται ευκολότερη, ενώ το περπάτημα καθίσταται ευχερέστερο. Εντός ενός έτους: η δύσπνοια και η κόπωση βελτιώνονται, ο βήχας μειώνεται, και ο μεγάλος κίνδυνος στεφανιαίας νόσου πέφτει στο μισό του κινδύνου ενός καπνιστή. Εντός 5 ετών: ο κίνδυνος γαστρικών ελκών μειώνεται. Ο κίνδυνος καρκίνου της κύστης, των νεφρών, του στόματος, του οισοφάγου, του παγκρέατος και του λάρυγγα μειώνεται. Εντός 5-15 ετών: ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου και στεφανιαίας νόσου μειώνεται στο επίπεδο ενός μη καπνιστή. Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα βρίσκεται στο μισό του κινδύνου ενός καπνιστή. ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Θεραπεία υποκατάστασης της νικοτίνης (NRT) - Τσίκλες νικοτίνης Η τσίκλα που περιέχει νικοτίνη ήταν η πρώτη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης. Μασώντας την τσίχλα απελευθερώνεται νικοτίνη, η οποία απορροφάται από τον βλεννογόνο του στόματος. - Δερματικά αυτοκόλλητα νικοτίνης Τα αυτοκόλλητα νικοτίνης επιτρέπουν την απορρόφηση της νικοτίνης από το δέρμα. Η κύρια ανεπιθύμητη ενέργεια από τη χρήση τους είναι ο ερεθισμός του δέρματος. - Εισπνεόμενη νικοτίνη (ρινικό εκνέφωμα-εισπνοές από το στόμα) Υπάρχουν δυο μορφές εισπνεόμενης νικοτίνης, το ρινικό εκνέφωμα και η εισπνεόμενη νικοτίνη από το στόμα. - Παστίλιες νικοτίνης Οι παστίλιες απελευθερώνουν 25% περισσότερη νικοτίνη από τις τσίκλες. Η τσίκλα συνήθως συγκρατεί κάποια ποσότητα νικοτίνης, ενώ η παστίλια απελευθερώνει όλη τη δόση. - Υπογλώσσιες ταμπλέτες νικοτίνης Η μικροταμπλέτα είναι μία διαλυτή ταμπλέτα διαμέτρου 6mm, που περιέχει 2mg νικοτίνης συνδεδεμένης με βετακυκλοδεξτρίνη

9 ΑΛΛΕΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ - Αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά Δεν είναι σαφές πως τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα βοηθούν στη διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος ελάττωσης του άγχους και της αγωνίας και η πιθανή αποτελεσματικότητα των αγχολυτικών φαρμάκων στη διακοπή του καπνίσματος έχει μελετηθεί. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Αποτελούν προτάσεις για την αντιμετώπιση της στέρησης του καπνού και τρόπους για τη μείωση του κινδύνου υποτροπής. Τα στερητικά συμπτώματα είναι πιο συχνά τις πρώτες ημέρες μετά τη διακοπή. Εάν χρησιμοποιείς υποκατάστατα νικοτίνης, βαρενικλίνη, ή βουπροπιόνη θα μειώσεις τα συμπτώματα στέρησης της νικοτίνης. Θυμήσου τα 4 Π: Παρέτεινε την ενόρμηση καπνίσματος. Μετά από 5 λεπτά η επιθυμία να καπνίσεις αποδυναμώνεται και η αποφασιστικότητά σου να διακόψεις το κάπνισμα επιστρέφει. Πάρε βαθιά ανάσα. Πάρε μια βαθιά και αργή ανάσα και εξέπνευσε αργά. Επανέλαβε 3 φορές. Πιες νερό αργά, κρατώντας το στο στόμα λίγο περισσότερο, για να απολαύσεις τη γεύση. Πράξε κάτι άλλο για να απομακρύνεις το μυαλό σου από το κάπνισμα. Η άθληση αποτελεί μια καλή εναλλακτική λύση

10 Απέφυγε τους βασικούς παράγοντες που ευθύνονται για την υποτροπή κατά την αρχική περίοδο της προσπάθειάς σου για τη διακοπή του καπνίσματος. Συνήθεις αφορμές υποτροπής είναι το αλκοόλ, ο καφές και οι φίλοι που καπνίζουν. Θυμήσου: Ένα τσιγάρο είναι αρκετό. «Μπορώ να καπνίσω μόνο ένα» αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι ξαναγίνονται συστηματικοί καπνιστές. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εξάρτηση από τον καπνό είναι μια χρόνια κατάσταση, που συχνά απαιτεί επανειλημμένες παρεμβάσεις. Ωστόσο, σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες που μπορούν να οδηγήσουν σε μακροχρόνια ή μόνιμη αποχή από το κάπνισμα. Έτσι, όλοι οι ασθενείς που καπνίζουν θα πρέπει να ενημερώνονται για αυτές και να παροτρύνονται να προσπαθήσουν. Εκτός των ειδικών περιπτώσεων, οι θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε όλους τους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στους καπνιστές που ανήκουν σε ειδικούς πλυθησμούς, π.χ. με ιατρικές αντενδείξεις, με χαμηλή καπνιστική συνήθεια (<10 τσιγάρα/ημέρα), τις έγκυες/θηλάζουσες γυναίκες, τους έφηβους

11 Οι θεραπείες που στοχεύουν στη διακοπή του καπνίσματος, από την απλή συμβουλευτική παραίνεση του γιατρού μέχρι τα ειδικά προγράμματα διακοπής καπνίσματος, δεν είναι μόνο κλινικά αποτελεσματικές, αλλά είναι και εξαιρετικά συμφέρουσες οικονομικά συγκριτικά με άλλες προληπτικές θεραπευτικές παρεμβάσεις για νοσήματα, όπως η υπερχοληστερολαιμία και η υπέρταση, ή προληπτικές απεικονιστικές μεθόδους, όπως η μαστογραφία και το τεστ Παπανικολάου. Και αυτό, αν αναλογιστεί κανείς τα χρόνια νοσήματα και τις επιπλοκές που επιβαρύνουν τα συστήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, καρκίνους, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, που μπορούν να προληφθούν. Επίσης, όσον αφορά την ειδική ομάδα των εγκύων γυναικών, η διακοπή του καπνίσματος οδηγεί σε λιγότερες γεννήσεις λιπόβαρων εμβρύων, λιγότερους περιγεννητικούς θανάτους και σημαντικά οφέλη υγείας για τη μητέρα. Η ταχύτατη ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών ουσιών, που από τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών φαίνονται να υπόσχονται ακόμη καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με τις ήδη υπάρχουσες θεραπείες, θα διευρύνει το φάσμα των θεραπευτικών επιλογών, αλλά και των δυνατοτήτων παροχής φαρμακευτικής βοήθειας σε ειδικές ομάδες καπνιστών, που έχουν περιορισμούς στη χρήση κάποιων φαρμάκων. Δεδομένης της κλινικής αποτελεσματικότητας και της καλής σχέσης κόστουςαποτελεσματικότητας που προσφέρουν οι θεραπείες της εξάρτησης από τον καπνό και τα ειδικά προγράμματα διακοπής καπνίσματος, θα ήταν ιδανικό αν καλύπτονταν από τους ασφαλιστικούς φορείς, κάνοντάς τα προσιτά σε όλους τους καπνιστές

12 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το κάπνισμα παγκοσμίως, αποτελεί ίσως το μοναδικό σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την υγεία, αλλά και ένα σημαντικό παράγοντα θνησιμότητας, που μπορεί ωστόσο να προληφθεί. Το κάπνισμα είναι υπεύθυνο για πολλά νοσήματα, όπως πολλούς τύπους καρκίνου, τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τις περιφερικές αγγειοπάθειες και το πεπτικό έλκος, ενώ επηρεάζει τη διάπλαση και ανάπτυξη εμβρύων και νεογνών. Πολλές από τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία είναι αναστρέψιμες, ακόμη και αν κάποιος διακόψει το κάπνισμα στη μέση ηλικία, ενώ οι περισσότερες από τις θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος έχουν καλή σχέση κόστουςαποτελεσματικότητας. Δεδομένου ότι η διάρκεια της καπνιστικής συνήθειας αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για τη θνησιμότητα σε σχέση με το κάπνισμα, ο στόχος της θεραπείας πρέπει να είναι η έγκαιρη διακοπή του καπνίσματος και η

13 πρόληψη της υποτροπής. Από διάφορες ιατρικές οργανώσεις έχουν σχεδιαστεί κατευθυντήριες οδηγίες για τη διακοπή του καπνίσματος με στόχο να βελτιωθούν οι παρεμβάσεις για την απεξάρτηση από τη νικοτίνη και να αυξηθούν τα ποσοστά διακοπής του. Στις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες η φαρμακευτική θεραπεία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της απεξάρτησης από τον καπνό. Η θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης και η υδροχλωρική βουπροπιόνη, σε συνδυασμό με παρεμβάσεις συμπεριφοράς, συστήνονται ως θεραπείες πρώτης γραμμής. SUMMARY Tobacco use is the single most important preventable health risk in the developed world, and an important cause of premature death worldwide. Smoking causes a wide range of diseases, including many types of cancer, chronic obstructive pulmonary disease, coronary heart disease, stroke, peripheral vascular disease, and peptic ulcer, while it also affects fetal and neonatal growth and development. Many of the adverse health effects of smoking are reversible, and smoking cessation treatments represent some of the most cost effective of all health care interventions. In order to improve smoking cessation rates effective behavioral and pharmacological treatments, together with professional counseling and advice are required. Since smoking duration is the major risk factor for smoking. Related morbidity the treatment goal should be early cessation and prevention of relapse. Nowadays, guidelines from national and worldwide medical organizations promote treatment for tobacco dependence

14 Pharmacological treatment is an essential cornerstone of treatment for tobacco dependence. Nicotine replacement therapy and sustained released bupropion are recommended as first line treatment in the updated guidelines, in conjunction with behavioral intervention for the management of smoking cessation. ΠΗΓΕΣ