- Κύριε Μούντζιο, ας ξεκινήσουμε με αισιόδοξη διάθεση, ποια είναι τα νέα «όπλα» στη μάχη κατά του καρκίνου;

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "- Κύριε Μούντζιο, ας ξεκινήσουμε με αισιόδοξη διάθεση, ποια είναι τα νέα «όπλα» στη μάχη κατά του καρκίνου;"

Ἄννα Δαμασκηνός
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Συνέντευξη με τον Ογκολόγο - Παθολόγο, Ιωάννης Μούντζιο Χωρίς αμφιβολία, ο όρος «καρκίνος» είναι στη συνείδηση των περισσότερων ανθρώπων άρρηκτα συνυφασμένος με ένα νόσημα ανίατο, το οποίο θα οδηγήσει με τρόπο υποχρεωτικό και αναπόφευκτο σε άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα στο θάνατο. Η παγιωμένη αυτή νοοτροπία έχει σαν αποτέλεσμα την μεγάλη ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών στους οποίους γίνεται η διάγνωση της νόσου, οι οποίοι αισθάνονται ότι οδηγούνται σε μια πορεία «χωρίς επιστροφή» και με βέβαιη κατάληξη, γεγονός που τους οδηγεί συχνά σε εκδήλωση βαριάς ψυχικής συμπτωματολογίας, με προεξάρχουσα διαταραχή την κατάθλιψη. Πόσο αληθινή είναι όμως αυτή η εικόνα υπό το πρίσμα των εξελίξεων στο χώρο της Ιατρικής και ιδιαίτερα της Ογκολογίας στις απαρχές της νέα χιλιετίας; Μαζί με τον παθολόγο ογκολόγο Ιωάννη Μούντζιο, MD, MSc, PhD, κάνουμε μία εμπεριστατωμένη συζήτηση για την έννοια του καρκίνου, που αποτελεί χωρίς καμία αμφιβολία τη μάστιγα όλων των εποχών, κυρίως δε, εστιάζουμε στις νεότερες εξελίξεις γύρω από το νόσημα, που φαντάζουν σαν ένα φως ελπίδας για εκατομμύρια ασθενείς ανά τον κόσμο. - Κύριε Μούντζιο, ας ξεκινήσουμε με αισιόδοξη διάθεση, ποια είναι τα νέα «όπλα» στη μάχη κατά του καρκίνου; - Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Κλινικής Ογκολογίας (ΕEuropean Society of Clinical Oncology, 2003), την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη ελάττωση της συνολικής θνησιμότητας από όλες τις μορφές καρκίνου, από 147 σε 136 ανά πληθυσμού ανά έτος. Οι λόγοι γι αυτή τη μείωση είναι πολλοί και περιλαμβάνουν προληπτικές παρεμβάσεις, πρώιμη διάγνωση χάρη στον καλύτερο διαγνωστικό έλεγχο αλλά και την πληρέστερη ενημέρωση του κοινού, αλλαγές στον τρόπο ζωής (στροφή προς την υγιεινή διατροφή και μείωση του καπνίσματος), αλλά και σε νεότερες και αποτελεσματικότερες θεραπείες σε αρκετές μορφές κακοήθειας. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφερθούμε: 1. Στα πρόσφατα επιτεύγματα της μοριακής βιολογίας και βιοχημείας (μηχανισμός μεταγωγής ενδοκυττάριου σήματος, μικροσυστοιχίες DNA, δράση τελομερών, ρύθμιση κυτταρικού κύκλου από τις κυκλινινοεξαρτώμενες κινάσες κ.α.), που οδήγησαν στην 1 / 5

2 πληρέστερη κατανόηση της μοριακής βάσης της καρκινογένεσης με αποτέλεσμα την παραγωγή νέων κατηγοριών φαρμάκων με αυξημένη δραστικότητα, όπως π.χ. οι αναστολείς της τοποϊσομεράσης ΙΙ (ταξάνες). 2. Στη χρήση των μονοκλωνικών αντισωμάτων, ειδικών δηλαδή αντισωμάτων που έχουν την ιδιότητα να συνδέονται σχεδόν αποκλειστικά με τα καρκινικά κύτταρα. Η ιδιότητα αυτή τα καθιστά ιδανικούς «φορείς» χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που μπορούν έτσι να κατευθυνθούν απευθείας στα κακοήθη κύτταρα μειώνοντας κατά πολύ την τοξικότητα στους φυσιολογικούς ιστούς. Ήδη τέτοιου είδους φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπευτική αντιμετώπιση κάποιων μορφών λεμφωμάτων καθώς και στον καρκίνο του μαστού. 3. Η ανακάλυψη ειδικών ογκογονιδίων, δηλαδή γονιδίων που προδιαθέτουν στην εμφάνιση κακοήθειας και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την ανίχνευση της προδιάθεσης, όσο και για την εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου, ενώ αποτελούν και θεραπευτικούς στόχους με φάρμακα που «μπλοκάρουν» τα προϊόντα παραγωγής των γονιδίων αυτών. 4. Σημαντικές εξελίξεις έχει να επιδείξει και το χειρουργικό κομμάτι της θεραπευτικής αντιμετώπισης των όγκων με εφαρμογή νέων χειρουργικών μεθόδων και τεχνικών που στοχεύουν σε πιο περιορισμένης έκτασης επεμβάσεις, με ισοδύναμη όμως αποτελεσματικότητα για τον/την ασθενή, π.χ. εφαρμογή απλής ογκεκτομής με επιμελή λεμφαδενικό καθαρισμό αντί της τροποποιημένης ριζικής μαστεκτομής στον καρκίνο του μαστού. 5. Τέλος, θεαματική πρόοδος επιτελείται τα τελευταία χρόνια στον τομέα της ορμονοθεραπείας όγκων που εμφανίζουν εξάρτηση από την ορμονική λειτουργία (καρκίνος μαστού, προστάτη, ενδομητρίου), καθώς και στην ενίσχυση της ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού του ασθενούς στον καρκίνο με ειδικά εμβόλια, των οποίων η εφαρμογή βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο σε όγκους οι οποίοι αποδεδειγμένα προκαλούνται από ιούς (π.χ. καρκίνος τραχήλου μήτρας, ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα). - Μπορούμε αλήθεια να προφυλαχθούμε; 2 / 5

3 - Οι σημαντικές εξελίξεις στο θεραπευτικό πεδίο δεν αποδυναμώνουν σε καμιά περίπτωση την αξία της πρόληψης, η οποία ειδικά στην περίπτωση του καρκίνου αποκτά κεφαλαιώδη σημασία Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση μιας κακοήθειας, τόσο πιο εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί και τόσο πιο καλό είναι το προσδοκώμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Αξίζει να τονιστεί πως σήμερα υπάρχουν κακοήθεις νεοπλασίες που στα αρχικά τους στάδια και με την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση θεωρούνται πλήρως ιάσιμες, όπως είναι ο καρκίνος του όρχεως, κάποιες μορφές λεμφωμάτων, ο καρκίνος του μαστού και του παχέος εντέρου, μια σειρά από αιματολογικές κακοήθειες της παιδικής ηλικίας και άλλες. - Επομένως μπορούμε να μιλάμε για προληπτικά που μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποφυγή άλλα και στην έγκαιρη διάγνωση των συχνότερων κακοηθειών. - Ασφαλώς. Απαριθμώντας τα αυτά είναι: 1. Η αποφυγή βλαβερών συνηθειών, όπως το κάπνισμα, που αποδεδειγμένα σχετίζεται με μια σειρά από κακοήθειες (καρκίνος φάρυγγος, λάρυγγος, πνεύμονος και άλλοι), καθώς και η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ και κεκορεσμένων λιπαρών οξέων με τις τροφές, που πλην των άλλων βλαβερών συνεπειών τους σχετίζονται και με κακοήθειες του οισοφάγου, του στομάχου, του ήπατος και του παχέος εντέρου. Αξίζει ακόμη να τονιστεί η αποφυγή της μακροχρόνιας έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, σχετιζόμενη με εμφάνιση νεοπλασιών του δέρματος όπως το μελάνωμα. 2. Η τακτική, σε μηνιαία βάση, εξέταση των μαστών των ενηλίκων γυναικών από τις ίδιες ή τον Ιατρό τους, και ιδιαίτερα σε αυτές που έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, καθώς και η διενέργεια μιας μαστογραφίας αναφοράς μετά τα 30 έτη και ακολούθως σε ετήσια βάση ή με βάση τις οδηγίες του Ιατρού τους. 3. Η εξέταση του κολποτραχηλικού επιχρίσματος των γυναικών με το γνωστό μας τεστ Παπανικολάου (Pap-test) με έναρξη ταυτόχρονη με την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας και ακολούθως σε ετήσια βάση ή σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος Ιατρού. 3 / 5

4 4. Η διενέργεια απλών εργαστηριακών εξετάσεων σε τακτική βάση, όπως οι γενικές εξετάσεις αίματος, που προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια στη διάγνωση αιματολογικών και άλλων κακοηθειών και η απλή ακτινογραφία θώρακος για τη διάγνωση πρωτοπαθών ή μεταστατικών όγκων του πνεύμονα και του μεσοθωρακίου. 5. Η δακτυλική εξέταση του προστάτη, σε συνδυασμό με την ανίχνευση της τιμής του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στον ορό του αίματος σε άνδρες άνω των 55 ετών, προσφέρει ένα πολύτιμο διαγνωστικό όπλο στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό μια και πρόκειται για νεοπλασία με καλοήθη και μακροχρόνια πορεία, εφόσον διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. 6. Η διενέργεια ορθοσιγμοειδοσκόπησης, κι εφόσον υπάρχουν ενδείξεις και κολονοσκόπησης, σε ασθενείς άνω των 50 ετών με βεβαρημένο ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό, σε ασθενείς με ύποπτη συμπτωματολογία ή ακόμη και προληπτικά σε υγιείς ηλικιωμένους συμβάλλει ουσιαστικά στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού και του παχέος εντέρου, νόσοι δυνητικά ιάσιμες στα αρχικά στάδια. 7. Τελευταία, αλλά όχι ήσσονος σημασίας, είναι η αυξημένη εγρήγορση που πρέπει να διαθέτουμε όλοι μας σε συμπτώματα που μπορεί να αποτελούν την πρώτη εκδήλωση μιας κακοήθειας, όπως η απότομη και χωρίς λόγο απώλεια σημαντικού βάρους σε μικρό χρονικό διάστημα, η εμφάνιση διογκώσεων σε όργανα όπως ο τράχηλος, ο μαστός και οι όρχεις, η απώλεια αίματος με το βήχα (αιμόπτυση), η αιφνίδια αλλαγή των συνηθειών του εντέρου, η απώλεια αίματος από το ορθό ή τον κόλπο (σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες) και άλλα. Τονίζεται ότι τα ανωτέρω συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και σε μια σειρά από καλοήθεις παθήσεις, γι αυτό και δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να ταυτίζονται με κακοήθεια. Σε κάθε περίπτωση η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής αποτελεί την καλύτερη λύση. - Να ολοκληρώσουμε τη σημερινή συνέντευξη όπως ακριβώς την ξεκινήσαμε, με διάθεση αισιοδοξίας. - Σίγουρα, κανείς δεν μπορεί ακόμη να ισχυριστεί ότι η ανθρωπότητα έχει κατορθώσει να νικήσει τη μάστιγα αυτή του ανθρωπίνου γένους που ονομάζεται καρκίνος. Σύσσωμη όμως η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι η εντατική εφαρμογή των μέτρων πρόληψης κι έγκαιρης διάγνωσης μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη δραστική μείωση της θνητότητας και νοσηρότητας από κακοήθεις νεοπλασίες, όπως και ότι η ολοένα αυξανόμενη πρόοδος 4 / 5

5 στον τομέα της μοριακής βιολογίας και της βιοχημείας, που οδηγεί σε αντίστοιχες θεραπευτικές τομές, μας κάνει να αντικρίζουμε πλέον με αισιοδοξία την πρόκληση του καρκίνου. Συνέντευξη με τον Ογκολόγο - Παθολόγο, Ιωάννης Μούντζιο Πηγή: Joomla SEO powered by JoomSEF 5 / 5

Σχετικά έγγραφα

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις