Cities E-services for Inclusion

Transcript

1 Cities E-services for Inclusion Η Ευγηρία στην Κοινωνία της Πληροφορίας Ageing Well in the Information Society EU Action Plan EUROPEAN KNOWLEDGE SOCIETY FORUM 23 rd 25 th October 2008 AMAROUSSION - Hellas Ποια είναι η σηµερινή κατάσταση; Οπληθυσµός τη Ευρώπης γηράσκει: Το µέσο προσδόκιµο ζωής έχει αυξηθεί, από 55 έτη το 1920 σε πάνω από 80 σήµερα. Ο αριθµός των ατόµων ηλικίας από 65 έως 80 ετών πρόκειται να αυξηθεί κατά περίπου 40% µεταξύ του 2010 και του Ηδηµογραφική αυτή αλλαγή φέρνει την ευρωπαϊκή κοινωνία και οικονοµία αντιµέτωπη µε σηµαντικές προκλήσεις. Οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) µπορούν να συνδράµουν τα γηραιότερα άτοµα να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους, να διαφυλάξουν την υγεία τους και να ζήσουν αυτοδύναµα για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα. 1

2 Κοινωνική αναγκαιότητα και οικονοµική ευκαιρία Καινοτόµες λύσεις εµφανίζονται και συµβάλλουν στην αντιµετώπιση προβληµάτων που αναφέρονται στη µνήµη, την όραση, την ακοή και την κινητικότητα, προβλήµατα που συµβαδίζουν µε τη γήρανση. Η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής στήριξης αυξάνεται ανάλογα µε τον πολλαπλασιασµό του αριθµού των πολύ ηλικιωµένων και ευπαθών ατόµων, ενώ η οικονοµική βιωσιµότητα των υπηρεσιών αυτών συνιστά ήδη σοβαρό πρόβληµα. Οι ΤΠΕ επιτρέπουν αποδοτικότερη διαχείριση και διανοµή της υγειονοµικής περίθαλψης και της κοινωνικής µέριµνας, περισσότερες ευκαιρίες σε κοινοτικό και ατοµικό επίπεδο, καθώς και καινοτόµες υπηρεσίες. Μπορούν να επιτευχθούν σηµαντικά οφέλη για το σύνολο της οικονοµίαςκαιτηςκοινωνίας 2 Νέες προκλήσεις για την Ευρώπη Η Επιτροπή αποφάσισε κατά συνέπεια να δροµολογήσει το σχέδιο δράσης για την ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας, όπως έχει εξαγγελθεί στην στρατηγική πρωτοβουλία i2010. Το σχέδιο δράσης δεν έχει µόνο ως στόχο την επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής για τους ηλικιωµένους, µε εξοικονόµηση δαπανών στην υγειονοµική περίθαλψη και την κοινωνική µέριµνα, αλλά αποβλέπει επίσης να συµβάλει στη δηµιουργία µιας ισχυρής βιοµηχανικής βάσης στην Ευρώπη για ΤΠΕ σε συνάφεια µε τηνευγηρία. Αυτό το σχέδιο δράσης συνιστά µια πρώτη απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη δήλωση των υπουργών στη Ρίγα το 2006 σχετικά µε τηντηλ-ένταξη και υποστηρίζει την κοινοτική πολιτική στα πεδία της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας στο αναθεωρηµένο θεµατολόγιο της Λισσαβόνας, τη δηµογραφική αλλαγή, την απασχόληση, την υγεία και την ισότητα των ευκαιριών 3

3 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗΣ Το σχέδιο δράσης αντιµετωπίζει φραγµούς στην αγορά όσον αφορά υπηρεσίες και εργαλεία ΤΠΕ, επιδιώκοντας την υλοποίηση των ευκαιριών, ιδιαιτέρως για τα ηλικιωµένα άτοµα σήµερα και στο µέλλον, µε αύξηση της ευαισθητοποίησης, οικοδόµηση κοινών στρατηγικών, άρση εµποδίων τεχνικού και ρυθµιστικού χαρακτήρα, καθώς και προαγωγή της αφοµοίωσης, της κοινής έρευνας και της καινοτοµίας. Συντονίζει υφιστάµενες προσπάθειες, προσθέτοντας σειρά νέων δράσεων για την ολοκλήρωση, συµπλήρωση και ενίσχυση των υφιστάµενων εργασιών. 4 ΕΝΑ ΣΧΕ ΙΟ, ΤΡΙΑ ΠΕ ΙΑ ΑΝΑΓΚΩΝ Ευγηρία στην εργασία ή παράταση της επαγγελµατικής δραστηριότητας : παράταση της δραστήριας και παραγωγικής περιόδου, µε καλύτερη ποιότητα εργασίας και ισορροπία εργασίας ιδιωτικής ζωής µε τη βοήθεια βατών ΤΠΕ, καινοτόµων πρακτικών προσαρµογής, ευέλικτες θέσεις εργασίας, ικανότητες και δεξιότητες ΤΠΕ και µάθηση ενισχυµένη από ΤΠΕ αν τα(ψηφιακές δεξιότητες και ηλε- µάθηση). Ευγηρία στην κοινότητα: διατήρηση του κοινωνικά δραστήριου και δηµιουργικού ρόλου, µέσω λύσεων ΤΠΕ για κοινωνική δικτύωση, καθώς και πρόσβαση σε δηµόσιες και εµπορικές υπηρεσίες, µε αποτέλεσµα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τον περιορισµό της κοινωνικής αποµόνωσης (από τα κύρια προβλήµατα των ηλικιωµένων σε αγροτικές, αραιοκατοικηµένες περιοχές, καθώς και σε αστικές περιοχές µε περιορισµένη οικογενειακή πλαισίωση). Ευγηρία στο σπίτι: µε τησυνδροµή της τεχνολογίας, διατήρηση υγιέστερης και καλύτερης ποιότητας ζωής, παράλληλα µε υψηλό βαθµό ανεξαρτησίας, αυτοδυναµίας και αξιοπρέπειας. 5

4 ΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΙΑΡΘΡΩΝΕΤΑΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΕΣΣΕΡΑ ΠΕ ΙΑ: ευαισθητοποίηση και επίτευξη συναίνεσης για κοινές στρατηγικές, δηµιουργία των απαραίτητων συνθηκών, επιτάχυνση της αφοµοίωσης και επενδύσεις σε επικυρωµένες λύσεις, συντονισµός προσπαθειών για την προετοιµασία του µέλλοντος µέσω της έρευνας και καινοτοµίας. 6 ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗΣ Η αναγνώριση των τυχόν ευκαιριών και φραγµών είναι προϋπόθεση για την επιτυχία. Η σχετική συνειδητοποίηση είναι, σε µεγάλο βαθµό, ευθύνη των ηγετικών συντελεστών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η προστιθέµενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνίσταται στην απόδοση, στις ΤΠΕ και τη γήρανση, εξέχουσας θέσης στην κοινοτική πολιτική. Απαιτούνται κοινά οράµατα, στρατηγικές και συµπράξεις µε τη συµµετοχή των ενδιαφερόµενων: ηλικιωµένα άτοµα και οι εκπρόσωποί τους, υπουργεία και δηµόσιες αρχές σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, ο κλάδος και οι προµηθευτές, οι εργοδότες, δηµόσιοι και ιδιωτικοί φορείς ασφάλισης υγείας, ερευνητές και πανεπιστήµια, τηλεπικοινωνίες και κατασκευαστικές εταιρείες, καθώς και φορείς τυποποίησης Σχετικό παράδειγµα είναι η επίτευξη ολοκληρωµένων λύσεων για αυτοδύναµη διαβίωση: νοµικοί, τεχνικοί και οικονοµικοί φραγµοί και η κατανόηση των αναγκών των χρηστών πρέπει να αντιµετωπιστούν µε συνδυασµένες κανονιστικές ρυθµίσεις, έρευνα, επικύρωση και εγκατάσταση, καθώς και µε δράσεις ευαισθητοποίησης, µε τησυµµετοχή όλων των συντελεστών ΠροςτούτοηΕπιτροπήπροτίθεται, να διευκολύνει τις προσπάθειες των ενδιαφερόµενων από τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την καθιέρωση, στην κοινωνία της πληροφορίας, πλατφόρµας καινοτοµίας σε θέµατα ευγηρίας (ως φόρουµ συνεργασίας σε προγράµµατα δράσης στρατηγικής καινοτοµίας που αφορούν την έρευνα, την εγκατάσταση και την υλοποίηση), ώστε να αναπτυχθούν κοινοί χάρτες πορείας, εγχειρήµατα επίδειξης και διαδροµές υλοποίησης σε ολόκληρη την αλυσίδα διανοµής. Οι ΤΠΕ για ευγηρία αποτελούν κεντρικό άξονα πολιτικής στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία τηλ-ένταξης το 2008, ενώ έχει δηµιουργηθεί δικτυακή πύλη για ΤΠΕ και ευγηρία µε σύνθηµα E-INCLUSION: BE PART OF IT 7

5 ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Η Επιτροπή διευκολύνει τις προσπάθειες των κρατών µελών για να ανταποκριθούν στους στόχους της υπουργικής δήλωσης της Ρίγας, όσον αφορά τον προσδιορισµό επιλογών, καταληκτικών ηµεροµηνιών και καθοδήγηση για την άρση νοµικών φραγµών νοµικού και τεχνικού χαρακτήρα για την αφοµοίωση τεχνολογιών στην αυτοδύναµη διαβίωση (π.χ. διαφορετικά προγράµµατα αποζηµίωσης και πιστοποίησης ή έλλειψη διαλειτουργικότητας συστηµάτων ΤΠΕ). Όσον αφορά τον συσχετισµό αναπηρίας και γήρανσης, τα κράτη µέλη οφείλουν να ενισχύσουν την υλοποίηση των ισχυουσών νοµικών απαιτήσεων για την προσβασιµότητα και να υποστηρίξουν τις εργασίες τυποποίησης στο εν λόγω πεδίο. Η Επιτροπή θα εκµεταλλευτεί επίσης την ευκαιρία αναθεώρησης του πλαισίου κανονιστικών ρυθµίσεων για τις τηλεπικοινωνίες, εκτιµώντας την ανάγκη θέσπισης συµπληρωµατικής νοµοθεσίας, όπως έχει δηλώσει στην ανακοίνωση της για την τηλε-προσβασιµότητα. Συγκεκριµένα, ηεπιτροπήθαεργαστείµαζί µε εκπροσώπους από τα κράτη µέλη στις σχετικές οµάδες της πρωτοβουλίας i2010 για τη διάθεση πληροφοριών σχετικά µε υφιστάµενες εθνικές ρυθµιστικές και οργανωτικές µεθόδους, καθώς και για την ανταλλαγή πρακτικής. Σύµφωνα µε το σχέδιο δράσης για την τηλυγεία, η Επιτροπή πρόκειται να εκδώσει σύσταση για τη διαλειτουργικότητα στην ηλ-υγεία, όπου θα αντιµετωπίζονται τα βασικά δεδοµένα υποδοµής για τον ηλεκτρονικό φάκέλο ασθενούς, δέσµη δεδοµένων προς χρήση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης). 8 ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗΣ Η Επιτροπή έχει δροµολογήσει δέσµη πιλοτικών έργων στο τµήµα του προγράµµατος ανταγωνιστικότητα και καινοτοµία (CIP) που αφορά τις ΤΠΕ, τα οποία θα κατευθύνονται από τον κλάδο, τους παρόχους υπηρεσιών, περιφερειακές, τοπικές και εθνικές αρχές, µε αρχικήεστίαση, στην αυτοδύναµη διαβίωση, καθώς και στην παρακολούθηση χρόνιων ασθενειών. Η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης συγκριτική αξιολόγηση και διερεύνηση του δυναµικού των ΤΠΕ για παράταση της επαγγελµατικής δραστηριότητας (στο πλαίσιο του CIP), καθώς και σύνδεση µε τα διαρθρωτικά ταµεία και καινοτόµες δηµόσιες συµβάσεις για ΤΠΕ και γήρανση εκ µέρους τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών. Θα καθιερωθεί ευρωπαϊκό σύστηµα βράβευσης έξυπνης κατοικίας και εφαρµογών αυτοδύναµης διαβίωσης. Σε κάθε κράτος µέλος θα πρέπει, έως το 2008, να αναγνωριστεί ένας δικτυακός χώρος για έξυπνη κατοικία στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010, και έως το 2010 να έχει αναπτυχθεί σηµαντικά, προς την κατεύθυνση δηµιουργίας ευρωπαϊκού δικτύου ανταλλαγής εµπειριών και ορθής πρακτικής 9

6 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ Οι ΤΠΕ για γήρανση βρίσκονται µόλις στην αρχική τους φάση: η επιστήµη και η τεχνολογία αναπτύσσονται γοργά και υπόσχονται πολλά όσον αφορά εύχρηστες, έξυπνες και οικονοµικά αποτελεσµατικές λύσεις. Η κατάληψη ηγετικής θέσης στην καινοτοµία µπορεί να αποβεί καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας για την ευρωπαϊκή βιοµηχανία. Η Επιτροπή έχει ήδη αναβαθµίσει την έρευνα σε ΤΠΕ για γήρανση στην περιοχή των θεµάτων τηλ-υγεία και τηλ-ένταξη του 7ου προγράµµατος πλαισίου για τεχνολογίες της κοινωνίας των πληροφοριών (ΤΚΠ), µε ιδιαίτερη έµφαση στη συµµετοχή των χρηστών και τη γενίκευση ΤΠΕ προσαρµοσµένων σε ηλικιωµένα άτοµα. Συγκεντρώνει κοινοτικά και άλλα έργα Ε&Α, ώστε να συµβάλουν σε κοινό πλαίσιο διαλειτουργικότητας υπηρεσιών και λύσεων ΤΠΕ για το γήρας. Στο πλαίσιο του άρθρου 169 της Συνθήκης, ηεπιτροπήπροτείνειστοκοινοβούλιοκαιτοσυµβούλιο να υποστηρίξουν νέα ερευνητική πρωτοβουλία µε τίτλο«ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας», που αποβλέπει στον συντονισµό των ερευνητικών προγραµµάτων των κρατών µελών σε θέµατα ΤΠΕ και γήρανσης. Με την εν λόγω πρωτοβουλία πρόκειται να τονωθεί η αγοραστρεφής έρευνα σε εφαρµογές για αυτοδύναµη διαβίωση. Θα γεφυρώσει τη µακροπρόθεσµη έρευνα που εκτελείται βάσει του 7ου προγράµµατος πλαισίου µε έργακαινοτοµίας µεγάλης κλίµακας που εκτελούνται στο πλαίσιο του CIP. Η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης ιδίως τις ευρωπαϊκές τεχνολογικές πλατφόρµες να περιλάβουνστοστρατηγικόθεµατολόγιο έρευνας και θέµατα ΤΠΕ. 10 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το σχέδιο δράσης για την ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας προσδιορίζει πεδία και δράσεις προτεραιότητας όπου οι ΤΠΕ µπορούν να έχουν βέλτιστη συµβολή στην αντιµετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών που συνιστά η γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσµού. Το σχέδιο δράσης στηρίζεται σε βελτιωµένη συνεργασία µεταξύ όλων των ενδιαφερόµενων και αποσκοπεί στην αποδέσµευση του πολλά υποσχόµενου δυναµικού ΤΠΕ και γήρανσης στην Ευρώπη, καθώς και πέραν αυτής. 11

7 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ 12