ιεθνείς Οικονοµικές Εξελίξεις και Προοπτικές 2006

Transcript

1 ιεθνείς Οικονοµικές Εξελίξεις και Προοπτικές 2006 Eurobank EFG 27 Φεβρουαρίου 2006 Γκίκας A. Χαρδούβελης 1

2 Περιεχόµενα Προβλέψεις για την παγκόσµια οικονοµία και τις αγορές Ηνωµένες Πολιτείες Ευρωζώνη Ιαπωνία Νοτιοανατολική Ευρώπη και Βαλκάνια Ελλάδα 2

3 Global consensus forecasts (Αρχές Φεβρουαρίου 2006) GDP growth 2005e 2006f 2007f US EU Germany Japan UK World (IMF) policy forward rates (e.o.p) now 2006f 2007f US EU Japan UK FX (survey, e.o.p) now 3-MTH 6-MTH 12-MTH EUR/USD USD/JPY GBP/USD Source: EFG Eurobank, Consensus Inc, Bloomberg, Reuters survey 3

4 Εκτιµήσεις: Οικονοµίες Ισχυρή παγκόσµια ανάπτυξη (4,5%), µε µοχλούς την Ασία και τις Η.Π.Α. Αµερικανική οικονοµία σε στάδιο ωρίµανσης µε ελαφρό κίνδυνο υποχώρησης το 2006, κυρίως λόγω αγοράς κατοικίας και, µακροπρόθεσµα, λόγω ελλείµµατος τρεχουσών συναλλαγών. Χωρίς ιδιαίτερες πληθωριστικές πιέσεις η παγκόσµια οικονοµία, µε την Ιαπωνία να βγαίνει από τον αποπληθωρισµό. Ν.Α. Ευρώπη και Βαλκάνια σε καλή τροχιά ανάπτυξης, αλλά µε κινδύνους Η Ελλάδα συνεχίζει και το 2006 υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης, 3,4%, µε βελτιωµένες προοπτικές επίτευξης δηµοσιονοµικού ελλείµµατος 3% του ΑΕΠ, αλλά και µε κινδύνους, που πηγάζουν από το ΚΠΣ και τις ιδιωτικές επενδύσεις. 4

5 Εκτιµήσεις: Αγορές Η περιοριστική νοµισµατική πολιτική στις ΗΠΑ συνεχίζεται και µε τον νέο Πρόεδρο της Fed, αλλά σύντοµα θα φτάσει στο τέλος της (FF = 5% το Η2:06) Καµπύλη αποδόσεων στις ΗΠΑ: Σήµερα οριζόντια/αρνητική και προβλέπει πτώση ρυθµού ανάπτυξης Όταν ξεκινήσει επεκτατική πολιτική, µετατόπιση καµπύλης προς τα κάτω και πιθανή επαναφορά της θετικής κλίσης Περιορισµένες αυξήσεις επιτοκίων στην Ιαπωνία (0,5%) και την Ευρωζώνη (2,75%), όπου η αγορά προεξοφλεί 3% στο τέλος έτους ολάριο: Βραχυπρόθεσµη πιθανή ενδυνάµωση, µεσοπρόθεσµη µείωση της στήριξης από τις διαφορές στα πραγµατικά επιτόκια, την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα, ενώ µακροπρόθεσµα, υπάρχει κίνδυνος διόρθωσης που πηγάζει από το µεγάλο έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ 5

6 Η.Π.Α. Συνεχιζόµενη ανάπτυξη µε µικρή πτώση του πληθωρισµού και της ανεργίας ΑΕΠ Πληθωρισµός Ανεργία ,5 3,4 5,1 Προβλέψεις ,5 3,0 4, ,2 2,5 4,8 Πηγές: Μ.Ο. προβλέψεων ΑΕΠ: Morgan Stanley, Goldman Sachs, Barclays, JP Morgan, Fed, Consensus Πληθωρισµός: Goldman Sachs, Barclays, JP Morgan, European Forecasting Network Ανεργία: Goldman Sachs, Barclays 6

7 ΗΠΑ: Ώριµη ανάπτυξη µε κινδύνους διόρθωσης % USA Industrial Production (% y-o-y) GDP (% y-o-y) 3.1% (2005,Q4) 2.7% (2005,Q4) Small Business Plans and YoY % Change in Real GDP % Forecast 06:Q1 3.5% Small Business Plans (left) GDP (% y-o-y, right) 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Η περιοριστική πολιτική της Fed αρχίζει να επιδρά αρνητικά στην πραγµατική οικονοµία Το ισχυρότερο δολάριο του προηγούµενου έτους υπονοµεύει την πορεία των εξαγωγών Οι πρόδροµοι δείκτες παρέχουν αντικρουόµενες ενδείξεις (ο PMI κινείται καθοδικά, οι λιανικές πωλήσεις και τα σχέδια των µικρών επιχειρήσεων κινούνται ανοδικά) Σηµαντικότερος κίνδυνος: ιόρθωση στην αγορά ακινήτων, που αφαιρεί τουλάχιστον µισή ποσοστιαία µονάδα ΑΕΠ το χρόνο 7

8 χωρίς ιδιαίτερες πληθωριστικές πιέσεις 4,5 3,5 % USA 2.75% (2005,Q4) 1.94% (2005,Q4 2,5 1,5 0,5-0,5 1.92% (2005,Q4) Headline PCE Inflation (% y-o-y, left) ULC of the total economy, OECD (% y-o-y, left) Core PCE inflation (% y-o-y, right) Αναµένεται ελαφρά πτώση του πληθωρισµού στο 3%, αλλά µικρή αύξηση του δοµικού πληθωρισµού στο 2,2% 8

9 Οι Αµερικανοί υπέρ-καταναλώνουν % Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (%ΑΕΠ) ΗΠΑ Ιαπωνία Ευρωζώνη Κίνα Πετρελαιοπαραγωγές Χώρες

10 ΕΥΡΩΠΗ Προβλέψεις Ευρωζώνη ΑΕΠ 1,3 2,0 1,8 Πληθωρισµός 2,2 2,0 1,9 Ανεργία 8,6 8,2 8,0 Ην. Βασίλειο ΑΕΠ 1,8 2,4 2,7 Πληθωρισµός 2,1 2,0 2,0 Ανεργία 4,8 4,9 5,0 Πηγές: ΑΕΠ: Πληθωρισµός: Ανεργία: Μ.Ο. προβλέψεων Morgan Stanley, Goldman Sachs, Barclays, JP Morgan, BoE, ECB, Consensus, EU Commission Goldman Sachs, Barclays, JP Morgan, European Forecasting Network Goldman Sachs, Barclays 10

11 11 ΕΥΡΩΠΗ Προβλέψεις 7,5 1,9 1, ,3 7,6 Ανεργία 1,6 2,2 Πληθωρισµός 1,1 0,1 ΑΕΠ Ιταλία 8,2 3,3 3, ,8 9,2 Ανεργία 2,7 3,4 Πληθωρισµός 2,9 3,4 ΑΕΠ Ισπανία 9,3 1,8 1, ,1 9,5 Ανεργία 2,5 2,0 Πληθωρισµός 1,2 0,9 ΑΕΠ Γερµανία 9,5 1,7 2, ,2 9,5 Ανεργία 1,5 1,8 Πληθωρισµός 2,1 1,4 ΑΕΠ Γαλλία

12 Euro area % % ,5 2 1,5 1 0,5 Ευρωζώνη: Συνδυασµός βαθµιαίας ανάκαµψης και ήπιου πληθωρισµού % 3 Real Exports (%y-o-y, left) Real GDP (% y-o-y, right) HICP (% y-o-y) 2.2% (2005,Q4) 1.4% (2005,Q4) Forecasts Core Inflation (% y-o-y) Οι πρόδροµοι δείκτες σηµατοδοτούν µια δυναµική ανάκαµψη των κύριων οικονοµιών, ιδιαίτερα της Γερµανίας Όµως, η ανάπτυξη βασίζεται κυρίως στις εξαγωγές µε την εγχώρια ζήτηση να παραµένει αδύναµη Σηµαντικότεροι κίνδυνοι: Μείωση της παγκόσµιας ανάπτυξης Η µεγάλη διαφορά µεταξύ του πληθωρισµού και του πυρήνα του πληθωρισµού υποδεικνύει ότι η τρέχουσα αύξηση του HICP είναι προσωρινή και οφείλεται κυρίως στις τιµές πετρελαίου Η2:06: ενδεχόµενη επιβράδυνση του HICP λόγω µείωσης του πυρήνα του πληθωρισµού 12

13 ΙΑΠΩΝΙΑ: Το τέλος του αποπληθωρισµού Ιαπωνία ΑΕΠ Πληθωρισµός Ανεργία Πηγές: ΑΕΠ: Πληθωρισµός: Ανεργία: Προβλέψεις ,7 2,4 2,2-0,2 0,4 0,7 4,4 4,0 3,8 Μ.Ο. προβλέψεων Morgan Stanley, Goldman Sachs, JP Morgan, Barclays, BoJ, Consensus Goldman Sachs, Barclays, JP Morgan, European Forecasting Network Goldman Sachs, Barclays 13

14 Japan % % ,5 0-0,5-1 -1,5-2 Ιαπωνία: Το τέλος του αποπληθωρισµού % Real Exports (% y-o-y, left) Manufacturing Production (% y-o-y, right) Η ανάπτυξη παραµένει πάνω από 2%, στηριζόµενη κυρίως από: Σταθερή απασχόληση και αύξηση των µισθών Μεγάλες παραγγελίες µηχανολογικού εξοπλισµού και ανάκαµψη στις κεφαλαιακές δαπάνες Μεγάλη αύξηση των εξαγωγών Τόσο ο πληθωρισµός όσο και ο πυρήνας του φαίνεται να έχουν σταθεροποιηθεί λόγω της µείωσης της απόκλισης από το δυνητικό προϊόν. Για πρώτη φορά πραγµατική δυνατότητα εµφάνισης θετικού πληθωρισµού. CPI Inflation (left) Core Inflation (right) 14

15 Ν.Α. Ευρώπη και Βαλκάνια: Θετικές Εξελίξεις και Προοπτικές Πολωνία: Σταθερότητα, αλλά υψηλή ανεργία που φτάνει το 17%. Ουκρανία: Μεγάλη αγορά, αυξηµένο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών, παρά τις αρνητικές επιπτώσεις της διαµάχης µε τη Ρωσία. Τουρκία: Η προοπτική ένταξης στην ΕΕ συνεχίζει ν αποτελεί τον κινητήριο µοχλό οικονοµικής πολιτικής, αναµενόµενη πιστοληπτική αναβάθµιση, έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών, FDI. Ρουµανία: Ένταξη στην ΕΕ το , υψηλές κεφαλαιακές εισροές, υψηλή πιστωτική επέκταση (45,28% ετησίως, ) και σε ξένο νόµισµα, έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών, FDI. Βουλγαρία: Σχετική σταθερότητα, ένταξη στην ΕΕ το , υψηλοί ρυθµοί πιστωτικής ανάπτυξης (32,7% ετησίως, Νοεµ ), έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών, FDI. Σερβία: υναµική για ανάπτυξη, αλλά υψηλή ανεργία (32,7%), πληθωρισµός (17,7%) και πολιτική αβεβαιότητα (δηµοψήφισµα για Μαυροβούνιο), έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών. 15

16 Νοτιοανατολική Ευρώπη και Βαλκάνια: Θετικές προοπτικές Μακροοικονοµικοί είκτες Πολωνία Τουρκία Ρουµανία Βουλγαρία Σερβία Ουκρανία Μακροπρόθεσµη Πιστοληπτική Αξιολόγηση Τοπικό νοµ. A2/A- B1/BB Ba1/BBB Ba1/BBB n.a./bb- B1/BB (Moody's/S&P) Ξένο νόµ. A2/BBB+ B1/BB- Ba1/BBB- Ba1/BBB- n.a./bb- B1/BB ,3% 8,9% 8,3% 5,6% 9,3% 12,1% Πραγµατικό ΑΕΠ (% ετήσια µεταβολή ) 2005e 3,2% 5,3% 4,0% 5,8% 6,5% 2,5% 2006f 4,3% 5,5% 5,3% 5,5% 5,0% 1,3% ΑΕΠ σε τρέχουσες τιµές 2005e 231,7 289,5 77,2 21,4 14,5 52,50* (EUR εκατ) 2006f 255,2 331,8 89,2 23,8 15,1 n.a Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (EUR) , , , , , , ,4% 9,3% 9,3% 4,0% 13,7% 12,3% Πληθωρισµός (% yoy) 2005e 0,7% 7,7% 8,6% 6,5% 17,7% 12,0% 2006f 1,8% 6,2% 7,0% 5,2% 12,5% 11,0% ,9% -7,2% -1,4% 1,3% -2,3% -4,4% ηµοσιονοµικό έλλειµµα (% ΑΕΠ) 2005e -3,6% -3,0% -0,8% 2,0% 1,6% -3,5% 2006f -3,6% -2,5% -0,5% 1,0% 2,0% -4,0% ,9% 80,8% 22,8% 38,8% 80,8% 29,3% ηµόσιο Χρέος (% ΑΕΠ) 2005e 48,3% 68,0% 19,0% 34,0% 71,4% 25,2% 2006f 48,5% 66,5% 18,0% 30,5% 66,7% 23,0% ,2% -5,2% -8,7% -7,5% -13,5% 10,4% Έλλειµµα Τρεχουσών Συναλλαγών(%GDP) 2005e -1,9% -6,5% -8,7% -14,9% -10,5% 1,0% Ανεργία ,3% (Νοεµ) 9,7% (Σεπτ) 5,7% (Νοεµ) 10,7% ( εκ) 32,7% (Οκτ) 3,2% ( εκ) Επιτόκια Πολωνία Τουρκία Ρουµανία Βουλγαρία Σερβία Ουκρανία ,50% 13,50% 7,50% n.a. 8,50% 9,50% Επιτόκιο Παρέµβασης τρέχων 4,25% 13,50% 8,50% n.a. 8,50% 9,50% 2006f 4,00% 12,50% 8,50% n.a 8,50% n.a Συναλλαγµατικές ισοτιµίες και προβλέψεις EUR/PLN USD/TRY EUR/RON EUR/BGN EUR/CSD EUR/UAH τελευταίο 3,77 1,32 3,51 1, ,8 5,99 Τοπικό νόµισµα προς Ευρώ 1µ 3,80 1,34 3,66 1, ,0 n.a 12µ 3,75 1,40 3,55 1, ,5 6,02 Πιστωτική επέκταση ,22 50,61 37,88 47,31 52,18 30,58 Συνολικός ρυθµός αύξησης συνολικών Σεπ-05 10,19 45,54 39,81 36,59 50,33 44,93,εκτός κυβέρνησης (ετήσιος ρυθµός) εκ-05 13,06 n.a 45,28 n.a n.a 61, ,75 n.a 58,30 79,27 126,04 n.a άνεια σε νοικοκυριά (ετήσιος ρυθµός) Σεπ-05 19,82 n.a 81,06 69,66 97,53 n.a εκ-05 24,04 n.a 79,98 n.a n.a 88,37** ,27 n.a 33,19 37,99 37,65 n.a άνεια σε επιχειρήσεις (ετήσιος ρυθµός) Σεπ-05 1,41 n.a 31,06 24,79 36,53 n.a εκ-05 2,62 n.a 36,22 n.a n.a 38,18** ,60 22,76 17,28 36,34 27,05 25,69 άνεια/ ΑΕΠ Σεπ-05 25,26 37,96 29,40 40,83 n.a 43,59 εκ-05 27,39 n.a 21,46 n.a n.a n.a * Οκτ 2005 * *Από εκ 2004-Οκτ 2005 Πηγές: Εθνικές Στατιστικές, IMF, Eυρωπαϊκή Επιτροπή,EFG Eurobank 16

17 Ελλάδα: Συνεχίζεται η ανάπτυξη Greece: key macro data y/y growth e 2006f Eurobank Research 2006f Government GDP (constant prices) 4,7 3,7 3,4 3,8 Final consumption 4,3 3,6 3,1 2,8 Total investment 5,7-1,2 3,8 5,4 Domestic demand 4,7 2,3 3,2 3,5 Exports g&s 11,7 2,7 5,5 6,8 Imports g&s National CPI (average) Budget balance (% GDP) Public debt (% GDP) 9,3 2,9 6,6 109,3-1,4 107,9 105,0 104,8 Θετικές προοπτικές για το 2006 Ανάκαµψη επενδύσεων αναµένεται να αντισταθµίσει τις χαµηλότερες εξαγωγές και τη συγκρατηµένη κατανάλωση των νοικοκυριών Η µικρότερη αύξηση των µισθών του δηµόσιου τοµέα και η µεγάλη έµφαση στις διαρθρωτικές αλλαγές βοηθούν στην αποκλιµάκωση του πληθωρισµού Η µείωση του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος στο 3% φαίνεται εφικτή, αφού η δυνατότητα άντλησης φορολογικών πόρων ανέκαµψε 3,5 4,3 4,5 3,2 3,0 4,9 3,2 2,6 17

18 Ελλάδα: Βελτιώθηκαν οι δηµοσιονοµικές προοπτικές σε σχέση µε 6 µήνες νωρίτερα Sensitivity Analysis of budgetary projections Scenario (baseline) Scenario (best) Scenario (worst) Assumptions Real GDP growth 3.4% 3.8% 3.0% GDP deflator 3.3% 3.5% 3.2% Analysis results deficit deficit deficit Revenue elasticity = % 2.9% 3.1% Revenue elasticity = % 2.7% 2.9% Revenue elasticity = % 3.2% 3.4% Source: EFG Eurobank research Σε περίπτωση απόκλισης από το στόχο για την αύξηση των εσόδων, η µείωση του ελλείµµατος θα είναι δύσκολη. Οι δυνατότητες για περαιτέρω µείωση των εξόδων είναι περιορισµένες κυρίως λόγω της ανελαστικής φύσης των πρωτογενών δαπανών (µισθοί) και του Π Ε (ανάγκη οµαλής εκτέλεσης του Γ ΚΠΣ). 18

19 Ελλάδα: Βραχυπρόθεσµοι Κίνδυνοι % % 75 73% 72% 73% 6,5 72% 6,1% 6,0% 70 5,9% 5,8% 6 66% 67% 67% 64% 65 5,5 5,5% 5,2% 5,0% ,9% 55% 53% 51% 51% 4,3% 4,3% 4, ,8% 3,7% 45 3, % Π Ε συγχρ/νο µε Ε.Ε. (αριστερός άξονας) Π Ε ως % ΑΕΠ (δεξιός άξονας) Επενδύσεις: Π Ε ως %ΑΕΠ έχει πέσει σε επίπεδα προ-1997, ίσως λόγω δηµοσιονοµικού προβλήµατος Ανακατανοµή Π Ε σωστή, αλλά κίνδυνος µη επιτάχυνσης εκτέλεσης έργων ΚΠΣ Πιθανότητα να µην αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία προηγούµενου έτους Εξωτερικός τοµέας: Μια χειρότερη συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών από την αναµενόµενη 19

20 Ελλάδα: Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων - ΚΠΣ Στοιχεία Π Ε: Π Ε 2006: 8,4 δισ. (από 7,7 δισ. το 2005), 4,3% του ΑΕΠ. Συγχρηµατοδοτούµενο από Ε.Ε. το 73% του Π Ε: 6,1 δισ. (από 5,1 δισ. το 2005), οι υψηλότεροι διαχρονικά σε απόλυτο µέγεθος πόροι Αποκλειστικά από Εθνικούς πόρους: 2,3 δισ. (από 2,5 δισ. το 2005) οι λιγότεροι πόροι σε απόλυτο µέγεθος από το Ο µεγαλύτερος κίνδυνος εποµένως για την εκτέλεση του Π Ε είναι η µη σωστή και έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων του Γ ΚΠΣ. Στοιχεία Γ ΚΠΣ Το 2005 επιταχύνθηκε η εκτέλεση του Γ ΚΠΣ, κυρίως όµως µε την µεταφορά έργων από το εθνικό στο συγχρηµατοδοτούµενο σκέλος του Π Ε. Η πρακτική δεν µπορεί να αποδώσει τα ίδια αποτελέσµατα τα επόµενα έτη. Το 2006 απαιτείται σηµαντική επιτάχυνση τόσο στη συµβολαιοποίηση όσο και στην εκτέλεση των έργων. Συµβολαιοποίηση: 63% (31/1/2006) Εκτέλεση: 35,3% (15/11/2005), δηλαδή 22,1 δισ. πρέπει να δαπανηθούν την περίοδο όταν τα προηγούµενα 5 χρόνια δαπανήθηκαν 12,1 δισ. 20

21 4 % ,9 3,1 Ελλάδα: Μακροπρόθεσµοι Κίνδυνοι -0,6-1,3-1,7-2,2-3,2 0,7-0,3-0,2-0,8-2,2-2,1-2,9 1,3-0,9-2,1-2,4-3,5-5,7-7,1-8,2-7,8-7,8-8,2-8, Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών % Ονοµαστικού ΑΕΠ Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Ηαύξηση του ελλείµµατος τρεχουσών συναλλαγών σηµατοδοτεί την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της οικονοµίας µας σε σχέση µε την Ευρωζώνη αλλά και τη µείωση των περιορισµών στην κατανάλωση των Ελλήνων Μπορούµε να γίνουµε πιο ανταγωνιστικοί σε µια παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία; Μπορεί το παράδειγµα των τραπεζών, των εταιρειών διατροφής, κλπ. να ακολουθηθεί και σε άλλους κλάδους; Από πού θα προέλθει η µελλοντική ανάπτυξη; Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα της χώρας µας; Υπάρχει οικονοµικό πρόγραµµα 10-ετίας; ΚΠΣ στο 1,4% ΑΕΠ ( ), Γ ΚΠΣ στο 2,5% ΑΕΠ ( ) Θα επηρεάσει η υπογεννητικότητα την ανάπτυξη, το βιοτικό επίπεδο και το δηµόσιο χρέος; 21