ΧΗΜΕΙΑ-ΕΡΓΑΣΙΑ 4 Α. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ

Transcript

1 ΧΗΜΕΙΑ-ΕΡΓΑΣΙΑ 4 Α. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ Ονοματολογία Αν η ένωση έχει μοριακό τύπο της μορφής Η x A δηλαδή είναι ένα οξύ, τότε : α) Αν το Α δεν έχει Ο (οξυγόνο) η ένωση ονομάζεται : υδρο-όνομα Α πχ η ένωση Η 2 S ονομάζεται υδρόθειο. β) Αν το Α έχει Ο (οξυγόνο) η ένωση ονομάζεται : όνομα Α-οξύ πχ η ένωση Η 2 3 ονομάζεται ανθρακικό οξύ Αν η ένωση έχει μοριακό τύπο της μορφής Α x Ο y δηλαδή είναι ένα οξείδιο, τότε ονομάζεται : οξείδιο του Α πχ η ένωση Na 2 ονομάζεται οξείδιο του νατρίου. Εξαιρούνται οι ενώσεις : 2 που ονομάζεται διοξείδιο του άνθρακα, που ονομάζεται μονοξείδιο του άνθρακα, ΝΟ 2 που ονομάζεται διοξείδιο του αζώτου και Ν 2 Ο 5 που ονομάζεται πεντοξείδιο του αζώτου. Αν η ένωση έχει μοριακό τύπο της μορφής Α(ΟΗ) x δηλαδή είναι μια βάση, τότε ονομάζεται : υδροξείδιο του Α πχ η ένωση a() 2 ονομάζεται υδροξείδιο του ασβεστίου. Αν η ένωση έχει μοριακό τύπο της μορφής Α χ Β y όπου το Α δεν είναι το Η και το Β δεν είναι το Ο και το ΟΗ δηλαδή είναι ένα άλας, τότε : α) Αν το Β δεν έχει Ο (οξυγόνο) η ένωση ονομάζεται : όνομα Β-ούχο-όνομα Α πχ η ένωση Mgl 2 ονομάζεται χλωριούχο μαγνήσιο. β) Αν το Β έχει Ο (οξυγόνο) η ένωση ονομάζεται : όνομα Β-όνομα Α πχ η ένωση Κ 2 S 4 ονομάζεται θειικό κάλιο. Αν η ένωση έχει μοριακό τύπο της μορφής ΑΗ x όπου το Α είναι ένα μέταλλο της 1 ης ή της 2 ης ομάδας του περιοδικού πίνακα δηλαδή είναι ένα υδρίδιο, τότε ονομάζεται : υδρίδιο του Α Αν η ένωση περιέχει u ή Fe τότε στο τέλος του ονόματος βάζουμε σε παρένθεση το Ι ή το ΙΙ ή το ΙΙΙ ανάλογα με τον αριθμό οξείδωσης του u ή του Fe στη συγκεκριμένη ένωση. Πχ η ένωση ul 2 ονομάζεται χλωριούχος χαλκός (ΙΙ) και η ένωση Fe 2 S 3 ονομάζεται θειούχος σίδηρος (ΙΙΙ). 1

2 Ορισμένες ενώσεις δεν ονομάζονται συνήθως με βάση τους κανόνες αλλά έχουν επικρατήσει οι εμπειρικές τους ονομασίες. Απ αυτές εμείς πρέπει να ξέρουμε τις : 2 που ονομάζεται νερό N 3 που ονομάζεται αμμωνία Na που ονομάζεται καυστικό νάτριο (αλλά και υδροξείδιο του νατρίου) K που ονομάζεται καυστικό κάλιο (αλλά και υδροξείδιο του καλίου). Αριθμός οξείδωσης Για να βρίσκουμε προς τα πού είναι μετατοπισμένο το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων στους πολικούς ομοιοπολικούς δεσμούς χρειαζόμαστε τη σειρά ηλεκτραρνητικότητας των στοιχείων η οποία είναι : F>>N, l>br>s,, I>P, την οποία δεν χρειάζεται να μάθουμε απ έξω. Για να βρούμε τον αριθμό οξείδωσης πολλές φορές διευκολύνει να ξέρουμε αν η ένωση είναι ιοντική ή ομοιοπολική. Βοήθεια για να το ξέρουμε αυτό είναι οι παρακάτω παρατηρήσεις : Τα οξέα είναι ομοιοπολικές ενώσεις. Τα οξείδια μπορεί να είναι ιοντικές ή ομοιοπολικές ενώσεις. Οι βάσεις είναι ιοντικές ενώσεις αλλά μέσα στο ιον ΟΗ - υπάρχει και ομοιοπολικός δεσμός. Τα άλατα είναι ιοντικές ενώσεις αλλά υπάρχει περίπτωση να υπάρχουν και ομοιοπολικοί δεσμοί. Τα υδρίδια είναι ιοντικές ενώσεις. Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ Β1. Γράφη-Ονοματολογία ανόργανων ενώσεων 1. Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ιοντικών ενώσεων που σχηματίζονται από τα παρακάτω ζευγάρια ιόντων και να ονομαστούν : α. Na, S ζ. Mg, I ιγ. Na, P β. Κ, Ο η. Al, l ιδ. Κ, ΝΟ 3 γ. Νa, θ. Ba, ιε. Ba, N δ. a, Br ι. Κ, Ν ιζ. N 4, l ε. Mg, l 4 ια. Na, S 4 ιη. Ba, στ. Na, r 4 ιβ. K, Mn 4 ιθ. a, S 4 2. Να ονομαστούν οι παρακάτω ενώσεις : α. Br ζ. 2 S ιγ. 2 β. N 3 η. K ιδ. un 3 γ. θ. Al 2 3 ιε. Zn(l 3 ) 2 δ. 2 S 4 ι. u() 2 ιζ. (N 4 ) 3 P 4 ε. K 2 r 2 7 ια. FeS 4 ιη. Na 3 στ. 3 P 4 ιβ. Agl ιθ. Al() 3 2

3 3. Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ενώσεων με τα παρακάτω ονόματα : α. νερό ζ. θειικό βάριο ιγ. οξείδιο του νατρίου β. καυστικό νάτριο η. ανθρακικό ασβέστιο ιδ. φωσφορικό οξύ γ. υποχλωριώδες νάτριο θ. χλωρικό αμμώνιο ιε. υδροιώδιο δ. νιτρικό οξύ ι. υδρίδιο του καλίου ιζ. κυανιούχο ασβέστιο ε. φθοριούχο νάτριο ια. ιωδιούχος άργυρος ιη. υδροξείδιο του καλίου στ. υδροκυάνιο ιβ. αζωτούχο νάτριο ιθ. χλωριούχος σίδηρος (ΙΙΙ) Β2. Αριθμός οξείδωσης 4. Να υπολογιστούν οι παρακάτω αριθμοί οξείδωσης με βάση τους πρακτικούς κανόνες : α. του S στο 2 S 4 ε. του Ο στο a() 2 - β. του l στο l 3 στ. του S στο Na 2 S 4 γ. του r στο K 2 r 2 7 ζ. του Ρ στο Ρ 2 Ο 3 δ. του Mn στο KMn 4 στ. του l στο l 2 Για το ερώτημα γ δίνεται ότι τα δύο άτομα r έχουν τον ίδιο αριθμό οξείδωσης. 5. Να βρεθούν οι αριθμοί οξείδωσης όλων των στοιχείων με βάση τους ηλεκτρονιακούς τύπους και τη σειρά ηλεκτραρνητικότητας στις παρακάτω ενώσεις : α. Η 2 Ο β. ΝΗ 3 γ. 4 με ηλεκτρονιακό τύπο : δ. Η 2 Ο 2 με ηλεκτρονιακό τύπο : ε. l 2 με ηλεκτρονιακό τύπο : l l Στα ερωτήματα γ έως ε, να γράψετε πρώτα τους ηλεκτρονιακούς τύπους κατά Lewis των στοιχείων που συμμετέχουν και να εξηγήσετε τον τρόπο που σχηματίστηκαν. 6. Να βρεθούν οι παρακάτω αριθμοί οξέιδωσης με βάση : τους πρακτικούς κανόνες με βάση το συντακτικό τύπο και τη σειρά ηλεκτραρνητικότητας : 3

4 α. των ατόμων στην ένωση με μοριακό τύπο και ηλεκτρονιακό τύπο : β. των ατόμων στην ένωση με μοριακό τύπο 2 3 Ν και ηλεκτρονιακό τύπο : N γ. των ατόμων l στην ένωση al 2 με ηλεκτρονιακό τύπο : l a l Σε όλα τα ερωτήματα, να γράψετε πρώτα τους ηλεκτρονιακούς τύπους κατά Lewis των στοιχείων που συμμετέχουν και να εξηγήσετε τον τρόπο που σχηματίστηκαν. Που οφείλεται ότι βρήκατε διαφορετικά αποτελέσματα και ποια είναι η σωστή τιμή; Από το σχολικό βιβλίο όλες από τις σελίδες δηλαδή οι ασκήσεις και η εφαρμογή στη σελίδα 66. 4

5 5

6 6

7 7