ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ ΔΟΜΗ & ΣΥΣΤΗΜΑΤ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Τ ΚΑ Κ ΤΑ Α ΤΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ ΔΟΜΗ & ΣΥΣΤΗΜΑΤ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Τ ΚΑ Κ ΤΑ Α ΤΑ"

Transcript

1 ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ ΔΟΜΗ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ Δημ. Ρόζος, Επ. Καθ. ΕΜΠ

2 Εισαγωγικά γ στοιχεία Τι αντιμετωπίζουμε? Σε τι κατασκευάζουμε τα έργα μας? Προκειμένου να μελετηθεί ένα τεχνικό έργο προηγείται γεωλογική γεωτεχνική μελέτη. Με αυτές ερευνώνται και διασαφηνίζονται: οι γεωλογικές συνθήκες, η λιθολογία και η στρωματογραφική διάρθρωση, η τεκτονική της περιοχής. το υδρογεωλογικό καθεστώς. Τα κύρια μέσα πραγματοποίησης των δραστηριοτήτων αυτών είναι: Η λεπτομερής χαρτογράφηση της γεωτεκτονικής δομής της περιοχής (γεωλογία, τεκτονική), Η απογραφή των σημείων ύδατος και του καθεστώτος του υπόγειου νερού Το γεωτρητικό πρόγραμμα,, Τα γεωφυσικά προφίλ, Σημειώσεις μαθήματος 2

3 Γενικά το γεωλογικό περιβάλλον γενικά μεταβάλλεται αργά, κάτω από την σύνθετη και αθροιστική δράση διαφόρων φυσικών παραγόντων, όπως η αποσάθρωση, η διάβρωση, τα φυσικά καταστροφικά φαινόμενα (σεισμοί, κατολισθήσεις, πλημμύρες) κλπ. Στη θέση κατασκευής όμως ενός τεχνικού έργου ημεταβολή γίνεται με διαφορετικό ρυθμό (επιτάχυνση, επιβράδυνση ή προσωρινή ανακοπή της φυσιολογικής εξέλιξης). Το τι συμβαίνει πρέπει να προβλέπονται και να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό, μελέτη και κατασκευή ενός τεχνικού έργου για πρόληψη ή ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιπτώσεων από την κατασκευή (π.χ. απειλή ζωών, αποδιοργάνωση κοινωνικοοικονομικού ιστού). Δηλαδή, οι αποκλίσεις των γεωλογικών συνθηκών στο χώρο του έργου θα πρέπει να επισημαίνονται με ακρίβεια, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται κατάλληλα με τεχνικά μέσα βελτιώσεων αντιστηρίξεων. Σημειώσεις μαθήματος 3

4 Ποιες οι αλλαγές στο γεωπεριβάλλον?? Πως τις αναγνωρίζουμε?? Πρώτα η κατανόηση των γεωλογικών σχηματισμών που δομούν το στερεό φλοιό της γης και διακρίνονται σε εδαφικούς και βραχώδεις. ΕΔΑΦΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ (SOILS), συνιστούν φυσική διάταξη εδαφικών κόκκων, που μπορεί να περιέχουν οργανικά υλικά, ενώ τα κενά μεταξύ των κόκκων μπορεί να είναι πληρωμένα με αέρα ή/και νερό. Οι εδαφικοί είναι τα προϊόντα των διεργασιών της διάβρωσης των βραχωδών μαζών, αλλά και της μηχανικής ή/και χημικής αποσάθρωσης αυτών. Ο τρόπος και η απόσταση μεταφοράς, αλλά και ο χώρος απόθεσης των προϊόντων αποσάθρωσης, δίνουν: Ελουβιακές αποθέσεις, Κολλουβιακές αποθέσεις, Αλλουβιακές αποθέσεις, Διλουβιακές αποθέσεις Σημειώσεις μαθήματος 4

5 ΒΡΑΧΩΔΕΙΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ή ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ (ROCKS), αποτελούνται από κρυστάλλους ή κόκκους, που συνδέονται μεταξύ τους με ισχυρές και μόνιμες δυνάμεις, ή/και την παρουσία συγκολλητικής ύλης. Αλλά τι σημαίνει πραγματικά (και ποσοτικά) ισχυρή και μόνιμη δύναμη; Δηλαδή, πιο είναι το όριο διάκρισης μεταξύ των Εδαφικών και των Βραχωδών σχηματισμών και με ποια παράμετρο καθορίζεται αυτό; Σημειώσεις μαθήματος 5

6 Αρχικό όριο: η τιμή της αντοχής σε ανεμπόδιστη (μονοαξονική) θλίψη και συγκεκριμένα ητιμή 1 ΜPa ( 10 kgr/cm 2 ). Αργότερα (ISRM,1981), διαχωρίστηκε μια τρίτη κατηγορία μεταξύ Εδαφικών και Βραχωδών σχηματισμών με αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη μεταξύ 0,5 και 25Μpa, Αποτελεί κατηγορία γεωλογικών σχηματισμών (όπως για παράδειγμα οι ενότητες φλύσχη ή νεογενών, κλπ) που δεν μπορεί να θεωρηθούν ούτε εδάφη ούτε βράχοι,, καθώς χαρακτηρίζονται από ιδιομορφία στη γεωμηχανική τους συμπεριφορά. Ηκατηγορίααυτή αναφέρεται σαν: ΣΚΛΗΡΑ ΕΔΑΦΗ ΜΑΛΑΚΟΙ ΒΡΑΧΟΙ (HARD SOILS SOFT ROCKS). Σημειώσεις μαθήματος 6

7 Τους βραχώδεις σχηματισμούς διακρίνομε σε εκρηξιγενή πετρώματα, ιζηματογενή πετρώματα και μεταμορφωμένα πετρώματα. Τα εκρηξιγενή πετρώματα αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του γήινου φλοιού και ως γνωστόν διακρίνονται σε (α) πλουτώνια (κυρίως αδρόκοκκα, με SiO 2 >66%), (β) υποηφαιστειακά (περίπου μεσόκοκκα, με SiO %) (γ) ηφαιστειακά (συνήθως λεπτόκοκκα, με SiO 2 < 50%). Η μηχανική και χημική αποσάθρωση, αποσυνθέτει από την επιφάνεια ή και από το εσωτερικό δια μέσου των ασυνεχειών με τη δράση του νερού, δίνοντας αποσαθρωμένο πέτρωμα με διάφορους βαθμούς αποχρωματισμού. Γενικάσεπροχωρημέναστάδιααποσάθρωσηςδίνουνψηφίδες, άμμο και ιλύ, ενώ οι άστριοι μετατρέπονται σε αργιλικά ορυκτά, (καολίνη, ιλλίτη και μοντμοριλλονίτη). Σημειώσεις μαθήματος 7

8 Τα ιζηματογενή πετρώματα είναι πιο ομοιόμορφα και πιο απλά σε ορυκτολογική σύσταση από τα εκρηξιγενή. Η δράση των αποσαθρωτικών παραγόντων διαμορφώνει τρία είδη ορυκτών: (i) τα ανθρακικά: ευδιάλυτα, μεταφέρονται στις λεκάνες, καθιζάνουν ή παραλαμβάνονται από οργανισμούς και δίνουν ξανά ιζήματα, (ii) τα πυριτικά: είτε είναι ευδιάλυτα δάλ και ακολουθούν τον ίδιο κύκλο με τα ανθρακικά δίνοντας κερατολίθους πυριτολίθους, κλπ είτε αδιάλυτα οπότε δίνουν χαλίκια, άμμο ήκαιιλύ, υλικά που με τη διαδικασία της συγκόλλησης δίνουν ξανά πετρώματα (iii) τα αργιλικά: πολύ λεπτόκοκκα ιδιάζουσας δομής που δίνουν αργίλους, που μετατρέπονται σε αργιλικούς σχιστολίθους ή και ιλυολίθους. Τα μεταμορφωμένα πετρώματα, προκύπτουν από τα υπόλοιπα υπάρχοντα πετρώματα του φλοιού (ακόμα και τα μεταμορφωμένα) όταν λόγω των μεταβολών του γήινου φλοιού βρεθούν κάτω από τεράστιες πιέσεις ή/και θερμοκρασίες, που μετατρέπουν τη δομή των ορυκτολογικών συστατικών. Σημειώσεις μαθήματος 8

9 Θεωρώντας τους βραχώδεις σχηματισμούς και τα έργα Τα έργα πολιτικού μηχανικού (επιφανειακά κυρίως έργα) πραγματοποιούνται κυρίως στη ζώνη αποσάθρωσης - κερματισμού των πετρωμάτων, ερ ενώ τα έργα βραχομηχανικού α ού (υπόγεια ό ε α κυρίως έργα) στην πλειονότητά τους διασχίζουν τα πετρώματα κάτω από τη ζώνη αυτή. Επομένως στα πρώτα πρωταρχικός σκοπός της γεωτεχνικής έρευνας είναι η ζώνη αποσάθρωσης και κερματισμού. Η αντοχή ενός πετρώματος υποβαθμίζεται σημαντικά καθώς ο βαθμός αποσάθρωσης αυξάνει. Μεγάλος σύμμαχος της αποσάθρωσης των βραχωδών μαζών: οι ασυνέχειες της βραχομάζας. Σημειώσεις μαθήματος 9

10 Βασικοί χαρακτηρισμοί που αφορούν στη όποια προσπάθεια διαμόρφωσης συστήματος ταξινόμησης της αποσάθρωσης είναι: η φυσική αποσύνθεση, η χημική εξαλλοίωση, η διάλυση. Η αποσάθρωση είναι και συνάρ- τηση του είδους του πετρώματος Οι διαφοροποιήσεις στον τρόπο δράσης των αποσαθρωτικών παραγόντων στις τρεις κύριες κατηγορίες πετρωμάτων Σημειώσεις μαθήματος 10

11 Πίνακας για το χαρακτηρισμό του βαθμού αποσάθρωσης στις βραχομάζες, κατά Little. ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΒΑΘΜΟΣ Υγιές πέτρωμα Όχι εμφανής αποσάθρωση στο πέτρωμα. I Πιθανά μόνο αποχρωματισμός μ των επιφανειών κάποιων κύριων ασυνεχειών. Ελαφρά Αυξημένος αποχρωματισμός (αποσάθρωση του βραχώδους υλικού και των αποσαθρωμένο πέτρωμα επιφανειών των ασυνεχειών). Ακόμα πλήρης αποχρωματισμός από την αποσάθρωση. Έτσι ο σχηματισμός είναι ασθενέστερος εξωτερικά από ότι στην υγιή του κατάσταση. II Μέτρια αποσαθρωμένο πέτρωμα Λιγότερο από 50% του βραχώδους υλικού παρουσιάζει αποσύνθεση ή/και έχει μετατραπεί σε έδαφος. Υγιές ή αποχρωματισμένο πέτρωμα υπάρχει με τη μορφή συνεχούς μέσου ή βραχωδών τεμαχίων. III Σημειώσεις μαθήματος 11

12 ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΒΑΘΜΟΣ Ισχυρά Περισσότερο από 50% του βραχώδους αποσαθρωμένο υλικού παρουσιάζει αποσύνθεση ή/και πέτρωμα μετατρέπεται σε έδαφος. Υγιές ή με αποχρωματισμό μόνο βραχώδες υλικό υπάρχει είτε σαν ασυνεχές μέσο ή σαν βραχώδη τεμάχια. Έντονα αποσαθρωμένο Όλη η βραχώδης μάζα έχει αποσυντεθεί ή/και πέτρωμα μετατραπεί σε έδαφος, αλλά η αρχική βραχώδης δομή είναι ακόμα άθικτη στη μεγαλύτερή της έκταση. IV V Υπολειμματικό έδαφος Όλη η βραχομάζα έχει μετατραπεί σε έδαφος και η αρχική βραχώδης δομή όπως και ο δομικός σκελετός του υλικού έχουν καταστραφεί. Υπάρχει σημαντική μεταβολή στον όγκο αλλά ουσιαστικές μετακινήσεις του εδαφικού υλικού που προέκυψε δεν έχουν ακόμα σημειωθεί. VI Σημειώσεις μαθήματος 12

13 Πίνακας παραδοχών της ISRM για το χαρακτηρισμό του βαθμού αποσάθρωσης στις βραχομάζες. ΟΡΟΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΣ Υγιές πέτρωμα (Fresh rock) Κηλίδες στην επιφάνεια των ασυνεχειών αποκαλύπτουν τη δράση του νερού λόγω διαστάλαξης. Επί μέρους τεμάχια βραχομάζας μπορεί να χαλαρώσουν λόγω εκρήξεων ή απελευθέρωσης τάσεων και συνεπώς μπορεί να απαιτείται υποστήριξη σε σήραγγες ή πηγάδια. I Ελαφρά αποσαθρωμένο πέτρωμα (Slighly weathered rock) Κατάλληλο για θεμελίωση μεγάλων κατασκευών από μπετόν (π.χ. φραγμάτων), αλλά είναι αυξημένης υδροπερατότητας λόγω ανοικτών ασυνεχειών. Η χρήση του σαν αδρανές ύστερα από εξέταση Απαιτεί χρήση εκρηκτικών για τη διάνοιξή του. weathered rock) ύστερα από εξέταση. Απαιτεί χρήση εκρηκτικών για τη II Μέτρια αποσαθρωμένο πέτρωμα (Moderately weathered rock) Κατάλληλο για θεμελίωση μικρών κατασκευών από μπετόν. Πολλές ρωγμές σχηματίζονται κάτω από τις ερπύστριες μπουλντόζας. III Σημειώσεις μαθήματος 13

14 ΟΡΟΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΣ Ισχυρά αποσαθρωμένο πέτρωμα (Highly weathered rock) Ακατάλληλο για φράγματα από μπετόν ή και για μεγάλες κατασκευές, αλλά κατάλληλο για χωμάτινα φράγματα - επιχώματα. Ασταθές σε υψηλά και απότομα ορύγματα. Χρειάζεται προστασία από τη διάβρωση. IV Έντονα Παρόμοια γεωτεχνική απόκριση με αυτή της προηγούμενης V αποσαθρωμένο πέτρωμα (Completely weathered rock) κατηγορίας (IV). Υπολειμματικό έδαφος (residual soil) Ακατάλληλο για σημαντικές κατασκευές. Ασταθές σε πρανή ιδιαίτερα όταν έχει καταστραφεί η φυτοκάλυψη, καθώς διαβρώνεται άνετα. VI Σημειώσεις μαθήματος 14

15 Για την ορθή περιγραφή των βραχωδών σχηματισμών πέρα από την αποσάθρωση χρειάζονται και άλλες κύριες παράμετροι όπως: ηη δομή (στρώση, ρ η σχιστότητα, κλπ, με σημαντική εδώ την κατεύ- θυνσή τους σε σχέση με την ασκούμενη τάση), το μέγεθος των κόκκων (σχετίζεται άμεσα με τα γεωμηχανικά χα- ρακτηριστικά των σχηματισμών), η αντοχή (συνάρτηση του μεγέθους, του σχήματος και της κατά- στασης των κόκκων, κλπ), Το χρώμα (διπλή συνήθως έκφραση π.χ. καστανέρυθρο) Οτύπος του πετρώματος (όπως το γεωλογικό όνομα Διάκριση της αντοχής σε μονοαξονική θλίψη. Αντοχή σε μοναξονική θλίψη (MPa) Περιγραφή 1,5-15 Πολύ χαμηλής αντοχής (ασθενούς) Χαμηλής αντοχής Μέσης αντοχής Υψηλής αντοχής > 230 Πολύ υψηλής αντοχής Σημειώσεις μαθήματος 15

16 Τι καθορίζει κυρίως τη συμπεριφορά ενός βραχώδους σχηματισμού στη θεμελίωση τεχνικών έργων?? Ασυνέχειες βραχωδών σχηματισμών Αντοχή υλικού (πετρώματος) σε υγιή κατάσταση διπλάσια περίπου σε σύγκριση με αυτή της βραχομάζας τους, καθώς η τελευταία επηρεάζεται από την παρουσία των ασυνεχειών που τη διασχίζουν. Συνεπώς στην διαδικασία αστοχίας πρανούς, πρωταρχικό ρόλο παίζει όχι η διατμητική αντοχή του αδιάρρηκτου πετρώματος αλλά αυτή της βραχομάζας. Η τελευταία ευ α διαμορφώνεται δαμορφώ α από τον αριθμό, τα κύρια χαρακτηριστικά και την αλληλοεμπλοκή των συστημάτων ασυνεχειών που διασχίζουν τη βραχομάζα. Έτσι, η γεωμηχανική συμπεριφορά της βραχομάζας κατά την θεμελίωση ενός τεχνικού έργου επ αυτής ή στην κατασκευή υπόγειου έργου εντός αυτής, καθορίζεται κύρια από το καθεστώς διάρρηξης που τη χαρακτηρίζει. Σημειώσεις μαθήματος 16

17 Οι ασυνέχειες (discontinuities) iti ομαδοποιούνται σε συστήματα (Discontinuity sets ή Joint sets), τα μέλη των οποίων έχουν λίγο πολύ κοινό προσανατολισμό και συμπεριφορά που σχετίζεται με μια σειρά άλλων παραμέτρων, όπως: η συνέχεια (το μήκος), η απόσταση, το άνοιγμα, το υλικό πλήρωσης, η αντοχή, η τραχύτητα των τοιχωμάτων, οι συνθήκες του νερού. Άρα αναγκαία η γνώση τόσο των γεωμετρικών στοιχείων όσο και των παραμέτρων αυτών. Ακόμα για τον καθορισμό των δυνητικών αστοχιών χρειάζονται τα γεωμετρικά στοιχεία του μελετούμενου πρανούς (φυσικού ή τεχνητού) και ηγωνίατριβής του πλέον αντιπροσωπευτικού (κυρίαρχου) τύπου ασυνεχειών. Σημειώσεις μαθήματος 17

18 Οι ασυνέχειες διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες, όπως: ι. τις εσωτερικές ασυνέχειες, ιι. τις μηχανικές ασυνέχειες. Οι εσωτερικές ασυνέχειες, είναι μέρος της δομής του βραχώδους υλικού και δεν επηρεάζονται από τους διαβρωτικούς ή αποσαθρωτικούς παράγοντες (έχουν συνοχή). Οι μηχανικές ασυνέχειες, οι οποίες συνήθως είναι ανοικτές μπορεί να διακριθούν αδρά σε διαρρήξεις- διακλάσεις (joints), ρωγματώσεις (fractures), ρήγματα (faults), επίπεδα διάτμησης (shear planes). Σημειώσεις μαθήματος 18

19 Οι διαρρήξεις διακλάσεις, προκύπτουν από παραμορφώσεις που προκαλούνται από: τεκτονικές κινήσεις δομικούς παράγοντες που αναφέρονται στη στερεοποίηση (εκρηξηγενή), λιθοποίηση ή/και διαγένεση (ιζηματογενή), μεταμόρφωση (μεταμορφωμένα), κλπ. Οι παράγοντες αυτοί αναπτύσσονται με την ψύξη στα εκρηξιγενή πετρώματα, τη συμπίεση στα ιζηματογενή ή και τις πιέσεις που ασκούνται κατά τη μεταμόρφωση. Οι ρωγματώσεις, σχηματίζονται από παραμορφώσεις κυρίως λόγω των γεωμορφολογικών διεργασιών (π.χ. κατολισθήσεις), αλλά και των ανθρώπινων παρεμβάσεων (π.χ. εκρήξεις). Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν παρουσιάζονται με τη μορφή συστημάτων μέσα στη βραχομάζα όπως οι διαρρήξεις, αλλά εντοπίζονται σε συγκεκριμένη περιοχή. Τα ρήγματα, όπως και τα επίπεδα διάτμησης είναι αποτέλεσμα ισχυρών τεκτονικών κινήσεων όπου ένα τέμαχος βραχομάζας κινείται σχετικά με γειτονικό του. Σημειώσεις μαθήματος 19

20 Ειδικότερα, οι κυριότερες κατηγορίες ασυνεχειών, που μπορεί να απαντούν στα πετρώματα είναι οι ακόλουθες: Στρώση (Bedding plane) Σχιστότητα (Schistosity) Διαρρήξεις διακλάσεις (Joints) Ρήγματα (Faults) Σχισμός (Cleavage) θραύση σε επιφάνειες αδυναμίας Φύλλωση (Foliation) προσανατολισμός ορυκτών Η διάκριση των ασυνεχειών βοηθά στο να αποκτήσουμε μια καλύτερη εικόνα αναφορικά με τις αντοχές των βραχομαζων. Ποιες? Οι μηχανικές Αδυναμία εντοπισμού των εσωτερικών ασυνεχειών (δεν είναι ορατές, αδύνατη η περιγραφή, ομαδοποίηση και ταξινόμησή τους), άρα μη εμφανής και η όποια συμβολή τους στη διαμόρφωση των μηχανικών ιδιοτήτων της βραχομάζας. Σημειώσεις μαθήματος 20

21 Οι μηχανικές ασυνέχειες, είναι ορατές και αποκαλύπτουν εύκολα τιςγεωπαραμέτρουςτους, που είναι πολύ χρήσιμες στη μελέτη της γεωμηχανικής συμπεριφοράς της βραχομάζας. Παράμετροι περιγραφής ασυνεχειών Η συμπεριφορά των ασυνεχειών σχετίζεται με μια σειρά παραμέτρων, που καθορίζουν τη γεωμηχανική συμπεριφορά της βραχομάζας. Οι παράμετροι αυτές είναι: 1. Προσανατολισμός (Orientation) 2. Απόσταση (Spacing) 3. Συνέχεια (Continuum) 4. Άνοιγμα (Aperture) 5. Τραχύτητα (Roughness) 6. Υλικό πλήρωσης (Filling) 7. Αντοχή τοιχωμάτων (Wall strength) 8. Συνθήκες νερού (Seepage) Σημειώσεις μαθήματος 21

22 Αν και οι ασυνέχειες δεν είναι επίπεδες επιφάνειες, πρακτικά θεωρούνται έτσι για την καταγραφή του προσανατολισμού τους στο χώρο. Για το σκοπό αυτό τα κύρια στοιχεία που καταγράφονται είναι τα ακόλουθα: Η διεύθυνση της ασυνέχειας (Strike), δηλαδή η τομή του επιπέδου της ασυνέχειας με το οριζόντιο επίπεδο. Για τη μέτρηση της διεύθυνσης αυτής, το μέτρο που χρησιμοποιείται είναι η γωνία που σχηματίζει η σχετική τομή με το βορρά. Η μέγιστη κλίση(dip), δηλαδή η μέγιστη γωνία του επιπέδου της ασυνέχειας με το οριζόντιο επίπεδο. Η διεύθυνση (φορά) μέγιστης κλίσης (dip direction), δηλαδή η γωνία που σχηματίζεται από την τομή του επιπέδου της μέγιστης κλίσης με το οριζόντιο επίπεδο και το βορρά. Σημειώσεις μαθήματος 22

23 Με τις πυξίδες που σήμερα χρησιμοποιούνται (οικονομία χρόνου μετρήσεων στην ύπαιθρο), καταγράφονται ημέγιστη κλίση και η διεύθυνση μέγιστης κλίσης (π.χ. 35º/140º). Απεικόνιση των γεωμετρικών στοιχείων προσανατολισμού ασυνεχειών. Τα προγράμματα του Η/Υ που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση την επεξεργασία των στοιχείων είναι προσαρμοσμένα να δέχονται αυτόν τον τύπο καταγραφής. Σημειώσεις μαθήματος 23

24 Όμως η απόδοση των γεωμετρικών στοιχείων μιας ασυνέχειας με τη διεύθυνση και την κλίση του επιπέδου τους, είναι χρήσιμη και πλέον κατανοητή για χρήστες που δεν είναι γεωτεχνικοί. Γι αυτό θα πρέπει να δίνονται και με τη μορφή αυτή. Για παράδειγμα η πιο πάνω μέτρηση η που χρησιμοποιήθηκε θα γίνει: Β50ºΑ/35º ΝΑ/κά. Η παρουσίαση και στατιστική επεξεργασία των μετρήσεων των ασυνεχειών (>100 σε κάθε θέση μελέτης), έχει αποδειχθεί ότι γίνεται καλύτερα με τη χρήση των σφαιρικών προβολών. Η γεωλογική πυξίδα. Στη μικρή εικόνα φαίνεται η σωστή ρύθμιση (προσανατολισμός) του δίσκου της. Σημειώσεις μαθήματος 24

25 Απόσταση (Spacing Η απόσταση των ασυνεχειών ενός συστήματος αποτελεί σημαντική παράμετρο είτε από την πλευρά της περατότητας μιας βραχομάζας είτε από πλευράς τύπου αστοχίας (πολύ μικρή απόσταση ασυνεχειών μπορεί να προκαλέσει κυκλική ολίσθηση). Με τη μέτρηση της απόστασης καθορίζονται οι διαστάσεις των τεμαχίων της βραχομάζας. Αυτό γίνεται με με την εκτίμηση η των ακολούθων δύο δεικτών: (α) I d (ή δείκτης μεγέθους) που είναι το άθροισμα των μέσων αποστάσεων των ασυνεχειών κάθε συστήματος προς τον αριθμό των ασυνεχειών. (β) J v που αποτελεί το άθροισμα του αριθμού ασυνεχειών ανά m 3. Σημειώσεις μαθήματος 25

26 Ο τελευταίος αποτελεί χρήσιμο δείκτη για υπολογισμό τουr.q.d στην ύπαιθρο όταν δεν υπάρχουν γεωτρήσεις, από τον τύπο: R.Q.D.=115 3,3xJ v (αν J v <4,5, το R.Q.D. είναι 100%). Μπλοκ βραχομάζας που το διασχίζουν χζ δύο συστήματα ασυνεχειών, με αποστάσεις d 1 και d 2. Η απόσταση των ασυνεχειών σύμφωνα με την I.S.R.M. (1981) διακρίνεται σε: Πάρα πολύ μικρή Πολύ μικρή Μικρή Μέση Μεγάλη Πολύ μεγάλη Πάρα πολύ μεγάλη 2 cm 2-6 cm 6-20 cm cm cm cm > 600 cm Σημειώσεις μαθήματος 26

27 Συνέχεια (Continuity) Σε μια βραχομάζα άλλες ασυνέχειες διατέμνουν τη μάζα της σε μεγάλο μήκος, ενώ άλλες περιορίζονται από άλλα συστήματα ασυνεχειών. Για παράδειγμα οι επιφάνειες της στρώσης ή της σχιστότητας έχουν μεγάλη συνέχεια. Έτσι σε ένα πρανές μελέτης, η επιμονή της παρουσίας των ασυνεχειών του είναι σημαντική, καθώς όσο μεγαλύτερη η συνέχεια (αλλά βέβαια και η συχνότητα) ) τόσο χειρότερες είναι οι συνθήκες για τη βραχομάζα. Οι μεγάλης συνέχειας διαρρήξεις καθορίζουν συνήθως και τη συμπεριφορά της βραχομάζας από πλευράς αστοχίας, αφού (και εφόσον συνηγορούν και άλλοι παράγοντες) μπορεί να εκδηλωθεί αστοχία επιπέδου σε μια από αυτές. Γενικά από πλευράς συνέχειας ηταξινόμηση των ασυνεχειών έχει ως ακολούθως: Σημειώσεις μαθήματος 27

28 Πολύ μικρή (<1m) Μικρή (1-3m) Μέτρια (3-10m) Μεγάλη (10-20m) Πολύ μεγάλη (>20m) Άνοιγμα(Aperture) Άνοιγμα μιας ασυνέχειας θεωρείται η κάθετη απόσταση μεταξύ των τοιχωμάτων της, που μπορεί να προκύπτει είτε από φυσικά αίτια είτε από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις (χρήση εκρηκτικών). Οι τελευταίες τοπικά αλλοιώνουν την πραγματική κατάσταση και επομένως απαιτείται προσοχή κατά τη μέτρηση της παραμέτρου αυτής. Ανάλογα με το άνοιγμα οι ασυνέχειες διακρίνονται σε: Σημειώσεις μαθήματος 28

29 Τραχύτητα (Roughness) Πολύ κλειστές (<0,1mm) Κλειστές (0,1-0,25mm) Μερικά ανοικτές (0,25-0,50mm) Ανοικτές (0,50-2,5mm) Μέτρια ευρείες (2,5-10mm Ευρείες (>10mm) Πολύ ευρείες (1-10cm) Εξαιρετικά ευρείες (10-100cm) Σπηλαιώδεις (>100cm) Μια επιφάνεια ασυνέχειας πετρώματος είναι γνωστό ότι πολύ σπάνια είναι επίπεδη και λεία. Συνήθως χαρακτηρίζεται από μια μεγάλου μήκους κυμάτωση (waviness), αλλά και μια μικρότερης έκτασης ανωμαλία, δηλαδή μικροτραχύτητα (asperity). Στο Σχήμα που ακολουθεί διακρίνονται οι δύο τύποι αυλάκωσης της επιφάνειας μιας ασυνέχειας. Σημειώσεις μαθήματος 29

30 Η τραχύτητα σαν γενικός όρος που περιλαμβάνει και τους δύο τύπους ανωμαλίας της επιφάνειας της ασυνέχειας είναι σημαντική για την αντοχή σε διάτμηση της βραχομάζας (η γωνία τριβής της ασυνέχειας είναι ίση με το άθροισμα φ b +i, όπου φ b είναι η βασική γωνία τριβής του υλικού και i είναι η γωνία της κύριας ανωμαλίας της ασυνέχειας). Οι δύο τύποι ανωμαλίας που χαρακτηρίζουν την επιφάνεια μιας ασυνέχειας. Σημειώσεις μαθήματος 30

31 Για να γίνει κατανοητή ησημασία τηςτραχύτητας της ασυνέχειας στην αντοχή της βραχομάζας, ας θεωρήσουμε κατ αρχήν: 1, Την περίπτωση λείας ασυνέχειας. Τότε και πάντα σύμφωνα με τον νόμο Mohr - Coulomb η διατμητική τάση τ θα είναι ίση με: τ = σ n *εφφ b, (Γ καμπύλη), όπου σ n = η κατακόρυφη τάση και φ b = η βασική γωνία τριβής του υλικού, δηλαδή δεν απαιτείται η θραύση των προεξοχών των ανωμαλιών. 2. Αν υπάρχει τραχύτητα στην ασυνέχεια αλλά όχι συγκόλληση των τοιχωμάτων,, τότε η διατμητική τάση ορίζεται ρζ σαν: τ = σ n *εφ(φ b +i)(ακαμπύλη) και επιτυγχάνεται με μια αρχική διαστολή (διάτμηση επιφανειών) και ακολούθως με τη θραύση των προεξοχών λόγω τραχύτητας (εδώ η εμπλοκή της γωνίας τραχύτητας i). Σε αυτή την περίπτωση η διαστολή επιτυγχάνεται μόνο όταν η διατμητική τάση είναι τέτοια που μπορεί να εξουδετερωθεί η κατακόρυφη τάση που αντιστέκεται στη διαστολή. 3. Στην ακραία περίπτωση επουλωμένης ασυνέχειας (η επούλωση εισάγει την παράμετρο της συνοχής, c) ο τύπος διατμητικής τάσης έχει ως εξής: τ =c + σ n*εφφ b, (Β καμπύλη) Σημειώσεις μαθήματος 31

32 H σχέση διατμητικής και κατακόρυφης τάσης στους τύπους αστοχίας ανώμαλης ασυνέχειας (Α), επουλωμένης (Β) και λείας (Γ). Η διάκριση των ασυνεχειών από πλευράς τραχύτητας είναι ποιοτική, με όρους όπως πολύ τραχεία, τραχεία, ελαφρώς τραχεία, ομαλή και λεία ή ολισθηρή. Σημειώσεις μαθήματος 32

33 Διάγραμμα τάσεων μετατοπίσεων (φ r = παραμένουσα γωνία τριβής φ = βασική γωνία τριβής). Εδώ, οβαθμόςαποσάθρωσηςστηβραχομάζασημαντικός,(αρχίζει από τις επιφάνειες των ασυνεχειών, καθώς το νερό εύκολα διεισδύει σε αυτές - αποσάθρωση σημαίνει μείωση της αντοχής). Ακόμα, η παρουσία οξειδίων σιδήρου κατά την αποσάθρωση διευκολύνουν την ομαλοποίηση της επιφάνειας άρα και την μετακίνηση. Το ίδιο συμβαίνει και με την παρουσία αργιλικών ορυκτών, που λιπαίνουν την επιφάνεια και οδηγούν σε διατμητική αστοχία. Σημειώσεις μαθήματος 33

34 Σύμφωνα με τον Barton, όπως διατυπώνεται και σε εργασία Barton Bandis, η σχέση διατμητικής και κατακόρυφης τάσης δίνεται από τον τύπο: τ = σ n*εφ φ {φ b + J.R.C. log 10 (J.C.S./ σ n n)} )}, όπου: J.R.C. = Συντελεστής τραχύτητας (Joint Roughness Coefficient) υπολογίζεται από τυπικά προφίλ τραχύτητας, J.C.S. = Αντοχή των τοιχωμάτων της ασυνέχειας (Joint wall Compression Strength). Στο Σχήμα δίνονται τυπικά προφίλ ασυνεχειών με τις τιμές της παραμέτρου J.R.C. Σημειώσεις μαθήματος 34

35 Υλικό πλήρωσης (Filling material) Σημαντική είναι η παρουσία του υλικού πλήρωσης (πάχος, σύσταση κλπ), αφού σε συνδυασμό με την τραχύτητα της ασυνέχειας καθορίζουν την αντοχή της. Όσο αυξάνει το πάχος του υλικού πλήρωσης, τόσο η διατμητική αντοχή της ασυνέχειας μετατίθεται σε αυτό και επομένως μειώνεται, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων. Αν τελικά το πάχος του υλικού πλήρωσης ξεπεράσει το πλάτος της κυμάτωσης της ασυνέχειας τότε η αντοχή της ασυνέχειας είναι στην ουσία η αντοχή του υλικού πλήρωσης. Η σύσταση επίσης του υλικού πλήρωσης είναι σημαντική, αφού μπορεί αν είναι ασβεστιτική, χαλαζιακή κλπ να βελτιώσει την ασυνέχεια δηλαδή να αυξήσει την αντοχή της, ενώ αν είναι π.χ. αργιλική, η αντοχή είναι μικρή. Αντοχή τοιχωμάτων (Wall strength) Σημαντική παράμετρος είναι και η αντοχή των τοιχωμάτων που είναι συνάρτηση του βαθμού αποσάθρωσης. σης Σημειώσεις μαθήματος 35

36 Για τη μέτρηση της αντοχής των τοιχωμάτων χρησιμοποιείται για μεγαλύτερη ακρίβεια η σφύρα Schmidt τύπου L. Λαμβάνονται πολλές μετρήσεις και εκτιμάται ο μέσος όρος. Υπάρχει νομόγραμμα όπου ανάλογα με τη γωνία προσέγγισης της επιφάνειας κατά τη μέτρηση και την ένδειξη υπολογίζεται η αντοχή σε MPa. Οι κατηγορίες διάκρισης του υλικού των τοιχωμάτων από πλευράς αντοχής είναι οι ακόλουθες: Πολύ μαλακό <10 Mpa Μαλακό Mpa Μέτριο Mpa Σκληρό Mpa Πολύ σκληρό >60 MPa Θα πρέπει να τονισθεί ότι σημαντικό ρόλο στην αντοχή των τοιχωμάτων μιας ασυνέχειας παίζει ο βαθμός αποσάθρωσης αυτής. Σημειώσεις μαθήματος 36

37 Ροή νερού (Seepage) Η κυκλοφορία του νερού μέσα στις ασυνέχειες επιφέρει τη δράση χημικών φυσικών διεργασιών, άρα μεταβολές στην αντοχή, την παραμορφωσιμότητα, ανθεκτικότητα κλπ. Επιπρόσθετα προκαλεί διαβρωτικές δράσεις δηλαδή αλλοίωση των τοιχωμάτων, όπως αποσάθρωση, καρστικοποίηση κλπ. Οι ασυνέχειες ανάλογα με το νερό που κυκλοφορεί και σύμφωνα με απλές περιγραφές που μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για επιφανειακές παρατηρήσεις μπορεί να είναι : Στεγνές (Dry) Σε υγρή κατάσταση (Damp) Σε πολύ υγρή κατάσταση (Wet) Ροή στάγδην (Dripping) Συνεχής ροή (Flowing) Σημειώσεις μαθήματος 37

38 Στερεογραφική προβολή Η στερεογραφική προβολή χρησιμοποιείται ευρύτατα στους βασικούς πυλώνες της Γεωτεχνικής Μηχανικής, δηλαδή στην Εδαφοδυναμική (σεισμοί κλπ), την Τεχνική Γεωλογία και την Βραχομηχανική για την καταγραφή και ανάλυση των τρισδιάστατων σχημάτων που προκύπτουν από την παρουσία των ασυνεχειών, ρηγμάτων κλπ μέσα στη μάζα του βράχου και όχι μόνον. Προϋποθέτει σφαίρα αναφοράς, η οποία είναι ελεύθερη να μετατοπισθεί αλλά όχι να περιστραφεί, ούτως ώστε κάθε ακτίνα που ενώνει ένα σημείο τηςεπιφάνειάς ά τηςμετοκέντρο της να έχει συγκεκριμένη διεύθυνση στο χώρο. Υπάρχουν γενικά διάφορες μορφές στερεογραφικών προβολών με το συγκεκριμένο τρόπο απόδοσης στοιχείων που ενδιαφέρουν στις διάφορες αναλύσεις. Οι προβολές αυτές είναι οι εξής:

39 Πίνακας προβολών Προβολή Ορθογραφική Γνωμονική Στερεογραφική Ισεμβαδική Τρόπος προβολής Από ορθή προβολή σφαίρας σε επίπεδο Από το κέντρο της σφαίρας Από σημείο αντιδιαμετρικό του σημείου επαφής Μέσω τόξου από το σημείο επαφής της σφαίρας με το επίπεδο προβολής Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Χρήση Όλοι οι κύκλοι προβάλλονται ως ελλείψεις ή ευθείες γραμμές. Οι μεγάλοι κύκλοι προβάλλονται ως ευθείες γραμμές. Όλοι οι κύκλοι επί της σφαίρας σχεδιάζονται ως κύκλοι στο επίπεδο. Μεγάλη παραμόρφωση κοντά στα άκρα. Εξαιρετικά μεγάλη παραμόρφωση Κυρίως ση στην τεκτονική. Ορυκτολογία Η πλέον διαδεδομένη Παραμόρφωση. ρφ προβολή στην τεκτονική και την ορυκτολογία. Τεκτονική, τεχνική γεωλογία και Διατηρούνται τα Μέτρια βραχομηχανική εμβαδά. παραμόρφωση. για στατιστική ανάλυση χωρικών δεδομένων Σημειώσεις μαθήματος 39

40 Προβολή αλληλοτεμνόμενων επιπέδων Τρόπος προβολής στις διάφορες μορφές Προβολή κυρίων τάσεων Σημειώσεις μαθήματος 40

41 Ορθογραφική προβολή Γνωμονική προβολή Στερεογραφική προβολή Ισοεμβαδική προβολή Σημειώσεις μαθήματος 41

42 Στερεογραφική προβολή Η στερεογραφική προβολή χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Τεχνική Γεωλογία, στη βραχομηχανική την Τεκτονική κλπ για την επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν από την παρουσία των ασυνεχειών μέσα στη μάζα των πετρωμάτων. Με την τοποθέτηση η της σφαίρας σε θέση που το κέντρο της να βρίσκεται στο επίπεδο μιας ασυνέχειας, ο μέγιστος κύκλος που προκύπτει από την τομή του επιπέδου και της σφαίρας ορίζει κατά μοναδικό τρόπο τον προσανατολισμό του επιπέδου στο χώρο. Το επίπεδο αυτό μπορεί να ορισθεί από τον μέγιστο κύκλο της τομής του με τη σφαίρα ή από τον πόλο του επιπέδου, ο οποίος προκύπτει από την τομή της σφαίρας αναφοράς και μιας ευθείας κάθετης στο επίπεδο. Σημειώσεις μαθήματος 42

43 Η γεωμετρική διάταξη της προβολής αυτής που γίνεται με τη χρήση του νότιου ημισφαίριου, καθώς και η έννοια του πόλου του επιπέδου, φαίνονται στο επόμενο Σχήμα. Σφαιρική προβολή στο νότιο ημισφαίριο. Ισοεμβαδική προβολή Lambert ή δίκτυο Schmidt. Πόλος είναι το σημείο τομής της καθέτου στο επίπεδο της ασυνέχειας που ξεκινά από το κέντρο της σφαίρας προβολής, με το βόρειο ή νότιο ημισφαίριο αντίστοιχα. Σημειώσεις μαθήματος 43

44 Εάν χρησιμοποιηθεί μόνο το κάτω μισό της σφαίρας και προβληθούν τα στοιχεία που αναφέραμε στο οριζόντιο ρζ επίπεδο αναφοράς προκύπτει η διδιάστατη εικόνα της στερεογραφικής προβολής. Διακρίνεται σε: (α) ισοεμβαδική. Ίσα εμβαδά στη σφαίρα προβάλλονται σε ίσα εμβαδά (το δίκτυο εδώ ονομάζεται δίκτυο Schmidt). (β) ισογώνια. Εδώ διατηρούνται α οι γωνίες (το δίκτυο εδώ ονομάζεται δίκτυο Wulf). Το δίκτυο Wulf είναι ένα δίκτυο ανάλογο του δικτύου Schmidt στο οποίο η απόσταση r της προβολής δίνεται από τον τύπο: r=2rtan(θ/2). r =2 R sin((90-β)/2), όπου 90-β = θ και θ =η γωνιακή απόσταση του σημείου P Γεωμετρία ισεμβαδικής προβολής Σημειώσεις μαθήματος 44

45 Ηαπόδοση του επιπέδου και του πόλου του στο νότιο ημισφαίριο, ακολουθείται από την προβολή αυτών στο οριζόντιο επίπεδο. Οπόλοςαπότηδιαδικασίααυτήείναικατανοητόότιαπέχει90º από το επίπεδο. Στην πράξη, μεταφέρουμε στο δίκτυο ισοεμβαδικής προβολής (δίκτυο Schmidt) τους πόλους των επιπέδων που μετρήσαμε, οπότε μπορούμε να προχωρήσουμε στη στατιστική τους επεξεργασία που τα τελευταία χρόνια γίνεται πλέον με τη χρήση ειδικών προγραμμάτων στον Η/Υ, όπως π.χ. το Dips. (α) Προβολή επιπέδου και πόλου στη σφαίρα, (β) Στερεογραφική προβολή επιπέδου ασυνέχειας. Σημειώσεις μαθήματος 45

46 Δίκτυο ισεμβαδικής προβολής (Schmidt) Το δίκτυο Schmidt προκύπτει από τη στερεογραφική προβολή των μεσημβρινών και παραλλήλων κύκλων μιας σφαίρας, σε ένα επίπεδο κάθετο στο ισημερινό επίπεδο, έτσι ώστε οι επιφάνειες της σφαίρας, δηλαδή τα τμήματα μεταξύ μεσημβρινών και παραλλήλων κύκλων, να προβάλλονται σε ισοεμβαδικές επιφάνειες, διαφορετικού όμως σχήματος. Άρα κάθε σημείο Ρ της σφαίρας, ακτίνας R και γωνιακής απόστασης θ, προβάλλεται στο δίκτυο, διατηρώντας το μήκος της χορδής του r, που δίνεται από τον τύπο r= 2R sin θ/2. Σημειώσεις μαθήματος 46

47 Σημαντικές είναι οι εφαρμογές του δικτύου Schmidt σε πάρα πολλά πεδία της Γεωτεχνικής Μηχανικής Παράδειγμα πρώτο: Αστοχία επιπέδου και κώνος γωνίας τριβής Κώνος τριβής. Ολίσθηση επί του επιπέδου συμβαίνει όταν: (α) η γωνία του κεκλιμένου επιπέδου ψρ είναι μεγαλύτερη από την γωνία τριβής φ (ψρ>φ) (β) το διάνυσμα W βρίσκεται εκτός του κώνου τριβής. Απεικόνιση του κώνου τριβής στο κάτω ημισφαίριο αναφοράς. Στερεογραφική προβολή του κώνου τριβής. Σημειώσεις μαθήματος 47

48 Παράδειγμα δεύτερο: Διαγράμματα μη- χανισμών γένεσης σεισμών μέσω της στερεογραφικής προβολής των χα- ρακτηριστικών διευθύνσεων για κάθε είδος ρήγματος. P= άξονας συμπίεσης Τ = άξονας εφελκυσμού Ν = πόλοι επιπέδων Οριζόντια μετάθεση Κανονικό ρήγμα Ανάστροφο ρήγμα Λοξά ανάστροφο ρήγμα Σημειώσεις μαθήματος 48

49 Στη γεωτεχνική λοιπόν χρησιμοποιείται η ισοεμβαδική προβολή (equal area projection), που που είναι γνωστή σαν δίκτυο Schmidt. Έτσι μπορεί πάνω στο δίκτυο αυτό να αποτυπωθούν: 1. Μια ευθεία 2. Ένα επίπεδο (π.χ. ασυνέχειας) 3. Αλληλοτομίες επιπέδων (π.χ. επίπεδα ασυνεχειών) 4. Πόλοι επιπέδων 5. Μεταθέσεις περί άξονα ευθείας ή και επιπέδου 6.Αστοχία Α ί επιπέδου 7. Αστοχία σφήνας 8. Αστοχία ανατροπής Και συνεπώς να αποκτήσει κάποιος γνώση της κατάστασης σε γεωτεχνικά προβλήματα με σύντομη διαδικασία και σε ένα αρχικό στάδιο μελέτης αυτών, πριν την πλήρη διερεύνηση. Σημειώσεις μαθήματος 49

50 Για τη μέτρηση 140º/35º π.χ., αφού στο διαφανές χαρτί χαραχθεί ο περιφερειακός κύκλος του δικτύου, σημειώνεται το σημείο στην ένδειξη 140º και στη συνέχεια στρέφεται το χαρτί μέχρις ότου η ένδειξη του 140º συμπέσει με την Ανατολή. Ακολούθως μετράται πάνω στον άξονα Ανατολής - Δύσης από το σημείο της ανατολής απόσταση 125º (35º+90º) και σημειώνεται ο πόλος. Ακολουθεί η διάταξη στο χώρο των ασυνεχειών. Αυτό γίνεται με την εκατοστιαία συγκέντρωση των πόλων ανά μονάδα επιφάνειας της σφαίρας στο δίκτυο, δηλαδή σε κύκλο ακτίνας 1cm, που αποτελεί το 10% της επιφάνειας του κύκλου του δικτύου. Γενικά η προβολή μικρών κύκλων της σφαίρας στο δίκτυο Schmidt αποδίδονται με τη μορφή έλλειψης. Καθώς η απόκλιση από την ακριβή μέτρηση είναι ελάχιστη, για λόγους απλότητας χρησιμοποιούμε κύκλο κατά την καταγραφή. Σημειώσεις μαθήματος 50

51 Η όλη διαδικασία γίνεται με την κατασκευή σε χαρτόνι κύκλου με ακτίνα 1cm, το οποίο κινούμε σε κάθε κορυφή του δικτύου και καταγράφομε την εκατοστιαία αναλογία των πόλων. Για παράδειγμα αν έχομε 120 μετρήσεις και μέσα στον κύκλο σεμια κορυφή 9 πόλους, η εκατοστιαία αναλογία είναι 7,5% και στη σχετική κορυφή του δικτύου Schmidt γράφομε τον αριθμό 7,5. Για τους πόλους που είναι κοντά στην περιφέρεια κατασκευάζουμε από χαρτόνι τον διπλού άκρου μετρητή του Schmidegg. Για τον υπολογισμό της εκατοστιαίας αναλογίας προσθέτουμε τους πόλους που υπάρχουν και στους δύο κύκλους. Ο τρόπος καταγραφής της εκατοστιαίας αναλογίας των πόλων, για το σχεδιασμό των καμπυλών ισοβαρούς κατάνομής. Σημειώσεις μαθήματος 51

52 Αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία χαράσσονται οι ισοβαρείς καμπύλες, π.χ. ανά 10%, με πυκνότερη συνήθως σκίαση όσο προχωράμε προς τα τμήματα με αυξημένο ποσοστό. Ισοβαρής κατανομή των πόλων. Το τμήμα του δικτύου με το λευκό χρώμα είναι περιοχές με 0% κατανομή. Σημειώσεις μαθήματος 52

53 Πρακτική σημασία της σφαιρικής προβολής των ασυνεχειών. Προσδιορισμός των δυνητικών αστοχιών αυτής Συστήματα ασυνεχειών από μετρήσεις υπαίθρου Μικροτεκτονική ανάλυση Με την καταγραφή πολλών ασυνεχειών (γεωλογική πυξίδα με τη μορφή μέγιστη κλίση και διεύθυνση μέγιστης κλίσης, Dip/Dip direction) μπορούμε να προσδιορίσουμε τα κυριότερα συστήματα ασυνεχειών που διατέμνουν τη βραχομάζα. Οι μετρήσεις πρέπει να ξεπερνούν τις 100 για να είναι αξιόπιστα τα αποτελέσματα (γραμμική μέθοδος λήψης μετρήσεων, με μήκος απογραφής περίπου 30m). Οι μετρήσεις αυτές συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της συμπεριφοράς της βραχομάζας, δεδομένου ότι η τυχόν παρουσία επιπέδων ασυνέχειας με δυσμενή προσανατολισμό αποτελεί σοβαρό παράγοντα χαλάρωσης και αστάθειας των πρανών γενικά. Σημειώσεις μαθήματος 53

54 Τυπικός πίνακας καταγραφής στοιχείων ασυνεχειών στην ύπαιθρο. Σημειώσεις μαθήματος 54

55 Για την κατανόηση της συμπεριφοράς της βραχομάζας κάτω από το συγκεκριμένο καθεστώς τεκτονικής δά διάρρηξης, αναγκαία είναι αρχικά η καταγραφή των πόλων και στη συνέχεια η ισοβαρής κατανομή αυτών. Σήμερα η διαδικασία καταγραφής των πόλων και της ισοβαρούς κατανομής γίνεται με ειδικά προγράμματα στον Η/Υ, που δέχονται τις μετρήσεις σε μορφή μέγιστη κλίση και διεύθυνση μέγιστης κλίσης. Έτσι προκύπτουν τα κύρια συστήματα ασυνεχειών. Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το DIPS, που βασίζεται σε στερεογραφική προβολή ίσης επιφάνειας (equal area) στο κάτω ημισφαίριο. Μορφές δυνητικών αστοχιών Είναι πολύ σημαντικό να είναι γνωστά σε προκαταρκτική φάση τα προβλήματα δυνητικής αστάθειας που μπορεί να αντιμετωπιστούν, ώστε να γίνουν οι κατάλληλες τροποποιήσεις που θα ευνοούν την ευστάθεια του χώρου έρευνας, πριν οδηγηθεί με πληρέστερες μελέτες ανάλυσης. Σημειώσεις μαθήματος 55

56 Σε πρώτη ανάλυση και με: (α) τα γεωμετρικά στοιχεία των ασυνεχειών (β) τα γεωμετρικά στοιχεία του (ή των) πρανούς (-ων), (γ) τη γωνία τριβής της ασυνέχειας, διαμορφώνεται η στερεογραφική παρουσίαση των τεκτονικών συνθηκών και η εκτίμηση των πιθανών τύπων δυνητικής αστοχίας που μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή: "σφήνας" "επιπέδου" ανατροπών τεμαχίων βραχομάζας (Toppling) (σε επίπεδα ασυνεχειών με μεγάλη κλίση, δηλαδή πόλοι κοντά στην περιφέρεια του κύκλου, προς την πλευρά του επιπέδου του πρανούς). Έτσι είναι δυνατόν να γίνουν οι σχετικοί σχολιασμοί για τις ασφαλείς κλίσεις που μπορεί να διαμορφωθούν στα πρανή των υπόψη θέσεων ή και η αλλαγή προσανατολισμού της χάραξης. Σημειώσεις μαθήματος 56

57 Αστοχία σφήνας Αστοχία σφήνας (wedge failure) διαμορφώνεται από δύο επίπεδα που τέμνουν την επιφάνεια του πρανούς αλλά και αλληλοτέμνονται σε κάποια θέση δίνοντας μια γραμμή διατομής εσωτερικά της επιφάνειας του πρανούς. Για να εκδηλωθεί αστοχία σφήνας δηλαδή για να αποσπασθεί το τμήμα της βραχομάζας που οριοθετείται από τα δύο αλληλοτεμνόμενα επίπεδα ασυνεχειών, πρέπει να ικανοποιούνται οι ακόλουθες συνθήκες: Η διεύθυνση του πρανούς και της σφήνας να συμφωνούν, Τα δύο επίπεδα να τέμνουν την επιφάνεια του πρανούς και να αλληλοτέμνονται. Η γραμμή διατομής των επιπέδων να σχηματίζει γωνία με το οριζόντιο επίπεδο > της γωνίας τριβής της βραχομάζας, αλλά < της γωνίας του πρανούς. Σημειώσεις μαθήματος 57

58 Η πλέον αναγκαία συνθήκη για αστοχία σφήνας (ψ f >ψ j >φ) Διάφοροι τύποι δυνητικών αστοχιών σε πρανή εκσκαφής, π.χ. ανοικτού μεταλλείου. Σημειώσεις μαθήματος 58

59 Ηολίσθηση ηθα σημειωθεί κατά μήκος της γραμμής διατομής των δύο επιπέδων, εφ όσον η εφαρμογή του ανύσματος της διεύθυνσης μέγιστης κλίσης αυτών βρίσκεται εκτός ζώνης δυνητικής αστάθειας. Αν η εφαρμογή του ανύσματος της διεύθυνσης μέγιστης κλίσης του ενός επιπέδου βρίσκεται εντός της ζώνης αυτής, τότε η ολίσθηση της σφήνας θα γίνει κατά μήκος του υπόψη επιπέδου. Αστοχία σφήνας με ολίσθηση κατά μήκος της γραμμής διατομής των δύο επιπέδων (πρώτος κύκλος) και με ολίσθηση μόνο κατά μήκος του ενός επιπέδου (δεύτερος κύκλος). Σημειώσεις μαθήματος 59

60 Γενικά διαπιστώνεται ότι σε περίπτωση αστοχίας σφήνας ο συντελεστής ασφάλειας πρανούς εξαρτάται: (α) από τη βύθιση της διατομής των δύο επιπέδων, (β) τη διατμητική αντοχή της επιφάνειας των ασυνεχειών, (γ) τη γεωμετρία της σφήνας. Αστοχία Επιπέδου Η αστοχία επιπέδου (plane failure) που αποτελεί ειδική περίπτωση αστοχίας σφήνας (παραλληλισμός των δύο επιπέδων), για να συμβεί θαπρέπει: Η περιοχή αστοχίας να οριοθετείται από εγκάρσιες στο πρανές ασυνέχειες, Το επίπεδο της ασυνέχειας να μη σχηματίζει με το επίπεδο του πρανούς γωνία μεγαλύτερη των 20 και Να ισχύει η σχέση φ f >φ p >φ (η γωνία του πρανούς να είναι μεγαλύτερη αυτής του επιπέδου και εκείνη με τη σειρά της μεγαλύτερη αυτής τηςγωνίας τριβής). ) Σημειώσεις μαθήματος 60

61 Στο Σχήμα δίνονται σχηματικά οι συνθήκες που πρέπει να πληρούνται για αστοχία επιπέδου και σφήνας αντίστοιχα. Σχηματική απεικόνιση των συνθηκών για την εκδήλωση αστοχιών επιπέδου και σφήνας σε βραχώδη πρανή. Σημειώσεις μαθήματος 61

62 Ανατροπή Αναφέρθηκε ήδη ότι ένας πρόσθετος τύπος αστοχίας στα βραχώδη πρανή είναι οι ανατροπές (toppling), που μπορεί να συμβούν σε επίπεδα ασυνεχειών με μεγάλη κλίση, δηλαδή με συγκέντρωση πόλων κοντά στην περιφέρεια του δικτύου Schmidt και προς την πλευρά του επιπέδου του πρανούς. Στο Σχήμα δίνεται τύπος αστοχίας ανατροπής, όπου διακρίνεται η μεγάλη έως και ανάστροφη κλίση των επιπέδων ασυνέχειας. Τύπος αστοχίας ανατροπής (toppling). Σημειώσεις μαθήματος 62

63 Μέθοδος περιβάλλουσας ασυνεχειών που αναδύονται στο πρανές (Daylight envelope) Η περιβάλλουσα αυτή, αποτελεί το γεωμετρικό τόπο των πόλων των ασυνεχειών που αναδύονται στο επίπεδο του μετώπου του πρανούς έρευνας. Η μέθοδος κατασκευής της περιβάλλουσας, με παράδειγμα επιπέδου πρανούς 130º/40º είναι η ακόλουθη: (α) Πρώτα σχεδιάζεται ο μέγιστος κύκλος που εκπροσωπεί το επίπεδο επιφάνειας του πρανούς, σε διαφανές που έχουμε τοποθετήσει πάνω στο δίκτυο Schmidt, αλλά και τον πόλο του. (β) Περιστρέφουμε το διαφανές μέχρις ότου η γραμμή της διεύθυνσης του επιπέδου του πρανούς συμπέσει με την ένδειξη των 20º στην περιφέρεια του κύκλου του δικτύου Schmidt και σχεδιάζουμε το σημείο που απέχει 90º από το σημείο τομής του μέγιστου κύκλου του επιπέδου του πρανούς και της γραμμής Α-Δ. (γ) Επαναλαμβάνουμε το παραπάνω βήμα σε διαστήματα των 20º μέχρις ότου το διαφανές έχει περιστραφεί 180º από την αρχική του θέση. Ενώνουμε τα σημεία που προκύπτουν και έτσι σχηματίζεται η περιβάλλουσα (Daylight envelope). Σημειώσεις μαθήματος 63

64 Εφαρμογή της περιβάλλουσας στην κατανόηση της εκδήλωσης αστοχιών Αστοχίες επιπέδου Για τα επίπεδα που κλίνουν προς το πρανές σχεδιάζεται ο πόλος τους. Αν αυτός αναδύεται στο χώρο που περικλείει η περιβάλλουσα, τότε υπάρχει κίνδυνος δυνητικής αστάθειας και συνεπώς εκδήλωσης αστοχίας επιπέδου. Αν ο πόλος εντοπίζεται εκτός τότε δεν υπάρχει κίνδυνος δυνητικής αστάθειας. Διαδικασία κατασκευής περιβάλλουσας για τις αστοχίες επιπέδου. (α) κατασκευή επιπέδου πρανούς και πόλου, (β) κατασκευή περιβάλλουσας, (γ) έλεγχος ανάδυσης πόλου ασυνέχειας μέσα στην περιβάλλουσα. Σημειώσεις μαθήματος 64

65 Αστοχίες σφήνας Δυνητική αστοχία σφήνας είναι δυνατή αν ο πόλος της γραμμής διατομής δύο επιπέδων ασυνεχειών αναδύεται στο χώρο που περικλείει λί η περιβάλλουσα. Η γραμμή αυτή της διατομής δύο επιπέδων ασυνεχειών βρίσκεται, αν στο δίκτυο Schmidt αποτυπωθούν τα δύο επίπεδα των ασυνεχειών και στη συνέχεια μετρηθεί η κλίση και η διεύθυνση του σημείου τομής τους, τουοποίουοπόλοςείναιεύκολοεπίσης να αποτυπωθεί στο διαφανές. Έχοντας ήδη σχεδιάσει την περιβάλλουσα για το συγκεκριμένο επίπεδο πρανούς, αν επαναφέρουμε το διαφανές στη θέση του μπορούμε να διαπιστώσουμε τη θέση του πόλου του σημείου τομής των επιπέδων σε σχέση με την περιβάλλουσα. Αν αυτός ο πόλος βρίσκεται μέσα στο χώρο που περικλείει η περιβάλλουσα, τότε η γραμμή διατομής των δύο επιπέδων των ασυνεχειών αναδύεται στο πρανές και επομένως υπάρχει πιθανότητα εκδήλωσης δυνητικής αστοχίας σφήνας. Σημειώσεις μαθήματος 65

66 Ανατροπή Αστοχίες με τη μορφή ανατροπών συμβαίνουν αν η διεύθυνση των επιπέδων των ασυνεχειών αποκλίνουν εκατέρωθεν του επιπέδου του πρανούς κατά 10º. Έτσι αν σχεδιαστεί στο δίκτυο Schmidt μια περιβάλλουσα ανατροπής, θα είναι εύκολο να πει κανείς αν έχει αστοχία ανατροπής (ν). Ηδιαδικασία σχεδιασμού της περιβάλλουσας ανατροπής, γίνεται για παράδειγμα σε ένα επίπεδο εδο πρανούς 70º/130º και γωνία τριβής σχηματισμού 30º. Σημειώσεις μαθήματος 66

67 1.Σχεδιάζεται το επίπεδο του πρανούς 2. Χαράσσεται ο μέγιστος κύκλος στις 40º, που εκπροσωπεί το επίπεδο των 30º κάτω από το επίπεδο του πρανούς (όσοηγωνία τριβής). 3. Χαράσσονται οι μικροί κύκλοι σε απόσταση 10º εκατέρωθεν της γραμμής Α-Δ. Η περιβάλλουσα ρβ ανατροπής οριοθετείται από τους μικρούς αυτούς κύκλους, το μέγιστο κύκλο στις 40º και την περιφέρεια του δικτύου Schmidt. Αν οι πόλοι των επιπέδων των ασυνεχειών αναδύονται μέσα σε αυτή, τότε υπάρχει δυνητικά κίνδυνος ανατροπής. Διαδικασία κατασκευής και χρήσης περιβάλλουσας για αστοχίες ανατροπής (toppling). Σημειώσεις μαθήματος 67

68 Ανάλυση αστοχιών με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού. Η συναξιολόγηση των γεωμετρικών στοιχείων των συστημάτων ασυνεχειών με την παράταξη των τεχνητών πρανών αλλά και τις παραμέτρους διατμητικής αντοχής της βραχομάζας, οδηγούν στην πλήρη κατανόηση του τρόπου συμπεριφοράς του γεωλογικού σχηματισμού από πλευράς αστοχιών. Από την αρχική αξιολόγηση των συστημάτων που μετρήθηκαν στην ύπαιθρο, προκύπτουν τα βασικά συστήματα ασυνεχειών, όπως στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας συστημάτων ασυνεχειών που επικρατούν σε θέση έρευνας. Α/Α Διεύθυνση Κλίση Χαρακτηρισμός 1. Β 09 Ο Ο Δ 84 ΑΒΑ Στρώση, κύριο 2. Β 70 Ο Δ 46 Ο ΒΑ Διάρρηξη, κύριο 3. Β 61 Ο Α 72 Ο ΝΑ Διάρρηξη, δευτερεύονερεύον 4. Β 10 Ο Α 74 Ο ΑΝΑ Διάρρηξη, κύριο 5. Β 79 Ο Α 69 Ο ΒΔ Διάρρηξη, δευτερεύον Σημειώσεις μαθήματος 68

69 Πέρα από τα γεωμετρικά στοιχεία το πρόγραμμα δέχεται και άλλα χαρακτηριστικά των ασυνεχειών όπως: την τραχύτητα, την απόσταση, το είδος της ασυνέχειας (στρώση, σχιστότητα, διαρρήξεις κλπ) τα οποία μπορεί να αξιολογήσει (κυρίως ρ ς ποιοτικά) ) και να διαμορφώσει σχετικά ραβδογράμματα. Στα Σχήματα που ακολουθούν δίνονται τα κυριότερα συστήματα ασυνεχειών και η απεικόνιση της δυνητικής αστάθειας σε συγκεκριμένη θέση διπλού ορύγματος οδικού άξονα, όπου η γωνία τριβής ήταν 35, ενώ το πρανέςείχε γεωμετρικά στοιχεία 70 / 160 και 70 / 340. Σημειώσεις μαθήματος 69

70 Καταγραφή των πόλων με τη βοήθεια του προγράμματος Dips στον Η/Υ. Ισοβαρής κατανομή των πόλων, με τη βοήθεια του προγράμματος Dips στον H/Y. Σημειώσεις μαθήματος 70

71 Τα κύρια συστήματα ασυνεχειών που προκύπτουν Οι δυνητικές αστοχίες Σημειώσεις μαθήματος 71

72 Από το συνδυασμό των επιπέδων του 3 ου συστήματος με αυτά των επιπέδων 1 ου, και 2 ου, αλλά και από το συνδυασμό των επιπέδων του 2 ου με αυτά των επιπέδων 1 ου, είναι δυνατόν να σημειωθούν αστοχίες με τη μορφή σφήνας. Επίσης είναι δυνατόν να εκδηλωθεί αστοχία επιπέδου από τις ασυνέχειες ες του 2 ου συστήματος. Έτσι και προκειμένου να αποφευχθούν οι δυνητικοί τύποι των αστοχιών που προαναφέρθηκαν, αναφορικά με το τεχνητό πρανές που μελετήθηκε, θα πρέπει οι κλίσεις αυτού να μην υπερβαίνουν τις 40 για τις συνήθεις δυνητικές αστοχίες. Ακόμα μπορεί να αλλάξει η διεύθυνση του πρανούς αν αυτό είναι εφικτό για το έργο. Στην περίπτωση πολύ υψηλών πρανών, το πρόβλημα θα μπορούσε για παράδειγμα να αντιμετωπιστεί με τη διαμόρφωση αναβαθμών κατάλληλης κλίσης. Τέλος η έσχατη λύση αν τίποτε από τα παραπάνω μπορεί να επιτευχθεί θίείναι η βλί βελτίωση και αντιστήριξη τουπρανούς. Σημειώσεις μαθήματος 72

73 Ασυνέχειες βραχωδών σχηματισμών Ηπυκνότητα των ασυνεχειών και το πλήθος των συστημάτων στα οποία ομαδοποιούνται, σε σχέση με τις διαστάσεις του υπό κατασκευή έργου θεωρουμένου ως κλίμακας, προσδιορίζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του βράχου. Δηλαδή, η γεωμηχανική συμπερι- φορά βραχώδους σχηματισμού στην θεμελίωση ενός τεχνικού έργου ή στην κατασκευή υπόγειου έργου εντός αυτής κυμαίνεται από αυτήν του άρρηκτου (ακέραιου) πετρώματος μέχρι αυτήν του ισχυρά κερματισμένου πετρώματος. Τα πετρώματα, σε υγιή κατάσταση παρουσιάζουν διπλάσια περίπου αντοχή υλικού σε σύγκριση με αυτή της βραχομάζας τους. Σημειώσεις μαθήματος 73

74 Θεώρηση της κλίμακας του έργου. Από Γ. Τσιαμπάο, 2009 Σημειώσεις μαθήματος 74

75 Γενικά περί συστημάτων ταξινόμησης Ιστορική αναδρομή. Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής φάσης έρευνας για την κατασκευή ενός τεχνικού έργου, οπότε και τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη γεωμηχανική συμπεριφορά της βραχομάζας είναι περιορισμένα, δηλαδή λείπουν οι λεπτομερείς γνώσεις αναφορικά με τις τάσεις που αναπτύσσονται στο χώρο του έργου, τις ιδιότητες δό της βραχομάζας κλπ, η χρήση συστημάτων ταξινόμησης της βραχομάζας, προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στον σωστό σχεδιασμό του έργου. Με άλλα λόγια,, οι ταξινομήσεις της βραχομάζας αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του εμπειρικού σχεδιασμού ενός τεχνικού έργου δηλαδή βασικό εργαλείο στη μηχανική προσέγγιση των πετρωμάτων. Πράγματι, όλες σχεδόν οι σήραγγες κατασκευάζονται με τη χρήση κάποιου συστήματος ταξινόμησης. Σημειώσεις μαθήματος 75

76 Δηλαδή, τα διάφορα συστήματα κατάταξης βραχομάζας και δομής του βράχου στη Γεωτεχνική Μηχανική, σχετίζονται με τη μεταβλητότητα των σχηματισμών, των ιδιοτήτων τους, των χαρακτηριστικών τους. Ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται τα συστήματα κατάταξης διακρίνονται σε: συστήματα γενικής χρήσης σε εξειδικευμένα. Η ανάπτυξη των συστημάτων πληροφορικής παρέχει τη δυνατότητα επεξεργασίας μεγάλου πλήθους δεδομένων (π.χ. τιμές παραμέτρων) από τα έργα που έχουν ήδη εκτελεσθεί με τη συμπεριφορά της βραχομάζας που παρατηρήθηκε κατά την κατασκευή και λειτουργία των έργων. Παράλληλα το πλήθος των παραμέτρων που περιλαμβάνει ένα σύστημα κατάταξης και το εύρος διακύμανσης των τιμών αυτών, προσφέρεται για εφαρμογή μεθόδων τεχνητής ευφυΐας, όπως αυτές των Νευρωνικών δικτύων, της Ασαφούς Λογικής, κλπ. Σημειώσεις μαθήματος 76

77 Στόχοι κατάταξης της βραχομάζας 1. Παροχή κοινής βάσης επικοινωνίας μηχανικών και γεωλόγων. 2. Συσχετισμόςεμπειρίαςτοπικώνσυνθηκώνμιαςπεριοχήςμετις εμπειρίες και τις συνθήκες άλλων περιοχών. 3. Εντοπισμός των παραμέτρων που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στη συμπεριφορά της βραχομάζας. 4. Υποδιαίρεση μιας βραχομάζας σε αριθμό κατηγοριών διαφορετικής ποιότητας. 5. Κατανόηση των χαρακτηριστικών κάθε κατηγορίας βραχομάζας. 6. Παροχή ποσοτικών δδ δεδομένων για την σχεδίαση. 7. Παροχή συστάσεων και οδηγιών για την αντιστήριξη σηράγγων και μεταλλείων. Βασικά οφέλη 1. Η δυνατότητα καλύτερης κρίσης μηχανικού και πιο αποτελεσματική επικοινωνία σε ένα έργο. 2. Η βελτίωση της ποιότητας της επιτόπου αναγνώρισης με τις ελάχιστες δυνατές παραμέτρους για την ταξινόμηση. 3. Η παροχή ποσοτικών πληροφοριών για σχεδιαστικούς σκοπούς. Σημειώσεις μαθήματος 77

78 Προβλήματα κακής χρήσης 1. Η χρήση τους σαν το τέλειο εργαλείο σχεδίασης αγνοώντας τις αναλυτικές και τις εμπειρικές μεθόδους που βασίζονται στην παρατήρηση. 2. Η χρήση ενός συστήματος κατάταξης μόνο, χωρίς τη διασταύρωση με τουλάχιστον άλλο ένα σύστημα. 3. Η χρήση των συστημάτων κατάταξης χωρίς αρκετά στοιχεία εισόδου. 4. Η χρήση τους χωρίς την πλήρη κατανόηση της συντηρητικής τους φύσης και των ορίων ισχύος (λειτουργίας) ί τους, που πηγάζουν από τα δεδομένα βάσει των οποίων αναπτύχθηκαν. Για παράδειγμα Στις αβαθείς σήραγγες καθοριστικά στοιχεία είναι, ηαντοχή του πετρώματος, η πυκνότητα,, οπροσανατολισμός και η κατάσταση των ασυνεχειών, καθώς και οι υδραυλικές συνθήκες. Στις βαθιές σήραγγες ο καθοριστικός παράγοντας είναι οι επιτόπου τάσεις και ημεταβολή τους λόγω της κατασκευής. Σημειώσεις μαθήματος 78

79 Συνεπώς οποιοδήποτε σύστημα ταξινόμησης δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις πλέον εξειδικευμένες τεχνικές σχεδιασμού, αναφορικά με το τασικό πεδίο, τις ιδιότητες της βραχομάζας αλλά και των μεθόδων εκσκαφής που ανταποκρίνονται καλύτερα στις επιτόπου συνθήκες. Όμως, καθώςαυτάταστοιχείασεέναπρώιμοστάδιοέρευναςδεν είναι διαθέσιμα, η χρήση των συστημάτων ταξινόμησης αποκτά σημαντικό ενδιαφέρον. Βέβαια, στη συνέχεια και αφού τα υπόψη στοιχεία αποκτηθούν από τη λεπτομερή έρευνα, τα αποτελέσματα των συστημάτων ταξινόμησης θα πρέπει να αναθεωρούνται και να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αυτά της λεπτομερούς έρευνας. Η ανάπτυξη των συστημάτων ταξινόμησης στηρίχθηκε στην εμπειρία που αποκτήθηκε στο πεδίο κατασκευής των τεχνικών έργωνκαιοιπρώτες σχετικές προσπάθειες ανάγονται εδώ και 100 χρόνια, οπότε επιχειρήθηκε για πρώτη φορά η διαμόρφωση εμπειρικών προσεγγίσεων στο σχεδιασμό σηράγγων. Σημειώσεις μαθήματος 79

80 Οι αρχικές προσπάθειες στηρίχθηκαν σε χαρακτηριστικό γνώρισμα του υγιούς (ακέραιου) βράχου, όπως η αντοχή σε μονοαξονική θλίψη. 1. Ο Ritter: Πρώτη προσπάθεια ταξινόμησης. Εμπειρική προσέγγιση του σχεδιασμού σηράγγων για την κατάλληλη η μεθόδο αντιστήριξης. 2. Ταξινόμηση του καναλιού του Παναμά (αρχές 20 ου αιώνα). Κατά τη δά διάνοιξη τουκαναλιού του Παναμά, σχετική προσπάθεια ταξινόμησης ιδιοτήτων της βραχομάζας. 3. Ο Terzaghi ( ): Μέθοδος ταξινόμησης του βραχώδους φορτίου (Rock load classification method). Εκτίμηση των κατάλληλων φορτίων για σιδηρά πλαίσια στη βάση περιγραφικής ταξινόμησης. Το είδος αυτής της αντιστήριξης χρησιμοποιείτο για αρκετές δεκαετίες και συνεπώς η μέθοδος αυτή είχε μεγάλη σημασία στα υπόγεια έργα. Σημειώσεις μαθήματος 80

81 Τα κύρια σημεία τηςταξινόμησης του Terzaghi σε συνδυασμό με.: (α) την κατηγοριοποίηση των πετρωμάτων που ο ίδιος πρότεινε αναφορικά με τον κερματισμό, τη διογκωσιμότητα ή τη συμπιεστότητα αυτών, (β) τη φόρτιση που προκαλείται σε σχέση με το εύρος της σήραγγας (Β) και το πάχος του ορίζοντα που επηρεάζεται (Η p ). Απεικόνιση ταξινόμησης βραχώδους φορτίου κατά Terzaghi. φαίνονται στο διπλανό Σχήμα. Βέβαια με τις σύγχρονες μεθόδους η μέθοδος αυτή δεν αποδίδει, καθώς η αντιστήριξη βασίζεται κυρίως στο εκτοξευόμενο σκυρόδεμα και στις αγκυρώσεις. Σημειώσεις μαθήματος 81

82 Κατάσταση πετρώματος Φορτίο, H p Παρατηρήσεις 1. Σκληρό και άρρηκτο πέτρωμα 2. Πέτρωμα με στρώση ή σχιστότητα 3. Πέτρωμα με μέτριο κερματισμό μ 4. Μέτρια θρυμματισμένο πέτρωμα 5. Ισχυρά θρυμματισμένο πέτρωμα 6. Αποτωνούμενο πέτρωμα 7. Διογκούμενο πέτρωμα 0 0 0,5Β 0 0,25Β 0,25Β 0,35(Β+Η t ) (0,35 1,10) (Β+Η t ).... Όχι αντιστήριξη Ελαφρά τελική επένδυση τοπικά Ελαφρά αντιστήριξη σε απολέπισης Όχι πλευρικές πιέσεις Λίγες ή καθόλου πλευρικές πιέσεις Ο Lauffer (1957): Σύστημα ταξινόμησης βασισμένο στο χρόνο ευστάθειας υπόγειου ανοίγματος (Stand up time method). Βάση: Οι προγενέστερες έρευνες για τις ατέλειες στη βραχομάζα. Αναφέρει ότι ο χρόνος ευστάθειας χωρίς αντιστήριξη υπόγειου ανοίγματος, σχετίζεται με: (α) την ποιότητα της βραχομάζας όπου το υπόγειο άνοιγμα, (β) τον προσανατολισμό του άξονα της σήραγγας, (γ) τη διατομή του υπόγειου ανοίγματος, (δ) τις μεθόδους εκσκαφής και αντιστήριξης. Σημειώσεις μαθήματος 82

83 4. Νέα Αυστριακή Μέθοδος διάνοιξης Σηράγγων (ΝΑΤΜ). Συνεχείς τροποποιήσεις από άλλους Αυστριακούς μηχανικούς στην αρχική ταξινόμηση η κατά Lauffer ( ), οδήγησε στη διαμόρφωσή της. Οι τροποποιήσεις αναφέρουν: ο χρόνος ευστάθειας και το μέγεθος του υπόγειου ανοίγματος καθορίζουν τον τύπο και το μέγεθος της αντιστήριξης. Πρόκειται για επιστημονική εμπειρική μέθοδο που εμπεριέχει όμως τη θεωρητική βάση της σχέσης των τάσεων και του αποσχηματισμού των πετρωμάτων, γύρω από τη σήραγγα. O Müller (1978) θεωρεί την NATM σαν μια ταξινόμηση που υπηρετεί περίπου 22 συγκεκριμένες αρχές. Ο Bieniawski (1989) πιστεύει ότι οι σπουδαιότερες από αυτές είναι οι ακόλουθες επτά: Σημειώσεις μαθήματος 83

84 Ενεργοποίηση της αντοχής της βραχομάζας. Η φιλοσοφία της μεθόδου στηρίζεται στην ενεργοποίηση της εσωτερικής αντοχής του πετρώματος που περιβάλλει τη σήραγγα, σαν το κύριο στοιχείο της αρχικής αντιστήριξης. Συνεπώς η όποια υποστήριξη πρέπει να εφαρμόζεται σωστά χρονικά και να έχει τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για το σκοπό αυτό. Προστασία με τη χρήση εκτοξευόμενου σκυροδέματος. Για να διατηρηθεί ηικανότητα αυτοϋποστήριξης της βραχομάζας, πρέπει να περιοριστούν η χαλάρωση και οι εκτεταμένες παραμορφώσεις αυτής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή λεπτού στρώματος εκτοξευόμενου σκυροδέματος σε πλήρη επαφή με το πέτρωμα έτσι ώστε να παραμορφώνεται μαζί του, σε συνδυασμό με κατάλληλες αγκυρώσεις και μετά την κάθε προχώρηση. Σημειώσεις μαθήματος 84

85 Μετρήσεις. Βασική προϋπόθεση για την καλή λειτουργία της μεθόδου είναι η χρήση πολύ εξειδικευμένου και ακριβούς συστήματος μετρήσεων κατά το χρόνο επίστρωσης του εκτoξευόμεvoυ σκυροδέματος, για να παρακολουθούνται με ακρίβεια οι παραμορφώσεις και τα φορτία που θα αναπτυχθούν. Έτσι θα αποκτηθούν οι πληροφορίες - βάση για την τελική αντιστήριξη. Εύκαμπτη αντιστήριξη. Η φιλοσοφία της ΝΑΤΜ είναι η εφαρμογή εύκαμπτης αντί άκαμπτης αντιστήριξης. Η ενίσχυση του σχηματισμού επιτυγχάνεται όχι με επένδυση από μπετόν μεγάλου πάχους, αλλά με τη συνδυασμένη χρήση αγκυρίων, πλέγματος, και τοπικά πλαισίων. Ηεύκαμπτηαντιστήριξηθα αποτελέσει πλήρως ήμερικώς και την τελική αντιστήριξη, ενώ το μέγεθός της, θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των σχετικών μετρήσεων. Σημειώσεις μαθήματος 85

86 Γρήγορη κατασκευή του ανάστροφου τόξου. Η γρήγορη κατάσκευή του ανάστροφου τόξου είναι σημαντική για τη σήραγγα έτσι ώστε να διαμορφώνεται γύρω από το άνοιγμα βραχώδης δακτύλιος υποδοχής φορτίων. Αυτό σημαντικό για μαλακούς σχηματισμούς όπου όλη η επιφάνεια της σήραγγας πρέπει να αντιστηρίζεται. Για πετρώματα, η γρήγορη κατασκευή της αντιστήριξης δεν ενδείκνυται, αφού αυτή πρέπει να εφαρμοστεί μετά τον πρώτο αποσχηματισμό της βραχομάζας, δηλαδή μετά την πλήρη ενεργοποίηση του πετρώματος να φέρει σχετικά φορτία. Ευελιξία στη σύμβαση. Οι προηγούμενες αρχές της μεθόδου, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο όταν υπάρχει ευελιξία στους όρους της σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ του κύριου του έργου και του κατασκευαστή. Καθώς η ΝΑΤΜ στηρίζεται σε μετρήσεις παρακολούθησης των αλλαγών στην βραχομάζα,, αλλαγές γς στην αντιστήριξη και στον τρόπο κατασκευής πρέπει να επιτρέπονται από τη σύμβαση. Σημειώσεις μαθήματος 86

87 Καθορισμός των μέτρων αντιστήριξης με την ταξινόμηση της βραχομάζας. Μετά από κάθε προχώρηση, η αντιστήριξη στηρίζεται στην ταξινόμηση της βραχομάζας και αυτό πρέπει να επιτρέπεται από τη σύμβαση. Αν αυτό δεν επιτρέπεται σε κάποια χώρα, η εφαρμογή της μεθόδου είναι αδύνατη. Συμπερασματικά με την αρχή της μεθόδου ΝΑΤΜ, η διάνοιξη της σήραγγας και η κατασκευή της άμεσης αντιστήριξης γίνονται κατά τρόπο ώστε να μην προκληθεί αποδιοργάνωση της βραχομάζας με συνέπεια την αύξηση των πιέσεων στην άμεση αντιστήριξη και τελικώς την κατάρρευση της σήραγγας. 5. Ο Deer RQD, για τον ποσοτικό υπολογισμό της ποιότητας της βραχομάζας. Προτείνει : (α) σχέση μεταξύ RQD και ποιότητας πετρώματος, (β) τη σωστή διαδικασία μέτρησης του RQD. Σημειώσεις μαθήματος 87

88 Διαδικασία μέτρησης και υπολογισμού του RQD. Η Διεθνής Εταιρεία Βραχομηχανικής (ISRM), συνιστά ο προσδιορισμός του RQD να γίνεται σε πυρήνες διαμέτρου ΝΧ (54 mm). Σχέση RQD και ποιότητας πετρώματος. RQD (%) Ποιότητα πετρώματος <25 Πολύ πτωχό ποιοτικά πέτρωμα Πτωχό ποιοτικά πέτρωμα Μέτριο ποιοτικά πέτρωμα Καλής ποιότητας πέτρωμα Πολύ καλής ποιότητας πέτρωμα Σημειώσεις μαθήματος 88

89 6. Οι Deere - Miller Κατάταξη με βάση την αντοχή των πετρωμάτων (σ ci ) και το λόγο εφαπτομενικού μέτρου ελαστικότητας E t προς την αντοχή, σ ci, όπου το Et λαμβάνεται για σ = σ ci /2. Το πρώτο κριτήριο σύμφωνα με την ταξινόμηση αυτή, αποτελεί η αντοχή σε θλίψη, διακρίνεται σε πέντε κατηγορίες, που αναλύονται ως εξής: (α) Το όριο μεταξύ της κατηγορίας Α και Β είναι η τιμή των 220 περίπου MN/m 3, που αντιστοιχεί περίπου στην ανώτερη τιμή αντοχής για τα πετρώματα. Λίγα πετρώματα εμπίπτουν δηλαδή στην κατηγορία Α, όπως χαλαζίτες, διαβάσες, βασάλτες, κλπ, (β) Η κατηγορία Β αναφέρεται σε εύρος κύμανσης αντοχής που αντιστοιχεί στην αντοχή τωνλοιπώνεκρηξιγενών, των σκληρών μεταμορφωμένων, των ασβεστολίθων και δολομιτών, αλλά και των σκληρών ιζημάτων, (γ) στην κατηγορία C εντάσσονται τα λοιπά μεταμορφωμένα και τα πορώδη ιζήματα, Σημειώσεις μαθήματος 89

90 (δ) στις κατηγορίες D και Ε υπάγονται τα χαμηλής αντοχής, πορώδη, εύθρυπτα και αποσαθρωμένα πετρώματα. Ταξινόμηση άρρηκτου πετρώματος. Κατηγορία Αντοχή, σε MPa Περιγραφή Α >220 Πολύ υψηλή αντοχή Β Υψηλή αντοχή C Μέση αντοχή D Χαμηλή αντοχή E <28 Πολύ χαμηλή αντοχή Το δεύτερο κριτήριο είναι ολόγος του μέτρου ελαστικότητας προς την αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη για το πέτρωμα που εξετάζεται. Αναφορικά με την αναλογία του λόγου αυτού, τα πετρώματα διακρίνονται σε αυτά με χαμηλή (L), μέτρια (M) και υψηλή (H) αναλογία μέτρου, με τα όρια της μέτριας αναλογίας να βρίσκονται μεταξύ 500:1 και 200:1. Σημειώσεις μαθήματος 90

91 Τυπική ταξινόμηση για εκρηξιγενή ε πετρώματα, α κατά Deere-Miller, Σημειώσεις μαθήματος 91

92 7. Οι Franklin et al ( ). Συνδυασμός δύο δεικτών: αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη και απόσταση των ασυνεχειών, για να παρουσιάσουν ένα δείκτη ποιότητας πετρώματος. Αρχικά διέκριναν επτά κατηγορίες αναφορικά με την αντοχή σε θλίψη (από πολύ ασθενή έως πάρα πολύ υψηλή), που αποτυπώνονται στο άνω μέρος μρ του διαγράμματος. Σημειώσεις μαθήματος 92

93 8. Οι Wickham et al το Ταξινόμηση RSR. Η RSR (Rock Structure Rating), δηλαδή η ταξινόμηση της βραχώδους δομής, είναι η πρώτη πλήρης ταξινόμηση πρόγνωσης της αντιστήριξης του εδάφους μετά από αυτήν τουterzaghi, που περιγράφει την ποιότητα της βραχομάζας αλλά και την κατάλληλη αντιστήριξη του σχηματισμού. Η RSR ήταν μπροστά από τις άλλες ταξινομήσεις καθώς: Πρώτον,, ποσοτικοποιούσε ο ο ούσε τις παραμέτρους. ρους Δεύτερον, περιλάμβανε πολλές παραμέτρους (σε αντίθεση π.χ. με την ταξινόμηση του Deer (ποιοτικός δείκτης RQD). Τρίτον, ήταν πλήρης ταξινόμηση που μετά την εισαγωγή στοιχείων κατέληγε σε αποτέλεσμα. Αντίθετα δηλαδή π.χ. με την ταξινόμηση του Lauffer που στηρίζονταν στην πρακτική εμπειρία για τις κατηγορίες της βραχομάζας, καταλήγει σε σχέση χρόνου ευστάθειας και ανοίγματος σήραγγας. Σημειώσεις μαθήματος 93

94 Η κύρια συμβολή της ήταν ο καθορισμός ενός συστήματος βαθμονόμησης βραχομαζών, από το άθροισμα των τιμών βαρύτητας των επιμέρους παραμέτρων που εμπλέκονται στη διαδικασία. Σύμφωνα με τον Bieniawski, ηταξινόμησηrsr αναφέρεται σε δύο κύριες κατηγορίες παραγόντων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά της βραχομάζας στη διάνοιξη σηράγγων, δηλαδή γεωλογικούς και κατασκευαστικούς παράγοντες. Οι πρώτοι (γεωλογικοί) αναφέρονται: (α) στον τύπο του πετρώματος, (β) στον τύπο των ασυνεχειών, (γ) στον προσανατολισμό αυτών, (δ) στη μέση απόσταση των ασυνεχειών, (ε) στα μεγάλα ρήγματα και πτυχές, (στ) στις ιδιότητες των σχηματισμών που συναντώνται, (ζ) στην αποσάθρωση και εξαλλοίωση. Σημειώσεις μαθήματος 94

95 Οι κατασκευαστικοί παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: (α) το μέγεθος της σήραγγας, (β) η διεύθυνση της εκσκαφής (γ) ημέθοδος της εκσκαφής. Η RSR αντανακλά την ποιότητα της βραχομάζας αναφορικά με την ανάγκη αντιστήριξης. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες ομαδοποιήθηκαν σε τρεις ομάδες παραμέτρων δηλαδή, Α, ΒκαιC, με την κάθε μια να αποτελεί εκτίμηση είτε γεωλογικών παραγόντων είτε κατασκευαστικών. Ητιμή RSR προκύπτει από το άθροισμα των τιμών βαρύτητας των τριών παραμέτρων, ρ, δηλαδή: RSR = Α + Β + C, με μέγιστη μγ τιμή 100. Αυτές οι τρεις παράμετροι έχουν ως εξής: 1. Ομάδα παραμέτρων Α: Αναφέρεται σε γενική εκτίμηση της βραχώδους δομής με βάση: α. την προέλευση του πετρώματος (εκρηξιγενές, μεταμορφωμένο, ιζηματογενές), Σημειώσεις μαθήματος 95

96 β. τη σκληρότητα η του πετρώματος (σκληρό, μέσης σκληρότητας, η μαλακό, αποσυντεθημένο), γ. τη γεωλογική δομή (μαζώδες, ελαφρά, μερικώς ή και ισχυρά κερματισμένο πέτρωμα). 2. Ομάδα παραμέτρων Β: Αναφέρεται στο αποτέλεσμα της σχέσης της διάταξης των ασυνεχειών αναφορικά με τη διεύθυνση της σήραγγας και σχετίζεται με: α. την απόσταση των ασυνεχειών, β. τον προσανατολισμό των ασυνεχειών, γ. τη διεύθυνση διάνοιξης της σήραγγας. 3. Ομάδα παραμέτρων C: Αναφέρεται στην επίδραση του υπόγειου νερού βασισμένη: α. στην ποιότητα της βραχομάζας που προκύπτει από το συνδυασμό Α και Β, β. την κατάσταση των ασυνεχειών (καλή, μέτρια, πτωχή) γ. την ποσότητα ροής ανά λεπτό/330m περίπου σήραγγας. Σημειώσεις μαθήματος 96

97 Με συσχέτιση των τιμών RSR με διάφορες διαμέτρους σηράγγων προσδιορίζεται η προσαρμοσμένη τιμή RSR για σήραγγες που διανοίγονταν με μηχανικά μέσα. Ακόμα προσδιορίζονται η συσχέτιση της RSR με το πραγματικό είδος αντιστήριξης, συσχέτιση που αναφέρεται στο λόγο των πλαισίων αντιστήριξης, δηλαδή τη διαίρεση της θεωρητικής απόστασης των πλαισίων με την πραγματική επί τοις Οι Coates Parsons (1966). Σύστημα ταξινόμησης με βάση την αντοχή του ακέραιου πετρώματος και τη συμπεριφορά αυτού στην παραμόρφωση. 10. Το Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (BGS) το 1970 και το ISRM το 1981, διαμόρφωσαν ταξινομήσεις του στηρίχθηκαν στο βαθμό αποσάθρωσης και στην αντοχή των πετρωμάτων, αντίστοιχα. Όμως βραχομάζα χωρίς ασυνέχειες?? (δύσκολο) και ένα εργαστήριο για τον προσδιορισμό της αντοχής. Έτσι δύσκολη η εφαρμογή μιας τέτοιας ταξινόμησης στην ύπαιθρο. Σημειώσεις μαθήματος 97

98 11. Τα πρόσφατα (πολυπαραμετρικά) συστήματα ταξινόμησης Τα συστήματα που περιγράφηκαν προηγούμενα, αποτέλεσαν τη βάση για τα πλέον σύγχρονα συστήματα ταξινόμησης, που σήμερα έχουν ευρεία εφαρμογή. Αρχικά μετεξελίχθηκαν πάνω σε συγκεκριμένα παραδείγματα τεχνικών έργων από συγκεκριμένες περιοχές (προσαρμοσμένα στις τοπικές γεωτεχνικές συνθήκες), με συνέπεια αυτό να κάνει δύσκολη την ευρεία χρήση τους. Αυτός ο σκεπτικισμός οδήγησε με την πάροδο του χρόνου στη διαμόρφωση συστημάτων ταξινόμησης πλέον πολύπλοκων, δηλαδή συστημάτων που εμπεριέχουν πάρα πολλές παραμέτρους, στην προσπάθεια των επιστημόνων που τα πρότειναν να ελαχιστοποιήσουν τα σφάλματα προσαρμογής σε τοπικές συνθήκες. Επιδιώκεται η κατανόηση των παραμέτρων διατμητικής αντοχής της βραχομάζας, ώστε να διαμορφώνονται οι πρώτες προτάσεις για τα αναγκαία μέτρα ενίσχυσης και προστασίας των εκσκαφών πρανών ήκαι σηράγγων. Σημειώσεις μαθήματος 98

99 Τα πλέον ευρέως εφαρμοζόμενα σήμερα πολυπαραμετρικά συστήματα ταξινόμησης, είναι αυτά των: Bieniawski (RMR) Barton (Q-System) GSI. ο Hoek κ.α. για τον εύκολο υπολογισμό των παραμέτρων που υπεισέρχονται στον τύπο του κριτηρίου αστοχίας, που είχε διατυπωθεί παλαιότερα από τους Hoek & Brown, πρότειναν τη χρήση ενός νέου δείκτη που τον ονόμασαν GSI. Ο δείκτης αυτός στην τελική μορφή προσδιορισμού του, συνδυάζει τη δομή της βραχομάζας (κερματισμός, συστήματα ασυνεχειών) με την κατάσταση των ασυνεχειών από πλευράς αποσάθρωσης, τραχύτητας, υλικού πλήρωσης κλπ, δίνοντας μια βαθμονόμηση από 10 έως 100. Με τα συστήματα ταξινόμησης, αναλύονται οι παράμετροι αναφοράς, προκύπτει η βαθμονόμηση αυτών, γίνεται η τελική ποιοτική βαθμονόμηση της βραχομάζας και εκτιμώνται τα όρια κύμανσης των γεωμηχανικών παραμέτρων αυτής. Σημειώσεις μαθήματος 99

100 Γενικά οι αναγκαίες παράμετροι για την εφαρμογή των συστημάτων ταξινόμησης κατά Bieniawski και Barton είναι: Αντοχή, RQD, Αριθμός συστημάτων ασυνεχειών, Κατάσταση ασυνεχειών (άνοιγμα, πλήρωση, τραχύτητα, απόσταση), Καθεστώςς υπόγειου νερού,, κλπ. Οι δύο πρώτες από αυτές (αντοχή και RQD) λαμβάνονται συνήθως από τα αποτελέσματα του γεωτρητικού προγράμματος, ενώ τα χαρακτηριστικά των ασυνεχειών, μετρούνται και εκτιμούνται κατά την διάρκεια των λοιπών εργασιών υπαίθρου. Αναλυτικότερα για κάθε μια από αυτές τις ταξινομήσεις μπορεί να διατυπωθούν οι ακόλουθοι σχολιασμοί. Σημειώσεις μαθήματος 100

101 11A. Γεωμηχανική ταξινόμηση η κατά Bieniawski (RMR RMR) Το σύστημα ταξινόμησης RMR (Rock Mass Rating) που αναπτύχθηκε από τον Bieniawski την περίοδο , έχει υποστεί διαδοχικές τροποποιήσεις στις βαθμονομήσεις των διαφόρων παραμέτρων μέχρι σήμερα, καθώς έχουν μελετηθεί πολλές περιπτώσεις. Για το σύστημα αυτό χρησιμοποιούνται έξι (6) παράμετροι: Αντοχή, RQD, Απόσταση των ασυνεχειών, Κατάσταση ασυνεχειών όπως άνοιγμα, πλήρωση, τραχύτητα, απόσταση, Καθεστώς υπόγειου νερού, κλπ. Προσανατολισμός ασυνεχειών. Οι κατηγοριοποιήσεις των κύριων παραμέτρων των ασυνεχειών που χρησιμοποιούνται φαίνονται στους Πίνακες που ακολουθούν. Σημειώσεις μαθήματος 101

102 Κατάταξη συνέχειας ασυνεχειών. ΣΥΝΕΧΕΙΑ (P) 1 Πολύ Μικρή < 1 m Very Low 2 Μικρή 1-3 m Low 3 Μέτρια 3-10 m Medium 4 Μεγάλη m High 5 Πολύ Μεγάλη > 20 m Very High ΑΝΟΙΓΜΑ (A) PERSISTANCE (P) Κατάταξη ανοίγματος ασυνεχειών. APERTURE (A) 1 Πολύ Κλειστές < 0.10 mm Very Tight 2 Κλειστές mm Tight "Closed" Features 3 Μερικά Ανοικτές mm Partly Open 4 Ανοικτές mm Open 5 Μέτρια Ευρείες mm Moderately Wide "Gapped" Features 6 Ευρείες > 10 mm Wide 7 Πολύ Ευρείες 1-10 cm Very Wide 8 Εξαιρετικά Ευρείες cm Extremely Wide "Open" Features 9 Σπηλαιώδεις > 100 cm Cavernous Σημειώσεις μαθήματος 102

103 Κατάταξη τραχύτητας ασυνεχειών. ΤΡΑΧΥΤΗΤΑ (R) ROUGHNESS (R) 1 Τραχεία Κλιμακωτή Rough Stepped 2 Λεία Κλιμακωτή Smooth Stepped 3 Κατοπτρική Κλιμακωτή Slickensided Stepped 4 Τραχεία Κυματοειδής Rough Undulating 5 Λεία Κυματοειδής Smooth Undulating 6 Κατοπτρική Κυματοειδής Slickensided Undulating 7 Τραχεία Επίπεδη Rough Planar 8 Λεία Επίπεδη Smooth Planar 9 Κατοπτρική Επίπεδη Slickensided Planar ΑΠΟΣΤΑΣΗ (S) Κατάταξη απόστασης ασυνεχειών. SPACING (S) 1 Εξαιρετικά Μικρή Απόσταση < 20 mm Extremely Close 2 Πολύ Μικρή Απόσταση mm Very Close 3 Μικρή Απόσταση mm Close 4 Μέτρια Απόσταση mm Moderate 5 Μεγάλη Aπόσταση mm Wide 6 Πολύ Μεγάλη Απόσταση mm Very Wide 7 Εξαιρετικά Μεγάλη Απόσταση > 6000 mm Extremely Wide Σημειώσεις μαθήματος 103

104 Κατάταξη υλικού πλήρωσης ασυνεχειών ΥΛΙΚΟ ΠΛΗΡΩΣΗΣ (F) 1 Χωρίς Πλήρωση Without Filling 2 Αργιλικό - Ιλυώδες Clayey - Silty 3 Αμμώδες Sandy 4 Ασβεστιτικό Calcitic 5 Χλωριτικό - Ταλκικό Chlorite, Talc 6 Χαλαζιακό Quartzite 7 Μυλονιτικό Mylonitic 8 Λατυποπαγές Breccia ΝΕΡΟ (W) NATURE OF FILLING MATERIAL (F) Κατάταξη καθεστώτος νερού στις ασυνέχειες 1 Χωρίς Νερό Dry WATER (W) 2 Υγρή Κατάσταση Damp 3 Πολύ Υγρή Κατάσταση Wet 4 Ροή Στάγδην Dripping 5 Συνεχής Ροή Flowing Οι βαθμονομήσεις όλων των χρησιμοποιούμενων παραμέτρων, οι προσαρμογές, οι ενότητες της βραχομάζας που προκύπτουν, καθώς και τα όρια κύμανσης της συνοχής και της γωνίας τριβής, αλλά και ο μέσος χρόνος ευστάθειας, δίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί, όπως αυτός τροποποιήθηκε το 1989 (RMR89). Σημειώσεις μαθήματος 104

105 A. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ Αντοχή υγιούς πετρώματος Αντοχή με τη δοκιμή αιχμής 1 Μονοαξονικ ήαντοχήσε θλίψη ΕΥΡΟΣ ΤΙΜΩΝ > 10 MPa 4-10 MPa 2-4 MPa 1-2 MPa Στην περίπτωση του χαμηλού αυτού εύρους τιμών προτιμάται η αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη > 250 MPa MPa MPa MPa 5-25MPa 1-5MPa <1 MPa Βαθμονόμηση RQD 90% - 100% 75% - 90% 50% - 75% 25% - 50% < 25% Βαθμονόμηση Απόσταση ασυνεχειών > 2 m m mm mm < 60 mm Βαθμονόμηση Πολύ τραχείες Ελαφρά τραχείες Ελαφρά Λείες επιφάνειες επιφάνειες επιφάνειες τραχείες με γραμμώσεις επιφάνειες ολίσθησης Χωρίς ικανή συνέχεια Κατάσταση ασυνεχειών Χωρίς άνοιγμα Τοιχώματα με ελαφρό βαθμό αποσάθρωσης Άνοιγμα < 1 mm Άνοιγμα < 1 mm Τοιχώματα με υψηλό βαθμό αποσάθρωσης Ή Μαλακό υλικό πλήρωσης > 5 mm πάχος Υλικό πλήρωσης < 5mm πάχος Ή 4 (βλέπε πίνακα E) Υγιή τοιχώματα Ή Συνεχές άνοιγμα > 5 mm Συνεχές άνοιγμα 1-5 mm 5 Υπεδαφικό νερό Βαθμονόμηση Εισροή ανά 10 m Καμία μήκους < 10 lit/min > 125 σήραγγας lit/min lit/min Ή Ή Ή Ή Ή Πίεση = 0 < > 0.5 νερού ασυνεχει ών Λόγ ος Μεγίστη κύρια τάση Γενικές συνθήκες Ή Ή Ή Ή Ή Ξηρή Υγρή Πολύ υγρή Ροή κατάσταση κατάσταση κατάσταση στάγδην Ροή συνεχής Βαθμονόμηση Σημειώσεις μαθήματος 105

106 B. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ Προσανατολισμός διεύθυνσης Πολύ ευνοϊκός Ευνοϊκός Μέτριος Δυσμενής και κλίσης ασυνεχειών Πολύ δυσμενής Σήραγγες Βαθμονομήσε ις Θεμελιώσεις Πρανή C. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ Κατηγοριοποίηση <20 Κατηγορία I II III IV V Περιγραφή βραχομάζας Πολύ καλής ποιότητας Καλής ποιότητας Μέτριας ποιότητας Πτωχής ποιότητας Πολύ πτωχής ποιότητας D. ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ Κατηγορία αηγορα I II III IV V Μέσος χρόνος ευστάθειας 10 χρόνια για 15 m άνοιγμα 6 μήνες για 8 m άνοιγμα 1 εβδομάδα για 5 m άνοιγμα 10 ώρες για 2.5m άνοιγμα 30 λεπτά για 1 m άνοιγμα Συνοχή βραχομάζας > 400 kpa kpa kpa kpa < 100 kpa Γωνία τριβής βραχομάζας > < 15 E. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΥΠΟΨΗ Συνέχεια <1m 1-3m 3-10m 10-20m >20m Βαθμονόμηση Άνοιγμα Κανένα <0.1mm mm 1-5mm >5mm Βαθμονόμηση Τραχύτητα Πολύ τραχεία Τραχεία Ελαφρά τραχεία Λεία Λείες επιφάνειες με Βαθμονόμηση γραμμώσεις ολίσθησης 0 Υλικό πλήρωσης Κανένα Σκληρό υλικό Σκληρό υλικό Μαλακό υλικό Μαλακό υλικό Βαθμονόμηση 6 πλήρωσης <5mm πλήρωσης πλήρωσης <5mm πλήρωσης >5mm 4 >5mm Αποσάθρωση Υγιής Ελαφρά Μέτρια Ισχυρά Πλήρης αποσύνθεση Βαθμονόμηση 6 αποσαθρωμένη αποσαθρωμένη αποσαθρωμένη 0 επιφάνεια επιφάνεια επιφάνεια F. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΣΤΙΣ ΣΗΡΑΓΓΕΣ Διεύθυνση κάθετη στον άξονα της σήραγγας Διεύθυνση παράλληλη στον άξονα της σήραγγας Διάνοιξη κατά την κλίση 45-90º Διάνοιξη κατά την κλίση 20-45º Κλίση 45-90º Κλίση 20-45º Πολύ ευνοϊκή Ευνοϊκή Πολύ δυσμενής Μέτρια Διάνοιξη αντίθετη με την κλίση 45-90º Διάνοιξη αντίθετη με την κλίση 20-45º Κλίση 0-20º ανεξάρτητα της διεύθυνσης Μέτρια Δυσμενής Μέτρια Σημειώσεις μαθήματος 106

107 Στο τμήμα Α του πίνακα αυτού, κατηγοριοποιούνται οι πέντε παράμετροι και η κάθε κατηγορία βαθμονομείται σχετικά (υψηλότερη βαθμονόμηση = καλύτερες συνθήκες βραχομάζας). Υπάρχουν βοηθητικά διαγράμματα για βαθμονόμηση αντοχής, RQD και απόστασης ασυνεχειών (διαγράμματα Α. Β, Cαντίστοιχα). Είναι χρήσιμα για περιπτώσεις οριακών τιμών των παραμέτρων αυτών αλλά και για την εξάλειψη της εντύπωσης ότι οι αλλαγές στα όρια της βαθμονόμησης των κατηγοριών τους είναι αυθαίρετες. Το 4 o διάγραμμα, βασίζεται στα δεδομένα συσχέτισης μεταξύ RQD και απόστασης ασυνεχειών, που προσδιόρισαν οι Priest και Hudson to 1976 και χρησιμοποιείται όταν δεδομένα για μια από αυτές τις παραμέτρους ελλείπουν. Πρέπει να σημειωθεί ακόμα ότι οι βαθμονομήσεις που δίνονται για την απόσταση των ασυνεχειών σχετίζονται με την παρουσία τριών τέτοιων συστημάτων. Σημειώσεις μαθήματος 107

108 Αν αυτά είναι λιγότερα από τρία, τότε ο Bieniawskii αποδέχεται αύξηση της βαθμονόμησης κατά 30% (προσαρμογές της ταξινόμησης RMR κατά Laubscher). Με την τελική βαθμονόμηση των πέντε παραμέτρων που αναφέρθηκαν παραπάνω (Τμήμα Α του Πίνακα), προσδιορίζεται η βασική τιμή του RMR. Βοηθητικά διαγράμματα ταξινόμησης κατά Bieniawski. Σημειώσεις μαθήματος 108

109 Η τιμή αυτή βελτιώνεται με την προσαρμογή ρμ λόγω προσανατολισμού των ασυνεχειών, που διαφέρει για σήραγγες, μεταλλεία, πρανή, θεμελιώσεις, κλπ. Ο Bieniawski, προτείνει τη χρήση του τμήματος F F του Πίνακά του. Για πρανή - θεμελιώσεις προτείνει τη χρήση των οδηγιών Romana. Σχετικά με την προσαρμογή λόγω προσανατολισμού των ασυνεχειών (πρανή ορυγμάτων), οι προτάσεις Romana δίνονται συγκεντρωτικά σε Πίνακα. Πρόκειται για μια παραγοντική προσέγγιση με τη μορφή: SMR (RMR slope ) = RMR basic (F1 x F2 x F3) + F4, όπου F1, σχετίζει τον παραλληλισμό διεύθυνσης κλίσης πρανούς και διεύθυνσης κλίσης ασυνεχειών, F2, σχετίζει την αστοχία επιπέδου και τη μέγιστη κλίση ασυνεχειών, F3, αξιολογεί τη σχέση κλίσης μετώπου του πρανούς και κύριων ασυνεχειών, F4, αξιολογεί το είδος του πρανούς σε συνδυασμό με την εκσκαφή. Σημειώσεις μαθήματος 109

110 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ (ΑΠΟ ROMANA, 1985) Περίπτωση Πολύ ευνοϊκή Ευνοϊκή Μέτρια Δυσμενής Πολύ δυσμενής P α j - α s >30º 30º -20º 20º -10º 10º -5º <5º T α j - α s P/T F 1 P P T βj <20º F F º - 30º º - 35º º - 45º >45º P T P/T β j - β s β j + β s F 3 >10º <110º 0 10º - 0º 110º 120º -6 0º >120º -25 0º - (-10º) -50 < -10º -60 P = Αστοχία επιπέδου αs = Διεύθυνση κλίσης πρανούς αj = Διεύθυνση κλίσης ασυνέχειας T = Αστοχία ανατροπής βs = Μεγ. κλίση πρανούς βj = Μεγ. κλίση ασυνέχειας ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗΣ ΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΠΡΑΝΩΝ Μέθοδος Φυσικά Πρότμηση Ήπια ανατίναξη Καλή χρήση Κακή χρήση πρανή εκρηκτικών εκρηκτικών F SMR = RMR (F 1 x F 2 x F 3 ) + F 4 ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ SMR Class No. V IV III II I Βαθμονόμη ση Περιγραφή ργρ Πολύ πτωχή Πτωχή Μέτρια Καλής ποιότητας Πολύ καλής ποιότητας Ευστάθεια Πολύ ασταθής Ασταθής Μερικά σταθερή Σταθερή Απόλυτα σταθερή Αστοχίες Μεγάλη Μερικές ασυνέχειες Μερικά Καμία μεταθετική ή μεγάλες σφήνες ή πολλές σφήνες τεμάχια κυκλική βραχομάζας Αντιστήριξη Επανεκσκαφή Εκτεταμένη Συστηματική Τοπική Καμία Σημειώσεις μαθήματος 110

111 Έτσι τα φυσικά πρανή έχουν τη μεγαλύτερη βαθμολογία, λόγω του ότι έχουν υποστεί τις μακροχρόνιες επιδράσεις των αποσταθεροποιητικών παραγόντων και έχουν πλέον αποκτήσει καλή ευστάθεια. Ακολουθεί η περίπτωση που σε ένα πρανές έχουν απομακρυνθεί οι επισφαλείς μάζες (πρότμηση), ρ η), ενώ η περίπτωση της ήπιας ανατίναξης αυξάνει επίσης την ευστάθεια. Η καλή χρήση των εκρηκτικών δεν παίρνει κάποιο βαθμό αφού η χρήση τους βοηθά μεν στη διαμόρφωση ευσταθούς επιφάνειας αλλά χαλαρώνει και τη βραχομάζα. Τέλος, η κακή χρήση των εκρηκτικών μόνο υποβαθμίσεις μπορεί να επιφέρει στην ευστάθεια της διαταραγμένης βραχομάζας. Συνεχίζοντας την ανάλυση για το σύστημα RMR, θα πρέπει να τονισθεί ότι το κυριότερο σύστημα ασυνεχειών ελέγχει την ευστάθεια της εκσκαφής. Για παράδειγμα ο Bieniawski αναφέρει ότι σε μια σήραγγα, το σύστημα που έχει παράλληλο προσανατολισμό με τον άξονα αυτής αποτελεί το κυρίαρχο. Σημειώσεις μαθήματος 111

112 Αν κανένα σύστημα ασυνεχειών δεν ξεχωρίζει τότε λαμβάνεται υπόψη η μέση τιμή των βαθμονομήσεων των συστημάτων που έχουν διακριθεί, για την ταξινόμηση της εκάστοτε παραμέτρου. Μετά την προσαρμογή λόγω προσανατολισμού των ασυνεχειών, προκύπτει ητελικήταξινόμησητουrmr (τμήμα C του Πίνακα) και τελικά, η πρακτική σημασία αυτής της ταξινόμησης (τμήμα D του ίδιου Πίνακα), δηλαδή ο χρόνος ευστάθειας ανυποστήρικτου τμήματος και το μέγιστο μγ μήκος αυτού,, καθώς και οι παράμετροι ρ διατμητικής αντοχής της βραχομάζας. Για τα έργα Πολιτικού μηχανικού οι προσαρμογές που αναφέρθηκαν είναι κατάλληλες. Όμως στην περίπτωση των Σηράγγων-Μεταλλείων πρέπει να εμπλέκονται και άλλες παράμετροι (τάσεις στο βάθος της μεταλλευτικής δραστηριότητας, κλπ). Πολλές μελέτες έχουν γίνει για τις σχετικές τροποποιήσεις (Laubscher, Kendorski et al, Brook Dharmaratne). Σημειώσεις μαθήματος 112

113 Στο Σχήμα αυτό, δίνεται η απεικόνιση των προσαρμογών για χρήση του RMR σε μεταλλεία, κατά Bieniawski, Προσαρμογές του RMR για εφαρμογή του σε μεταλλεία. Σημειώσεις μαθήματος 113

114 Αν σε συγκεκριμένη θέση του έργου συναντηθούν ποικίλες γεωλογικές συνθήκες, που οδηγούν π.χ. σε καλής ποιότητας και κακής ποιότητας βραχομάζα, τότε είναι σημαντικό να καθοριστεί η πλέον κρίσιμη κατάσταση, όπου συγκεκριμένα γεωλογικά τεκτονικά χαρακτηριστικά (π.χ. μια ρηξιγενής ζώνη), έχουν έντονη επίδραση στη διαμόρφωση των συνθηκών ευστάθειας. Υπάρχουν διαγράμματα που βοηθούν στον προσδιορισμό του χρόνου ευστάθειας ανυποστήρικτου τμήματος σε σήραγγα. Με τη γνώση του RMR και του σχετικού χρόνου ευστάθειας μπορεί να προσδιοριστεί το ανυποστήρικτο τμήμα. Ο Lauffer to 1988 παρουσίασε ένα σχετικά αναθεωρημένο διάγραμμα που αναφέρεται φρ στο χρόνο ευστάθειας ανυποστήρικτου τμήματος σε περίπτωση διάνοιξης σηράγγων με μηχάνημα ολομέτωπης κοπής, TBM. Σημειώσεις μαθήματος 114

115 Από τη σύγκριση των δύο διαγραμμάτων φαίνεται η μετατόπιση των ορίων των κατηγοριών της βραχομάζας και συνεπώς οι προσαρμογές του RMR για την περίπτωση ΤΒΜ. Τονίζεται εδώ ότι σε όλες τις περιπτώσεις χρήσης του RMR πρέπει να χρησιμοποιείται ηακριβής τιμή του που έχει προσδιοριστεί και όχι η κατηγορία στην οποία εντάσσεται αυτή ή τιμή και η οποία έχει μεγάλο εύρος. Συσχέτιση (α) του διαγράμματος του χρόνου ευστάθειας κατά RMR και (β) του σχετικού (αναθεωρημένου) για μηχάνημα διάνοιξης σηράγγων (TBM). Σημειώσεις μαθήματος 115

116 Στον Πίνακα, δίνεται υπόδειγμα καταγραφής των παραμέτρων που εμπλέκονται στην ταξινόμηση και σε αυτόν που ακολουθεί του πρώτου συγκεντρωτικά παραδείγματα τελικής βαθμολόγησης και χαρακτηρισμού της βραχομάζας (συναγόμενοι παράμετροι διατμητικής αντοχής - χρόνος ευστάθειας). Η γεωμηχανική ταξινόμηση, τελικά καταλήγει σε συστάσεις για την καλύτερη επιλογή μέσων ενίσχυσης και αντιστήριξης των σηράγγων. Οι συστάσεις αυτές εξαρτώνται από μια σειρά παραγόντων, όπως το βάθος εκσκαφής, το μέγεθος και σχήμα της σήραγγας, τη μέθοδο εκσκαφής Έντυπο γεωμηχανικής ταξινόμησης βραχομάζας, κατά Bieniawski (RMR). Α. Παράμετροι ταξινόμησης και βαθμονόμηση τους Αντοχή Συμπαγούς Πετρώματος (MPa) Ποιότητα Πυρήνα (RQD %) Απόσταση μεταξύ Ασυνεχειών (mm) Κατάσταση διακλάσεων Υπόγειο Νερό Β. Προσαρμογή με βάση τον προσανατολισμό των διακλάσεων Διεύθυνση και Κλίση Διακλάσεων (για Πρανή) Γ. Ταξινόμηση βραχομάζας και βαθμολογία της Κατηγορία Χαρακτηρισμός Βαθμολογία Δ. Τεχνική Σημασία Ταξινόμησης Κατηγορία Συνοχή Βραχομάζας (kpa) Γωνία Τριβής Βραχομάζας Σημειώσεις μαθήματος 116

117 Παράδειγμα συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων Γεωμηχανικής Ταξινόμησης κατά Bieniawski. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣΣΥΝΑΓΟΜΕΝΕΣ ΣΥΝΑΓΟΜΕΝΟΣ ΘΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΚΑΤΗΓΟΡΙΑΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ Φ Φ C, KPA (ΓΙΑ ΠΙΘΑΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ) 1 40 IV Κακής Ποιότητας ώρες για 5m Πέτρωμα (Poor Rock) ανυποστήρικτο τμήμα 2 47 III Μέτριο Ποιοτικά ά μέρες για 5m Πέτρωμα ανυποστήρικτο (Fair Rock) τμήμα 3 36 IV Κακής Ποιότητας ώρες για 5m Πέτρωμα ανυποστήρικτο (Poor Rock) 4 61 II Καλής Ποιότητας Πέτρωμα (Good Rock) τμήμα μήνες για 5m ανυποστήρικτο τμήμα Πέρα από τις παραμέτρους διατμητικής αντοχής και το χρόνο ανυποστήρικτου τμήματος, με τη βαθμολόγηση RMR εκτιμώνται: Α. το φορτίο υποστήριξης, P = γ * h t (γ = υγρό φαινόμενο βάρος, h t = B * [(100-RMR)/100] όπου B=πλάτος σήραγγας σε m. Β. το μέτρο παραμόρφωσης, Ε Μ =2 * RMR 100, για RMR>50 και Ε Μ =10 (RMR-10)/40, για RMR<50 Σημειώσεις μαθήματος 117

118 Οδηγίες για εκσκαφή και υποστήριξη σήραγγας σε βραχώδεις σχηματισμούς ανοίγματος 10m σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης RMR. Κατηγορία βραχομάζας Μέθοδος εκσκαφής Ηλώσεις (Διάμετρος 20mm πλήρης ενεμάτωση) Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα Μεταλλικά στοιχεία Ι- Πολύ καλής ποιότητας βραχομάζα RMR: Ολομέτωπη (Fullface), με 3m προχώρηση Γενικά δεν χρειάζεται υποστήριξη παρά μόνο μερικές ηλώσεις τοπικά. II - Καλής ποιότητας βραχομάζα RMR: Ολομέτωπη (Fullface), με 1-1.5m προχώρηση. Πλήρης υποστήριξη 20m από το μέτωπο. Ηλώσεις τοπικά στο θόλο,3m μήκους και ανά 2.5m, με χρήση πλέγματος κατά θέσεις. 50mm σε θέσεις του θόλου που απαιτείται. Κανένα III Μέτρια ποιοτικά βραχομάζα RMR: Τμηματική διάνοιξη (Top heading and bench), 1.5-3m προχώρηση στην άνω ημιδιατομή. Υποστήριξη μετά από κάθε έκρηξη και πλήρης υποστήριξη 10m από το μέτωπο. Συστηματικές ηλώσεις 4m μήκους, ανά m στο θόλο και στις παρειές, καθώς και χρήση πλέγματος στο θόλο mm στο θόλο και 30mm Κανένα. στις παρειές. IV Πτωχή ποιοτικά βραχομάζα RMR: Τμηματική διάνοιξη (Top heading and bench) με m προχώρηση στην άνω ημιδιατομή. Εγκατάσταση υποστήριξης ταυτόχρονα με την εκσκαφή, 10m από το μέτωπο. Συστηματικές ηλώσεις 4-5m μήκους, ανά 1-1.5m στο θόλο και στις παρειές με πλέγμα mm στο θόλο και 100mm στις παρειές. Ελαφρά έως μεσαία πλαίσια ανά 1.5m όπου απαιτείται. Σημειώσεις μαθήματος 118

119 11Β. Γεωμηχανική ταξινόμηση κατά Barton (Q-system) Για τα γεωμηχανικά χαρακτηριστικά της βραχομάζας και την αντιμετώπιση προβλημάτων αντιστήριξης σε σήραγγες οι Barton et. al. (1974) πρότειναν τη χρήση του δείκτη ποιότητας υπόγειων εκσκαφών σε βραχώδεις σχηματισμούς (Q). Η ταξινόμηση αυτή, στηρίχθηκε σε αυτήν των Deere et al, που βασίζονταν στο RQD, αλλά με την εισαγωγή 5 πρόσθετων παραμέτρων, για καλύτερα αποτελέσματα, λαμβάνοντας υπόψη: το RQD. τον αριθμό των συστημάτων ασυνεχειών, Joint set number (j n,). την τραχύτητα των ασυνεχειών, Joint roughness number (j r ). το βαθμό αποσάθρωσης και την πλήρωση αυτών, Joint alteration ti number (j a ). το καθεστώς του νερού στις ασυνέχειες, Joint water reduction factor (j w ). τις δυσμενείς παραμέτρους τάσεων που συνδέονται με τη χαλάρωση, τις υψηλές τάσεις, καθώς και το βαθμό συμπίεσης και διόγκωσης του υλικού, Stress Reduction Factor, (SRF). Σημειώσεις μαθήματος 119

120 Tο σύστημα αυτό δίνει έμφαση στην τραχύτητα και στο βαθμό μεταβολής των επιφανειών των ασυνεχειών, κάτι που δεν τονίζεται ιδιαίτερα στη μέθοδο RMR. Επίσης συμπεριλαμβάνει τον παράγοντα SRF (Stress Reduction Factor) που σχετίζεται με την παρουσία ασθενών ζωνών, η κατάσταση των οποίων συμβάλει στην απομείωση των τάσεων. Η τελική ποιότητα της βραχομάζας Q, είναι το γινόμενο των λόγων: (α) του RQD προς τον αριθμό των συστημάτων ασυνεχειών, (β) της τραχύτητας των επιφανειών των ασυνεχειών προς τον αριθμό μεταβολής της επιφάνειας από πλευράς αποσάθρωσης (γ) του καθεστώτος του νερού προς το SRF. Αναλυτικότερα: Q = RQD J n J J r a J w SRF Ο πρώτος λόγος, αντιπροσωπεύει τη δομή της βραχομάζας από πλευράς κερματισμού, Οδεύτερος λόγος, εκφράζει τον τύπο τραχύτητας της ασυνέχειας αλλά και τα χαρακτηριστικά τριβής αυτής ή του υλικού πλήρωσης Σημειώσεις μαθήματος 120

121 Οτρίτος λόγος (καθεστώς νερού/srf εκπροσωπεί τις τάσεις είτε από την πίεση του νερού (επηρεάζει άμεσα τη διατμητική αντοχή των ασυνεχειών και του υλικού πλήρωσης αυτών με χαλάρωση ή και απόπλυση) είτε από τη χαλάρωση των σχηματισμών στις εκσκαφές, τη συμπίεση πλαστικών πετρωμάτων (υποβαθμισμένων γεωμηχανικά), και των τάσεων στα με καλή γεωτεχνική συμπεριφορά πετρώματα. Για κάθε παράμετρο, οπροσδιορισμός δίνεται με τιμές από σχετικό πίνακα, τέτοιες ώστε η τελική βαθμονόμηση να κυμαίνεται από έως Στην περίπτωση των αντιστηρίξεων σε σήραγγες, οι Barton et. al. επιπρόσθετα της τιμής Q, προσδιόρισαν πρόσθετη παράμετρο που την ονόμασαν ισοδύναμη διάσταση (Equivalent Dimension, De), δηλαδή το λόγο του ανοίγματος της σήραγγας (διάμετρος ήύψος, σε μέτρα) προς τον παράγοντα υποστήριξης εκσκαφής (Excavation Support Ratio, ESR). Σημειώσεις μαθήματος 121

122 O παράγοντας ESR ο οποίος εξαρτάται από το σκοπό της εκσκαφής και τις απαιτήσεις ασφαλείας, δίνεται από πίνακες όπως ο παρακάτω (σε σήραγγες αυτοκινητοδρόμων ή σιδηροδρόμων είναι ίσος με 1). ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ESR Α. Προσωρινά ρ ανοίγματα μεταλλείων 3-5 Β. Κατακόρυφα φρεάτια 2,5 Κυκλικής διατομή 2,0 Ορθογωνικής διατομής Γ. Μόνιμα ανοίγματα μεταλλείων, σήραγγες νερού για 1,6 υδροηλεκτρικά έργα Δ. Υπόγειες αποθήκες, μικρές οδικές και σιδηροδρομικές 1,3 σήραγγες Ε. Υπόγειες ενεργειακές μονάδες, μεγάλες οδικές και 1,0 σιδηροδρομικές σήραγγες, υπόγεια καταφύγια, είσοδοι σηράγγων Ζ. Υπόγειοι πυρηνικοί σταθμοί, αθλητικά κέντρα, υπόγεια 0,8 εργοστάσια Το μέγιστο άνοιγμα χωρίς υποστήριξη δίνεται από τη σχέση Μέγιστο άνοιγμα = 2(ESR)Q 0.4. Σημειώσεις μαθήματος 122

123 Στο Σχήμα που ακολουθεί, δίνεται παράδειγμα τρόπου συσχέτισης δείκτη Q της παραμέτρου De και των κατηγοριών αντιστήριξης. Κατηγορίες αντιστήριξης με βάση τον δείκτη Q και την παράμετρο De. Σημειώσεις μαθήματος 123

124 Οι κατηγορίες αντιστήριξης του διαγράμματος είναι οι εξής: 1) Δεν απαιτείται υποστήριξη. 2) Αραιές ηλώσεις. 3) Συστηματικές ηλώσεις. 4) Συστηματικές ηλώσεις με mm εκτοξευόμενο σκυρόδεμα χωρίς ενίσχυση. 5) Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενισχυμένο με ίνες από Fiberglass, mm, και ηλώσεις. 6) Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενισχυμένο με ίνες από Fiberglass, mm, και ηλώσεις. 7) Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενισχυμένο με ίνες από Fiberglass, mm, και ηλώσεις. 8) Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενισχυμένο με ίνες από Fiberglass, >150 mm, με πλαίσια ενισχυμένα με το εκτοξευόμενο σκυρόδεμα και ηλώσεις. 9. Επένδυση από έγχυτο σκυρόδεμα. Σημειώσεις μαθήματος 124

125 Η βαθμονόμηση των παραμέτρων που εμπλέκονται στην ταξινόμηση κατά Barton (Q- system). 1. RQD A. Πολύ πτωχός δείκτης B. Πτωχός C. Μέτριος D. Καλός E. Πολύ καλός Περιγραφή Τιμή RQD Σημειώσεις 1.Όταν το RQD έχει τιμή <10 και της μηδενικής συμπεριλαμβανομένης, τότε συμβολική τιμή ίση με 10, χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του Q. 2.Τιμές του RQD ανά 5, δηλαδή 100, 95, 90 κλπ θεωρείται ότι είναι ικανοποιητικά επαρκείς 2.Αριθμός οικογενειών ασυνεχειών J n 1.Σε περιοχές διασταύρωσης σηράγγων, οι τιμές του Jn A. Συμπαγές πέτρωμα με καθόλου ή λίγες ασυνέχειες 0,5-1,0 τριπλασιάζονται. B. Mια οικογένεια 2 2.Σε περιοχές στομίων σηράγγων, η τιμή του Jn διπλασιάζεται. C. Μια οικογένεια με μερικές τυχαίας διεύθυνσης ασυνέχειες 3 D. Δυο οικογένειες 4 E. Δυο οικογένειες με μερικές τυχαίας διεύθυνσης ασυνέχειες 6 F. Τρεις οικογένειες G. Τρεις οικογένειες και μερικές τυχαίας διεύθυνσης ασυνέχειες H. Τέσσερις ή περισσότερες οικογένειες τυχαίας διεύθυνσης J. Θρυμματισμένο πέτρωμα Αριθμός τραχύτητας των ασυνεχειών A. Τοιχώματα ασυνέχειας σε επαφή και B. Τοιχώματα ασυνέχειας σε επαφή πριν από 10cm διάτμηση A. Ασυνεχείς διακλάσεις B. Τραχείες και ακανόνιστες, κυματοειδείς C. Λείες κυματοειδείς D. Ολισθηρές κυματοειδείς E. Τραχείες ή ακανόνιστες, επίπεδες F. Λείες επίπεδες G. Ολισθηρές επίπεδες C. Ασυνέχειες με υλικό πλήρωσης ώστε να μην εφάπτονται τα τοιχώματα H. Ζώνες αργιλικής σύστασης με πάχος που αποτρέπει την επαφή των τοιχωμάτων. J. Ζώνες αμμώδους ή και χαλικώδους σύστασης με πάχος που αποτρέπει την επαφή των τοιχωμάτων. J r ,5 1,5 10(συμβολική) 1,0 0,5 1,0(συμβολική) 1,0(συμβολική) 1.Ότανημέσηαπόστασητουσχετικούσυστήματοςασυνεχειών είναι μεγαλύτερο από 3m, προστίθεται 1,0 στην οριζόμενη τιμή του Jr. 2.Η τιμή Jr = 0,5 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επίπεδες, ολισθηρές ασυνέχειες με γράμμωση, με την προϋπόθεση ότι οι γραμμώσεις προσανατολίζονται με τη μικρότερη αντοχή. Σημειώσεις μαθήματος 125

126 Περιγραφή Τιμή 1.Σημειώσεις 4. Αριθμός αλλοίωσης των ασυνεχειών A. Τοιχώματα ασυνέχειας σε επαφή A. Πλήρης επούλωση, με σκληρό αδιαπέρατο υλικό πλήρωσης που δεν μαλακώνει. B. Τοιχώματα ασυνεχειών χωρίς αλλοιώσεις, παρά μόνο με τοπικό αποχρωματισμό. C. Ελαφρά εξαλλοιωμένα τοιχώματα, επικάλυψη με ορυκτά που δεν μαλακώνουν, συμμετοχή αμμωδών σωματιδίων, πέτρωμασεαποσύνθεση χωρίς αργιλικά ορυκτά. D. Ιλυοαργιλώδεις ή και αμμοαργιλώδεις επικαλύψεις των τοιχωμάτων, μικρά αργιλικά θραύσματα (δεν μαλακώνουν). E. Μαλακά ή χαμηλής γωνίας τριβής αργιλικά υλικά επικάλυψης, π.χ. καολινίτης ή μαρμαρυγίας. Ακόμα χλωρίτης, τάλκης, γύψος, γραφίτης, καθώς και μικρές ποσότητες διογκούμενων αργιλικών ορυκτών.(ασυνεχής επικάλυψη,1-2mmπάχος). J a 0,75 1,0 2,0 3,0 4,0 Φr(προσεγ/κή τιμή) 25º-35º 25º-30º 20º-25º 8º-16º 1. Οι τιμές της παραμένουσας γωνίας τριβής φ r θεωρούνται σαν ένας προσεγγιστικός οδηγός των ορυκτολογικών ιδιοτήτων των προϊόντων εξαλλοίωσης, εφόσον αυτά υπάρχουν 5.Αριθμός αλλοίωσης των ασυνεχειών Β. Τοιχώματα ασυνέχειας σε επαφή πριν από 10cm διάτμηση F. Υλικό σε μέγεθος κόκκων άμμου, πολύ θρυμματισμένο πέτρωμα χωρίς άργιλο. G. Ισχυρά προφορτισμένο υλικό πλήρωσης από αργιλικά ορυκτά που δεν μαλακώνουν (συνεχές <5mm σε πάχος). H. Μέτρια έως χαμηλά προφορτισμένο υλικό πλήρωσης από αργιλικά ορυκτά που δεν μαλακώνουν (συνεχές <5mm σε πάχος). J. Διογκούμενα αργιλικά υλικά, π.χ. μονμοριλλονίτης (συνεχές <5mm σε πάχος). Σε αυτή την περίπτωση οι τιμές του Ja εξαρτώνται από την παρουσία των διογκούμενων αργιλικών σωματιδίων και την επαφή με το υπόγειο νερό. C. Τοιχώματα ασυνέχειας χωρίς καμία επαφή κατά τη διάτμηση K. Ζώνες ή ταινίες από θρυμματισμένο ή κερματισμένο πέτρωμα και αργιλική παρουσία (βλέπε G, H, και J για τις συνθήκες της αργιλικής παρουσίας) L. Ζώνες ή ταινίες από ιλυώδη ή και αμμώδη άργιλο, μικρά αργιλικά θραύσματα (υλικό που δεν μαλακώνει). M. Παχιές και συνεχείς ζώνες ή ταινίες αργίλου (βλέπε G, H, και J για τις συνθήκες της αργιλικής παρουσίας). J a 4,0 6,0 8,0 8,0-12,0 6, 8 ή 8,0-12,0 5,0 10, 13 ή 13,0-20,0 φ r (προσεγ/κή τιμή) 25º-30º 16º-24º 12º-16º 6º-12º 6º-24º 6º-24º Σημείωση: Οι τιμές του φ r δίνονται σαν ένας κατά προσέγγιση οδηγός των ορυκτολογικών ιδιοτήτων των προϊόντων αποσάθρωσης ή και εξαλλοίωσης, εφ όσον υπάρχουν τέτοια. Σημειώσεις μαθήματος 126

127 Περιγραφή Τιμή Σημειώσεις 6.Υποβιβασμός νερού ασυνεχειών A. Εκσκαφή χωρίς νερό ή μικρή εισροή π.χ. <5 1/min 1,0 Πίεση νερού <1 Kg/cm 2 1.Οι τιμές των περιπτώσεων C έως F είναι κατά προσέγγιση. Η τιμή B. Μέση εισροή νερού ή μέση πίεση, με ευκαιριακή απόπλυση του υλικού πλήρωσης 0,66 1-2,5 Kg/cm 2 του J w πρέπει να αυξάνεται αν των ασυνεχειών. έχουν εγκατασταθεί συστήματα C. Μεγάλη εισροή νερού ή πίεση σε ανθεκτικό πέτρωμα με ασυνέχειες χωρίς υλικό 0,5 2,5-10 Kg/cm 2 αποστράγγισης. πλήρωσης. 2.Δεν έχουν περιληφθεί ειδικά D. Μεγάλη εισροή νερού ή πίεση. 0,33 2,5-10 Kg/cm 2 προβλήματα που μπορεί να E. Εξαιρετικά μεγάλη εισροή νερού ή πίεση κατά την έκρηξη με προοδευτική μείωση με 0,2-0,1 >10 Kg/cm 2 προκύψουν από την παρουσία το χρόνο. πάγου. F. Εξαιρετικά μεγάλη εισροή νερού ή πίεση 0,1-0,05 >10 Kg/cm 2 J w 7.Παράγοντας απομείωσης τάσεων A. Ζώνες αδυναμίας διατέμνουν το χώρο της εκσκαφής, με πιθανότητα να προκαλέσουν χαλάρωση της βραχομάζας όταν γίνει η διάνοιξη της σήραγγας A. Παρουσία πολλαπλών ζωνών αδυναμίας με συμμετοχή αργιλικών υλικών ή χημικά εξαλλοιωμένου πετρώματος, πολύ χαλαρό περιβάλλον πέτρωμα (οποιοδήποτε βάθος). B. Παρουσία απλών ζωνών αδυναμίας με συμμετοχή αργιλικών υλικών ή χημικά εξαλλοιωμένου πετρώματος (βάθος εκσκαφής <50m). C. Παρουσία απλών ζωνών αδυναμίας με συμμετοχή αργιλικών υλικών ή χημικά εξαλλοιωμένου πετρώματος (βάθος εκσκαφής >50m). D. Παρουσία πολλαπλών ζωνών αδυναμίας σε ανθεκτικό πέτρωμα (απαλλαγμένων αργιλικού υλικού), σε πολύ χαλαρό περιβάλλον πέτρωμα, (οποιοδήποτε βάθος). E. Παρουσία απλών ζωνώναδυναμίας σε ανθεκτικό πέτρωμα (απαλλαγμένων αργιλικού υλικού), σε πολύ χαλαρό περιβάλλον πέτρωμα (βάθος εκσκαφής <50m). F. Παρουσία απλών ζωνών αδυναμίας σε ανθεκτικό πέτρωμα (απαλλαγμένων αργιλικού υλικού), σε πολύ χαλαρό περιβάλλον πέτρωμα (βάθος εκσκαφής >50m). G. Χαλαρές και ανοικτές ασυνέχειες, ισχυρά κερματισμένο ή και σε μορφή κύβων ζαχάρεως πέτρωμα (οποιοδήποτε βάθος). SRF 10,0 5,0 2,5 7,5 5,0 2,5 50 5,0 1.Οι τιμές αυτές του SRF μειώνονται κατά 25-50%, αν οι σχετικές ζώνες διάτμησης επηρεάζουν αλλά δεν διατέμνουν το χώρο της εκσκαφής. Σημειώσεις μαθήματος 127

128 Περιγραφή Τιμή Σημειώσεις 7.Παράγοντας απομείωσης τάσεων Β. Ανθεκτικό πέτρωμα με προβλήματα τάσεων H. Χαμηλές τάσεις, πλησίον της επιφάνειας. J. Μέσες τάσεις. K. Υψηλές τάσεις, πολύ πυκνή δομή (συνήθως ευνοϊκή στην ευστάθεια, αλλά ίσως δυσμενής στην ευστάθεια τοίχων). L. Ήπια θραύση πετρώματος (μαζώδες πέτρωμα). M. Ισχυρή θραύση πετρώματος (μαζώδες πέτρωμα). C. Συμπιεζόμενοι σχηματισμοί, πλαστική ροή μη ανθεκτικών πετρωμάτων κάτω από τηνεπίδραση ηυψηλών πιέσεων N. Ήπια πίεση συμπίεσης πετρώματος O. Ισχυρή πίεση συμπίεσης πετρώματος SRF 2,5 1, ,5-2,00 5,0-10,0 10,0-20,0 5,0-10,0 10,0-20,0 D. Διογκούμενοι σχηματισμοί δραστηριότητα χημικής διόγκωσης, εξαρτώμενης από την πίεση του νερού P. Ήπια πίεση διόγκωσης πετρώματος 5,0-10,0 R. Ισχυρή πίεση διόγκωσης πετρώματος 10,0-15,0 Σ c /σ 1 > ,5 <2,5 σ f /σ 1 > , ,66-0,33 0,33-0,16 <0,16 2. Για πεδία αρχικών τάσεων υψηλής ανισοτροπίας (εφ όσον μετρούνται): όταν 5 σ 1 /σ 3 10, οι τιμές των σ c και σ t μειώνονται στο 0,6 αυτών. σ c = αντοχή σε θλίψη σ t = αντοχή σε εφελκυσμό σ 1 = μέγιστη κύρια τάση σ 3 = ελάχιστη κύρια τάση 3. Λίγες καταγραφές είναι διαθέσιμες για περιπτώσεις που ο θόλος της σήραγγας βρίσκεται σε βάθος μικρότερο ρ του ανοίγματος αυτής. Σε αυτές τις περιπτώσεις αυξάνεται ο SRF από 2,5 σε 5,0. Πρόσθετες σημειώσεις πάνω στη χρήση αυτών των πινάκων Όταν υπολογίζεται η ποιότητα της βραχομάζας (Q) οι ακόλουθες οδηγίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πέρα από τις σημειώσεις που καταγράφηκαν πιο πάνω. Στη περίπτωση που δεν διατίθενται πυρήνες γεώτρησης, το RQD μπορεί να υπολογιστεί από τον αριθμό των ασυνεχειών ανά μονάδα όγκου. Ο αριθμός αυτός προκύπτει όταν προστεθούν όλες οι ασυνέχειες κάθε συστήματος ανά τετραγωνικό μέτρο. Η απλή σχέση που μετατρέπει αυτό τον αριθμό σε τιμή RQD, στη περίπτωση απαλλαγμένης αργιλικού υλικού βραχομάζας είναι ηακόλουθη: RQD=115-3,3J v, όπου J v είναι ο συνολικός αριθμός των ασυνεχειών ανά m 3. (0< RQD <100 για 35> J v >4.5). Σημειώσεις μαθήματος 128

129 Η παράμετρος J n, η οποία εκπροσωπεί τον αριθμό των συστημάτων ασυνεχειών συχνά επηρεάζεται από τη στρώση, τη σχιστότητα, τη σχιστοποίηση κλπ. Εάν αυτό το σύστημα ασυνεχειών (δηλαδή της σχιστότητας κλπ) έχει μεγάλη εξάπλωση και ανάπτυξη τότε πρέπει να θεωρείται σαν το κύριο σύστημα ασυνεχειών. Στις περιπτώσεις που η εξάπλωση αυτού του συστήματος είναι ευκαιριακή, τότε θα πρέπει να υπολογίζεται με τη μορφή τυχαίων ασυνεχειών στον υπολογισμό του J n. Οι παράμετροι J r και J a, (που αντιπροσωπεύουν τη διατμητική αντοχή) πρέπει να σχετίζονται με το πλέον υποβαθμισμένο σύστημα ασυνεχειών ήμε εκείνη την ασυνέχεια που χαρακτηρίζεται από αργιλική πλήρωση στη συγκεκριμένη θέση έρευνας. Εν τούτοις, εάν το σύστημα ασυνεχειών ή η ασυνέχεια με τη μικρότερη ρη τιμή J n/ Ja είναι ευνοϊκά προσανατολισμένη αναφορικά με την ευστάθεια στο χώρο έρευνας, τότε ένα δεύτερο σύστημα ή ασυνέχεια λιγότερο ευνοϊκό (-ή) ως προς την ευστάθεια, μπορεί μερικές φορές να είναι πιο σημαντικό και η υψηλότερη τιμή του σχετικά με το λόγο J n /J a θα πρέπει να χρησιμοποιείται στον υπολογισμό του Q. ΗτιμήδηλαδήJ n /J a πρέπει στην πράξη να συνδέεται με την επιφάνεια εκείνη που είναι πιο πιθανή να δώσει έναρξη αστοχίας. Όταν μια βραχομάζα περιέχει αργιλικά υλικά, τότε πρέπει να υπολογίζεται ο κατάλληλος παράγοντας SRF για την απώλεια φορτίων. Στις περιπτώσεις αυτές η αντοχή του ακέραιου πετρώματος δεν έχει και μεγάλη μγ σημασία. Εν τούτοις αν η διάρρηξη του πετρώματος είναι μικρή και απουσιάζουν αργιλικές πληρώσεις ασυνεχειών, τότε η αντοχή του ακέραιου πετρώματος γίνεται ο ασθενέστερος παράγοντας και η ευστάθεια θα εξαρτάται από το λόγο των τάσεων προς την αντοχή του πετρώματος. Ισχυρά ανισότροπη τάση είναι δυσμενής για την ευστάθεια και αδρά λογίζεται όπως στη σημείωση 2 στον πίνακα για το SRF. Οι αντοχές σε θλίψη (σ u ) και εφελκυσμό ( σt ) του ακέραιου πετρώματος θα πρέπει να εκτιμώνται σε καθεστώς κορεσμού, αν αυτό συμβαδίζει με τις παρούσες και μελλοντικές επιτόπου συνθήκες. Ένας πολύ συντηρητικός υπολογισμός της αντοχής πρέπει να γίνει για εκείνα τα πετρώματα που υποβαθμίζονται όταν εκτίθενται σε υγρές συνθήκες ή και σε συνθήκες κορεσμού. Σημειώσεις μαθήματος 129

130 Τα όρια των εννέα κατηγοριών ταξινόμησης της βραχομάζας (από ιδιαίτερα κακής ποιότητας μέχρι ιδιαίτερα καλής ποιότητας βραχομάζα) φαίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί, ενώ στον επόμενο Πίνακα δίνεται παράδειγμα γεωμηχανικής ταξινόμησης βραχομάζας, κατά Barton. Κατάταξη Βραχομάζας σύμφωνα με τη μέθοδο Q- System. EXCEPTIONALLY EXTREMELY VERY POOR FAIR GOOD VERY GOOD EXTREMELY EXCEPTIONALLY POOR POOR POOR GOOD GOOD ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΑΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΥ ΚΑΚΗΣ ΠΟΙΟ- ΤΗΤΑΣ ΚΑΚΗΣ ΠΟΙΟ- ΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗ- ΤΑΣ ΚΑΛΗΣ ΠΟΙΟ- ΤΗΤΑΣ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗΣ ΠΟΙΟ- ΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΛΗΣ Το φορτίο της επένδυσης υπολογίζεται από τη σχέση: ενώ στην περίπτωση που ο αριθμός των ασυνεχειών είναι μικρότερος από 3 η εξίσωση γίνεται: ,3 P roof = j j Q 3 n r P roof 2.0 = Q Jr 1,3 Σημειώσεις μαθήματος 130

131 Παράδειγμα γεωμηχανικής ταξινόμησης βραχομάζας, κατά Barton. Α. Καθορισμός Παραμέτρων για τον Υπολογισμό Ποιότητας Βραχομάζας RQD = 40 J n =15 J r = 1.5 J a =2.0 J w =1.0 SRF = 5 Q= ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ: Πολύ Κακής Ποιότητας Β. Επιλογή Παράγοντα ESR και Ισοδύναμης Διάστασης D e Εκσκαφή: ESR = 1.0 Σήραγγα B = 10m, 5m Γ. Μέτρα Υποστήριξης για Βραχομάζα Kατηγορία Υποστήριξης Q Τύπος Υποστήριξης Άνοιγμα 5m : S(m r )5-7.5cm Άνοιγμα 10m : 31 S=Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα (shotcrete) S(m r ) cm (m r )=Ενισχυμένο πλέγμα (mesh reinforced) Σημειώσεις μαθήματος 131

132 Για σύγκριση αποτελεσμάτων των δύο κύριων ταξινομήσεων που περιγράφηκαν προηγούμενα, ο Bieniawskii προτείνει τη σχέση: RMR = 9x lnq + 44 Οι τύποι αυτής της μορφής δεν είναι οριστικοί, καθώς ο εμπλουτισμός της εμπειρίας από νέα έργα και οι συνακόλουθες τροποποιήσεις των κατατάξεων μεταβάλλουν και τις συσχετίσεις. 11Γ. Δείκτης GSI Ο Hoek κ.α., στην προσπάθεια βελτίωσης του κριτηρίου αστοχίας, που είχε διατυπωθεί από τους Hoek & Brown, διαπίστωσαν ότι η χρήση του κριτηρίου εκτός από τα υγιή πετρώματα, μπορεί να επεκταθεί και σε πολύ κατακερματισμένες βραχομάζες, αν πέρα από την προϋπόθεση της ομοιογένειας και ισοτροπίας, βρεθεί τρόπος εύκολου υπολογισμού των παραμέτρων που υπεισέρχονται στον τύπο και αφορούν στα χαρακτηριστικά της βραχομάζας και του υγιούς πετρώματος. σ 3 a Το κριτήριο αστοχίας είναι της μορφής : = + m + s σ 1 σ 3 σ cι b σ c Σημειώσεις μαθήματος 132

133 όπου, m b s& α σ ci σ 1 & σ 3 = ητιμή της σταθεράς m(του υλικού) για τη βραχομάζα (m i η αντίστοιχη για υγιές πέτρωμα), = σταθερές των χαρακτηριστικών της βραχομάζας, = ηαντοχή σε μονοαξονική θλίψη του υγιούς πετρώματος, = οι αξονική και η πλευρική ενεργή τάση αντίστοιχα. Ηπρακτική αξία του ανωτέρω τύπουτουκριτηρίου,, αλλά και των διάφορων παραλλαγών του, έγκειται στον εύκολο προσδιορισμό των τριών σταθερών m b,s και α. Η αρχική πρόταση των Hoek & Brown για προσδιορισμό των παραμέτρων αυτών ήταν με τη βοήθεια του συστήματος ταξινόμησης RMR του 1976, με την προϋπόθεση τελείως στεγνών συνθηκών και πολύ ευνοϊκού προσανατολισμού ασυνεχειών. Σημειώσεις μαθήματος 133

134 Η πρόταση αυτή ήταν αποδεκτή για τιμές RMR βραχομάζας πάνω από 25, δηλαδή όχι για πολύ πτωχές ποιοτικά βραχομάζες. Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα αυτό, οι συγγραφείς που είχαν ασχοληθείμετηβελτίωσητουκριτηρίου, πρότειναν τη χρήση ενός νέου δείκτη που τον ονόμασαν GSI. Το εύρος τιμών του δείκτη αυτού κυμαινόταν από 10 για την πάρα πολύ πτωχή ποιοτικά βραχομάζα μέχρι 100 για το υγιές πέτρωμα. Για τιμές του GSI αδιατάρακτης βραχομάζας >25 οι αναγκαίες σταθερές προσδιορίζονται από τις σχέσεις: m b = m i 100 exp GSI s = exp GSI 9 ενώ για GSI αδιατάρακτης α βραχομάζας <25 s = 0 a = 0.65 GSI 200 Σημειώσεις μαθήματος 134

135 Οι τιμές της σταθεράς m i για άρρηκτο (ακέραιο) βράχο ανά κατηγορία. (Οι τιμές σε παρένθεση είναι εκτιμήσεις). ΤΥΠΟΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝ ΕΝΗ ΜΕΤΑ ΤΑΜΟΡΦΩΜΕΝΑ ΠΥΡΙΓΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΔΡΗ ΜΕΣΗ ΛΕΠΤΗ ΠΟΛΥ ΛΕΠΤΗ Κροκαλοπαγή * Ψαμμίτες Ιλυόλιθοι Αργιλόλιθοι 17 ± 4 7 ± 2 4 ± 2 Κλαστικά Λατυποπαγή * Γραουβάκες Αργ. Σχιστόλιθοι (18 ± 3) (6 ± 2) Μάργες (7 ± 2) Κρυσταλλικοί Σπαριτικοί Μικριτικοί Δολομίτες Ανθρακικά Ασβεστόλιθοι Ασβεστόλιθοι Ασβεστόλιθοι (9 ± 3) Μη (12 ± 3) (10 ± 2) (9 ± 2) κλαστικά Εβαπορίτες Γύψος Ανυδρίτης 8 ± 2 12 ± 2 Οργανικά Κρητίς 7 ± 2 Μάρμαρο Χαλαζίτες Κερατόλιθοι Μη πτυχωμένα 9 ± 3 20 ± 3 (19 ± 4) Μεταψαμμίτες (19 ± 3) Ελαφρά πτυχωμένα Μιγματίτες Αμφιβολίτες Γνεύσιοι (29 ± 3) 26 ± 6 28 ± 5 Πτυχωμένα ** Σχιστόλιθοι Φυλλίτες Σχίστες 12 ± 3 (7 ± 3) 7 ± 4 Γρανίτης Διορίτης Ανοιχτόχρωμα 27 ± 3 (25 ± 5) Γρανοδιοτίτης Πλουτώνια (29 ± 3) Γάββρος Σκοτεινόχρωμα 27 ± 3 Δολερίτης Νορίτης (16 ± 5) 20 ± 5 Υποαβυσσικά Πορφύρης Διαβάσης Περιδοτίτης (20 ± 5) (15 ± 5) (25 ± 5) Ρυόλιθος Δακίτης Λάβα (25 ± 5) (25 ± 5) Ηφαιστειακά Ανδεσίτης Βασάλτης 15 ± 5 (25 ± 5) Πυροκλαστικά Ηφ. Κροκαλοπαγή Ηφ. Λατυποπαγή Τόφφοι (19 ± 3) (19 ± 3) (19 ± 3) * Τα κροκαλοπαγή και τα λατυποπαγή μπορεί να παρουσιάσουν ένα ευρύ πεδίο τιμών της σταθεράς mi ανάλογα με την φύση του συγκολλητικού υλικού και τον βαθμό συγκόλλησης, και έτσι μπορεί να έχουν τιμές παρόμοιες με αυτές των ψαμμιτών μέχρι και τιμές που χρησιμοποιούνται και λεπτόκοκκα ιζηματογενή πετρώματα (ακόμη και < 10). ** Αυτές οι τιμές αφορούν δείγματα του ακέραιου πετρώματος (άρρηκτου βράχου) δοκιμασμένα κάθετα στις στρώσεις ή στην φύλλωση. Η τιμή της σταθεράς mi μπορεί να είναι διαφορετική σε σημαντικό βαθμό εάν η αστοχία πραγματοποιηθεί κατά μήκος ενός αδύναμου επιπέδου. Σημειώσεις μαθήματος 135

136 Στη συνέχεια για να ποσοτικοποιηθούν οι άγνωστες παράμετροι του κριτηρίου, προέκυψαν σχέσεις μεταξύ GSI και των γνωστών ταξινομήσεων της βραχομάζας όπως RMR, και Q-system. Πράγματι, αρχικά για RMR 76 >18 και με τις προϋποθέσεις της πλήρως στεγνής βραχομάζας (βαθμονόμηση για την κατάσταση από πλευράς νερού 10), του πολύ ευνοϊκού προσανατολισμού των ασυνεχειών (τιμή προσαρμογής προσανατολισμού ασυνεχειών = 0), βρέθηκε ότι ισχύει ησχέση GSI =RMR 76. Για RMR 76 <18 δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η RMR 76, οπότε για προσδιορισμό του GSI χρησιμοποιείται ητιμή Q (Bartonet.al.) Με την τροποποίηση του RMR (Bieniawski, RMR 89 ), η μικρότερη τιμή που μπορεί να ληφθεί για το RMR είναι 23. Τότε, ητιμήγια στεγνή βραχομάζα ήταν 15 πλέον και όχι 10 (RMR 76 ) και με πάλι αποδεκτό τον πολύ ευνοϊκό προσανατολισμό ασυνεχειών (τιμή = 0), βρέθηκε να ισχύει η σχέση GSI =RMR 89 5, για RMR89 >23. Ξανά για RMR 89 < 23 χρησιμοποιείται η τιμή Q των Barton et. al. Σημειώσεις μαθήματος 136

137 Αναλύοντας αςπερισσότερο ερο τη σχέση GSI και τιμής Q, στην ση τελευταία ευ α περίπτωση ο Hoek και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι υπάρχει μια πολύ καλή σχέση υπολογισμού του GSI, σύμφωνα με τον τύπο: GSI =9*lnQ +44, όπου ο Q (τροποποιημένοςέ δείκτης ποιότητας) ) προκύπτει από τη γνωστή σχέση του Barton, αν δεχτούμε ότι για τις Q = RQD J J J r παραμέτρους J w (για n a J w SRF το νερό που κυκλοφορεί στις ασυνέχειες) και SRF (παράγων για τις τάσεις) η τιμή είναι ίση με τη μονάδα, δηλαδή υποθέτοντας ότι υπάρχουν ξηρές συνθήκες και κατάσταση μέτριων τάσεων. Σε αυτή την περίπτωση η τιμή Q γίνεται Q, όπου: RQD Q = J Σημειώσεις μαθήματος 137 n J J r a

138 (η μικρότερη τιμή του Q είναι ) 0208) όποτε το GSI περίπου 9, που αντιστοιχεί σε διατμητική ζώνη ή σε παχιά αργιλική πλήρωση ρήγματος. Επειδή στα περισσότερα λογισμικά χρησιμοποιείται το κριτήριο Mohr Coulomb, υπάρχουν επίσης τρόποι υπολογισμού της ισοδύναμης γωνίας τριβής και συνοχής, για κάθε βραχομάζα και εύρος τιμών τάσεων με τη χρήση των σταθερών για τις τιμές αντοχής και της κύριας και πλευρικής δρώσας τάσης. Hoek Brown Mohr Coulomb (ισοδύναμη καμπύλη) Εξισώσεις μεταξύ κυρίων τάσεων όπως αυτές προκύπτουν τόσο από το κριτήριο Hoek Brown όσο και από το ισοδύναμο κριτήριο Mohr - Coulomb. Σημειώσεις μαθήματος 138

139 Από τη μέση γραμμική σχέση για ένα εύρος τιμών της ελάχιστης κύριας τάσης στην προηγούμενη καμπύλη, που ορίζεται από την ανισότητα σ t <σ 3 <σ 3max, δίνονται τα c και φ της βραχομάζας ως: φ ' = sin a 1 + 6am s m σ ' b b 3n a a 6am s + m ' b b 3n c ' = a 1 ( a) s ( a) m s m ci b n b n σ σ ' + σ ' 3 3 a 1 ' a a am s m + a + a b b n σ / ( )( ) + a σ ( ) ( ) (( ) ( )) Η αστοχία σε μια βραχομάζα εκσκαφής θα αρχίσει όταν ητάση που ασκείται θα ξεπεράσει την αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη. Διαδίδεται δε σε ένα πεδίο διαξονικών τάσεων και θα σταματήσει όταν η τοπική τάση γίνει μεγαλύτερη μγ από τις προκληθείσες τάσεις σ 1 και σ 3. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως χρειάζεται η συνολική αντοχή από την έκταση της διάδοσης της θραύσης (περίπτωση κολώνας μεταλλείου). Τότε αυτή υπολογίζεται από τη σχέση Mohr ' ' ' 2c cos φ Coulomb : σ = και με αντικατάσταση των c καιφ παίρνουμε cm 1 sin φ ' ( ( ) ( ) m m s m + 4s a 8 / 4 + s a σ ' = σ b b b cm ci 2 1+ a 2 + a ( ) ( ) 1 Σημειώσεις μαθήματος 139

140 ΕΚΔΟΣΗ ΣΧΟΛΙΑ - ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ Hoek & Brown 1980 Το κριτήριο στην αρχική του μορφή για έντονα διακλασμένες βραχομάζες χωρίς λεπτόκοκκα υλικά. Η περιβάλλουσα του Mohr είχε ληφθεί από στατιστική προσαρμογή καμπύλης σε ένα πλήθος από ζεύγη (σ n, τ) ) υπολογιζόμενα με την μέθοδο που εκδόθηκε από τον Balmer. σ 1, σ 3 οι ενεργές κύριες τάσεις στην περίπτωση αστοχίας (μέγιστη και ελάχιστη αντίστοιχα) σ t η εφελκυστική τάση της βραζομάζας m και s είναι σταθερές του υλικού σ n, τ η ενεργητική ορθή και διατμητική τάση αντίστοιχα. Hoek 1983 Πρωτότυπη μορφή του κριτηρίου για έντονα διακλασμένες βραχομάζες χωρίς λεπτόκοκκα υλικά μαζί με εξέταση της περίπτωσης που το έδαφος συμπεριφέρεται ανισοτροπικά στην αστοχία και μια ακριβής επίλυση για την περιβάλλουσα του Mohr από τον Dr J. W. Bray. σ ' 1 = σ ' + ' 3 σ ci m σ 3 /σ ci + s τ = Cot φ ' i ' i φ = arctan 1 / ' i Cos φ 4 h cos θ = 90 + arctan 1 / m σ / ci 8 h 3 h = m σ ' + sσ n ci 2 θ 1 1 / 3 / 3 m 2 σ ci ' ' ' σ 1 = σ 3 + σ ci m σ 3 /σ ci + σ τ σ τ t = ' n = σ ' 1 = σ 2 ci m m + 4 s s ' B Ασ ci ( σ n σ t )/σ ci ) ' ' ' ' ' = σ 3 + ( σ 1 σ 3 )/ ( 1 + σ 1 / σ 3 ) ' ' ' ' ( σ 1 σ 3 ) σ 1 / σ 3 ' ' ' / σ = m σ / 2( σ σ ) 3 ci Hoek & Brown Διαταραγμένες βραχομάζες : Όπως ακριβώς ισχύει και το 1983 με την προσθήκη όμως 1988 m /m = exp ( ( RMR 100 )/ 14 ) των σχέσεων μεταξύ των σταθερών m και s και μιας b i s = exp (( RMR 100 )/ 6) τροποποιημένης μορφής του RMR, στην οποία ο βαθμός Αδιατάραχτες ή αλληλοεμπλεκόμενες βραχομάζες : λόγω του υπόγειου νερού θεωρείται πάντα το 10 (εντελώς mb /mi = exp( ( RMR 100) / 28) στεγνό) και η προσαρμογή με βάση τον προσανατολισμό. s = exp( ( RMR 100) / 9) των διακλάσεων το 0(πολύ ευνοϊκή). Επίσης, εισήχθηκε η (( RMR 10) 40 E = 10 ) διάκριση μεταξύ των διαταραγμένων και αδιατάρακτων mb, mi αναφέρονται σε βραχομαζών μαζί με τρόπους υπολογισμού του Μέτρου κερματισμένο και ακέραιο βράχο αντίστοιχα παραμορφώσεως Ε. Σημειώσεις μαθήματος 140

141 Hoek, Wood & Shah 1992 Το κριτήριο τροποποιήθηκε λόγω του ότι οι έντονα διακλασμένες βραχομάζες έχουν μηδενική εφελκυστική τάση. Επίσης αξιοποιήθηκε η τεχνική του Balmer για τον υπολογισμό ζευγών ορθής και της διατμητικής τάσης. σ σ ' 1 ' n τ = σ ' ' a = σ 3 + σ ci ( m b σ 3 / σ ci ) ' ' ' ' ' = σ 3 + ( σ1 σ 3 )/( 1+ σ 1 / σ 3 ) ' ' ' ' ( σ1 σ 3 ) σ 1 / σ 3 ' ' a ' a 1 / σ = 1+ am ( σ σ ) ( ) 1 3 b 3 / ci Hoek 1994 Hoek, Kaiser & Bawden 1995 Hoek, Carranza- Torres & Corkum 2002 Έγινε η εισαγωγή του Γενικευμένου Κριτηρίου Hoek Brown, ' ' ' σ ( ) a ενσωματώνοντας τόσο το πρωτότυπο κριτήριο για μέτρια μέχρι 1 = σ 3 + σ c m σ 3 / σ ci + s πολύ πτωχή ποιότητα βραχομάζας όσο και το τροποποιημένο κριτήριο για πολύ πτωχή ποιότητα βραχομάζας με αυξανόμενη περιεκτικότητα σε λεπτόκοκκα. για GSI > 25 m b /m i = exp ( GSI 100) / 28 Ο Γεωλογικός Δείκτης Αντοχής (GSI) είχε εισαχθεί για να s = exp( ( GSI 100) / 9) ξεπεραστούν οι ελλείψεις που παρουσίαζε το RMR του a = 0,5 Bieniawski στις πτωχής ποιότητας βραχομάζες. Η διάκριση για GSI <25 μεταξύ διαταραγμένων και αδιατάρακτων καταργήθηκε με την s = 0 δικαιολογία ότι η διαταραχή γενικά προκαλείται από μηχανικές δραστηριότητες και θα πρέπει να απομειώνεται μέσω της τιμής a = 0,65 GSI / 200 του GSI. ( ) Παρουσιάζεται μια ακριβής μέθοδος για τον υπολογισμό της συνοχής και της γωνίας τριβής και δίνονται οι επιτρεπόμενο εύρος τιμών των τάσεων για τον σχεδιασμό των σηράγγων και των πρανών. Παρουσιάζεται επίσης ένα κριτήριο φθοράς της βραχομάζας (rock mass damage criterion) για σκοπούς απομείωσης της αντοχής, λόγω της αποτόνωσης των τάσεων και της φθοράς από εκρηκτικά, στην ευστάθεια των πρανών και στα προβλήματα στην κατασκευή θεμελιώσεων. Η μεταβολή των σταθερών m και s για την τιμή GSI = 25, η οποία έδινε ομαλή μεταβολή για όλο το εύρος τιμών του GSI, έπαψε να υφίσταται. Σημειώσεις μαθήματος 141

142 a ci b ci s m σ σ σ σ σ ' 3 ' 3 ' = i b ci D GSI s D GSI m m exp exp = = ( ) a ci c GSI s s e e a D σ σ σ / / = + = n b ci t d d d d m s σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ 1 / 1 / 2 2 ' 3 ' 1 ' 3 ' 1 ' 3 ' 1 ' 3 ' 1 ' + + = = ( ) ( ) ( ) a ci b b s m am d d d d d d σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ τ / 1 / 1 / / 1 ' 3 ' 3 ' 1 ' 3 ' 1 ' 3 ' 1 ' 3 ' = + = cos 2 ' ' ' c φ σ. ( ) ( ) ( ) ( ) ci GSI m ci GSI ci m D GPa E D GPa E σ σ σ 100 ) (, ) ( 100 ) (, ) ( 40 / / 10 > = = ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) / 8 4 sin 1 0,94 ' ' 1 ' ' a a s m s m a s m a b b b ci cm cm σ σ φ σ = = ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) [ ] ( ) ( ) ( ) a n b n b ci a n b b a n b b m s m a s a c m s am a a m s am σ σ σ σ σ φ sin 1 ' 3 ' 3 ' 1 ' 3 1 ' 3 1 ' = = ) (, 0,72 ) (, 0,47 0,91 ' ' ' 3max 0,94 ' ' ' 3max ή H ή H cm cm cm πραν γ σ σ σ ραγγες σ γ σ σ σ = = Σημειώσεις μαθήματος 142 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ci n a n b b a a m s am a a σ σ σ σ / 2 1 / ' 3 max ' 3 1 ' 3 = H cm γ σ

143 Ο υπολογισμός της σ 3max εξαρτάται από την εφαρμογή που διερευνάται: 1.Σήραγγες: Εδώ η σ 3max είναι αυτή που δίνει ισοδύναμες καμπύλες για τα δύο κριτήρια (πολλές λύσεις και εύρεση κατάλληλης τιμής σ 3max ) και αναφέρεται σε σήραγγες μεγάλου βάθους ή ισοδύναμες καθιζήσεις σε ρηχές σήραγγες (βάθος <του τριπλάσιου της διαμέτρου της σήραγγας). σ ' 3max σ ' cm ' 0,94 σ = 0,47 cm γ H 2.Πρανή: Προσδιορίζεται από τον συντελεστή ασφάλειας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο Bishop. σ ' 3max σ ' cm ' 0,91 σ = 0,72 cm γh Στους ανωτέρω τύπους: γ = το φαινόμενο βάρος της βραχομάζας, Η =το βάθος της σήραγγας ή το ύψος του πρανούς και σ cm = η αντοχή της βραχομάζας. Σημειώσεις μαθήματος 143

144 11Δ. Υπολογισμός του Βαθμού Διαταραχής D Η χρήση του κριτηρίου Hoek Brown στον σχεδιασμό των πρανών σε ορυχεία ανοιχτής εκμετάλλευσης έδειξε ότι η τοπική διαταραχή της βραχομάζας (D=0) αποκαλύπτει αισιόδοξα χαρακτηριστικά της βραχομάζας. Όμως η φθορά απόεκρηκτικά όπως και από την εκτόνωση των τάσεων λόγω μετακίνησης των υπερκειμένων γαιών προκαλούν πρόσθετη διαταραχή της βραχομάζας. Έτσι ο βαθμός D=1 ταιριάζει καλύτερα σε αυτές τις βραχομάζες. Ακόμα έχει βρεθεί ότι το κριτήριο Hoek Brown δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις όπως π.χ. όπου το πρανές συνίσταται από μεταφερόμενο σωρό άχρηστων υλικών. Άρα πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τον βαθμό διαταραχής βραχομάζας σε εκσκαφή, οι οποίοι μπορεί να μην καταστεί δυνατόν να υπολογιστούν ποτέ. Πάντως οι Hoek και Brown με βάση την εμπειρία τους έχουν συνθέσει ένα πίνακα για την εκτίμηση του βαθμού D. Σημειώσεις μαθήματος 144

145 Πίνακας εκτίμησης του βαθμού διαταραχής D ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΟΥ D Η εξαιρετικής ποιότητας ελεγχόμενη χρήση εκρηκτικών (controlled blasting) ή διάνοιξη με την μέθοδο TBM έχει ως αποτέλεσμα την ελάχιστη διαταραχή στην βραχομάζα που περιβάλλει την σήραγγα. D = 0 Εκσκαφή είτε με μηχανικά μέσα είτε με το χέρι σε πτωχής ποιότητας βραχομάζες (χωρίς την χρήση εκρηκτικών) έχει ως αποτέλεσμα D = 0 την ελάχιστη διαταραχή στην βραχομάζα που περιβάλλει την σήραγγα. Όπου τα προβλήματα σύνθλιψης έχουν ως αποτέλεσμα την σημαντική ανύψωση του δαπέδου,, η διαταραχή μπορεί να είναι σοβαρή εκτός εάν τοποθετηθεί ένα προσωρινό αντεστραμμένο τόξο της επένδυσης. D = 0,5 Χωρίς αντεστραμμένο τόξο επένδυσης Πολύ πτωχής ποιότητας χρήση εκρηκτικών σε μια σκληρού βράχου σήραγγα έχει ως αποτέλέσμα σοβαρή τοπική ζημιά, η οποία επεκτείνεται μέχρι 2 και 3 μ. στην περιβάλλουσα βραχομάζα. D = 0,8 Σημειώσεις μαθήματος 145

146 Μικρής κλίμακας χρήση εκρηκτικών σε πρανή μόνιμων έργων μηχανικού (όχι μεταλλεία) έχει ως αποτέλεσμα μέτρια ζημία στην βραχομάζα, ειδικά αν χρησιμοποιείται ελεγχόμενη χρήση εκρηκτικών, όπως αυτή παρουσιάζεται στην δίπλα φωτογραφία. Ωστόσο, η εκτόνωση των τάσεων προκαλεί μερική διαταραχή. D = 0,7 Καλή χρήση εκρηκτικών D = 0,5 Πτωχή χρήση εκρηκτικών Πολύ μεγάλα πρανή ορυχείων ανοιχτής εκμετάλλευσης υπόκεινται σε σημαντική διαταραχή λόγω της μεγάλης χρήσης εκρηκτικών και λόγω της εκτόνωσης των τάσεων που δημιουργείται από την εκσκαφή των υπερκειμένων γαιών. D = 0,7 Production blasting D = 0,5 Εκσκαφή με μηχανικά μέσα Ο πίνακας αυτός περιέχει οδηγίες εκτίμησης του συντελεστή D, και η χρήση του πρέπει να γίνεται με προσοχή και επιφυλακτικότητα. Είναι όμως χρήσιμος σε κάθε αρχικό σχεδιασμό, Όπου η εκτιμηθείσα συμπεριφορά αποδεικνύεται καλύτερη απ ότι προβλεπόταν,, οι βαθμοί διαταραχής μπορούν να μειωθούν κατάλληλα. Σημειώσεις μαθήματος 146

147 Τελικός σχολιασμός Το κριτήριο Hoek Brown,το οποίο υποθέτει ισοτροπική συμπεριφορά ρ της βραχομάζας, πρέπει μόνο να εφαρμόζεται στις βραχομάζες με επαρκή αριθμό ασυνεχειών, πολύ κοντά η μία στην άλλη και με παρόμοια τα χαρακτηριστικά των επιφανειών τους (ισοτροπική συμπεριφορά). Ακόμη, εφαρμόζεται όπου η περιοχή έρευνας μεγάλη και το μέγεθος των τεμαχών είναι μικρό. Όπου όμως το μέγεθος των τεμαχών έχουν την ίδια τάξη μεγέθους με την υπό ανάλυση περιοχή (π.χ. πρανές), ή όταν ένα από τα σετ των ασυνεχειών είναι σημαντικά πιο αδύναμο από τα υπόλοιπα, τότε το κριτήριο Hoek Brown δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Στις περιπτώσεις αυτές, η ευστάθεια πρέπει να αναλυθεί έχοντας υπ όψιν μηχανισμούς αστοχίας που περιλαμβάνουν ολίσθηση ή περιστροφή των τεμαχών, αλλά και σφήνες οριζόμενες από διασταυρώσεις ασυνεχειών. Σημειώσεις μαθήματος 147

148 Για την ανάλυση του κριτηρίου Hoek Brown οι αβεβαιότητες και τα προβλήματα στον υπολογισμό ή εκτίμηση των δεδομένων πολλές. Ο Hoek χρησιμοποιεί τα πρόγραμμα RocLab και RocData. Τα προγράμματα αυτό περιλαμβάνουν πίνακες και σχήματα για την εκτίμηση της μοναξονικής αντοχής σε θλίψη των στοιχείων του ακέραιου πετρώματος (σ ci ), της σταθεράς του υλικού (m i ) και του Γεωλογικού Δείκτη Αντοχής (GSI). Roclab.lnk Πλέον πρόσφατα, ο προσδιορισμός του GSI γίνεται στην ύπαιθρο με τη χρήση Πίνακα, που συνδυάζει τις ακριβείς παρατηρήσεις των λιθολογικών συνθηκών, της δομής της βραχομάζας και της κατάστασης των ασυνεχειών που τη διασχίζουν. Σημειώσεις μαθήματος 148

149 Παράμετροι γεωλογικού δείκτη αντοχής (GSI) για κερματισμένα πετρώματα (από Hoek). Σημειώσεις μαθήματος 149

150 Στην περίπτωση των σηράγγων μεγάλου μγ βάθους, υπολογίζονται: γζ α. η συνοχή και η γωνία τριβής (ισοδύναμες παράμετροι κριτηρίου Mohr Coulomb) β. το μέτρο παραμορφώσεως Ε και γ. η μονοαξονική αντοχή σε θλίψη σ cm. Γραφικές παραστάσεις που απεικονίζουν τις εκτιμήσεις αυτές παρουσιάζονται στα επόμενα σχήματα. Σχέση μεταξύ λόγου c/σ ci και του GSI για διάφορες τιμές της σταθεράς m i, για βάθη > 30 μ. Σημειώσεις μαθήματος 150

151 Γωνία τριβής για διαφορετικές τιμές του GSI, για βάθη > 30 μ. Μέτρο Παραμορφώσεως της βραχομάζας συναρτήσει του GSI. Σημειώσεις μαθήματος 151

152 Σχέση μεταξύ της αντοχής της βραχομάζας σ cm, της αντοχής του άρρηκτου πετρώματος σ ci, της σταθερά υλικού m i και του GSI, για βάθη >30μ μ. Σημειώσεις μαθήματος 152

153 Ο καθορισμός του GSI για τις ετερογενείς βραχομάζες όπως των κυκλοθεματικών σχηματισμών (π.χ. φλύσχης), παρουσιάζει δυσκολίες. Όταν υπερτερούν π.χ. οι στρώσεις των αργίλων σε πάχος, όλος ο σχηματισμός χαρακτηρίζεται από τις ιδιότητες των αργίλων, ενώ όταν στη σειρά επικρατούν παχιά στρώματα ψαμμιτών, αυτά καθορίζουν τη συμπεριφορά του σχηματισμού. Για τον λόγο αυτό ο μηχανικός πρέπει να γνωρίζει την λιθολογική σύσταση π.χ. του φλύσχη σε κάθε θέση που τον ενδιαφέρει. Λόγω έργων σε τέτοιους σχηματισμούς, καθίσταται αναγκαία η παροχή καλύτερων γεωλογικών εργαλείων. Ως εκ τούτου, και με σκοπό να ενταχθούν και οι βραχομάζες αυτού του είδους, στο σύστημα GSI, οι Marinos & Hoek, διαμόρφωσαν σχετικό πίνακα για τις ανάγκες ταξινόμησης των μαλακών βραχωδών σχηματισμών του Ελληνικού χώρου, όπως ο φλύσχης, κλπ. Σημειώσεις μαθήματος 153

154 Πίνακας ταξινόμησης των μαλακών βραχωδών σχηματισμών Λόγω διαχωρισμού ισχυρών από αδύναμα στρώματα, η επαφή των ψαμμιτικών στρωμάτων είναι περιορισμένη. Άρα δεν χρησιμοποιούνται οι ιδιότητες του ψαμμίτη για την αντοχή της βραχομάζας. Από την άλλη, είναι συντηρητική η χρήση των ιδιοτήτων του ιλυόλιθου αφού συμμετέχει και ο ψαμμίτης στην αντοχή της βραχομάζας. Σημειώσεις μαθήματος 154

155 Άρα, συνιστάται η χρήση ενός Σταθμισμένου Μέσου Όρου των ιδιοτήτων αντοχής ισχυρών και αδύνατων στρωμάτων. Προτεινόμενες τιμές των συνιστώντων μερών του Σταθμισμένου Μέσου Όρου παρουσιάζονται στο πίνακα. Συνιστώμενες αναλογίες των των τιμών του GSI για την εκτίμηση των ιδιοτήτων της βραχομάζας από φλύσχη ΤΥΠΟΣ ΦΛΥΣΧΗ Α & Β C D Ε F G Η ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ GSI ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΤΥΠΟ ΒΡΑΧΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΡΙΛΗΦΘΕΙ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ Χρήση των τιμών GSI των ψαμμιτικών στρωμάτων Μείωση κατά 20 % των τιμών GSI για τους ψαμμίτες και χρήση των κανονικών τιμών GSI για τους ιλυόλιθους Μείωση κατά 40 % των τιμών GSI για τους ψαμμίτες και χρήση των κανονικών τιμών GSIγια τους ιλυόλιθους Μείωση κατά 40 % των τιμών GSI για τους ψαμμίτες και χρήση των κανονικών τιμών GSI για τους ιλυόλιθους Μείωση κατά 60 % των τιμών GSI για τους ψαμμίτες και χρήση των κανονικών τιμών GSI για τους ιλυόλιθους Χρήση των τιμών GSI των ιλυολίθων ή των σχιστολίθων Χρήση των τιμών GSI των ιλυολίθων ή των σχιστολίθων Σημειώσεις μαθήματος 155

156 GSI για ετερογενείς βραχομάζες Σημειώσεις μαθήματος 156

157 11Δ. ΣΥΣΤΗΜΑ Palmström( m(1996): Στο σύστημα RMi (Palmströ ström.1996 tö 1996) λαμβάνεται υπόψη: (α) η κύμανση των ασυνεχειών σε μεγάλη κλίμακα j K (από 1 έως 10m) (β) η εμμονή των ασυνεχειών j L, καθώς και (γ) η τραχύτητα j r και (δ) ηαλλαγή των επιφανειών j a, όπως στο σύστημα Q. Έτσι, η ποιότητα της επιφάνειας των ασυνεχειών βαθμολογείται με τον συντελεστή κατάστασης ασυνεχειών j C =j K j L (j r /j a ). Οι συντελεστές j r και j a είναι ίδιοι με αυτούς του συστήματος Q. Η βαθμολογία για την κύμανση των ασυνεχειών σε μεγάλη κλίμακα παρατίθεται στον επόμενο πίνακα. Σημειώσεις μαθήματος 157

158 Βαθμολογία κύμανσης των ασυνεχειών σε μεγάλη κλίμακα του συστήματος RMi. J J = J J J /J k = συντελεστής κύμανσης, J l = συντελεστής εμμονής, J r και C K L r a J a = συντελεστές κατάστασης ασυνεχειών του συστήματος Q. Περιγραφή κύμανσης Κύμανση a/d Βαθμολογία j K Αλληλοκλείδωμα σε μεγάλη κλίμακα 3 Γωνιώδεις κλιμακωτές προεξοχές. 2,5 Μεγάλη καμπύλωση >3% 2 Μικρή έως μέτρια 03 0,3-3% 15 1,5 Επίπεδη <0,3% 1 α = μέγιστο ύψος των προεξοχών. D = μήκος μεταξύ μέγιστων προεξοχών της ασυνέχειας. Η κύμανση μετρείται από το λόγο του μέγιστου ύψους των προεξοχών της ασυνέχειας προς την απόσταση μεταξύ δυο μεγίστων προεξοχών. Αυτή δεν παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στον συντελεστή βαθμολογίας της επιφάνειας των ασυνεχειών, καθώς ο συντελεστής εξαλλοίωσης j a μπορεί μόνος του να μειώσει την βαθμολογία κατά μια τάξη μεγέθους. Σημειώσεις μαθήματος 158

159 Κριτική των συστημάτων κατάταξης Συμπερασματικά, οι επιτόπου ταξινομήσεις των βραχομαζών αποτελούν αναγκαία υποχρέωση, προκειμένου να αποφεύγονται δαπανηροί (συντηρητικοί) σχεδιασμοί τεχνικών έργων, ενώ παράλληλα βοηθούν στη μείωση της γεωλογικής αβεβαιότητας, για οικονομία και καλύτερη εκτίμηση στην κατασκευαστική πορεία του έργου Γενικά οι ιδιότητες της βραχομάζας διακρίνονται σε ιδιότητες του αδιατάρακτου πετρώματος και σε ιδιότητες των ασυνεχειών. Η εμπειρία δί δείχνει ότι οι ιδιότητες δό των ασυνεχειών έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα χωρίς όμως να εκμηδενίζουν τη συμβολή των ιδιοτήτων του πετρώματος. Εάν οι ασυνέχειες είναι αραιές ή εάν το πέτρωμα είναι αδύνατο τότε οι ιδιότητες του πετρώματος επηρεάζουν σημαντικά τις ιδιότητες της βραχομάζας. Ένα αδύνατο σημείο των συστημάτων κατάταξης είναι το ότι οι βασικές παράμετροι θεωρούνται ως ανεξάρτητες μεταξύ τους και η βαθμολόγηση προκύπτει είτε ως άθροισμα βαθμών είτε ως γινόμενο κλασμάτων για τις διάφορες παραμέτρους. Σημειώσεις μαθήματος 159

160 Η διερεύνηση ρ η η της ης συμπεριφοράς μ ρ φ ρ ς της ης βρ βραχομάζας χ μ ζ ς δείχνει χ ότι οι παράμετροι δεν είναι απολύτως ανεξάρτητες μεταξύ τους αλλά υπάρχει μια αλληλεπίδραση, η οποία καταγράφεται ποιοτικά με παραστατικό τρόπο στους άτλαντες του Hudson (βάση της θεώρησης της βραχομάζας ως συστήματος). Σημειώσεις μαθήματος 160

ΑΣΚΗΣΗ 4η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ

ΑΣΚΗΣΗ 4η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΑΣΚΗΣΗ 4η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ Ασυνέχειες βραχομάζας Σημαντικό ρόλο στη γεωμηχανική συμπεριφορά της βραχομάζας παίζουν ο αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ Η/Υ ΤΩΝ

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ Η/Υ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ Η/Υ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΑΣΤΟΧΙΩΝ ΑΥΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΟ SCHMIDT ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ε. ΡΟΖΟΣ ΕΠ. ΚΑΘ. ΕΜΠ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΟ SCHMIDT ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ε. ΡΟΖΟΣ ΕΠ. ΚΑΘ. ΕΜΠ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΟ SCHMIDT ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ε. ΡΟΖΟΣ ΕΠ. ΚΑΘ. ΕΜΠ 0 Απεικόνιση των γεωμετρικών στοιχείων προσανατολισμού ασυνεχειών. Η γεωλογική πυξίδα. Στη μικρή εικόνα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ. Δημ. Ρόζος, Επ. Καθ. ΕΜΠ

ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ. Δημ. Ρόζος, Επ. Καθ. ΕΜΠ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ Δημ. Ρόζος, Επ. Καθ. ΕΜΠ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΓΙΩΝ, ΑΠΟΣΑΘΡΩΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΡΡΗΓΜΕΝΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Διάκριση των γεωλογικών σχηματισμών στη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 5η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ SCHMIDT.

ΑΣΚΗΣΗ 5η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ SCHMIDT. ΑΣΚΗΣΗ 5η ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΡΑΧΩΔΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΡΟΟΛΗ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ SCHMIDT. Με τις πυξίδες που σήμερα χρησιμοποιούνται αλλά και για την οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Οι ασυνέχειες επηρεάζουν τη συμπεριφορά του τεχνικού έργου και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σχεδιασμό του.

Οι ασυνέχειες επηρεάζουν τη συμπεριφορά του τεχνικού έργου και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σχεδιασμό του. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΒΡΑΧΟΥ Όπως έχουμε ήδη αναφέρει οι ασυνέχειες αποτελούν επίπεδα αδυναμίας της βραχόμαζας που διαχωρίζει τα τεμάχια του ακέραιου πετρώματος. Κάθετα σε αυτή η εφελκυστική αντοχή είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Ι ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ βασική απαίτηση η απόκτηση της αναγκαίας γνώσης της συμπεριφοράς του «Εδάφους Υπεδάφους» (γεωλογικοί σχηματισμοί γεωϋλικά) από πλευράς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 7 η ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BIENIAWSKI (RMR)

ΑΣΚΗΣΗ 7 η ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BIENIAWSKI (RMR) ΑΣΚΗΣΗ 7 η ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BIENIAWSKI (RMR) ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής φάσης έρευνας για την κατασκευή ενός τεχνικού έργου, η χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Στην στερεογραφική προβολή δεν μπορούν να μετρηθούν αποστάσεις αλλά μόνο γωνιώδεις σχέσεις.

Στην στερεογραφική προβολή δεν μπορούν να μετρηθούν αποστάσεις αλλά μόνο γωνιώδεις σχέσεις. ΔΙΚΤΥΑ SCHMIDT Στερεογραφική προβολή Η στερεογραφική προβολή είναι μια μέθοδος που προσφέρει το πλεονέκτημα της ταχύτατης λύσης προβλημάτων που λύνονται πολύπλοκα με άλλες μεθόδους. Με την στερεογραφική

Διαβάστε περισσότερα

«γεωλογικοί σχηματισμοί» όρια εδάφους και βράχου

«γεωλογικοί σχηματισμοί» όρια εδάφους και βράχου «γεωλογικοί σχηματισμοί» έδαφος (soil) είναι ένα φυσικό σύνολο ορυκτών κόκκων που μπορούν να διαχωριστούν με απλές μηχανικές μεθόδους (π.χ. ανακίνηση μέσα στο νερό) όρια εδάφους και βράχου όλα τα υπόλοιπα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ

ΑΝΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΑΝΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΑΝΤΟΧΗ = Οριακή αντίδραση ενός στερεού μέσου έναντι ασκούμενης επιφόρτισης F F F F / A ΑΝΤΟΧΗ [Φέρουσα Ικανότητα] = Max F / Διατομή (Α) ΑΝΤΟΧΗ = Μέτρο (δείκτης) ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικοί Μηχανικοί ΕΜΠ Τεχνική Γεωλογία Διαγώνισμα 10/ ΘΕΜΑ 1 ο (4 βαθμοί)

Πολιτικοί Μηχανικοί ΕΜΠ Τεχνική Γεωλογία Διαγώνισμα 10/ ΘΕΜΑ 1 ο (4 βαθμοί) Πολιτικοί Μηχανικοί ΕΜΠ Τεχνική Γεωλογία Διαγώνισμα 10/2006 1 ΘΕΜΑ 1 ο (4 βαθμοί) 1. Σε μια σήραγγα μεγάλου βάθους πρόκειται να εκσκαφθούν σε διάφορα τμήματά της υγιής βασάλτης και ορυκτό αλάτι. α) Στο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΩΣΗ ΣΧΙΣΜΟς ΦΥΛΛΩΣΗ ΣΧΙΣΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΚΛΑΣΗ ΡΗΓΜΑ

ΣΤΡΩΣΗ ΣΧΙΣΜΟς ΦΥΛΛΩΣΗ ΣΧΙΣΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΚΛΑΣΗ ΡΗΓΜΑ ΣΤΡΩΣΗ ΣΧΙΣΜΟς ΦΥΛΛΩΣΗ ΣΧΙΣΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΚΛΑΣΗ ΡΗΓΜΑ 1. Προσανατολισμός (orientation) 2. Απόσταση (spacing) 3. Εξάπλωση- Συνέχεια (persistence) 4. Αντοχή τοιχωμάτων (wall strength) 5. Τραχύτητα (roughness)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ) ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΜΑΖΩΝ. Η τεχνική διαβάθμιση (ταξινόμηση) των βραχωδών υλικών, μαζών και δομών έχει ως σκοπό την

ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ) ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΜΑΖΩΝ. Η τεχνική διαβάθμιση (ταξινόμηση) των βραχωδών υλικών, μαζών και δομών έχει ως σκοπό την ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ) ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΜΑΖΩΝ Η τεχνική διαβάθμιση (ταξινόμηση) των βραχωδών υλικών, μαζών και δομών έχει ως σκοπό την κωδικοποίηση των φυσικών και μηχανικών χαρακτηριστικών σε κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 11 η -12 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 11 η -12 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ

ΔΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΔΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ Σημειώσεις παραδόσεων Καθηγητή Σ Κ Μπαντή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τομέας Γεωτεχνικής Μηχανικής 2010 Η ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ ΩΣ ΔΟΜΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΕΩΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ σ 1 σ 1 σ 3 ΑΡΧΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 9 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ GSI

ΑΣΚΗΣΗ 9 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ GSI ΑΣΚΗΣΗ 9 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ GSI Δείκτης GSI Ο Hoek κ.α., στην προσπάθεια βελτίωσης του κριτηρίου αστοχίας, που είχε διατυπωθεί από τους Hoek & Brown, διαπίστωσαν ότι η χρήση του κριτηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Σκοπός Σκοπός της άσκησης αυτής είναι ο καθορισμός του μηχανισμού γένεσης ενός σεισμού με βάση τις πρώτες αποκλίσεις των επιμήκων κυμάτων όπως αυτές καταγράφονται στους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών (4) Αλλαγές μεταβολές του γεωϋλικού με το χρόνο Αποσάθρωση: αλλοίωση (συνήθως χημική) ορυκτών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ.Καθηγητής 8 η Σειρά ασκήσεων:

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. ΚΑΘ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, ΚΑΘ. Φεβρουάριος 2015 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ `9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 8 η Άσκηση

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 8 η Άσκηση Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 8 η Άσκηση Αξιολόγηση τεχνικογεωλογικών συνθηκών κατά μήκος σήραγγας Β.Χρηστάρας Β. Μαρίνος Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ 8 η Άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Κατασκευές στην επιφάνεια του βράχου 25

Κατασκευές στην επιφάνεια του βράχου 25 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 5 ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ 13 Κατασκευές στην επιφάνεια του βράχου 25 EIΣΑΓΩΓΗ 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - Η ΣΥΝΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΒΡΑΧΟΥ 29 Παράμετροι οι οποίες ορίζουν τη συναρμογή 29 Ο προσανατολισμός των ασυνεχειών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua. ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.gr) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ.

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 7ης ΣΕΙΡΑΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ: Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Modified Stability-graph method

Modified Stability-graph method Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Modified Stability-graph method Potvin (1988) Ανδρέας Μπενάρδος Δρ. Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός Ε.Μ.Π. Modified Stability-graph

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BARTON (Q-SYSTEM)

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BARTON (Q-SYSTEM) ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΚΑΤΑ BARTON (Q-SYSTEM) ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΤΑ BARTON Για τον προσδιορισμό των γεωμηχανικών χαρακτηριστικών της βραχομάζας, αλλά και την αντιμετώπιση των

Διαβάστε περισσότερα

Ελέγχονται από μια μόνο επιφάνεια ασυνέχειας που προβάλει στο πρόσωπο του πρανούς

Ελέγχονται από μια μόνο επιφάνεια ασυνέχειας που προβάλει στο πρόσωπο του πρανούς ΔΙΚΤΥΑ SCMIDT- ΑΣΤΟΧΙΕΣ ΠΡΑΝΩΝ 10.1 Μηχανισμοί αστοχιών σε βραχώδη πρανή 1 Επίπεδες αστοχίες (planar failures) Ελέγχονται από μια μόνο επιφάνεια ασυνέχειας που προβάλει στο πρόσωπο του πρανούς 2 Σφηνοειδής

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 5 η Άσκηση: Ευστάθεια βραχωδών πρανών με χρήση δικτύου Schmidt. Υπολογισμός συντελεστή ασφαλείας από ανάλυση δυνάμεων. Επίδραση νερού. Αντιστηρίξεις πρανών. Καθ. Β.Χρηστάρας

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 9 η Άσκηση

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 9 η Άσκηση Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 9 η Άσκηση Εκτίμηση συγκλίσεων και μέτρων άμεσης υποστήριξης. Γεωτεχνική ταξινόμηση RMR και GSI κατά μήκος σήραγγας. Β.Χρηστάρας Β. Μαρίνος Γεωλογίας Εργαστήριο και Υδρογεωλογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ.

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 5 ης ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ: Ευστάθεια βραχωδών

Διαβάστε περισσότερα

Η σκληρότητα των πετρωμάτων ως γνωστόν, καθορίζεται από την αντίσταση που αυτά παρουσιάζουν κατά τη χάραξή τους

Η σκληρότητα των πετρωμάτων ως γνωστόν, καθορίζεται από την αντίσταση που αυτά παρουσιάζουν κατά τη χάραξή τους Η σκληρότητα των πετρωμάτων ως γνωστόν, καθορίζεται από την αντίσταση που αυτά παρουσιάζουν κατά τη χάραξή τους σφυρί αναπήδησης Schmidt τύπου L (Schmidt rebound hammer) Κατηγορία πετρωμάτων Μέση ένδειξη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ EΝΤΟΝΑ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ ΒΡΑΧΩΔΟΥΣ ΠΡΑΝΟΥΣ EΝΑΝΤΙ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΑΣΤΟΧΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ EΝΤΟΝΑ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ ΒΡΑΧΩΔΟΥΣ ΠΡΑΝΟΥΣ EΝΑΝΤΙ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΑΣΤΟΧΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ Αντικείμενο της Άσκησης Η ανάλυση ευστάθειας βραχώδους πρανούς,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Λέκτορας ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, ΚΑΘ. Ενδεικτικό παράδειγµα θεµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων

Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΕΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΡΗΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ

ΣΤΕΡΕΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΡΗΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ ΣΤΕΡΕΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΡΗΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ Σκοπός Σκοπός της άσκησης αυτής είναι η στερεογραφική απεικόνιση του επιπέδου του ρήγματος, καθώς και του βοηθητικού επιπέδου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β.

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Λέκτορας ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 1 ης ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

«γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» όρια εδάφους και βράχου

«γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» όρια εδάφους και βράχου «γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» έδαφος (soil) είναι ένα φυσικό σύνολο ορυκτών κόκκων που μπορούν να διαχωριστούν με απλές μηχανικές μεθόδους (π.χ. ανακίνηση μέσα στο νερό) όλα τα υπόλοιπα φυσικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής 6η ΑΣΚΗΣΗ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών...

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών... ΜΕΡΟΣ 1 1. Γεωλογείν περί Σεισμών....................................3 1.1. Σεισμοί και Γεωλογία....................................................3 1.2. Γιατί μελετάμε τους σεισμούς...........................................

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ II ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ βασική απαίτηση η επαρκής γνώση των επιμέρους στοιχείων - πληροφοριών σχετικά με: Φύση τεχνικά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΜΣ : Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων. Μάθημα: ΦΡΑΓΜΑΤΑ

Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΜΣ : Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων. Μάθημα: ΦΡΑΓΜΑΤΑ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΜΣ : Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων Μάθημα: ΦΡΑΓΜΑΤΑ Κελύφη Γεωφραγμάτων Ν. Ι. Μουτάφης Ροή λάβας - Galapagos Κελύφη ή Σώματα Φράγματος ή Αντιπυρήνες Ζώνη 1 - Πυρήνας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ Γενικά περί συστημάτων ταξινόμησης Ιστορική αναδρομή. Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής φάσης έρευνας για την κατασκευή ενός τεχνικού έργου, οπότε και τα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ.

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 5 ης ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ: Ευστάθεια βραχωδών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ:

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ: Αντοχή Εδαφών Επιστημονικός Συνεργάτης: Δρ. Αλέξανδρος Βαλσαμής, Πολιτικός Μηχανικός Εργαστηριακός Υπεύθυνος: Παναγιώτης Καλαντζάκης, Καθηγητής Εφαρμογών Εργαστηριακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Διάλεξη1

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ Κύριος σκοπός της Τεχνικής Γεωλογίας 1. Η συμβολή στην ασφαλή και οικονομική κατασκευή των τεχνικών έργων, 2.

Διαβάστε περισσότερα

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Tεχνικο οικονομικοί παράγοντες για την αξιολόγηση της οικονομικότητας των γεωθερμικών χρήσεων και της «αξίας» του ενεργειακού προϊόντος: η θερμοκρασία, η παροχή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Διδάσκων: Μπελόκας Γεώργιος Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ. 3 η Σειρά Ασκήσεων. 1. Υπολογισμός Διατμητικής Αντοχής Εδάφους. 2. Γεωστατικές τάσεις

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ. 3 η Σειρά Ασκήσεων. 1. Υπολογισμός Διατμητικής Αντοχής Εδάφους. 2. Γεωστατικές τάσεις ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 3 η Σειρά Ασκήσεων 1. Υπολογισμός Διατμητικής Αντοχής Εδάφους Συνοχή (c) Γωνία τριβής (φ ο ) 2. Γεωστατικές τάσεις Ολικές τάσεις Ενεργές τάσεις Πιέσεις πόρων Διδάσκοντες: Β. Χρηστάρας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ Παραγωγή Διάφορα χειμαρρικά φαινόμενα Κυρίως χώρο λεκάνης απορροής Κλίμα επιδρά στο γεωλογικό, συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Λέκτορας ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, ΚΑΘ. Ενδεικτικό παράδειγµα θεµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής Σταύρος Μπαντής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. Ακαδημαϊκό Έτος

Καθηγητής Σταύρος Μπαντής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. Ακαδημαϊκό Έτος Καθηγητής Σταύρος Μπαντής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. Ακαδημαϊκό Έτος 2009-2010 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΡΑΧΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΥΠΙΚΗ ΤΟΜΗ ΥΠΕΔΑΦΟΥΣ Έδαφος ΕΔΑΦΗ Συσσωματώματα ασύνδετων στερεών σωματιδίων που παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή ασυνεχειών βραχωδών σχηματισμών

Περιγραφή ασυνεχειών βραχωδών σχηματισμών ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ Περιγραφή ασυνεχειών βραχωδών σχηματισμών Επίκ. Καθηγητής ΕΜΠ 1

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική Συμπεριφορά Εδαφών. Νικόλαος Σαμπατακάκης Νικόλαος Δεπούντης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Μηχανική Συμπεριφορά Εδαφών. Νικόλαος Σαμπατακάκης Νικόλαος Δεπούντης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Μηχανική Συμπεριφορά Εδαφών Νικόλαος Σαμπατακάκης Νικόλαος Δεπούντης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Η κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών του εδάφους που οριοθετούν τη μηχανική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής. Θεμελιώσεις. Φέρουσα Ικανότητα επιφανειακών θεμελιώσεων Γενικά

Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής. Θεμελιώσεις. Φέρουσα Ικανότητα επιφανειακών θεμελιώσεων Γενικά Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής Θεμελιώσεις Φέρουσα Ικανότητα επιφανειακών θεμελιώσεων Γενικά Το πρόβλημα Γεωτεχνική Επιστήμη Συνήθη προβλήματα Μέσο έδρασης των κατασκευών (θεμελιώσεις) Μέσο που πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8 Ανισοτροπία

Κεφάλαιο 8 Ανισοτροπία Κεφάλαιο 8 Ανισοτροπία Την ανισοτροπία στη μηχανική συμπεριφορά των πετρωμάτων δυνάμεθα να διακρίνουμε σε σχέση με την παραμορφωσιμότητα και την αντοχή τους. 1 Ανισοτροπία της παραμορφωσιμότητας 1.1 Ένα

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΕΛΕΤΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΠΡΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ Χ.Θ 10+200 ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΕΞΟΧΗΣ-Κ.ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ»

«ΜΕΛΕΤΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΠΡΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ Χ.Θ 10+200 ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΕΞΟΧΗΣ-Κ.ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ» ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΜΕΛΕΤΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΠΡΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ Χ.Θ 10+200 ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΕΞΟΧΗΣ-Κ.ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ 16_10_2012 ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 2.1 Απεικόνιση του ανάγλυφου Μια εδαφική περιοχή αποτελείται από εξέχουσες και εισέχουσες εδαφικές μορφές. Τα εξέχοντα εδαφικά τμήματα βρίσκονται μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ

ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ Διδάσκων: Κωνσταντίνος Λουπασάκης,

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώσεις τεχνικών έργων. Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Θεμελιώσεις τεχνικών έργων. Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Θεμελιώσεις τεχνικών έργων Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Ορισμός Θεμελίωση (foundation) είναι το κατώτερο τμήμα μιας κατασκευής και αποτελεί τον τρόπο διάταξης των δομικών

Διαβάστε περισσότερα

1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο 2. Ορισμός αστοχίας [τ max ή (τ/σ ) max?] 3. Κριτήριο αστοχίας Μohr 4. Κριτήριο αστοχίας Mohr Coulomb

1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο 2. Ορισμός αστοχίας [τ max ή (τ/σ ) max?] 3. Κριτήριο αστοχίας Μohr 4. Κριτήριο αστοχίας Mohr Coulomb ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ: ΑΣΤΟΧΙΑ & ΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Ε ΑΦΩΝ 1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο 2. Ορισμός αστοχίας [τ max ή (τ/σ ) max?] 3. Κριτήριο αστοχίας Μohr 4. Κριτήριο αστοχίας Mohr Coulomb Παράμετροι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Α

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Α ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Α «Κάθετος Άξονας Εγνατίας Οδού Σιάτιστα Κρυσταλλοπηγή: Τμήμα Κορομηλιά Κρυσταλλοπηγή από Χ.Θ. 0+000 έως Χ.Θ. 16+200 (45.4 45.5)» 120.540.000 ευρώ Ιούλιος 2011 K:\A45404550\cons\tefxi\MAPS.doc

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1. Οικογένεια Μέγιστη κλίση Φορά μέγιστης κλίσης Στρώση (J 1 ) 54 ο 60 ο Διακλάσεις (J 2 ) 46 ο 20 ο Διακλάσεις(J 3 ) 60 ο 168 ο

Άσκηση 1. Οικογένεια Μέγιστη κλίση Φορά μέγιστης κλίσης Στρώση (J 1 ) 54 ο 60 ο Διακλάσεις (J 2 ) 46 ο 20 ο Διακλάσεις(J 3 ) 60 ο 168 ο Άσκηση 1 ρόμος πρόκειται να διατμήσει ασβεστολιθικό λόφο με διεύθυνση του άξονά του Β 65 ο Α. Επειδή πρόκειται να διανοιχθούν βαθιά ορύγματα έγινε λεπτομερής μελέτη της δομής και των τεχνικών ιδιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ. Διδάσκων: Μπελόκας Γεώργιος

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ. Διδάσκων: Μπελόκας Γεώργιος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ Διδάσκων: Μπελόκας Γεώργιος Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας (http://users.teiath.gr/gbelokas/)

Διαβάστε περισσότερα

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα Φράγματα χωμάτινα & λιθόρριπτα (2) Ν.Ι.Μουτάφης, Λέκτορας Καθηγητής ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Άδεια

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι χωμάτινων φραγμάτων (α) Με διάφραγμα (β) Ομογενή (γ) Ετερογενή ή κατά ζώνες

Τύποι χωμάτινων φραγμάτων (α) Με διάφραγμα (β) Ομογενή (γ) Ετερογενή ή κατά ζώνες Χωμάτινα Φράγματα Κατασκευάζονται με γαιώδη υλικά που διατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους Αντλούν την αντοχή τους από την τοποθέτηση, το συντελεστή εσωτερικής τριβής και τη συνάφειά τους. Παρά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕΡΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΦΕΡΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ Διδάσκων: Κωνσταντίνος Λουπασάκης,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Μέθοδος θαλάμων και στύλων

ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Μέθοδος θαλάμων και στύλων ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ και A. Μπενάρδος Λέκτορας ΕΜΠ Δ. Καλιαμπάκος Καθηγητής ΕΜΠ και - Hunt Midwest (Subtroolis) και - Hunt Midwest (Subtroolis) Εφαρμογής - Η μέθοδος και (rooms and illars) ανήκει στην κατηγορία

Διαβάστε περισσότερα

Ερµηνεία Τοπογραφικού Υποβάθρου στη Σύνταξη και Χρήση Γεωλoγικών Χαρτών

Ερµηνεία Τοπογραφικού Υποβάθρου στη Σύνταξη και Χρήση Γεωλoγικών Χαρτών ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Επιµέλεια: ηµάδη Αγόρω Ερµηνεία Τοπογραφικού Υποβάθρου στη Σύνταξη και Χρήση Γεωλoγικών Χαρτών ΙΣΟΫΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ: είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ Αντικείμενο της Άσκησης Η θεώρηση των Τεχνικογεωλογικών συνθηκών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής 7η Σειρά Ασκήσεων:

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μεγάλοι Υπόγειοι Θάλαμοι (Caverns)

ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μεγάλοι Υπόγειοι Θάλαμοι (Caverns) ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μεγάλοι (Caverns) A. Μπενάρδος Λέκτορας ΕΜΠ Δ. Καλιαμπάκος Καθηγητής ΕΜΠ Υπόγειοι Θάλαμοι Διαστάσεις εκσκαφής: Πλάτος:12 m Ύψος: 20 m Μήκος: 40 m Κατασκευή υπογείων θαλάμων (caverns) για

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής. Θεμελιώσεις. Γενικά

Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής. Θεμελιώσεις. Γενικά Εισηγητής: Αλέξανδρος Βαλσαμής Θεμελιώσεις Γενικά Το πρόβλημα Γεωτεχνική Επιστήμη Συνήθη προβλήματα Μέσο έδρασης των κατασκευών (θεμελιώσεις) Μέσο που πρέπει να στηριχθεί (βαθιές εκσκαφές, αντιστηρίξεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ«ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΕΡΓΩΝ» «ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ. Διδάσκων Καθηγητής Γιάννακας Νικόλαος Δρ. Πολιτικός Μηχανικός

ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ. Διδάσκων Καθηγητής Γιάννακας Νικόλαος Δρ. Πολιτικός Μηχανικός ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Διδάσκων Καθηγητής Γιάννακας Νικόλαος Δρ. Πολιτικός Μηχανικός Κεφαλαιο 2 Μηχανισμοί μεταφοράς δυνάμεων Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει συστηματική προσπάθεια για

Διαβάστε περισσότερα

ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑΣ Τεκμηρίωση Βλαβών περιλαμβάνει : Αποτύπωση φερόντων στοιχείων κατασκευής. Πιθανές επεμβάσεις λόγω της μεγάλης διάρκειας ζωής κτιρίων από τοιχοποιία την καθιστούν δύσκολη. Αναζήτηση αρχικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κατολισθήσεις Έχει επικρατήσει µεταξύ των γεωλόγων και των µηχανικών η χρήση του όρου κατολίσθηση για την περιγραφή του φαινοµένου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ Η μέθοδος των πρώτων αποκλίσεων των επιμήκων κυμάτων sin i = υ V υ : ταχύτητα του κύματος στην εστία V: μέγιστη αποκτηθείσα ταχύτητα Μέθοδος της προβολής

Διαβάστε περισσότερα

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας.

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας. ii. Μορφές Διάβρωσης 1. Μορφές Κυψελοειδούς Αποσάθρωσης-Tafoni Ο όρος Tafoni θεσπίστηκε ως γεωμορφολογικός από τον A. Penck (1894), εξαιτίας των γεωμορφών σε περιοχή της Κορσικής, που φέρει το όνομα αυτό.

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας 8.1 (από Hoek and Bray, 1977)

Πίνακας 8.1 (από Hoek and Bray, 1977) Κεφάλαιο 8: Βραχόµαζα και υπόγεια νερά 8.1 8. ΒΡΑΧΟΜΑΖΑ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ Τα πετρώµατα όταν αυτά είναι συµπαγή και δεν παρουσιάζουν πρωτογενή ή δευτερογενή κενά είναι αδιαπέρατα. Αντίθετα όταν παρουσιάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών Ευστάθεια βραχωδών πρανών Διδάσκοντες: Β. Χρηστάρας Καθηγητής Β. Μαρίνος, Επ.Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας ΑΠΘ Μάθημα θεωρίας 7:

Διαβάστε περισσότερα

6/5/2017. Δρ. Σωτήρης Δέμης. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος. Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ.

6/5/2017. Δρ. Σωτήρης Δέμης. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος. Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος Δρ. Σωτήρης Δέμης Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ. 407/80) Έως τώρα Καταστατικός νόμος όλκιμων υλικών (αξονική καταπόνιση σε μία διεύθυνση) σ ε Συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: 7 ο ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Επ. Καθηγητής 6η ΑΣΚΗΣΗ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 4 η Άσκηση: Αντοχή Βράχου Βραχόμαζας Ταξινομήσεις Βραχόμαζας Καθ. Β.Χρηστάρας Επ. Καθηγητής. Β. Μαρίνος Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας Ποιο είναι το υλικό που

Διαβάστε περισσότερα

Τελική γραπτή εξέταση διάρκειας 2,5 ωρών

Τελική γραπτή εξέταση διάρκειας 2,5 ωρών τηλ: 410-74178, fax: 410-74169, www.uth.gr Τελική γραπτή εξέταση διάρκειας,5 ωρών Ονοματεπώνυμο: Αριθμός Μητρώου Φοιτητή: Μάθημα: Εδαφομηχανική Ι, 5 ο εξάμηνο. Διδάσκων: Ιωάννης-Ορέστης Σ. Γεωργόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Tαξινόμηση υδρορρεύματος

Tαξινόμηση υδρορρεύματος Tαξινόμηση υδρορρεύματος Αποτελεί μια ευρέως εφαρμοσμένη μέθοδο χαρακτηρισμού των υδρορρευμάτων που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι ο αριθμός ταξινόμησης έχει κάποια σχέση με το μέγεθος της περιοχής τροφοδοσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ

ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ Σημειώσεις Σεμιναρίου ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ Μ. ΛΕΟΝΑΡΔΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2017 Το παρόν τεύχος αναφέρεται αποκλειστικά στα υψηλά περιμετρικά (τελικά) πρανή των Λιγνιτωρυχείων.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 7 o Μάθημα Ευστάθεια πρανών Ευστάθεια βραχωδών πρανών Διδάσκοντες: Β. Χρηστάρας Καθηγητής Β. Μαρίνος, Επ.Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας ΑΠΘ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας

Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας Ασκήσεις Τεχνικής Γεωλογίας 5 η Άσκηση: Ευστάθεια βραχωδών πρανών µε χρήση δικτύου Schmidt. Υπολογισµός συντελεστή ασφαλείας από ανάλυση δυνάµεων. Επίδραση νερού. Αντιστηρίξεις πρανών. Καθ. Β.Χρηστάρας

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΙΚΕΣ ή ΓΕΩΣΤΑΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

AΡΧΙΚΕΣ ή ΓΕΩΣΤΑΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9 15780 ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΘΗΝΑ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ Διδάσκων: Κωνσταντίνος Λουπασάκης,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείµενο της παρούσας µεταπτυχιακής εργασίας είναι η διερεύνηση της επίδρασης των σηράγγων του Μετρό επί του υδρογεωλογικού καθεστώτος πριν και µετά την κατασκευή τους. Στα πλαίσια της, παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα