ΕΙ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ 12 Φεβρουαρίου Oίνος ευφραίνει

Transcript

1 ΕΙ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ 12 Φεβρουαρίου 2017 Oίνος ευφραίνει

2 Λίγα λόγια απ τον εκδότη Στην εδική αυτή έκδοση «Η ΜΑΧΗ» παρουσιάζει το κρασί στην Κύπρο σε συνδυασµό µε τον έρωτα, η µέρα του οποίου γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου (Αγίου Βαλεντίνου). Στο αφιέρωµα αυτό µπορείτε να µάθετε όσα αφορούν στο κρασί που παράγεται στο νησί µας εδώ και περίπου χρόνια, αλλά και να πληροφορηθείτε για την γιορτή των ερωτευµένων, όπως συνηθίσαµε να λέµε τη 14η Φεβρουαρίου. Κρασί και έρωτας πάνε µαζί Το κρασί είναι σαν το τυχαίο φλερτ. Η εγρήγορση των αισθηµάτων που θα σου προκαλέσει, είναι συνάρτηση των δικών σου συναισθηµάτων εκείνης της στιγµής που όµως είναι επηρεασµένα από τον χώρο που βρίσκεσαι. Μέσα από ένα τυχαίο φλερτ, όλοι γνωρίζουµε, ότι µπορεί να βγουν πολλές και απίθανες καταστάσεις. Από µια πολύ όµορφη συναισθηµατική έκφραση που να τη θυ- µάσαι πολύ καιρό, µέχρι µια ηδονική έκρηξη πολλών µεγατόνων! Το κρασί ανήκει σ αυτό το χώρο. Μπορεί να προσφέρει, από ευχαρίστηση µιας βραδιάς, µε όµορφο ξύπνηµα (καλό κρασί), ή µε άσχηµο ξύπνηµα (κακό κρασί) µέχρι δηµιουργία σχέσης (αγαπηµένο κρασί) ή και απόφαση συµβίωσης και µεγαλώµατος µαζί (κρασί για ωρίµανση παλαίωση). Καλή ανάγνωση και στην υγειά σας.

3

4 Ιστορία του κρασιού στην Κύπρο Η Κύπρος είναι μια από τις παλαιότερες οινοπαραγωγικές χώρες στον κόσμο. Πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες επιβεβαιώνουν πως στην Κύπρο παράγεται κρασί τα τελευταία τουλάχιστον πέντε χιλιάδες πεντακόσια χρόνια. Πληθώρα από μωσαϊκά και αμφορείς στην πόλη της Πάφου επισημαίνουν το σημαντικό ρόλο που κατείχε το κρασί κατά την Ρωμαϊκή περίοδο. Σύµφωνα µε το Ταλµούδ της Ιερουσαλήµ, το κρασί της Κύπρου, ή αλλιώς «Κυπριακό Νά- µα» όπως το ονόµαζε ο Ευριπίδης, χρησιµοποιούνταν στις τελετές λατρείας της θεάς Α- φροδίτης. Ήταν ένα γλυκό κρασί φτιαγµένο από λιαστά σταφύλια. Το κρασί αυτό κατά το 12ο αιώνα µετονοµάστηκε σε Κουµανταρία από τον τόπο παραγωγής του. Η περιοχή αυτή βρισκόταν δυτικά της Λεµεσού και ήταν η βάση των Ναΐτών Ιπποτών. Την περίοδο αυτή η Κουµανταρία κατέστη η κύρια πηγή πλούτου για τους ιππότες. Αργότερα, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η παραγωγή κρασιού ήταν απαγορευµένη και σχεδόν είχε φτάσει στο τέλος της. Το κυπριακό κρασί ξαναζωντάνεψε µόνο όταν η Κύπρος πέρασε στα χέρια των Άγγλων. Την περίοδο αυτή δηµιουργήθηκαν τέσσερα µεγάλα οινοποιεία τα οποία έλεγχαν µέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980 ολόκληρη τη βιοµηχανία κρασιού στο νησί. υστυχώς η Κύπρος τότε ήταν γνωστή ως χώρα παραγωγής οίνου χαµηλής ποιότητας τον οποίο διέθετε κυρίως στην πρώην Σοβιετική Ένωση ή σαν Σέρι για το Ηνωµένο Βασίλειο. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και την κατοχύρωση του Σέρι σαν προϊόν Ονοµασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητος, η Κύπρος έχασε όλη την εξαγωγική της αγορά. Ξαφνικά η Κύπρος έµεινε εκτεθειµένη µε τεράστιες ποσότητες σταφυλιού χαµηλής ποιότητας και µια βιοµηχανία οίνου σχεδιασµένη να παράγει κρασί σε τεράστιες ποσότητες. Η τότε κυβέρνηση στην προσπάθεια της να βοηθήσει την βιοµηχανία οίνου να αντεπεξέλθει στα προβλήµατά της έδωσε κίνητρα για τη δηµιουργία µικρών οινοποιείων και εισήγαγε ποικιλίες αµπελιών που αποδεδειγµένα παρήγαν ποιοτικό κρασί. (Καµπερνέ Σωβινιόν, Σέµιλον, Σιράζ.) Η Κύπρος σή- µερα έχει 55 οινοποιεία, το 90% των οποίων είναι µικρά, οικογενειακά. Η ξαφνική αύξηση του αριθµού οδήγησε και στην αύξηση της ποιότητας. ιεθνείς διακρίσεις Τα κυπριακά κρασιά µπορούν αντάξια και µε περηφάνια να σταθούν δίπλα σε κρασιά οποιασδήποτε άλλης χώρας. Οι διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισµούς οίνου κάθε χρόνο είναι µια απόδειξη της ποιότητάς τους. Ο δρόµος που ο κυπριακός οίνος ακολουθεί έχει αλλάξει ριζικά. Οι οινοπαραγωγοί της Κύπρου έχουν πια επικεντρωθεί στις κυπριακές γηγενείς ποικιλίες, µερικές εκ των οποίων ά- γνωστες πριν µερικά χρόνια. Το κυπριακό κρασί έχει πλέον βρει το δικό του µοναδικό, ιδιαίτερο χαρακτήρα, ενσωµατώνοντας αρµονικά τα 5500 χρόνια ιστορίας και τη νέα εποχή µε αυτοπεποίθηση, πάθος και αγάπη. Τη σύγχρονη εποχή όλα σχεδόν τα ζητήµατα που α- φορούν το τρίπτυχο αµπέλι - σταφύλι - οινικά προϊόντα, ρυθµίζονται από το Συµβούλιο Αµπελοοινικών Προϊόντων (Σ.Α.Π.), το οποίο αποτελεί Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου (αρµόδια αρχή της Κυπριακής ηµοκρατίας). 4

5

6 Οι τοπικές ποικιλίες της Κύπρου Τα τελευταία χρόνια οι Κύπριοι κάνουν στροφή στις τοπικές ποικιλίες, προσπαθώντας να βρουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα τους δώσει ώθηση στη διεθνή αγορά. Η αρχή έγινε όταν ο εκλιπών Άκης Ζαμπάρτας, οινολόγος-οινοποιός με μεγάλο κύρος στο νησί, κατέγραψε και ταξινόμησε τις γηγενείς ποικιλίες, ως επικεφαλής ενός μεγάλου project της ΚΕΟ. Mελέτησε την συµπεριφορά τους και έδωσε µια νέα ώθηση στην εγχώρια οινοποίηση. Σήµερα, οι πιο φυτεµένες τοπικές ποικιλίες στο νησί είναι το λευκό Ξυνιστέρι το ερυθρό Μαύρο και το ερυθρό Μαραθεύτικο, οι ποικιλίες από τις οποίες παράγεται η ναυαρχίδα του κυπριακού κρασιού, η γλυκιά Κουµανταρία. Ξυνιστέρι Λευκή ποικιλία, δίνει ανοιχτόχρωµα κρασιά, µε καλή α- ρωµατική ένταση. Πρωµάρα Λευκή, σπάνια ποικιλία, µε συµπαγείς µεγάλες ρώγες. Α- ντιστέκεται στη ξηρασία, δίνει οίνους µε εξωτικά και λε- µονάτα αρώµατα Σπούρτικο Πρώιµη λευκή ποικιλία, µε σύντοµο βλαστικό κύκλο. Α- ραιό τσαµπί, µέτριου µεγέθους, µε µεγάλες ράγες. Είναι ουδέτερη αρωµατική και το ανθώδες άρωµα που βγάζει στο κρασί οφείλεται στην αλκοολική ζύµωση. Φαίνεται ό- τι συµβάλλει στην οµαλή ανθοφορία του Μαραθεύτικου. Μαύρο Καλύπτει το 60% του κυπριακού αµπελώνα. Μέτριας δυναµικότητας σταφύλι, που δίνει κυρίως κρασιά επιτραπέζιας κατανάλωσης. Ήπια οξύτητα, απαλά αρώµατα, ελαφριά γεύση. Μαραθεύτικο Ερυθρά ποικιλία που δίνει αρωµατικά κρασιά και έχει δυνατότητες παλαίωσης. Έχει µεγάλη δυναµική αλλά προς το παρόν καλύπτει µόνο το 2% του κυπριακού αµπελώνα. Όφθαλµο Ερυθρά ποικιλία που καλλιεργείται κυρίως στην αµπελουργική ζώνη Πιτσιλιάς και σε χωριά της Πάφου. ίνει κρασιά µε ανοιχτό χρώµα, χαρακτηριστικό άρωµα και λεπτό σώµα µε χαµηλή οξύτητα. Καταναλώνεται φρέσκο. Λευκάδα Ερυθρά ποικιλία που δεν είναι γηγενής της Κύπρου αλλά ήρθε πριν λίγες δεκαετίες στο νησί από την Λευκάδα. Τα κρασιά της έχουν βαθύ κόκκινο χρώµα, δυνατό και χαρακτηρισικό άρωµα και κάπως στυφή γεύση, λόγω σκληρών τανινών. Γιαννούδι Ερυθρά ποικιλία που αποτελεί τη νέα προοπτική της κυπριακής οινολογίας, είναι όµως φυτεµένο προς το παρόν σε περιορισµένη έκταση. Παρουσιάζει εκπληκτικά χρώ- µατα που συγκρίνονται µε ποικιλίες του εξωτερικού και εντυπωσιακή τανική δοµή καλής ποιότητας. Αρώµατα θάµνων και άγριων µούρων της κυπριακής υπαίθρου. Έ- χει δυνατότητες παραγωγής πολυδύναµων οίνων. Η κουµανταρία Οι λιαστοί οίνοι ήταν παράδοση σε πολλά σηµεία της Μεσογείου, αφού οι ντόπιοι εκµεταλλεύονταν τις ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου για να παράξουν γλυκά κρασιά. Η Κουµανταρία, ο παραδοσιακός γλυκός οίνος της Κύπρου µπορούµε να πούµε ότι είναι το σήµα κατατεθέν των κρασιών του νησιού. Είναι ένα κρασί µε διεθνές κύρος και βιογραφικό σηµείωµα που κρατάει από την αρχαιότητα. Ο Όµηρος αλλά και ο Ησίοδος α- ναφέρονται µε κολακευτικά λόγια στο γλυκό κρασί της Κύπρου. 6

7 Οινοποιείο Κύκκου Από τον 11ο αιώνα που ιδρύθηκε η Μονή Κύκκου καλλιεργούσε τις δικές της εκτάσεις με αμπέλια και παρήγαγε κρασί στο δικό της ληνό, διώροφο κτίριο που σήμερα δεν σώζεται, ενώ είχε στην ιδιοκτησία της και το μεγάλο ληνό του χωριού Τσακίστρα. Οι μοναχοί έφτιαχναν κρασί, κουμανταρία και ζιβανία, αποκλειστικά για τις ανάγκες της α- δελφότητας. Αυτή η παράδοση σταμάτησε όταν οι Άγγλοι έβαλαν λουκέτο στη Μονή για τρία χρόνια ( ), θεωρώντας την ως βασικό χρηματοδότη του αγώνα της ΕΟΚΑ. Έτσι, οι αμπελώνες της είχαν εγκαταλειφθεί.. Σήμερα η Ιερά Μονή Κύκκου έχει στην κυριότητά της τον αμπελώνα στην τοποθεσία «Σαουρής» στην επαρχία Πάφου. Το σύγχρονο Οινοποιείο του Κύκκου, που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της οροσειράς του Τροόδους, ιδρύθηκε από τον Μητροπολίτη Κύκκου Νικηφόρο το Το Οινοποιείο συνεχίζει την παράδοση και παράγει κρασί τόσο με σταφύλια από τους αμπελώνες του «Σαουρή» όσο και σταφύλια που αγοράζονται από την Παναγιά, τον Κάμπο και την Τσακίστρα. Το οινοποιείο παράγει κόκκινο και λευκό κρασί, κουμανταρία, έψημα, κόκκινη και άσπρη ζιβανία, η οποία βραβεύτηκε το 2016 στα Βραβεία Ποιότητας του «Γαστρονόμου» Κύπρου. Τα προϊόντα του Οινοποιείου Κύκκου είναι διαθέσιμα στα καταστήματα της Μονής, αλλά και σε επιλεγμένες κάβες. Επικοινωνία:

8 Ποικιλίες σταφυλιού, το αµφιλεγόµενο σηµείο Είναι γνωστό και από παντού αποδεκτό ότι μόνο το καλό και σωστό αμπέλι θα δώσει καλό κρασί. Και για να δώσει βέβαια το αμπέλι σταφύλια καλά και κατάλληλα για οινοποίηση, πρέπει και το ποιοτικό δυναμικό τους οι δυνατότητες των ποικιλιών σταφυλιού να είναι υψηλό. εν είναι ωστόσο βέβαιο ότι η Κύπρος έχει καταφέρει να τακτοποιήσει το θέµα µε τις ποικιλίες σταφυλιού που χρησιµοποιεί: να ξεκαθαρίσει τις παραγωγικές από τις ποιοτικές, να καταλάβει τι είδους ποικιλίες (τοπικές ή διεθνείς) τη συµφέρουν µακροπρόθεσµα να χρησιµοποιήσει και να αξιοποιήσει πραγµατικά τις δυνατότητες των τοπικών ποικιλιών σταφυλιού. Το Ξυνιστέρι, για παράδειγµα, η σηµαντικότερη γηγενής λευκή ποικιλία της Κύπρου, δίνει κρασιά ανοιχτόχρωµα µε πολύ κοµψό φρουτώδες άρωµα και ευχάριστη γεύση. Συχνά η προσωπικότητα των κρασιών αυτών θυµίζει εκείνη του αλσατικού Pinot Blanc. Λείπει όµως ακόµα η δουλειά που θα µας κάνει να δούµε µέχρι πού µπορεί να πάει το Ξυνιστέρι, τι επιπέδου κρασιά µπορεί πραγµατικά να δώσει. Το Μαραθεύτικο είναι η µοναδική σηµαντική γηγενής ερυθρή ποικιλία σταφυλιού που δίνει πολύ σηµαντικά κρασιά µε µεγάλες δυνατότητες παλαίωσης. Αλλά κι εδώ δεν είναι γνωστό αν τα κρασιά από Μαραθεύτικο µπορούν να πάνε ακόµα πιο µακριά. Επιπλέον, το τόσο σηµαντικό Μαραθεύτικο και µάλιστα µε αµπέλια πολύ µεγάλης ηλικίας καλύπτει µόλις το 2% του κυπριακού αµπελώνα συνολικά. ίπλα σ αυτές τις ποικιλίες υπάρχει και η ερυθρή ποικιλία Μαύρο, που δίνει κρασιά ουδέτερα και αδιάφορα. Κι όµως, είναι η πιο πολυφυτεµένη ποικιλία της Κύπρου και καλύπτει το 60% συνολικά του κυπριακού α- µπελώνα! ίπλα της υπάρχουν οι εξίσου αδιάφορες κόκκινες Όφθαλµο και Λευκάδα, που κανείς δεν ξέρει ουσιαστικά γιατί εξακολουθούν να υπάρχουν. ιεθνείς ποικιλίες Και µαζί µε όλες αυτές τις ποικιλίες, το παζλ συµπληρώνεται µε όλες σχεδόν τις πανταχού παρούσες διεθνείς ποικιλίες σταφυλιού (λευκές και κόκκινες) που κι αυτές δεν έχει ερευνηθεί σε βάθος τι µπορούν να δώσουν στην Κύπρο. Μοναδική εξαίρεση η «κυπριακή» εκδοχή του Mourvedre, την οποία εδώ αποκαλούν Mataro, η µόνη διεθνής ποικιλία αποδεδειγµένα ικανή στην Κύπρο να δώσει σηµαντικά κόκκινα κρασιά παλαίωσης. Έλα όµως που η µαγεία του κρασιού βρίσκεται, στην πραγµατικότητα, στις αντιφάσεις του! Σ αυτό το τόσο συγκεχυµένο και θολό τοπίο, µε δυναµικό που ακόµη δυσκολεύεται να αποδεχτεί την ανάγκη αλλαγής, βρίσκεται µια µικρή οµάδα πρωτοπόρων µε µικρά οινοποιεία, τα ο- ποία βγάζοντας µε αυτές τις συνθήκες απολαυστικά κρασιά, τονώνουν την αισιοδοξία µας. Αυτή είναι η µαγεία της αναγέννησης του κυπριακού κρασιού, είναι η δουλειά των νεωτεριστών που σιγά- σιγά δηµιουργούν ελπίδες για το µέλλον. 8

9

10 7 δρόµοι του κρασιού στην Κύπρο Η μακρά παράδοση του νησιού στην παραγωγή κρασιού δεν χρειάζεται περαιτέρω τεκμήρια από το γεγονός ότι εδώ γεννήθηκε η παλαιότερη ετικέτα κρασιού στον κόσμο, η οποία συνεχίζει να παράγεται ακόμη και σήμερα - η κουμανταρία - η οποία διακηρύχθηκε από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο ως «το κρασί των βασιλιάδων και ο βασιλιάς των κρασιών». Και ενώ καλλιεργούνται ακόµα οι ίδιες αρχαίες ποικιλίες σταφυλιών και τα ίδια χωριά παράγουν κρασί µε τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο, η βιοµηχανία κρασιού του νησιού έ- χει επίσης εκσυγχρονιστεί πολύ, προχώρησε και επεκτάθηκε. Είτε είστε γνώστης ή απλός εραστής του ποτού που οι ντόπιοι κάποτε λάτρευαν ως το «νέκταρ των Θεών», θα χαρείτε να ανακαλύψετε µια σειρά από γοητευτικά οινοποιεία και αµπελουργικές περιοχές κατά µήκος των επτά ένδοξων διαδροµών κρασιού. Από τις ψηλές, ηλιόλουστες νότιες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους, σε ένα εντυπωσιακό τµήµα µεταξύ Λεµεσού και Πάφου, και τις αγροτικές περιοχές της Λάρνακας και της Λευκωσίας, οι διαδροµές είναι όλες σηµατοδοτηµένες και θα σας µεταφέρουν µέσα από τις κοιλάδες των γηγενών ποικιλιών σταφυλιού, τα σαν ψεύτικα τοπία, και θα σας προσφέρουν ένα ταξίδι γνώσης σχετικά µε τις ενδογενείς αµπελουργικές ρίζες του νησιού. Κατά τις διαδροµές θα σας καλωσορίσουν θερµά τα γραφικά χωριά και τα οινοποιεία, όπου µπορείτε να δοκιµάσετε πεπαλαιωµένα δείγµατα, να µάθετε από τους ντόπιους και να βρείτε στον δρόµο σας τα Μουσεία Κρασιού. Εξάλλου, η τέχνη του κρασιού στην Κύπρο είναι κάτι περισσότερο από τρόπος ζωής, αποτελεί ένα έµφυτο πάθος µε ρίζες που πάνε ακόµα πιο βαθιά από τις ρίζες των αµπελιών του νησιού. Κουµανταρία Κάντε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο για να ανακαλύψετε τα µυστικά του πιο αρχαίου και φηµισµένου κρασιού του νησιού - του γλυκού κρασιού της Κουµανταρίας (Κου- µανδαρία) - που έχει επαινεθεί και αποκτήσει παγκόσµια φήµη εδώ και αιώνες. Η διαδροµή µέσα από τα 14 χωριά της Κουµανταρίας χρονολογείται από το 1192 µ.χ., όταν οι ιππότες του Αγίου Ιωάννη είχαν τελειοποιήσει την παραγωγή του πρώτου επώνυµου κρασιού στον κόσµο. Το γλυκό κρασί πήρε την ταυτότητά του από την θέση που ως επί το πλείστον παραγόταν - «La Grande Commanderie» - η οποία είναι η περιοχή που σήµερα είναι γνωστή ως Κολόσσι. Τέτοια ήταν η φήµη της Κουµανταρίας που κέρδισε το πρώτο καταγεγραµµένο διαγωνισµό γευσιγνωσίας - τη «Μάχη των οίνων» - η οποία έλαβε χώρα κατά τον 13ο αιώνα και πραγ- µατοποιήθηκε από τον Γάλλο Βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο. 10

11 Το γηγενές µαύρο (κόκκινο) και το ξυνιστέρι (λευκό) τρυγιούνται κατά το τέλος της σεζόν και στεγνώνουν στον ήλιο για να ενταθούν οι φυσικά γλυκιές γεύσεις τους, δίνοντας στο ποτό την ιδιαίτερη γεύση του. Οι σταφίδες στη συνέχεια συµπιέζονται, η απορροή συλλέγεται και ακολούθως πραγµατοποιείται η ζύµωση σε δεξαµενές ή τεράστια πιθάρια - σαν αυτά που χρησιµοποιούνταν σε περασµένες εποχές. Υπάρχουν τέσσερα οινοποιεία σ αυτή τη διαδροµή, και µια επίσκεψη στην περιοχή δεν θα είναι ολοκληρωµένη χωρίς µια στάση στο ανακαινισµένο πατητήρι της Λάνειας, η οποία έχει διατηρηθεί στο πέρασµα των αιώνων, και χρησιµεύει ως υπενθύµιση του ένδοξου παρελθόντος της οινοποιίας της περιοχής. Μια άλλη δηµοφιλής περιοχή είναι επίσης το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου - ή «La Grande Commanderie» όπως ήταν κάποτε γνωστό. Τα χωριά βρίσκονται σε υψόµετρο µέτρων. Τα αµπέλια τους µοιράζονται το τοπίο µε την πυκνή, θαµνώδη και άγρια ανάπτυξη και τα αραιά δάση, ενώ η πλούσια χλωρίδα και πανίδα είναι αρκετά εντυπωσιακές - όπως είναι και τα ιστορικά και αρχαιολογικά µνηµεία της περιοχής. Στην περιοχή βρίσκεται επίσης το Φράγ- µα Κούρη, το µεγαλύτερο στην Κύπρο και αποτελεί ένα σηµαντικό υγροβιότοπο. Αυτή η ιστορική διαδροµή περνά µέσα από: Λεµεσό, Κολόσσι, Ερήµη, Μονάγρι, Άγιο Γεώργιο, Συλίκου, ωρός, Λάνεια, Τριµίκλινη, Άγιο Μάµα, Καπηλειό, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό, Άγιο Παύλο, Άγιο Κωνσταντίν, Λουβαράς, Γεράσα και Αψιού. Κοιλάδα ιαρίζου Κάντε ένα συναρπαστικό ταξίδι κατά µήκος του ιαρίζου, µέσα από όµορφα παρθένα καταπράσινα τοπία διάστικτα µε γραφικούς αµπελώνες, όπου θα ανακαλύψετε τη λιγότερη γνωστή οινοπαραγωγική περιοχή της κοιλάδας του ιαρίζου που βρίσκεται ανατολικά της Πάφου. Λιτή, αλλά απίστευτα πλούσια, η διαδροµή περνάει από 14 ηµιορεινά χωριά, και σας δίνει την ευκαιρία να επισκεφθείτε δύο σηµαντικά οινοποιεία που τοποθετούν την περιοχή στο χάρτη παραγωγής κρασιού του νησιού. Πρόκειται για µια περιοχή που βρίσκεται σε χαµηλότερο υψόµετρο από τις άλλες κύριες αµπελουργικές περιοχές και τα κρασιά που παράγονται στην περιοχή είναι αξιόλογα. Ανεβαίνοντας προς τα πάνω, θα συναντήσετε 18 διαφορετικούς τύπους αµπελιών, µε κυριότερο το τοπικό Μαύρο, δηλαδή την κόκκινη ποικιλία σταφυλιού. Το ήρεµο τοπίο και η ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα της περιοχής ενισχύονται περαιτέρω από την γνήσια φιλοξενία των ντόπιων και τις ευχάριστες απολαύσεις των εµπορικών ετικετών κρασιών της, το εµπόριο των οποίων επεκτείνεται. Αυτή η καταπράσινη διαδροµή περνά µέσα από: Πάφο, Αχέλεια, Κούκλια, Νικόκλεια, Χολέτρια, Σταυροβούνι, Κελοκέδαρα, Σαλαµιού, Μέσανα, Αρµίνου, Φιλούσα, Άγιο Νικόλαο, Πραιτώρι, Κέδαρες, Άγιο Γεώργιο, Μαµώνια και Φασούλα. Συνέχεια στην επόµενη σελίδα 11

12 Κρασοχώρια της Λεµεσού Τα οινοπαραγωγικά χωριά της Λεµεσού φηµίζονται για τη βαθιά ριζωµένη ιστορία τους στην αµπελοκαλλιέργεια, καθώς και για τα εξαιρετικά τοπικά κρασιά τους και το µαγευτικό τοπίο της περιοχής που τα παράγει. Πουθενά αλλού στην Κύπρο δε µπορεί να βρεθεί µια τέτοια µεγάλη παρουσία οινοποιείων όπως στις νότιες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους! Συλλογικά τα χωριά είναι γνωστά ως «Κρασοχώρια», ένα όνοµα που δηλώνει από µόνο του την πλούσια οινοποιητική ιστορία της περιοχής. Η διαδροµή είναι εξαιρετική, αφού συνδυάζει το ξηρό κλίµα µε µια µοναδική γεωλογία οδηγεί σε κρασιά πρώτης τάξεως, που παράγει κυρίως τις τοπικές ποικιλίες σταφυλιού Ξυνιστέρι (λευκό) και Μαύρο (κόκκινο), καθώς και ορισµένες εισαγόµενες ποικιλίες, συ- µπεριλαµβανοµένων των Cabernet Sauvignon, Mataro, Grenache και Syrah µεταξύ 23 συνολικά διαφορετικών ποικιλιών. Ένα σύνολο 20 γοητευτικών, παρθένων χωριών α- παρτίζουν αυτή τη διαδροµή µε 16 οινοποιεία. Αξίζει να επισκεφτείτε τα χωριά, όχι µόνο για τα οινοποιεία τους, αλλά και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους, τα λιθόστρωτα στενά περάσµατα και το ευχάριστο περιβάλλον. Εκεί υπάρχουν επίσης µερικές από τις πιο γνωστές ταβέρνες του νησιού. Αυτή η γραφική διαδροµή περνά µέσα από: Λεµεσό, Κολόσσι, Ερήµη (Κυπριακό Οινοµουσείο), Καντού, Σούνι-Ζανακιά, Πάνω Κυβίδες, Άγιος Αµβρόσιο, Λόφου, Βουνί, Κοιλάνι, Πέρα Πεδί, Μανδριά, Κάτω Πλάτρες, Όµοδος, Βάσα, Μάλια, Άρσος, Πάχνα, Ανώγυρα και Αυδήµου. Λαόνα - Ακάµας Ταξιδέψτε µέσα από δαντελωτές ακτές και όµορφα µικρά χωριά, πλούσια µε πολιτισµό και αµπελώνες, τα ο- ποία διαθέτουν ένα µοναδικό χαρακτήρα που είναι τόσο ρουστίκ και ταυτόχρονα σύγχρονος. Στις βορειο-δυτικές ακτές της Κύπρου θα βρείτε γραφικά χωριά και οινοποιεία που σας καλούν να επισκεφθείτε τους ανεµοδαρµένους αµπελώνες τους, όπου θα ανακαλύψετε το γηγενές Ξυνιστέρι, µια λευκή ποικιλία σταφυλιού που µεγαλώνει σε ένα κλίµα ήπιο λόγω της θαλασσινής αύρας. Τα κρασιά που παράγονται εδώ είναι δροσερά, αλλά µε σταθερή γεύση και ένα λεπτό άρωµα που τα καθιστά τα καλύτερα λευκά κρασιά που παράγονται στο νησί. Ό- σο πρόκειται για το κόκκινο κρασί, η περιοχή παράγει ε- πίσης µερικά από τα καλύτερα, χάρη στη σπάνια και αρχαία ποικιλία σταφυλιού Μαραθεύτικο. Εκτός από την ευκαιρία να επισκεφθείτε τα τέσσερα οινοποιεία που βρίσκονται εκεί, η περιοχή προσφέρει µια ποικιλία από παραδοσιακές ταβέρνες, υπέροχη θέα από ψηλά, έντονη φυσική οµορφιά καθώς και την ευκαιρία να επισκεφθείτε την εντυπωσιακή χερσόνησο του Ακάµα. Αυτό η τραχεία διαδροµή περνά µέσα από: Πάφο, Μεσόγη, Τσάδα, Στρουµπί, Κάθηκα, Ακουρδάλεια, Πάνω Αρόδες, Κάτω Αρόδες, Ίνεια, ρούσεια, Πόλη Χρυσοχούς και Πέγεια. Ορεινής Λάρνακας - Λευκωσίας Αυτή η διαδροµή περιλαµβάνει τις ορεινές περιοχές της Λάρνακας και της Λευκωσίας, και συνδυάζει την αρχαία αµπελουργική ιστορία του νησιού µε το νέο σύγχρονο 12

13 πρόσωπο της βιοµηχανίας της οινοποίησης. Περνώντας από 10 χωριά η διαδροµή περιλαµβάνει τρία οινοποιεία, γραφικά µουσεία και εργαστήρια. Ακό- µα κι αν βρίσκονται εκτός των παραδοσιακών περιοχών παραγωγής κρασιού, υπάρχουν και εδώ ενεργοί οινοποιοί που έχουν φυτέψει αµπέλια µε τις λευκές ποικιλίες Α- σύρτικο, Malvasia Aromatica, Chardonnay Ξυνιστέρι και Sauvignon Blanc, και τις ερυθρές ποικιλίες Μαραθεύτικο, Cabernet και Merlot - διασφαλίζοντας την ταχεία ενσωµάτωση τους στην οινοποιητική γκάµα του νησιού. Η αγάπη για το κρασί συνδυάζεται µε άλλες πολιτιστικές πτυχές κατά µήκος αυτής της διαδροµής, όπως το χωριό Λεύκαρα - διάσηµο για τις χειροποίητες δαντέλες του και τα λεπτεπίλεπτα ασηµένια αντικείµενα του - µαζί µε το χωριό Φικάρδου, στο οποίο βρίσκεται ένα από τα παλαιότερα παραδοσιακά πατητήρια στην Κύπρο. Αυτή η διαφωτιστική διαδροµή περνά µέσα από: Λευκωσία, Σκαρίνου, Λεύκαρα, Κάτω ρυ, Βάβλα, Oρά, Ο- δού, Φαρµακά, Γούρρι, Φικάρδου και Καλό Χωριό. Πιτσιλιά Σε µια περιοχή όπου τα πεύκα και τα αµπέλια φυτρώνουν ελεύθερα στις πλαγιές των βουνών, τα νοικοκυρε- µένα χωριά αποπνέουν τη γοητεία της υπαίθρου και παράγουν µια ποικιλία από εκλεκτά κρασιά που βρίσκονται στη διάθεση σας για να τα ανακαλύψετε και να τα απολαύσετε. Ένα σύµπλεγµα από 11 χωριά και δυο από τα πιο γνωστά οινοποιεία (στο Πελένδρι) περιλαµβάνονται στην περιοχή της Πιτσιλιάς - µια περιοχή που εκτείνεται γύρω από τις βουνοκορφές της Μαδαρής, της Παπούτσας και στο βόρειο-δυτικό τµήµα του Μαχαιρά. Εδώ, το υψόµετρο εξασφαλίζει µια πιο αργή και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ωρίµανση των σταφυλιών, ενώ η ξηρότητα και η κλίση του εδάφους κάνουν τα αµπέλια να µεγαλώνουν και να παράγουν πιο πλούσια γευστικά κρασιά. Οι κλασσικές τοπικές ποικιλίες σταφυλιών συνεχίζουν να δεσπόζουν στους αµπελώνες της Πιτσιλιάς, µε ίχνη της σπάνιας και αρχαίας ερυθρής ποικιλίας του Μαραθεύτικου. Τα σταφύλια που καλλιεργούνται σε αυτά τα ψηλότερα σηµεία µεταφέρονται σε δυο τοπικούς οινοπαραγωγούς για την παραγωγή µιας εξαιρετικής συγκοµιδής. Αυτή η επιτυχηµένη διαδροµή περνά µέσα από: Λε- µεσό, Τριµίκλινη, Πελένδρι, Ποταµίτισσα, ύµες, Κυπερούντα, Χανδριά, Πολύστυπο, Άλωνα, Αγρό, Άγιο Ιωάννη και Άγιο Θεόδωρο. Βουνί Παναγιάς - Αµπελίτης Ξεκινήστε µια πανοραµική εκδροµή σε ένα υπέροχο τοπίο της ενδοχώρας ακολουθώντας τη διαδροµή του κρασιού Βουνί Παναγιάς - Αµπελίτης, συνοδευµένη µε την ευκαιρία να απολαύσετε τα τοπικά κρασιά. Στο δυτικό τµήµα του νησιού, ανατολικά της ορεινής περιοχής Πάφου, η διαδροµή ξετυλίγεται σε υψόµετρο 800 µέτρων και προσφέρει µια ανεπανάληπτη εµπειρία δοκιµής κρασιού. Στην πορεία, οι επισκέπτες θα χαρούν επίσης να ανακαλύψουν αρωµατικά πευκοδάση, µοναδική χλωρίδα και ποικιλία θηλαστικών, αµφίβιων, ερπετών και πτηνών. Τα 10 οινοποιεία της διαδροµής παράγουν λευκά κρασιά µε ιδιαίτερη λεπτότητα σε άρωµα καθώς και ελαφρότητα στη γεύση, χάρη στην τοπική (λευκή) ποικιλία Ξυνιστέρι των σταφυλιών που φύονται κατά κύριο λόγο εδώ. Υπάρχουν κάποια στοιχεία πράσινου µήλου, ροδάκινου και βερίκοκου τα οποία χαρακτηρίζουν τα λευκά κρασιά της περιοχής, ενώ η αρχαία και σπάνια ποικιλία κόκκινου σταφυλιού Μαραθεύτικο, εµπλουτίζεται από κόκκινα φρούτα, βιολέτες και τριαντάφυλλα. Θα ανακαλύψετε επίσης 27 ποικιλίες αµπέλου, από τις οποίες υπάρχει µια έντονη παρουσία του Carignan Noir και του Cabernet Sauvignon. Τα χωριά σε αυτή τη διαδροµή παράγουν επίσης µερικά από τα καλύτερα κρασιά της ενδηµικής Μαύρης (κόκκινης) ποικιλίας, χάρη στο σχετικά υψηλό υψόµετρο και το ήπιο κλίµα, τα ο- ποία ευεργετούν τα αµπέλια και συνδυάζονται για να την παραγωγή ευχάριστων σκούρων και ροζέ κρασιών. Αυτή η γραφική διαδροµή προσφέρει τη δυνατότητα δύο εναλλακτικών επιλογών για τον τερµατισµό της και περνά µέσα από: Πάφο, Μεσόγη, Τσάδα, Στρουµπί, Πολέµι, Ψάθη, Κανναβιού, Ασπρογιά, Πάνω Παναγιά, Αγία Μονή Χρυσορογιάτισσας, Στατός-Άγιος Φώτιος, Κοιλίνεια, Γαλατάρια, Πενταλιά, Αµαργέτη, Ελεδιό, Α- γία Βαρβάρα και της Αχέλειας ή Χούλου, Λεµόνα, Κούρδακα, Λετύµπου και Καλλέπεια. 13

14 «Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου» Μια διαχρονική ρήση που έγραψε ο Δαβίδ στους Ψαλμούς του, πριν από χιλιάδες χρόνια και ακούγεται καθημερινά στην ακολουθία του Εσπερινού, «... του εξαγαγείν άρτον εκ της γης και οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου.» ( Ψαλμός ΡΓ ). Αυτή η φράση τοποθέτησε το κρασί μέσα στην αιωνιότητα! Υπάρχουν κι άλλες, παρόµοιες, που αποδεικνύουν τα ευεργετικά αποτελέσµατα του πανάρχαιου αυτού αγαθού και την ξεχωριστή χρησιµότητα του για τον οργανισµό. Η αλήθεια είναι πως το θέµα της επίδρασης του κρασιού στην υγεία έχει απασχολήσει σηµαντικά την επιστηµονική και ιατρική κοινότητα, κατά τα τελευταία χρόνια και έχει αποδειχτεί περίτρανα πως το κρασί, όταν λαµβάνεται µε µέτρο, προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισµό. Οι ευεργετικές αυτές ιδιότητες του, είναι α- κόµη πιο έντονες στο µεσογειακό χώρο, όπου το κρασί συνδυάζεται µε το ελαιόλαδο, τα πολλά λαχανικά και ό- σπρια και την µικρή κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Είναι γεγονός ότι µια λογική ποσότητα κρασιού καθηµερινά ωφελεί τον κουρασµένο µας οργανισµό και τον βοηθά να συντηρείται. Εµείς όµως ως Έλληνες καταναλωτές, γνωρίζουµε άραγε όλα τα προτερήµατα των κρασιών µας και τις ευεργετικές ιδιότητες στον ανθρώπινο οργανισµό; Πιθανώς να µην γνωρίζετε ότι οι φλαβόνες οι φυσικές οι χρωστικές θεωρούνται αντικαρκινογόνες, τα άλατα του Καλίου προκαλούν αύξηση της διουρητικής ικανότητας, τα ανόργανα άλατα βοηθούν καθοριστικά τους µεταβολισµούς, η γλυκερόλη που µετατρέπεται σε γλυκεροφωσφορικές ενώσεις βοηθά τον οργανισµό, η Βιταµίνη Ρ ανθίσταται στην εµφάνιση του σκορβούτου και το γαλακτικό οξύ µειώνει την τοξικότητα του αλκοόλ στον οργανισµό. Έρευνες που έχουν γίνει µέχρι σήµερα αποδεικνύουν ότι τα κόκκινα κρασιά ανοίγουν την όρεξη των ατόµων που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες ή ψυχολογικές διαταραχές. Αντίθετα τα γλυκά κρασιά, αλλά και τα λευκά ξηρά, βοηθούν στην αντιµετώπιση της αναιµίας. Κρασί, το υγιεινότερο ποτό Μέσα στο κρασί υπάρχουν ορισµένες φυσικές ουσίες που λέγονται προκυανιδίνες και διαδραµατίζουν ένα σπουδαίο ρόλο στη φυσική λειτουργία του οργανισµού. Οι ουσίες αυτές, που ανήκουν στην οµάδα των φαινολικών ενώσεων, έχουν την πολύ χαρακτηριστική ιδιότητα της στυφάδας και βρίσκονται ουσιαστικά κρυµµένες µέσα στα κουκούτσια του σταφυλιού. Κατά τη διάρκεια λοιπόν µιας ελεγχόµενης οινοποίησης που περιλαµβάνει µεγάλη παραµονή των στεµφύλων µε το γλεύκος, οι προκυανιδίνες διαλύονται µέσα στο γλεύκος, για να φτάσουν πολλές φορές τα 1-2 γραµµάρια το λίτρο. Πρόκειται για τη φάση της εκχύλισης του κόκκινου κρασιού, κατά την οποία οι ουσίες αυτές περνούν αναλλοίωτες µέσα στον µούστο που βράζει µεν αλλά στους 25 µόνο βαθµούς Κελσίου. Έτσι, οι άγνωστες σε πολλούς προκυανιδίνες βοηθούν «αθόρυβα» τον οργανισµό µας και τον προστατεύουν. 14

15 Σίγουρα υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γιορτάσει κανείς την ημέρα των ερωτευμένων, είναι όμως στο χέρι του καθενός το τι θα επιλέξει τελικά να κάνει μαζί με το ταίρι του. Κρασί και άλλες ιδέες για να γιορτάσετε τον έρωτα Πιο κάτω προτείνονται τέσσερις τρόποι που µπορείτε να εφαρµόσετε για να περάσετε όµορφα µε το άλλο σας µισό. ιαλέξτε τι είναι αυτό που σας ταιριάζει και κάντε το! Αυτοσχέδια γευσιγνωσία κρασιού. εν χρειάζεται να πάτε σε κάποιο ακριβό εστιατόριο για να κάνετε κάτι τέτοιο. Πηγαίνετε σε ένα κατάστηµα και αγοράστε πέντε-έξι διαφορετικά είδη κρασιού καθώς και µερικές ποικιλίες τυριών. Όταν πάτε στο σπίτι, φτιάξτε µία όµορφη πιατέλα τυριών. Ανάψτε µερικά κεριά, βάλτε λίγη µουσική και ανοίξτε ένα-ένα τα κρασιά. Βάλτε ένα ποτήρι κρασί, µυρίστε το, δοκιµάστε το συνοδεύοντάς το και µε λίγο τυρί και πείτε την άποψή σας για αυτό που γευτήκατε. Μετά περάστε στο επόµενο κρασί. Κάντε το ίδιο και µε τα υπόλοιπα. Πρόκειται για µία ιδιαίτερη διαδικασία που θα σας ενθουσιάσει και θα σας φτιάξει τη διάθεση. Φτιάξτε ένα ροµαντικό δείπνο στο σπίτι. εν είναι δύσκολο να δηµιουργήσετε ροµαντική κατάσταση στο σπίτι. Μαγειρέψτε µια απλή και νόστιµη συνταγή που έχετε ξαναφτιάξει (για να µην υπάρξουν απρόοπτα και δεν πετύχει). Σερβίρετε το γεύµα µε κάθε επισηµότητα στην τραπεζαρία του σπιτιού σας συνοδεύοντάς το µε καλό κρασί. Βάλτε αργή µουσική να παίζει. Μπορείτε, αµέσως µετά το φαγητό, να χορέψετε υπό τους ήχους ε- νός ροµαντικού τραγουδιού. Αναπαραστήστε το πρώτο σας ραντεβού. Μια από τις πιο ροµαντικές κινήσεις που θα µπορούσατε να κάνετε είναι να αναπαραστήσετε το πρώτο σας ραντεβού. Οι γυναίκες τρελαίνονται για τους άντρες που συγκρατούν λεπτοµέρειες από το παρελθόν, όπως σε ποιο εστιατόριο πήγατε, τι φάγατε και τι κάνατε µετά. Θα είναι σαν να γιορτάζετε την επέτειο σας και µπορείτε να ανταλλάξετε κάρτες ή δώρα. Όπως και να ήταν το πρώτο σας ραντεβού, σε εστιατόριο ή αλλού είναι µια ευκαιρία να το ξαναζήσετε. Κάντε ένα πικνίκ µαζί. Φτιάξτε µερικά σάντουιτς, πάρτε πατατάκια και αναψυκτικά και βάλτε τα όλα σε ένα καλαθάκι. Πηγαίνετε µία εκδροµή-ακόµα και σε κάποιο κοντινό πάρκο- και κάντε ένα πικνίκ. Μην πάρετε µαζί σας κινητά, tablet και ό,τι άλλο έχει σχέση µε τεχνολογία καθώς καλό είναι αυτή την ηµέρα να την αφιερώσετε ο ένας στον άλλον. Αν δεν το επιτρέπει ο καιρός ή το πρόγραµµά σας µπορείτε να µεταφέρετε το πικνίκ στο σαλόνι του σπιτιού σας! Μετακινήστε τα έπιπλα και στρώστε κάτω µία ζεστή κουβέρτα. Βάλτε χαλαρή µουσική, κλείστε την τηλεόραση, κατεβάστε τα τηλέφωνα και απολαύστε µαζί το φαγητό σας. 15

16 Το Οινοποιείο Makkas ιδρύθηκε το 2007 µε τα πρώτα του κρασιά να εισέρχονται στην αγορά το 2008 σε µικρές ποσότητες. Από τότε το Οινοποιείο Makkas έφτασε σε επίπεδο παραγωγής ισοδύναµο µε φιάλες. Αυτό το επίπεδο παραγωγής τοποθετεί το Οινοποιείο Makkas µεταξύ των πρώτων κυπριακών οινοποιείων όσο αφορά τον όγκο παραγωγής. Οι 72 βραβεύσεις του οινοποιείου το τοποθετούν µεταξύ των κορυφαίων κυπριακών οινοποιείων όσον αφορά την ποιότητα της παραγωγής. Το Οινοποιείο έχει εννέα ετικέτες κρασιών, οι οποίες βραβεύτηκαν σε διεθνείς διαγωνισµούς. Το 2016 και τα 9 κρασιά Μακκάς που στάληκαν στα Decanter World Wine Awards κέρδισαν βραβεία. Αξίζει να αναφερθεί ότι διεθνώς αναγνωρισµένοι ειδικοί σύµβουλοι κρασιών, όπως ο Κυριάκος Κυνηγόπουλος της Burgundia Oenologie (Γαλλία), εκτίµησαν κατά την διάρκεια επίσκεψης στο οινοποιείο ότι οι τιµές των κρασιών του Οινοποιείου είναι κατά πολύ καλύτερες από αντίστοιχης ποιότητας κρασιά στη Γαλλία. Επίσης, το Οινοποιείο Makkas θα διαθέσει στην αγορά το 2017 ένα κόκκινο και ένα λευκό κρασί της σειράς Socrates σε ανταγωνιστική τιµή, καθώς και δύο γλυκά κρασιά, το Makkas τύπου κουµανταρίας και το Makkas Muscat. Παρά το γεγονός ότι το Οινοποιείο Makkas βρίσκεται ανάµεσα στα νεότερα οινοποιεία που ιδρύθηκαν στην Κύπρο, η ποιότητα, η µοναδικότητα και η σχέση ποιότητας-τιµής που αντιπροσωπεύουν τα κρασιά του, καθιστούν δυνατές τις εξαγωγές σε χώρες όπως η Κίνα, η Σιγκαπούρη, η Ελβετία, η Ρωσία, η Γαλλία και η Ελλάδα. Πολύ πιθανή είναι σύντοµα και η υλοποίηση της πρώτης παραγγελίας από τις Η.Π.Α. Το παρελθόν του Οινοποιείου Makkas και ό,τι έχει καταφέρει κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ύπαρξής του δείχνουν προς τα πού βαδίζει το οινοποιείο αυτό, λαµβάνοντας υπόψη τις νέες κτηριακές εγκαταστάσεις που έχουν δροµολογηθεί, τον αµπελώνα που δηµιουργεί και την εξειδικευµένη και επιστηµονική οµάδα που έχει. 16

17

18 Murphy s Pub: Μια αυθεντική pub µε «άρωµα» Ιρλανδίας στο κέντρο της Λευκωσίας! Μια αυθεντική ιρλανδική παμπ στην καρδιά της πρωτεύουσας! Ζεστή διακόσμηση, ξύλο παντού, με παραδοσιακά δρύινα βαρέλια, ατμοσφαιρικό φωτισμό, world μουσικές κι ένα μενού να γλύφεις τα δάχτυλά σου! 18

19 να ευχαριστήσουµε και τους λάτρεις του κρασιού και όχι µόνο! Μια µεγάλη γκάµα από λευκά, κόκκινα και αφρώδη κρασιά από τους µεγαλύτερους οινοπαραγωγούς της Κύπρου αλλά και του εξωτερικού να βρίσκονται στη διάθεση σας. Η Murphy s είναι ανοιχτή καθηµερινά από τις 11 το πρωί και προσφέρει πρόγευµα και µεσηµεριανό µε 20 % έκπτωση! Τα Σαββατοκύριακα ανοίγουµε από τις 10 το πρωί για χαλαρό καφεδάκι και ότι άλλο επιθυµείτε! Επιπλέον τα βράδια του Παρασκευοσαββάτου µετατρεπό- µαστε σε night club και ο Dj µας, σας διασκεδάζει µε ξένες και ελληνικές επιτυχίες µέχρι τελικής πτώσεως! Οι Κυριακές έχουν χαρακτήρα ζωντανής µουσικής και χρώµα ελληνικό! Ο Σώτος Γονιός και οι µουσικοί του σας ταξιδεύουν σε ξεχωριστά µουσικά µονοπάτια για χορό και διασκέδαση µέχρι το πρωί! Ελάτε λοιπόν στην Murphy s Pub για να σας καλωσορίσουµε µε ένα χαµόγελο! Στην υγειά σας! ιαθέτουµε ένα εκτεταµένο και εξαιρετικό µενού φαγητών, που περιλαµβάνει τα φηµισµένα 100% σπιτικά µπέργκερ µας, steaks, spare ribs και άλλα πολλά. Μπορείτε όµως να γευτείτε και περισσότερο σύγχρονα πιάτα, επηρεασµένα από τη µεσογειακή κουζίνα, όπως φιλέτο φρέσκου σολοµού, σαλάτες, µακαρονάδες και άλλα πολλά. Επιπλέον έχουν προστεθεί και νέες σάλτσες για τα burgers και τα steak. Ρίξτε µια µατιά στο µενού µας και προκαλέστε τους γευστικούς σας κάλυκες! Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία 4 χρόνια η Murphy s Pub αποτελεί το αγαπηµένο στέκι των ποδοσφαιρόφιλων! Όλα τα κορυφαία αθλητικά γεγονότα προβάλλονται στις γιγαντοοθόνες που διαθέτουµε συνοδεύοντας τα µε τη µεγαλύτερη γκάµα µπύρας! 14 draught και περισσότερα από 25 µπουκάλια σας περιµένουν να τα δοκιµάσετε! Μπορεί να είναι είµαστε γνωστοί για τη µοναδική συλλογή µας από µπύρες, παρ όλα αυτά είµαστε εδώ για 19

20