Έγγραφο συνόδου. σχετικά µε το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για το λιανικό εµπόριο προς όφελος όλων των παραγόντων (2013/2093(INI))

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Έγγραφο συνόδου A7-0374/2013 ΕΚΘΕΣΗ σχετικά µε το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για το λιανικό εµπόριο προς όφελος όλων των παραγόντων (2013/2093(INI)) Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών Εισηγητής: Cornelis de Jong RR\ doc PE v04-00 Eνωµένη στην πολυµορφία

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ PE v /24 RR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για το λιανικό εµπόριο προς όφελος όλων των παραγόντων (2013/2093(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 31ης Ιανουαρίου 2013, µε τίτλο «Χάραξη ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για το λιανικό εµπόριο» (COM(2013)0036), έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 31ης Ιανουαρίου 2013, «Για τις αθέµιτες εµπορικές πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασµού από επιχείρηση σε επιχείρηση τροφίµων και άλλων καταναλωτικών προϊόντων στην Ευρώπη» (COM(2013)0037), έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 5ης Ιουλίου 2010, µε τίτλο «Παρακολούθηση της αγοράς εµπορίου και διανοµής Προς µια πιο αποτελεσµατική και πιο δίκαιη εσωτερική αγορά εµπορίου και διανοµής για το 2020» (COM(2010)0355), έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 5ης Ιουλίου 2011, σχετικά µε µια πιο αποτελεσµατική και πιο δίκαιη λιανική αγορά 1, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2012, µε τίτλο «Ευρωπαϊκό θεµατολόγιο για τους καταναλωτές Προώθηση της εµπιστοσύνης και της ανάπτυξης» (COM(2012)0225), έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 11ης Ιουνίου 2013, σχετικά µε ένα νέο θεµατολόγιο για την ευρωπαϊκή πολιτική καταναλωτών 2, έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής, του Μαΐου 2012, µε τίτλο «Αποτελέσµατα για τους καταναλωτές Καταναλωτές στο σπίτι στην ενιαία αγορά: Παρακολούθηση της ολοκλήρωσης της λιανικής εσωτερικής αγοράς και των συνθηκών που αντιµετωπίζουν οι καταναλωτές στα κράτη µέλη» (SEC(2012)0165), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Νοεµβρίου 2012, µε τίτλο «Για την προστασία των επιχειρήσεων από τις παραπλανητικές πρακτικές µάρκετινγκ και την εξασφάλιση αποτελεσµατικής εφαρµογής του νόµου: Αναθεώρηση της οδηγίας 2006/114/ΕΚ για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήµιση» (COM(2012)0702), έχοντας υπόψη το ψήφισµά του της 22ας Οκτωβρίου 2013 σχετικά µε τις παραπλανητικές διαφηµιστικές πρακτικές 3, έχοντας υπόψη τις εργασίες του φόρουµ υψηλού επιπέδου για τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων και τις εργασίες της οµάδας 1 ΕΕ C 33 E της , σ Κείµενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013) Κείµενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0436. RR\ doc 3/24 PE v04-00

4 εµπειρογνωµόνων για τις συµβατικές πρακτικές B2B, έχοντας υπόψη το έγγραφο διαβούλευσης της Επιτροπής, της 4ης Ιουλίου 2013, µε τίτλο «ιαβούλευση µε τους κοινωνικούς εταίρους σύµφωνα µε το άρθρο 154 της ΣΛΕΕ σχετικά µε την ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ για την πρόληψη και την αποτροπή της λαθραίας εργασίας» (C(2013)4145), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2009, µε τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων στην Ευρώπη» (COM(2009)0591), έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 7ης Σεπτεµβρίου 2010, µε θέµα «ίκαια εισοδήµατα για τους γεωργούς: βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων στην Ευρώπη» 1, έχοντας υπόψη τη δήλωσή του της 19ης Φεβρουαρίου 2008 σχετικά µε «τη διερεύνηση και την αντιµετώπιση κατάχρησης εξουσίας µεγάλων σουπερµάρκετ που αναπτύσσουν δραστηριότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση» 2, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Ιανουαρίου 2012, µε τίτλο «Ένα συνεκτικό πλαίσιο για την ενίσχυση της εµπιστοσύνης στην ενιαία ψηφιακή αγορά ηλεκτρονικού εµπορίου και διαδικτυακών υπηρεσιών» (COM(2011)0942), έχοντας υπόψη τα ψηφίσµατά του, της 11ης εκεµβρίου και της 4ης Ιουλίου , σχετικά µε την ολοκλήρωση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς, έχοντας υπόψη τη γνωµοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 10ης Ιουλίου 2013, σχετικά µε την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη «Χάραξη ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για το λιανικό εµπόριο» 5, έχοντας υπόψη τη γνωµοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 2013, σχετικά µε την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής «Για τις αθέµιτες εµπορικές πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασµού από επιχείρηση σε επιχείρηση τροφίµων και άλλων καταναλωτικών προϊόντων στην Ευρώπη» 6, έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, για τα δικαιώµατα των καταναλωτών 7, έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/13/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 20ής Μαρτίου 2000, για προσέγγιση των νοµοθεσιών των κρατών µελών σχετικά µε την επισήµανση, την παρουσίαση και τη διαφήµιση των τροφίµων 8, και του 1 ΕΕ C 308 E της , σ Κείµενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(208) Κείµενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012) Κείµενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013) ΕΕ L 304 της , σ ΕΕ L 109 της , σ. 29. PE v /24 RR\ doc

5 κανονισµού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά µε την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιµα στους καταναλωτές 1, έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/114/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 12ης εκεµβρίου 2006, για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήµιση 2, έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/7/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για την καταπολέµηση των καθυστερήσεων πληρωµών στις εµπορικές συναλλαγές 3, έχοντας υπόψη την οδηγία 2007/64/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 13ης Νοεµβρίου 2007, για τις υπηρεσίες πληρωµών στην εσωτερική αγορά 4, έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών και τη γνωµοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0374/2013), Α. λαµβάνοντας υπόψη ότι είναι δικαιολογηµένη η έµφαση στη σηµασία της λιανικής αγοράς, δεδοµένου ότι αντιπροσωπεύει το 11% του ΑΕγχΠ της ΕΕ, αναλογεί σε περισσότερο από το 15% του συνόλου των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη, συµπεριλαµβανοµένου τόσο του εξειδικευµένου όσο και του ανειδίκευτου εργατικού δυναµικού, και συµβάλλει στη διαµόρφωση του κοινωνικού ιστού Β. λαµβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική σηµασία του λιανικού εµπορίου πρέπει να αναγνωριστεί πλήρως ως κινητήρια δύναµη για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτοµία, καθώς και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι σε µια κοινωνία που χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο από την εικονική επαφή µέσω του διαδικτύου, τα καταστήµατα εξακολουθούν να είναι ο χώρος όπου οι άνθρωποι συναντιούνται µε άλλους ανθρώπους, καθώς και ότι, ιδιαίτερα οι κεντρικοί δρόµοι και τα κέντρα των πόλεων, αλλά και η άµεση πώληση από παραγωγούς, λειτουργούν ως πλαίσιο για κοινές εµπειρίες και ως κοµβικό σηµείο της τοπικής ταυτότητας, της υπερηφάνειας των τοπικών κοινοτήτων, της κοινής κληρονοµιάς και των κοινών αξιών λαµβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, το ηλεκτρονικό εµπόριο και τα παραδοσιακά καταστήµατα δεν αποκλείουν το ένα το άλλο και είναι, στην ουσία, συµπληρωµατικά. λαµβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα οικονοµική κρίση έχει βαρύ τίµηµα στο λιανικό εµπόριο, επηρεάζοντας κυρίως τα µικρότερα, ανεξάρτητα καταστήµατα 1 ΕΕ L 304 της , σ ΕΕ L 376 της , σ ΕΕ L 48 της , σ ΕΕ L 319 της , σ. 1. RR\ doc 5/24 PE v04-00

6 Ε. λαµβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται αθέµιτες εµπορικές πρακτικές (ΑθΕΠ) που επηρεάζουν αρνητικά ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασµού, συµπεριλαµβανοµένων των γεωργών και των ΜΜΕ λαµβάνοντας υπόψη ότι οι ΑθΕΠ επιδρούν αρνητικά στα συµφέροντα των καταναλωτών, καθώς και στην ανάπτυξη και τη δηµιουργία θέσεων εργασίας 1. επικροτεί τη χάραξη ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για το λιανικό εµπόριο από την Επιτροπή 2. επισηµαίνει ότι το σχέδιο δράσης θα έπρεπε να έχει επιστήσει µεγαλύτερη προσοχή στις επιπτώσεις της τρέχουσας οικονοµικής κρίσης στο λιανικό εµπόριο και ιδίως στα µικρότερα, ανεξάρτητα καταστήµατα 3. επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να συστήσει µόνιµη οµάδα για την ανταγωνιστικότητα στο λιανικό εµπόριο, τονίζει όµως τη σηµασία της ισόρροπης εκπροσώπησης µε τη συµπερίληψη, µεταξύ των άλλων, και των µεγάλων και των µικρών εµπόρων λιανικής πώλησης, των προµηθευτών, των συνεταιρισµών, καθώς και των φορέων εκπροσώπησης καταναλωτικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών οµάδων συµφερόντων καλεί την Επιτροπή να εφαρµόσει µια ολιστική προσέγγιση στο λιανικό εµπόριο, µε την αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων και πρόσθετης γραφειοκρατίας, και να διασφαλίσει τη συνοχή και τη στενή συνεργασία µε άλλα υφιστάµενα φόρα, όπως η ετήσια Στρογγυλή Τράπεζα για το λιανικό εµπόριο 4. χαιρετίζει τη σύσταση από την Επιτροπή της οµάδας εµπειρογνωµόνων υψηλού επιπέδου για την καινοτοµία στο λιανικό εµπόριο και ζητεί από την Επιτροπή να επανεξετάσει άµεσα τις επικείµενες συστάσεις της οµάδας, µε σκοπό την περαιτέρω προώθηση της επιχειρηµατικότητας, την τόνωση της καινοτοµίας, τη δηµιουργία θέσεων εργασίας και την οικονοµική µεγέθυνση στην Ευρώπη 5. στηρίζει τη Στρογγυλή Τράπεζα για το λιανικό εµπόριο, που διοργανώνεται από την Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, ως το θεσµικό φόρουµ που στοχεύει στη διατήρηση του λιανικού εµπορίου ως σηµαντικής προτεραιότητας στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ, για την επανεξέταση της προόδου όσον αφορά την εφαρµογή των σχετικών πτυχών του σχεδίου δράσης για το λιανικό εµπόριο, για την υποβολή έκθεσης σχετικά µε τις εργασίες της µόνιµης οµάδας για την ανταγωνιστικότητα στο λιανικό εµπόριο, και για την ενηµέρωση σχετικά µε την πρόοδο σε άλλες υπάρχουσες πλατφόρµες και µηχανισµούς άτυπου διαλόγου ζητεί από τη µόνιµη οµάδα για την ανταγωνιστικότητα στο λιανικό εµπόριο να συνεργαστεί στενά µε το Κοινοβούλιο για τη διοργάνωση της ετήσιας Στρογγυλής Τράπεζας για το λιανικό εµπόριο 6. καλεί τα κράτη µέλη να µην λαµβάνουν µέτρα, στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας, τα οποία υπονοµεύουν την εµπιστοσύνη των καταναλωτών και βλάπτουν άµεσα τα συµφέροντα του λιανικού εµπορίου, όπως η αύξηση του ΦΠΑ, η αναταξινόµηση των προϊόντων και των συντελεστών τους ή η αύξηση των τελών των καταστηµάτων επαναλαµβάνει τη σηµασία που έχει η βελτίωση της πρόσβασης στη χρηµατοδότηση, ιδίως για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις χονδρικού και λιανικού εµπορίου εκφράζει ικανοποίηση, από την άποψη αυτή, για το σχέδιο δράσης της Επιτροπής, του 2011, καθώς και για τις πρόσφατες νοµοθετικές προτάσεις που στοχεύουν στη διατήρηση των ροών χρηµατοδότησης προς τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις και τη βελτίωση της πρόσβασής τους PE v /24 RR\ doc

7 στις κεφαλαιαγορές 7. τονίζει ότι τα κράτη µέλη πρέπει να αποφύγουν την εφαρµογή µεροληπτικών µέτρων όπως οι νόµοι για το εµπόριο και τη φορολογία που επηρεάζουν ορισµένους µόνο τοµείς ή επιχειρηµατικά µοντέλα, στρεβλώνοντας έτσι τον ανταγωνισµό 8. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ορισµένα κράτη µέλη εισάγουν διακρίσεις έναντι ξένων επιχειρήσεων µε τη δηµιουργία νέων φραγµών, καθιστώντας δύσκολο για τις επιχειρήσεις αυτές να εγκατασταθούν στα εν λόγω κράτη µέλη, γεγονός που αποτελεί σαφή παραβίαση των αρχών της εσωτερικής αγοράς 9. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να επιφυλάξουν την υψηλότερη πολιτική προβολή στον τοµέα του λιανικού εµπορίου, ως δοµικού στοιχείου της ενιαίας αγοράς, περιλαµβανοµένης της ενιαίας ψηφιακής αγοράς, και να άρουν ρυθµιστικά, διοικητικά και πρακτικά εµπόδια που παρεµποδίζουν την έναρξη, την ανάπτυξη και τη διατήρηση επιχειρήσεων και αποτελούν πηγή δυσχερειών για τους εµπόρους λιανικής πώλησης στην προσπάθειά τους να επωφελούνται πλήρως από την εσωτερική αγορά θεωρεί ότι η νοµοθεσία που αφορά τη λιανική αγορά θα πρέπει να είναι τεκµηριωµένη, ώστε να λαµβάνονται υπόψη οι ανάγκες του τοµέα, και να βασίζεται ιδίως στην εξέταση και την κατανόηση των συνεπειών της για τις µικρές επιχειρήσεις 10. καλεί τα κράτη µέλη να µεταφέρουν τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς µε συνεκτικό και συνεπή τρόπο και να υλοποιήσουν πλήρως και ορθά τους κανόνες και τη νοµοθεσία της εσωτερικής αγοράς υπογραµµίζει ότι οι απαιτήσεις για συµπληρωµατικές δοκιµές και καταχωρήσεις, η µη αναγνώριση πιστοποιητικών και προτύπων, οι εδαφικοί περιορισµοί εφοδιασµού και άλλα παρόµοια µέτρα δηµιουργούν πρόσθετες δαπάνες για τους καταναλωτές και για τους εµπόρους λιανικής, κυρίως τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, στερώντας έτσι από τους ευρωπαίους πολίτες τα πλήρη οφέλη της ενιαίας αγοράς καλεί επίσης την Επιτροπή να ασκεί, µε σκοπό την επίτευξη καλύτερης διακυβέρνησης, πολιτική µηδενικής ανοχής έναντι των κρατών µελών τα οποία δεν εφαρµόζουν ορθά τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς, µε την κίνηση, εφόσον χρειάζεται, διαδικασίας επί παραβάσει και την επιτάχυνση της διαδικασίας αυτής µε τη χρήση µιας προσέγγισης «ταχείας διεκπεραίωσης» 11. ζητεί τη διεύρυνση του πίνακα αποτελεσµάτων της εσωτερικής αγοράς, ώστε να καλύπτεται η εφαρµογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες 12. ενθαρρύνει τις οµοσπονδίες επιχειρήσεων και τις ενώσεις καταναλωτών να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες, εκπαίδευση και νοµικές συµβουλές στους εµπλεκόµενους σχετικά µε τα δικαιώµατά τους και τα όργανα επίλυσης προβληµάτων που βρίσκονται στη διάθεσή τους, όπως το SOLVIT, και να προωθήσουν µεταξύ τους την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών 13. επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει µέσα που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε διαφανείς, ευνόητες, συγκρίσιµες και αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά µε τις τιµές, την ποιότητα και τη βιωσιµότητα προϊόντων και υπηρεσιών ενθαρρύνει την Επιτροπή να συστήσει µια εύκολα προσβάσιµη βάση δεδοµένων που θα περιλαµβάνει όλες τις ευρωπαϊκές και εθνικές απαιτήσεις επισήµανσης ταυτόχρονα προειδοποιεί ενάντια στον πολλαπλασιασµό των απαιτήσεων RR\ doc 7/24 PE v04-00

8 που αφορούν τα σήµατα και την επισήµανση και ζητεί την απλοποίηση, µεταξύ άλλων µε τη συγκέντρωση των διαφόρων πτυχών της βιωσιµότητας σε µία ετικέτα και, ταυτόχρονα, µε τη µείωση των διαφορών στις εθνικές υποχρεωτικές απαιτήσεις επισήµανσης και τη θέσπιση κοινών σηµείων αναφοράς/κριτηρίων σε επίπεδο ΕΕ, ανάλογα µε την περίπτωση 14. ζητεί από την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή, κατά την παρακολούθηση της εφαρµογής του σχεδίου δράσης της, στις ενέργειες που αποσκοπούν στη στήριξη της ανεξάρτητης λιανικής πώλησης ενθαρρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προωθήσουν δράσεις που θα αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ισότιµης πρόσβασης και στη διαµόρφωση ίσων όρων ανταγωνισµού για την ανεξάρτητη λιανική πώληση, µε πλήρη σεβασµό του ελεύθερου και θεµιτού ανταγωνισµού, όπως: την ενθάρρυνση της αρχής της «υιοθεσίας καταστήµατος», σύµφωνα µε την οποία οι µεγαλύτεροι έµποροι λιανικής λειτουργούν ως «µέντορες» σε µικρότερα καταστήµατα στον ίδιο τόπο, ιδίως όσον αφορά τις νεοεισερχόµενες εταιρείες στην αγορά την προώθηση οµάδων ανεξάρτητων εµπόρων λιανικής πώλησης, συµπεριλαµβανοµένων των συνεταιρισµών, οι οποίες θα επωφελούνται από την αµοιβαία συνδροµή και από ορισµένες οικονοµίες κλίµακας, διατηρώντας πλήρως την ανεξαρτησία τους, και τον σεβασµό του δικαιώµατος των τοπικών και περιφερειακών αρχών να ενισχύσουν ένα κλίµα που θα ευνοεί τα µικρά, ανεξάρτητα καταστήµατα τα οποία βρίσκονται συνήθως στο κέντρο των πόλεων, µειώνοντας τους συντελεστές για την ενέργεια - µεταξύ άλλων και για τις φωτεινές επιγραφές που λειτουργούν τη νύχτα - και τα ενοίκια, µέσω συµπράξεων µεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα και θεσπίζοντας µειωµένο συντελεστή στα τοπικά τέλη για τις µικρές επιχειρήσεις και τους ανεξάρτητους εµπόρους λιανικής, σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανόνες κρατικών ενισχύσεων, ανταγωνισµού και δηµοσίων συµβάσεων της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, καθώς και προωθώντας τη συνεργασία µεταξύ διαφόρων καταστηµάτων στις εν λόγω περιοχές 15. υπενθυµίζει ότι, ενώ η συγκέντρωση καταστηµάτων εκτός αστικών κέντρων µπορεί να εξυπηρετεί ορισµένους καταναλωτές, µπορεί επίσης να έχει αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες και να δηµιουργεί προβλήµατα σε άλλους καταναλωτές, ιδίως στους ηλικιωµένους, σε ανθρώπους µε µειωµένη κινητικότητα ή σε όσους δεν διαθέτουν αυτοκίνητο καλεί, συνεπώς, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να υιοθετήσουν µια ισορροπηµένη προσέγγιση, λαµβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι πολλές περιοχές, ιδίως µε δεδοµένο την οικονοµική κρίση, βρίσκονται ήδη στο σηµείο κορεσµού τονίζει ότι η κτηµαταγορά λιανικής θα πρέπει να συνεχίσει να αναλαµβάνει το µερίδιο ευθύνης που της αναλογεί όσον αφορά την προώθηση της βιωσιµότητας, την πραγµατική ελευθερία επιλογής για τους καταναλωτές και την προσβασιµότητα των µικρών καταστηµάτων στην αγορά σηµειώνει ότι τα ενοίκια σε εµπορικά κέντρα έξω από τα κέντρα των πόλεων µπορούν να φτάσουν σε απαγορευτικά επίπεδα για τα µικρά ανεξάρτητα καταστήµατα και τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ένα πεδίο ισότιµου ανταγωνισµού για τα καταστήµατα αυτά, για παράδειγµα βασίζοντας το ενοίκιο σε ένα ποσοστό του κύκλου εργασιών, όπου αυτό δεν αποτελεί ήδη εφαρµοζόµενη πρακτική 16. αναγνωρίζει την αρµοδιότητα των τοπικών αρχών όσον αφορά τον πολεοδοµικό σχεδιασµό τονίζει, ωστόσο, ότι ο πολεοδοµικός σχεδιασµός δεν πρέπει να χρησιµοποιείται ως πρόσχηµα για την καταστρατήγηση του δικαιώµατος της ελεύθερης εγκατάστασης υπενθυµίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σηµασία της ορθής εφαρµογής της οδηγίας για τις υπηρεσίες καλεί τα κράτη µέλη να άρουν τους φραγµούς ενάντια στην PE v /24 RR\ doc

9 ελεύθερη κυκλοφορία και να ανοίξουν τις αγορές τους, προκειµένου να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα και να υπάρχει ποικιλία καταστηµάτων, η οποία είναι απαραίτητη για τις εµπορικές περιοχές, ιδίως στα κέντρα των πόλεων, προκειµένου να παραµείνουν ελκυστικές 17. τονίζει τον σηµαντικό ρόλο των συµπράξεων µεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα για τη διασφάλιση καθαρών, ασφαλών και προσβάσιµων εµπορικών περιοχών στα κέντρα των πόλεων, καθώς προσφέρονται, µεταξύ άλλων, για να αντιµετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τα κενά κτήρια σε εµπορικές περιοχές, π.χ. θέτοντας αυτούς τους χώρους στη διάθεση νεοσύστατων επιχειρήσεων µε χαµηλότερο µίσθωµα από το συνηθισµένο, σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και τις δηµόσιες συµβάσεις 18. επισηµαίνει ότι η ταχεία ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εµπορίου έχει επιφέρει σηµαντικά οφέλη στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις όσον αφορά την καινοτοµία, τις νέες ευκαιρίες στην αγορά και την οικονοµική µεγέθυνση, τη βελτίωση των επιλογών, την ενίσχυση του ανταγωνισµού και τη µείωση των τιµών επισηµαίνει, ωστόσο, ότι τα καταστήµατα αντιµετωπίζουν νέες προκλήσεις που καθιστούν ακόµα πιο σηµαντικές τις πολυκαναλικές στρατηγικές στο λιανικό εµπόριο ενθαρρύνει τους εµπόρους λιανικής πώλησης, δεδοµένου του κοινωνικού και πολιτιστικού ρόλου που διαδραµατίζει το λιανικό εµπόριο, να εκµεταλλευτούν όσο το δυνατόν περισσότερο τις καινοτόµες τεχνολογίες και να αναπτύξουν νέα επιχειρηµατικά µοντέλα για την επιγραµµική (on-line) πελατειακή τους βάση, καθώς και για την διεύρυνση της αγοραστικής εµπειρίας στο παραδοσιακό κατάστηµα, µεταξύ άλλων βελτιώνοντας το επίπεδο των υπηρεσιών τόσο πριν όσο και µετά την πώληση 19. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να ενθαρρύνει το ηλεκτρονικό εµπόριο εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για την απουσία ενός στόχου για να γίνουν προσβάσιµες οι επιγραµµικές υπηρεσίες και αγαθά στους καταναλωτές από όλα τα κράτη µέλη καλεί την Επιτροπή να προτείνει µια στρατηγική δια της οποίας θα αποτρέπονται οι έµποροι από το να εφαρµόζουν µεροληπτικές πολιτικές στο ηλεκτρονικό εµπόριό τους, διασφαλίζοντας έτσι ότι όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες θα έχουν ανεµπόδιστη πρόσβαση στο διασυνοριακό επιγραµµικό εµπόριο 20. τονίζει ότι το ηλεκτρονικό εµπόριο είναι σηµαντικό για τη διασφάλιση των επιλογών του καταναλωτή και της πρόσβασής του σε αγαθά και υπηρεσίες, ιδίως σε αποµακρυσµένες περιοχές τονίζει πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα µέτρα για να αναπτυχθεί πλήρως το δυναµικό του, περιλαµβανοµένης της βελτίωσης των προσβάσεων στο ιαδίκτυο και στις πλέον αποµακρυσµένες περιοχές της ΕΕ στηρίζει τα µέτρα που ζητούνται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για το ηλεκτρονικό εµπόριο, της 11ης Ιανουαρίου 2012, µε στόχο την ενίσχυση της εµπιστοσύνης, την απλοποίηση της διασυνοριακής καταχώρισης ονοµάτων περιοχής, τη βελτίωση των ασφαλών ηλεκτρονικών υπηρεσιών πληρωµών και παράδοσης, τη διευκόλυνση της διασυνοριακής είσπραξης απαιτήσεων και τη βελτίωση της ενηµέρωσης των καταναλωτών σχετικά µε τα δικαιώµατά τους, ειδικά σε ό,τι αφορά τις αποσύρσεις και τις δυνατότητες προσφυγής 21. επαναλαµβάνει τη σηµασία της εξάλειψης των φραγµών (περιλαµβανοµένων των γλωσσικών, των διοικητικών και εκείνων που σχετίζονται µε την έλλειψη ενηµέρωσης) RR\ doc 9/24 PE v04-00

10 που περιορίζουν τις επιχειρηµατικές δυνατότητες στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εµπόριο και υπονοµεύουν την εµπιστοσύνη των καταναλωτών στην ενιαία αγορά 22. εκφράζει ικανοποίηση για την πρόταση της Επιτροπής όσον αφορά το θέµα των πολυµερών διατραπεζικών προµηθειών (Π Π) και τονίζει ότι είναι σηµαντικό να καταργηθούν οι κανόνες των εταιρειών πιστωτικών καρτών που ενισχύουν τις αντιανταγωνιστικές επιπτώσεις των Π Π καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη µέλη που διαθέτουν ήδη διαφανή, ανταγωνιστικά και καινοτόµα συστήµατα πληρωµών, και να χρησιµοποιήσει τα εν λόγω συστήµατα ως βέλτιστες πρακτικές για την περαιτέρω ανάπτυξη µιας οικονοµικότερης και πιο δίκαιης αγοράς πληρωµών στην Ευρώπη 23. τονίζει την ευθύνη του τοµέα λιανικού εµπορίου σε ό,τι αφορά τη βιωσιµότητα εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι έµποροι λιανικής πώλησης και οι προµηθευτές βρέθηκαν στην πρώτη γραµµή όσον αφορά την οικολογική ευθύνη, ιδίως όσον αφορά τα απόβλητα, την κατανάλωση ενέργειας, τις µεταφορές και τη µείωση των εκποµπών CO 2 πιστεύει ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες στον τοµέα αυτόν 24. επιδοκιµάζει ιδιαίτερα τις εθελοντικές πρωτοβουλίες και δεσµεύσεις που έχουν αναλάβει οι έµποροι λιανικής πώλησης και οι προµηθευτές για τη µείωση των απορριµµάτων τροφών 25. τονίζει τη σηµασία διαφύλαξης του λιανικού εµπορίου σε υπαίθριες και στεγασµένες αγορές, το οποίο απαρτίζεται κυρίως από χιλιάδες οικογενειακές µικροεπιχειρήσεις και αποτελεί παράλληλα µια ιδιοµορφία της ευρωπαϊκής οικονοµίας 26. επισηµαίνει ότι οι έµποροι λιανικής πώλησης προσφέρουν διαφοροποιηµένους και σύγχρονους τρόπους αγοράς και πώλησης αγαθών και υπηρεσιών, οι οποίοι συµβάλλουν στη διεύρυνση των επιλογών του καταναλωτή και σε ευέλικτες ευκαιρίες απασχόλησης, ειδικότερα για τους νέους και τους µακροχρόνια ανέργους 27. ζητεί να αυξηθεί η υποστήριξη και η ενθάρρυνση των µικροµεσαίων επιχειρήσεων και των συνεταιρισµών, και ιδιαίτερα εκείνων που επιδεικνύουν καινοτοµία και συµβάλλουν στην κοινωνική οικονοµία της αγοράς, που εξυπηρετούν νέες ανάγκες της αγοράς και συµµετέχουν σε φιλικές προς το περιβάλλον και κοινωνικά υπεύθυνες δραστηριότητες, µε σκοπό να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα στον τοµέα του λιανικού εµπορίου της ΕΕ, να µειωθούν οι τιµές για τους καταναλωτές, να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών και να δηµιουργηθούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης 28. υπενθυµίζει τη σηµασία της σωστής εφαρµογής της υφιστάµενης κοινωνικής και εργατικής νοµοθεσίας ζητεί την ίση µεταχείριση των εµπορικών επιχειρήσεων εντός της εσωτερικής αγοράς µε σκοπό την καταπολέµηση της αδήλωτης απασχόλησης, της φοροδιαφυγής και της κοινωνικής απάτης 29. επιδοκιµάζει την πρακτική της δικαιόχρησης, ως ένα επιχειρηµατικό µοντέλο που υποστηρίζει τις νέες επιχειρήσεις και την ιδιοκτησία µικρών επιχειρήσεων διαπιστώνει, ωστόσο, την ύπαρξη, σε ορισµένες περιπτώσεις, καταχρηστικών ρητρών στις συµβάσεις και ζητεί να συνάπτονται διαφανείς και δίκαιες συµβάσεις δικαιόχρησης εφιστά, ειδικότερα, την προσοχή της Επιτροπής και των κρατών µελών στα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι δικαιοδόχοι που επιθυµούν να πουλήσουν την επιχείρησή τους ή να PE v /24 RR\ doc

11 µεταβάλουν την επιχειρησιακή τους µέθοδο, εξακολουθώντας να δραστηριοποιούνται στον ίδιο τοµέα ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει την απαγόρευση των µηχανισµών καθορισµού των τιµών στο πλαίσιο συστηµάτων δικαιόχρησης, καθώς και τις επιπτώσεις των µακροχρόνιων ρητρών ανταγωνισµού, των επιλογών αγοράς και της απαγόρευσης της πολλαπλής δικαιόχρησης (multi-franchising), καθώς και να επανεξετάσει, στο πλαίσιο αυτό, την ισχύουσα εξαίρεση από τους κανόνες ανταγωνισµού για τα συµβαλλόµενα µέρη που κατέχουν µερίδιο αγοράς µικρότερο του 30% 30. εκφράζει την ανησυχία του για την ταχεία ανάπτυξη των ιδιωτικών σηµάτων τονίζει ότι τα ιδιωτικά σήµατα πρέπει να αναπτυχθούν κατά τρόπο που να προσφέρουν βελτιωµένες επιλογές στον καταναλωτή, ιδίως από πλευράς διαφάνειας, ποιότητας πληροφοριών και ποικιλίας, και να δίνουν σαφείς ευκαιρίες στις ΜΜΕ να καινοτοµούν και να επεκτείνονται 31. στηρίζει τις εργασίες του φόρουµ υψηλού επιπέδου για τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων, καθώς και το έργο της οµάδας εµπειρογνωµόνων που ανήκει στο φόρουµ αυτό, σχετικά µε τις συµβατικές πρακτικές B2B θεωρεί ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να επιλύσει επειγόντως τα εκκρεµή ζητήµατα που σχετίζονται µε τη συµµετοχή του στις εργασίες του φόρουµ τονίζει ότι οι ΑθΕΠ εµφανίζονται και στην αλυσίδα εφοδιασµού καταναλωτικών προϊόντων εκτός τροφίµων ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή και από τις επιχειρηµατικές οµοσπονδίες, να επιδιώξουν έναν εποικοδοµητικό και διατοµεακό διάλογο στα υφιστάµενα φόρα, περιλαµβανοµένης και της ετήσιας Στρογγυλής Τράπεζας για το λιανικό εµπόριο και της υπό σύσταση οµάδας της Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα στο λιανικό εµπόριο 32. επικροτεί τις αρχές της ορθής πρακτικής και τον κατάλογο παραδειγµάτων θεµιτών και αθέµιτων πρακτικών στις κάθετες εµπορικές σχέσεις στην αλυσίδα εφοδιασµού τροφίµων, καθώς και το πλαίσιο για την εφαρµογή και την επιβολή των εν λόγω αρχών εκφράζει την ικανοποίησή του όσον αφορά την αναγνώριση από τις εµπορικές ενώσεις της ανάγκης επιβολής του νόµου, και τονίζει ότι, προκειµένου ένας µηχανισµός να έχει ουσιαστικό αποτέλεσµα, είναι απαραίτητος ο σεβασµός του και η συµµετοχή όλων των φορέων της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων, περιλαµβανοµένων των οργανώσεων των αγροτών, καθώς και των µεταποιητικών βιοµηχανιών και των βιοµηχανιών χονδρικής διανοµής καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τα πρακτικά αποτελέσµατα της εθελοντικής πρωτοβουλίας, περιλαµβανοµένης και της επιβολής των αρχών της ορθής πρακτικής, εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος της 33. επισηµαίνει ότι τα θέµατα που αφορούν τις κάθετες εµπορικές σχέσεις προκύπτουν επίσης σε σχέση µε τις συµφωνίες επιλεκτικής και αποκλειστικής διανοµής στον τοµέα της λιανικής πώλησης αγαθών συγκεκριµένου σήµατος καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να διασφαλίζουν τα δικαιώµατα των εµπόρων λιανικής και των ιδιοκτητών καταστηµάτων µε πιο περιορισµένη διαπραγµατευτική ισχύ 34. κρίνει ότι οι ασθενέστεροι παράγοντες της αγοράς, ιδιαίτερα οι αγρότες και άλλοι προµηθευτές, θεωρούν συχνά δύσκολο να υποβάλουν καταγγελίες σχετικά µε τις ΑθΕΠ και τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον σηµαντικό ρόλο των ενώσεων, οι οποίες πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλλουν τέτοιες καταγγελίες εξ ονόµατός τους καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα ορισµού ενός διαµεσολαβητή ή κριτή, RR\ doc 11/24 PE v04-00

12 καθώς και τη σκοπιµότητα να έχει ο φορέας αυτός την εξουσία να αναλαµβάνει αυτεπάγγελτη δράση στην περίπτωση τεκµηριωµένων αθέµιτων εµπορικών πρακτικών 35. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει το δικαίωµα των µικρών προµηθευτών να συστήνουν οµάδες παραγωγών χωρίς το φόβο κυρώσεων από τις εθνικές αρχές ανταγωνισµού, οι οποίες αξιολογούν τη σηµασία των εν λόγω οµάδων µόνο βάσει εθνικής παραγωγής 36. καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει την ισχύουσα νοµοθεσία για τους εδαφικούς περιορισµούς εφοδιασµού που επιβλήθηκαν από τους προµηθευτές στους πελάτες τους 37. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο, την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών µελών. PE v /24 RR\ doc

13 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η σηµασία του τοµέα λιανικού εµπορίου για την κοινωνία Το λιανικό εµπόριο είναι µείζονος οικονοµικής σηµασίας, αντιπροσωπεύοντας το 11% του ΑΕγχΠ της ΕΕ και το 15% της απασχόλησης στην ΕΕ. Στην ΕΕ έχει δοθεί µεγάλη έµφαση στο λιανικό εµπόριο που θεωρείται ως ένας από τους βασικούς πυλώνες της ενιαίας αγοράς. Για τους µεγάλους λιανεµπόρους, οι οικονοµίες κλίµακας που είναι εφικτές στο πλαίσιο µιας εύρυθµης εσωτερικής αγοράς µπορούν να κάνουν τη διαφορά. Συνεπώς, είναι λυπηρό το γεγονός ότι πολλοί έµποροι λιανικής πώλησης που επιθυµούν τη δραστηριοποίησή τους σε πολλά ή σε όλα τα κράτη µέλη εξακολουθούν να αντιµετωπίζουν περιττά εµπόδια, όπως διαφορετικές απαιτήσεις συσκευασίας και επισήµανσης, καθώς και διαφορές στις διοικητικές πρακτικές. Η ενιαία ψηφιακή αγορά µπορεί να προσφέρει πρόσθετες ευκαιρίες στους εµπόρους λιανικής πώλησης, παρότι επί του παρόντος οι καταναλωτές εξακολουθούν να προτιµούν σε µεγάλο βαθµό προµηθευτές που δραστηριοποιούνται στη χώρα τους, ακόµη και για ηλεκτρονικές αγορές. Αυτό ενδέχεται να απορρέει αφενός από το γεγονός ότι οι καταναλωτές απλώς δεν είναι τόσο εξοικειωµένοι µε τους εµπόρους λιανικής που έχουν έδρα σε άλλα κράτη µέλη, και αφετέρου από την αβεβαιότητα σχετικά µε τα δικαιώµατά τους. Εξίσου σηµαντική µε την οικονοµική αξία του λιανικού εµπορίου είναι η κοινωνική αξία του. Ειδικά µε τη συνεχώς αυξανόµενη σηµασία του διαδικτύου στην καθηµερινή ζωή, και την εισαγωγή της πληροφορικής στις κοινωνίες µας γενικότερα, ο αριθµός των δυνατοτήτων για κοινωνικές σχέσεις στην πραγµατική ζωή µειώνεται ραγδαία. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να διαθέτουν όλο και περισσότερο χρόνο καθισµένοι µπροστά στους υπολογιστές, τις ταµπλέτες ή τα κινητά τους τηλέφωνα, και οι κοινωνίες µας κινδυνεύουν να καταστούν ολοένα και πιο εικονικές. Τα παραδοσιακά καταστήµατα εξακολουθούν να είναι χώροι όπου οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν στην πραγµατική ζωή. Είναι σηµαντικό να διατηρηθούν ως σταθερή αξία, κατά προτίµηση ενσωµατωµένα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, παρέχοντας πρόσθετες υπηρεσίες, όπως βιβλιοθήκες και κτιριακές δοµές πολιτιστικού και δηµόσιου χαρακτήρα. Πολλοί παραπονούνται ότι η έλξη που ασκούν τα εµπορικά κέντρα µειώνεται ραγδαία, διότι στο σύνολό τους περιλαµβάνουν τα ίδια καταστήµατα που ανήκουν σε εθνικές ή διεθνείς αλυσίδες. Αυτό ενδέχεται να κατασιγάσει σταδιακά την επιθυµία των καταναλωτών να επισκέπτονται τα εν λόγω κέντρα, ειδικά εάν µπορούν να αγοράζουν τα ίδια προϊόντα εξίσου εύκολα µέσω του διαδικτύου. Για να παραµείνει ελκυστική η αγοραστική εµπειρία, απαιτείται αφενός η επανεξέταση και βελτίωσή της σε µόνιµη βάση, και αφετέρου η ενίσχυση της ποικιλίας των καταστηµάτων. Ο ανεξάρτητος λιανέµπορος µπορεί να κάνει τη διαφορά, καθώς τα ανεξάρτητα καταστήµατα µπορούν να οιστρηλατήσουν την περιέργεια του καταναλωτή. Εµπορικά κέντρα µε ποικίλα τοπικά ενσωµατωµένα καταστήµατα µπορούν να τονώσουν τη ζωή της κοινότητας, ακόµη και την τοπική ταυτότητα, την οποία πολλοί αναζητούν όλο και περισσότερο, παρά την παγκοσµιοποίηση ή ίσως εξαιτίας της. Ο τοµέας λιανικού εµπορίου στην τρέχουσα οικονοµική κρίση Στα περισσότερα κράτη µέλη η εµπιστοσύνη των καταναλωτών έχει φτάσει σε εξαιρετικά RR\ doc 13/24 PE v04-00

14 χαµηλά επίπεδα. Οι πολίτες αναβάλλουν τις αγορές τους ή προσανατολίζονται σε αγορές εξαιρετικά χαµηλού κόστους. Σε ορισµένα κράτη µέλη, οι συντελεστές ΦΠΑ έχουν αυξηθεί, γεγονός που δυσχεραίνει ακόµη περισσότερο τις αγορές των καταναλωτών και την επιβίωση των εµπόρων λιανικής. Η γενική κατάσταση στον τοµέα λιανικού εµπορίου στην ΕΕ αποτελεί θέµα ανησυχίας, παρότι υπάρχουν και εξαιρέσεις. Τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) καταδεικνύουν µια µικρή βελτίωση τον Μάιο 2013 σε σύγκριση µε τον Απρίλιο Ωστόσο, στη ζώνη του ευρώ, το λιανικό εµπόριο εξακολουθεί να είναι µειωµένο σε σύγκριση µε τον ίδιο µήνα του προηγούµενου έτους. Τα καταναλωτικά προϊόντα εκτός τροφίµων έχουν πληγεί σε µεγαλύτερο βαθµό από τα τρόφιµα, και οι ανεξάρτητοι έµποροι λιανικής είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για το λιανικό εµπόριο δεν αντιµετωπίζει άµεσα τις συνέπειες που επιφέρουν στο λιανικό εµπόριο η κρίση και τα µέτρα λιτότητας που εφαρµόζονται από τα κράτη µέλη. Συνεπώς, δεν αντιµετωπίζονται ζητήµατα όπως η πρόσβαση στη χρηµατοδότηση για τις µικρές επιχειρήσεις ούτε η πρόληψη της χρεοκοπίας ούτε το ολοένα πιο επιτακτικό ζήτηµα των κενών καταστηµάτων εν µέσω εµπορικών περιοχών. Όσον αφορά την πρόσβαση στη χρηµατοδότηση, έχουν εγκριθεί χωριστές εκθέσεις από το Κοινοβούλιο, γεγονός που αποτελεί τον µόνο λόγο για τον οποίο ο εισηγητής δεν έχει συµπεριλάβει το θέµα αυτό στην έκθεσή του. Ωστόσο, η βελτίωση της πρόσβασης στη χρηµατοδότηση είναι ζωτικής σηµασίας, ιδίως όσον αφορά τις ΜΜΕ. εδοµένου ότι οι πτωχεύσεις αφορούν κυρίως τους ανεξάρτητους λιανεµπόρους, ενώ και το µερίδιό τους στην αγορά µειώνεται µε ταχύ ρυθµό, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες τους. Αν δεν θέλουµε να καταλήξουµε µε πόλεις που είναι κλώνοι, όσον αφορά το λιανικό εµπόριο, η Επιτροπή και τα κράτη µέλη πρέπει να δράσουν τώρα. Τα µεγάλα καταστήµατα µπορούν να βοηθήσουν τα µικρότερα, καθώς είναι και δικό τους συµφέρον να διατηρηθεί ποικιλία καταστηµάτων στην περιοχή τους, δεδοµένου ότι αυτό προσελκύει περισσότερους πελάτες. Μεγάλος έµπορος λιανικής έχει δηλώσει ότι είναι η κατάλληλη στιγµή να θεσπιστεί η αρχή της «υιοθεσίας καταστήµατος». Μέσω του εν λόγω προγράµµατος, οι µικρές επιχειρήσεις θα µπορούν να ζητούν την παροχή συµβουλών, για παράδειγµα, σχετικά µε διοικητικά ή οικονοµικά ζητήµατα, χωρίς να χάνουν την ανεξαρτησία τους. Τα καταστήµατα µπορούν να συνεργάζονται συστήνοντας τοπικές ενώσεις, έτσι ώστε η ανάπτυξη της εµπορικής περιοχής να αποτελεί κοινή επιχείρησή τους, σε στενή συνεργασία µε τις τοπικές αρχές. Τα ενοίκια και οι συντελεστές για την ενέργεια θα µπορούσαν να µειωθούν προκειµένου να αναζωογονηθούν ορισµένες εµπορικές περιοχές, ενώ οι τοπικές αρχές µπορούν να διαφοροποιήσουν τα τοπικά τέλη προκειµένου να µειώσουν τα έξοδα των καταστηµάτων σε συγκεκριµένες περιοχές. Η Επιτροπή ορθώς τονίζει ότι οι χωρικές πολιτικές δεν µπορούν να εισάγουν διακρίσεις για οικονοµικούς λόγους. Ωστόσο, µπορεί να προκύψουν γκρίζες ζώνες σε περίπτωση που οι τοπικές αρχές επιθυµούν να προωθήσουν τους κεντρικούς εµπορικούς δρόµους στα αστικά κέντρα. Υπάρχει αισθητή τάση επικράτησης συγκεκριµένων τύπων λιανικού εµπορίου στους κεντρικούς εµπορικούς δρόµους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι τοπικές αρχές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να θεσπίζουν ειδικούς κανόνες που θα διασφαλίζουν την ποικιλία καταστηµάτων, η οποία είναι απαραίτητη προκειµένου να διατηρήσει µια εµπορική περιοχή την 1 Eurostat, Ανακοινωθέν τύπου είκτες ευρώ 104/2013. PE v /24 RR\ doc

15 ελκυστικότητά της. Το ηλεκτρονικό εµπόριο µπορεί να αποτελέσει χρυσή ευκαιρία για τους εµπόρους λιανικής πώλησης, αλλά και απειλή για τα καταστήµατα που απλώς αγνοούν το φαινόµενο. Έχω ακούσει πολλούς εµπόρους να διαµαρτύρονται για πελάτες που ζητούν συµβουλές σχετικά µε ένα προϊόν σε ένα παραδοσιακό κατάστηµα, ενώ στο τέλος αγοράζουν αυτό το προϊόν ηλεκτρονικά από άλλο, φθηνότερο κατάστηµα. Ορισµένοι µάλιστα υποστηρίζουν ότι ίσως πρέπει να θεσπιστεί τέλος εισόδου. Αυτό δεν αποτελεί, φυσικά, εφικτή λύση και θα επιταχύνει την παρακµή των εν λόγω καταστηµάτων, δείχνει όµως την απελπισία αυτών των λιανεµπόρων. Οι λιανέµποροι πρέπει να αποδεχθούν το ηλεκτρονικό εµπόριο ως γεγονός. Συνεπώς, είναι σκόπιµο πολλά καταστήµατα να υιοθετήσουν πολυκαναλικές πολιτικές πώλησης, συµπεριλαµβανοµένων των διαδικτυακών και των παραδοσιακών διαύλων πώλησης. Η εξυπηρέτηση είναι ένα από τα κύρια συγκριτικά πλεονεκτήµατα ενός παραδοσιακού καταστήµατος. Όσον αφορά τα ηλεκτρονικά είδη, είναι συχνά σηµαντικό για τον πελάτη να λαµβάνει σωστές συµβουλές. Το διαδίκτυο δεν είναι πάντα φιλικό προς τον πελάτη. εν είναι σαφές ποιες ιστοσελίδες µπορεί να εµπιστεύεται κανείς. Μία καλή λύση θα ήταν η σύνδεση του διαδικτυακού καταστήµατος µε τα παραδοσιακά καταστήµατα, έτσι ώστε ο πελάτης να είναι σε θέση να αναζητά και να λαµβάνει συµβουλές από έναν πραγµατικό πωλητή στο πλησιέστερο κατάστηµα µέσω του διαδικτύου. Μία άλλη λύση για την προώθηση του παραδοσιακού καταστήµατος είναι η δηµιουργία «εµπειρίας» στο κατάστηµα, η επιδίωξη πρόσθετων παροχών στον πελάτη. Τα βιβλιοπωλεία µπορούν να προσκαλούν συγγραφείς να διαβάζουν µερικά από τα έργα τους τα καταστήµατα µουσικών ειδών µπορούν να διοργανώνουν ζωντανές µουσικές παραστάσεις τα καταστήµατα ειδών ένδυσης µπορούν να διοργανώνουν επιδείξεις µόδας, κ.λπ. Η παροχή υπηρεσιών και η ενίσχυση της εµπειρίας είναι απαραίτητες για την επιβίωση των παραδοσιακών καταστηµάτων. Οι συµβάσεις των δικαιοδόχων γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν περιέλαβε συστάσεις που απαντούν σε αυτή την εξέλιξη, η οποία τείνει να υπονοµεύσει την όλη ιδέα της δικαιόχρησης (franchising) καθιστώντας τη λιγότερο ελκυστική, τη στιγµή που η δικαιόχρηση θα µπορούσε να συµβάλει στη µείωση των επιπτώσεων της οικονοµικής κρίσης. Βιωσιµότητα Λόγω του περιορισµένου πεδίου εφαρµογής της έκθεσης, ήταν αδύνατο να εξεταστεί αναλυτικά ο ρόλος του λιανικού εµπορίου στην κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική. Ωστόσο, το λιανικό εµπόριο είναι πρωτεύουσας σηµασίας όσον αφορά τα θέµατα βιωσιµότητας. Τα καταστήµατα µπορούν να επηρεάσουν ως προς το είδος προϊόντος που αγοράζουν οι καταναλωτές, ενεργοποιώντας έτσι το δίκαιο εµπόριο. Τα καταστήµατα µπορούν να προωθήσουν φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες που θα συµβάλουν στη µείωση των αποβλήτων. Μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα πρότυπα σχετικά µε την κατανάλωση τροφίµων, ώστε ο καταναλωτής να αγοράζει τις ποσότητες που χρειάζεται αποφεύγοντας τη σπατάλη τροφίµων, να αγοράζει περισσότερα βιολογικά τρόφιµα, κλπ. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινωνικές πολιτικές. υστυχώς, οι παραβιάσεις των κοινωνικών και µεταναστευτικών νόµων λαµβάνουν χώρα και στον τοµέα του λιανικού εµπορίου. Επίσης, υπάρχει η τάση πρόσληψης χαµηλόµισθων νέων υπαλλήλων και αντικατάστασής τους όσο RR\ doc 15/24 PE v04-00

16 µεγαλώνουν ηλικιακά και κοστίζουν ακριβότερα. Ειδικότερα, όταν η παροχή υπηρεσιών και η «εµπειρία» γίνονται ολοένα και πιο σηµαντικές για την επιβίωση των καταστηµάτων, είναι σηµαντικό να επενδύουµε στο προσωπικό. Το λιανικό εµπόριο είναι εξαιρετικός τοµέας για την παροχή κατάρτισης στους νέους, εντούτοις πρέπει επίσης να βασίζεται σε έµπειρο εργατικό δυναµικό προκειµένου να παρέχεται η κατάλληλη ποιότητα. Η επιβολή της εργατικής νοµοθεσίας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τα κράτη µέλη. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να ενθαρρύνεται η στενή συνεργασία µεταξύ του τοµέα λιανικού εµπορίου και των οργάνων επιβολής του νόµου, ώστε οι εν λόγω παραβιάσεις να αντιµετωπίζονται άµεσα και αποτελεσµατικά. Αθέµιτες εµπορικές πρακτικές (ΑθΕΠ) Οι γεωργοί και οι µικροί παραγωγοί συχνά αισθάνονται ότι δεν υπάρχει πραγµατική ελευθερία των συµβάσεων, δεδοµένου ότι µπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους µόνο σε έναν περιορισµένο αριθµό υπεραγορών. Ωστόσο, τα πράγµατα είναι πιο πολύπλοκα στην πραγµατικότητα. εν είναι όλοι οι παραγωγοί επιχειρήσεις µικρής κλίµακας. Για παράδειγµα, η παραγωγή ζάχαρης ελέγχεται εµφανώς από περιορισµένο αριθµό επιχειρήσεων, των οποίων η θέση είναι τόσο ισχυρή, που σε ορισµένα κράτη µέλη µπορούν ουσιαστικά να θεωρούνται µονοπώλια. Επιπλέον, οι υπεραγορές συχνά δεν έχουν άµεση επαφή µε τους παραγωγούς, αλλά µε εµπόρους διανοµής. Αυτοί οι έµποροι µπορεί να είναι µεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Τα περιθώρια κέρδους των εν λόγω επιχειρήσεων είναι συχνά πολύ µεγαλύτερα από αυτά των υπεραγορών. Όταν σχεδιάζεται η λήψη περαιτέρω µέτρων είναι σηµαντικό να λαµβάνεται υπόψη η πολυπλοκότητα της κατάστασης στην αλυσίδα εφοδιασµού τροφίµων. Η Πράσινη Βίβλος συχνά θεωρείται από τις υπεραγορές ένα πρώτο βήµα προς τη θέσπιση ενωσιακής νοµοθεσίας στον τοµέα αυτόν. Παρά το γεγονός ότι µπορεί να είναι χρήσιµο να διευκρινιστούν µέσω της ευρωπαϊκής νοµοθεσίας ή των κατευθυντήριων γραµµών ορισµένες έννοιες, όπως η «οικονοµική εξάρτηση», ο εισηγητής δεν έχει πεισθεί για την αποτελεσµατικότητα µιας καθαρά νοµοθετικής προσέγγισης. Για τους µικρότερους παραγωγούς είναι συχνά δύσκολο να συµµετάσχουν σε επίσηµες αγωγές κατά των υπεραγορών (ή των εµπόρων διανοµής). Πάρα πολύ συχνά, υπάρχει ο φόβος για αντίποινα: µπορεί να έχουν εκτεθεί ορισµένες ΑθΕΠ, αλλά µε τίµηµα την απώλεια της επιχειρηµατικής τους σχέσης µε την εν λόγω υπεραγορά ή τον εν λόγω έµπορο διανοµής. Ο εισηγητής τάσσεται συνεπώς υπέρ µιας προσεκτικής προσέγγισης. Παρότι ενδέχεται να είναι χρήσιµη η επίτευξη συµφωνίας σε επίπεδο ΕΕ για την απαγόρευση των πωλήσεων κάτω του κόστους στον τοµέα των τροφίµων, σε γενικές γραµµές καλό θα είναι να µην στηριζόµαστε υπερβολικά σε νοµοθετικές λύσεις. Οι εθελοντικές πρωτοβουλίες, οι οποίες υπάρχουν ήδη σε ορισµένα κράτη µέλη και σήµερα αναπτύσσονται επίσης σε επίπεδο ΕΕ, στο πλαίσιο του φόρουµ υψηλού επιπέδου για τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων, είναι ευπρόσδεκτες. Μπορούν να παρέχουν τη βάση για την από κοινού ανάληψη ευθύνης. Ωστόσο, ορισµένοι παραγωγοί διαµαρτύρονται ότι, χωρίς την κατάλληλη εφαρµογή, οι εν λόγω εθελοντικές πρωτοβουλίες δεν θα µπορέσουν να αλλάξουν την κατάσταση. Για να συνεχιστεί η άσκηση πίεσης απαιτείται εποµένως να προβλεφθεί ανεξάρτητος διαµεσολαβητής ή κριτής που θα έχει τη δυνατότητα έκδοσης αυτεπάγγελτων αποφάσεων. Οι υπεραγορές αντιτίθενται στους ανώνυµους µηχανισµούς καταγγελίας. Ισχυρίζονται ότι δεν είναι σε θέση να υπερασπιστούν PE v /24 RR\ doc

17 κατάλληλα τους εαυτούς τους όσον αφορά τις καταγγελίες αυτές και ότι ενδέχεται να πέφτουν θύµατα συκοφαντίας. Για να βρεθεί µια λύση που δεν θα θίγει τα συµφέροντα τόσο των παραγωγών όσο και των υπεραγορών, ο εισηγητής προτιµά ένα σύστηµα δια του οποίου θα επισηµαίνονται ορισµένες πρακτικές από τις επιχειρηµατικές ενώσεις σε έναν διαµεσολαβητή ή κριτή, διατηρώντας παράλληλα το απόρρητο όσον αφορά τις πηγές πληροφοριών. Σε συνδυασµό µε τη δυνατότητα του διαµεσολαβητή/κριτή να ενεργεί αυτεπάγγελτα, δύναται να επιτευχθεί δίκαιη λύση. Παρότι ο εισηγητής υποστηρίζει έναν εθελοντικό µηχανισµό, ο τελευταίος θα είναι αποτελεσµατικός µόνο εφόσον συµµετέχουν όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη. Αυτό σηµαίνει ότι οι παραγωγοί, οι έµποροι και οι υπεραγορές πρέπει εξίσου να συµµετάσχουν στην πρωτοβουλία. Προς το παρόν, οι παραγωγοί δεν το έχουν ακόµη πράξει µένει να δούµε πόσοι έµποροι θα συµµετάσχουν. Αν δεσµεύονται κυρίως οι υπεραγορές ως προς την υλοποίηση της πρωτοβουλίας, δεν θα υπάρξει αποτέλεσµα. εύτερον, η εθελοντική πρωτοβουλία δεν προβλέπει την καθιέρωση ανεξάρτητου διαµεσολαβητή ή κριτή. Αντίθετα, στηρίζεται στη σύσταση οµάδας διακυβέρνησης που αποτελείται από εκπροσώπους κάθε οµάδας συµφερόντων. Ο εισηγητής δεν απορρίπτει την προσέγγιση αυτή, διερωτάται όµως κατά πόσον θα είναι εφικτή σε πρακτικό επίπεδο εν συγκρίσει µε τη δράση µέσω ενός ανεξάρτητου διαµεσολαβητή/κριτή. Τέλος, η εθελοντική πρωτοβουλία βασίζεται εξ ολοκλήρου στην «κατονοµασία και προσβολή» καθώς και στην «κατονοµασία και φηµολογία» δεν προβλέπονται άλλες κυρώσεις. Ακριβώς αυτή η έλλειψη κυρώσεων είναι που αποτρέπει τους παραγωγούς από τη συµµετοχή τους στην πρωτοβουλία. Κατά συνέπεια, προκειµένου να επιτύχει η πρωτοβουλία, είναι καιρός να εξεταστεί η θέσπιση πρόσθετων κυρώσεων, π.χ. προστίµων και αποζηµιώσεων για τις ζηµίες σε περίπτωση παραβίασης των αρχών της ορθής πρακτικής. Νοµοθετικό αποτύπωµα Οι ακόλουθοι οργανισµοί έχουν εκφράσει τη γνώµη τους για το εν λόγω θέµα στον εισηγητή: Albert Heijn Carrefour Copa-Cogeca Detailhandel NL EDEKA ESBA EuroCommerce Ευρωπαϊκή Κοινότητα Συνεταιρισµών Καταναλωτών (Eurocoop) Ένωση Ευρωπαίων Βιβλιοπωλών (European Booksellers Association) Ευρωπαϊκή Στρογγυλή Τράπεζα IKEA Jumbo Λιανικού Εµπορίου (ERRT) Svensk Handel Tesco Tradecraft Vakcentrum NL UGAL RR\ doc 17/24 PE v04-00

18 ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ προς την Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών σχετικά µε το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για το λιανικό εµπόριο προς όφελος όλων των παραγόντων Συντάκτης γνωµοδότησης: David Casa ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, που είναι αρµόδια επί της ουσίας, να συµπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσµατός της τις ακόλουθες προτάσεις: 1. σηµειώνει τη σηµασία του τοµέα του λιανικού εµπορίου, ο οποίος αντιστοιχεί περίπου σε 15% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, τόσο ειδικευµένου όσο και ανειδίκευτου εργατικού προσωπικού, και ειδικότερα τη σηµασία του για τους νέους αναγνωρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής που βασίζεται στην πεποίθηση ότι η διευκόλυνση της κινητικότητας µπορεί να συµβάλει µε θετικό τρόπο στην οικονοµική αύξηση του τοµέα, τονίζει ωστόσο ότι οι διασυνοριακές υπηρεσίες απασχόλησης δεν πρέπει να θεωρηθούν λύση για την έξοδο από την κρίση σηµειώνει επίσης ότι 29% όλων των επιχειρήσεων της ΕΕ, συµπεριλαµβανοµένου ενός ιδιαίτερα υψηλού ποσοστού των ΜΜΕ, δραστηριοποιούνται στον τοµέα αυτό θεωρεί επίσης ότι τα παραδοσιακά επαγγέλµατα έχουν υποστεί σηµαντική πίεση τα τελευταία χρόνια και ότι χρειάζονται µέτρα για την ενίσχυση και την προώθηση της ποιοτικής απασχόλησης στον τοµέα αυτό 2. επισηµαίνει ότι οι έµποροι λιανικής πώλησης προσφέρουν διαφοροποιηµένους και σύγχρονους τρόπους αγοράς και πώλησης αγαθών και υπηρεσιών, οι οποίοι συµβάλλουν στη διεύρυνση των επιλογών του καταναλωτή και σε ευέλικτες ευκαιρίες απασχόλησης, ειδικότερα για τους νέους και τους µακροχρόνιους ανέργους 3. τονίζει ότι απαιτείται ένα ενιαίο και συνεκτικό σχέδιο δράσης - µε αποτελεσµατικό συντονισµό των διαφόρων τοµέων πολιτικής - προκειµένου να προαχθούν ισότιµα οι οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδόσεις του τοµέα λιανικού εµπορίου, στην κατεύθυνση επίτευξης των στόχων της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής ΕΕ2020, µε ιδιαίτερη έµφαση στη διατήρηση και δηµιουργία ποιοτικής και βιώσιµης απασχόλησης PE v /24 RR\ doc

19 4. θεωρεί ότι, ως αποτέλεσµα της οικονοµικής ύφεσης, ο τοµέας, συµπεριλαµβανοµένου του λιανικού εµπορίου, υπέστη σηµαντική µείωση της απασχόλησης και αναγκάστηκε να καταφύγει κυρίως στην επιβολή εργασιακού καθεστώτος µειωµένου ωραρίου. Ορισµένες πολυεθνικές εταιρείες, παρόλο που διατήρησαν θετικά επίπεδα κερδοφορίας, χρησιµοποίησαν την κρίση ως πρόφαση για να µειώσουν το προσωπικό, να αυξήσουν τον φόρτο εργασίας, να χρησιµοποιήσουν µέσα επιδότησης µισθού και µείωσης του ωραρίου 5. επισηµαίνει τη σηµασία της αντιµετώπισης της αναντιστοιχίας µεταξύ των δεξιοτήτων του εργατικού δυναµικού και των απαιτήσεων του τοµέα του λιανικού εµπορίου, ιδίως στις χώρες όπου παρατηρούνται υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων, λαµβάνοντας σοβαρά υπόψη τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ώστε να προωθηθεί η δηµιουργία θέσεων εργασίας ειδικά για νέους, µακροχρόνιους ανέργους, εργαζοµένους µεγαλύτερης ηλικίας και αναπήρους, όπως επίσης και να εξετασθεί η ανάγκη για επικαιροποίηση των δεξιοτήτων µέσω της διά βίου µάθησης µε σκοπό να µπορούν οι εργαζόµενοι να αναλαµβάνουν νέα καθήκοντα που θα προκύπτουν από την καινοτοµία και να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας καθώς και να ασκούν παραδοσιακά επαγγέλµατα στα οποία υπάρχει µικρή προσφορά εργατικού δυναµικού τονίζει επίσης ότι οι εργοδότες θα πρέπει να είναι προορατικοί ως προς το να προετοιµάζουν τακτικά τους εργαζόµενους για τις αλλαγές και τις καινοτοµίες στον τοµέα τους 6. σε αυτήν την κατεύθυνση και προκειµένου να καταπολεµηθεί αποτελεσµατικά το πρόβληµα της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων που καταγράφεται στο συγκεκριµένο κλάδο, επισηµαίνει ότι πρέπει να υπάρξει σαφής καθορισµός των ποιοτικών και ποσοτικών αναγκών του τοµέα µε την ενεργή συµµετοχή όλων των εµπλεκοµένων φορέων, µεταξύ αυτών και των κοινωνικών εταίρων και των εταιρειών 7. θεωρεί ότι οι µισθοί στον τοµέα του λιανικού εµπορίου είναι εν γένει χαµηλότεροι από τον µέσο µισθό στους άλλους τοµείς, και ότι αυτό προκαλεί έλλειψη δεξιοτήτων, δεδοµένου ότι οι χαµηλοί µισθοί αποτρέπουν τους εργαζοµένους µε υψηλή ειδίκευση από το να παραµείνουν στον τοµέα και να θεωρήσουν δυνατή τη σταδιοδροµία σε αυτόν. συνιστάται, συνεπώς, στα κράτη µέλη και στις επιχειρήσεις του κλάδου να ορίζουν µισθούς που επιτρέπουν στους εργαζόµενους µια αξιοπρεπή ζωή, πάντοτε σε συµφωνία µε τους κοινωνικούς εταίρους, εάν υπάρχει 8. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο τοµέας αυτός απασχολεί νέους σε υψηλό ποσοστό σε συνδυασµό µε ταχεία εναλλαγή εργαζοµένων, παρατηρείται δε η τάση να προσλαµβάνονται νέοι µε χαµηλό µισθό και µε ευέλικτες συµβάσεις και στη συνέχεια να αντικαθίστανται όσο µεγαλώνουν σε ηλικία καθώς και η τάση να αντικαθίσταται προσωπικό που καλύπτεται από µονιµότερη και πιο δαπανηρή σύµβαση ζητεί από τα κράτη µέλη να εκπονήσουν σχέδια που θα προβλέπουν κίνητρα για την επαγγελµατική κατάρτιση και την εκ νέου κατάρτιση των εργαζοµένων µεγαλύτερης ηλικίας θεωρεί ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να στηριχθεί ο εν λόγω τοµέας µε σκοπό να προσφέρει σταθερή και αξιοπρεπή απασχόληση 9. υπογραµµίζει την ανάγκη να υπάρξει µεγαλύτερη χρήση υφιστάµενων και σχεδιαζόµενων µέσων σε επίπεδο ΕΕ προς στήριξη των διαρθρωτικών εταιρικών σχέσεων µεταξύ παρόχων δεξιοτήτων και επιχειρήσεων, συµπεριλαµβανοµένων των τοµεακών συµµαχιών RR\ doc 19/24 PE v04-00

20 δεξιοτήτων, στο πλαίσιο του προγράµµατος "Erasmus για όλους", και της Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τους Νέους ενθαρρύνει την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων µεταξύ σχολείου και επιχειρήσεων, όπως τα διττά συστήµατα κατάρτισης για θέσεις µαθητείας που θα υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Συµµαχία για τη Μαθητεία 10. θεωρεί ότι ο τοµέας χαρακτηρίζεται από µεγάλη ευελιξία, µε συµβάσεις ορισµένου χρόνου και τη χρήση εργαζοµένων µέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης θεωρεί επίσης ότι ο τοµέας αυτός έχει την τάση να απαιτεί από τους εργαζοµένους να εργάζονται τις Κυριακές και τις αργίες, το βράδυ και τη νύχτα, πράγµα που θα µπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία των εργαζοµένων και στην ισορροπία εργασίας-ιδιωτικής ζωής σηµειώνει ότι έχει σηµασία να προωθηθεί µια καλή ισορροπία µεταξύ εργασίας και ιδιωτικής ζωής, και, κατά συνέπεια, καλεί τα κράτη µέλη να προσαρµόσουν τις πολιτικές τους σε σχέση µε την εργασία τις Κυριακές και τις αργίες στον τοµέα του λιανικού εµπορίου, προκειµένου να βελτιωθεί η ισορροπία ανάµεσα στην εργασία και στην ιδιωτική ζωή των εργαζοµένων χωρίς να πλήττονται αδικαιολόγητα οι ΜΜΕ στον τοµέα καλεί τα κράτη µέλη και τους κοινωνικούς εταίρους να εξετάσουν σοβαρά την εφαρµογή πολιτικών στο πλαίσιο των οποίων η κυριακάτικη εργασία θα είναι πάντα εθελοντική, επαρκώς αµειβόµενη και θα αντισταθµίζεται µε αντίστοιχες περιόδους ανάπαυσης, οι δε εξαιρέσεις θα είναι επαρκώς αιτιολογηµένες 11. καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να έχουν ως πρότυπο το πλήθος των επιχειρησιακών συµβάσεων οι οποίες έχουν προωθήσει αυτοδιαχειριζόµενα ωράρια εργασίας, έτσι ώστε το προσωπικό να µπορεί να προγραµµατίζει, µία εβδοµάδα πριν, τις υπερωρίες ή το συµπληρωµατικό ωράριο, αντί να καλείται να εργασθεί υπερωριακά εντός σύντοµης προθεσµίας και να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει σηµεία πώλησης διαφορετικά από εκείνα όπου εργάζεται συνήθως, για προσωπικούς λόγους 12. ζητεί να αυξηθεί η υποστήριξη και η ενθάρρυνση ΜΜΕ και συνεταιρισµών, ιδιαίτερα των καινοτόµων και εκείνων που συµβάλλουν στην κοινωνική οικονοµία, που εξετάζουν νέες ανάγκες της αγοράς και προωθούν δραστηριότητες φιλικές προς το περιβάλλον και κοινωνικά υπεύθυνες, µε σκοπό να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα στον τοµέα του λιανικού εµπορίου της ΕΕ, να µειωθούν οι τιµές για τους καταναλωτές, να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών και να δηµιουργηθούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης 13. σηµειώνει σηµαντικές νέες τάσεις που ενισχύουν την αποδοτικότητα στην παροχή υπηρεσιών στον τοµέα του λιανικού εµπορίου και ενθαρρύνει την υποστήριξη παρόµοιων εξελίξεων, µεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της ενιαίας ψηφιακής αγοράς και ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξή της σε διασυνοριακό επίπεδο ζητεί την πρόσθετη υποστήριξη των µικρών εµπόρων επειδή σε γενικές γραµµές είναι λιγότερο ικανοί να προσαρµόζονται στις µεταβαλλόµενες και εξελισσόµενες τεχνολογίες 14. επισηµαίνει ότι οι µεγάλοι λιανοπωλητές έχουν συγκεντρώσει τα περισσότερα οφέλη, εις βάρος των µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεων, λόγω της ικανότητάς τους να εκµεταλλεύονται τις οικονοµίες κλίµακας, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και προσφέροντας χαµηλότερες τιµές παρατηρεί ότι το φαινόµενο αυτό εγείρει ανησυχίες σχετικά µε την κοινωνική και τοπική συνοχή, την εξαφάνιση των µικρών καταστηµάτων από τις κεντρικές περιοχές των πόλεων, τους µικρότερους οικισµούς και τις αγροτικές περιοχές υπέρ των εµπορικών κέντρων εκτός πόλεων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την PE v /24 RR\ doc