ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Ελισσάβετ Συμεωνίδου - Καστανίδου Επιμέλεια : Δήμητρα Δημητρίου (Α.Μ ) Διπλωματική Εργασία με Θέμα: «Οι Επιθέσεις κατά Συστημάτων Πληροφοριών: Το Διεθνές, Ενωσιακό και Ελληνικό Πλαίσιο Προστασίας» Θεσσαλονίκη

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...1 Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ...5 ΜΕΡΟΣ Α: Ηλεκτρονικό έγκλημα, έγκλημα στον κυβερνοχώρο και συστήματα πληροφοριών Ηλεκτρονικό έγκλημα (computer crime) και έγκλημα στον κυβερνοχώρο (cyber - crime) Οι βασικές μορφές του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (computer-crime) Οι βασικές μορφές του Εγκλήματος στο Κυβερνοχώρο (cyber-crime) Συστήματα πληροφοριών Ορισμός Επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Σκοποί και επιπτώσεις των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών Περιπτωσιολογία...15 ΜΕΡΟΣ Β: Το Διεθνές νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος και την προστασία από τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Οι διεθνείς δράσεις για την καταπολέμηση του εγκλήματος στο Κυβερνοχώρο έως τη σύναψη της Σύμβασης για το Κυβερνοέγκλημα Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το κυβερνoέγκλημα (Cybercrime Convention) Ιστορική Αναδρομή Η δομή της Σύμβασης Ορισμοί Τα Αδικήματα που προβλέπονται στη Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα Τίτλος 1: Εγκλήματα κατά της Εμπιστευτικότητας, Ακεραιότητας και Διαθεσιμότητας των Δεδομένων και Συστημάτων Η/Υ (Offences against the 1

3 confidentiality, integrity and availability of computer data and systems) - Συγκριτική Θεώρηση με τις διατάξεις της ελληνικής έννομης τάξης Άρθρο 2 - Παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών (Illegal Access) α. Τα μέτρα ασφάλειας και ως ρόλος τους στον περιορισμό της υπέρμετρης ποινικοποίησης της παράνομης πρόσβασης β. Ο σκοπός απόκτησης των ηλεκτρονικών δεδομένων ή άλλος παράνομος σκοπός ως περιοριστικοί του αξιοποίνου όροι Άρθρο 3 - Παράνομη υποκλοπή δεδομένων (illegal interception) Άρθρο 4 - Παρεμβολή σε δεδομένα (Data interference) Άρθρο 5 - Παρεμβολή σε σύστημα (System Interference) Άρθρο 6 - Κακή χρήση συσκευών (misuse of devises) Άρθρο 11 - Απόπειρα και συνδρομή ή υποκίνηση (Attempt and aiding or abetting) Άρθρο 13 - Ποινές και Μέτρα (Sanctions and measures) Άρθρο 22 - Δικαιοδοσία (Jurisdiction) Τίτλος 2: Εγκλήματα που σχετίζονται με Η/Υ (Computer-related offences) Άρθρο 7 - Πλαστογραφία με ηλεκτρονικό υπολογιστή (Computerrelated forgery) Άρθρο 8 - Άπατη με ηλεκτρονικό υπολογιστή (Computer-related fraud) Τίτλος 3: Εγκλήματα που σχετίζονται με το περιεχόμενο (που διακινείται στο Διαδίκτυο) (Content-related offences) Άρθρο 9 - Εγκλήματα που σχετίζονται με τη παιδική πορνογραφία (Offences related to child pornography) Τίτλος 4: Εγκλήματα σχετικά με παραβιάσεις της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων (Offences related of infringements of copyright and related rights) Άρθρο 10 - Αδικήματα που σχετίζονται με παραβιάσεις της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων Τελικά συμπεράσματα για τη Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα

4 ΜΕΡΟΣ Γ: Το Ενωσιακό νομικό πλαίσιο για την προστασία από τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Η Απόφαση-πλαίσιο 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 24ης Φεβρουαρίου 2005 για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Η αντικατάσταση της Απόφασης-πλαισίου 2005/222/ΔΕΥ από την Οδηγία 2013/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Η νέα Οδηγία 2013/40/ΕΕ - Συγκριτική θεώρηση με το ενωσιακό και διεθνές νομικό πλαίσιο για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Γενικά Οι διατάξεις της Οδηγίας Ορισμοί (Άρθρο 2) Οι αξιόποινες συμπεριφορές (άρθρα 3 έως 7) Παράνομη πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών (άρθρο 3) Παράνομη παρεμβολή σε σύστημα (άρθρο 4) Παράνομη παρεμβολή σε δεδομένα (άρθρο 5) Παράνομη υποκλοπή (άρθρο 6) Εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την διάπραξη των αδικημάτων (άρθρο 7) Ηθική αυτουργία, υποβοήθηση και συνέργεια και απόπειρα (άρθρο 8) Κυρώσεις (άρθρο 9) Δικαιοδοσία (άρθρο Τελικά συμπεράσματα για την Οδηγία της 2013/40/ΕΕ ΜΕΡΟΣ Δ: Το Ελληνικό νομικό πλαίσιο για την προστασία από τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών Εισαγωγικά Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας του απορρήτου των επικοινωνιών Το ελληνικό πλαίσιο προστασίας του απορρήτου των επικοινωνιών Η Συνταγματική προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών Η νομοθετική προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών Ο Ν. 1805/ Τα βασικά χαρακτηριστικά του

5 2.1. Η παράνομη πρόσβαση σε στοιχεία υπολογιστή ή συστήματα επικοινωνιών- Το άρθρο 370Γ παρ. 2 Π.Κ Γενικά Το προστατευόμενο έννομο αγαθό του άρθρου 370Γ παρ. 2 Π.Κ Η αντικειμενική υπόσταση του άρθρου 370Γ παρ. 2 Π.Κ Η υποκειμενική υπόσταση του άρθρου 370Γ παρ. 2 Π.Κ Το πλαίσιο ποινής του άρθρου 370Γ παρ. 2 Π.Κ Παραβίαση απορρήτου σχετιζόμενη με η/υ - Το άρθρο 370Β Π.Κ Γενικά Η έννοια του απορρήτου στο άρθρο 370Β Π.Κ Το προστατευόμενο έννομο αγαθό του άρθρου 370Β Π.Κ Η αντικειμενική υπόσταση του άρθρου 370Β Π.Κ Οι υπαλλακτικοί τρόποι τέλεσης του εγκλήματος Η έννοια του όρου «αθέμιτα» Η υποκειμενική υπόσταση του άρθρου 370Β Π.Κ Οι διακεκριμένες μορφές του άρθρου 370Β παρ. 2 Π.Κ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΥΡΡΟΗΣ: Η σχέση του άρθρου 370Γ 2 Π.Κ. με τα άρθρα 370, 370Α, 370Β, 292Α Π.Κ. και με τα άρθρα 22 4 ν. 2472/1997 και 15 ν. 3471/ Η ενσωμάτωση της Οδηγίας στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο - αναγκαίες τροποποιήσεις και προσθήκες Οι διατάξεις του σχεδίου νόμου του νέου Ποινικού Κώδικα, σχετικά με τις προσβολές κατά συστημάτων πληροφοριών Άρθρο Παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών ή σε δεδομένα Άρθρο Παρακώλυση λειτουργίας συστήματος πληροφοριών Άρθρο Φθορά ηλεκτρονικών δεδομένων Άρθρο Υποκλοπή ηλεκτρονικών δεδομένων Άρθρο Προπαρασκευαστικές πράξεις II. ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ III. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ - ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ

6 I. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ H Κοινωνία της πληροφορίας δεν είναι μόνο μια κοινωνία γνώσης και ανάπτυξης. Η διάδοση και η επικράτηση της τεχνολογίας των υπολογιστών σε όλο το φάσμα των καθημερινών δραστηριοτήτων του ατόμου, σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των υπολογιστών σε διεθνή δίκτυα, οδήγησαν στην εμφάνιση νέων μορφών εγκληματικότητας που σχετίζονται με τα συστήματα πληροφοριών (η/υ) και το Διαδίκτυο. Η εγκληματικότητα αυτή λαμβάνει διάφορες μορφές: επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών, διάδοση παιδικής πορνογραφίας, απάτη, παραβιάσεις πνευματικής ιδιοκτησίας, προσβολές της ιδιωτικότητας, υποστήριξη της διάπραξης παραδοσιακών εγκλημάτων όπως η διακίνηση ναρκωτικών ή το δουλεμπόριο. Ο χαρακτήρας της σημερινής κοινωνίας της πληροφορίας είναι ιδιαίτερα ευάλωτος. Η οικονομία, η διοίκηση και η κοινωνία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων. Είναι μία κοινωνία υψηλών ευκαιριών και ευχερειών αλλά ταυτόχρονα και μια κοινωνία κινδύνων. Η ανωνυμία ως βασικό χαρακτηριστικό του Κυβερνοχώρου έχει σοβαρές συνέπειες για το ποινικό δίκαιο. Δεν δυσχεραίνει απλώς τη διαλεύκανση των εγκλημάτων αλλά δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα και ως προς τις αποδείξεις. Ένα άλλο σοβαρό κοινωνιολογικό-εγκληματολογικό στοιχείο είναι ότι η ανωνυμία ενθαρρύνει τους χρήστες του Διαδικτύου να επιχειρήσουν εγκληματικές πράξεις τις οποίες δεν θα επιχειρούσαν παρά μόνο στον Κυβερνοχώρο, καθώς στον χώρο αυτό δεν φαίνεται να έχει διαμορφωθεί μία ηθική τάξη με σαφείς κανόνες δεοντολογίας, επιταγές και απαγορεύσεις. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα η παραβατικότητα στο Κυβερνοχώρο να καθίσταται φαινόμενο ολοένα συχνότερο, πολυπλοκότερο και επικινδυνότερο. Οι εξελίξεις αυτές κινητοποίησαν τη διεθνή και ευρωπαϊκή κοινότητα καθώς έγινε αντιληπτό ότι οι εγκληματικές συμπεριφορές που στρέφονται κατά των συστημάτων πληροφοριών και των δεδομένων τους έχουν αποκτήσει μεγάλη κινητικότητα και διεθνή χαρακτήρα, ενώ είναι ιδιαίτερα ελκυστικές και για το χώρο του οργανωμένου εγκλήματος. Η διεθνής και ευρωπαϊκή εναρμόνιση των πράξεων που πρέπει να θεωρούνται αξιόποινες αποτελεί το πρώτο βήμα για να σχεδιαστούν παραπέρα εναρμονισμένες παρεμβάσεις στο πεδίο του δικονομικού δικαίου και να διευκολυνθεί η δικαστική συνεργασία. Στο επίπεδο της διεθνούς συνεργασίας, έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για τη ρύθμιση της προστασίας της ασφάλειας των 5

7 συστημάτων πληροφοριών. Ένα από τα πληρέστερα διεθνή νομοθετικά κείμενα είναι η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το κυβερνοέγκλημα (Convention on Cyber-crime) η οποία υπογράφηκε στις 23 Νοεμβρίου του 2001 σε μια ειδική τελετή στην Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. 1 Το Συμβούλιο έχοντας επίγνωση των ριζικών αλλαγών που επέφερε η ψηφιοποίηση, η σύγκλιση και η συνεχιζόμενη παγκοσμιοποίηση των δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών και ανησυχώντας για τον κίνδυνο ότι τα δίκτυα αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη αξιόποινων πράξεων, αποσκοπούσε με τη Σύμβαση αυτή στην χάραξη κοινής αντεγκληματικής πολιτικής και στην προαγωγή της συνεργασίας μεταξύ των κρατών. Για το λόγο αυτό στο κείμενο της Σύμβασης προβλέπεται η εναρμόνιση των εσωτερικών ποινικών νομοθεσιών των κρατών-μελών στον τομέα της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, με τη θέσπιση εσωτερικών δικονομικών διατάξεων για την έρευνα, τη δίωξη και την εκδίκαση των εγκλημάτων αυτών και με τη θέσπιση κανόνων αναφορικά με τη διεθνή συνεργασία. Η Ε.Ε είχε και αυτή από πολύ νωρίς αντιληφθεί την ανάγκη θέσπισης κανόνων δικαίου που θα απέβλεπαν στην ενίσχυση της ασφάλειας των δικτύων και στην συντονισμένη και συνεκτική προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά στο ηλεκτρονικό έγκλημα. Στον τομέα του κοινοτικού δικαίου το πρώτο βήμα έγινε με την υπ' αριθμόν 2005/222/ΔΕΥ Απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της 24ης Φεβρουαρίου 2005, σχετικά με τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών, με την οποία πραγματοποιήθηκε μια συντονισμένη προσπάθεια για τη προσέγγιση του ποινικού δικαίου των κρατών μέλη με σκοπό την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας όσον αφορά τις αξιόποινες πράξεις κατά συστημάτων πληροφοριών. 2 Ωστόσο, ο χρόνος ζωής της ανωτέρω Απόφασηςπλαισίου ήταν, όπως αποδείχθηκε, ιδιαίτερα σύντομος. Ήδη τη τελευταία αντικατέστησε η νέα οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Αυγούστου 2013 για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών. 3 Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η εξέταση των διατάξεων και των νεωτερισμών που εισάγουν τα προαναφερόμενα κείμενα, ενώ θα αναφερθούμε και στο πολύ πρόσφατο σχέδιο νόμου νέου Ποινικού Κώδικα, στο οποίο περιλαμβάνεται 1 Βλ. CETS No. 185, Budapest, 23.XI Βλ. 2005/222/ΔΕΥ, , ΕΕ L 69 της , Για την οδηγία της Ε.Ε για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών βλ. την Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, L 218/12,

8 αυτοτελές κεφάλαιο με τον τίτλο «Προσβολές Συστημάτων Πληροφοριών» καθώς στις αλλαγές που θα επιφέρει η ψήφισή του στην ελληνική έννομη τάξη. Προτού όμως μελετήσουμε τις κατ' ιδίαν ρυθμίσεις των ανωτέρων νομοθετικών κειμένων θα προηγηθεί μια σύντομη ανάλυση των εννοιών του ηλεκτρονικού εγκλήματος και του εγκλήματος που τελείται στο κυβερνοχώρο, καθώς και των συστημάτων πληροφοριών, προκειμένου να κατανοήσουμε ευκολότερα τη σημασία και τη λειτουργία των τελευταίων. ΜΕΡΟΣ Α: Ηλεκτρονικό έγκλημα, έγκλημα στον κυβερνοχώρο και συστήματα πληροφοριών 1. Ηλεκτρονικό έγκλημα (computer crime) και έγκλημα στον κυβερνοχώρο (cyber - crime). Κατά καιρούς, έχουν γίνει πολλές προσπάθειες ορισμού του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Στην αγγλική γλώσσα χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι για να περιγράψουν το ηλεκτρονικό έγκλημα, οι συνηθέστεροι είναι: computer-crime, e- crime, high tech-crime, ως γενικότεροι, και ακολουθούν οι όροι cyber-crime, internetrelated crime, ως ειδικότεροι, καθώς σε αυτή τη περίπτωση περιλαμβάνεται υποχρεωτικά και το στοιχείο του Διαδικτύου. Αντίστοιχα, στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιούνται αδιακρίτως διάφοροι όροι όπως: έγκλημα υψηλής τεχνολογίας, έγκλημα πληροφορικής, ηλεκτρονικό έγκλημα, έγκλημα που διαπράττεται μέσω η/υ, διαδικτυακό έγκλημα, έγκλημα του κυβερνοχώρου. Οι δύο τελευταίοι όροι περιλαμβάνουν το στοιχείο της δικτύωσης. Συστατικό στοιχείο του ηλεκτρονικού εγκλήματος, αποτελεί η ύπαρξη μιας συσκευής ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων, όπως ηλεκτρονικός υπολογιστής, κινητό τηλέφωνο, φορητές συσκευές (notebooks) κ.λπ. Οι εν λόγω συσκευές μπορεί είτε να αποτελούν το στόχο κάποιας επίθεσης, είτε το μέσο διάπραξης κάποιας επίθεσης ή κάποιου εγκλήματος. Το βασικό ζήτημα για το οποίο έχει δημιουργεί διχογνωμία στην επιστήμη έγκειται στην ακριβή σημασία του όρου «ηλεκτρονικό έγκλημα» (computer crime) και κυρίως στη διάκριση του από το «κυβερνοέγκλημα». Καταρχήν, πρέπει να σημειωθεί ότι το «ηλεκτρονικό έγκλημα» αποτελεί ειδικότερη μορφή του κοινού εγκλήματος ενώ προηγείται χρονικά και λογικά του κυβερνοεγκλημάτος. Όπως 7

9 παρατηρεί ο Αγγελής 4 δεν υπάρχει ακόμα γενικά αποδεκτός ορισμός του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο ούτε στη διεθνή νομοθεσία, ούτε στη διεθνή νομολογία. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) η εγκληματικότητα μέσω των υπολογιστών "αφορά κάθε παράνομη, ανήθικη ή μη εγκεκριμένη συμπεριφορά που έχει σχέση με την αυτόματη επεξεργασία και μεταφορά στοιχείων". Η άποψη ότι το έγκλημα στον κυβερνοχώρο (cyber crimes) αποτελεί τον ίδιο τύπο εγκλήματος με το «κοινό» ή «συμβατικό έγκλημα» και η μόνη διαφορά που το διακρίνει απ' αυτό είναι ότι διαπράττεται σε διαφορετικό περιβάλλον (δηλ. σε ηλεκτρονικό περιβάλλον και δη σε περιβάλλον διαδικτύου) δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Υπάρχουν εγκλήματα που διαπράττονται τόσο σε κοινό όσο και σε ηλεκτρονικό περιβάλλον, ενώ άλλα εγκλήματα διαπράττονται μόνο σε περιβάλλον ηλεκτρονικών υπολογιστών χωρίς δηλαδή να υπάρχει σύνδεση των υπολογιστών με το διαδίκτυο (ή ακόμα και εάν υπάρχει δεν χρησιμοποιείται). Μία άλλη τέλος κατηγορία ηλεκτρονικών εγκλημάτων διαπράττονται αποκλειστικά στο περιβάλλον του κυβερνοχώρου. Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω μπορούμε να διακρίνουμε τρεις βασικές κατηγορίες όσον αφορά στις μορφές του ηλεκτρονικού εγκλήματος Οι βασικές μορφές του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (computercrime). Μια πρώτη κατηγορία αποτελούν τα εγκλήματα που διαπράττονται τόσο σε «κοινό» περιβάλλον όσο και σε περιβάλλον η/υ. Για παράδειγμα, η συκοφαντική δυσφήμιση μπορεί να διαπραχθεί και με τη χρήση η/υ, μέσω της δημοσίευσης στο Internet μιας σελίδας με προσβλητικό περιεχόμενο για ένα πρόσωπο ή με την αποστολή (μέσω Internet) και ως εκ τούτου διάδοση ενός δυσφημιστικού ισχυρισμού (ά. 362, 363 Π.Κ.). Επίσης συχνά παρατηρούνται περιστατικά εκβίασης μέσω internet (ά. 385 Π.Κ.), η αντιγραφής πνευματικών έργων (άρθρο. 66 Ν. 2121/1993), ή προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όταν το έγκλημα αυτό τελεστεί σε "περιβάλλον internet" τότε πρόκειται ειδικότερα για έγκλημα που διαπράττεται στο κυβερνοχώρο (cyber-crime), ή για έγκλημα που διαπράττεται με τη βοήθεια του κυβερνοχώρου (internet related crime). 4 Αγγελής Ι., "Διαδίκτυο και ποινικό δίκαιο", ΠοινΧρ 2000/676. 8

10 Σε μια δεύτερη κατηγορία εντάσσονται τα εγκλήματα που διαπράττονται μόνο σε περιβάλλον ηλεκτρονικών υπολογιστών (computer crimes) χωρίς τη χρήση του διαδικτύου. Χαρακτηριστικό έγκλημα της κατηγορίας αυτής αποτελεί η παράνομη αντιγραφή λογισμικού (π.χ. προγραμμάτων η/υ) η οποία στο ελληνικό ποινικό κώδικα προβλέπεται τυποποιείται στο άρθρο 370Γ παρ. 1 Π.Κ. Τέλος, υπάρχουν και τα γνήσια εγκλήματα του Κυβερνοχώρου με την έννοια της ποινικοποίησης της συμπεριφοράς που έχει σχέση αποκλειστικά με τη χρήση του Διαδικτύου (cyber - crimes). Τα πιο συχνά εγκλήματα του κυβερνοχώρου είναι η διασπορά κακόβουλου λογισμικού (Viruses, Worms, Trojan Horses), καθώς και η διάδοση παιδικού πορνογραφικού υλικού μέσω του Διαδικτύου. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση τα γνήσια εγκλήματα του κυβερνοχώρου διαπράττονται αποκλειστικά με τη χρήση του διαδικτύου. Δεν είναι αρκετή για τη στοιχειοθέτηση τους μόνο η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Σε περίπτωση που ο υπολογιστής δεν είναι συνδεδεμένος με το διαδίκτυο, αλλά ενεργεί αυτοτελώς, οποιοδήποτε έγκλημα και εάν διαπραχθεί θεωρείται έγκλημα που διαπράττεται με ηλεκτρονικό υπολογιστή (computer crime) Οι βασικές μορφές του Εγκλήματος στον Κυβερνοχώρο (cybercrime). Στα εγκλήματα τώρα του κυβερνοχώρου μπορούν να ενταχθούν και παραδοσιακές μορφές αδικημάτων όταν αυτά τελούνται με τη χρήση του Διαδικτύου. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί λ.χ. η ηλεκτρονική-διαδικτυακή άπατη η οποία περιλαμβάνει: απάτες πιστωτικών καρτών, απάτες σχετικά με τις ηλεκτρονικές μεταφορές χρημάτων, απάτες τηλεπικοινωνιών και απάτες σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο και την ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων. Μια άλλη κατηγορία είναι τα εγκλήματα που σχετίζονται με το περιεχόμενο που διακινείται στο Διαδίκτυο. Η δημοσίευση δηλ. παράνομου-αθέμιτου περιεχομένου με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Το ενδιαφέρον, σήμερα, εστιάζεται σε περιεχόμενο που αφορά στην παιδική πορνογραφία και στην προτροπή ρατσιστικών εκδηλώσεων και φυλετικού μίσους με τη διάδοση μισαλλόδοξου λόγου στα διεθνή δίκτυα. Η δίωξη των παραβατών καθίστανται δυσχερής, αφενός γιατί 5 Βλ. για τις διακρίσεις αυτές σε Αγγελής Ι., ό.π., 676 επ., Βλαχόπουλος Κ., "Ηλεκτρονικό Έγκλημα - Μορφές, Πρόληψη, Αντιμετώπιση", 2007, 9 επ. 9

11 πολλοί παραβάτες δρουν από το εξωτερικό και τίθεται το σοβαρότατο πρόβλημα της έλλειψης δικαιοδοσίας και αφετέρου γιατί οι παραβάτες καλύπτονται πίσω από την ανωνυμία και την τεχνική κάλυψη που εξασφαλίζουν συστήματα όπως οι "anonymous r ers". 6 Η χρήση των ανώνυμων r ers δυσχεραίνει το έργο των διωκτικών αρχών, καθώς η εύρεση των ηλεκτρονικών ιχνών των δραστών και η αποκάλυψη της ταυτότητάς τους είναι εξαιρετικά δύσκολη. Συνήθη είναι τα αδικήματα που αφορούν προσβολές της ιδιωτικότητας καθώς και παραβιάσεις του απορρήτου μέσω Διαδικτύου. Η πρώτη περίπτωση αφορά την παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων κυρίως στο πλαίσιο της παροχής διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών σε δημόσια δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ο πιο σημαντικότερος κίνδυνος προσβολής των προσωπικών δεδομένων προέρχεται από τη χρήση των «cookies». 7 Mε τη βοήθεια των «cookies» αποσπώνται πληροφορίες για τις on line συνήθειες των διαφόρων χρηστών, κάτι που συνιστά παραβίαση της ιδιωτικής τους ζωής. Η δεύτερη περίπτωση έχει να κάνει με τη λεγόμενη ηλεκτρονική κατασκοπεία με την έννοια της παράνομης ή μη εξουσιοδοτημένης κτήσης απόρρητων πληροφοριών. Εκτός από τα ιδιωτικά απόρρητα (άρθρο 370Γ 2 Π.Κ.) οι παραβιάσεις μπορούν να αφορούν και κρατικά, επιστημονικά ή επαγγελματικά απόρρητα ή ακόμη και απόρρητα επιχειρήσεων, η λεγόμενη βιομηχανική ή επιχειρησιακή κατασκοπεία (άρθρο 370Β Π.Κ.). Την παράνομη αυτή δραστηριότητα διευκολύνει ιδιαίτερα η σύγκλιση των τεχνολογιών πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Συχνή στη πράξη είναι και η πειρατεία λογισμικού μέσω του Κυβερνοχώρου. Ο όρος αναφέρεται στην αναπαραγωγή και/ή διάθεση προγραμμάτων η/υ, τα οποία προστατεύονται από τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων, χωρίς τη γραπτή συναίνεση του δημιουργού τους. Πριν την έλευση του Διαδικτύου οι εφαρμογές λογισμικού διακινούνταν με φυσικό τρόπο (π.χ. με δισκέτες ή CD). Η εξάπλωση όμως του Διαδικτύου και ιδιαίτερα των ευρυζωνικών συνδέσεων άνοιξε νέους ορίζοντες στην πειρατεία λογισμικού. Πλέον το λογισμικό μπορεί να διακινηθεί με 6 βλ. σχετικά Βλαχόπουλος Κ., ό.π., Ως "cookies" νοούνται οι κρυπτογραφημένες αριθμοσειρές δεδομένων οι οποίες περιλαμβάνουν όλες τις πληροφορίες που αφορούν την επίσκεψη κάποιου σε μια ιστοσελίδα: στοιχεία ταυτότητας του επισκέπτη (π.χ. όνομα, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), το είδος της σελίδας έως και όλα τα δεδομένα ανταλλαγής πληροφοριών από ένα διαδικτυακό τόπο (π.χ. αριθμούς πιστωτικών καρτών στοιχεία συναλλαγών, συχνότητα επισκέψεων κ.λπ.). 10

12 διάφορες υπηρεσίες που προσφέρει το Διαδίκτυο, όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ), chat, usenet, κ.λπ. 8 Τα σημαντικότερα ωστόσο εγκλήματα που διαπράττονται μέσω του Κυβερνοχώρου, και αποτελούν το κύριο αντικείμενο της παρούσας εργασίας, αφορούν σε αξιόποινες πράξεις που μπορούν να διαπραχθούν μόνο μέσω ή σε βάρος ηλεκτρονικών δικτύων όπως: επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών και των διακινούμενων δεδομένων, (παράνομη πρόσβαση σε σύστημα, παράνομη επέμβαση σε σύστημα και δεδομένα, υποκλοπές δεδομένων κ.λπ.). Στην αμέσως επόμενη ενότητα θα αναφερθούμε στα συστήματα πληροφοριών και στις επιθέσεις που διαπράττονται εναντίον τους. 2. Συστήματα πληροφοριών Ορισμός. Σύμφωνα με το άρθρο 2 της νέας οδηγίας 2013/40 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ως «σύστημα πληροφοριών» νοείται: οποιαδήποτε συσκευή ή ομάδα διασυνδεδεμένων ή σχετικών μεταξύ τους συσκευών, εκ των οποίων μια ή περισσότερες εκτελούν, σύμφωνα με ένα πρόγραμμα, αυτόματη επεξεργασία ηλεκτρονικών δεδομένων, καθώς και τα ηλεκτρονικά δεδομένα που αποθηκεύονται, αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας, ανακτώνται ή διαβιβάζονται από την εν λόγω συσκευή ή την ομάδα συσκευών με σκοπό τη λειτουργία, τη χρήση, την προστασία και τη συντήρησή τους Επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών. Με τον όρο αυτό καλύπτονται οι αξιόποινες πράξεις που στρέφονται άμεσα κατά των ίδιων των συστημάτων πληροφοριών, ως αυτοτελών εννόμων αγαθών, θίγοντας κάποια από τις βασικές τους ιδιότητες, δηλαδή την εμπιστευτικότητα, την ακεραιότητα ή τη διαθεσιμότητά τους. Οι πράξεις αυτές διακρίνονται με τη σειρά τους σειρά τους σε τρεις βασικές κατηγορίες: Στην πρώτη κατηγόρια ανήκουν ενέργειες μέσω των οποίων επιχειρείται παρέμβαση στο ίδιο το σύστημα πληροφοριών, όπως η παράνομη πρόσβαση σε αυτό, 8 Βλ. σχετικά Βλαχοπούλος Κ., ό.π.,

13 με την οποία προσβάλλεται η εμπιστευτικότητα του, η καταστροφή ή αδρανοποίηση της λειτουργίας ενός συστήματος πληροφοριών, μέσω της οποίας θίγεται η ακεραιότητα και η διαθεσιμότητα του συστήματος και ο παράνομος αποκλεισμός από το σύστημα πληροφοριών, οπού θίγεται και εδώ το έννομο αγαθό της διαθεσιμότητας. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν πράξεις μέσω των οποίων προκαλείται παρέμβαση επάνω στις πληροφορίες ή διαφορετικά στα ηλεκτρονικά δεδομένα. Εδώ εντάσσονται ενέργειες όπως η καταστροφή ή αλλοίωση των δεδομένων που διακινούνται καθώς και η παράνομη αφαίρεση των δεδομένων. Σε μια τρίτη κατηγορία ανήκουν τέλος πράξεις προπαρασκευαστικές των επιθέσεων όπως η παραγωγή, η πώληση και η διανομή εργαλείων, ή προγραμμάτων η/υ μέσω των οποίων μπορούν να τελεστούν τα προαναφερόμενα αδικήματα. Οι επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών, πραγματοποιούνται κυρίως: α) με τη χρήση κακόβουλων λογισμικών (malware) - ιών - ειδικών προγραμμάτων, β) με τη χρήση παράνομου δικτύου προγραμμάτων ρομπότ (botnet). Το «Malware» αποτελεί σύντμηση των λέξεων malicious software και πρόκειται για κακόβουλο λογισμικό το οποίο είναι σχεδιασμένο να αποκτά κρυφή πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών (η/υ), χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση και συγκατάθεση του ιδιοκτήτη του. Η πιο διαδομένη μορφή κακόβουλου λογισμικού είναι οι «ιοί» (Virus). Συγκεκριμένα ως «ιός» ορίζεται το πρόγραμμα που μπορεί να «μολύνει» άλλα προγράμματα προσδιορίζοντας τα να αναπτύσσουν ένα πιστό αντίγραφο του. Με αυτή τη μολυντική ιδιότητα του, ο «ιός» έχει τη δυνατότητα να διαδίδεται μέσα σε ένα σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε ένα ανοικτό σύστημα χρησιμοποιώντας την έγκριση κάθε χρήστη που το χρησιμοποιεί για να μολύνει τα προγράμματα του. Κάθε πρόγραμμα που μολύνεται μπορεί επίσης να δρα σαν «ιός» και με τον τρόπο αυτό η μόλυνση να εξαπλώνεται. 9 Ο όρος «botnet» υποδηλώνει ένα δίκτυο υπολογιστών που έχει προσβληθεί από κακόβουλο λογισμικό (ιούς). Ένα τέτοιο δίκτυο υπονομευμένων υπολογιστών, τον έλεγχο των οποίων έχουν απολέσει οι νόμιμοι χρήστες, καθίσταται «zombie» και χρησιμοποιείται εν αγνοία των νόμιμων χρηστών προκειμένου να επιτεθεί σε συστήματα πληροφοριών (κυβερνοεπιθέσεις). Αυτά τα «ζόμπι» συνήθως ελέγχονται 9 Βλ. σχετικά Φαραντούρης Ν., "Σύγχρονες εγκληματικές δράσεις στο διαδίκτυο - Εννοιολογική προσέγγιση και ποινική αντιμετώπιση του Hacking και του φαινομένου της μόλυνσης με ιούς", ΠοινΔικ/2003, 191 επ. 12

14 από κάποιο άλλο υπολογιστή ο οποίος αποτελεί το «κέντρο εντολών και ελέγχου». Τα άτομα που ελέγχουν αυτό το κέντρο είναι μεταξύ των δραστών και χρησιμοποιούν τους υπονομευμένους υπολογιστές για να εξαπολύουν επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν οι δράστες αυτών των εγκλημάτων, αφού οι υπολογιστές που συνιστούν το δίκτυο προγραμμάτων ρομπότ και πραγματοποιούν την επίθεση μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικό γεωγραφικό σημείο από τον ίδιο τον δράστη. Οι επιθέσεις από δίκτυα προγραμμάτων ρομπότ συχνά εξαπολύονται σε μεγάλη κλίμακα. Οι μεγάλης κλίμακας επιθέσεις είναι αυτές που πραγματοποιούνται είτε με τη χρήση εργαλείων που πλήττουν σημαντικό αριθμό συστημάτων πληροφοριών, είτε είναι επιθέσεις που προκαλούν σημαντικές ζημίες, π.χ. διαταραχή των υπηρεσιών συστημάτων, οικονομικό κόστος ή απώλεια δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κ.λπ.. Οι ζημίες που προκαλούνται από επιθέσεις μεγάλης κλίμακας έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του ίδιου του στόχου, και/ή θίγουν το εργασιακό του περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, ένα μεγάλο «botnet» μπορεί να έχει την ικανότητα να προκαλέσει πολύ σοβαρές ζημίες. Τα «botnets» που χρησιμοποιούνται για επιθέσεις μεγάλης κλίμακας υπολογίζεται ότι αποτελούνται από έως συνδέσεις (δηλ. προσβεβλημένους υπολογιστές) ανά περίοδο 24 ωρών. Τα «botnets» αποτέλεσαν το βασικότερο λόγο επείγουσας ενεργοποίησης των δράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα «botnets» χρησιμοποιούνται επίσης για να προκαλέσουν «DoS Attacks» (Denial of Service Attacks) αλλά και για την αποστολή spam mails. Ως «DoS Attacks» νοείται η επίθεση άρνησης παροχής υπηρεσίας. Πρόκειται για επίθεση η οποία αποσκοπεί να καταστήσει ένα εργαλείο πληροφορικής (π.χ. ένα δικτυακό τόπο ή κάποια υπηρεσία Διαδικτύου) μη διαθέσιμο στους χρήστες του. Ο χρησιμοποιούμενος εξυπηρετητής ή δικτυακός τόπος δείχνει σαν να μην είναι "διαθέσιμος" για τους χρήστες του. Οι επιθέσεις αυτές διαφέρουν από τους ιούς κατά το στοιχείο ότι οι δράστες χρησιμοποιούν εργαλεία αθέμιτης πρόσβασης (hacking tools) και επιτυγχάνουν να σωρεύσουν τέτοιο όγκο δεδομένων στο σύστημα, ώστε αυτό να μη μπορεί να ανταποκριθεί και να τίθεται εκτός λειτουργίας. Μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε, παραδείγματος χάριν, να έχει ως αποτέλεσμα την απενεργοποίηση των συστημάτων επιγραμμικών πληρωμών ζημιώνοντας τους χρήστες τους. 13

15 Σκοποί και επιπτώσεις των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών. Στις σύγχρονες κοινωνίες παρατηρείται υψηλός βαθμός εξάρτησης της οικονομίας, της διοίκησης και της κοινωνίας από την αποτελεσματικότητα, την αξιοπιστία και την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων και των δικτύων. Οι "κοινωνίες της πληροφορίας" διαχειρίζονται σήμερα με τη βοήθεια των τεχνολογιών της πληροφορικής, τη διακυβέρνηση, τη στρατιωτική άμυνα κρατών, την επικοινωνία, τις μεταφορές, το σύστημα υγείας, την εκπαίδευση, την ψυχαγωγία και μια πλειάδα από τομείς κρατικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει σε σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές με αποτέλεσμα τα συστήματα πληροφοριών και τα δεδομένα που αυτά διακινούν να ανάγονται σε αγαθά άξια προστασίας. 10 Οι κυβερνοεπιθέσεις συχνά στρέφονται κατά των θεμελιωδών υποδομών ζωτικής σημασίας (ΥΖΣ). Οι (ΥΖΣ) περιλαμβάνουν τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), που παρέχουν την πλατφόρμα (πληροφοριών και επικοινωνιών), η οποία αποτελεί τη βάση για την προσφορά σημαντικών αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών όπως η ηλεκτροδότηση, η υδροδότηση, οι μεταφορές, ο τραπεζικός τομέας, οι υγειονομικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, τα σώματα ασφαλείας, το σύστημα διαχείρισης κυκλοφορίας, το χρηματιστήριο κ.α. 11 Τα αποτελέσματα των επιθέσεων μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμια τόσο για το κοινωνικό σύνολο όσο και για τους πολίτες ατομικά. Οι κυβερνοεπιθέσεις μπορεί να αποσκοπούν, στην αφαίρεση δεδομένων, απόρρητων πληροφοριών και δικαιωμάτων σε χρήματα (e-banking), στην εκβίαση για την πληρωμή λύτρων με την απειλή αχρήστευσης των συστημάτων πληροφοριών ή του περιεχομένου των δεδομένων τους, καθώς και στην καταστροφή συστημάτων και δεδομένων 10 Έτσι Καϊάφα - Γκπάντι Μ., σε "Criminalizing Attacks against Information System in the EU: The Anticipated Impact of the European Legal Instruments on the Greek Legal order, σε European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice 20 (2012) Με βάση την Οδηγία 2008/114 ΕΚ της 08/12/08 «σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης προστασίας τους» ως ΥΖΣ νοούνται «τα περιουσιακά στοιχεία, συστήματα ή μέρη αυτών που βρίσκονται εντός των κρατών μελών και τα οποία είναι ουσιώδη για τη διατήρηση των λειτουργιών ζωτικής σημασίας της κοινωνίας, της υγείας, της ασφάλειας, της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας των μελών της, και των οποίων η διακοπή λειτουργίας ή η καταστροφή θα είχε σημαντικό αντίκτυπο για ένα κράτος μέλος, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας διατήρησης των λειτουργιών αυτών». 14

16 υπολογιστών, είτε για να διευκολυνθεί κάποιο έγκλημα (ή η απόκρυψη του) ή για λόγους τρομοκρατίας. Συνήθεις είναι οι πολιτικοί, εθνικοί ακόμη και θρησκευτικοί λόγοι με επιθέσεις που σκοπούν στην αλλοίωση ή καταστροφή περιεχομένου ιστοσελίδων. Τέλος, στόχοι των επιθέσεων μπορεί να αποτελούν επιχειρήσεις ή βιομηχανίες με σκοπό την καταστροφή των συστημάτων τους και τη δυσφήμισή τους για λόγους ανταγωνισμού Περιπτωσιολογία. Στο σημείο αυτό θα αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές από τις πιο γνωστές επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας από τις αρχές του 21ου αιώνα έως και σήμερα. Μόλις έγινε λόγος για τις επιθέσεις "άρνησης παροχής υπηρεσίας" (DoS Attacks). Η μέθοδος αυτή, της υπερφόρτωσης των διακομιστών των ιστοσελίδωνγνωστής και ως Denial of service - χρησιμοποιήθηκε το Φεβρουάριο του 2000 στην εκτεταμένη επίθεση που έπληξε τις ιστοσελίδες μεγάλων ψηφιακών τόπων (όπως yahoo.com, Αmazon.com, e-bay.com, buy.com, CNN.com κ.α.). Με τη βοήθεια ειδικών προγραμμάτων ο δράστης 12 κατέγραψε τα κενά ασφαλείας των ανωτέρω ψηφιακών τόπων και κατόπιν εμφύτευσε σε αυτά ειδικά προγράμματα (τα λεγόμενα zombies), που του επέτρεψαν να ελέγχει τους υπολογιστές - στόχους. Με τη συνεχή επανάληψη της παραπάνω διαδικασίας αλλά και με τον βομβαρδισμό των ψηφιακών τόπων με αλλεπάλληλες αιτήσεις σύνδεσης κατόρθωσε να τους θέσει εκτός λειτουργίας. Οι επιθέσεις αυτές απασχόλησαν επί σειρά ημερών τις διωκτικές αρχές, το F.B.I. και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αφού για πρώτη φορά θύματα επιθέσεων αποτέλεσαν τόσο μεγάλοι δικτυακοί τόποι. Μια ακόμη επίθεση DoS πραγματοποιήθηκε εναντίον κυβερνητικών ιστοσελίδων των Η.Π.Α. Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 2001, Κινέζοι hackers παραβίασαν τους δικτυακούς τόπους των Υπουργείων Εργασίας και Υγείας των Η.Π.Α., θέτοντας τους για μικρό χρονικό διάστημα εκτός λειτουργίας Κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης αποκαλύφθηκε ότι δράστης της επίθεσης ήταν ένας 15χρονος μαθητής από το Μόντρεαλ του Καναδά, ο οποίος εμφανιζόταν στο Διαδίκτυο με το ψευδώνυμο "MafiaBoy". 13 Βλ. σχετικά σε Βλαχόπουλος Κ., ό.π.,, 2007, 46, 57, Κιούπης Δ., "Αλλοίωση ηλεκτρονικών δεδομένων και αθέμιτη πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα - Κενά και αδυναμίες της ποινικής νομοθεσίας",υπερ/2000,

17 Συχνό φαινόμενο αποτέλεσαν και οι επιθέσεις με διασπορά κακόβουλου κώδικα (malicious code) 14 εκ των οποίων οι πιο σημαντικές πραγματοποιήθηκαν με τη βοήθεια ιών. Το Μάρτιο του 1999 έκανε την εμφάνιση του ο ιός "Melissa Macro Virus", που αποτελεί την κλασικότερη μορφή μακρό - ιού. Ο δημιουργός του, αφού εξασφάλισε πρόσβαση στο λογαριασμό διαδικτυακής πρόσβασης (internet account) ενός τρίτου προσώπου (με σκοπό να συγκαλύψει τα ίχνη του), έστειλε μηνύματα, μέσω , σε μια ομάδα συζητήσεως στα οποία είχε επισυνάψει ένα συνημμένο αρχείου τύπου Word, το οποίο περιείχε ένα κατάλογο με κωδικούς ελεύθερης πρόσβασης σε ψηφιακούς πορνογραφικούς τόπους (sites). Στη πραγματικότητα όσοι άνοιγαν το αρχείο ενεργοποιούσαν ταυτόχρονα και τον ιό "Melissa". Με τον ιό αυτό το σύστημα καθίστατο πιο ευάλωτο σε προσβολές από άλλους ιούς, μολύνονταν όλα τα αρχεία ορισμένων προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου και τέλος προκαλούνταν αυτόματη αποστολή «μολυσμένων» ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε πενήντα ηλεκτρονικές διευθύνσεις, που ο ιός εντόπιζε στον υπολογιστή του θύματος. Ο ιός διαδόθηκε τόσο γρήγορα, ώστε μέσα σε 48 ώρες ανάγκασε την Microsoft και την Intel να κλείσουν τους διακομιστές τους. Ο ιός "Melissa" μόλυνε πάνω από ένα εκατομμύριο υπολογιστές 15 προκαλώντας συνολική ζημία άνω των 80 εκατομ. δολαρίων. Λίγους μήνες μετά, στις αρχές Μαΐου του έτους 2000, ένας Φιλιππινέζος φέρεται ως κατασκευαστής του ιού "ILOVEYOU" ο οποίος διαδόθηκε ταχύτατα μέσω του Διαδικτύου. Ο ιός αυτός έφτανε στο η/υ του θύματος μέσω ενός το οποίο περιείχε ένα συνημμένο αρχείο με όνομα "LOVE-LETTER-FOR-YOU.TXT.VPS". Το από μόνο του ήταν αθώο, όμως οι χρήστες που άνοιγαν το συνημμένο αρχείο ενεργοποιούσαν το συγκεκριμένο ιό, ο οποίος με τη σειρά του διέγραφε πολλά αρχεία από τον η/υ του χρήστη. Επιπλέον, ο ιός όριζε ως αρχική σελίδα στον Internet Explorer, μια σελίδα σ' ένα διακομιστή στις Φιλιππίνες και αυτόματα γινόταν λήψη (download) ενός δούρειου ίππου, ο οποίος είχε τη δυνατότητα να υποκλέπτει τους κωδικούς πρόσβασης του χρήστη και να τους αποστέλλει στο του δημιουργού του ιού. Ο ιός πολλαπλασιαζόταν χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία του "Melissa Virus", με τη διαφορά ότι έστελνε αντίστοιχα μηνύματα σ' όλες τις διευθύνσεις που υπήρχαν στο βιβλίο διευθύνσεων και όχι μόνο στις 50 πρώτες. Ο ιός "ILOVEYOU" 14 Ο κακόβουλος κώδικας διακρίνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες: τους ιούς, (viruses), τα σκουλήκια (worms) και τους δούρειους ίππους (Trojan Horses). 15 Μια εταιρία υπαλλήλων ανέφερε ότι μέσα σε 45 λεπτά, έλαβε πάνω από s. 16

18 Το 2010 σημαδεύτηκε από πολλές και σημαντικές κυβερνοεπιθέσεις. Στις αρχές επηρέασε περισσότερους από τους μισούς η/υ εταιριών στην Αμερική και πάνω από διακομιστές στην Ευρώπη, ενώ εκτιμάται ότι προκάλεσε τη μεγαλύτερη οικονομική καταστροφή στην ιστορία των η/υ με συνολικές ζημιές που ξεπέρασαν τα 9 δις δολάρια. 16 Το έτος 2007 υπήρξε για πολλούς αναλυτές η χρονιά που αναδείχθηκε όσο ποτέ άλλοτε το ηλεκτρονικό έγκλημα εξαιτίας της μεγάλης κλίμακας των επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά της Εσθονίας. Εκείνη τη χρονιά είδε το φως της δημοσιότητας το μεγαλύτερο δίκτυο «botnet» που κατασκευάστηκε μέχρι σήμερα. Επρόκειτο για ένα δίκτυο ενός εκατομμυρίου. υπολογιστών "zombie", οι χρήστες των οποίων είχαν άθελα τους εγκαταστήσει στον η/υ τους ένα επιβλαβή κώδικα μέσω ενός το οποίο μιλούσε για τρομακτικές καταιγίδες που έπλητταν εκείνες τις ημέρες την Ευρώπη. Το «botnet» αυτό έθεσε εκτός λειτουργίας επί πολλές μέρες σημαντικά τμήματα των ΥΖΣ τόσο της κυβέρνησης όσο και του ιδιωτικού τομέα λόγω της ευρείας κλίμακας των επιθέσεων που υπέστησαν, με τεράστιο οικονομικό κόστος, άνω των 20 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και με τεράστιο πολιτικό κόστος. Παρεμφερείς καταστροφικές επιθέσεις εξαπολύθηκαν και κατά της Λιθουανίας και της Γεωργίας. Εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη επίθεση καθώς οδήγησε σε προσωρινό κλείσιμο των τραπεζών, των υπουργείων και των ραδιοτηλεοπτικών φορέων των πληττόμενων χωρών. 17 Το 2008 εμφανίστηκε ένας από τους πιο γνωστούς ιούς που έπληξαν το Facebook, ο ιός "Koobface". O ιός αυτός υπέκλεπτε προσωπικά δεδομένα από λογαριασμούς των χρηστών, ενώ έστελνε και μηνύματα με ψεύτικα links στο δίκτυο φίλων του χρήστη. Επηρέασε περισσότερους από 3 εκατ. υπολογιστές από το 2008 που εμφανίστηκε για πρώτη φορά. 18 Το 2009 πραγματοποιήθηκε επίθεση σε συστήματα της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας με το «botnet» "CONFICKER". To downadup CONFICKER εκτιμήθηκε (σύμφωνα με μελέτη της Symantec Corp) ότι ήταν εγκατεστημένο σε περισσότερα από 6,5 εκατ. PCs παγκοσμίως κατά τα τέλη του του έτους πραγματοποιήθηκε επίθεση με τον ιό "Hydraq" ο οποίος στόχευε κυρίως 16 Βλ. περισσότερα σε Βλαχόπουλος Κ., ό.π., 50, Κιούπης Δ., ό.π., Πηγή: 18 Πηγή: 19 Πηγή: 17

19 στο να πλήξει επιχειρήσεις. Η δυνατότητα οικονομικού κέρδους από εκτεθειμένα δεδομένα πνευματικής ιδιοκτησίας (IP), είχε στρέψει τον ενδιαφέρον των εγκληματιών του κυβερνοχώρου προς τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με στοιχεία οι επιτιθέμενοι αξιοποιούσαν την αφθονία των προσωπικών δεδομένων που είναι εύκολα προσβάσιμα σε διάφορα sites κοινωνικής δικτύωσης για να οργανώσουν επιθέσεις σε άτομα που εργάζονται στις στοχευόμενες επιχειρήσεις. Το 2010 ήταν και η χρονιά που το κακόβουλο λογισμικό "Zitmon" ή "Zeus Trojan" κατάφερε να υποκλέψει sms που αναφέρονταν σε κωδικούς τραπεζικών συναλλαγών των χρηστών. Από τη στιγμή που το "Zeus" εγκαθίσταντο στο η/υ ενός χρήστη είχε τη δυνατότητα να κλέβει ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και κωδικούς. Μάλιστα ο ιός για να μην γίνει αντιληπτός κατά την ανάληψη των χρηματικών ποσών εκ μέρους των δραστών, άλλαζε την εικόνα που εμφανίζονταν στους browsers των χρηστών, εξαπατώντας τους, όταν έβλεπαν τους ισολογισμούς των τραπεζικών συναλλαγών τους στον υπολογιστή τους, ώστε να μην εμφανίζονται τα χρηματικά ποσά που αφαιρούσαν οι επιτήδειοι. Χρησιμοποιώντας οι δράστες «toolkits», όπως ο Zeus, δημιουργούσαν κυριολεκτικά εκατομμύρια νέων παραλλαγών κακόβουλων κωδικών σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τον εντοπισμό τους από τα προγράμματα λογισμικού ασφαλείας. Ο "Zeus" πωλείται σήμερα από διάφορα παράνομα δίκτυα με τιμή περίπου 700 δολάρια, ενώ μπορεί να αποφέρει κέρδος από μέχρι 1,5 εκατ. δολάρια. Κατά τα έτη 2010 και 2011 πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις με κακόβουλο λογισμικό "Stuxnet" σε συστήματα η/υ βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Μια τέτοια επίθεση, με προηγμένους ιούς υπολογιστών, πραγματοποιήθηκε κατά του πυρηνικού συγκροτήματος του Ιράν. Μάλιστα έχει πιστοποιηθεί ότι η επίθεση προήλθε από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ, με στόχο την διακοπή του εμπλουτισμού ουρανίου στις ιρανικές εγκαταστάσεις. Το Φεβρουάριο του 2011 οι υπολογιστές του γαλλικού υπουργείου οικονομικών δέχθηκαν επίθεση από hackers σε αρχεία που αφορούσαν τη συνάντηση των G20 η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εκείνο το έτος στη Γαλλία. Επίσης, το ίδιο έτος καταγράφηκαν επιθέσεις με το κωδικό όνομα "Nitro" οι οποίες στόχευαν κατά κύριο λόγο σε οργανισμούς που δραστηριοποιούνταν στην έρευνα, την ανάπτυξη και παραγωγή χημικών και προηγμένων υλικών. Επιβεβαιώθηκε ότι συνολικά 29 εταιρίες κυρίως στο τομέα των χημικών και 19 κυρίως στο τομέα της άμυνας είχαν γίνει στόχος των επιθέσεων. Ο σκοπός των επιθέσεων ήταν πρωτίστως η συλλογή εμπιστευτικών 18

20 πληροφοριών όπως σχέδια, τύποι και διαδικασίες παραγωγής. Όμως, το 2011 θα μείνει στη μνήμη μας ως το έτος που έθεσε τις βάσεις για το διάδοχο του περιβόητου "Stuxnet", 20 για τη σοβαρή απειλή κατά των φορητών συσκευών, 21 αλλά και για τις στοχευμένες επιθέσεις που σχετίζονταν με ένα μεγάλο αριθμό ψευδών πιστοποιητικών (παραβιάσεις πιστοποιητικών SSL). 22 Τέλος, το έτος 2013 σηματοδοτήθηκε από τις επιθέσεις των Ιρανών σε πολλές αμερικανικές τράπεζες των ΗΠΑ. Οι επιθέσεις είχαν ένα νέο ανησυχητικό γνώρισμα, οι δράστες δεν εκμεταλλεύτηκαν κάθε ένα η/υ ξεχωριστά, αλλά δημιούργησαν ένα ευρύ δίκτυο με μεγάλη υπολογιστική ισχύ. Ειδικότερα, αξιοποίησαν τους "μολυσμένους" διακομιστές για να βομβαρδίσουν τις ιστοσελίδες των τραπεζών με τεράστιο όγκο δεδομένων, έως ότου αυτοί καταρρεύσουν. Σύμφωνα με υπουργούς των ΗΠΑ, ο όγκος δεδομένων που εξαπέλυσαν οι δράστες ήταν πολλαπλάσιος εκείνου που χρησιμοποίησε η Ρωσία στις επιθέσεις κατά της Εσθονίας για ένα ολόκληρο μήνα το 2007! Ομάδα hackers ανέλαβε πρόσφατα την ευθύνη των επιθέσεων υποστηρίζοντας ότι αυτές έγιναν ως αντίποινα της περιβόητης ταινίας για το Προφήτη Μωάμεθ. Η αντιμετώπιση των επιθέσεων χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα δύσκολη χάρη στον ευάλωτο χαρακτήρα των συστημάτων που καθιστούν την πρόσβαση σε αυτά πολύ εύκολη ακόμη και από μη ειδικούς. Η ανωνυμία και η εξ' αποστάσεως τέλεση των επιθέσεων καθιστούν τη δίωξη των δραστών ιδιαίτερα δυσχερή ενώ πολύ συχνά τα θύματα δεν προχωρούν σε αποκάλυψη των επιθέσεων εξαιτίας του φόβου μείωσης της φήμης (π.χ. των εταιριών), ή ακόμη και για την αποφυγή πρόκλησης πανικού (π.χ. από την επίθεση σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο. 20 Κατά το έτος αυτό έκανε την εμφάνιση του το κακόβουλο λογισμικό "Duqu" που κατά πολλούς θεωρήθηκε πρόδρομος ενός μελλοντικού "Stuxnet". Σκοπός του "Duqu" ήταν να συλλέξει εμπιστευτικές πληροφορίες από εταιρίες, όπως κατασκευαστές εξαρτημάτων που συναντώνται σε περιβάλλοντα βιομηχανικού ελέγχου. Οι επιτιθέμενοι πίσω από τον "Duqu" αναζητούσαν πληροφορίες που θα τους βοηθούσαν να σχεδιάσουν μια μελλοντική επίθεση σε εγκαταστάσεις βιομηχανικού ελέγχου. 21 Κακόβουλο λογισμικό εμφανίστηκε ως εφαρμογή για android και μόλυνε χιλιάδες κινητά τηλέφωνα και φορητές συσκευές π.χ. tablets. 22 Πηγή: 19

21 ΜΕΡΟΣ Β: Tο Διεθνές νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος και την προστασία από τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών. 1. Οι διεθνείς δράσεις για την καταπολέμηση του εγκλήματος στο Κυβερνοχώρο έως τη σύναψη της Σύμβασης για το Κυβερνοέγκλημα. Πολλοί διεθνείς και υπερεθνικοί οργανισμοί αναγνώρισαν, από πολύ νωρίς, τον διασυνοριακό χαρακτήρα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών, λαμβάνοντας μέτρα για την καταπολέμηση τους με την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών στον τομέα της εγκληματικότητας στο κυβερνοχώρο, με σκοπό την διεθνή συνεργασία. Καθοριστικό ρόλο για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας, στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος γενικότερα, διαδραμάτισαν ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.), τα Ηνωμένα Έθνη, οι G-8, η Interpol, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Mια πρώτη προσπάθεια πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1980 από τον Ο.Ο.Σ.Α. ο οποίος συγκάλεσε μία ομάδα εμπειρογνωμόνων που εργάστηκε για την προώθηση της εναρμόνισης των σχετικών νομοθεσιών μεταξύ των κρατών. Οι εργασίες της ομάδας αυτής κατέληξαν στην έκδοση μιας έκθεσης με τίτλο "Πληροφορικό έγκλημα: Ανάλυση της νομικής πρακτικής" το 1986, με την οποία, μετά από συγκριτική έρευνα του ουσιαστικού ποινικού δικαίου διαφόρων εθνικών νομοθεσιών, προτάθηκε ένας κατάλογος ελάχιστων καταχρηστικών συμπεριφορών που θα μπορούσαν να ποινικοποιηθούν από τα κράτη (λ.χ. απάτη ή πλαστογραφία που διαπράττεται με η/υ, φθορά σε δεδομένα και προγράμματα υπολογιστή, μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε πρόγραμμα υπολογιστή, υποκλοπή δεδομένων ενός συστήματος η/υ). Ο κατάλογος αυτός είχε ως σκοπό τη χάραξη μιας κοινής βάσης για τη σύγκλιση των διαφορετικών νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το 1990, το όγδοο συνέδριο των Η.Ε. για την "Πρόληψη του εγκλήματος και την αντιμετώπιση των δραστών" επεσήμανε τα νομικά προβλήματα που σχετίζονταν με το ηλεκτρονικό έγκλημα. Αφού έληξαν οι εργασίες του Συνεδρίου εκδόθηκε ένα Ψήφισμα το οποίο καλούσε τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος, με τον εκσυγχρονισμό και την 20

22 εναρμόνιση των εθνικών ποινικών νόμων και διαδικασιών, τη λήψη προληπτικών μέτρων και μέτρων ασφάλειας των υπολογιστικών συστημάτων και την προώθηση της ανάπτυξης ενός ολοκληρωμένου διεθνούς πλαισίου κατευθυντηρίων οδηγιών και προτύπων για την πρόληψη, αντιμετώπιση και δίωξη των πληροφοριακών εγκλημάτων στο μέλλον. Πιο πρόσφατα και μετά την εμφάνιση και ραγδαία εξέλιξη του Διαδικτύου, η Γενική Συνέλευση των Η.Ε. εξέδωσε πολυάριθμα Ψηφίσματα σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, με θέματα όπως οι "Εξελίξεις στο χώρο των πληροφοριών και των τηλεπικοινωνιών στο πλαίσιο της διεθνούς ασφάλειας" 23 και "Η δημιουργία ενός παγκόσμιου θεσμικού πλαισίου ασφάλειας στο κυβερνοχώρο". 24 Το 1996 σε συνάντηση Κορυφής στο Παρίσι τα οχτώ ισχυρότερα κράτη του κόσμου (G-8) υιοθέτησαν 40 Συστάσεις για την καταπολέμηση του εγκλήματος συμπεριλαμβανομένου και του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Για την εφαρμογή τους, τον Ιανουάριο του 1997 συστάθηκε υπό τη αιγίδα των G-8, ομάδα δράσης σχετικά με το "Έγκλημα υψηλής τεχνολογίας" (G-8 Subgroup on high-tech crime), η οποία θέσπισε ένα δίκτυο που λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα (24/7), τόσο μεταξύ των κρατών μελών των G-8 όσο και άλλων κρατών που δεν ήταν μέλη. Το δίκτυο αυτό αποτελούνταν από καθορισμένα σημεία επαφής των αρμόδιων αρχών με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών στο τομέα της ηλεκτρονικής εγκληματικότητας. Μετά από ένα χρόνο, το 1997, οι Υπουργοί Δικαιοσύνης και Εσωτερικών της Ομάδας των οκτώ, σε συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον, υιοθέτησαν "Δέκα αρχές" (Ten Principles) και "Δέκα Τομείς Δράσης" (Ten Action Items), για την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Με τις αρχές αυτές προωθήθηκε ο συντονισμός της δράσης μεταξύ των κρατών κατά την ποινική έρευνα των διεθνών ηλεκτρονικών εγκλημάτων, η εκπαίδευση και εξειδίκευση του προσωπικού των αρμόδιων φορέων για την αντιμετώπιση των εγκλημάτων, η προστασία της εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας και διαθεσιμότητας των ηλεκτρονικών δεδομένων και συστημάτων, η διασφάλιση της γρήγορης πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα για τις ανάγκες των ποινικών ερευνών, καθώς και η αμοιβαία συνδρομή για τη συλλογή και ανταλλαγή των αποδεικτικών στοιχείων 23 Σχετικά είναι τα Ψηφίσματα 53/70 της 4ης Δεκεμβρίου 1998, 54/79 της 1ης Δεκεμβρίου 1999, 52/28 της 20ης Νοεμβρίου 2000, 56/19 της 29ης Νοεμβρίου 2001, 57/53 της 22ης Νοεμβρίου 2002 και 58/32 της 18ης Δεκεμβρίου Ψήφισμα 57/239 της 20ης Δεκεμβρίου

23 για την καταπολέμηση του διεθνούς ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το Μάιο του 2000, έλαβε χώρα στο Παρίσι, Συνέδριο υπό την αιγίδα των G-8, σχετικά με την αντιμετώπιση του κυβερνοεγκλήματος, στο οποίο συμμετείχαν περίπου 300 δικαστικοί λειτουργοί, αστυνομικοί, διπλωματικοί εκπρόσωποι της βιομηχανίας από το χώρο των νέων τεχνολογιών, καθώς και εκπρόσωποι ομάδων προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών. Στα πλαίσια του Συνεδρίου τονίστηκε ιδιαίτερα η ανάγκη συνεργασίας του επιχειρηματικού κόσμου και των κυβερνήσεων για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ομάδα των 8 ζήτησε, αφενός από τους εκπροσώπους της βιομηχανίας να εξεύρουν λύσεις για την αντιμετώπιση του κυβερνοεγκλήματος και, αφετέρου από τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών προς τον σκοπό αυτό. Στον αντίποδα οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας επεσήμαναν ότι η επιβολή υπερβολικών κανόνων για τον έλεγχο του Διαδικτύου, θα μπορούσε να αποτελέσει τροχοπέδη στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τόνισαν ότι έπρεπε να δοθεί έμφαση στην ορθή εφαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και να αποφευχθεί η θέσπιση νέων πιο αυστηρών κανόνων για τον έλεγχο του κυβερνοεγκλήματος που πιθανώς θα οδηγούσε σε καθεστώς αστυνόμευσης στη χρήση του Διαδικτύου. Σε Διεθνές επίπεδο, η Interpol προσέγγισε πρώτη το ζήτημα του ηλεκτρονικού εγκλήματος, στο Τρίτο Διεθνές Συμπόσιο για την Απάτη (3rd Interpol Symposium on International Fraud), στο Παρίσι το Το 1995, το πρώτο Διεθνές Συνέδριο της Interpol για το ηλεκτρονικό έγκλημα έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην έλλειψη ενός μηχανισμού παγκόσμιας εμβέλειας για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Σε επόμενα Συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν τα έτη 1996, 1998, 2000, η Interpol πρόκρινε την κατάλληλη και εξειδικευμένη εκπαίδευση των μελών της στο χώρο του εγκλήματος της τεχνολογίας των πληροφοριών, με τη συνδρομή μιας ομάδας εργασίας ή εμπειρογνωμόνων. Αρχικά λειτούργησε η Ευρωπαϊκή Ομάδα Εργασίας σχετικά με το έγκλημα της τεχνολογίας των πληροφοριών και ακολούθησαν άλλες τρεις στην Ασία, την Αμερική και τη Αφρική, οι οποίες αποτελούνταν από τους επικεφαλής ή από εξειδικευμένα μέλη των εθνικών μονάδων καταπολέμησης του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Παράλληλα ιδρύθηκε μία Διαρκής Επιτροπή για το έγκλημα της τεχνολογίας των πληροφοριών, ρόλος της οποίας ήταν ο συντονισμός και η εναρμόνιση των πρωτοβουλιών των ως άνω ομάδων εργασίας. 22

24 Σε επίπεδο Ε.Ε. το 1996 και το 1997 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με έγγραφα τα οποία εξέδωσε, τόνισε την ανάγκη για την αντιμετώπιση του παράνομου και επιβλαβούς περιεχομένου στο διαδίκτυο και την ασφαλή χρήση και λειτουργία αυτού. Τέτοια έγγραφα ήταν η Ανακοίνωση σχετικά με το παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο στο Internet, η Πράσινη Βίβλος για την προστασία των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και το Σχέδιο Δράσης για την προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του διαδικτύου μέσω της καταπολέμησης των παράνομων και επιζήμιων μορφών περιεχομένου. Τον Απρίλιο του 1998, η Επιτροπή παρουσίασε στο Συμβούλιο τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης που διεξήχθη για το ηλεκτρονικό έγκλημα (COMCRIME). Τον Οκτώβριο του 1999, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ταμπερέ, επαναδιατυπώθηκε η ανάγκη καταπολέμησης του ηλεκτρονικού εγκλήματος, με έμφαση στη διαμόρφωση κοινών νομικών ορισμών και διατάξεων. Τέλος, τον Ιανουάριο του 2001 εκδόθηκε η Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη δημιουργία μιας ασφαλέστερης κοινωνίας της πληροφορίας με τη βελτίωση της ασφάλειας των υποδομών πληροφόρησης και την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Μια από τις πρώτες προσπάθειες για τη νομική προσέγγιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος στον Ευρωπαϊκό χώρο, πραγματοποιήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης, το 1976 στο Στρασβούργο, κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου για τις "Εγκληματολογικές Πλευρές του Οικονομικού Εγκλήματος". Για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν οι μορφές του ηλεκτρονικού εγκλήματος και κυρίως της απάτης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ασχοληθεί τόσο με το ηλεκτρονικό έγκλημα όσο και με το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο. Κατά το παρελθόν εξέδωσε τρείς - μη νομικά δεσμευτικές - Συστάσεις. Ειδικότερα, το 1986 συστάθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης μια εξειδικευμένη Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων η οποία μετά από διαβουλεύσεις κατέληξε σε αξιόλογα συμπεράσματα τα οποία συμπεριλήφθηκαν στη Σύσταση No R (89) 9, η οποία σχετίζεται με το έγκλημα που διαπράττεται με ηλεκτρονικό υπολογιστή (Recommendation No R (89) 9 on Computer - related crime). Στη Σύσταση αυτή, δίνεται έμφαση στη σημασία ενός επαρκούς και γρήγορου μηχανισμού αντιμετώπισης του ηλεκτρονικού εγκλήματος, στη διασυνοριακή φύση τους και στην επιτακτική ανάγκη εναρμόνισης των εθνικών νομοθεσιών στο τομέα αυτό, καθώς και στη βελτίωση της διεθνούς νομικής συνεργασίας. Επιπλέον, επισημαίνεται η ανάγκη επίτευξης ενός διεθνούς consesus για τη ποινικοποίηση συγκεκριμένων συμπεριφορών που διαπράττονται μέσω των ηλεκτρονικών 23

Fraud Prevention Forum 2013

Fraud Prevention Forum 2013 Το μεγαλύτερο δίκτυο υπολογιστών στον κόσμο Η μεγαλύτερη κοινωνία στον κόσμο Ίσως η μεγαλύτερη εφεύρεση όλων των εποχών Παγκόσμιοι χρήστες διαδικτύου (εκατομ.) Οι χρήστες του διαδικτύου ξεπερνούν τα 2,5

Διαβάστε περισσότερα

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο- Ε.Ε. Παρ. I(I), Αρ. 4535, 16.10.2015 Ν. 147(Ι)/2015 147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2015 Προοίμιο. Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο. Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος

Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο. Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος 16.1 Ασφάλεια υπολογιστικού συστήματος Κακόβουλο λογισμικό: το λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 Έγγραφο συνεδρίασης 2004 22 Ιουνίου 2001 B5-xxxx/2001 ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σύµφωνα µε το άρθρο 107 του Κανονισµού της κ. Charlotte Cederschiöld εξ ονόµατος της Επιτροπής Ελευθεριών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΗ ΥΠΟ ΜΟΡΦΗ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ

ΘΕΣΗ ΥΠΟ ΜΟΡΦΗ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 13.6.2017 2017/2068(INI) ΘΕΣΗ ΥΠΟ ΜΟΡΦΗ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών

Διαβάστε περισσότερα

«Η διεθνής αστυνομική συνεργασία στην αντιμετώπιση της σύγχρονης εγκληματικής κινητικότητας»

«Η διεθνής αστυνομική συνεργασία στην αντιμετώπιση της σύγχρονης εγκληματικής κινητικότητας» ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ «Η διεθνής αστυνομική συνεργασία στην αντιμετώπιση της σύγχρονης εγκληματικής κινητικότητας» Ταξίαρχος Αχιλλέας Λ. ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.11.2014 COM(2014) 715 final 2014/0339 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση ορισμένων πράξεων στον τομέα της αστυνομικής

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση και την Έρευνα του Κυβερνοεγκλήματος»

Εκπαίδευση και την Έρευνα του Κυβερνοεγκλήματος» ΟΜΙΛΙΑ ΔΝΤΗ ΚΕΜΕΑ «GCC: Ελληνικό Κέντρο Αριστείας για την Εκπαίδευση και την Έρευνα του Κυβερνοεγκλήματος» 14 Οκτωβρίου 2015 Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Αξιότιμοι ομιλητές και συμμετέχοντες, Καλησπέρα σας,

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές).

Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές). Κεφάλαιο 5 Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές). Το σύνολο αυτών των εντολών το ονομάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ποινική ευθύνη στις σύγχρονες μορφές «ηλεκτρονικής λ ή απάτης» ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ

Ποινική ευθύνη στις σύγχρονες μορφές «ηλεκτρονικής λ ή απάτης» ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ Ποινική ευθύνη στις σύγχρονες μορφές «ηλεκτρονικής λ ή απάτης» Εισηγητής: Οββαδίας Σ. Ναμίας Δ.Ν. Δικηγόρος ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ Ι. Εισαγωγή- Οριοθέτηση του θέματος Συμπεριφορές που επιφέρουν περιουσιακή μετατόπιση

Διαβάστε περισσότερα

10025/16 ΘΚ/μκ 1 DG D 2B

10025/16 ΘΚ/μκ 1 DG D 2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Ιουνίου 2016 (OR. en) 10025/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 9 Ιουνίου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΙΟΣ 2015 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ Μορφές ηλεκτρονικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Ο συγκρητικός χαρακτήρας του 14 ου κεφαλαίου του Δεύτερου βιβλίου του ΠΚ...1 2. Η ατελής αναγνώριση και προστασία κοινωνικών εννόμων αγαθών στην νεοελληνική πραγματικότητα...3

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2017) 606 final.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2017) 606 final. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Οκτωβρίου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2017/0265 (NLE) 13424/17 JAI 930 CT 107 DROIPEN 140 COPEN 307 COSI 233 ENFOPOL 465 COTER 114 ΠΡΟΤΑΣΗ Αποστολέας:

Διαβάστε περισσότερα

14288/16 ΕΜ/μκρ/ΔΛ 1 DGD 1C

14288/16 ΕΜ/μκρ/ΔΛ 1 DGD 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14288/16 JAI 931 ENFOCUSTOM 183 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 12164/3/16 REV3 Θέμα: Σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα.

λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα. κακόβουλο πρόγραμμα που δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία του υπολογιστή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο B8-0477/ σύμφωνα με το άρθρο 197 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο B8-0477/ σύμφωνα με το άρθρο 197 του Κανονισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 Έγγραφο συνόδου B8-0477/207 5.7.207 ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 97 του Κανονισμού σχετικά με τη σύσταση ειδικής επιτροπής για την τρομοκρατία, τις αρμοδιότητές της,

Διαβάστε περισσότερα

Το νομικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στο διαδίκτυο

Το νομικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στο διαδίκτυο Το νομικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στο διαδίκτυο Άννα Ευθυμίου Δικηγόρος, Πρόεδρος Μ.Κ.Ο. ΝΕΟΙ, Εντεταλμένη σύμβουλος σε θέματα νεολαίας στο Δήμο Θεσσαλονίκης Ευρωπαϊκή Ένωση Υιοθέτησε: Α) Το Νο 97/C70/01

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο ίκαιο των Πληροφοριακών Συστημάτων, των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και του ιαδικτύου Α.Μ 30437. Χριστίνα Θεοδωρίδου 2

Εισαγωγή στο ίκαιο των Πληροφοριακών Συστημάτων, των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και του ιαδικτύου Α.Μ 30437. Χριστίνα Θεοδωρίδου 2 Α.Μ 30437 Χριστίνα Θεοδωρίδου 2 Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 3 1. Εισαγωγή... 7 2. Θέματα νομικής ορολογίας... 9 2.1. Η νομική έννοια του διαδικτύου και του κυβερνοχώρου... 9 2.2. Το πρόβλημα της νομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 4411/2016

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 4411/2016 1 ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 4411/2016 2 Περιεχόμενα Περιεχόμενα 3 Άρθρο 13 4 Έννοια όρων του Κώδικα Άρθρο 292Β 5 Παρακώλυση λειτουργίας πληροφοριακών συστημάτων Άρθρο 292Γ 6 Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Πρόλογος 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ανήλικοι 1. Απόφαση-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 22.12.2003 για την καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο

Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο «ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ: ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ» Λύσσαρης Β. Ευθύμιος Αστυνόμος Β Θεσσαλονίκη, 24 Μαΐου 2018 Εγκλήματα στον κυβερνοχώρο Α Περιγραφή των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Τι είναι προσωπικά δεδομένα; Είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται και προσδιορίζει ένα άτομο, όπως: στοιχεία αναγνώρισης (ονοματεπώνυμο, ηλικία, κατοικία, επάγγελμα, οικογενειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Το διαδίκτυο προσφέρει: Μετατροπή των δεδομένων σε ψηφιακή - ηλεκτρονική μορφή. Πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Cybercrime από την προανάκριση στο ακροατήριο.

Cybercrime από την προανάκριση στο ακροατήριο. Cybercrime από την προανάκριση στο ακροατήριο. Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο Δημήτριος Ι. Γκύζης 31 Μαΐου 2017 Επιθέσεις κατά Πληροφοριακών Συστημάτων/ attacks against information

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΩΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΩΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΩΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ Ίδρυση Το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ιδρύθηκε σύμφωνα με το Π.Δ. 100/2004 Το 2010 προσελήφθησαν 25 Αξιωματικοί Ειδικών

Διαβάστε περισσότερα

CyberEdge. Προσθέστε την εξειδίκευσή µας στη δική σας Προστασία από τις συνέπειες των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων

CyberEdge. Προσθέστε την εξειδίκευσή µας στη δική σας Προστασία από τις συνέπειες των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων CyberEdge Προσθέστε την εξειδίκευσή µας στη δική σας Προστασία από τις συνέπειες των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων Τι είναι το CyberEdge; 2 To CyberEdge είναι μια πλήρης ασφαλιστική λύση διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en) 9116/19 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: JAI 490 COPEN 200 CYBER 153 DROIPEN 79 JAIEX 75 ENFOPOL 229 DAPIX 177 EJUSTICE 63 MI 420 TECOM

Διαβάστε περισσότερα

L 218/8 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 218/8 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 218/8 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 14.8.2013 ΟΔΗΓΙΑ 2013/40/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 12ης Αυγούστου 2013 για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών και την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. του ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. του ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 3.10.2016 C(2016) 6265 final ANNEX 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ του ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για το κοινό πλαίσιο παρακολούθησης και αξιολόγησης που προβλέπεται

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Σέρη Αντωνίου Ελένη Γιαννουκάκη Αναστασία Κατσιφή

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Σέρη Αντωνίου Ελένη Γιαννουκάκη Αναστασία Κατσιφή ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Σέρη Αντωνίου Ελένη Γιαννουκάκη Αναστασία Κατσιφή Ο ορισμός του ηλεκτρονικού εγκλήματος: Ως ηλεκτρονικό έγκλημα ορίζονται οι αξιόποινες πράξεις που τελούνται

Διαβάστε περισσότερα

CyberEdge από την AIG

CyberEdge από την AIG Προστασία από τις συνέπειες των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων Business Solutions CyberEdge από την AIG ηλεκτρονικοί και Οι ηλεκτρονικοί και διαδικτυακοί κίνδυνοι αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Οι προβλέψεις της Symantec για την ασφάλεια το 2017

Οι προβλέψεις της Symantec για την ασφάλεια το 2017 Οι προβλέψεις της Symantec για την ασφάλεια το 2017 Κάθε χρόνο, ο χώρος της ψηφιακής ασφάλειας αντιμετωπίζει νέες μορφές απειλών, καθώς οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου εξελίσσουν την προσέγγιση τους ως

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικτυακές Ασύμμετρες Απειλές ΤΡΟΜΟΛΑΓΝΕΙΑ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ; ΠΟΣΟ ΕΤΟΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ;

Διαδικτυακές Ασύμμετρες Απειλές ΤΡΟΜΟΛΑΓΝΕΙΑ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ; ΠΟΣΟ ΕΤΟΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ; Διαδικτυακές Ασύμμετρες Απειλές ΤΡΟΜΟΛΑΓΝΕΙΑ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ; ΠΟΣΟ ΕΤΟΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ; 12 Νοεμβρίου 2017 ΔΗΜΉΤΡΗΣ Π. ΑΓΓΕΛΌΠΟΥΛΟΣ 2 Αντί Ορισμού ΔΗΜΉΤΡΗΣ Π. ΑΓΓΕΛΌΠΟΥΛΟΣ 3 Ηλεκτρονική Τρομοκρατία & Ηλεκτρονικός

Διαβάστε περισσότερα

Η SafeLine γιορτάζει 10 Χρόνια Λειτουργίας και Προστασίας των Ελλήνων χρηστών από τους κινδύνους του Διαδικτύου!

Η SafeLine γιορτάζει 10 Χρόνια Λειτουργίας και Προστασίας των Ελλήνων χρηστών από τους κινδύνους του Διαδικτύου! Η SafeLine γιορτάζει 10 Χρόνια Λειτουργίας και Προστασίας των Ελλήνων χρηστών από τους κινδύνους του Διαδικτύου! Σημαντικές χρονολογίες κατά τη δεκαετή πορεία της SafeLine: 2003: Έτος έναρξης λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... VII ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XV ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... VII ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XV ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... VII ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XV ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΞΕΠΛΥΜΑ ΒΡΟΜΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΩΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 1. Εισαγωγή...5 2. Η επιρροή του αμερικανικού

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου B8-0154/2019 6.3.2019 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας Περ. αριθ. Σελ. Κεφ. Ι. Γενική εισαγωγή 1. Η ιδιοκτησία ως αντικείμενο προσβολής... 1-4 1 2. Xαρακτηριστικά των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας... 5-7

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2225(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2225(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 19.10.2016 2016/2225(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τις επιπτώσεις των μαζικών δεδομένων στα θεμελιώδη

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 9: Ασφάλεια Ηλεκτρονικού Εμπορίου Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 9: Ασφάλεια Ηλεκτρονικού Εμπορίου Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 9: Ασφάλεια Ηλεκτρονικού Εμπορίου Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Το Προστατευόμενο Έννομο Αγαθό στην Πορνογραφία Ανηλίκων

Το Προστατευόμενο Έννομο Αγαθό στην Πορνογραφία Ανηλίκων Φάκελος Το Προστατευόμενο Έννομο Αγαθό στην Πορνογραφία Ανηλίκων Προβλήματα Συρροής Σχετικός με το ζήτημα του προστατευόμενου έννομου αγαθού είναι και ο προβληματισμός για τη συρροή 1 ανάμεσα στην πορνογραφία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 129. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0273(COD) Σχέδιο έκθεσης Monika Hohlmeier (PE v01-00)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 129. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0273(COD) Σχέδιο έκθεσης Monika Hohlmeier (PE v01-00) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 2010/0273(COD) 5.6.2013 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 129 Σχέδιο έκθεσης Monika Hohlmeier (PE476.089v01-00) σχετικά με την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 6.11.2007 SEC(2007) 1425 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Συνοδευτικό έγγραφο Πρόταση για απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΕ.ΜΕ.Α.- ΗΜΕΡΙΔΑ ISEC BALLISTICS

ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΕ.ΜΕ.Α.- ΗΜΕΡΙΔΑ ISEC BALLISTICS ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΕ.ΜΕ.Α.- ΗΜΕΡΙΔΑ ISEC BALLISTICS Το Κέντρο Μελετών Ασφαλείας (ΚΕ.ΜΕ.Α.) είναι επιστημονικός, ερευνητικός και συμβουλευτικός φορέας με σκοπό τη διεξαγωγή θεωρητικής και εφαρμοσμένης έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Υπηρεσίες Πληροφόρησης στην Ψηφιακή Εποχή: Ζητήματα Ασφάλειας και Προστασίας Ιδιωτικότητας

Υπηρεσίες Πληροφόρησης στην Ψηφιακή Εποχή: Ζητήματα Ασφάλειας και Προστασίας Ιδιωτικότητας 1 Υπηρεσίες Πληροφόρησης στην Ψηφιακή Εποχή: Ζητήματα Ασφάλειας και Προστασίας Ιδιωτικότητας Βασίλης Ζορκάδης Ηλ. Μηχ., Δρ. Επιστήμης Υπολογιστών Παν. Καρλσρούης Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων zorkadis@dpa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΦΑΣΗ - ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη διαπίστευση των εργασιών εργαστηρίου ανακριτικής

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΦΑΣΗ - ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη διαπίστευση των εργασιών εργαστηρίου ανακριτικής ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 9 Ιουλίου 2009 (OR. en) 11419/09 JAI 424 ENFOPOL 181 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΑΠΟΦΑΣΗ - ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη διαπίστευση των εργασιών

Διαβάστε περισσότερα

16542/1/09 REV 1 ΛΜ/νικ 1 DG H 2B

16542/1/09 REV 1 ΛΜ/νικ 1 DG H 2B ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 25 Νοεμβρίου 2009 (27.11) (OR. en) 16542/1/09 REV 1 JAI 868 DROIPEN 160 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Προεδρίας προς : την ΕΜΑ/το Συμβούλιο αριθ. πρότ. Επιτρ. : 16542/09 JAI

Διαβάστε περισσότερα

Όταν λέμε παράνομο περιεχόμενο ή παράνομη δραστηριότητα στο Διαδίκτυο, τι ακριβώς εννοούμε;

Όταν λέμε παράνομο περιεχόμενο ή παράνομη δραστηριότητα στο Διαδίκτυο, τι ακριβώς εννοούμε; Σημαντικές χρονολογίες κατά τη δεκαετή πορεία της SafeLine: Όταν λέμε παράνομο περιεχόμενο ή παράνομη δραστηριότητα στο Διαδίκτυο, τι ακριβώς εννοούμε; 2003: Έτος έναρξης λειτουργίας της SafeLine 2004:

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(208)049 Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ - Ανάκτηση χρημάτων και περιουσιακών στοιχείων από τρίτες χώρες σε περίπτωση απάτης Ψήφισμα

Διαβάστε περισσότερα

10335/10 ΕΚΜ/νικ 1 DG H 2B

10335/10 ΕΚΜ/νικ 1 DG H 2B ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 31 Μαΐου 2010 (01.06) (OR. es) 10335/10 Διοργανικός φάκελος: 2010/0064 (COD) DROIPEN 57 JAI 493 CODEC 493 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: ΕΜΑ/ Συμβούλιο αρ. πρότ.

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά δημόσια μηνύματα

Βασικά δημόσια μηνύματα Παγκόσμια Ημέρα (συν. 1) Κατά του Καπνίσματος_31.05.2015 (W.H.O.) «Εξάλειψη του παράνομου εμπορίου των προϊόντων καπνού» (Stop illicit trade of tobacco products) Κάθε έτος, στις 31 Μάΐου, ο Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0126(NLE) της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0126(NLE) της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2016/0126(NLE) 17.10.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων 2019

Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων 2019 Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων 2019 3 ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Ως ένας εκπαιδευτικός οργανισμός με ευθύνη για την ψηφιακή ασφάλεια των μαθητών το προσωπικό λαμβάνει τα απαραίτητα και αναγκαία

Διαβάστε περισσότερα

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/0101(NLE)

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/0101(NLE) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου 2015/0101(NLE) 6.4.2016 *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του

Διαβάστε περισσότερα

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Ενότητα 11: Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.6.2015 COM(2015) 292 final 2015/0131 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτρονικό έγκλημα είναι ένα συχνό φαινόμενο

Διαβάστε περισσότερα

9663/19 ΣΠΚ/μγ 1 JAI.2

9663/19 ΣΠΚ/μγ 1 JAI.2 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Μαΐου 2019 (OR. en) 9663/19 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 8621/19 Θέμα: JAI 574 COPEN 232 DAPIX 194 ENFOPOL 269 CYBER

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.12.2013 SWD(2013) 513 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2006 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η προστασία των πληροφοριακών συστημάτων είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία οργανισμών και επιχειρήσεων. Πριν από λίγα χρόνια, η ασφάλεια των δικτύων

Διαβάστε περισσότερα

10139/17 ΜΑΠ/μκ 1 DG D 2B

10139/17 ΜΑΠ/μκ 1 DG D 2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Ιουνίου 2017 (OR. en) 10139/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 8 Ιουνίου 2017 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα

Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Στέργιος Παλαμάς, 2015-2016 Μάθημα 2: Βασικές Αρχές Ασφάλειας Η/Υ Ασφάλεια Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Ασφάλεια από Κακόβουλο

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια Στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Λάζος Αλέξανδρος Α.Μ. 3530

Ασφάλεια Στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Λάζος Αλέξανδρος Α.Μ. 3530 Ασφάλεια Στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο Λάζος Αλέξανδρος Α.Μ. 3530 Ηλεκτρονικό Εμπόριο Χρησιμοποιείται για να περιγράψει την χρήση τηλεπικοινωνιακών μέσων (κυρίως δικτύων) για κάθε είδους εμπορικές συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Η Eurojust υπέβαλε την ετήσια έκθεση για το 2016 (έγγρ. 7971/17) στις 31 Μαρτίου 2017.

Η Eurojust υπέβαλε την ετήσια έκθεση για το 2016 (έγγρ. 7971/17) στις 31 Μαρτίου 2017. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 30 Μαΐου 2017 (OR. en) 9602/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: αριθ. προηγ. εγγρ.: 9451/1/17 REV 1 Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου COPEN

Διαβάστε περισσότερα

12892/15 ΠΧΚ/μκ 1 DGD1C

12892/15 ΠΧΚ/μκ 1 DGD1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Οκτωβρίου 2015 (OR. en) 12892/15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 9 Οκτωβρίου 2015 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

15412/16 ΔΙ/ακι 1 DGD 1C

15412/16 ΔΙ/ακι 1 DGD 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 12 Δεκεμβρίου 2016 (OR. en) 15412/16 ENFOPOL 484 ENV 791 ENFOCUSTOM 235 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία:

Διαβάστε περισσότερα

9798/15 ΔΛ/μκ 1 DGD 1C

9798/15 ΔΛ/μκ 1 DGD 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 10 Ιουνίου 2015 (OR. en) 9798/15 JAI 442 COSI 67 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Συμβούλιο Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την ανανεωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Μαρτίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Μαρτίου 2017 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Μαρτίου 2017 (OR. en) 7281/17 ENFOPOL 121 JAI 239 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: Σχέδιο ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία εγκρίνεται η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2041(INI) της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2041(INI) της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού 2015/2041(INI) 24.9.2015 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού προς την Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Cyber Risk Insurance. Κωνσταντέλος Τάσος Διευθυντής Ανάπτυξης Εργασιών. Front Line S.A. Insurance Brokers

Cyber Risk Insurance. Κωνσταντέλος Τάσος Διευθυντής Ανάπτυξης Εργασιών. Front Line S.A. Insurance Brokers Cyber Risk Insurance Κωνσταντέλος Τάσος Διευθυντής Ανάπτυξης Εργασιών Front Line S.A. Insurance Brokers Ηλεκτρονικοί & Διαδικτυακοί Κίνδυνοι Κλοπή προσωπικών στοιχείων Κακόβουλη ενέργεια από Hackers Προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.5.2015 COM(2015) 193 final 2015/0100 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 10.11.2015 L 293/15 ΚΑΤ' ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2015/1973 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 8ης Ιουλίου 2015 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 514/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με

Διαβάστε περισσότερα

Το Ηλεκτρονικό Έγκλημα στην Ελλάδα. Σχολικό 'Ετος

Το Ηλεκτρονικό Έγκλημα στην Ελλάδα. Σχολικό 'Ετος Το Ηλεκτρονικό Έγκλημα στην Ελλάδα Σχολικό 'Ετος 2014-2015 Μαθητές Β' Λυκείου Βαραγγούλη Ολυμπία Βαραγγούλη Παρασκευή Γραίκος Ιωάννης Γραμμένος Σπύρος Γραμμένου Σπυριδούλα Καποδίστριας Νίκος Καψοκαβάδης

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι. 9 η Διάλεξη. Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου

Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι. 9 η Διάλεξη. Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι 9 η Διάλεξη Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου Περιεχόμενα 9 η διάλεξη Εισαγωγή στη ασφάλεια Εισαγωγή Από τι μπορεί να κινδυνεύει ένας υπολογιστής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ κατάθεση: Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ κατάθεση: Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 8.3.2019 A8-0276/ 001-078 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-078 κατάθεση: Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Έκθεση Sylvia-Yvonne Kaufmann A8-0276/2018 Καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.6.2015 COM(2015) 291 final 2015/0130 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρόσθετου πρωτοκόλλου στη Σύμβαση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Γεωργία Κασσελούρη

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Γεωργία Κασσελούρη ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Γεωργία Κασσελούρη Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο σήμερα δεν είναι ακίνδυνη, ανεξάρτητα από τον τρόπο χρήσης των υπηρεσιών του. Υπάρχουν κακόβουλοι χρήστες και αρκετές δυνατότητες πρόκλησης

Διαβάστε περισσότερα

Links to other sites ("Δεσμοί με άλλες ιστοσελίδες") Η ιστοσελίδας μας περιλαμβάνει links ("δεσμούς") προς άλλα web sites τα οποία και δεν

Links to other sites (Δεσμοί με άλλες ιστοσελίδες) Η ιστοσελίδας μας περιλαμβάνει links (δεσμούς) προς άλλα web sites τα οποία και δεν Η διαχείριση και προστασία των προσωπικών δεδομένων του επισκέπτη των υπηρεσιών του site (stathiskotidis.gr) υπόκειται στους όρους του παρόντος κειμένου καθώς και από τις σχετικές διατάξεις του ελληνικού

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο Πληροφοριακών Συστημάτων

Δίκαιο Πληροφοριακών Συστημάτων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Δίκαιο Πληροφοριακών Συστημάτων Ενότητα: Εισαγωγή Γεώργιος Πρεζεράκος Τμήμα ΗΥΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

09. Ποινικό Δίκαιο & Ποινική Δικονομία

09. Ποινικό Δίκαιο & Ποινική Δικονομία 09. Ποινικό Δίκαιο & Ποινική Δικονομία Α.Μ. ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ/ΟΥΣΑ 7340010917027 Ο Ν.3500/06 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας Επικ. Καθηγητής Ν. Δημητράτος 7340010918001 Η επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

15623/14 ΓΒ/γπ 1 DG D 1C

15623/14 ΓΒ/γπ 1 DG D 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 15623/14 ENFOPOL 369 AGRI 709 DENLEG 173 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

* ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/0809(CNS)

* ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/0809(CNS) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 5.11.2015 2015/0809(CNS) * ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ για το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Κυβερνο-έγκλημα: Βασικές έννοιες και ζητήματα ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Αλέξανδρος-Ιωάννης Καργόπουλος,

Κυβερνο-έγκλημα: Βασικές έννοιες και ζητήματα ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Αλέξανδρος-Ιωάννης Καργόπουλος, Κυβερνο-έγκλημα: Βασικές έννοιες και ζητήματα ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Αλέξανδρος-Ιωάννης Καργόπουλος, Πρωτοδίκης, εθνικός εμπειρογνώμονας στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. Οι προκλήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19 Α. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ι. Εισαγωγή...25 ΙΙ. Ιστορική επισκόπηση του θεσμού της ασφάλισης και των νομοθετικών μέτρων που τιμωρούν την απάτη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2110(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2110(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 11.4.2016 2015/2110(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη συνέχεια που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Πορεία υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. στην

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Πορεία υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. στην ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.6.2017 COM(2017) 354 final ANNEX 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πορεία υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στην Ανακοίνωση

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι. 9 η Διάλεξη. Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου

Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι. 9 η Διάλεξη. Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μεσολόγγι 9 η Διάλεξη Μάθημα: Τεχνολογίες Διαδικτύου Περιεχόμενα 9 η διάλεξη Εισαγωγή στη ασφάλεια Εισαγωγή Από τι μπορεί να κινδυνεύει ένας υπολογιστής

Διαβάστε περισσότερα

Tax Flash 25/10/2018 ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΠΑ ΣΤΗΝ ΕΕ

Tax Flash 25/10/2018 ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΠΑ ΣΤΗΝ ΕΕ 25/10/2018 ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΠΑ ΣΤΗΝ ΕΕ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του Στη συνεδρίαση των Υπουργών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ 1. Εισαγωγή 1.1. Η λειτουργία του παρόντος διαδικτυακού τόπου www.transparency.gr υποστηρίζεται από το σωματείο «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» (στο εξής: ο «Φορέας») με σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

7768/15 ADD 1 REV 1 ΕΚΜ/ακι 1 DPG

7768/15 ADD 1 REV 1 ΕΚΜ/ακι 1 DPG Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Απριλίου 2015 (OR. fr) Διοργανικός φάκελος: 2013/0025 (COD) 7768/15 ADD 1 REV 1 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

9720/19 ΘΚ/μγ 1 JAI.1

9720/19 ΘΚ/μγ 1 JAI.1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Ιουνίου 2019 (OR. en) 9720/19 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 6 Ιουνίου 2019 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 ««««««««««««Έγγραφο συνόδου 2009 15.2.2005 B6-.../2005 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία των ερωτήσεων για προφορική απάντηση B6-.../05 και B6-.../05 σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ & ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ & ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ & ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Οι ανωτέρω Επιτροπές της Βουλής την Πέμπτη, 30 Ιουλίου 2009 και ώρα 13:00 μ.μ.

Διαβάστε περισσότερα

10005/16 ΕΜ/ακι/ΘΛ 1 DGD 2C

10005/16 ΕΜ/ακι/ΘΛ 1 DGD 2C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Ιουνίου 2016 (OR. en) 10005/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 9 Ιουνίου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

Η Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα

Η Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα Φάκελος Η Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα Δ.Κ. Οι αξιόποινες πράξεις που λαμβάνουν χώρα στο διαδίκτυο δημιουργούν πλήθος νομικών προβλημάτων λόγω της περίπλοκης λειτουργίας των υπολογιστών καθώς και λόγω

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Εμπιστοσύνη και Παιδεία. Φραγκιαδάκης Ιωάννης ΚΕ.ΜΕ.Α.

Ψηφιακή Εμπιστοσύνη και Παιδεία. Φραγκιαδάκης Ιωάννης ΚΕ.ΜΕ.Α. Ψηφιακή Εμπιστοσύνη και Παιδεία Φραγκιαδάκης Ιωάννης ΚΕ.ΜΕ.Α. 1 Σε 1 λεπτό στο διαδίκτυο 204.000.000 αποστολές emails 1.300 νέοι χρήστες κινητών τηλεφώνων Συναλλαγές 6.000.000 ευρώ Αλλά και... 21 υποκλοπές

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 3: Ποινικό Δίκαιο των Ανηλίκων

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 3: Ποινικό Δίκαιο των Ανηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Ποινικό Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 5: Εγκατάσταση Απεγκατάσταση Εφαρμογών και Ιοί Ανδρέας Βέγλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Φώτης Σπυρόπουλος

Δρ. Φώτης Σπυρόπουλος Δρ. Φώτης Σπυρόπουλος Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Πυροσβεστικής Ακαδημίας Διδάσκων ΑΕΙΤΤ Πειραιά Δικηγόρος (ΜΔΕ) οικονομολόγος Δ. Ν. ποινικών επιστημών τμήματος Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών Μέλος Δ.Σ. «Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα