ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 472 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ετήσια έκθεση για την καταπολέμηση της απάτης 2015 {SWD(2016) 234 final} {SWD(2016) 235 final} {SWD(2016) 236 final} {SWD(2016) 237 final} {SWD(2016) 238 final} {SWD(2016) 239 final} EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ετήσια έκθεση για την καταπολέμηση της απάτης ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΕ Πολιτικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης το Πρόταση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης Πρόταση για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) Αξιολόγηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/ Καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ Στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS) Μέτρα καταπολέμησης της απάτης στον τομέα των εσόδων Αμοιβαία διοικητική συνδρομή (MAA τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 515/97) Σύστημα πληροφοριών για την καταπολέμηση της απάτης (AFIS) Κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις (ΚΤΕ) Καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού Καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ Διατάξεις καταπολέμησης της απάτης σε διεθνείς συμφωνίες Μέτρα καταπολέμησης της απάτης σχετικά με τη φορολογική σήμανση του πετρελαίου ντίζελ και του φωτιστικού πετρελαίου Μέτρα καταπολέμησης της απάτης στον τομέα των δαπανών Τροποποίηση του δημοσιονομικού κανονισμού [Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης] Διατάξεις περί κοινοποίησης παρατυπιών στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) τομέας δαπανών Άλλο Εκτέλεση του προγράμματος «Hercule» Παρακολούθηση του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ Καταπολέμηση της απάτης Ετήσια έκθεση ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Συμβουλευτική επιτροπή για το συντονισμό της πρόληψης της απάτης (COCOLAF)

3 4.2. Μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση της απάτης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ Εφαρμογή των συστάσεων του ΑΠΑΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΑΤΥΠΙΕΣ Παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν και γενικές τάσεις για την περίοδο Παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως δόλιες Έσοδα Δαπάνες Παρατυπίες που δεν κοινοποιήθηκαν ως δόλιες Έσοδα Δαπάνες Αποτελέσματα των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Έσοδα Δαπάνες ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως δόλιες ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 Παρατυπίες που δεν κοινοποιήθηκαν ως δόλιες

4 ΣΥΝΟΨΗ Η ΕΕ και τα κράτη μέλη επιμερίζονται την ευθύνη για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την καταπολέμηση της απάτης. Οι εθνικές αρχές διαχειρίζονται περίπου το 80 % των δαπανών της ΕΕ και εισπράττουν παραδοσιακούς ιδίους πόρους (ΠΙΠ). Η παρούσα είναι η δεύτερη ετήσια έκθεση για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποβάλλεται από την Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Καλύπτει μέτρα καταπολέμησης της απάτης που έχουν λάβει η Επιτροπή και τα κράτη μέλη, καθώς και τα αποτελέσματα των μέτρων αυτών. Η εν λόγω εργασία εκτελείται με βάση τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τους κανονισμούς και άλλα μέσα προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, καθώς και με βάση τη σχετική εθνική νομοθεσία. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη προστατεύουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ από αδικαιολόγητες ή παράτυπες δαπάνες ή την αποφυγή καταβολής τελωνειακών δασμών και άλλων εισφορών, κυρίως μέσω: (1) προληπτικών δράσεων (2) δραστηριοτήτων έρευνας (3) διορθωτικών μηχανισμών (πρωτίστως επιβάλλονται δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη μέλη αλλά και μέτρα ανάκτησης από τους αποδέκτες των πληρωμών της ΕΕ, όσον αφορά τις δαπάνες, και συλλογή διαφυγόντων τελωνειακών δασμών και άλλων εισφορών) (4) κατασταλτικών μέτρων [ιδίως από τα κράτη μέλη για τα ταμεία επιμερισμένης διαχείρισης και τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (ΠΙΠ)]. Βάσει της επιμερισμένης διαχείρισης, την κύρια ευθύνη της αποτροπής, του εντοπισμού, της έρευνας και της διόρθωσης των παρατυπιών και της υπόνοιας απάτης φέρουν τα κράτη μέλη. Τα συμπεράσματα και οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση του 2015 βασίζονται σε ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων για τα πέντε τελευταία έτη και των προβλημάτων και κινδύνων που προσδιορίζονται στο ίδιο χρονικό διάστημα. Μέτρα που ελήφθησαν σε επίπεδο ΕΕ για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ το 2015 Όλες οι ενέργειες που προτείνονται στη στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS) είτε έχουν πλέον ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη (επαναλαμβανόμενες ενέργειες όπως η κατάρτιση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την απάτη). Η εφαρμογή μέτρων καταπολέμησης της απάτης συνεχίζεται στην Επιτροπή σύμφωνα με τις στρατηγικές καταπολέμησης της απάτης που έχουν αναπτύξει οι υπηρεσίες της Επιτροπής με βάση την CAFS. Οι εν λόγω στρατηγικές αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και επικαιροποιούνται. Ως εκ τούτου, αρκετές υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν αναθεωρήσει τη στρατηγική τους για την καταπολέμηση της απάτης και τρεις από αυτές ενέκριναν κοινή στρατηγική καταπολέμησης της απάτης. Η Επιτροπή εξακολουθεί να υποστηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών για την καταπολέμηση της απάτης διμερώς και στο πλαίσιο της συμβουλευτικής επιτροπής για τον συντονισμό της πρόληψης της απάτης (COCOLAF). Επίσης το 2015, η Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή «πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειριών» για να βελτιώσει τον συντονισμό και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στην καταπολέμηση της 4

5 διαφθοράς. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, το 2015 πραγματοποιήθηκαν τρία εργαστήρια με συμμετοχή των κρατών μελών σε θέματα όπως οι δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων, η προστασία των καταγγελτών και η διαφθορά στην υγειονομική περίθαλψη. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) συμμετείχε, επίσης, εκ μέρους της Επιτροπής σε πολλές ευρωπαϊκές και διεθνείς συναντήσεις με θέμα την καταπολέμηση της διαφθοράς. Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη διαχειρίζονται περίπου το 80 % του προϋπολογισμού της ΕΕ, είναι εξαιρετικά σημαντικό η Επιτροπή να εξακολουθεί να τους παρέχει στήριξη προκειμένου να αναπτύξουν τις δικές τους εθνικές στρατηγικές για την καταπολέμηση της απάτης (ΕΣΚΑ). Οι υπηρεσίες για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης (AFCOS) σε κάθε κράτος μέλος θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στο πλαίσιο αυτό. Έξι κράτη μέλη έχουν καταρτίσει ΕΣΚΑ. Η Τσεχική Δημοκρατία ανέφερε ότι σχεδιάζει να αναθεωρήσει τη στρατηγική της, ενώ η Ιταλία ανέφερε ότι οι AFCOS της έχουν καταρτίσει και αναπτύξει στρατηγικούς προσανατολισμούς και δράσεις που επικαιροποιούνται σε ετήσια βάση και δημοσιοποιούνται από το 2012 μέσω των ετήσιων εκθέσεών τους στο ιταλικό κοινοβούλιο. Πέντε κράτη μέλη ανέφεραν ότι η διαδικασία της κατάρτισης των ΕΣΚΑ τους βρίσκεται σε εξέλιξη. Το 2015 συνεχίστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο η συζήτηση σχετικά με δύο προτάσεις για ενίσχυση και αύξηση της αποδοτικότητας του ποινικού δικαίου όσον αφορά την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, και συγκεκριμένα: ένα σχέδιο οδηγίας για ενίσχυση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου μέσω της εναρμόνισης των ορισμών των αδικημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, καθώς επίσης των κυρώσεων και των χρονικών περιορισμών για τις εν λόγω περιπτώσεις, ένα σχέδιο κανονισμού για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), το οποίο προτάθηκε το 2013 με στόχο την ενίσχυση και τον εξορθολογισμό της δίωξης σε όλη την ΕΕ των αδικημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Με την έκδοση, το 2014, των αναθεωρημένων οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις και τους τομείς κοινής ωφέλειας και τη θέσπιση μιας νέας οδηγίας για τις συμβάσεις παραχώρησης, αυξήθηκε η διαφάνεια και ενισχύθηκαν οι διατάξεις καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς, μέσω: του ορισμού της «σύγκρουσης συμφερόντων» της καθιέρωσης των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων ως υποχρεωτικών της θέσπισης υποχρεώσεων παρακολούθησης και κοινοποίησης με στόχο την πάταξη της απάτης στον τομέα των συμβάσεων και άλλων σοβαρών παρατυπιών. Αρκετά κράτη μέλη έλαβαν συστάσεις από την Επιτροπή προκειμένου να αναλάβουν δράση με στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας ή την εντατικοποίηση των προσπαθειών στη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη και τις δημόσιες συμβάσεις. Προκειμένου να ενσωματώσουν τις οδηγίες της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία, τα περισσότερα κράτη μέλη εκπόνησαν νέους εθνικούς νόμους. Σε επτά κράτη μέλη, η νέα νομοθεσία τέθηκε σε ισχύ στις 18 Απριλίου Από την 1η Ιανουαρίου 2016, μετά τη θέσπιση του κανονισμού 2015/1929 για την τροποποίηση του δημοσιονομικού κανονισμού, η Επιτροπή καθιέρωσε βελτιωμένο σύστημα έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού (EDES) για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. 5

6 Στο σκέλος των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ, το 2015 η Επιτροπή ενέκρινε δέσμη τεσσάρων κατ' εξουσιοδότηση και τεσσάρων εκτελεστικών κανονισμών που αφορούν τις διατάξεις περί «κοινοποίησης παρατυπιών» στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου Στόχος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα και η συνέπεια των πληροφοριών που υποβάλλουν τα κράτη μέλη σχετικά με τις παρατυπίες και την απάτη και να διασφαλιστεί ότι η διοικητική επιβάρυνση των κρατών μελών λόγω των υποχρεώσεων αναφοράς θα είναι όσο το δυνατόν μικρότερη. Όσον αφορά τα έσοδα του προϋπολογισμού, το 2015 σημειώθηκε σημαντική πρόοδος για την περαιτέρω προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ: Το 2015 τέθηκε σε ισχύ ο αναθεωρημένος κανονισμός 515/97 σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή στον τομέα των τελωνείων, με τον οποίο δημιουργείται βάση δεδομένων της ΕΕ για τα εμπορεύματα που εισέρχονται, διαμετακομίζονται ή εξέρχονται από την ΕΕ. Ο εν λόγω κανονισμός θα λειτουργήσει ως ισχυρό εργαλείο για την κλιμάκωση των ενεργειών καταπολέμησης της τελωνειακής απάτης το 2015 αποδείχθηκε ότι οι κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής που εκδίδονται έπειτα από κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις (ΚΤΕ) τις οποίες διεξάγει η OLAF αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών για τον εντοπισμό παρατυπιών σε συναλλαγές που αφορούν ορισμένα είδη εμπορευμάτων η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων και άλλων μορφών παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού παραμένει υψηλή προτεραιότητα για την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή το 2015 συνέχισε να εφαρμόζει ενεργά το σχέδιο δράσης της «ανακοίνωσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων και άλλων μορφών παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού», σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη το χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Hercule III» συνεισφέρει στην ενίσχυση των επιχειρήσεων και των διοικητικών δυνατοτήτων των τελωνειακών και αστυνομικών αρχών των κρατών μελών. Εντοπισμός και κοινοποίηση δόλιων και μη δόλιων παρατυπιών εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ Το 2015, τα κράτη μέλη ανέφεραν παρατυπίες που σχετίζονταν με έσοδα και δαπάνες και οι οποίες αφορούσαν συνολικό ποσό 3,21 δισ. EUR περίπου από τα κονδύλια της ΕΕ. Σε σύγκριση με το 2014, ο αριθμός των παρατυπιών που εντοπίστηκαν αυξήθηκε κατά 36 % και στα αντίστοιχα χρηματικά ποσά σημειώθηκε ελαφρά μείωση κατά 1 %. Η αύξηση στον αριθμό των παρατυπιών σχετίζεται με συγκεκριμένες συνθήκες που επικράτησαν στον τομέα της πολιτικής συνοχής δύο κρατών μελών. Το 2015 κοινοποιήθηκαν ως δόλιες παρατυπίες, μειωμένες κατά (11 %) σε σύγκριση με το 2014, ενώ τα αντίστοιχα ποσά αυξήθηκαν κατά 18 % σε 637,6 εκατ. EUR. Στο σκέλος των εσόδων, σημειώθηκε μείωση τόσο σε επίπεδο αριθμών όσο και σε επίπεδο ποσών. Αντιθέτως, στο σκέλος των δαπανών σημειώθηκε μείωση κατά 10 % στον αριθμό των δόλιων παρατυπιών που κοινοποιήθηκαν σε σύγκριση με το 2014, ενώ στα ποσά σημειώθηκε αύξηση κατά 55 %. 6

7 Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν επισημάνει επανειλημμένως την ανάγκη σχεδιασμού και επικέντρωσης των ελεγκτικών τους δραστηριοτήτων με βάση εργαλεία ανάλυσης κινδύνου και ηλεκτρονικά εργαλεία. Για αυτόν τον σκοπό, η Επιτροπή προωθεί τη χρήση του εργαλείου ανάλυσης κινδύνου Arachne στα κράτη μέλη, με στόχο την ενίσχυση των διαχειριστικών επαληθεύσεων. Οι νέες αυτές πρακτικές ενδέχεται να έχουν διαδραματίσει κάποιον ρόλο στη βελτίωση των δυνατοτήτων εντοπισμού. Στο σκέλος των δαπανών, δεν παρατηρείται σημαντική μεταστροφή των τάσεων. Από τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους, τα εμπορεύματα που είχαν θιγεί περισσότερο από την απάτη και τις παρατυπίες ήταν οι ηλιακοί συλλέκτες. Το 2015, κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή παρατυπίες ως μη δόλιες (περίπου 41 % περισσότερες από το 2014). Τα ποσά: αυξήθηκαν για τους δύο τομείς επιμερισμένης διαχείρισης παρέμειναν σταθερά για τον τομέα των εσόδων μειώθηκαν για τις προενταξιακές και τις άμεσες δαπάνες. Αυτό αποδίδεται κυρίως στην προοδευτική εφαρμογή διαφόρων προγραμμάτων δαπανών, ωστόσο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τις ειδικές συνθήκες που επικράτησαν στα δύο κράτη μέλη, όπως προαναφέρθηκε. Οι πληροφορίες σχετικά με τις ανακτήσεις, τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τα υπόλοιπα προληπτικά και διορθωτικά μέτρα θα περιληφθούν στην ετήσια ανακοίνωση από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο σχετικά με την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μέτρα που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη Το 2015, τα κράτη μέλη έλαβαν μεγάλο αριθμό μέτρων για την καταπολέμηση της απάτης στους ακόλουθους τομείς: δημόσιες συμβάσεις οικονομικό έγκλημα σύγκρουση συμφερόντων διαφθορά ορισμός της απάτης καταγγέλτες. Ειδικότερα, όλα τα κράτη μέλη στα οποία δόθηκαν συγκεκριμένες συστάσεις προκειμένου να ενισχύσουν τα συστήματα εντοπισμού απάτης και/ή κοινοποίησης που διαθέτουν έλαβαν σημαντικά μέτρα για να βελτιώσουν το εθνικό τους σύστημα. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν, επίσης, ότι έχουν λάβει μέτρα για ενίσχυση της συνεργασίας με άλλα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι όλες οι συναλλαγές και όλοι οι οικονομικοί φορείς περιλαμβάνονται στον πληθυσμό που υποβάλλεται σε ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό, ανεξαρτήτως εάν ο εισαγωγέας είναι εγκαταστημένος ή όχι στο κράτος μέλος όπου πραγματοποιείται η εισαγωγή. 7

8 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κάθε χρόνο, σύμφωνα με το άρθρο 325 παράγραφος 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της απάτης και οποιωνδήποτε άλλων παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη επιμερίζονται την ευθύνη για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την καταπολέμηση της απάτης. Οι εθνικές αρχές διαχειρίζονται περίπου το 80 % των δαπανών της ΕΕ και εισπράττουν παραδοσιακούς ιδίους πόρους (ΠΙΠ). Η Επιτροπή εποπτεύει τους δύο προαναφερθέντες τομείς, καθορίζει πρότυπα και επαληθεύει τη συμμόρφωση. Η στενή συνεργασία ανάμεσα στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη είναι ουσιώδους σημασίας ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Ένας από τους κύριους στόχους της παρούσας έκθεσης είναι η αξιολόγηση της συνεργασίας αυτής το 2015, και των τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να βελτιωθεί. Η παρούσα έκθεση περιγράφει τα μέτρα που ελήφθησαν το 2015 σε επίπεδο ΕΕ και παρέχει συνοπτική παρουσίαση και αξιολόγηση των δράσεων που αναλήφθηκαν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση της απάτης. Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, ανάλυση των κύριων επιτευγμάτων των εθνικών και ευρωπαϊκών φορέων όσον αφορά τον εντοπισμό και την κοινοποίηση υποθέσεων απάτης και παρατυπιών σχετικά με τις δαπάνες και τα έσοδα της ΕΕ. Το σύστημα υποβολής αναφορών έχει συμβάλει σημαντικά στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και στην καταπολέμηση της απάτης. Ειδικότερα, στην έκθεση επισημαίνονται οι τρόποι με τους οποίους εφαρμόζονται σε κάθε κράτος μέλος οι διατάξεις σχετικά με την κοινοποίηση παρατυπιών, καθώς το αναλυτικό μέρος της παρούσας έκθεσης βασίζεται σε πληροφορίες που ελήφθησαν από σχετικές κοινοποιήσεις. Η έκθεση συνοδεύεται από έξι έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΕ 2.1. Πολιτικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης το Πρόταση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης 2 Στόχος της προτεινόμενης οδηγίας είναι η ενίσχυση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου μέσω της εναρμόνισης των ορισμών των αδικημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ καθώς και των κυρώσεων και χρονικών περιορισμών για τις εν λόγω υποθέσεις. Οι 1 i) Εφαρμογή του άρθρου 325 από τα κράτη μέλη εντός του 2015 ii) Στατιστική αξιολόγηση των παρατυπιών που κοινοποιήθηκαν για το 2015 και αφορούσαν τους ιδίους πόρους, τους φυσικούς πόρους, την πολιτική συνοχή και την προενταξιακή βοήθεια iii) Συστάσεις που αποτελούν συνέχεια της έκθεσης της Επιτροπής για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ καταπολέμηση της απάτης, 2014 iv) Μεθοδολογία σχετικά με τη στατιστική αξιολόγηση των κοινοποιηθεισών παρατυπιών για το 2015 v) Ετήσια επισκόπηση με πληροφορίες για τα αποτελέσματα του προγράμματος «Hercule IΙI» το vi) Εφαρμογή της στρατηγικής της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS). COM(2012) 363 final. 8

9 διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ξεκίνησαν το 2014 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Ο τελευταίος τριμερής διάλογος πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2015, στη διάρκεια του οποίου συζητήθηκαν εκκρεμή βασικά θέματα, όπως η συμπερίληψη της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και η εναρμόνιση των κυρώσεων και των προθεσμιών παραγραφής. Οι συζητήσεις σχετικά με τον ΦΠΑ συνεχίζονται επί του παρόντος στο Συμβούλιο, μετά την απόφαση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την υπόθεση «Taricco» στις 8 Σεπτεμβρίου , με την οποία επιβεβαίωσε ότι η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ καλύπτεται από τη σύμβαση PIF Πρόταση για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη θέσπιση κανονισμού για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας 4 (EPPO) συνεχίστηκαν στο Συμβούλιο καθ' όλη τη διάρκεια του 2015, υπό την καθοδήγηση της προεδρίας της Λετονίας και του Λουξεμβούργου. Χάρη στην πρόοδο που επιτεύχθηκε, κατέστη δυνατό να ολοκληρωθούν προσωρινά οι διαπραγματεύσεις επί του πρώτου μισού του σχεδίου κανονισμού, το οποίο άπτεται ζητημάτων όπως η αρμοδιότητα, η δομή και οι εξουσίες διενέργειας ερευνών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας Αξιολόγηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 Σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού αριθ. 883/2013, η Επιτροπή θα υποβάλει έως τις 2 Οκτωβρίου 2017 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση αξιολόγησης όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού, προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσο υπάρχει ανάγκη τροποποίησής του. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή αναθέτει σε εξωτερικό ανεξάρτητο φορέα τη διεξαγωγή μελέτης 5 προκειμένου να εξεταστεί σε ποιο βαθμό εκπληρώθηκαν οι στόχοι του κανονισμού και εξακολουθούν να είναι βάσιμοι. Επιπλέον, κατά την αξιολόγηση, θα εξεταστεί η λειτουργία του κανονισμού αριθ. 883/2013 στο ευρύτερο πλαίσιο του εξελισσόμενου τοπίου όσον αφορά την καταπολέμηση της απάτης. Βασικό ζήτημα σε αυτό το σημείο είναι η επίδραση που θα μπορούσε να έχει η σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στον ρόλο της OLAF όσον αφορά τη διενέργεια ερευνών Καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ Στη διάρκεια του 2015, η Επιτροπή συνέχισε να εργάζεται για την παρακολούθηση της πρώτης έκθεσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ. Η έκθεση: αξιολογεί τους τρόπους με τους οποίους ένα κράτος μέλος καταπολεμά τη διαφθορά εξετάζει πώς λειτουργούν στην πράξη οι νόμοι και οι πολιτικές προτείνει τρόπους ενίσχυσης των προσπαθειών κάθε χώρας για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η Επιτροπή πραγματοποιεί, επίσης, συναντήσεις με τα εθνικά σημεία επαφής των κρατών μελών με θέμα την καταπολέμηση της διαφθοράς. Το 2015, η καταπολέμηση της διαφθοράς εξακολουθούσε να αποτελεί προτεραιότητα στη διαδικασία οικονομικής διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αρκετά κράτη μέλη έλαβαν συστάσεις προκειμένου να αναλάβουν δράση με στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας ή την εντατικοποίηση των προσπαθειών που καταβάλλονται στη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη και τις δημόσιες συμβάσεις Υπόθεση C-105/14, «Taricco». Το δικαστήριο έκρινε ότι η ισχύουσα νομική πράξη της ΕΕ που προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ, δηλαδή η σύμβαση PIF που πρέπει να αντικατασταθεί από την οδηγία PIF, καλύπτει την απάτη στον τομέα του ΦΠΑ. COM(2013) 534 final. 9

10 Η Επιτροπή έθεσε, επίσης, σε εφαρμογή «πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειριών» για τα κράτη μέλη. Το 2015, πραγματοποιήθηκαν τρία εργαστήρια με συμμετοχή των κρατών μελών σε θέματα όπως οι δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων, η προστασία των καταγγελτών και η διαφθορά στην υγειονομική περίθαλψη. Η OLAF συμμετείχε, επίσης, εκ μέρους της Επιτροπής σε πολλά ευρωπαϊκά και διεθνή φόρουμ με θέμα την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως το EPAC/EACN 6. Το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό δίκτυο καταπολέμησης της διαφθοράς, το οποίο τελεί υπό την προεδρία του γενικού γραμματέα της OLAF, συνέταξε τον Νοέμβριο του 2015 τη «Διακήρυξη του Παρισιού» 7, με την οποία καλεί τους ευρωπαίους αρμόδιους λήψης αποφάσεων να εντείνουν τις προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς Στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS) Η Επιτροπή συνέχισε να εφαρμόζει τη στρατηγική της για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS) το Όλες οι ενέργειες που προτείνονται στην CAFS έχουν πλέον ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη (ήτοι επαναλαμβανόμενες ενέργειες όπως η κατάρτιση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την απάτη 8 ). Εν τω μεταξύ, η εφαρμογή νέων μέτρων καταπολέμησης της απάτης συνεχίζεται στην Επιτροπή σύμφωνα με τις στρατηγικές καταπολέμησης της απάτης που ανέπτυξαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής με βάση την CAFS. Οι στρατηγικές αναθεωρούνται και επικαιροποιούνται σε τακτική βάση. Το 2015, η εφαρμογή της CAFS υποβλήθηκε σε έλεγχο από την Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου (IAS) της Επιτροπής. Κατά τον έλεγχο εξετάστηκαν οι στρατηγικές καταπολέμησης της απάτης που εφάρμοζαν διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής, καθώς και ο ρόλος οριζόντιου συντονισμού της OLAF. Η IAS διαπίστωσε τα θετικά βήματα που έχει πραγματοποιήσει η OLAF και οι επιλεγμένες υπηρεσίες τόσο στη γενική διαχείριση και επίβλεψη της εφαρμογής της CAFS όσο και στην κατάρτιση ή αναθεώρηση των στρατηγικών τους για την καταπολέμηση της απάτης. Αρκετές υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν αναθεωρήσει τη στρατηγική τους για την καταπολέμηση της απάτης και τρεις 9 εξ αυτών ενέκριναν κοινή στρατηγική καταπολέμησης της απάτης (JAFS) για τα έτη που καλύπτει επτά ταμεία 10. Πραγματοποιήθηκαν εξειδικευμένες αναλύσεις κινδύνου απάτης σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την ανάπτυξη στρατηγικών καταπολέμησης της απάτης σε επίπεδο υπηρεσιών. Μια τάση που ανέδειξαν οι εν λόγω αναλύσεις είναι ότι η διαχείριση ευαίσθητων πληροφοριών θεωρείται όλο και περισσότερο ότι παρουσιάζει κίνδυνο απάτης. Από τη μία πλευρά, αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι δίνεται μεγαλύτερη προσοχή σε υποθέσεις μη οικονομικής απάτης. Από την άλλη πλευρά, μπορεί επίσης να υποδεικνύει ότι η Επιτροπή διαχειρίζεται όλο και περισσότερο ευαίσθητες πληροφορίες. Οι εν λόγω Ευρωπαίοι εταίροι για την καταπολέμηση της διαφθοράς (EPAC)/Ευρωπαϊκό δίκτυο σημείων επαφής για την καταπολέμηση της διαφθοράς (EACN). Το 2015, για παράδειγμα, οι ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης και Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης διοργάνωσαν, σε συνεργασία με την OLAF και τη ΓΔ Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, σεμινάρια για την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς στην Εσθονία, την Ουγγαρία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, την Πορτογαλία και την Πολωνία. ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης, Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης και Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας. Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ), Ταμείο αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSF). 10

11 τάσεις θα θεωρηθεί ότι εντάσσονται στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων συζητήσεων στο δίκτυο πρόληψης και ανίχνευσης της απάτης Μέτρα καταπολέμησης της απάτης στον τομέα των εσόδων Αμοιβαία διοικητική συνδρομή (MAA τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 515/97) Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/ εκδόθηκε από τους συννομοθέτες στις 9 Σεπτεμβρίου Με τον νέο κανονισμό τροποποιείται ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου περί της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των διοικητικών αρχών των κρατών μελών και της συνεργασίας των αρχών αυτών με την Επιτροπή, με σκοπό τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των τελωνειακών και γεωργικών ρυθμίσεων. Με τον νέο κανονισμό βελτιώνεται το ισχύον πλαίσιο ανίχνευσης και διερεύνησης τελωνειακής απάτης σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, ο κανονισμός προβλέπει τη δημιουργία κεντρικών βάσεων δεδομένων που περιέχουν πληροφορίες σχετικά με τη διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων και των εμπορευμάτων που εισέρχονται, εξέρχονται και διέρχονται από την ΕΕ. Η εν λόγω τροποποίηση αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τις ικανότητες ανάλυσης τόσο της OLAF όσο και των εθνικών τελωνειακών αρχών όσον αφορά την ανίχνευση των δόλιων ενεργειών Σύστημα πληροφοριών για την καταπολέμηση της απάτης (AFIS) Το σύστημα πληροφοριών για την καταπολέμηση της απάτης (AFIS) αποτελεί έναν γενικό όρο που αναφέρεται σε ένα σύνολο εφαρμογών για την καταπολέμηση της απάτης που υλοποιεί η OLAF στο πλαίσιο μιας κοινής τεχνικής υποδομής με στόχο: την έγκαιρη και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με υποθέσεις απάτης ανάμεσα στις αρμόδιες εθνικές και ενωσιακές αρχές την αποθήκευση και ανάλυση των σχετικών δεδομένων. Το έργο AFIS καλύπτει δύο βασικούς τομείς: αμοιβαία συνδρομή στον τελωνειακό τομέα διαχείριση παρατυπιών. Έως το τέλος του 2015, το AFIS είχε εγγεγραμμένους τελικούς χρήστες εκ μέρους τουλάχιστον αρμόδιων υπηρεσιών στα κράτη μέλη, σε συνεργαζόμενες τρίτες χώρες, σε διεθνείς οργανισμούς, σε τμήματα της Επιτροπής και σε άλλα όργανα της ΕΕ. Το 2015, οι χρήστες του AFIS αντάλλαξαν ηλεκτρονικά μηνύματα ΜΑΒ. Ήταν διαθέσιμες συνολικά υποθέσεις στις βάσεις δεδομένων αμοιβαίας συνδρομής και τις λειτουργικές μονάδες του AFIS. Το σύστημα πληροφοριών για την καταπολέμηση της απάτης (AFIS) έλαβε πληροφορίες σχετικά με 6,5 εκατομμύρια νέες αποστολές διαμετακόμισης. Το σύστημα διαχείρισης παρατυπιών (IMS) έλαβε νέες κοινοποιήσεις σχετικά με παρατυπίες από κράτη μέλη και υποψήφιες χώρες. Το 2015 διεξήχθησαν συνολικά επτά κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων τριών που διοργανώθηκαν από την OLAF, στις οποίες χρησιμοποιήθηκε η εικονική μονάδα συντονισμού επιχειρήσεων (Virtual Operations Coordination Unit - VOCU) του AFIS ως εργαλείο επικοινωνίας. 11 Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1525 του Συμβουλίου, ΕΕ L 243 της , σ

12 Η πύλη AFIS αποτελεί μια ενιαία και κοινή υποδομή για την παροχή των προαναφερθέντων υπηρεσιών και προσφέρει δυνατότητες σημαντικών οικονομιών κλίμακας και συνεργιών για την ανάπτυξη, τη συντήρηση και τη λειτουργία ενός τόσο διευρυμένου και ποικίλου συνόλου υπηρεσιών και εργαλείων πληροφορικής Κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις (ΚΤΕ) Οι κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις (ΚΤΕ) αποτελούν συντονισμένα και στοχευμένα επιχειρησιακά μέτρα που εφαρμόζουν οι τελωνειακές αρχές κρατών μελών και τρίτων χωρών για περιορισμένο χρονικό διάστημα με σκοπό την καταπολέμηση της παράνομης διασυνοριακής διακίνησης εμπορευμάτων. Το 2015, η OLAF συντόνισε και συνεργάστηκε με κράτη μέλη σε επτά ΚΤΕ. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι εργασίες συντονισμού στις ΚΤΕ με μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων, η OLAF: παρείχε στοιχεία, τεχνική και/ή οικονομική στήριξη διασφάλισε ασφαλή πρόσβαση και ανταλλαγή πληροφοριών μέσω της πλατφόρμας AFIS διέθεσε τη μόνιμη αίθουσα επιχειρησιακού συντονισμού. Οι ΚΤΕ που αναφέρονται στη συνέχεια, οι οποίες συνδιοργανώθηκαν από τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών και την OLAF, ή με στήριξη της OLAF, είχαν σκοπό την αντιμετώπιση διαφόρων απειλών, όπως το λαθρεμπόριο τσιγάρων, χημικών πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών και ναρκωτικών. Μόνο από την κατάσχεση τσιγάρων συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 16 εκατομμύρια τσιγάρα. ΚΤΕ «JETSTREAM»: Η συγκεκριμένη επιχείρηση θαλάσσιας επιτήρησης, η οποία συντονίστηκε από τις γαλλικές τελωνειακές αρχές, είχε στόχο την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης ευαίσθητων εμπορευμάτων δια θαλάσσης στην περιοχή του Ατλαντικού. Αποτέλεσμα της επιχείρησης ήταν η κατάσχεση 2 τόνων ρητίνης κάνναβης. ΚΤΕ «JUPITER»: Η συγκεκριμένη θαλάσσια επιχείρηση, η οποία συντονίστηκε από τις ισπανικές τελωνειακές αρχές, είχε στόχο την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης ευαίσθητων εμπορευμάτων στη Μεσόγειο Θάλασσα. ΚΤΕ «FRANKSTEAD»: Η συγκεκριμένη περιφερειακή επιχείρηση, η οποία διοργανώθηκε από τις γερμανικές και βρετανικές τελωνειακές αρχές, είχε στόχο τη διακίνηση ναρκωτικών. ΚΤΕ «SASHA»: Η συγκεκριμένη επιχείρηση είχε στόχο την παράνομη διακίνηση χημικών πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών και αποσκοπούσε στην εξάρθρωση των δικτύων οργανωμένου εγκλήματος που βρίσκονται πίσω από τη θαλάσσια και εναέρια μεταφορά των εν λόγω χημικών ουσιών. Στη συγκεκριμένη δράση, η οποία πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2015 και συνδιοργανώθηκε από και με πρωτοβουλία των γαλλικών τελωνειακών αρχών και με την υποστήριξη της Ευρωπόλ, συμμετείχαν σχεδόν όλα τα κράτη μέλη. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν κατασχέσεις παράνομων εμπορευμάτων συνολικού βάρους 185 κιλών. ΚΤΕ «BALTICA»: Τη συγκεκριμένη επιχείρηση ανέλαβε η πολωνική τελωνειακή διοίκηση και η OLAF, με τη συμμετοχή έξι κρατών μελών 12 και της Ευρωπόλ. Η επιχείρηση επικεντρώθηκε στο πρόβλημα των παράνομων προϊόντων καπνού που προέρχονται από τρίτες χώρες, όπως η Λευκορωσία και η Ρωσία. Στη διάρκεια της επιχείρησης κατασχέθηκαν 13 εκατομμύρια λαθραία τσιγάρα. 12 Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Σουηδία. 12

13 ΚΤΕ «HANSA»: Η συγκεκριμένη επιχείρηση, την οποία διοργάνωσαν οι βρετανικές τελωνειακές αρχές σε συνεργασία με την Ευρωπόλ, αποσκοπούσε στην αντιμετώπιση της εσωτερικής διακίνησης λαθραίων εμπορευμάτων, κυρίως τσιγάρων. Η OLAF παρέσχε το σύστημα για την ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών και συμμετείχε στην επιχείρηση. Η τελική αξιολόγηση βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. ΚΤΕ «ROMOLUK II»: Η συγκεκριμένη περιφερειακή επιχείρηση, η οποία συνδιοργανώθηκε από την OLAF και τις ρουμανικές τελωνειακές αρχές με συμμετοχή της Ρουμανίας, της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, αποσκοπούσε στην αντιμετώπιση των λαθραίων τσιγάρων μέσω του ελέγχου των αποστολών που εισέρχονται στην ΕΕ από το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Κατασχέθηκαν συνολικά τεμάχια τσιγάρων, καθώς και 107 λίτρα αλκοόλ Καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού Η «ανακοίνωση για την ενίσχυση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων και άλλων μορφών παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού» 13 του 2013 συνοδεύθηκε από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης. Έκτοτε, η Επιτροπή συνεχίζει να εφαρμόζει ενεργά το σχέδιο δράσης, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Στα τέλη του 2016, η Επιτροπή πρόκειται να καταρτίσει γενική έκθεση όσον αφορά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της στρατηγικής. Η Επιτροπή υποστηρίζει ένθερμα την έγκαιρη επικύρωση του Πρωτοκόλλου της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) για την «Εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού» («Πρωτόκολλο FCTC»). Στις 4 Μαΐου 2015, η Επιτροπή πρότεινε επίσημα την επικύρωση του Πρωτοκόλλου από το Συμβούλιο της ΕΕ εκ μέρους της ΕΕ. Το Πρωτόκολλο FCTC είναι το πρώτο πολυμερές νομικό εργαλείο που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του προβλήματος του λαθρεμπορίου τσιγάρων σε παγκόσμια κλίμακα, με ολοκληρωμένο τρόπο. Κατά το διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου και -Δεκεμβρίου 2015 διενεργήθηκε έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για τα παράνομα προϊόντα καπνού. Η δημοσιοποίηση της έκθεσης αναμένεται στα μέσα του Καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ Η έκθεση υπολογισμού και ανάλυσης του ελλείμματος ΦΠΑ που δημοσιεύτηκε από την Επιτροπή στις 19 Σεπτεμβρίου 2013 επικαιροποιήθηκε το Η μελέτη περιλαμβάνει εκτιμήσεις για το έλλειμμα ΦΠΑ σε 26 κράτη μέλη της ΕΕ για το 2013, καθώς και αναθεωρημένες εκτιμήσεις για το διάστημα Όπως προκύπτει από τη μελέτη, δεν έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση στην είσπραξη εσόδων από ΦΠΑ, αφού το έλλειμμα ΦΠΑ στην ΕΕ των 26 ανήλθε στα 168 δισ. EUR, ποσό που αντιστοιχεί στο 15,2 % της συνολικής απώλειας εσόδων από ΦΠΑ. Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με την Επιτροπή για να διερευνήσουν νέους τρόπους ενίσχυσης του δικτύου Eurofisc, προκειμένου να εντοπίζει τους μηχανισμούς απάτης πολύ ταχύτερα απ' ό,τι συνήθως. Η εμπειρία των κρατών μελών έχει δείξει ότι οι μηχανισμοί απάτης μέσω του ΦΠΑ συνήθως εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες στον τρόπο ελέγχου των αλυσίδων συναλλαγών λόγω της συμμετοχής αντισυμβαλλομένων σε τρίτες χώρες. Έπειτα από εντολή του Κοινοβουλίου, το 2015 η Επιτροπή ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Νορβηγία με στόχο τη σύναψη συμφωνίας σε επίπεδο ΕΕ για διοικητική συνεργασία για τον ΦΠΑ. Οι συζητήσεις συνεχίζονται. 13 COM(2013) 324 final,

14 Οι υπόλοιπες δράσεις που αφορούν τη συνεργασία επί των δασμών και των ειδικών φόρων κατανάλωσης, καθώς και την ψηφιακή οικονομία και τις υποχρεώσεις αναφοράς, θα συμπεριληφθούν στην έκθεση του επόμενου έτους όπου θα παρατίθενται αναλυτικά τα μέτρα που ελήφθησαν το Διατάξεις καταπολέμησης της απάτης σε διεθνείς συμφωνίες Πολλές διεθνείς συμφωνίες στην ΕΕ περιλαμβάνουν διατάξεις σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή (ΜΑΑ) σε δασμολογικά θέματα. Επιπλέον, οι προτιμησιακές δασμολογικές συμφωνίες περιλαμβάνουν επίσης μέτρα για την ενίσχυση της προτιμησιακής μεταχείρισης (ρήτρες για την καταπολέμηση της απάτης). Το 2015 ήταν σε ισχύ 50 συμφωνίες που περιείχαν διατάξεις ΜΑΑ για 73 τρίτες χώρες, ενώ ήταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με 49 χώρες, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών εμπορικών εταίρων, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Η προσωρινή εφαρμογή της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) με την Ουκρανία είχε προγραμματιστεί να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου Περιλαμβάνει, επίσης, διατάξεις και μέτρα MAA για την επιβολή προτιμησιακής μεταχείρισης. Η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΣΕΣΣ) με το Καζακστάν υπεγράφη το Περιλαμβάνει διατάξεις αμοιβαίας συνδρομής σε δασμολογικά θέματα Μέτρα καταπολέμησης της απάτης σχετικά με τη φορολογική σήμανση του πετρελαίου ντίζελ και του φωτιστικού πετρελαίου Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ 14, τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να προσθέτουν μια καθορισμένη ουσία (δείκτης καυσίμου) στο πετρέλαιο ντίζελ και το φωτιστικό πετρέλαιο, τα οποία φορολογούνται με χαμηλότερο εθνικό συντελεστή φόρου κατανάλωσης σε σύγκριση με τους συντελεστές που ισχύουν για τα καύσιμα κίνησης που χρησιμοποιούνται ως προωθητικά. Η ουσία εγκρίθηκε με απόφαση της Επιτροπής 15 και μετά την εφαρμογή του κανονισμού χρησιμοποιείται μόνο ένας δείκτης ο Solvent Yellow 124. Στην τελευταία αναθεώρηση, η Επιτροπή ενημερώθηκε για την αύξηση που παρατηρείται στις δόλιες δραστηριότητες για αφαίρεση του δείκτη. Τον Σεπτέμβριο του 2015, η Επιτροπή απηύθυνε πρόσκληση ενδιαφέροντος με στόχο την εύρεση μιας νέας, καλύτερης χημικής ουσίας που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον υφιστάμενο δείκτη και να συμβάλει στη μείωση των παράνομων δράσεων που αφορούν το πετρέλαιο ντίζελ. Το έργο αναμένεται να διαρκέσει αρκετά χρόνια μέχρις ότου επιλεγεί ο νέος δείκτης με απόφαση της Επιτροπής. Η διοικητική επιλογή, η τεχνική ανάλυση και η χημική δοκιμή στα εργαστήρια θα πραγματοποιηθούν εντός του Οδηγία 95/60/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 1995, σχετικά με τη φορολογική σήμανση του πετρελαίου ντίζελ και του φωτιστικού πετρελαίου. Εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής 2011/544/ΕΕ για τη θέσπιση κοινού συστήματος φορολογικής σήμανσης του πετρελαίου ντίζελ και του φωτιστικού πετρελαίου. Η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης ασχολείται με το ζήτημα αυτό και συνεργάζεται στενά με το Κοινό Κέντρο Ερευνών. 14

15 2.3. Μέτρα καταπολέμησης της απάτης στον τομέα των δαπανών Τροποποίηση του δημοσιονομικού κανονισμού [Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης] Από την 1η Ιανουαρίου 2016, μετά τη θέσπιση του κανονισμού αριθ. 2015/ για τροποποίηση του δημοσιονομικού κανονισμού (ΔΚ), η Επιτροπή έχει καθιερώσει βελτιωμένο σύστημα έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού (EDES) για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Το EDES διασφαλίζει: τον έγκαιρο εντοπισμό των οικονομικών φορέων που απειλούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού από τη χρηματοδότηση της Ένωσης και/ή την επιβολή χρηματικής ποινής σε αναξιόπιστους οικονομικούς φορείς τη δημοσιοποίηση, στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής των στοιχείων που αφορούν τον αποκλεισμό και/ή τη χρηματική ποινή, για ενίσχυση του αποτρεπτικού αποτελέσματος. Οι αποφάσεις για αποκλεισμό ή και επιβολή χρηματικής ποινής λαμβάνονται από τον αρμόδιο διατάκτη, στη βάση είτε τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων είτε οριστικών διοικητικών αποφάσεων. Ελλείψει παρόμοιων συνθηκών, οι αποφάσεις λαμβάνονται στη βάση της σύστασης από νεοσυσταθείσα επιτροπή, της οποίας προεδρεύει ανεξάρτητος υψηλόβαθμος πρόεδρος και η οποία, μεταξύ άλλων, διασφαλίζει το δικαίωμα ακρόασης του ενδιαφερόμενου προσώπου. Όπως προκύπτει από την έκθεση του 2016, η Επιτροπή παρέχει στην εν λόγω έκθεση τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 του ΔΚ Διατάξεις περί κοινοποίησης παρατυπιών στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) τομέας δαπανών Το 2015, η Επιτροπή θέσπισε δέσμη τεσσάρων κατ εξουσιοδότηση και τεσσάρων εκτελεστικών κανονισμών που αφορούν τις διατάξεις περί κοινοποίησης παρατυπιών στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης του ΠΔΠ Οι πράξεις τέθηκαν σε εφαρμογή τον Νοέμβριο του Στόχος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα και η συνέπεια των ΕΕ L 286 της , σ. 1. ΕΕ L 293 της : 1. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1970 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με ειδικές διατάξεις για την υποβολή έκθεσης παρατυπιών όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας. 2. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1971 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με ειδικές διατάξεις για την υποβολή έκθεσης παρατυπιών όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1848/2006 της Επιτροπής. 3. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1972 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με ειδικές διατάξεις για την υποβολή έκθεσης παρατυπιών όσον αφορά το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους. 4. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1973 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 514/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με ειδικές διατάξεις για την υποβολή έκθεσης παρατυπιών όσον αφορά το Ταμείο Ασύλου, 15

16 πληροφοριών που κοινοποιούν τα κράτη μέλη σχετικά με τις παρατυπίες και την απάτη με την ελάχιστη διοικητική επιβάρυνση για τις εθνικές αρχές. Τα στοιχεία που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της καταπολέμησης της απάτης και δημοσιοποιούνται σε ετήσια βάση στο πλαίσιο της εν λόγω έκθεσης Άλλο Εκτέλεση του προγράμματος «Hercule» Το πρόγραμμα «Hercule III» 19 ( ) προάγει τις δράσεις για την καταπολέμηση της απάτης και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. Το 2015 ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανερχόταν σε 14,1 εκατ. EUR και προέβλεπε: δράσεις χρηματοδότησης για την ενίσχυση της λειτουργικής και διοικητικής ικανότητας των τελωνειακών και αστυνομικών αρχών στα κράτη μέλη δραστηριότητες κατάρτισης και διασκέψεις υποστήριξη ΤΠ 20. Στις 27 Μαΐου 2015 η Επιτροπή δημοσιοποίησε έκθεση 21 σχετικά με την αξιολόγηση του προηγούμενου προγράμματος «Hercule II» ( ). Η έκθεση επιβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα είχε τον προσδοκώμενο αντίκτυπο με εύλογο κόστος, έτυχε θερμής υποδοχής από τους ενδιαφερόμενους και ήταν επιτυχές ως προς την παροχή προστιθέμενης αξίας Μετανάστευσης και Ένταξης και το μέσο για τη χρηματοδοτική στήριξη της αστυνομικής συνεργασίας, της πρόληψης και καταστολής της εγκληματικότητας και της διαχείρισης κρίσεων. 5. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1974 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τον καθορισμό της συχνότητας και του μορφότυπου της κοινοποίησης παρατυπιών όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 6. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1975 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τον καθορισμό της συχνότητας και του μορφότυπου της κοινοποίησης παρατυπιών όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 7. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1976 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τον καθορισμό της συχνότητας και του μορφότυπου της κοινοποίησης παρατυπιών όσον αφορά το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 8. Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1977 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015, για τον καθορισμό της συχνότητας και του μορφότυπου της κοινοποίησης παρατυπιών όσον αφορά το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το μέσο για τη χρηματοδοτική στήριξη της αστυνομικής συνεργασίας, της πρόληψης και καταστολής της εγκληματικότητας και της διαχείρισης κρίσεων, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 514/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 250/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου COM(2015) 2234 final, της 8ης Απριλίου COM(2015) 221 final, της 27ης Μαΐου 2015: Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος «Hercule II». 16

17 3. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2014 Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι τα στοιχεία που υποβλήθηκαν δεν είναι ακόμη πλήρως συγκρίσιμα μεταξύ των κρατών μελών και λαμβάνει υπόψη τα αιτήματα του Κοινοβουλίου για βελτίωση της κατάστασης. Το 2015 εγκρίθηκε δέσμη νέων κανονισμών για την κοινοποίηση των παρατυπιών (βλ ). Η Επιτροπή δρομολόγησε, σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες σε εθνικό επίπεδο, την κατάρτιση νέων κατευθυντήριων οδηγιών για την κοινοποίηση με στόχο τον περιορισμό των διαφορών και την τυποποίηση της διαδικασίας κοινοποίησης και της ποιότητας των πληροφοριών για βελτίωση της συγκρισιμότητας. Επιπλέον, το 2016 αναπτύχθηκε μια νέα έκδοση του συστήματος κοινοποίησης παρατυπιών (IMS). Σχετικά με τις ανησυχίες που έχει διατυπώσει το Κοινοβούλιο όσον αφορά τις παρατυπίες στις δημόσιες συμβάσεις, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι αυτές εξακολουθούν να αποτελούν τη βασική πηγή σφαλμάτων για την πολιτική της συνοχής. Ωστόσο, η Επιτροπή έχει λάβει τόσο προληπτικά όσο και διορθωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εν λόγω παρατυπιών που παρουσιάζονται σε πολλούς τομείς των δημόσιων δαπανών. Χάρη στις διορθωτικές ενέργειες, ένα σημαντικό μέρος των δημοσιονομικών διορθώσεων που έχουν εφαρμοστεί σχετίζεται με τις εν λόγω παραβάσεις. Η Επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά τον εντοπισμό και τη διόρθωση των παρατυπιών στις δημόσιες συμβάσεις. Επιπλέον, παρέχει συνεχή καθοδήγηση στις εθνικές αρχές επί του ζητήματος αυτού και έχει διοργανώσει εργαστήρια, παρουσιάσεις και σεμινάρια κατάρτισης. Επίσης, λαμβάνει μέτρα σε διμερή βάση για τη συνδρομή των κρατών μελών επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Σε συνέχεια της ειδικής έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις, η Επιτροπή θα διερευνήσει τη δυνατότητα τεχνικών βελτιώσεων στο IMS με στόχο την ικανοποίηση των λειτουργικών αιτημάτων του Συνεδρίου. Η δυνατότητα διαλειτουργικότητας με άλλες βάσεις δεδομένων της Επιτροπής ενδέχεται να διερευνηθεί. Όσον αφορά την πρόταση δημοσιοποίησης των δικαιούχων, υπάρχει σχετική πρόβλεψη στην υφιστάμενη νομοθεσία, η οποία παραθέτει το είδος των πληροφοριών που πρέπει να δημοσιοποιούνται. Οι καταγγέλτες μπορούν, όπως επεσήμανε το Κοινοβούλιο, να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στην αποτροπή και τον εντοπισμό παραπτωμάτων όπως η διαφθορά. Στις 6 Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή θέσπισε εσωτερικές κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τα μέτρα που αφορούν τους πληροφοριοδότες, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως ενδεχόμενο πρότυπο για τα θεσμικά όργανα και τους φορείς που δεν έχουν ακόμη θεσπίσει δικούς τους κανόνες. Σχετικά με την παρακολούθηση των συστάσεων της OLAF σε εθνικό επίπεδο, ζήτημα που έθιξε το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του, η Επιτροπή συμμερίζεται τη θέση του Κοινοβουλίου ότι η ολοκληρωμένη δίωξη των εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Ωστόσο, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι είναι ευθύνη των αρμόδιων αρχών να διασφαλίζουν την αξιολόγηση και την κατάλληλη παρακολούθηση των συστάσεων της OLAF και την ενημέρωση της OLAF, κατόπιν αιτήματος της ιδίας, σχετικά με τις ενέργειες που έχουν ληφθεί. Η OLAF, από την πλευρά της, αναλύει τις αποφάσεις βάσει των οποίων οι εθνικές αρχές καθορίζουν πότε δεν θα 17

18 ασκηθεί δίωξη σε υποθέσεις βάσει των συστάσεων της OLAF για κίνηση δικαστικών διαδικασιών 22. Η Επιτροπή έχει ήδη προσδιορίσει τους λόγους για τους οποίους οι συστάσεις της OLAF για κίνηση δικαστικών διαδικασιών εφαρμόζονται σε περιορισμένο μόνο βαθμό. Οι λόγοι αυτοί περιλαμβάνονται στην εκτίμηση επιπτώσεων που συνόδευε τη νομοθετική πρόταση του 2013 για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Στόχος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας είναι να αντιμετωπιστούν ορισμένες από αυτές τις ελλείψεις, όπως είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζονται κατά τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων στα κράτη μέλη. Επιπλέον, η Επιτροπή έχει δρομολογήσει την αξιολόγηση του κανονισμού αριθ. 883/2013 που διέπει τις έρευνες της OLAF, η οποία θα ολοκληρωθεί έως το Με αυτόν τον τρόπο, θα δοθεί και η ευκαιρία για διερεύνηση του ζητήματος. 4. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 4.1. Συμβουλευτική επιτροπή για το συντονισμό της πρόληψης της απάτης (COCOLAF) Στη συνεδρίαση για το 2015 της συμβουλευτικής επιτροπής για τον συντονισμό της πρόληψης της απάτης (COCOLAF) 23 με εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη δόθηκε η ευκαιρία να συζητηθούν οι βασικές εξελίξεις στην καταπολέμηση της απάτης και η κατάρτιση της έκθεσης βάσει του άρθρου 325 της ΣΛΕΕ «Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καταπολέμηση της απάτης 2014». Οι υποομάδες της COCOLAF συνεδρίασαν το 2015 προκειμένου: να καταρτίσουν τις διατάξεις περί κοινοποίησης παρατυπιών και να προετοιμάσουν την εφαρμογή του νέου IMS να συντάξουν έγγραφα για την καταπολέμηση της απάτης να συζητήσουν τις στρατηγικές για τα μέσα ενημέρωσης να δρομολογήσουν επικοινωνιακές δράσεις σχετικά με την πρόληψη και την αποτροπή της απάτης. Στο πλαίσιο της υποομάδας για την πρόληψη της απάτης καταρτίστηκαν δύο έγγραφα κατευθυντήριων γραμμών: «National Anti-fraud Strategy in practice: preparatory phase» (Εθνική στρατηγική καταπολέμησης της απάτης στην πράξη: προπαρασκευαστικό στάδιο), με στόχο τη συνδρομή των κρατών μελών στην κατάρτιση των εθνικών τους στρατηγικών «Identifying conflicts of interest in the agricultural sector A practical guide for funds managers» (Εντοπισμός συγκρούσεων συμφερόντων στον αγροτικό τομέα Πρακτικός οδηγός για διαχειριστές κονδυλίων), με στόχο τη συνδρομή των εθνικών αρχών όσον αφορά τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ για καλύτερη αντιμετώπιση των περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων. Και τα δύο έγγραφα συντάχθηκαν μέσω συνεργατικής προσέγγισης με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, υπό τον συντονισμό της OLAF. Στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου 2015, η υποομάδα AFCOS αντάλλαξε, επίσης, εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τις δράσεις καταπολέμησης της απάτης Βλ. την «Έκθεση της OLAF για το 2015», παράγραφος 3.3, σελ Απόφαση 94/140/ΕΚ της Επιτροπής, της 23ης Φεβρουαρίου 1994, η οποία τροποποιήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου

19 Επιπλέον, η ομάδα δικτύου υπαλλήλων αρμόδιων για τη διαβίβαση πληροφοριών καταπολέμησης της απάτης (OAFCN) δρομολόγησε επικοινωνιακές δράσεις για την πρόληψη και την αποτροπή της απάτης, διοργανώνοντας σεμινάριο με τίτλο «How best to communicate to deter fraud» (Τρόποι βέλτιστης επικοινωνίας με στόχο την αποτροπή της απάτης) Μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση της απάτης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ Τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι έλαβαν μεγάλο αριθμό μέτρων το 2015 για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την καταπολέμηση της απάτης, σε συνέχεια της έγκρισης του μεγαλύτερου μέρους της νομοθεσίας της Ένωσης για τη νέα περίοδο προγραμματισμού Τα κράτη μέλη έλαβαν μέτρα που καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο καταπολέμησης της απάτης. Τα μέτρα αφορούσαν κυρίως τον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, ενώ τα υπόλοιπα αφορούσαν στη σύγκρουση συμφερόντων, το οικονομικό έγκλημα, τη διαφθορά, τις AFCOS και τον ορισμό της απάτης και των καταγγελτών. Το 2015, τα κράτη μέλη 24 επικεντρώθηκαν στη θέσπιση μέτρων για την ενίσχυση της εθνικής συνεργασίας στην καταπολέμηση της απάτης. Επιπλέον, η Βουλγαρία, το Λουξεμβούργο και η Ουγγαρία διοργάνωσαν κατάρτιση για αξιωματούχους με στόχο τη βελτίωση των δεξιοτήτων τους στην καταπολέμηση της απάτης, ενώ η Εσθονία και η Μάλτα επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την απάτη. Ειδικότερα, η Εσθονία διοργάνωσε κατάρτιση για την ευαισθητοποίηση σε θέματα διαφθοράς, ενώ οι AFCOS της Μάλτας έλαβαν, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Απασχόλησης, μέτρα ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης σε θέματα καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς για τους μαθητές των σχολείων της Μάλτας. Επιπλέον, τρία κράτη μέλη 25 έλαβαν μέτρα για ενίσχυση της συνεργασίας τους με άλλα κράτη μέλη και τρίτες χώρες. Ειδικότερα: Η Βουλγαρία ανέφερε ότι διοργανώθηκαν τρία διεθνή σεμινάρια με τη συμμετοχή 160 αντιπροσώπων από τις φορολογικές και τελωνειακές αρχές της Βουλγαρίας, της Ελλάδας και της Ρουμανίας μαζί με την OLAF και τις AFCOS, με στόχο την ανταλλαγή εμπειριών και τον σχολιασμό μελετών περιστατικών σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς. Επιπλέον, έχουν ληφθεί μέτρα για τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των διοικήσεων από τα κράτη μέλη της περιοχής των Βαλκανίων η Δημοκρατία της Τσεχίας ενέκρινε την κοινή δήλωση των τελωνειακών διοικήσεων της ομάδας Visegrad (V4) όσον αφορά την κατάρτιση προφίλ κινδύνου για τα είδη κλωστοϋφαντουργίας και υπόδησης από χώρες της Ασίας Η Γαλλία επικύρωσε το πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού». Επιπλέον, επτά κράτη μέλη 26 θέσπισαν μέτρα πρόληψης της απάτης ή διαδικασίες σχετικά με τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ. Από τα επτά αυτά κράτη μέλη, δύο 27 επέλεξαν να Βουλγαρία, Δανία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία. Βουλγαρία, Γαλλία, Τσεχική Δημοκρατία. Βουλγαρία, Δανία, Εσθονία, Κροατία, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία. Κροατία, Αυστρία. 19