Λογιστική στη Γενική Κυβέρνηση

Transcript

1 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Λογιστική στη Γενική Κυβέρνηση Τμήμα: ΟΕΥ - ΔΕΥ Εισηγητής: Γιώργος Γιαννακόπουλος

2 Λογιστική και είδη Ταμειακή / Δεδουλευμένη, Απλογραφική / Διπλογραφική Ταμειακή απλογραφική (ταμείο σχολικής τάξης, κοινόχρηστα, ) Αιτιολογία Ποσό Υπόλοιπο (από μεταφορά) - 382,45 Είσπραξη κοινοχρήστων Απριλίου Β1 48,22 430,67 ΔΕΗ Μαΐου -171,00 259,67 Καθαριότητα Μαΐου -100,00 159,67 Λάμπες εισόδου -14,00 145,67 2

3 (συνέχεια) Λογιστική και είδη Ταμειακή / Δεδουλευμένη, Απλογραφική / Διπλογραφική Διπλογραφική Δεδουλευμένη Τι αποτέλεσμα είχε η πραγματική δραστηριότητα εντός του έτους (άσχετα από το αν εισέπραξα / πλήρωσα) Τι Απαιτήσεις έχω και τι Υποχρεώσεις (Χρέος) έχω Η Δουλευμένη περιέχει και τα ταμειακά στοιχεία (η Ταμειακή δεν περιέχει και τα δουλευμένα) Πλήρης «φωτογραφία» σε μία ημερομηνία («Ισολογισμός», ή «Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης») Πλήρες «βίντεο» για μία περίοδο («Κατάσταση Αποτελεσμάτων», ή «Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης»): πώς πήγαμε από τη μία «φωτογραφία» στην άλλη. 3

4 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Διπλογραφική Δεδουλευμένη (συνέχεια, παράδειγμα) Χρέωση Πίστωση 24-2 Παροχή υπηρεσιών εν μέρει με πίστωση Ταμείο 40,00 Πελάτες (Απαιτήσεις από) 60,00 Πωλήσεις (έσοδο από παροχή υπηρεσιών) 100, Παραλαβή λογαριασμού ηλεκτρικού Ηλεκτρικό ρεύμα (έξοδο) 100,00 Υποχρεώσεις για λογαριασμούς κ.ο. 100, Εξόφληση λογαριασμού ηλεκτρικού Υποχρεώσεις για λογαριασμούς κ.ο. 100,00 Ταμείο 100,00 4

5 Παράδειγμα δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων Α.Ε. 5

6 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Γενική Gen Κυβέρνηση Κεντρική Κυβέρνηση 1 (Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, Βουλή, Προεδρία, Ανεξάρτητες Αρχές, ΝΠ πλην ΟΚΑ και ΟΤΑ) ΟΤΑ (Δήμοι, Περιφέρειες, ΝΠ ΟΤΑ) ΟΚΑ (Ασφαλιστικά Ταμεία, Οργανισμοί Απασχόλησης, Οργανισμοί Παροχής Υπηρεσιών Υγείας) 1 Η Κεντρική Κυβέρνηση απαρτίζεται από: 1) «Κεντρική Διοίκηση», ή «Κράτος»: Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, Βουλή, Προεδρία, Ανεξάρτητες Αρχές που ΔΕΝ αποτελούν νομικά πρόσωπα. 2) Λοιπά ΝΠ της Κεντρικής Κυβέρνησης: Ανεξάρτητες Αρχές που αποτελούν νομικά πρόσωπα, λοιπά ΝΠ (ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ). 6

7 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Η λογιστική είναι η διαδικασία καταγραφής, μέτρησης, ταξινόμησης και παρουσίασης οικονομικών γεγονότων και συναλλαγών που αφορούν έναν οργανισμό ή μία ομάδα οργανισμών. Η λογιστική της γενικής κυβέρνησης καταγράφει και ταξινομεί το σύνολο των συναλλαγών που πραγματοποιούν οι φορείς της γενικής κυβέρνησης και οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταβολή των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τους και των υποχρεώσεων τους και, κατ επέκταση, τη μεταβολή της χρηματοοικονομικής καθαρής θέσης τους 7

8 Χρηματοοικονομικός ισολογισμός Γενική Κυβέρνηση Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης (Χρηματοοικονομικός Ισολογισμός) για την περίοδο που λήγει την Χ4 (σε εκατ. ευρώ) 20Χ4 20Χ3 20Χ4 20Χ3 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Α. Χρημ/ικά περιουσιακά στοιχεία Β. Υποχρεώσεις Α1. Διαθέσιμα Χ Χ Β1. Δάνεια από πιστωτικά ιδρύματα Α2. Χρεόγραφα Χ Χ ή άλλους φορείς Χ Χ Α3. Δάνεια σε τρίτους Χ Χ Β2. Υποχρεώσεις από χρεόγραφα Χ Χ Α4. Συμμετοχικοί τίτλοι και μετοχές ή Χ Χ Β3. Λοιποί πληρωτέοι λογαριασμοί Χ Χ μερίδια εταιρειών επενδύσεων Β. Σύνολο υποχρεώσεων (Β1+Β2+Β3) Χ Χ χαρτοφυλακίου Α5. Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασμοί Χ Χ Α. Σύνολο Ενεργητικού (Α1+Α2+.+Α5) Χ Χ Γ. Καθαρή χρημ/κή θέση (Α - Β) Χ Χ 8

9 Χρηματοοικονομική καθαρή θέση Χρηματοοικονομική καθαρή θέση = Σύνολο χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων μείον Σύνολο υποχρεώσεων ΧΚΘ > 0, θετική : ικανότητα χρηματοδότησης ΧΚΘ < 0, αρνητική: ανάγκη αναζήτησης πόρων 9

10 Συναλλαγές που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση (1) Έσοδα κατά ESA 2010 Φόροι Κοινωνικές εισφορές Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών Λοιπά τρέχοντα έσοδα. Έσοδα από κεφαλαιακές μεταβιβάσεις 10

11 Συναλλαγές που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση (2) Έσοδα κατά ESA 2010 (2) Τα έσοδα αποτελούν συναλλαγές απόκτησης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και ως τέτοια αυξάνουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση και, επομένως, την καθαρή ικανότητα χρηματοδότησης. Χρόνος καταγραφής: Η αναγνώριση και η καταγραφή των εσόδων γίνεται σε δεδουλευμένη βάση υπό την προϋπόθεση ότι είναι πιθανή η είσπραξή τους. Δεδουλευμένη βάση: Όταν προκύπτει απαίτηση είσπραξης 11

12 Συναλλαγές που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση (3) Δαπάνες κατά ESA 2010 Αμοιβές προσωπικού Τόκοι Κοινωνικές παροχές Επιδοτήσεις Κεφαλαιουχικές δαπάνες Λοιπές τρέχουσες δαπάνες 12

13 Συναλλαγές που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση (4) Δαπάνες κατά ESA 2010 (2) Οι δαπάνες αποτελούν κατά κανόνα συναλλαγές ανάληψης υποχρεώσεων και διάθεσης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και ως τέτοιες μειώνουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανότητας χρηματοδότησης ή την αύξηση των χρηματοδοτικών αναγκών. Χρόνος καταγραφής: Η αναγνώριση και η καταγραφή των δαπανών γίνεται σε δεδουλευμένη βάση. Δεδουλευμένη βάση: Όταν προκύπτει υποχρέωση πληρωμής. 13

14 Συναλλαγές που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση (4) Δαπάνες κατά ESA 2010 (2) Οι δαπάνες αποτελούν κατά κανόνα συναλλαγές ανάληψης υποχρεώσεων και διάθεσης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και ως τέτοιες μειώνουν τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανότητας χρηματοδότησης ή την αύξηση των χρηματοδοτικών αναγκών. Χρόνος καταγραφής: Η αναγνώριση και η καταγραφή των δαπανών γίνεται σε δεδουλευμένη βάση. Δεδουλευμένη βάση: Όταν προκύπτει υποχρέωση πληρωμής. 14

15 Δημοσιονομικό αποτέλεσμα: Πλεόνασμα / έλλειμμα (Καθαρή ικανότητα χρηματοδότησης / καθαρή ανάγκη χρηματοδότησης) 15

16 Δημοσιονομικό αποτέλεσμα: Πλεόνασμα / έλλειμμα (Καθαρή ικανότητα χρηματοδότησης / καθαρή ανάγκη χρηματοδότησης) (2) Ετήσιο πλεόνασμα: Μέσα στο έτος αποκτήθηκαν περισσότερα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία από τις υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της καθαρής ικανότητας χρηματοδότησης (net lending ). Ετήσιο έλλειμμα: Μέσα στο έτος αναλήφθηκαν περισσότερες υποχρεώσεις από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία που αποκτήθηκαν, με αποτέλεσμα την αύξηση των αναγκών για δανεισμό (net borrowing). Πρωτογενές αποτέλεσμα = Δημοσιονομικό Αποτέλεσμα + Τόκοι 16

17 (Αμιγώς) χρηματοοικονομικές συναλλαγές Aφορούν στο χαρτοφυλάκιο χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων Μπορούν να μεταβάλλουν τα σύνολα των χρημ/κών περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων Δεν μεταβάλλουν την καθαρή ικανότητα χρηματοδότησης / καθαρή ανάγκη χρηματοδότησης και, κατ επέκταση, τη χρηματοοικονομική καθαρή θέση. Πχ. Λήψη δανείου, τοποθέτηση κεφαλαίων σε ομόλογα τραπεζών, απόκτηση εισηγμένων μετοχών Οι αμιγώς χρηματοοικονομικές συναλλαγές δεν συμμετέχουν στον προσδιορισμό του δημοσιονομικού αποτελέσματος, επηρεάζουν όμως τον ετήσιο ταμειακό προγραμματισμό. 17

18 Αμιγώς χρηματοοικονομικές συναλλαγές Εφεξής, οι «αμιγώς χρηματοοικονομικές συναλλαγές» θα αναφέρονται απλά ως «χρηματοοικονομικές συναλλαγές». Και αυτό διότι αυτός είναι ο όρος που έχει επικρατήσει και χρησιμοποιείται στα επίσημα κείμενα και τους επίσημους πίνακες. Οι υπόλοιπες συναλλαγές, δηλαδή αυτές οι οποίες επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, θα αναφέρονται, όπου απαιτείται, ως μη χρηματοοικονομικές συναλλαγές. 18

19 Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη καθαρή χρηματοοικονομική θέση Ανατιμήσεις ή υποτιμήσεις των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Λοιπές μεταβολές όγκου των περιουσιακών στοιχείων Επομένως ισχύει: Χρηματοοικονομική Καθαρή Θέση Χ0 (+) Δημοσιονομικό πλεόνασμα / Έλλειμμα Ανατιμήσεις / υποτιμήσεις περιουσιακών (+) στοιχείων (+) Άλλες μεταβολές όγκου (=) Χρηματοοικονομική Καθαρή Θέση Χ1 19

20 Ισχύουσα λογιστική στη Γενική Κυβέρνηση η ταμειακή βάση παραμένει το βασικό λογιστικό σύστημα καταγραφής των δημοσιονομικών δεδομένων της γενικής κυβέρνησης (πλην των ΝΠΙΔ-ΑΕ κλπ), για τον προσδιορισμό του ετήσιου δημοσιονομικού αποτελέσματος της γενικής κυβέρνησης και των υποτομέων της σύμφωνα με τους κανόνες του ESA 2010, πρέπει να ακολουθείται συγκεκριμένη μεθοδολογία μετάβασης από την ταμειακή βάση και δεδομένου του κανόνα περί κατάρτισης δημοσιονομικά ισοσκελισμένων ή πλεονασματικών προϋπολογισμών από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης (άρθρο 35 του Ν. 4270/2014), η ίδια προσέγγιση θα πρέπει να τηρείται και κατά την κατάρτιση και παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. 20

21 Λογιστικές Δημόσιου Τομέα (ο καθένας έχει τη δική του, αλλά για τη ΓΚ όλοι οι δρόμοι οδηγούν ) Ταμειακή Λογιστική Κράτος, ΝΠΔΔ (ΟΤΑ, ΟΚΑ κ.ά.) Λογιστικές Δημόσιου Τομέα Εθνικοί Λογαριασμοί/National Accounts (Στατιστικές Υπηρεσίες) προσαρμογές Όλη η Γενική Κυβέρνηση. Εκδοχές: ΔΥΕ (EDP) εκδοχή των ESA 10 (Τρέχουσα), ESA 10, κλπ Δεδουλευμένη Λογιστική / Accrual Accounting προσαρμογές ΝΠΙΔ (στις εκδοχές: Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο, Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, κλπ, Κράτος (ΔΛΤΤΒ του ΠΔ15/2011, πειραματικά). Κράτος (IPSAS/EPSAS δυνητικά), κλπ Έσοδα/Έξοδα: με την είσπραξη/πληρωμή Έσοδα: Κυρίως ταμειακά με ορισμένες χρονικές προσαρμογές εφόσον έχουν εισπραχθεί. Έξοδα: με τη δημιουργία υποχρέωσης (μέσω προσαρμογών) Έσοδα/Έξοδα: με τη δημιουργία Απαίτησης/Υποχρέωσης Πολλές διαφοροποιήσεις ανάλογα με την εκδοχή, σχετικά με την παρακολούθηση ή μη των παγίων, με την αναπροσαρμογή αξίας παγίων, απαιτήσεων και υποχρεώσεων, με αποσβέσεις, με καταγραφή χρέους, με τύπο λογιστικών καταστάσεων, με διενέργεια προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις κλπ. 21

22 Μεθοδολογία μετάβασης από τα δημοσιονομικά δεδομένα σε ταμειακή βάση σε δημοσιονομικά δεδομένα βάσει ESA

23 Με βάση αυτή τη μεθοδολογία - υπόδειγμα Καταρτίζονται οι προϋπολογισμοί των φορέων της ΓΚ και ο κρατικός προϋπολογισμός Παρακολουθείται η εκτέλεση του προϋπολογισμού και εντοπίζονται ενδεχόμενες αποκλίσεις Λαμβάνουν χώρα οι δημοσιονομικές προβλέψεις και προσδιορίζεται το δημοσιονομικό κενό 23

24 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 1: Κατάρτιση προϋπολογισμού για τη λογιστική περίοδο: X X5 24

25 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 2: Παρακολούθηση προϋπολογισμού για τη λογιστική περίοδο: X X5. 25

26 Στοιχεία>Προϋπολογισμός (Ετήσια Στοιχεία) Στοιχεία>Δελτία Εκτέλεσης Προϋπολογισμού (Μηνιαία Στοιχεία) π.χ

27 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 3. Προσδιορισμός δημοσιονομικού κενού για τη λογιστική περίοδο: X X8 27

28 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 4. Προσδιορισμός χρηματοδοτικού κενού για τη λογιστική περίοδο: X X8. (+) Ταμειακό υπόλοιπο ( Χ7) ΧΧΧ (+) Εκτιμώμενο (δημοσιονομικό) ισοζύγιο εισπράξεων - πληρωμών έτους 20Χ8 ΧΧΧ (+) Έσοδα από χρηματοοικονομικές συναλλαγές έτους 20Χ8 ΧΧΧ (-) Έξοδα για χρηματοοικονομικές συναλλαγές έτους 20Χ8 ΧΧΧ (=)ΘΕΤΙΚΟ: Εκτιμώμενο Ταμειακό υπόλοιπο ( Χ8) ΑΡΝΗΤΙΚΟ: Χρηματοδοτικό κενό ( Χ8) ΧΧΧ 28