ΕΡΓΟ: ''Βελτίωση της γνώσης σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστα. απαιτούμενης στάθμης/παροχής υδάτινων σωμάτων''

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΟ: ''Βελτίωση της γνώσης σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστα απαιτούμενης στάθμης/παροχής υδάτινων σωμάτων'' Π3.1_Ανάλυση κλιματικών παραμέτρων στις περιοχές μελέτης

2 Το παρόν εκπονήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τομέας Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, της πράξης «Βελτίωση της γνώσης σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστα απαιτούμενης στάθμης/παροχής υδάτινων σωμάτων», η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα «GR2 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ» και συγχρηματοδοτείται κατά 85% από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ ΕΟΧ) περιόδου & κατά 15% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. This report has been prepared by Department of Meteorology and Climatology, Aristotle University of Thessaloniki «Improving the knowledge in determining the minimum water level and flow of water bodies», which is included in the programme area «GR2 INTEGRATED MARINE AND INLAND MANAGEMENT» and co-funded from the European Economic Area Financial Mechanism by 85% and from the Public Investment Program by 15%. Η πλήρης αναφορά στο παρόν κείμενο είναι: Τολίκα Κ. και Αναγνωστοπούλου Χ 216: Ανάλυση κλιματικών παραμέτρων στις περιοχές μελέτης, 22σελ. This document may be cited as follows: Tolika K and Anagnostopoulou C. 216: Statistical analysis of the main climate parameters in the study region, 22p.

3 Κλιματική ανάλυση των παραμέτρων της θερμοκρασίας και της Βροχόπτωσης για το περιοχή της Βεγορίτιδας (Vegoritida Region VR) Τα δεδομένα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη είναι οι κλιματικές παράμετροι της μέγιστης (Tmax), ελάχιστης (Tmin), μέσης (Tmean) θερμοκρασίας καθώς και η παράμετρος της βροχόπτωσης για τη περιοχή της Βεγορίτιδας (Σχήμα 1). Τα δεδομένα προέρχονται από τη Re-analysis βάση δεδομένων Era-Interim, η χωρική ανάλυση τους είναι 12x12Km και ο αριθμός των κόμβων πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος είναι 42 (Σχήμα 1). Οι συνεργάτες του προγράμματος, ανάλογα με τις ανάγκες των προγραμμάτων τους, μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε μεμονωμένους κόμβους είτε μία μεσοποίηση των 42 κόμβων. Grid points at Vegoritida region Σχήμα 1. Γεωγραφική κατανομή των κόμβων των δεδομένων του ERA-Interim για τη περιοχής της Βεγορίτιδας. Με στόχο την μελέτη της ενδο-ετήσιας μεταβλητότητας των τεσσάρων κλιματικών παραμέτρων στη περιοχή της Βεγορίτιδας υπολογίστηκαν οι μέσες μηνιαίες τιμές τους για τον μέσο κόμβο (χωρικός μέσος όρος των 42 κόμβων). Στο Σχήμα 2 παρουσιάζονται οι μέσες μηνιαίες τιμές της μέσης θερμοκρασίας και της βροχόπτωσης για τη περίοδο αναφοράς Η μέση θερμοκρασία παρουσιάζει τη χαρακτηριστική Μεσογειακή θερμοκρασιακή κατανομή. Οι θερμότεροι μήνες είναι οι Ιούλιος (21.7 o C) και Αύγουστος (21.4 o C) και οι ψυχρότερη είναι ο Ιανουάριος (.5 o C) και ο Φεβρουάριος (1.7 o C).

4 mm Average Precipitation and Tmean for Vegoritida Area (1981-2) J F M A M J J A S O N D Prec Tmean Σχήμα 2. Μέσες μηνιαίες τιμές Θερμοκρασίας (κόκκινη γραμμή) και βροχόπτωσης (ράβδοι) στη περιοχή της Βεγορίτιδας για τη περίοδο αναφοράς όπως αυτά προκύπτουν από τη βάση δεδομένων των Era- Interim. Όσο αφορά τις μέσες βροχοπτώσεις φαίνεται ότι ο μήνας Νοέμβριος είναι ο υγρότερος μήνας με 98.mm και ακολουθεί ο Δεκέμβριος με 85.9mm. Ένα δευτερεύον μέγιστο παρατηρείται κατά τη διάρκεια της άνοιξης, με τον Απρίλιο και το Μάιο να εμφανίζουν μέση βροχόπτωση της τάξης των 73mm. Κλιματικά, η περιοχή μελέτης εμφανίζει περισσότερο ηπειρωτικά χαρακτηριστικά γεγονός που εξηγεί τις σχετικά υψηλές τιμές βροχόπτωσης για την διάρκεια του καλοκαιριού. Ο Ιούνιος εμφανίζει μέση μηνιαία βροχόπτωση της τάξης των 44.2mm, ο Ιούλιος 47.3mm και ο Αύγουστος 51.4mm. Στη περίπτωση των μεγίστων θερμοκρασιών, οι τιμές κυμαίνονται από 4.9 o C τον Ιανουάριο σε 27.2 o C τον Ιούλιο, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 3 o C. Αντίστοιχα, οι ελάχιστες θερμοκρασίες εμφανίζουν παρόμοια ενδο-ετήσια κατανομή με τις μέγιστες τιμές να εμφανίζονται το μήνα Αύγουστο (15.7 ο C) και τις ελάχιστες των Ιανουάριο -3. o C.

5 Average Tmin and Tmax for Vegoritida Area (1981-2) J F M A M J J A S O N D Tmin Tmax Figure 3. Μηνιαίες τιμές των μεγίστων (Tmax κόκκινοι ράβδοι) και ελαχίστων (Tmin μπλέ ράβδοι) θερμοκρασιών στη περιοχή της Βεγορίτιδας για τη περίοδο αναφοράς όπως αυτά προκύπτουν από τη βάση δεδομένων των Era- Interim. Στη συνέχεια για τη καλύτερη χωρική ανάλυση των Era- Interim δεδομένων δημιουργήθηκαν οι κλιματικοί χάρτες της περιοχής, σε ετήσια και εποχιακή βάση, όλων των δεδομένων. Για τη κατασκευή των χαρτών χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα όλων των κόμβων. Σύμφωνα με το Σχήμα 4 οι θερμοκρασιακές παράμετροι (Tmean, Tmax και Tmin) εμφανίζουν μία αύξηση των τιμών τους από τα δυτικά προς τα ανατολικά, με τις δυτικές περιοχές να εμφανίζουν τις μικρότερες τιμές θερμοκρασίας και τις ανατολικές τις μεγαλύτερες. Αντίθετα, όσο αφορά τη μέση ετήσια βροχόπτωση, το μέγιστο παρατηρείται στα δυτικά της περιοχής της Βεγορίτιδας (8mm) και το ελάχιστο στα ανατολικά (68mm).

6 Tmean _ Year Tmax _Year Tmin _ Year Prec _ Year Σχήμα 4. Χωρική κατανομή της ετήσιας μέσης θερμοκρασίας (Tmean), μέγιστης θερμοκρασίας (Tmax), ελάχιστης θερμοκρασίας (Tmin) και της βροχόπτωσης (Prec) στη περιοχή της Βεγορίτιδας όπως αυτά προκύπτουν από τη βάση δεδομένων των Era- Interim. Όσο αφορά τα αποτελέσματα σε εποχιακή βάση, μπορεί να παρατηρηθεί ότι η χωρική κατανομή των υπό εξέταση κλιματικών παραμέτρων δεν εμφανίζει διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα αντίστοιχα αποτελέσματα του έτος. Η γενική εικόνα και των τριών παραμέτρων της θερμοκρασίας (Tmean, Tmax, Tmin) είναι παρόμοια με αυτή του ςέτους, με τη θερμοβαθμίδα να αυξάνει από τα βορειοδυτικά της περιοχής μελέτης προς τα νοτιοανατολικά. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται από.5 o C έως 2.3 o C, οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες από 4.7 o C up to 6.8 o C ενώ οι μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες για όλους τους κόμβους της περιοχής μελέτης παραμένουν κάτω από το μηδέν με τιμές από -2.8 o C to -1.4 o C. Οι άλλες τρεις εποχές εμφανίζουν υψηλότερες τιμές θερμοκρασιών, όπως είναι φυσικό, με τις μεγαλύτερες τιμές να εμφανίζονται τη περίοδο του καλοκαιριού. Όπου και πάλι οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 3 o C. Το φθινόπωρο είναι θερμότερο από την άνοιξη, με τις μέσες μέγιστες θερμοκρασίες του να φτάνουν τους

7 17.5 ο C. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και για τις μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες, με τις θερμοκρασίες του φθινοπώρου να είναι κοντά στους 8 ο C. Όσο αφορά τη παράμετρο της βροχόπτωσης, από το σχήμα 5 φαίνεται ότι η περίοδος που δέχεται μεγαλύτερα ύψη βροχής είναι ο χειμώνας, ενώ η χωρική κατανομή της βροχόπτωσης μεταβάλλεται από τα ανατολικά βορειοανατολικά (ελάχιστο) προς τα δυτικά νοτιοδυτικά (μέγιστο). Μικρή διαφοροποίηση παρουσιάζεται κατά τη περίοδο του καλοκαιριού όπου η μέση εποχιακή βροχόπτωση εμφανίζει το μέγιστο της στα βορειοανατολικά της περιοχής μελέτης. Tmean _ Winter Tmax _ Winter Tmin _ Winter Prec _ Winter Tmean _ Spring Tmax _ Spring Tmin _ Spring Prec _ Spring Tmean _ Summer Tmax _ Summer Tmin _ Summer Prec _ Summer Tmean _ Autumn Tmax _ Autumn Tmin _ Autumn Prec _ Autumn Σχήμα 5. Χωρική κατανομή των εποχιακών τιμών της μέσης θερμοκρασίας (Tmean), μέσης μέγιστης θερμοκρασίας (Tmax), μέσης ελάχιστης θερμοκρασίας (Tmin) και της βροχόπτωσης

8 (Prec) στη περιοχή της Βεγορίτιδας όπως αυτά προκύπτουν από τη βάση δεδομένων των Era- Interim. Στη συνέχεια και με στόχο τη χρονική μελέτη των κλιματικών παραμέτρων στη περιοχή της Βεγορίτιδας μελετήθηκαν οι χρονοσειρές των παραμέτρων για τη περίοδο αναφοράς Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν οι εποχιακές χρονοσειρές όλων των παραμέτρων (Tmean, Tmax, Tmin και Prec) για τον μέσο κόμβο (χωρικός μέσος όρος των 42 κόμβων). Στα σχήματα 6 έως 9, η μαύρη συνεχόμενη γραμμή αντιστοιχεί στη χρονοσειρά του μέσου κόμβου, ενώ η γραμμοσκιασμένη πορτοκαλί περιοχή αντιστοιχεί στο εύρος τιμών όλων των κόμβων που καλύπτουν την περιοχή μελέτης. Στη περίπτωση της μέσης θερμοκρασίας, το εύρος τιμών (διαφορά ανάμεσα στη μεγαλύτερη και τη μικρότερη τιμή για κάθε έτος) είναι περίπου 2.5 o C και μόνο σε κάποιες περιπτώσεις του καλοκαιριού και του φθινοπώρου μπορεί να πάρει και τη τιμή 3. o C. Από το σχήμα 6 φαίνεται ότι το μικρότερο εύρος παρατηρείται κατά τη διάρκεια της άνοιξης, δηλαδή οι μέσες θερμοκρασίες στη περιοχή μελέτη δεν διαφέρουν περισσότερο από 2. o C. Παρόμοια εικόνα εμφανίζουν και οι μέγιστες θερμοκρασίες (Σχήμα 7) και οι ελάχιστες θερμοκρασίες (Σχήμα 8). Οι μέγιστες θερμοκρασίες εμφανίζουν μία μικρή αύξηση του εύρους ( μέσο εύρος 2.7 ο C) ενώ υπάρχουν κάποια χρόνια όπου το εύρος είναι ξεπερνά τους 3. ο C. Το εύρος τιμών των ελαχίστων τιμών είναι μικρότερο σε σχέση με τις άλλες δύο θερμοκρασιακές παραμέτρους, το οποίο εύρος δεν ξεπερνά τους 2. o C. Όσο αφορά τη παράμετρο της βροχόπτωσης, το εύρος τιμών ανάμεσα στους κόμβους για κάθε εποχή εμφανίζει διαφορετική εικόνα σε σχέση με αυτή της θερμοκρασίας, διαφοροποιείται από έτος σε έτος και από εποχή σε εποχή. Την άνοιξη και το καλοκαίρι υπάρχει έντονη μεταβλητότητα με έτη να εμφανίζουν εύρος τιμών κάτω από 2mm και άλλα έτη να εμφανίζουν περισσότερο από 2mm. Τις πιο υγρές περιόδους του έτους το εύρος τιμών παραμένει σταθερό σε όλη τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Το μέσο εύρος κυμαίνεται από 68mm (άνοιξη) έως και 76mm (φθινόπωρο). Τέλος, μελετήθηκαν και οι τάσεις των μέσων κόμβων για όλες τις εποχές (Πίνακας 1). Σύμφωνα με το πίνακα οι μέσες θερμοκρασίες εμφανίζουν μικρή αύξηση κατά τη διάρκεια του χειμώνα, της άνοιξης και του καλοκαιριού. Αντίθετα οι μέσες θερμοκρασίες του φθινοπώρου εμφανίζουν μικρή μη στατιστικά σημαντική πτωτική τάση. Όσο αφορά τις τάσεις των μέσων μεγίστων θερμοκρασιών αυτές είναι

9 ανάλογες με των μέσων θερμοκρασιών, με θετικές τάσεις για τις τρεις πρώτες εποχές και αρνητική για το φθινόπωρο. Στη περίπτωση των ελαχίστων θερμοκρασιών, όλες οι εποχές εμφανίζουν θετική μη στατιστικά σημαντική αύξηση. Τέλος, η χρονοσειρά της βροχόπτωσης για τη περίοδο 198-2, εμφανίζει πτωτική τάση για όλες τις εποχές εκτός από το φθινόπωρου για το οποίο η τάση είναι θετική (Πίνακας 1) Table 1. Η τάσεις του μέσου κόμβου σε εποχιακή βάση για τις τέσσερις κλιματικές παραμέτρους. Trends Tmean Tmax Tmin Prec Winter Spring Summer Autumn

10 Winter Tmean (Vegoritida region) Spring Tmean (Vegoritida region) Summer Tmean (Vegoritida region) Autumn Tmean (Vegoritida region) Figure 6. Εποχιακή μέση θερμοκρασία (Tmean) για τη περίοδο στη περιοχή της Βεγορίτιδας (η μαύρη συνεχόμενη γραμμή αντιστοιχεί στη χρονοσειρά του μέσου κόμβου και η γραμμοσκιασμένη πορτοκαλί περιοχή αντιστοιχεί στο εύρος τιμών των 42 κόμβων)

11 Winter Tmax (Vegoritida region) Spring Tmax (Vegoritida region) Summer Tmax (Vegoritida region) Autumn Tmax (Vegoritida region) Figure 7. Εποχιακή μέση μέγιστη θερμοκρασία (Tmax) για τη περίοδο στη περιοχή της Βεγορίτιδας (η μαύρη συνεχόμενη γραμμή αντιστοιχεί στη χρονοσειρά του μέσου κόμβου και η γραμμοσκιασμένη πορτοκαλί περιοχή αντιστοιχεί στο εύρος τιμών των 42 κόμβων)

12 Winter Tmin (Vegoritida region) Spring Tmin (Vegoritida region) Summer Tmin (Vegoritida region) Autumn Tmin (Vegoritida region) Figure 8. Εποχιακή μέση ελάχιστη θερμοκρασία (Tmin) για τη περίοδο στη περιοχή της Βεγορίτιδας (η μαύρη συνεχόμενη γραμμή αντιστοιχεί στη χρονοσειρά του μέσου κόμβου και η γραμμοσκιασμένη πορτοκαλί περιοχή αντιστοιχεί στο εύρος τιμών των 42 κόμβων)

13 Winter Prec (Vegoritida region) Spring Prec (Vegoritida region) Summer Prec (Vegoritida region) Autumn Prec (Vegoritida region) Figure 9. Εποχιακή μέση βροχόπτωση (Prec) για τη περίοδο στη περιοχή της Βεγορίτιδας (η μαύρη συνεχόμενη γραμμή αντιστοιχεί στη χρονοσειρά του μέσου κόμβου και η γραμμοσκιασμένη πορτοκαλί περιοχή αντιστοιχεί στο εύρος τιμών των 42 κόμβων)

14 Τεχνική Έκθεση για την περιοχή του Νέστου. Ανάλυση των δεδομένων reanalysis ERA-Interim για την περίοδο Η βάση δεδομένων ERA-Interim παρέχει ημερήσια δεδομένα θερμοκρασίας (Tmean, Tmax, Tmin) και βροχόπτωση για 63 σημεία πλέγματος που καλύπτουν την περιοχή ενδιαφέροντος (Περιοχή του Νέστου). Προτείνεται στους υπόλοιπους συμμετέχοντες του προγράμματος είτε να χρησιμοποιήσουν επιλεγμένα σημεία (ανάλογα με την εκάστοτε μελέτη και ανάγκη) είτε τις μεσοποιημένες τιμές όλων των παραπάνω σημείων ώστε να έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της συμπεριφοράς των κλιματικών παραμέτρων για την περιοχή. Στο παρακάτω σχήμα (σχήμα 1) απεικονίζεται η γεωγραφική θέση των επιλεγμένων σημείων. Σημεία Πλέγματος στην περιοχή του Νέστου Σχήμα 1. Γεωγραφική θέση των σημείων της βάσης δεδομένων ERA-Interim για την περιοχή του Νέστου. Όπως φαίνεται από την αρχική ανάλυση του μεσοποιημένου σημείου πλέγματος για την περιοχή ενδιαφέροντος γίνεται φανερό ότι όσον αφορά στις μέσες τιμές της μηνιαίας βροχόπτωση, δεν ακολουθείται η χαρακτηριστική ενδο-ετήσια κατανομή των υψών βροχής που συνήθως έχουν οι περιοχές στην Ελλάδα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετά από τα σημεία πλέγματος είναι εκτός των συνόρων του ελλαδικού χώρου και για το λόγο αυτό, το μέγιστο εμφανίζεται το μήνα Μάιο (91.5mm) ενώ το ελάχιστο εμφανίζεται κατά το μήνα Σεπτέμβριο (34.9mm). Αντίθετα η μέση θερμοκρασία παρουσιάζει μια πιο «αναμενόμενη» μηνιαία κατανομή με το μέγιστο να εμφανίζεται το μήνα Ιούλιο (2.8 o C) και το ελάχιστο τον Ιανουάριο όπου η τιμή της μέση θερμοκρασίας παρουσιάζει τιμές κάτω του μηδενός (-.4 o C).

15 mm Μέσες μηνιαίες τιμές βροχόπτωσης και θερμοκρασίας για την περιοχή του Νέστου ( ) J F M A M J J A S O N D Prec Tmean Σχήμα 2. Ενδο-ετήσιες τιμές του μεσοποιημένου σημείου πλέγματος για την περιοχή του Νέστου για τη βροχόπτωση(πράσινες μπάρες) και την μέση θερμοκρασία (πορτοκαλί γραμμή). Αναφορικά με τις μέγιστες και ελάχιστες μηνιαίες θερμοκρασίες φαίνεται στο σχήμα 3 ότι οι ελάχιστες θερμοκρασίες για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο και Δεκέμβριο παραμένουν κάτω από το μηδέν (το απόλυτο ελάχιστο είναι ίση με -4.2 o C τον Ιανουάριο) ενώ οι μεγαλύτερες τιμές εμφανίζονται τον Ιούλιο και Αύγουστο με τις ελάχιστες θερμοκρασίες να παίρνουν αντίστοιχα τιμή 15.4 και 15.2 o C. Στην περίπτωση των μεγίστων θερμοκρασιών το μηνιαίο εύρος κυμαίνεται από 4.2 o C (Ιανουάριος) ως 25.9 o C τον Ιούλιο. Μέσες μηνιαίες τιμές μέγιστης και ελάχιστης θερμοκρασίας για την περιοχή του Νέστου (1981-2) J F M A M J J A S O N D Tmin Tmax Σχήμα 3. Ενδο-ετήσιες τιμές του μεσοποιημένου σημείου πλέγματος για την περιοχή του Νέστου για τη μέγιστη θερμοκρασία(πορτοκαλί μπάρες) και την ελάχιστη θερμοκρασία (γαλάζιες μπάρες).

16 Στη συνέχεια υπολογίστηκαν οι εποχιακές βροχοπτώσεις για όλα τα υπό μελέτη σημεία πλέγματος και χαρτογραφήθηκαν τα αποτελέσματα (σχήμα 4). Το βασικό χαρακτηριστικό των αποτελεσμάτων είναι ότι για την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο η γεωγραφική κατανομή των υψών βροχής είναι παρόμοια. Οι υψηλότερες τιμές εμφανίζονται στα βόρεια βορειοανατολικά και με φορά προς το νότο οι βροχοπτώσεις παρουσιάζουν μικρότερες τιμές με το ελάχιστο να εμφανίζεται στα σημεία πλέγματος κοντά στην περιοχή του Αιγαίου. Οι εαρινές βροχοπτώσεις κυμαίνονται μεταξύ των 122.4mm και 265.mm, των θερινών μεταξύ των 3.2mm και 254.mm ενώ το εύρος τιμών το φθινόπωρο κυμαίνεται μεταξύ των 16.mm και 17.6mm. Σε αντίθεση με τις άλλες εποχές, η κατανομή των χειμερινών βροχοπτώσεων διαφοροποιείται. Το μέγιστο εμφανίζεται στα κεντρικά κεντροανατολικά σημεία πλέγματος ενώ το ελάχιστο στα βόρεια και νοτιοδυτικά της περιοχής μελέτης. Οι χειμερινές βροχοπτώσεις παρουσιάζουν τιμές από 166mm ως 19.6mm για την περίοδο Χειμώνας _ Βροχόπτωση 166. to to to to to 19.6 Άνοιξη_ Βροχόπτωση to to to to to Καλοκαίρι _ Βροχόπτωση 3.2 to to to to 2 2 to Φθινόπωρο _ Βροχόπτωση 15.8 to to to to to Σχήμα 4. Εποχιακή κατανομή των βροχοπτώσεων στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο

17 Αναφορικά με τις εποχιακές τιμές της θερμοκρασίας έτσι όπως προέκυψαν για τα 63 υπό εξέταση σημεία πλέγματος στην περιοχή του Νέστου φαίνεται ότι γενικά οι χαμηλότερες τιμές τόσο των μέσων όσο και των μεγίστων και των ελαχίστων θερμοκρασιών παρουσιάζουν παρόμοια γεωγραφική κατανομή (Σχήμα 5). Οι μικρότερες τιμές εντοπίζονται σε όλες τις εποχές στα βόρεια βορειοδυτικά και αυξάνουν με φορά προς τα νότια νοτιοανατολικά. Πιο αναλυτικά, το Χειμώνα οι μέσες θερμοκρασίες στην περιοχή ενδιαφέροντος κυμαίνονται από -1 o C ως 7 o C στις νοτιότερες άκρες, την Άνοιξη από 7.7 o C ως 13.1 o C, το Καλοκαίρι το εύρος των τιμών μειώνεται και οι θερινές μέσες θερμοκρασίες έχουν τιμές από 18.1 o C ως 23.2 o C ενώ το Φθινόπωρο οι μέσες θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 16 o C. Στην περίπτωση των μεγίστων θερμοκρασιών, όπου όπως προαναφέρθηκε παρουσιάζει αντίστοιχη κατανομή με τις μέσες θερμοκρασίες, καθ όλη τη διάρκεια του έτους οι τιμές τους κυμαίνονται από 3.1 o C (η ελάχιστη τιμή του χειμώνα) ως 27.3 o C (μέγιστη τιμή το καλοκαίρι). Τέλος όσον αφορά στις ελάχιστες τιμές των θερμοκρασιών θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι μικρότερες τιμές τους, την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο παρατηρούνται στα ίδια σημεία πλέγματος, ενώ το χειμώνα υπάρχει μια μικρή διαφοροποίηση με σημεία πλέγματος που εμφανίζουν τα ελάχιστα να είναι πιο ανατολικά σε σχέση με τις άλλες εποχές. Επίσης, το χειμώνα χαρακτηριστικό είναι ότι οι τέσσερις πρώτες κλάσεις παρουσιάζουν ελάχιστες θερμοκρασίες που βρίσκονται κάτω από το μηδέν, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ηπειροτικότητα που παρουσιάζει η περιοχή.

18 Χειμώνας _ Μέση Θερμοκρασία -1 to -1-1 to to.7.7 to 2 2 to 7 Άνοιξη_ Μέση Θερμοκρασία 7.7 to to to to to 13.1 Καλοκαίρι _ Μέση Θερμοκρασία 18.1 to to to to to 23.2 Φθινόπωρο _ Μέση Θερμοκρασία 9.1 to to to to to Χειμώνας _ Μέγιστη Θερμοκρασία Άνοιξη_ Μέγιστη Θερμοκρασία Καλοκαίρι _ Μέγιστη Θερμοκρασία Φθινόπωρο _ Μέγιστη Θερμοκρασία 3.1 to to to to to to to to to to to to to to to to to to to to Χειμώνας _ Ελάχιστη Θερμοκρασία Άνοιξη_ Ελάχιστη Θερμοκρασία Καλοκαίρι _ Ελάχιστη Θερμοκρασία Φθινόπωρο _ Ελάχιστη Θερμοκρασία -5.1 to to to to to to to to to to to to to to to to to to to to Σχήμα 5. Εποχιακή κατανομή των μέσων, των μεγίστων και των ελαχίστων θερμοκρασιών στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο Στο τελευταίο κομμάτι στης τεχνικής αυτής έκθεσης έγινε μια προσπάθεια ανάλυσης και εντοπισμού των ακραίων τιμών που εμφανίζουν τα σημεία πλέγματος τόσο για τις βροχοπτώσεις όσο και για τις μέσες, μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν τα κατάλληλα θηκογράμματα (box-plots) για τις τέσσερις εποχές όπου φαίνονται τόσο οι ακραίες ελάχιστες και μέγιστες τιμές καθώς και οι τιμές των ποσοστιαίων σημείων (25% και 75%) καθώς και της διαμέσου (5%). Στην περίπτωση των εποχιακών βροχοπτώσεων χαρακτηριστικό είναι ότι οι θερινές βροχοπτώσεις είναι εκείνες που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο εύρος τιμών καθώς και το μεγαλύτερο ενδο-τεταρτομοριακό εύρος. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι το καλοκαίρι παρουσιάζεται και η απόλυτα μέγιστη τιμή εποχιακής βροχόπτωσης (σε ένα σημείο πλέγματος και για ένα συγκεκριμένο έτος) όπου φτάνει τα 45mm. Αντίθετα τόσο ο χειμώνας όσο και το φθινόπωρο εμφανίζουν αρκετά μικρότερο εύρος τιμών γεγονός που δείχνει ότι τα σημεία πλέγματος που έχουν επιλεγεί παρουσιάζουν παραπλήσια συμπεριφορά όσον αφορά στις τιμές βροχόπτωσης για τις δύο αυτές εποχές (Σχήμα 6).

19 Εποχιακές τιμές βροχόπτωσης για την περιοχή του Νέστου Χειμώνας Καλοκαίρι Άνοιξη Φθινόπωρο Median 25%-75% Non-Outlier Range Σχήμα 6. Θηκογράμματα των εποχιακών βροχοπτώσεων από τα 63 υπό εξέταση σημεία πλέγματος στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο Στην περίπτωση των μέσων θερμοκρασιών φαίνεται από τα αντίστοιχα θηκογράμματα ότι για την περίοδο του χειμώνα αφού η διάμεσος βρίσκεται κοντά στο μηδέν ότι 5% των περιπτώσεων των μέσων χειμερινών θερμοκρασιών βρίσκονται κάτω από αυτή την τιμή (αρνητικές μέσες θερμοκρασίες). Σε αντίθεση με την βροχόπτωση, φαίνεται να υπάρχει καλύτερη «ομοιομορφία» στις τιμές των σημείων πλέγματος, την άνοιξη και το φθινόπωρο, γιατί σε αυτές τις δύο εποχές το εύρος των τιμών είναι σχετικά μικρότερο (σχήμα 7). Εποχιακές τιμές μέσης θερμοκρασίας για την περιοχή του Νέστου Χειμώνας Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Median 25%-75% Non-Outlier Range Σχήμα 7. Θηκογράμματα των εποχιακών μέσων θερμοκρασιών από τα 63 υπό εξέταση σημεία πλέγματος στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο

20 Οι μέγιστες θερμοκρασίες φαίνεται ότι για όλες τις εποχές έχουν μικρότερο εύρος τιμών (όσο στο σύνολο όσο και στο ενδο-τεταρτομοριακό εύρος (25%-75%)). Το χειμώνα όλες οι τιμές των μεγίστων θερμοκρασιών βρίσκονται πάνω από το μηδέν με τη διάμεσο να εντοπίζεται κοντά στους 5οC. Η άνοιξη είναι η εποχή με το μικρότερο εύρος (τα σημεία πλέγματος παρουσιάζουν παρόμοια συμπεριφορά) ενώ ανάλογα είναι τα αποτελέσματα και το καλοκαίρι με τη διάμεσο να εμφανίζεται στους 25 (το 5% των τιμών είναι πάνω από αυτή την τιμή). Εποχιακές τιμές μέγιστης θερμοκρασίας για την περιοχή του Νέστου Χειμώνας Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Median 25%-75% Non-Outlier Range Σχήμα 8. Θηκογράμματα των εποχιακών μεγίστων θερμοκρασιών από τα 63 υπό εξέταση σημεία πλέγματος στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο Τέλος, στην περίπτωση των ελαχίστων θερμοκρασιών χαρακτηριστικό είναι ότι ιδιαίτερα το ενδο-τεταρτομοριακό εύρος των τιμών τους είναι εμφανώς μεγαλύτερο από τις άλλες δύο θερμοκρασιακές παραμέτρους. Επίσης αξίζει να παρατηρηθεί ότι η διάμεσος και στα τέσσερα θηκογράμματα εμφανίζεται κοντά στο κάτω άκρο του εσωτερικού κουτιού (box) δηλαδή δεν παρουσιάζει μεγάλη διαφορά από το πρώτο τεταρτημόριο (25%). Ιδιαίτερο στην περίπτωση του χειμώνα φαίνεται ότι το 5% των τιμών που παρουσιάζουν τα σημεία πλέγματος κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης έχουν μικρότερες τιμές από τους -4 o C. Την άνοιξη και το φθινόπωρο η τιμή της διαμέσου είναι περίπου στους 5 o C ενώ το καλοκαίρι φτάνει στους 15 o C (σχήμα 9).

21 Εποχιακές τιμές της ελάχιστης θερμοκρασιάς για την περιοχή του Νέστου Χειμώνας Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Median 25%-75% Non-Outlier Range Σχήμα 9. Θηκογράμματα των εποχιακών ελαχίστων θερμοκρασιών από τα 63 υπό εξέταση σημεία πλέγματος στην περιοχή του Νέστου για την περίοδο

22