ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΠ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΕΑΠ ΕΛΠ 12 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ

Transcript

1 ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΠ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΕΑΠ ΕΛΠ 12 ΑΠΟ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ 1

2 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠ 12 ΕΛΠ 12 Απαντήστε σε τρία (3) από τα παρακάτω πέντε (5) θέματα. Θέμα 1. Το μυκηναϊκό ανάκτορο. Προσδιορίστε χρονολογικά την περίοδο ακμής των μυκηναϊκών ανακτόρων, αναφέροντας τις περιοχές όπου ιδρύθηκαν τα πλέον σημαντικά ανάκτορα. Ποια τα πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου, με βάση τις πληροφορίες που αντλούμε από τις ανασκαφές και από τις σωζόμενες ανακτορικές τοιχογραφίες. 2

3 ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ 1 ΟΥ Η απάντηση βρίσκεται στο εγχειρίδιο μελέτης στον 1 ο τόμο στην ενότητα 1.1 (σ.σ.44-49) Μυκηναϊκό τειχισμένο ανάκτορο Περίοδος ακμής π.χ Αποτελεί το 3 ο τύπο οχυρωμένης ακρόπολης Αποτελεί την κατοικία του άνακτα και τα βοηθητικά κτίρια ( Μυκήνες, Τίρυνθα) Το τείχος χτίζεται με το κυκλώπειο σύστημα - χρήση μεγάλων ογκόλιθων Σημαντικότερα ανάκτορα 1) Μυκήνες το ανάκτορο στο ψηλότερο σημείο της ακρόπολης Ιδιαίτερη οργάνωση με ικανό εργατικό δυναμικό- ύπαρξη κεντρικής εξουσίας Αναπτυγμένη πολιτισμικά κοινωνία 3

4 2) Τίρυνθα Διάφορες φάσεις οικοδόμησης Το ανάκτορο στην άνω ακρόπολη 3) Πύλος Το μοναδικό παράδειγμα ανακτόρου χωρίς τείχος, αποτελούμενο από τέσσερα συγκροτήματα Κεντρικό κτίριο με το μέγαρο, διαδρόμους, βοηθητικούς χώρους- προσανατολισμός από Β.Δ προς Ν.Α Τα ανάκτορα ως διοικητικά και οικονομικά κέντρα της επικράτειας 4

5 Συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης στο εμπόριο περίοδος ευμάρειας Πληθυσμιακή αύξηση και πολιτισμική ομοιογένεια 14 ος και 13 ος αι.: Mυκηναϊκή κοινή εμπορικές σχέσεις με Αιγαίο, παράλια Μ.Ασίας, Δ.Μεσογείου, Εγγύς Ανατολής και Αιγύπτου Εξαγωγές προϊόντων, εμπορικές συναλλαγές 5

6 Θέμα 2. "Όταν απελευθερώθηκε η Αθήνα διέθετε 130 εκκλησίες, ένα μέρος από αυτές βυζαντινές. Από εκείνες, μέσα σε ελάχιστα χρόνια είχαν κατεδαφιστεί οι 72. Αφορμές υπήρχαν πολλές, ένας αριθμός από αυτές ήταν ερειπωμένες, ένας άλλος ήταν "εμπόδιο" στη χάραξη της νέας ρυμοτομίας της πρωτεύουσας, ενώ άλλες πάλι έπρεπε να κατεδαφιστούν γιατί γειτόνευαν με αρχαία μνημεία". (Φιλιππίδης στο ΕΜ4, σελ.91) Με βάση το παραπάνω δεδομένο: Α. Δώστε την ερμηνεία σας για τη στροφή του πρώιμου 20ου αιώνα προς την προβολή και ανάδειξη των βυζαντινών μνημείων, όπως αυτά της Θεσσαλονίκης. Β. Αναφερθείτε στους τρόπους με τους οποίους ο βυζαντινός πολιτισμός αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική και ζωγραφική του 20ου αιώνα, αναφέροντας από ένα παράδειγμα αντίστοιχα. 6

7 Απάντηση θέματος 2.Α Η απάντηση βρίσκεται στο εγχειρίδιο μελέτης στον Δ τόμο στο κεφ.3.3 (σ.σ.97-99) Νέες σκοπιμότητες της εθνικής ιδεολογίας- επιβολή για αναθεώρηση των απόψεων περί βυζαντινού παρελθόντος Συνδυασμός αρχαιότητας Βυζαντίου σε αδιάσπαστη ιστορική ενότητα Τα πρότυπα της Μεγάλης Ιδέας ο Παρθενώνας και η Αγία Σοφία 7

8 Απάντηση θέματος 2.Α Εκφραστής ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού ο Κων. Παπαρρηγόπουλος Συγγραφή ιστορίας ελληνικού έθνους Η αγία Σοφία ένα εθνικό σύμβολο που περιέχει όλο τον βυζαντινό πολιτισμό Η ανακάλυψη των μεγάλων μνημείων της βυζαντινής ακμής με τα εντυπωσιακά μωσαϊκά( Δαφνί, Όσιος Λουκάς) Κυρίαρχο κέντρο ακτινοβολίας η Κωνσταντινούπολη- Ελλαδική σχολή μετά τον 10 ο αι. 8

9 Απάντηση θέματος 2.Β Η απάντηση βρίσκεται στο δ τόμο στο κεφ.3.6 (σ.σ ) και (σ.σ ) Βαλκανικοί πόλεμοι: προσάρτηση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα - η Θεσσαλονίκη ο σημαντικότερος πόλος βυζαντινών μνημείων η πυρκαγιά του 1917 και σύνταξη σχεδίου από Hebrard για την καμένη ζώνη Τα βυζαντινά μνημεία το σημείο αναφοράς για τη χάραξη των κύριων αξόνων της σύγχρονης πόλης Ο άξονας της οδού Αριστοτέλους με τις ομοιόμορφες οικοδομές σε βυζαντινό στιλ - χάραξη αξόνων που συνδέουν τα βυζαντινά μνημεία μεταξύ τους 9

10 Απάντηση θέματος 2.Β Αρχές 20 ου αι. επικράτηση επιφανειακής μόδας στην Ελλάδα για βυζαντινά έπιπλα και διακόσμηση Αριστοτέλης Ζάχος: βαθιά γνώση αρχιτεκτονικής- σχεδιασμός εκκλησιών, άγιος Κων/νος στο Βόλο (εφαρμογή βυζαντινής αρχιτεκτονικής)- μείγμα βυζαντινών και παραδοσιακών στοιχείων) Ενιαίο πολιτισμικό σύνολο αρχαιότητα- Βυζάντιο- νεότερη παράδοση Νίκος Μητσάκης: ανανέωση εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής με νεο-βυζαντινό σχολικό συγκρότημα Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης και διαγωνισμό ναού Παναγίας Τήνου 10

11 Απάντηση θέματος 2.Β Η βυζαντινότροπη ζωγραφική του Φώτη Κόντογλουαπόπειρα επανασύνδεσης με το βυζαντινό παρελθόν γενικότερη στάση καλλιτεχνών γενιάς του 30 βυζαντινά πρότυπα 11

12 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Θέμα 3. Αρχαιοελληνική οικία: Τι γνωρίζετε για τη διάταξη, τη διαμόρφωση και τον διάκοσμο της αρχαιοελληνικής οικίας; Σε ποια εποχή ανάγεται η οικία με περιστύλιο; Τι παρατηρείτε για την προσαρμογή της στο περιβάλλον της; Μπορείτε να αναφέρετε παράδειγμα-παραδείγματα αντίστοιχης προσαρμογής από τη νεοελληνική αρχιτεκτονική; H απάντηση βρίσκεται στο εγχειρίδιο μελέτης στον Α τόμο στο κεφ.2.4.2(σ.194), στον Δ τόμο στο κεφ.2.10(σ.σ.50-53, στο κεφ.2.11(σ.σ.54-55), κεφ.2.15 (σ.68) 12

13 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Απάντηση 3 ου θέματος Η αρχιτεκτονική της κατοικίας απευθύνεται σε όλες τις τάξεις, εύπορους, απλούς και άπορους πολίτες Νέα νοοτροπία στα σπίτια μεγαλοαστών- πολυώροφα κτίσματα για φτωχούς ενοίκους Καλαίσθητη οργάνωση, ευταξία, ομορφιά στην ελληνιστική περίοδο Τρόπος οργάνωσης αρχαίων οικισμών - προσεκτική επιλογή θέσης τους - σωστός προσανατολισμός ύδρευση - σχέση με καλλιεργούμενες εκτάσεις - δίκτυα επικοινωνίας σε γη και θάλασσα- έμφαση στην αμυντική ικανότητα 13

14 TΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Απάντηση 3 ου θέματος Ακανόνιστες ομάδες σπιτιών Αθήνας, σπίτια με κοινή μεσοτοιχία, κεντρική αυλή, διάφορα δωμάτια γύρω από την αυλή, η αυλή το κύριο στοιχείο του σπιτιού Σπίτια απλά, εσώκλειστα, διαθέτουν κατάστημα Οικισμοί 2 κατηγοριών 1 η κατηγορία: οργανικός τρόπος με φυσική ανάπτυξη, ακανόνιστους δρόμους και σχήματα οικοπέδων στην Αθήνα, σπίτια μικρά σε πυκνές ομάδες και στενούς δρόμους χωρίς σχέδιο, σε αντίθεση με τα μεγαλοπρεπή μνημεία της Ύπαρξη πολυτελών σπιτιών με πλούσια διακόσμηση- βίλες 14

15 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ η κατηγορία οικισμών Ομοιόμορφο γεωμετρικό σχέδιο, δίκτυο ευθύγραμμων δρόμων, ίσα οικοδομικά τετράγωνα, ευέλικτο σύστημα οργάνωσης το Ιπποδάμειο σύστημα με εφαρμογή στον Πειραιά και σε ελληνιστικές πόλεις τον 5 ο και 4 ο αι. πχ Το σχέδιο του σπιτιού με διάφορα δωμάτια γύρω από μια κεντρική αυλή, η αυλή κύρια πηγή φωτός και αερισμού, εσωστρέφεια Γενικό σχήμα σπιτιού τετράγωνο και δύο τύποι δωματίων με προθάλαμο, δωμάτια με προστάδα ή παστάδα - αυλή με περιστύλιο από τα μέσα του 4 ου αι. Κάλυψη σπιτιού με κεραμίδια, χωρίς ανοίγματα εκτός εισόδου 15

16 Πολυτελής εμφάνιση δημόσιων οικοδομημάτων και λιτότητα ιδιωτικών σπιτιών Πέτρινη ή μαρμάρινη βάση κτιρίου, ατόφια μαρμάρινα σκαλοπάτια, τα μπαλκόνια, διακοσμητικοί ανθεμωτοί πήλινοι ακροκέραμοι στα αθηναϊκά νεοκλασικά σπίτια Υιοθέτηση Ιπποδάμειου συστήματος από τα μέσα του 18 ου αι.- η Πλάκα με τα στενά δρομάκια, χαμηλά καλύβια- στη Νεάπολη ωραία σπίτια με κήπους, κομψά διακοσμημένα με στήλες και παραστάτες Γεωμετρική ευκρίνεια Ιπποδάμειου συστήματος στις αρχές του 20 ου αι. - ο Κων/νος Δοξιάδης το εφαρμόζει 16

17 Θέμα 4 Το εικονογραφικό πρόγραμμα του βυζαντινού ναού: Α. Αναφερθείτε στο χρονολογικό πλαίσιο και στα θέματα που κοσμούσαν το βυζαντινό ναό κατά την περίοδο της εικονομαχίας. Β. Αναλύστε το εικονογραφικό του πρόγραμμα μετά τη λήξη αυτής της περιόδου. Η απάντηση βρίσκεται στο εγχειρίδιο μελέτης στον Β τόμο στο κεφ.3 (σ.70), 3.2 (σ.σ.97-99), κεφ.3.3(σ.σ ) 17

18 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Απάντηση 4 ου θέματος Περίοδος εικονομαχίας ( ) σημαντικές συνέπειες για λατρεία εικόνων - η θρησκευτική ζωγραφική υπό αυστηρούς περιορισμούςαπαγόρευση παραγωγής εικόνων από αυτοκράτορες Αποκρυστάλλωση και κωδικοποίηση αρχών που υπαγορεύουν το περιεχόμενο και τη μορφή έργων βυζαντινής τέχνης Παραστάσεις ναών με δέντρα, ζώα, φυτά - κυρίαρχη θέση κατέχει ο σταυρός το σύμβολο του χριστιανισμού 18

19 Απάντηση θέματος 4.Α Ανεικονικοί διάκοσμοι, τεμνόμενοι κύκλοι, σπειροειδείς βλαστοί, ανθέμια, φολίδες, ρόμβοι και τετράγωνα με φυτικά και γεωμετρικά διακοσμητικά θέματα- σταυροί σε συνδυασμό με τοξοστοιχίες, πτηνά κ.α Επιδράσεις από ισλαμική τέχνη- παραγωγή εικονογραφημένων χειρογράφων κοσμικού χαρακτήρα Εικονομαχικός διάκοσμος Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκηςαπεικόνιση σταυρού που αντικαθίσταται από τη μορφή της Θεοτόκου- ψηφιδωτός διάκοσμος της καμάρας 19

20 Απάντηση θέματος 4.Β Τέλος εικονομαχίας και μεγάλη αλλαγή στη θρησκευτική τέχνη με επίσημη λατρεία εικόνων με τα θεία πρόσωπα Διάκοσμος ναού με τα κυριότερα γεγονότα ζωής Χριστού Η αφαίρεση η κύρια τάση της ζωγραφικής και η τρίτη διάσταση αγνοείται- η ανθρώπινη μορφή άκαμπτη, επίπεδη, στατικήμεγάλα μάτια- σοβαρή και αυστηρή έκφραση Στροφή προς τα ιδεώδη της φυσιοκρατικής τέχνης αρχαιότητας Βυζαντινός ναός: αναπαράσταση Πολιτείας του Θεού- κοινά χαρακτηριστικά των διακόσμων των ναών με ιεράρχηση θεμάτων από πάνων προς τα κάτω, από τον ουρανό προς τη γη 20

21 Απάντηση θέματος 4.Β Στο κέντρο του τρούλου η μορφή του Χριστού σε προτομή- στο τύμπανο οι προφήτες Παλαιάς Διαθήκηςστα τρίγωνα του τρούλου οι 4 Ευαγγελιστές Στην αψίδα η απεικόνιση της Θεοτόκου- στην κάμαρα ιερού η Ανάληψη του Χριστού Κυρίως ναός: ο Χριστολογικός κύκλος με 12 κύριες σκηνές σε κάθε ναό- δωδεκάορτο Κοιμητηριακός και μοναστηριακός ναός(έμφαση στους μοναχούς αγίους) 21

22 Θέμα 5 Ποιοι είναι οι δύο χαρακτηριστικοί τύποι αγαλμάτων (αγαλματικοί), ανδρικών και γυναικείων μορφών κατά την αρχαϊκή περίοδο; Εστιάστε στα χαρακτηριστικά καθενός και σχολιάστε το ρόλο τους στην αρχαϊκή κοινωνία, αναφέροντας ενδεικτικούς τόπους εύρεσής τους. 22