Лекц:5 Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл
|
|
- Θάνος Αλεξίου
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Лекц:5 Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл 2017 оны 3-р сарын 9 Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 1
2 Агуулга 1 ХТ-г тодорхойлогчид 2 Өгөөжүүдийг харьцуулах нь 3 ЗГБХҮЦ ба Инфляц 4 Эрсдэл ба ЭШ 5 Өгөөжүүдийн ХЦ Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 2
3 Удиртгал ХО-н шийдвэр гаргалтанд хүүний түвшин (ХТ)-ий ирээдүйн утгыг таамаглаж оруулах нь маш чухал байдаг. Жишээлбэл та нэг сая долларын ХО-лалтаа хөвөгч эсвэл, тогтмол хүүтэй хадгаламжийн сертификатад байршуулах гэж байгаа гэвэл ирээдүйн хүү ямар байхаас таны одоогийн гаргах шийдвэр хамаарна. Хүү өснө гэж таамаглаж байгаа бол хөвөгч хүүтэйг, унана гэж таамаглаж байвал тогтмол хүүтэйг сонгоно. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 3
4 Нэрлэсэн ба Бодит хүү Хүү (interest rate) гэдэг нь тогтмол орлоготой ҮЦ-ны тухайн өртөгийн хэмжүү (unit of account), тогтоосон хугацаанд амлаж буй өгөөж (rate of return) юм. 5%-ийн хүүтэй гэж хэлэхэд хоёр зүйлийг тодруулах шаардлагатай : өртөгийн хэмжүүр болон хугацаа. Дефолт гарах эрсдэл байхгүй гэвэл амлаж буй хүү нь тухайн өртөгийн хэмжүүр болон хугацааны хувьд эрсдэлгүй байна. Харин өөр хугацаа, өртөгийн хэмжүүрийн хувьд эрсдэлтэй. Жишээ нь доллараар илэрхийлэгдсэн өртөгийн хэмжүүрийн үед эрсдэлгүй байсан хүү нь худалдан авах чадвараар илэрхийлэгдсэн өртөгийн хэмжүүрийн үед эрсдэлтэй болдог. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 4
5 Нэрлэсэн ба Бодит хүү (Cont d) Жишээлбэл 1000$-оо 1 жилийн хугацаатай, 10%-н хүүтэй ЗГҮЦ-д байршуулсан. Жилийн дараа 1100 болгож авах буюу 10%-н хүү хүртэх нь баараггүй ч үнэхээр худалдан авах чадвар тань 10%-р өсч чадахгүй. Ө.х жилийн өмнө 100 ширхэг талх авч байсныг 110 болгож чадахгүй учир нь энэ хугацаанд талхны үнэ мөн өснө. Барааны сагсны үнийн дундаж хөдөлгөөнийг ХҮИ-р хэмждэг бол ХҮИ-н өөрчлөлтөөр инфляцийг илэрхийлдэг. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 5
6 Нэрлэсэн ба Бодит хүү (Cont d) ХҮИ 6%-р өссөн гэвэл бэлэн мөнгөний худалдан авах чадвар 6%-р буурна. Тэгэхээр хүүний орлогын тодорхой хувь нь худладан авах чадварын бууралтаар тохируулагдах учиртай. rr rn i (1) Бодит хүүний ойролцоо утгыг нэрлэсэн хүүнээс инфляцийн түвшинг хасч тооцно. Яг утга нь 1 + rr = 1 + rn 1 + i rr = rn i 1 + i (2) (3) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 6
7 Нэрлэсэн ба Бодит хүү (Cont d) Тэгэхээр нэрлэсэн хүү нь эрсдэлгүй ч ирээдүйн инфляци тодорхой бус учраас бодит хүүг яг хэд байхыг нь хэлэхэд хэцүү. Яагаад инфляцийн нам, тогтвортой байдал төв банкуудын зорилго байдаг вэ? Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 7
8 Хүүний түвшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлс Эдийн засагт ялгаатай олон хүү байдаг ч эдийн засагчид тэдгээрийн ерөнхий түвшин хамтдаа хөдлөнө гэж үзээд нэг хүүгээр төлөөлүүлэн шинжилдэг. Сангийн нийлүүлэлт: Ихэвчлэн өрхүүдээс нийлүүлэгдэнэ Сангийн эрэлт: Бизнесийн байгууллагууд ТТ, БМ-аа санхүүжүүлэх ЗГ-ын цэвэр эрэлт: Төсвийн гүйцэтгэлтэй уялдана Төв банкны үйл ажиллагаа: Мөнгөний бодлого Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 8
9 Хүүний түвшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлс (Cont d) Зураг : Сангийн эрэлт нийлүүлэлт Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 9
10 Бодит хүүний тэнцвэр Зураг 1-с харахад сангийн эрэлтийн(нийлүүэлтийн) муруй нь бодит хүүтэй урвуу(эерэг) хамааралтай байна. Бодит хүү өсөхөд өрх гэрүүд одоогийн хэрэглээгээ хойшлуулж, ирээдйүн хэрэглээндээ зориулан хадгалах тул нийлүүэлтийн хэмжээ өснө. Харин хүүгийн түвшин буурахад пүүсүүд ХО-лалтаа нэмэгдүүлж, эрэлтийн хэмжээ өснө. Учир нь хүлээгдэж буй бодит өгөөжөөрөө ХО-н төслүүд эрэмбэлэгдсэн байх ба хүүгийн түвшин буурахад төслүүдийн өгөөж санхүүжлитын зардалаасаа давснаар илүү олон төсөл хэрэгжих боломжтой болж эрэлтийн хэмжээ өснө. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 10
11 Бодит хүүний тэнцвэр (Cont d) ЗГ, төв банкны үйлдэл нь сангийн эрэлт, нийлүүлэлтийн муруйг шилжүүлнэ. Төсөв алдагдалтай(эерэг зөрүүтэй) гарахад ЗГ-ын зээл (хадгаламж) нэмэгдэж, эрэлтийн (нийлүүлэлтийн) муруй баруун гар тийш шилжинэ. Төсөв алдагдалтай гарахд эрэлт өсч тэнцвэр E цэгт тогтож, хүүгийн түвшин өснө. Төв банк ЗГ-н үйлдэлд хариу болгож мөнгөний тэлэх бодлого явуулвал нийлүүэлтийн муруй баруун гар тийш шилжиж хүүгийн түвшин буурна. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 11
12 Нэрлэсэн хүүний тэнцвэр Ирвинг Фишир (1930)-д бодит хүүний хэлбэлзэл маш бага байдаг харин нэрлэсэн хүү болон инфляц нь 1:1-н харьцаатай хөдөлдөг гэж үзсэн. rn = rr + E(i) (4) Түүнийхээр ирээдүйн хүүний талаар прогноз хийе гэвэл инфляцийг таамаглах хэрэгтэй байлаа Тэгэхээр урт хугацаатай хүүнд инфляцийн тодорхой бус байдал илүү их байх тул эрсдэлийн шагнал шаардагдаж, урт хугацаатай хүү нь богино хугацаатай хүүнээсээ их байх нэг шалтгаан болох юм. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 12
13 Нэрлэсэн хүүний тэнцвэр (Cont d) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 13
14 Татвар ба Бодит хүү Татварыг нэрлэсэн орлогоос тооцдог. Бодит татварын дараах хүү нь rn(1 t) i = (rr + +i)(1 t) i = rr(1 t) it (5) Тэгшитгэл 5-с харахад татварын дараах бодит хүүг татвараас гадна инфляц бууруулж байна. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 14
15 Татвар ба Бодит хүү (Cont d) Татварын дараах бодит хүү Таны татварын шатлал 30%-д хамаардаг. Нэрлэсэн хүүний орлого 12%, инфляц 8% гэвэл инфляцаар хамгаалагдсан татварын системийн хувьд татварын дараах бодит хүү 12%(1-0.3)=2.8% байна. Гэтэл үнэдээ та 2.8%-8%*0.3=0.4% -ийн татварын дараах бодит хүүгийн орлого хүртэнэ. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 15
16 Жилийн үр ашигт хүү- ЖҮАХ (EAR) ЗГ-ын T хугацаатай тэг бонд (zero coupon bond)-н үнэ p(t) гэвэл T хугацааны эрсдэлгүй хүүг дараах тэгшитгэлээр олно r f (T ) = 100 P(T ) 1 (6) Энд Т=1 гэвэл жилийн эрсдэлгүй хүүг илэрхийлнэ. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 16
17 Жилийн үр ашигт хүү- ЖҮАХ (EAR) (Cont d) Ялгаатай хугацааны эрсдэлгүй хүүнүүд Ялгаатай хугацаатай ХО-н өгөөжүүдийг хэрхэн харьцуулах вэ? Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 17
18 Жилийн үр ашигт хүү- ЖҮАХ (EAR) (Cont d) ЖҮАХ болгож шилжүүлэх хэрэгтэй. ЖҮАХ нь 1 жилийн хугацаанд ХО-аа хэдэн хувиар өсгөх боломжтойг харуулна. Хагас жилийн эрсдэлгүй хүүг ЖҮАХ болговол 1 + EAR = (1.0271) 2 = буюу ЖҮАХ нь 5.49%. 25 жилийн эрсдэлгүй хүүг ЖҮАХ болговол (1 + EAR) 25 = ( ) = буюу EAR = /25 1 = 0.06 буюу 6% Ерөнхий тохиолдолд: 1 + EAR = [1 + r f (T )] 1/T Нийлмэл хүү байгааг анзаарсан бизээ. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 18
19 Жилийн хүүний хувь- ЖХХ (APR) Богино хугацаатай ХО-н жилийн хүүг нийлмэл хүүнээс илүүтэй энгийн хүүгээр тайлагнадаг. Жишээлбэл дээр авч үзсэн 6 сарын хугацаатай хүүг тайлагнахдаа 2*2.71%=5.42% гэнэ. Ерөнхий тохиолдолд жилд хүүг n удаа тооцно, нэг үеийн эрсдэлгүй хүү нь r f (T ) гэвэл APR = n r f (T ). Эндээс бид ЖХХ болон ЖҮАХ -үүд хоорондын холбоог гаргаж болохоор байна. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 19
20 Жилийн хүүний хувь- ЖХХ (APR) (Cont d) 1+EAR = (1+r f (T )) n = (1+r f (T )) 1/T = (1+T APR) 1/T APR = (1 + EAR)T 1 T (7) (8) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 20
21 Тасралтгүй нийлмэл хүү Хүү тооцох үечлэлийг маш богинохон болговол яах вэ? 1 + EAR = lim T 0 (1 + T APR) 1/T = e rcc Энд e= ЖҮАХ-ээс тасралтгүй нийлмэл хүүг олохдоо r cc = ln(1 + EAR) Тасралтгүй нийлмэл хүүний олгох боломжууд нь: Тухайн хугацааны нийт өгөөжийг тооцохдоо e T rcc Бодит ба нэрлэсэн өгөөжийн холбоо яг илэрхийлэгдэнэ. rr cc = rn cc i cc Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 21
22 Эрсдэлгүй ҮЦ-ны хүүний ихэнх хэсгийг инфляц арчдаг гэдэг нь бидний хийх дүгнэлт. Одоо 1 долларын ХО хэрхэн өсөх байсныг харуулдаг баялагийн индексийг (wealth index) байгуулж үзье: Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 22
23 Зургаас нэрлэсэн ЗГБХҮЦ-ний ХО-лалт онд 9.2$ болж өссөн ч бодитоор ердөө л 1.2$ болж өсчээ. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 23
24 Хүснэгтээс хоёрдугаар хагаст ЗГБХҮЦ-ны хүүний хэлбэлзэл өссөн ч инфляц болон бодит хүүний хэлбэлзэл буурчээ. Шалтгаан нь ЗГБХҮЦ-ны хүү болон инфляцийн хоорондын хамаарал хүчтэй болсонтой холбоотой. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 24
25 Зургаас 1970-аад оноос инфляц болон ЗГБХҮЦ-ны хүүний хөдөлгөөн адилхан байна. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 25
26 Хэрвээ хүлээгдэж буй (ХБ) бодит өгөөж тогтмол, инфляцийн хүлээлт болон бодит утгын хооронд зөрүү бага гардаг гэвэл инфляц болон ЗГБХҮЦ-ны нэрлэсэн хүү хоорондын корреляц 1-тэй маш ойрхон байна Энэ үед инфляц болон бодит хүүний хоорондын корреляц бараг 0 байна. Нөгөө талаас ХБ инфляц нь бодит утгаасаа маш их зөрдөг буюу инфляцийг таамаглах бараг боломжгүй гэвэл нэрлэсэн хүү болон инфляцийн хоорондын корреляц бараг 0, бодит хүү болон инфляцийн хоорондын корреляц бараг -1 байна Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 26
27 Эзэмших хугацааны өгөөж-эхө (HPR) Хувьцааны индексийн санд ХО-лалт хийсэн гэвэл 1 жилийн дараах өгөөж тань үнийн өсөлт болон ногдол ашгийн нийлбэрээр тодорхойлогдоно. Анх 100-р авсан хувьцаа тань жилийн дараа 110 болж өссөн ба тухайн жилд 4 дол-н ногдол ашиг төлсөн гэвэл ЭХӨ нь HPR = (9) Ending price of a share Beginning price + Cash dividend Beginning price Эцсийн үнэ Эхний үнэ + Ногдол ашиг = Эхний үнэ Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 27
28 Эзэмших хугацааны өгөөж-эхө (HPR) (Cont d) Тэгшитгэл 9-н дагуу HPR = = 0.14 буюу 14% Хэрэв ногдол ашгаа эрт хүлээж авсан гэвэл дахин хөрөнгө оруулалтын орлого тооцохгүй байгааг анзаарч байгаа бизээ. ЭХӨ нь капиталын нэмэгдэлийн хувь (rate of capital gains) болон ногдол ашгийн өгөөжийн нийлбэр байна. HPR = Rate of capital gains + Dividend yield (10) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 28
29 Хүлээгдэж буй өгөөж ба стандарт хазайлт Жилийн дараах хувьцааны үнэ болон ногдол ашиг нь тодорхой бус байдаг. Тиймээс ЭХӨ-өө яг хэд байхыг хэлж мэдэхгүй. Харин янз бүрийн нөхцөл байдлуудад харгалзах ЭХӨ-г таамаглаж болно. Тухайн нөхцөл байдлуудад харгалзах магадлалуудыг оноосноор ЭХӨ-н тархалтыг байгуулах боломжтой E(r) = s p(s)r(s) (11) Тэгшитгэл 11-н дагуу хүлээгдэж буй өгөөжийг тооцно. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 29
30 Хүлээгдэж буй өгөөж ба стандарт хазайлт (Cont d) Мөн ХБӨ-өөс зөрөхийг эрсдэл гэж үзвэл дундажаар хир их зөрөхийг нь стандарт хазайлтаар хэмжиж болно σ 2 = p(s)[r(s) E(r)] 2 (12) s Гэвч ХО-гчдын хувьд хөрөнгийн өсөлт бус уналт эрсдэл байдаг. Гэтэл стандарт хазайлт нь уналт, өсөлтийг адилхан эрсдэл гэж үздэг. Тэгэхээр стандарт хазайлт нь Өсөлт, бууралтыг ялгадаггүй Голчийнхоо орчинд тэгш бус хэмтэй тархсан үед эрсдэлийг буруу хэмжих дутагдалуудтай Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 30
31 Хүлээгдэж буй өгөөж ба стандарт хазайлт (Cont d) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 31
32 Давуу өгөөж ба Эрсдэлийн шагнал-эш Индексийн санд яагаад та ХО-уулах вэ? ЗГБХҮЦ-аас илүү өндөр өгөөж амласан үед л индексийн санд ХО-уулна Индексийн сангийн ХБӨ-ийн ЗГБХҮЦ-ны хүүнээс давж буй хэсгийг бид эрсдэлийн шагнал (risk premium) гэдэг. Өнгөрсөн хугацааны хувьцааны өгөөж болон ЗГБХҮЦ-ны хүүний зөрүүг бид давуу өгөөж (excess return) гэнэ. Ялгах ёстой зүйл нь ХБӨ-н давж буй хэсгийг ЭШ, өнгөрсөн хугацааны өгөөжийн давж буй хэсгийг давуу өгөөж гэнэ. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 32
33 Давуу өгөөж ба Эрсдэлийн шагнал-эш (Cont d) Ө.х ЭШ нь хүлээгдэж буй давуу өгөөж юм. Хувьцаанд ХО-лах эсэх нь тухайн ХО-гчийн эрсдэлээс зайлсхийлтээс (risk aversion)-аас хамаардаг. ЭШ нь тэг бол эрсдэлээс зайлсхийдэг ХО-гчид хувьцааг сонгохгүй Тиймээс онолын хувьд хувьцааны ЭШ нь эерэг байна. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 33
34 Хугацааны цуваа (ХЦ) vs Нөхцөл байдлын шинжилгээ Бид ХО-н өгөөжийн ирээдүйн нөхцөл байдалуудыг үүсгэж, ХБӨ, стандарт хазайлтыг тооцож болох ч магадлалуудыг тухайн ХО-тай уялдуулах ёстой. Тиймээс тухайн ХО-н хугацааны цуваан тоон мэдээлэл дээр нь суурилж ХБӨ, стандарт хазайлтыг тооцдог. ХБӨ-г тооцохдоо бид өнгөрсөн хугацаанд тохиолдсон ажиглалт бүрээ тус бүрд нь нөхцөл байдлууд (НБ) гэж үзэх ба НБ бүрд тэнцүү магадлал онооно. n E(r) = p(s)r(s) = 1 n r(s) (13) n s=1 s=1 Арифметик дундаж өгөөжөөр ХБӨ-г тооцно Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 34
35 Геометр дундаж өгөөж Багцын өнгөрсөн хугацааны дундаж гүйцэтгэл ямар байсныг геометр дундаж өгөөжөөр тооцдог. 1 долларын ХО тань 5 жилийн дараа болсон гэвэл 5 жилийн ЭХӨ нь 2.75% бөгөөд жилийн дундаж ЭХӨ нь: (1 + g) n = (1 + r 1 )(1 + r 2 )(1 + r 3 )...(1 + r n ) = g = n (1 + r 1 )(1 + r 2 )(1 + r 3 )...(1 + r n ) 1 n (1 + r k ) k= /5 1 = (14) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 35
36 Геометр дундаж өгөөж (Cont d) Excel дээр GEOMEAN гэсэн функцийг ашиглаж болно. Практикт дээрх тэгшитгэлийн g -г хугацаагаар жигнэсэн (time-weighted) дундаж өгөөж гэдэг. Ач холбогдол нь багцад хөрөнгө нэмсэн болон хассанг үл харгалзан менежерүүдийн гүйцэтгэлийг харуулдаг. Өгөөжийн өөрчлөлт нь их байвал арифметик болон геометр дундаж өгөөжүүдийн хооронд зөрүү гардаг Хэрэв өгөөж нь нормал тархалттай гэвэл арифметик дундаж өгөөжөөс вариацын хагасыг хассанаар геометр дундаж өгөөжийг олох боломжтой. E(Geometric average) = E(Arithmetic average) 1/2σ 2 (15) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 36
37 Геометр дундаж өгөөж (Cont d) Тэгшитгэл 15-с харахад ГДӨ нь АДӨ-өөс бага байхаар байна. Шалтгаан нь ГДӨ-н тооцоо тэгш бус хэмтэйгээр тайлбарлагдана. Жишээ нь ХО-н багц 2002 онд 22.1%-р унасан, 2003 онд 28.69%-р өссөн гэвэл АДӨ нь 3.295% байхад ГДӨ нь ердөө л 0.12% байна. Эхлээд 22.1%-р унасан гэвэл дахин анхны дүндээ хүрэхийн тулд багц 27.09%-р (22.1/77.9) өсөх шаардлагатай байгаа нь ГДӨ тэгш бус хэмтэй болохыг харуулж байна. Дүгнэхэд ГДӨ-г багцын гүйцэтгэлийг үнэлэхэд, АДӨ-г ХБӨ-г тооцоход ашиглана. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 37
38 Вариац, Стандарт хазайлт Өгөөжийн вариацыг хүлээгдэж буй өгөөжөөс зөрж буй утгуудын квадрат дундажаар илэрхийлдэг. σ 2 = p(s)(r(s) E(r)) 2 (16) Өгөөжийн хугацааны цувааг ашиглаж байгаа үед хүлээгдэж буй өгөөжийг арифметик дундажаар солих нь элбэг. ˆσ 2 = 1 n (r(s) r) 2 (17) n s=1 Бид эх олонлогийн ХБӨ болон вариацыг мэдэхгүй учраас түүврийн тоо мэдээллийг ашиглан эдгээр статистикуудыг тооцдог. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 38
39 Вариац, Стандарт хазайлт (Cont d) Тэгшитгэл 17-д арифметик дундаж өгөөжийг өгөөжийн утга бүрээс хассанаар нэг ширхэг чөлөөний зэргийг бид зарлагадах тул n гэсэн засварыг n 1 хийснээр түүврийн вариацын гажилгүй үнэлэгчийг гаргана. ˆσ 2 = 1 n (r(s) r) 2 (18) n 1 s=1 Түүврийн хэмжээ нэмэгдэхэд n засварын утга 1-рүү n 1 дөхнө. Стандарт хазайлт: ˆσ = 1 n (r(s) r) n 1 2 (19) s=1 Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 39
40 Өндөр давтамжтай тоо мэдээллээс тооцох Арифметик дундаж буюу ХБӨ -н хувьд 120 сарын өгөөжийн дундажийг 12 үржүүлэх, 10 жилийн нийт өгөөжийг 10-д хуваахын аль нь ч нарийвчлалд нөлөөлөхгүй. Тиймээс илүү өндөр давтамжтай тоо мэдээлэл ашиглалаа гээд ХБӨ-н нарийвчлалыг сайжруулах гүй. Харин түүврийн хугацааны уртаа сунгах нь ХБӨ-н нарийвчлалыг сайжруулна. Тухайлбал 10 жилийн бус 30 жилийн дундажийг ашиглах. Гэхдээ энэ үед өгөөжийн тархалтанд өөрчлөлт ороогүй гэсэн урьдчилсан нөхцөл тавигдах ёстой. Хэт дээр үеийн (19-р зууны) тоон мэдээлэл ач холбогдолгүй байдаг. Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 40
41 Өндөр давтамжтай тоо мэдээллээс тооцох (Cont d) Эсрэгээрээ вариацын тооцоонд өндөр давтамжтай тоо мэдээлэл ашиглахыг зөвлөдөг. Учир нь ашиглалтын тоо ихсэх тусам 2 ба түүнээс дээших моментын утга илүү нарийвчлалтай олддог. Хэрэв сарын өгөөжүүд хоорондоо тусгаар гэж үзвэл сарын өгөөж дээрээс тооцсон вариацыг жилийнх болгохдоо σ 2 A = 12σ 2 M (20) Стандарт хазайлтыг сараас жилрүү шилжүүлэхдээ σ A = σ M 12 (21) Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 41
42 Хувьсалтын шагнал Давуу өгөөжийн нэгж стандарт хазайлт (хувьсалт)-ыг хүлээж авснаараа хэдийн хэмжээний өгөөжөөр шагнуулж буйг бид Шарпын харьцаагаар хэмжинэ. Sharpe ratio = Risk premium SD of Excess Return Шарпын харьцааг бид сараас жилрүү шилжүүлэхдээ (22) SR A = SR M 12 (23) Шарпын харьцаагаар диверсификац хийгдсэн багцуудын эрсдэл-өгөөжийн сонголтыг хэмждэг Лекц 5: Эрсдэл, өгөөж ба түүхэн тоон мэдээлэл c Г.Гүнбилэг 2017 МУИС-БС 42
ªÐÕ ÄÝÄ Ó ÐÀÕ ÈÍÔËßÖÈÉÍ ÄÀÐÀÌÒ
ªÐÕ ÄÝÄ Ó ÐÀÕ ÈÍÔËßÖÈÉÍ ÄÀÐÀÌÒ Хураангуй Эдийн засгийн судалгаа, эрдэм шинжилгээний хүрээлэн Боловсруулсан: Судалгааны багийн ахлагч Г.Рагчаасүрэн Судалгааны багийн гишүүн: Б.Цолмон 2015 оны 4-р сар Энэхүү
Διαβάστε περισσότεραТААМАГЛАЛЫН ТОДОРХОЙ БУС БАЙДАЛ: ИНФЛЯЦИЙН ТААМАГЛАЛЫН FAN CHART, ТҮҮНД ҮНДЭСЛЭСЭН ШИНЖИЛГЭЭ
ТААМАГЛАЛЫН ТОДОРХОЙ БУС БАЙДАЛ: ИНФЛЯЦИЙН ТААМАГЛАЛЫН FAN CHART, ТҮҮНД ҮНДЭСЛЭСЭН ШИНЖИЛГЭЭ Д.Ган-Очир 1 gan_ochir.d@mongolbank.mn П.Авралт-Од Avralod@mongolbank.mn Б.Даваадалай davaadalai@mongolbank.mn
Διαβάστε περισσότεραОрон сууцны зээлийн эдийн засагт үзүүлэх нөлөө
Орон сууцны зээлийн эдийн засагт үзүүлэх нөлөө Д.Гансүлд (СЭЗИС) Б.Түвшинтөгс (ЭЗСЭШХ) 2018 оны 03-р сарын 13 Д.Гансүлд (СЭЗИС), Б.Түвшинтөгс (ЭЗСЭШХ) Орон сууцны зээлийн эдийн засагт үзүүлэх нөлөө2018
Διαβάστε περισσότεραMOНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН ХОЛБОО ӨЗБ ҮНЭТ ЦААСААР ХИЙХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ
MOНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН ХОЛБОО ӨЗБ ҮНЭТ ЦААСААР ХИЙХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ Агуулга Эрсдэл гэж юу вэ? Эрсдэлийн менежментийн олон улсын стандарт Эрсдэлийн төрлүүд
Διαβάστε περισσότεραМонгол Улсын Нэгдсэн Түрүүлэгч Индикатор (НТИ, СLI) Др. Б. Эрдэнэбат
Монгол Улсын Нэгдсэн Түрүүлэгч Индикатор (НТИ, СLI) Др. Б. Эрдэнэбат Сангийн Яам, Дэлхийн Банкны Олон Салбарыг Хамарсан Техник Туслалцааны Төсөл Агуулга I. Зорилго, хэрэглээ II. Бодлого боловсруулагчдын
Διαβάστε περισσότεραВалютын ханшийн эрсдэлээс хамгаалах санхүүгийн хэрэгсэл
Валютын ханшийн эрсдэлээс хамгаалах санхүүгийн хэрэгсэл Эдийн Засгийн Судалгаа, Эрдэм Шинжилгээний Хүрээлэн 2013 оны 8-р сар 1 Валютын опцион ханшийн хэлбэлзлээс хамгаалах хэрэгсэл Манай Засгийн газрын
Διαβάστε περισσότεραТухайн Дифференциал Тэгшитгэл. Үүеэ Отгонбаяр
Тухайн Дифференциал Тэгшитгэл Үүеэ Отгонбаяр Гарчиг Бүлэг 1. 1 Хичээл 1. 1 Хичээл 2. 4 Хичээл 3. 8 Хичээл 4. 11 Хичээл 5. 15 Бүлэг 2. 19 Хичээл 1. 19 Хичээл 2. 21 Ишлэл 23 Товъёг 25 iii БҮЛЭГ 1 Хичээл
Διαβάστε περισσότεραТУХАЙН ДИФФЕРЕНЦИАЛТ ТЭГШИТГЭЛ. Contents Bibliography 11 References 11 Index 12
ТУХАЙН ДИФФЕРЕНЦИАЛТ ТЭГШИТГЭЛ ҮҮЕЭ ОТГОНБАЯР Contents 1. 2 2. 5 3. 8 Bibliography 11 References 11 Index 12 Date: August 23, 2008. 1 2 ҮҮЕЭ ОТГОНБАЯР 1 Бид Nakhlé H. Asmar-ийн Partial Differential Equations
Διαβάστε περισσότεραШалгалтын бодлогуудын бодолтод øаардагдах çàðèì тоìüёо = = 7. 1 AB BC AC AB BC AC. цэгийг дайрсан шулууны тэгшитгэл = ХУВИЛБАР А
МАТЕМАТИК 007 Шалгалтын бодлогуудын бодолтод øаардагдах çàðèì тоìüёо Математикийн хичээлийн даалгавар - 007 (a + a n ) n. a ± b = ( a± b)( a ab+ b ). -í - S n =. b sin + = 4.. lim = 5. Виетиéн теорåм
Διαβάστε περισσότεραТӨСВИЙН БА УРСГАЛ ТЭНЦЛИЙН АЛДАГДЛЫН ЭДИЙН ЗАСАГТ ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨ
ТӨСВИЙН БА УРСГАЛ ТЭНЦЛИЙН АЛДАГДЛЫН ЭДИЙН ЗАСАГТ ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨ Судалгааны хэлтсийн эдийн засагч Д.Энхзаяа Хураангуй Энэ судалгааны ажлаар хос алдагдлын эдийн засагт үзүүлэх нөлөөг тодорхойлохыг зорьсон.
Διαβάστε περισσότεραШалгалтын бодлогуудын бодолтод øаардагдах çàðèì тоìüёо. (магадлалын сонгодог тодорхойлолт) AB = ( x x ) + ( y y ) ХУВИЛÁАР А ÍÝÃÄ ÃÝÝÐ ХЭСЭГ
МАТЕМАТИК 006 Шалгалтын бодлогуудын бодолтод øаардагдах çàðèì тоìüёо Математикийн хичээлийн даалгавар - 006. 0 0 sin(90 - α )= cos α; cos α(90 - α )= sinα. { k } a арифметик прогресс бол (a + a n ) n
Διαβάστε περισσότεραÄÎÒÎÎÄÛÍ ÍÝÄ ÍªËªªËªÃ Õ ÈÍ Ç ÉËÑÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ
ÄÎÒÎÎÄÛÍ ÍÝÄ ÍªËªªËªÃ Õ ÈÍ Ç ÉËÑÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль Боловсруулсан: Багийн ахлагч Ц.Батсүх (Ph.D, Экономиксийн тэнхимийн багш) Багийн гишүүд: Д.Больтогтох (Ph.D, Санхүү удирдлагын
Διαβάστε περισσότεραВАЛЮТЫН ХАНШИЙН ИНФЛЯЦИД ҮЗҮҮЛЭХ АСИММЕТР НӨЛӨӨГ ШАЛГАХ НЬ
ВАЛЮТЫН ХАНШИЙН ИНФЛЯЦИД ҮЗҮҮЛЭХ АСИММЕТР НӨЛӨӨГ ШАЛГАХ НЬ Б.Даваадалай /МБХ-ийн эдийн засагч/ П.Авралт-Од /МБХ-ийн эдийн засагч/ 2010 оны 9 дүгээр сар Хураангуй Энэхүү судалгааны ажлын зорилго нь Монголын
Διαβάστε περισσότεραКИНЕМАТИК, МЕХАНИК ХӨДӨЛГӨӨН, ХУРД, ХУРДАТГАЛ, ЭРГЭХ ХӨДӨЛГӨӨН
ЛЕКЦ 1 S.PH101 ФИЗИК-1 КИНЕМАТИК, МЕХАНИК ХӨДӨЛГӨӨН, ХУРД, ХУРДАТГАЛ, ЭРГЭХ ХӨДӨЛГӨӨН Бэлтгэсэн: О.СҮХ, Б.ОДОНТУЯА S.PH101 Физик-1 [Лекц-1] КИНЕМАТИК 1-1 МЕХАНИК ХӨДӨЛГӨӨН Материйн хамгийн энгийн хөдөлгөөн
Διαβάστε περισσότεραБарилгын дулаалгын материалын шинэ стандартууд
Барилгын дулаалгын материалын шинэ стандартууд MNS EN 13162 2011 MW MNS EN 13163 2011 EPS MNS EN 13163 2011 XPS MNS EN 13163 2011 PUR АГУУЛГА 1. Хамрах хүрээ 2. Норматив ишлэл 3. Нэр томъёо, тодорхойлолт,
Διαβάστε περισσότερα8x100. 8x100. 8x100. 8x100
1 ЭЕШ 01 A хувилбарын бодлого, бодолт 1-р хэсэг. 1. x = [1.6] =? x = [1.6] = 1. Хариу B. A. 13 B. 1 C. 1. D. 1 E. 13. 500000 тоог стандарт хэлбэрт бич. A. 500000 B. 0.5 10 7 C. 50 10 D. 5 10 5 E. 5. 10
Διαβάστε περισσότεραS.PH101 ФИЗИК-1 ЛЕКЦ 13
ЛЕКЦ 3 S.PH0 ФИЗИК- ПОТЕНЦИАЛ, ЦАХИЛГААН ОРНЫ ХҮЧЛЭГ БА ПОТЕНЦИАЛЫН ХОЛБОО, ЦАХИЛГААН ОРОН ДАХЬ ДАМЖУУЛАГЧ, ДАМЖУУЛАГЧ ДАХЬ ЦЭНЭГҮҮДИЙН ТЭНЦВЭР, ГАДНЫ ЦАХИЛГААН ОРОН ДАХЬ ДАМЖУУЛАГЧ, ЦАХИЛГААН БАГТААМЖ,
Διαβάστε περισσότεραҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ ЗӨВЛӨМЖ
Ìîíãîëáàíêíû Åðºíõèéëºã èéí 006 îíû -ð ñàðûí 7-íû ºäðèéí 537 äóãààð òóøààëûí õàâñðàëò ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ ЗӨВЛӨМЖ НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ Санхүүгийн байгууллагуудын үйл ажиллагааны эрсдэлийг
Διαβάστε περισσότεραГАЛИЛЕЙН ХАРЬЦАНГУЙ ЗАРЧИМ, ИНЕРЦИАЛ БИШ ТООЛЛЫН СИСТЕМ, ИНЕРЦИЙН ХҮЧНҮҮД, ХАРЬЦАНГУЙН ТУСГАЙ ОНОЛ, ЛОРЕНЦЫН ХУВИРГАЛТ БА ТҮҮНИЙ МӨРДЛӨГӨӨ
ЛЕКЦ 5 S.PH101 ФИЗИК-1 ГАЛИЛЕЙН ХАРЬЦАНГУЙ ЗАРЧИМ, ИНЕРЦИАЛ БИШ ТООЛЛЫН СИСТЕМ, ИНЕРЦИЙН ХҮЧНҮҮД, ХАРЬЦАНГУЙН ТУСГАЙ ОНОЛ, ЛОРЕНЦЫН ХУВИРГАЛТ БА ТҮҮНИЙ МӨРДЛӨГӨӨ Бэлтгэсэн: О.СҮХ, Б.ОДОНТУЯА 2 S.PH101
Διαβάστε περισσότερα802.11b утасгүй сүлжээн дээгүүр TCP протоколын дамжуулах чадамжийг үнэлэх математик загвар
MMT-013 80.11b утасгүй сүлжээн дээгүүр TCP протоколын дамжуулах чадамжийг үнэлэх математик загвар Я.Дашдорж, П. Минж Шинжлэх Ухаан Технологын Их Сургуулийн Компюьтерийн Техник Менежментийн Сургууль эмайл:
Διαβάστε περισσότεραМАТЕМАТИК ХУВИЛБАР D. 8x100. 8x100. 8x100
МАТЕМАТИК ХУВИЛБАР D ЭЛСЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ШАЛГАЛТ - 07 МАТЕМАТИК ХУВИЛБАР D Хувилбар D - Математик. 0.5 бутархайг энгийн бутархай болгож бич. A. B. C. 40 4 5 0.5 = 5 00 = 4. A = 6 бол A =? D. 5 99 E. 5 90
Διαβάστε περισσότεραS.PH101 ФИЗИК-1 ЛЕКЦ 12
ЛЕКЦ 12 S.PH101 ФИЗИК-1 ЦАХИЛГААН ЦЭНЭГ, КУЛОНЫ ХУУЛЬ, ЦАХИЛГААН ОРОН, ОРНЫ ХҮЧЛЭГ, СИСТЕМ ЦЭНЭГҮҮДИЙН ХАРИЛЦАН ҮЙЛЧЛЭЛ, ДИПОЛЬ, СИСТЕМ ЦЭНЭГҮҮДИЙН ОРНЫГ ХОЛ ЗАЙД ТООЦОХ, ЦАХИЛГААН СТАТИК ОРНЫ ЦИРКУЛЯЦ,
Διαβάστε περισσότεραТухайн Дифференциал Тэгшитгэл ба Түүний Нийтлэг Хэрэглээ
Тухайн Дифференциал Тэгшитгэл ба Түүний Нийтлэг Хэрэглээ Сүхболдын Төгөлдөр 2012 оны 1р сарын 23 1 Өмнөх Үг Юуны өмнө энэ семинарт оролцох боломжийг олгосон Төмөр ахдаа баярлалаа. Миний бие астрофизикийн
Διαβάστε περισσότεραРекурсив Хамгийн бага Квадратын аргаар MIMO сувгийг дагах алгоритм
Рекурсив Хамгийн бага Квадратын аргаар MIMO сувгийг дагах алгоритм Б.Золбоо, А.Мөнхбаясгалан, М.Баярпүрэв МУИС, Хэрэглээний Шинжлэх Ухаан, Инженерчлэлийн Сургууль Электроник, Холбооны Инженерчлэлийн Тэнхим
Διαβάστε περισσότερα8x100. 8x100. 8x100. 8x100
1 1-р хэсэг. Элсэлтийн ерөнхий шалгалт 016-С 1. 6 7 тооны урвуу тоог олоорой. A. 6 7 B. 7 6 C. 1 1 6 1 D. 6 7 1 E. 0.86 A нь A тооны эсрэг тоо. 1 тоо нь A тооны урвуу тоо юм. Иймд зөв хариу A нь 7 6 =11
Διαβάστε περισσότεραCЭТГҮҮЛЧДЭД ЗОРИУЛСАН ГАРЫН АВЛАГА
МОНГОЛБАНК CЭТГҮҮЛЧДЭД ЗОРИУЛСАН ГАРЫН АВЛАГА (Анхан шатны сургалт) Олон Нийтийн Боловсрол, Мэдээллийн Төв Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Бага тойруу-3, 15160, CЭТГҮҮЛЧДЭД ЗОРИУЛСАН ГАРЫН АВЛАГА (Анхан шатны
Διαβάστε περισσότεραЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХТЭЙ БАЙДАЛД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ЭКОНОМЕТРИК ШИНЖИЛГЭЭ
ЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХТЭЙ БАЙДАЛД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ЭКОНОМЕТРИК ШИНЖИЛГЭЭ МБДС, Бизнесийн удирдлага мэдээлэл зүйн тэнхимийн оюутан Г.Нямдорж, Б. Болортуяа Хураангуй Монгол Улсын ажиллах хүчний оролцоо
Διαβάστε περισσότεραСонгуулийн прогноз хийх арга зүй: асуудал, хувилбар, арга. Ц.Болд, Ч.Тамир /МУИС-ийн Социологийн тэнхмийн багш нар/
Сонгуулийн прогноз хийх арга зүй: асуудал, хувилбар, арга.сонгуулийн прогноз хийх үндсэн нөхцөл, хүчин зүйлс Ц.Болд, Ч.Тамир /МУИС-ийн Социологийн тэнхмийн багш нар/ Сонгуулийн дүнг прогнозчилох явдал
Διαβάστε περισσότεραХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖ, ЦАЛИНГИЙН СТАТИСТИК ШИНЖИЛГЭЭ
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ ЭДИЙН ЗАСГИЙН СУРГУУЛЬ СТАТИСТИКИЙН ТЭНХИМ БААТАРЫН ОЮУН-ЭРДЭНЭ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖ, ЦАЛИНГИЙН СТАТИСТИК ШИНЖИЛГЭЭ Мэргэжлийн индекс : E310900 Эдийн засгийн ухааны магистрын зэрэг
Διαβάστε περισσότεραДИНАМИК, НЬЮТОНЫ ХУУЛИУД, МАСС БА ИМПУЛЬС, ИМПУЛЬС ХАДГАЛАГДАХ ХУУЛЬ, ХҮЧНҮҮД, ХУВЬСАХ МАССТАЙ БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН, МАССЫН ТӨВ
ЛЕКЦ 2 S.PH101 ФИЗИК-1 ДИНАМИК, НЬЮТОНЫ ХУУЛИУД, МАСС БА ИМПУЛЬС, ИМПУЛЬС ХАДГАЛАГДАХ ХУУЛЬ, ХҮЧНҮҮД, ХУВЬСАХ МАССТАЙ БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН, МАССЫН ТӨВ Бэлтгэсэн: О.СҮХ, Б.ОДОНТУЯА 2 S.PH101 Физик-1 [Лекц-2]
Διαβάστε περισσότεραТөгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханшийн тэнцвэрт түвшний судалгаа
Төгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханшийн тэнцвэрт түвшний судалгаа Д.Ган-Очир doojav_ganochir@yahoo.com Т. Оюунбаатар _oyuka@yahoo.com 2010 оны 3 дугаар сар Монголбанкны мөнгөний бодлого, судалгааны газрын
Διαβάστε περισσότεραБарилгын эрчим хүч хэмнэлтийн төв БАРИЛГЫН БИТҮҮМЖЛЭЛ ТҮҮНИЙГ ТООЦОХ БОЛОН ТОДОРХОЙЛОХ АРГАЧЛАЛ. Менежер: Б. Билгүүн
Барилгын эрчим хүч хэмнэлтийн төв БАРИЛГЫН БИТҮҮМЖЛЭЛ ТҮҮНИЙГ ТООЦОХ БОЛОН ТОДОРХОЙЛОХ АРГАЧЛАЛ Менежер: Б. Билгүүн Агуулга 1.Агаар нэвтрүүлэлт түүний нөлөөлөл 2.Агаар нэвтрүүлэлтийн стандарт 3.Барилгын
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ. Стандартчилал, Хэмжилзүйн Үндэсний Зөвлөлийн 2009 оны 12 дугаар сарын 24- ний өдрийн 52 дугаар тогтоолоор батлав.
МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код 91.040.30 Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал Methodology of housing unit area calculation in residential buildings Стандартчилал, Хэмжилзүйн
Διαβάστε περισσότεραЕрөнхий эмиттертэй транзисторт өсгөгч Унших материал
ажил7 Ерөнхий эмиттертэй транзисторт өсгөгч Унших материал Electronic Deices and ircuits, 4 th edition: Section 5-1, Ac amplifier Fundamentals; Section 5-3, Amplifier Analysis Usg Small-Signal Models,
Διαβάστε περισσότεραS.PH102 Физик-2. Семинар 7. Сэдэв : Квант механикийн үндэс, Атомын физик. Тест оны намар
S.PH102 Физик-2 Семинар 7 Сэдэв : Квант механикийн үндэс, Атомын физик Тест 2015-2016 оны намар Физик -2 7.1 Устөрөгчийн атом фотон шингээсэн бол түүний электроны орбитын радиус............. А. Багасна.
Διαβάστε περισσότεραПРОПАНТ ХӨӨСТ КАМЕРТ БҮРТГЭГДСЭН ХАРИМХАЙ БУС ХАРИЛЦАН ҮЙЛЧЛЭЛЭЭР ҮҮССЭН ЭЕРЭГ ЦЭНЭГТ БӨӨМИЙГ ЯЛГАН ТАНИХ НЭГЭН БОЛОМЖ
Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences Vol. 56 No 01 (217) 2016 DOI: http://dx.doi.org/10.5564/pmas.v56i01.671 ПРОПАНТ ХӨӨСТ КАМЕРТ БҮРТГЭГДСЭН ХАРИМХАЙ БУС ХАРИЛЦАН ҮЙЛЧЛЭЛЭЭР ҮҮССЭН ЭЕРЭГ ЦЭНЭГТ
Διαβάστε περισσότεραФизикийн даалгавар 10-р анги оны хичээлийн жил Нэгдүгээр хэсэг (тест)
Нэгдүгээр хэсэг (тест) Утгат оронг алдагдуулахгүй тооцоол. Тестийн дугаар 1 2 3 4 25.05+37.5= 54-22.4= 12 15.5 = 18.75 7.5 = A 62.55 31.6 186 2.5 B 62.5 31 190 2.50 C 62.6 32 180 3.0 D 63 30 186.0 2.0
Διαβάστε περισσότεραБодолт: ( ) ,2
46. AOB = 9, Rрадиустай секторын AO, OB хэрчмүүд болон AB нумыг шүргэсэн тойрог багтсан бол тойргийн радиусыг ол. Бодолт: MO = x, OO = OK OK OO = R x, OO M = 45 = OMO OM = OM = O K = x, x + Rx R = ( )
Διαβάστε περισσότερα11-р ангийн математикийн хөтөлбөр. 2-р хувилбар (2012/08/05)
11-р ангийн математикийн хөтөлбөр -р хувилбар (01/08/05) Танилцуулга 11, 1 дугаар ангийн хөтөлбөр боловсруулах ажил болон сургалтын үеэр энэхүү материалыг ашиглана. 11 дүгээр ангийн Математик Хөтөлбөрийн
Διαβάστε περισσότεραСуДАлгААны АЖИл. Товхимол-9
СуДАлгААны АЖИл Товхимол-9 Улаанбаатар 2014 Өмнөх үг Эрхэм уншигч Таны амар амгаланг айлтгая! 2014 он Монголбанкны хувьд эдийн засгийн тогтвортой байдлыг макро түвшинд хангах хүндхэн сорилтыг даван туулсан
Διαβάστε περισσότεραЗҮРХ СУДАСНЫ ҮНДЭСНИЙ КОНФЕРЕНЦИ Зүрх судасны өвчний хяналт ба менежментийг сайжруулахад
ЗҮРХ СУДАСНЫ ҮНДЭСНИЙ КОНФЕРЕНЦИ 2011 Зүрх судасны өвчний хяналт ба менежментийг сайжруулахад 1 Тохиолдолд суурилсан тахиаритмийн ялган оношлогоо Д.Зулгэрэл, PhD, дэд профессор ЭМШУИСийн зүрх судасны тэнхмийн
Διαβάστε περισσότεραДан болон давхар урвуу дүүжингийн тэнцвэржилт
Дан болон давхар урвуу дүүжингийн тэнцвэржилт Б.Луубаатар, А.Батмөнх ШУТИС-МХТС-ийн ахлах багш, ШУТИС-МХТС-ийн профессор Хураангуй Энэхүү өгүүлэлд дан болон давхар урвуу дүүжингийн загварчлал, тэдгээрийн
Διαβάστε περισσότεραГУРАВДУГААР АЖИЛ Гэрлийн туйлшрал судлан Малюсын хуулийг шалгах
ГУРАВДУГААР АЖИЛ Гэрлийн туйлшрал судлан Малюсын хуулийг шалгах Ажлын зорилго: Энэхүү ажлаар гэрлийн туйлшралын үзэгдэлтэй танилцан, туршлагаар Малюсын хуулийг шалгахад оршино. Хэрэглэгдэх багаж: Гэрэл
Διαβάστε περισσότεραӨгөгдөл(Data) and Дохио(signal)
Мэдээллийн сүлжээ профессорын баг Өгөгдөл(Data) and Дохио(signal) Семинар 2 Багш (Доктор Ph.D) Л.Одончимэг Оюутан юу эзэмших вэ: Өгөгдөл гэж юу вэ? Өгөгдөл ба Дохионы ялгаа Аналог ба Тоон дохионы ялгаа
Διαβάστε περισσότεραАРВАНГУРАВДУГААР АЖИЛ Тасалгааны цацрагийн дэвсгэр түвшинг тодорхойлох нь
АРВАНГУРАВДУГААР АЖИЛ Тасалгааны цацрагийн дэвсгэр түвшинг тодорхойлох нь Ажлын зорилго: Тасалгааны цацрагийн дэвсгэр түвшинг тодорхойлон хэмжихэд оршино. Хэрэглэгдэх багаж: PASCO- Гейгер-Мюллерийн тоолуур,
Διαβάστε περισσότεραАДРОНЫ КЛАСТЕРЫГ ЯЛГАХАД ЗОРИУЛСАН ПАРАМЕТРИЙГ ТОДОРХОЙЛСОН НЬ
DOI: http://dx.doi.org/10.5564/pmas.v54i2.657 АДРОНЫ КЛАСТЕРЫГ ЯЛГАХАД ЗОРИУЛСАН ПАРАМЕТРИЙГ ТОДОРХОЙЛСОН НЬ Р.Тогоо 1, Ж.Шинэбаяр 2, Д.Отгонсүрэн 1 1) ШУА, Физик технологийн хүрээлэн 2) МУБИС, Боловсрол
Διαβάστε περισσότερα615 АВС гурвалжны багтаасан тойргийн төв нь О. ( А>90 ) AL биссектрисийн үргэлжлэл нь багтаасан тойргийг F цэгт огтолно. OA радиус ВС талыг Е цэгээр
615 АВС гурвалжны багтаасан тойргийн төв нь О. ( А>90 ) AL биссектрисийн үргэлжлэл нь багтаасан тойргийг F цэгт огтолно. OA радиус ВС талыг Е цэгээр огтолно. АН нь уг гурвалжны өндөр ба АН AF3 ÐAEH30 бол
Διαβάστε περισσότεραS.PH102 Физик-2. Семинар 2. Сэдэв : Цахилгаан соронзон индукц. Тест оны намар
S.PH102 Физик-2 Семинар 2 Сэдэв : Цахилгаан соронзон индукц Тест 2015-2016 оны намар 2.1 Доорхи хэлхээгээр гүйх хувьсах гүйдлийг ихэсгэхийн тулд гүйдлийн давтамжийг яаж өөрчилбөл зохих вэ? А. Давтамжийг
Διαβάστε περισσότεραМИКРОКОНТРОЛЛЕРИЙН ХЯЛБАР ДАСГАЛУУД
3.1. ГЭРЭЛТЭГЧ ДИОДЫГ УДИРДАХ МИКРОКОНТРОЛЛЕРИЙН ХЯЛБАР ДАСГАЛУУД Гэрэлтэгч диодуудыг төрөл бүрийн эффекттэйгээр асааж унтраах эдгээр дасгалууд нь портоор мэдээллийг хэрхэн гаргах талаар үзэх хичээл юм.
Διαβάστε περισσότεραШИНЖЛЭХ УХААН ТЕХНОЛОГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ U.MT101-МАТЕМАТИК I ХИЧЭЭЛИЙН СЕМИНАРЫН ЗӨВЛӨМЖ он
ШИНЖЛЭХ УХААН ТЕХНОЛОГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ШИНЖЛЭХ УХААНЫ СУРГУУЛЬ U.MT-МАТЕМАТИК ХИЧЭЭЛИЙН СЕМИНАРЫН ЗӨВЛӨМЖ 5 он . КОМПЛЕКС ТОО, ТҮҮН ДЭЭР ХИЙХ ҮЙЛДЛҮҮД Жишээ. A i( + i) + (7 i) +i илэрхийллийг
Διαβάστε περισσότεραДамжууллын гэмтэл ба Сувгийн. багтаамж. Оюутан юу эзэмших вэ:
Дамжууллын гэмтэл ба Сувгийн Оюутан юу эзэмших вэ: багтаамж Дамжууллын гэмтэл үүсгүүр гэж юу болохыг тодорхойлох Унтралтыг тайлбарлах, тооцоолол хийх Дохионы гажуудлыг тайлбарлах Өгөгдлийн хурд буюу Найквистийн
Διαβάστε περισσότεραАЖЛЫН СХЕМ 9 ДҮГЭЭР АНГИ
АЖЛЫН СХЕМ 9 ДҮГЭЭР АНГИ Заавар III улирлын хувьд төлөвлөсөн төлөвлөгөө өөрчлөгдөж байна. Иймд гарын авлагад байгаа суралцахуйн зорилтоор ажлын схемээ ашиглана уу. 1 Бүлэг 1: Тоо тоолол ба алгебр Код Суралцахуйн
Διαβάστε περισσότεραМонголд уул уурхайн өсөн нэмэгдэж буй үйлдвэрлэл хөдөө аж ахуйн салбарт хэрхэн нөлөөлж байгаа тухай
Монголын бэлчээрийн нөхөн сэргэх чадамжийг бэхжүүлэх нь Салбар хөрвөсөн эрдэм шинжилгээний судалгааны хурлын бүтээл, Улаанбаатар хот, Монгол Улс, 2015 оны 6-р сарын 9-10 Монголд уул уурхайн өсөн нэмэгдэж
Διαβάστε περισσότεραАКТИВЫГ АНГИЛАХ, АКТИВЫН ЭРСДЭЛИЙН САН БАЙГУУЛЖ, ЗАРЦУУЛАХ ЖУРМЫН ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГЫН ТӨСӨЛ
ЖУРМЫН ТӨСӨЛ АКТИВЫГ АНГИЛАХ, АКТИВЫН ЭРСДЭЛИЙН САН БАЙГУУЛЖ, ЗАРЦУУЛАХ ЖУРМЫН ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГЫН ТӨСӨЛ НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ 1.1. Энэхүү журмын зорилго нь Банк, эрх бүхий хуулийн этгээдийн мөнгөн хадгаламж,
Διαβάστε περισσότερα:xeu 2+ - ИЙГ ГАРГАН АВАХ БОЛОН ТҮҮНИЙ ГЭРЛИЙН ЦАЦАРГАЛТЫН СУДАЛГАА
DOI: https://doi.org/10.5564/pmas.v57i3.888 :xeu 2+ - ИЙГ ГАРГАН АВАХ БОЛОН ТҮҮНИЙ ГЭРЛИЙН ЦАЦАРГАЛТЫН СУДАЛГАА Н.Төвжаргал 1, *, Б. Алтантулга 1, н.цогхүү 2, О.Төгс 2, Ж.Даваасамбуу 1 1 МУИС-ийн Физикийн
Διαβάστε περισσότεραÍÄÝÑÍÈÉ ÑÒÀÒÈÑÒÈÊÈÉÍ ÕÎÐÎÎ EVIEWS 9 ÏÐÎÃÐÀÌÛà ØÈÍÆÈËÃÝÝÍÄ ÀØÈÃËÀÕ ÍÜ ÃÀÐÛÍ ÀÂËÀÃÀ
ÍÄÝÑÍÈÉ ÑÒÀÒÈÑÒÈÊÈÉÍ ÕÎÐÎÎ EVIEWS 9 ÏÐÎÃÐÀÌÛÃ ØÈÍÆÈËÃÝÝÍÄ ÀØÈÃËÀÕ ÍÜ ÃÀÐÛÍ ÀÂËÀÃÀ ÓËÀÀÍÁÀÀÒÀÐ 2018 ДАА 005.1 ННА 32.973-018 E-93 EVIEWS 9 ПРОГРАМЫГ ШИНЖИЛГЭЭНД АШИГЛАХ НЬ Гарын авлага Хянан тохиолдуулсан:
Διαβάστε περισσότεραМатематикийн хичээлийн даалгавар. Эрхэм шалгуулагч танд амжилт хүсье.
Эрхэм шалгуулагч танд амжилт хүсье. Шалгалтын бодлого бодоход ашиглагдах зарим томьёонууд: 1. Конусын хажуу гадаргуу нь SS х.г = ππ RR ll байна. Үүнд ll нь байгуулагч.. log aa kk bb = 1 kk log aa bb 3.
Διαβάστε περισσότεραКомпьютер графикийн файлын формат
Компьютер графикийн файлын формат Лекц 13-14 МУИС-МТС-КМТТ багш П.Гантуяа Bit dept Энэ нь зурагын 1 пикселд хичнээн тооны өнгө байхыг тодорхойлж өгдөг. Их bit depth-тэй бол илүү олон тооны өнгөний сонголттой
Διαβάστε περισσότεραФизикийн даалгавар 9-р анги оны хичээлийн жил
9р анги физик Бодолгод анхаарах зүйл. асуултын ард дөрвөлжин хаалтан доторхи нэгжээр хариуг илэрхийлнэ.[ ] хаалтан дотор тухайн хариуны нэгж байна. Жишээ нь чиний бодсон бодлого 1000м гарав гэтэл хаалтан
Διαβάστε περισσότεραБИЕ ДААЛТЫН БОДЛОГО Цалин Татвар 10.
БИЕ ДААЛТЫН БОДЛОГО. ax bx c 0 квадрат тэгшитгэлийн бодит шийдийг олох алгоритм зохиох. Хэрэв төсвийн байгууллагын ажилтан нь доорхи хүснэгтэнд өгсөн цалинтай бол татварыг тооцох программ зохио. Цалин
Διαβάστε περισσότεραорон нутгийн эдийн ЗАСАг, САнхүүгИйн САлБАРын Тойм Боловсруулсан: МБСГ, СХ-ийн эдийн засагч Ë.Дөлгөөн Удирдаж зөвлөсөн: МБСГ, СХ-ийн захирал Н.
орон нутгийн эдийн ЗАСАг, САнхүүгИйн САлБАРын Тойм Боловсруулсан: МБСГ, СХ-ийн эдийн засагч Ë.Дөлгөөн Удирдаж зөвлөсөн: МБСГ, СХ-ийн захирал Н.Амар ОРОН НУТГИЙН ЭДИЙН ЗАСАГ, САНХҮҮГИЙН САЛБАРЫН ТОЙМ Л.Дөлгөөн
Διαβάστε περισσότεραФизикийн даалгавар 11-р анги оны хичээлийн жил Нэгдүгээр хэсэг( Тест )
Нэгдүгээр хээг( Тет ) 1-5-р бодлогод утга, цифр анхаар. 1. Дэлхий дээрх бүх хүмүүийн маийг үнэл. A. 4 10 12 кг B. 1 10 9 кг C. 2 10 10 кг D. 3 10 11 кг 2. Сүүн зам хэмээх манай глактикийн диаметрийн хэмжээ
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛЫН МОБАЙЛ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ЧАНАРЫГ ҮНЭЛЭХ НЬ
МОНГОЛЫН МОБАЙЛ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ЧАНАРЫГ ҮНЭЛЭХ НЬ Хашхүүгийн Ариунаа докт.,(ph.d), дэд профессор, Бизнесийн удирдлага, Бизнесийн Удирдлага, Хүмүүнлэгийн Сургууль, Монгол Улсын Шинжлэх Ухаан Технологийн Их
Διαβάστε περισσότεραTransmission of Analog Signal
Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль Мэдээлэл Холбооны Технологийн Сургууль Мэдээллийн сүлжээний профессорын баг Transmission of Analog Signal Лекц 5 Багш (Ph.D)Л.Одончимэг Аналог дохио дамжуулал Агуулга:
Διαβάστε περισσότεραҮндэсний СТАТИСТИК. Шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн улирал тутмын цахим сэтгүүл
Үндэсний СТАТИСТИК 2018 01 (6) Шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн улирал тутмын цахим сэтгүүл АРТУРО МАРТИНЕЗ: Монгол Улсыг туршилтын судалгаа явуулсан нөгөө хоёр улстай харьцуулахад хөрөнгийн өмчлөлийн асуудëààð
Διαβάστε περισσότεραÕóðààíãóé. Түлхүүр үг: GPS тропосфер Монголд, усны уурын агууламж, агаар мандлын зайнаас тандалт
АГААР МАНДАЛ ДАХЬ УСНЫ УУРЫН АГУУЛАМЖИЙГ GPS ХЭМЖИЛТЭЭС ТОДОРХОЙЛСОН ДҮН Ш. Амаржаргал 1, Г. Даваахүү 1, Д. Лхагвасүрэн 1, С. Санжжав 1, Н. Хишигжаргал 2, Ч. Мөнхчимэг 2, 1 Одон Орон Геофизикийн Судалгааны
Διαβάστε περισσότεραХадан Дээрх Тамганы Дүрсийг Адууны Тамганы Дүрстэй Машин Сургалтын Аргуудаар Харьцуулах
Хадан Дээрх Тамганы Дүрсийг Адууны Тамганы Дүрстэй Машин Сургалтын Аргуудаар Харьцуулах Пэрэнлэйлхүндэв Гантуяа*, Батсуурь Сувдаа*, Дамдинсүрэн Цэвээндорж** *Монгол Улсын Их Сургууль, Мэдээлэл, Компьютерийн
Διαβάστε περισσότερα7 Цаг уур, агаарын чанарын мониторингийн өгөгдлийн дүн шинжилгээ 7.1 Цаг уурын өгөгдлийн анализ
7 Цаг уур, агаарын чанарын мониторингийн өгөгдлийн дүн шинжилгээ 7.1 Цаг уурын өгөгдлийн анализ 7.1.1 Олж авсан цаг уурын өгөгдлийг боловсруулах болон алдааг шалгах Цаг уурын жилийн тайланг боловсруулсанаар
Διαβάστε περισσότεραМОР2 ТӨСЛИЙН ЭКОЛОГИЙН СУДАЛГАА АВАХ ЕРӨНХИЙ ТОЙМ оны 6 сарын 13
МОР2 ТӨСЛИЙН ЭКОЛОГИЙН СУДАЛГАА АВАХ ЕРӨНХИЙ ТОЙМ -2013 2013 оны 6 сарын 13 Тойм Судалгааны асуултууд болон Таамаглалууд Судалгаа авах аргачлал Шалгуур үзүүлэлтүүд 2013 Судалгааны асуултууд болон Таамаглалууд
Διαβάστε περισσότεραИСЛАНД УЛСЫН БАГА ТЕМПЕРАТУРТАЙ, ГАЗРЫН ГҮНИЙ ДУЛААНЫ ИЛЭРЦТЭЙ ТАЛБАЙ ДЭЭРХ ТЕМ БА МТ АРГУУДЫН ХЭРЭГЛЭЭ
Шинжлэх Ухааны Академийн Мэдээ 2017 оны 02 (222) DOI: http://dx.doi.org/10.5564/pmas.v57i2.849 ИСЛАНД УЛСЫН БАГА ТЕМПЕРАТУРТАЙ, ГАЗРЫН ГҮНИЙ ДУЛААНЫ ИЛЭРЦТЭЙ ТАЛБАЙ ДЭЭРХ ТЕМ БА МТ АРГУУДЫН ХЭРЭГЛЭЭ Л.Саранцэцэг
Διαβάστε περισσότεραАРГА ТЕХНОЛОГИЙН НЭР: Физикийн хичээлээр сурагчдыг ЕШ-д амжилттай бэлтгэх - арга технологи.
АРГА ТЕХНОЛОГИЙН НЭР: Физикийн хичээлээр сурагчдыг ЕШ-д амжилттай бэлтгэх - арга технологи. ЭЕШ- ийн сэдвийн хүрээ нь бүрэн дунд боловсролын стандартын агуулгын хүрээнд байж, их дээд сургуульд элсэхийг
Διαβάστε περισσότεραС.Бямбахорлоо (Доктор Ph.D, ММНБ, Аудитор, ТМЗ) СЭЗДСургуулийн ахлах багш
С.Бямбахорлоо (Доктор Ph.D, ММНБ, Аудитор, ТМЗ) СЭЗДСургуулийн ахлах багш babur_26@yahoo.com ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫГ ӨРТГИЙН УДИРДЛАГААР ДЭМЖИХ НЬ (Ноос боловсруулах үйлдвэрлэлийн жишээн дээр)
Διαβάστε περισσότεραAppendix2.1-8 Training Handout for Emission Inventory & Diffusion Simulation ( )
Appendix2.1-8 Training Handout for Emission Inventory & Diffusion Simulation (2012.09) 1-405 1-406 Цаг уурын өгөгдөл мэдээний шинжилгээ Орчны агаарын чанарын агууламжийн мэдээлэл, Эх үүсвэрийн өнөөгийн
Διαβάστε περισσότεραMOR2 ДАТА МЕНЕЖМЕНТ & АНАЛИЗ ХИЙХ СУРГАЛТ СЕМИНАР. 6 сарын 17-18, 2013, Гео-Экологийн Хүрээлэн, Улаанбаатар хот, Монгол Улс
MOR2 ДАТА МЕНЕЖМЕНТ & АНАЛИЗ ХИЙХ СУРГАЛТ СЕМИНАР 6 сарын 17-18, 2013, Гео-Экологийн Хүрээлэн, Улаанбаатар хот, Монгол Улс Хөтөлбөр Нээлтийн ажиллагаа, Удиртгал, Анхны мэдлэгийн шалгуур 1-р хэсэг, 6 сарын
Διαβάστε περισσότεραÕàâòãàé òýãø ºíöºãò ìåòàëëûí êîìïëåêñ íýãäýë äýõ õàëàëöàà. 1-р хэсэг
Õàâòãàé òýãø ºíöºãò ìåòàëëûí êîìïëåêñ íýãäýë äýõ õàëàëöàà 1-р хэсэг Åðºíõèé óðâàëûí õóðä: Õàëàëöëûí õóðäàä íºëººëºõ õ чèí ç éë ä Õàëàãч á ëãèéí íºëºº Õàëàãäàãч á ëãèéí íºëºº Êîìïëåêñ íýãäýë äэõü áóñàä
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛ ХОНИНЫ НООСНЫ БҮТЭЦ, ШИНЖ ЧАНАРЫГ ЭЛЕКТРОН МИКРОСКОПИЙН АРГААР СУДЛАХ
82 МОНГОЛ ХОНИНЫ НООСНЫ БҮТЭЦ, ШИНЖ ЧАНАРЫГ ЭЛЕКТРОН МИКРОСКОПИЙН АРГААР СУДЛАХ Г.Ганбат 1, Ц.Хишигжаргал 1, Ч.Ганзориг 2, Э.Оюунсүрэн 1, Л.Ганчимэг 2 1-ХААИС, Биологийн нөөцийн менежментийн сургууль 2-МУИС,
Διαβάστε περισσότεραARTICLES ФОТОЭМУЛЬСИЙН АРГААР ХЭМЖСЭН НЕЙТРОНЫ ЭНЕРГИЙН СПЕКТРИЙГ GEANT4 БАГЦ ПРОГРАМААР ЗАГВАРЧИЛЖ ХАРЬЦУУЛСАН НЬ
02 01 (226) (225) ARTICLES ФОТОЭМУЛЬСИЙН АРГААР ХЭМЖСЭН НЕЙТРОНЫ ЭНЕРГИЙН СПЕКТРИЙГ GEANT4 БАГЦ ПРОГРАМААР ЗАГВАРЧИЛЖ ХАРЬЦУУЛСАН НЬ Д.Отгонсүрэн 1 *, Р.Тогоо 1, А.Төрсүх 1 1 Физик технологийн хүрээлэн,
Διαβάστε περισσότεραO 8. ), жонш (KAlSi 3
Шинжлэх Ухааны Академийн Мэдээ 2013 оны 03 (207) Полиминералын post IR-IR болон кварцын кристаллын люминесценцийн аргыг хослуулан олдворын он цагийг тогтоох нь С.Саран 1,2, С.Тэнгис 1, Б. Оргил 1, Р.Мөнхтулга
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛЫН МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ-2018
МОНГОЛЫН МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ-2018 ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХУРАЛ Улаанбаатар хот Ерөнхий зохион байгуулагч: Монгол Улсын Их Сургууль Хамтран зохион байгуулагч: Монголын Мэдээллийн Технологийн Консорциум Шинжлэн
Διαβάστε περισσότεραЛекц 11. Карбон хүчлийн функциональт уламжлалууд. Оксихүчил
Лекц 11 Карбон хүчлийн функциональт уламжлалууд Окси Ангилал ба нэршил Молекулдаа гидроксил (-ОН), карбоксил (-СООН) бүлэг агуулсан карбон хүчлүүдийг окси гэнэ. Оксихүчлийг карбоксил (-СООН) бүлгийн тоогоор
Διαβάστε περισσότεραARTICLES ХҮЧНИЙ ТРАНСФОРМАТОРЫН ЭВДРЭЛ ГЭМТЭЛ, ТҮҮНИЙГ ОНОШЛОХ АРГА ЗҮЙ
Шинжлэх Ухааны Академийн Мэдээ 27 (221) ARTICLES ХҮЧНИЙ ТРАНСФОРМАТОРЫН ЭВДРЭЛ ГЭМТЭЛ, ТҮҮНИЙГ ОНОШЛОХ АРГА ЗҮЙ О.Чинбат Цахилгаан хангамж, электроникийн тэнхим, Техник технологийн дээд сургууль, Монгол
Διαβάστε περισσότεραIII. Химийн бодисын харилцан үйлчлэл
CHEM101: Органик биш хими I Лекц 11 III. Химийн бодисын харилцан үйлчлэл III.1 ТЕРМОДИНАМИК, ХИМИЙН УРВАЛЫН ЧИГЛЭЛ Аяндаа явагдах өөрчлөлт. Термодинамикийн II хууль. Энтропи (S), стандарт энтропи. Термодинамикийн
Διαβάστε περισσότεραФизикийн хичээлийн даалгавар (үндэсний хөтөлбөр)
Нэгдүгээр хэсэг: Сонгох даалгавар Дараах даалгаврууд нь 5 сонгох хариулттай. Тэдгээрийн зөвхөн нэг нь зөв. Хамгийн зөв гэсэн хариултыг сонгож хариултын хуудсанд будаж тэмдэглэнэ. Нийт 46 сонгох даалгавар
Διαβάστε περισσότεραБИЛЭЭ СУЛ ҮГИЙН УТГА, ХЭРЭГЛЭЭ
Беньямин Брозиг (Benjamin Brosig). 2012. БИЛЭЭ СУЛ ҮГИЙН УТГА, ХЭРЭГЛЭЭ (The meaning and usage of the particle bilee ). Хэл зохиол судлал V (37): 10-18. The wording of the text should be as published.
Διαβάστε περισσότεραЗохиогч: Ч. Ганбаатар Удирдагч: Доктор (Ph.D) Б. Батзолбоо. ШУТИС-Компьютерийн Техник Менежментийн Сургуулийн Програмчлалын профессорын баг.
АВТОМАШИНЫ ДУГААР ИЛРҮҮЛЭХ СИСТЕМИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ АСУУДАЛД: Зохиогч: Ч. Ганбаатар Удирдагч: Доктор (Ph.D) Б. Батзолбоо ШУТИС-Компьютерийн Техник Менежментийн Сургуулийн Програмчлалын профессорын баг. Хураангуй:
Διαβάστε περισσότεραКомпьютерийн шинжлэх ухаан Computer science Натурал компьютер: онол ба хэрэглээ Natural computing: theory and aplication
ЗУНЫ ЛЕКЦ 2010 MyPhone Компьютерийн шинжлэх ухаан Computer science Натурал компьютер: онол ба хэрэглээ Natural computing: theory and aplication И. Цэрэн Онолт Цр 23 07 2010, Улаанбаатар computation is
Διαβάστε περισσότεραНягтруулга Multiplexing
Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль Мэдээлэл Холбооны Технологийн Сургууль Нягтруулга Multiplexing Мэдээллийн Сүлжээний баг Лекц 6 Багш Доктор (Ph.D) Л.Одончимэг Агуулга: Нягтруурлга гэж юу вэ? Нягтруулгын
Διαβάστε περισσότεραФизикийн даалгавар 12-р анги оны хичээлийн жил
Утгат оронг алдагдуулахгүй тооцоол. Тестийн дугаар 1 2 3 4 25.05+37.5= 54-22.4= 12 15.5 = 18.75 7.5 = A 62.55 31.6 186 2.5 B 62.5 31 190 2.50 C 62.6 32 180 3.0 D 63 30 186.0 2.0 Абсольют алдаагаар өгөгдсөн
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛ КЕМБРИЖИЙН БОЛОВСРОЛЫН САНААЧИЛГА. Монголын ерөнхий боловсролын 12 жилийн сургуулийн 6 8 р ангийн математикийн хичээлийн хөтөлбөр
1 МОНГОЛ КЕМБРИЖИЙН БОЛОВСРОЛЫН САНААЧИЛГА Монголын ерөнхий боловсролын 12 жилийн сургуулийн 6 8 р ангийн математикийн хичээлийн хөтөлбөр 2 ГАРЧИГ 1. 6 8 р ангийн математик хөтөлбөрийн зорилго... 3 2.
Διαβάστε περισσότεραGLEAR -Гэр хорооллын айлуудын цэвэр агаар Жижиг галлах системд тоосны шүүлтүүр хийх нь
ttp://resource.news.mn/company/photo/2012/11/440687cdc91443b8/d7a2894f1a12a7cdoriginal.jpg G.C. Stehr, Byambasuren.B GMIT German-Mongolian Institute for Resources and Technology Nalaikh/Ulaanbaatar, Mongolia
Διαβάστε περισσότερα1. Атомын нарийн нийлмэл бүтэц 19 -р зууны эцэс. Физикийн шинжлэх ухааны нээлтүүд Атомын бүтцийн загварууд Атомын бүтцийн онолууд
CHEM101: Органик биш хими I Ëåêö ¹4 1. Атомын нарийн нийлмэл бүтэц 19 -р зууны эцэс. Физикийн шинжлэх ухааны нээлтүүд Атомын бүтцийн загварууд Атомын бүтцийн онолууд. Атомын электрон давхраат бүтэц, түүнийг
Διαβάστε περισσότεραМОНГОЛ ОРНЫ ЭНДЕМИК УРГАМАЛ МОНГОЛ ДОГАР- CARYOPTERIS MONGOLICA BGE.-ИЙГ IN VITRO НӨХЦӨЛД ҮРЖҮҮЛСЭН ДҮНГЭЭС
Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences Vol. 52 No 2 (202) 2012 МОНГОЛ ОРНЫ ЭНДЕМИК УРГАМАЛ МОНГОЛ ДОГАР- CARYOPTERIS MONGOLICA BGE.-ИЙГ IN VITRO НӨХЦӨЛД ҮРЖҮҮЛСЭН ДҮНГЭЭС Д.Бямбасүх ШУА, Ботаникийн
Διαβάστε περισσότεραSOLITE SILVER БА RUIYU/OEM АККУМЛЯТОРЫН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДИЙН ХАРЬЦУУЛСАН СУДАЛГАА. Б.Цэцэнхуар 1, Ц.Өлзийбаатар 2*
This article is published under the Creative Commons CC-BY License. DOI: https://doi.org/10.5564/mjas.v22i03.964 SOLITE SILVER БА RUIYU/OEM АККУМЛЯТОРЫН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДИЙН ХАРЬЦУУЛСАН СУДАЛГАА Б.Цэцэнхуар
Διαβάστε περισσότερα1-Биотехнологи, үржүүлгийн тэнхим, МААБС, ХААИС, 2-Кантогийн их сургуулийн ХАА-н коллеж, БНВУ. *
110 N.V.Ay ба бусад (2017) ÕÀÀ-í øèíæëýõ óõààí ñýòã ë ¹20 (01): 110-115 ИХ ТАВАН САЛАА (PLANTAGO MAJOR L.) УРГАМЛЫН ХОРТ ХАВДРЫН ЭСРЭГ ИДЭВХИЙГ ТОДОРХОЙЛСОН ДҮН N.V. Ay 1, 2, O. Дүүриймаа 1, Х. Алтанцэцэг
Διαβάστε περισσότεραII бүлэг. Химийн элементийн геохимийн тархалт
CHEM 323: Геохимийн үндэс Атом ба химийн элемент Лекц 5 II бүлэг. Химийн элементийн геохимийн тархалт Химийн элементийн үүслийн тухай таамаглал Цацраг идэвх чанар. Цацараг идэвхт изотоп, түүний задрал
Διαβάστε περισσότεραLATEX 2ε-ийн гарын авлага
LATEX 2ε-ийн гарын авлага буюу L A TEX 2ε-г 141 минутад Тобиас Оетикер Хьюберт Партл, Ирэн Хина, Элизабет Шлегл Хувилбар 4.26, 2008 оны 09-р сарын 25 Орчуулсан: Доржготовын Батмөнх ii Зохиогчийн эрх 1995-2005
Διαβάστε περισσότεραГАРЫН ТОСНЫ ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЗАН ТӨЛӨВ
САНХҮҮ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЭД СУРГУУЛЬ БЯМБА ГАРИГИЙН ХӨТӨЛБӨР БИЗНЕСИЙН УДИРДЛАГЫН ТЭНХИМ Хас тайж Бат-Эрдэнийн ДУЛАМРАГЧАА ГАРЫН ТОСНЫ ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЗАН ТӨЛӨВ Мэргэжлийн индекс D340100 Бизнесийн удирдлагын
Διαβάστε περισσότεραÑÍ 2. NH 2 -òîñíû õ èë 4-àìèíáóòàíû õ èë ÑÍ 3 ÑÍ ÑÍ 2 ÑÎÎÍ ÑÍ 2 ÑÍ 2 ÑÎÎÍ HOOC CH 2 CH COOH NH 2
ЛЕКЦ 15 АМИН ХҮЧИЛ БА УУРАГ Амьд организмын найрлаганд ордог, түүний үйл ажиллагаанд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг, нийлмэл бүтэцтэй органик бодисыг протеин гэх бөгөөд энэ нь анхдагч гэсэн утгатай грек үгнээс
Διαβάστε περισσότερα50 th IChO 2018 ОНОЛЫН ТЭМЦЭЭН BACK TO WHERE IT ALL BEGAN оны 7-р сарын Братислав, СЛОВАК Праг, ЧЕХ
2018 оны 7-р сарын 19 29 Братислав, СЛОВАК Праг, ЧЕХ www.50icho.eu ОНОЛЫН ТЭМЦЭЭН Country: Name as in passport: Mongolia - MNG Student code: Language: Mongolian 50 th IChO 2018 International Chemistry
Διαβάστε περισσότεραНэгэн өдрийн тархалтын судалгаа оны I/II сар, Монгол. Герман, Эссэний Их сургуулийн эмнэлэг, Проф. Валтер Попп
Нэгэн өдрийн тархалтын судалгаа 2012 оны I/II сар, Монгол Герман, Эссэний Их сургуулийн эмнэлэг, Проф. Валтер Попп 1 Тархалтын судалгаа (хэсэгчилсэн/хөндлөнгийн) Хэвтэн эмчлүүлж байгаа өвчтөнүүдийн халдварыг
Διαβάστε περισσότερα