«ΜΕΛΕΤΗ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Φ/Β ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΕ ΣΤΕΓΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ»

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΜΕΛΕΤΗ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Φ/Β ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΕ ΣΤΕΓΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ» Ξενάκη Χρυσούλα 6423 Επιβλέπων Καθηγητής Αλεξιάδης Μηνάς, λέκτορας

2 Περιεχόμενα 1. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΛΕΤΗ...7 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΥ Ισχύοντες κανονισμοί Λειτουργικές Περιγραφές-Προδιαγραφές του Συστήματος... 8 Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες... 9 Μελέτη, Σχεδίαση και Προσαρμογή Φ/Β Συστήματος Σύστημα Βάσεων Στήριξης Φ/Β Γεννητριών Καλωδιώσεις Ηλεκτρικοί πίνακες Σύστημα αντικεραυνικής προστασίας Τεχνικές Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες Αντιστροφείς (Inverters) Σύστημα Βάσεων Στήριξης Φ/Β Γεννητριών Καλωδιώσεις Ηλεκτρικοί πίνακες-ηλεκτρικοί διακόπτες Σύστημα αντικεραυνικής προστασίας Γείωση Φ/Β Συστήματος Απαιτήσεις Μέτρων Ασφαλείας Απαιτήσεις Ποιότητας Κατασκευής των Εγκαταστάσεων ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Προσομοιώσεις Pvsol Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου- Αναλυτική προσέγγιση Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Φιλαρμονική Πεντάπολης

3 Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Θεωρητικός Υπολογισμός Παραγόμενης Ενέργειας Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου-αναλυτική προσέγγιση Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου: Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος: Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Φιλαρμονική Πεντάπολης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Διαστασιολογηση Υπολογισμός διατομής καλωδίων Μέσα προστασίας Σύστημα αντικεραυνικής προστασίας ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Κόστος κατασκευής ανά εγκατάσταση Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Δημοτικό Σχολείο Ν. Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Φιλαρμονική Πεντάπολης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Συνολικό κόστος κατασκευής εγκαταστάσεων Οικονομικές έννοιες Έσοδα πώλησης ανά εγκατάσταση Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος

4 Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Δημοτικό Σχολείο Ν. Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Φιλαρμονική Πεντάπολης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Συνολικά έσοδα για τις δέκα εγκαταστάσεις χωρίς δάνειο, με δάνειο, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 1. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα της διπλωματικής μου εργασίας κ. Μηνά Αλεξιάδη, λέκτορα του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών για τη συγκατάθεση του στην επιλογή του θέματος, την καθοδήγηση του και την άψογη συνεργασία, τον δήμο Εμμανουήλ Παππά για την προσφορά των απαραίτητων δεδομένων καθώς επίσης και τον κ. Αλέξανδρο Καραλή, διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό για την πολύτιμη βοήθεια του. 5

6 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια προσπάθεια τεχνοοικονομικής μελέτης που αφορά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών γεννητριών σε δέκα δημόσια κτίρια του δήμου Εμμανουήλ Παππά στον νομό Σερρών. Σκοπός της είναι μέσω ενός διαδεδομένου σήμερα θέματος -όπως είναι η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα- να αποτελέσει βοήθημα του νέου μηχανικού στην σύνταξη ολοκληρωμένων ηλεκτρολογικών μελετών. Για το λόγο αυτό διαρθρώνεται ως τρείς κύριες ενότητες : την μελέτη που καλείται να συντάξει ο μηχανικός κατά την ανάληψη του έργου, τη μελέτη εφαρμογής που αφορά στην προσαρμογή της μελέτης σε πραγματικές συνθήκες και περιλαμβάνει την εγκατάσταση των συστημάτων και την οικονομική ανάλυση του συγκεκριμένου έργου που αποτελεί επένδυση και πρέπει να ελεγχθεί ως προς την αποδοτικότητα της. 6

7 3. ΜΕΛΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΥ Στην ενότητα αυτή αναγράφονται όλες οι ειδικές προδιαγραφές και τεχνικές λεπτομέρειες για τις Φ/β εγκαταστάσεις στα δημοτικά κτίρια. Οι αναφερόμενες στη συνέχεια λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές, συνιστούν τις ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να έχουν τόσο τα επιμέρους στοιχεία των εγκαταστάσεων όσο και οι ίδιες οι εγκαταστάσεις στο σύνολο τους ώστε να παρέχουν ασφαλείς συνθήκες κατά τη λειτουργία και συντήρησή τους, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για βέλτιστη απόδοση κατά τη διάρκεια της οικονομικής τους εκμετάλλευσης. Οι απαιτήσεις των παραπάνω προδιαγραφών έχουν τεθεί σύμφωνα με τους ισχύοντες εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανονισμούς. Τέλος για τη σύνταξη των προδιαγραφών έχει ληφθεί υπόψη και η αντίστοιχη πρακτική και εμπειρία, σαν αποτέλεσμα της χρήσης και δοκιμής παρόμοιων εγκαταστάσεων που λειτούργησαν για λογαριασμό κατασκευαστικών οίκων και ερευνητικών κέντρων κατά το πρόσφατο παρελθόν. 3.1 Ισχύοντες κανονισμοί Για την επιλογή και τοποθέτηση της κάθε Φ/Β εγκατάστασης στο σύνολο της λαμβάνονται υπόψη οι παρακάτω κανονισμοί : Α) Θεσμικό πλαίσιο και κανονισμοί για τα κτίρια και εγκαταστάσεις σε εντός σχεδίου περιοχές ΥΑ 12323/ΓΓ175/09 : (ΦΕΚ Β 1079/4-6-09) : «Ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης Φ/Β συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα και στέγες κτιρίων» ΥΑ 18513/ : (ΦΕΚ 1557/Β/ ) : «Συμπλήρωση ειδικού προγράμματος ανάπτυξης Φ/Β συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις» ΥΑ 9154/ : «Τροποποιήσεις ειδικών όρων για την εγκατάσταση Φ/Β και ηλιακών συστημάτων σε γήπεδα, οικόπεδα και κτίρια» Β) Κανονισμοί έλεγχου, πιστοποίησης και εγκατάστασης : VDE 0100-PART 520 : Selection and erection of equipment-cable wires and wiring systems 7

8 VDE 0100-PART 712: Requirements for special installations or locations-pv power supply VDE : Automatic disconnection device between a generator and the public low-voltage grid IEC : Electrical installations of building- Requirements for special installations or locations-solar photovoltaic power supply system ΕΛΟΤ HD364: «Απαιτήσεις για ηλεκτρικές εγκαταστάσεις» EN : Electromagnetic Compatibility-Generic emission ΕΛΟΤ ΕΝ 50160: «Χαρακτηριστικά τάσης που παρέχεται από τα δημόσια δίκτυα διανομής» ΕΛΟΤ 50164: «Εξαρτήματα αντικεραυνικής προστασίας» IEC : «Electrical installation of buildings-solar photovoltaic power Supply systems» ΕΛΟΤ ΕΝ : «Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα» IEC EN 61773: «Overvoltage protection for PV power generating systems» IEC 61215/2005 «Design qualification and the type approval ofpv modules» IEC ed 2.0 (2004): PV systems Characteristics of the utility interface EN-IEC Thin film terrestrial photovoltaic modules design Qualification and Type approval ΕΛΟΤ ΕΝ : «Low voltage surge protective devices» IEC 61683: PV systems-power conditioners-procedure for measuring efficiency IEC EN 61730: Photovoltaic module safety qualifications IEC 62116: The procedure of islanding prevention measures for utility interconnected photovoltaic inverters ΕΛΟΤ ΕΝ 62305: «Αντικεραυνική προστασία» IEC Grid connected PV systems- Minimum requirements for system documentation, commissioning test and inspection ΥΠΕΚΑ/ΚΑΠΕ: «Οδηγίες για την εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις» 3.2 Λειτουργικές Περιγραφές-Προδιαγραφές του Συστήματος Το κάθε φωτοβολταϊκό σύστημα θα αποτελείται από τα παρακάτω μέρη : Φωτοβολταϊκές γεννήτριες 8

9 Αντιστροφείς (inverter) ΣΡ/ΕΡ για τη σύνδεση με το δίκτυο χαμηλής τάσης της ΔΕΗ Συστήματα-βάσεις στήριξης των Φ/Β γεννητριών Όλες τις καλωδιώσεις και τις ηλεκτρικές συνδέσεις των συστημάτων μεταξύ τους μέχρι και τη τελική διασύνδεση της εγκατάστασης με τη ΔΕΗ. Ηλεκτρικούς πίνακες Εξωτερική Αντικεραυνική προστασία (όπου χρειάζεται, όπως περιγράφεται παρακάτω) Σύστημα Γειώσεων Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες Είναι η ενεργή επιφάνεια της εγκατάστασης που χρησιμοποιείται για τη συλλογή της ηλιακής ακτινοβολίας και μετατροπή της σε ηλεκτρισμό. Αποτελείται από ένα σύνολο κυψελών συνδεδεμένο μεταξύ τοποθετημένων σε προστατευτικό μεταλλικό πλαίσιο. τους και Οι φωτοβολταϊκές γεννήτριες είναι ηλεκτρικά συνδεδεμένες μεταξύ τους για τη παραγωγή μεγαλύτερης ισχύος και παράγουν σταθερό (DC) ηλεκτρικό ρεύμα. Το ρεύμα αυτό μεταφέρεται με κατάλληλες καλωδιώσεις στον ηλεκτρικό μετατροπέα-αντιστροφέα (inverter). Προσανατολισμός Φ/Β γεννητριών Για να είναι εφικτή η μεγιστοποίηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των Φ/Β γεννητριών θα πρέπει να επιτυγχάνεται η βέλτιστη εκμετάλλευση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας. Συγκεκριμένα, εφόσον η πορεία του ήλιου αλλάζει τόσο με την ώρα της ημέρας όσο και με την μέρα του έτους, συμπεραίνεται πως για να παράγει ένα πλαίσιο τη μέγιστη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να είναι σε θέση να περιστρέφεται ώστε να μπορεί να ακολουθεί την τροχιά του ήλιου και να είναι συνεχώς κάθετο στην κατεύθυνση της ακτινοβολίας. Η μηχανική πολυπλοκότητα και το κόστος ενός μηχανισμού που θα επέτρεπε την κίνηση των πλαισίων σύμφωνα με το παραπάνω τρόπο, καθιστά εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή την εφαρμογή του κτηριακά σε Φ/Β συστήματα. Έτσι επιλέγεται ο σταθερός προσανατολισμός των πλαισίων, ώστε να επιτυγχάνεται μέση ετήσια γωνία πρόσπτωσης της ηλιακής ακτινοβολίας όσο το δυνατό πιο 9

10 κοντά στις 90 μοίρες. Η επίτευξη αυτού του στόχου έγκειται στην σωστή επιλογή της κλίσης και της αζιμούθιας γωνίας. Για το βόρειο ημισφαίριο η βέλτιστη κλίση του φωτοβολταϊκού πλαισίου είναι ίση με την γεωγραφική παράλληλο του τόπου μείον 15 μοίρες, και η αζιμούθια γωνία είναι περίπου 0 μοίρες. Για την Ελλάδα η μέγιστη απόδοση επιτυγχάνεται για κλίση περίπου 30 ο και αζιμούθια γωνία 0 0 δηλαδή νότιο προσανατολισμό. Επομένως τα φ/β συστήματα τα οποία θα κατασκευαστούν σε δώμα θα έχουν κατά το δυνατό νότιο προσανατολισμό και κλίση 30 μοιρών. Δεδομένου ότι στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών συστημάτων τα οποία θα κατασκευαστούν σε στέγη (κεραμοσκεπή) οι βέλτιστες κλίσεις μπορεί να είναι ανέφικτες (λόγω περιορισμών από τις δεδομένες επιφάνειες του κτιρίου) ο κατασκευαστής θα πρέπει να επιτύχει τον βέλτιστο συνδυασμό κλίσης και προσανατολισμού προκειμένου το σύστημα να έχει την μέγιστη ενεργειακή απόδοση. Σκιασμοί Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας ο οποίος επιδρά καθοριστικά στην ενεργειακή αποδοτικότητα ενός κτηριακού Φ/Β συστήματος είναι η ύπαρξη σκιασμών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ένα Φ/Β πλαίσιο τόσο τα Φ/Β στοιχεία (κυψέλες) όσο και τα πλαίσια μία στοιχειοσειράς, συνδέονται μεταξύ τους εν σειρά, γίνεται κατανοητό ότι ακόμα και ο σκιασμός ενός μέρους της Φ/Β συστοιχίας, μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση της παραγόμενης ισχύος συγκριτικά με την αναμενόμενη τιμή αυτής. Αναλυτικότερα, το συνολικό ρεύμα μίας στοιχειοσειράς Φ/Β πλαισίων καθορίζεται από το μειωμένο ρεύμα του σκιασμένου τμήματος της συστοιχίας. Ακόμη, μόνιμοι και επαναλαμβανόμενοι τοπικοί σκιασμοί σε ώρες υψηλής ακτινοβολίας δύναται να καταπονήσουν το σκιαζόμενο Φ/Β πλαίσιο με την δημιουργία του φαινομένου hot spot το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση της Φ/Β γεννήτριας ή ακόμη και πυρκαγιά. Θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε η εγκατάσταση να βρίσκεται σε χώρο στον οποίο απουσιάζουν εμπόδια. Επιπλέον για την αποφυγή σκιάσεων σειρών φωτοβολταϊκών πάνελ μεταξύ τους, ένας πρακτικός κανόνας τοποθέτησης είναι ότι η απόσταση μεταξύ διαδοχικών σειρών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον διπλάσια του ύψους της εγκατάστασης όπως σχήμα : 10

11 Επαναλαμβανόμενοι τοπικοί σκιασμοί σε ώρες υψηλής ακτινοβολίας πρέπει να αποφεύγονται για την διασφάλιση τόσο της υψηλής απόδοσης του Φ/Β συστήματος όσο και της ασφάλειας της εγκατάστασης. Αντιστροφείς Είναι η διάταξη ηλεκτρονικών ισχύος τοποθετημένων σε ειδικό κιβώτιο με στόχο την μετατροπή των παραμέτρων του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος από τις Φ/Β γεννήτριες, έτσι ώστε να είναι συμβατό με αυτό του δικτύου διανομής ρεύματος της ΔΕΗ. Η ΔΕΗ θέτει συγκεκριμένες προδιαγραφές για τους αντιστροφείς απαιτώντας την ύπαρξη σχετικών πιστοποιητικών. Ο αντιστροφέας εφόσον πληροί όλες τις προϋποθέσεις μετατρέπει το DC ρεύμα των Φ/Β γεννητριών σε ένα απόλυτα συμβατό για το δίκτυο ΧΤ ρεύμα. Ο αντιστροφέας θα πρέπει να είναι απολύτως συμβατός με τις επιλεγμένες Φ/Β γεννήτριες. Δεν θα χρησιμοποιηθούν αντιστροφείς με Μ/Σ απομόνωσης επομένως δεν θα χρησιμοποιηθούν Φ/Β γεννήτριες οι οποίες απαιτούν γείωση της DC πλευράς του συστήματος. Τέλος στη περίπτωση τοποθέτησης των Φ/Β γεννητριών σε 2 ή 3 προσανατολισμούς θα πρέπει οι στοιχειοσειρές κάθε προσανατολισμού να συνδέονται σε διαφορετικές (ανεξάρτητες) εισόδους του αντιστροφέα - διαφορετικούς MPP Trackers. Μελέτη, Σχεδίαση και Προσαρμογή Φ/Β Συστήματος Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή του προτεινόμενου εξοπλισμού όπου βασικό στοιχείο της αξιολόγησης με ποινή αποκλεισμού είναι η απόλυτη συμβατότητα μεταξύ τους ώστε να διασφαλίζονται οι βέλτιστες συνθήκες απόδοσης και η απρόσκοπτη λειτουργία του κάθε συστήματος. 11

12 Συγκεκριμένα θα πρέπει να διερευνηθεί εάν ο αντιστροφέας που έχει επιλεχθεί είναι απόλυτα συμβατός με τις Φ/Β γεννήτριες ιδιαίτερη προσοχή δε πρέπει να δοθεί στη συνεργασία μεταξύ της Φ/Β συστοιχίας και του αντιστροφέα. Ο αντιστροφέας έχει ένα συγκεκριμένο εύρος τάσης εισόδου. Το εύρος αυτό δεν πρέπει να υπερβαίνεται ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος καταστροφής του.συνεπώς, ο αριθμός των Φ/Β πλαισίων που μπορούν να συνδεθούν εν σειρά υπολογίζεται έτσι ώστε να μην υπερβαίνεται το εύρος αυτό, σε όλες τις συνθήκες λειτουργίας. Η τάση ενός Φ/Β πλαισίου εξαρτάται από τη θερμοκρασία λειτουργίας του. Για την σωστή σχεδίαση του συστήματος θα πρέπει η τάση να αναχθεί στις ακραίες θερμοκρασιακές συνθήκες λειτουργίας του Φ/Β συστήματος. Ο μέγιστος αριθμός Φ/Β πλαισίων εν σειρά θα υπολογιστεί έτσι ώστε η συνολική τάση ανοιχτού κυκλώματος της συστοιχίας στη μικρότερη αναμενόμενη θερμοκρασία λειτουργίας της κυψέλης, να μην υπερβαίνει το ανώτατο όριο τάσης εισόδου του αντιστροφέα. Η ελάχιστη θερμοκρασία θα ληφθεί -10 ο C. Ο ελάχιστος αριθμός Φ/Β πλαισίων εν σειρά θα υπολογιστεί έτσι ώστε η συνολική τάση βέλτιστης λειτουργίας της συστοιχίας στη μέγιστη αναμενόμενη θερμοκρασία λειτουργίας της κυψέλης να υπερβαίνει τη ελάχιστη τάση του εύρους τάσης εισόδου του αντιστροφέα ώστε αυτό να ενεργοποιείται. Η μέγιστη θερμοκρασία της κυψέλης θα ληφθεί 70 ο C. Συγχρόνως πρέπει να ελεγχθεί και η μέγιστη επιτρεπόμενη τάση λειτουργίας του Φ/Β πλαισίου, η οποία πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την τάση ανοιχτού κυκλώματος της στοιχειοσειράς στη μικρότερη αναμενόμενη θερμοκρασία λειτουργίας, ώστε να μην προκύψει πρόβλημα στη μόνωση του Φ/Β πλαισίου. Το ρεύμα λειτουργίας των παράλληλων κλάδων θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από το μέγιστο όριο ρεύματος εισόδου του αντιστροφέα Ακόμη θα πρέπει κατά τη φάση της μελέτης εφαρμογής για κάθε σύστημα να υπολογιστούν και να υποβληθούν τα παρακάτω: Αριθμός σειρών Φ/Β γεννητριών Αριθμός Φ/Β γεννητριών της κάθε σειράς Μέγιστη τάση συνεχούς ρεύματος της κάθε σειράς για θερμοκρασία κυψέλης -10 ο C Μέγιστο συνεχές ρεύμα Ποσοστό επί τοις εκατό της μέγιστης ισχύος DC του αντιστροφέα ως προς την ονομαστική ισχύ της Φ/Β γεννήτριας 12

13 Πρόβλεψη ελάχιστης μέσης ετήσιας παραγωγής του συνολικού συστήματος για περίοδο 3 ετών Σύστημα Βάσεων Στήριξης Φ/Β Γεννητριών Η έδραση των Φ/Β πλαισίων επί των επιφανειών των κτιρίων θα γίνεται πάνω σε πρόσθετη ειδική μεταλλική κατασκευή ( βάσεις και οδηγοί ράγες των Φ/Β πλαισίων). Τα υλικά στήριξης θα πρέπει να έχουν συμβατότητα με τα λοιπά στοιχεία του συνόλου του εξοπλισμού. Ο τρόπος στήριξης των Φ/Β πλαισίων στις ράγες θα πρέπει να είναι σύμφωνος με τις προδιαγραφές των συγκεκριμένων Φ/Β πλαισίων και επιπλέον οι διαστάσεις των πλαισίων να είναι ίσες ( ή μικρότερες ) αυτών που έχουν ληφθεί υπόψη για την έκδοση του πιστοποιητικού στατικής επάρκειας. Για την περίπτωση τοποθέτησης συστημάτων στήριξης Φ/Β πλαισίων σε κεραμοσκεπές,η τοποθέτηση των ειδικών βάσεων μεταξύ των κεραμιδιών θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε στο τέλος να επιτυγχάνεται απόλυτη στεγανότητα έναντι βροχής και υγρασίας γενικότερα (στην περίπτωση ενδεχόμενης πλύσης των Φ/Β πλαισίων με εκτόξευση δέσμης νερού) και να αποφευχθεί πρόκληση οποιασδήποτε ζημιάς στα κεραμίδια. Επισημαίνεται ότι καμία ζημιά ή βλάβη στην κεραμοσκεπή, δεν θα αποκατασταθεί με δαπάνη του δήμου αλλά του κατασκευαστή. Ακόμη, η τοποθέτηση του συστήματος στήριξης θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε το επίπεδο της πίσω πλευράς των Φ/Β πλαισίων να απέχει τουλάχιστον 7 εκ. από το επίπεδο της κεραμοσκεπής (αυτό θα διασφαλίζει τον απαραίτητο αερισμό και την παρεμπόδιση συσσώρευσης φύλλων δένδρων και λοιπών στερεών σε μικρό διάκενο). Για την περίπτωση τοποθέτησης συστημάτων στήριξης Φ/Β πλαισίων σε δώματα και εφόσον η στήριξη των βάσεων γίνει απευθείας στην πλάκα του οπλισμένου σκυροδέματος με αγκύρια, οι κοχλίες αγκύρωσης δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να τραυματίσουν τη μόνωση. Ο κατασκευαστής θα είναι πλήρως υπεύθυνος για οποιαδήποτε καταστροφή στη μόνωση του κτιρίου από υπαιτιότητα του. Καλωδιώσεις Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση ενός Φ/Β συστήματος απαιτεί τη χρήση καλωδίων DC και AC. DC καλώδια χρησιμοποιούνται για τη διασύνδεση των Φ/Β γεννητριών 13

14 μεταξύ τους και για τη σύνδεση των στοιχειοσειρών (strings) με τις εισόδους του αντιστροφέα ενώ AC καλώδια ισχύος, συμβατικού τύπου, χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση των αντιστροφέων σε τριφασικό σύστημα και τη τελική σύνδεση με τη ΔΕΗ. Ηλεκτρικοί πίνακες Είναι το μέρος όπου τοποθετούνται όλα τα μέσα προστασίας της εγκατάστασής. Συγκεκριμένα τοποθετούνται οι ασφάλειες τήξης, οι μικροαυτόματοι, ο διακόπτες φορτίου, οι απαγωγοί εσωτερικών υπερτάσεων, ο διακόπτης διαφυγής ρεύματος καθώς και ο επιτηρητής φάσεων. Σε κάθε σύστημα θα τοποθετηθούν πίνακες και στις δύο πλευρές του αντιστροφέα δηλαδή θα υπάρχουν πίνακες DC και AC. Σύστημα αντικεραυνικής προστασίας Η ανάγκη εγκατάστασης Συστήματος Αντικεραυνικής Προστασίας (ΣΑΠ) και η επιλογή της κατάλληλης Στάθμης Προστασίας για το σχεδιασμό του, γίνεται βάσει του Προτύπου ΕΛΟΤ 1412/1998, όπου λαμβάνοντας υπόψη διάφορες παραμέτρους (χρήση της κατασκευής, διαστάσεις, γεωγραφική θέση κλπ) η κατασκευή κατατάσσεται σε κάποια Στάθμη Προστασίας από την πιο αυστηρή Ι έως την πιο χαλαρή IV. Ο σχεδιασμός ενός Συστήματος Αντικεραυνικής Προστασίας (ΣΑΠ) σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ , 2011 μειώνει στο ελάχιστο δυνατό τον κίνδυνο ζημιών στο κτίσμα και στο περιεχόμενό του και παράλληλα τον κίνδυνο τραυματισμού ή απώλειας ατόμων και ζώων. Τα Φ/Β συστήματα τα οποία θα προστατευθούν κατατάσσονται στη στάθμη προστασίας ΙΙΙ. Το ΣΑΠ χωρίζεται σε εξωτερικό και εσωτερικό. Εξωτερικό ΣΑΠ Ο σκοπός του εξωτερικού ΣΑΠ είναι να προστατεύει τα δομικά μέρη μιας κατασκευής από άμεσα κεραυνικά πλήγματα, συμπεριλαμβανομένων και πλευρικών πληγμάτων. Παράλληλα πρέπει να διοχετεύει με ασφάλεια το 14

15 κεραυνικό ρεύμα στη γείωση χωρίς να δημιουργούνται επικίνδυνοι σπινθήρες και ηλεκτρικά τόξα μεταξύ του ΣΑΠ και μερών της κατασκευής. Στις περισσότερες περιπτώσεις ένα ΣΑΠ μπορεί να εγκατασταθεί επάνω στην κατασκευή. Ένα εξωτερικό ΣΑΠ αποτελείται από τρία γενικά μέρη (βλ. εικόνα 1): 1 ο Συλλεκτήριο σύστημα 2 ο Σύστημα αγωγών καθόδου 3 ο Σύστημα γείωσης Συλλεκτήριο σύστημα Σύστημα αγωγών καθόδου Σύστημα γείωσης Εικόνα 1 : Κύρια μέρη εξωτερικού συστήματος αντικεραυνικής προστασίας Εσωτερικό ΣΑΠ Σκοπός του εσωτερικού ΣΑΠ είναι να προστατεύσει ανθρώπους και ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές διατάξεις από υπερτάσεις που οφείλονται σε κεραυνικά πλήγματα. Οι υπερτάσεις αυτές μπορούν να αποφευχθούν είτε: Με ηλεκτρική απομόνωση μεταξύ των μεταλλικών στοιχείων της κατασκευής και του ΣΑΠ. Με ισοδυναμικές συνδέσεις 3.3 Τεχνικές Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες Όλες οι ειδικές απαιτήσεις των προδιαγραφών ζητούνται για τις Καθορισμένες Συνθήκες Δοκιμής (STC), οι οποίες είναι: 15

16 Ηλιακή ακτινοβολία: 1000W/m 2 Θερμοκρασία στοιχείου: 25 o C Αερόμαζα: AM 1,5 Απαιτήσεις Πιστοποίησης Φ/Β Γεννητρίων Η κατασκευή των Φ/Β γεννητριών θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες IEC- EN61215 Η προστασία τους θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες IEC61730-CLASS A (με μόνωση Class II). Οι φ/β γεννήτριές θα πρέπει να είναι πιστοποιημένες κατά IEC- EN 61215, IEC Το εργοστάσιο παραγωγής των Φ/Β γεννητριών θα πρέπει να έχει πιστοποίηση κατά DIN EN ISO Η εγκατάσταση των Φ/Β γεννητριών θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες IEC Επιπροσθέτως οι Φ/Β γεννήτριές είναι επιθυμητό να διαθέτουν πιστοποιητικό έγκρισης τύπου ESTI 503 του οργανισμού JRC ISPRA ή ισοδύναμη προδιαγραφή TUV ή άλλου εγκεκριμένου φορέα πιστοποίησης. Απαιτήσεις Κατασκευής Φ/Β Κυψελών-Γεννητριών Συνδεσμολογία κυψελών Είναι σημαντικό να μην υφίστανται φθορές οι κυψέλες κατά την διεργασία συγκόλλησης των ακροδεκτών τους, να είναι ανθεκτικές οι συνδέσεις και να διατηρείται το κατάλληλο διάστημα μεταξύ των κυψελών. Εάν οι κυψέλες συνδέονται μεταξύ τους μπορεί να προκύψουν προβλήματα ηλεκτρικών βραχυκυκλωμάτων, καθώς επίσης και προβλήματα σκίασης, ενώ αυξάνεται η πιθανότητα ραγίσματός τους. Τα υπερβολικά μεγάλα κενά μεταξύ των κυψέλων θα πρέπει να αποφεύγονται διότι σπαταλούν πολύ χώρο. Ενθυλάκωση κυψελών Οι κρυσταλλικές κυψέλες χρειάζονται προστασία και υποστήριξη. Θα πρέπει να είναι τοποθετημένες μέσα σε κέλυφος με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι προστατευμένες από μηχανικές καταπονήσεις καθώς και να είναι ηλεκτρικά μονωμένες 16

17 Οι κυψέλες θα πρέπει να ενθυλακώνονται μέσα σε πολυμερές υλικό όπως πχ EVA. Το υλικό ενθυλάκωσης θα πρέπει να έχει τις παρακάτω ιδιότητες : 1. Θα πρέπει να είναι ηλεκτρικός μονωτής. Είναι σημαντικό να απομονωθεί η τάση της συστοιχίας και να προστατεύεται η συστοιχία από οποιαδήποτε εξωτερική τάση. 2. Δεν πρέπει να εμποδίσει το φώς να προσεγγίσει τις κυψέλες 3. Να έχει υψηλή θερμική αγωγιμότητα έτσι ώστε να είναι δυνατή η απομάκρυνση της θερμότητας από τις κυψέλες. 4. Δεν πρέπει να συστέλλεται ή να διαστέλλεται σημαντικά λόγω θερμοκρασιακών μεταβολών 5. Θα πρέπει να μην αποφλοιώνεται και να είναι καθαρό από φυσαλίδες και ρωγμές. Γυάλινο κάλυμμα Η εμπρόσθια πλευρά της ενθυλάκωσης των Φ/Β κυψελών θα προστατεύεται από ενισχυμένο γυαλί, χαμηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο. Το γυάλινο αυτό κάλυμμα πρέπει να έχει αντοχή σε δυνατές κρούσεις, θερμικές καταπονήσεις, υψηλές ανεμοπιέσεις καθώς και σε χαλαζόπτωση. Η πίσω πλευρά της διάταξης ενθυλάκωσης θα είναι κατασκευασμένη από κατάλληλο υλικό για την προστασία της. Πλαίσιο στήριξης Η διάταξη γυαλί-φωτοβολταϊκές κυψέλες-οπίσθια πλευρά θα περιβάλλεται από μεταλλικό πλαίσιο κατασκευασμένο από ανοξείδωτο χάλυβα ή ανοδειωμένο αλουμίνιο. Το πλαίσιο αυτό τοποθετείται για την προστασία των άκρων του γυάλινου καλύμματος της γεννήτριας και για να διευκολύνει την στήριξη της γεννήτριας. Η κατασκευή του πλαισίου θα είναι κατάλληλη ώστε να επιτρέπονται θερμικές συστολοδιαστολές του γυάλινου καλύμματος της γεννήτριας. Επίσης η κατασκευή του πλαισίου θα πρέπει να επιτρέπει την εξάτμιση των συμπυκνωμάτων νερού. Κουτιά ακροδεκτών-κονέκτορες Κάθε Φ/Β γεννήτρια θα έχει ένα στεγανό τερματικό κουτί το οποίο θα πρέπει να έχει προστασία IP65 τουλάχιστον. Θα είναι σταθερά προσαρτημένο στη πίσω πλευρά του πλαισίου. 17

18 Τα κουτιά αυτά θα περιέχουν το θετικό και αρνητικό πόλο εξόδου καθώς και τις διόδους παράκαμψης της Φ/Β γεννήτριας. Η πολικότητα των τερματικών κουτιών πρέπει να είναι ευκρινώς σημειωμένη στους ακροδέκτες. Οι κονέκτορες των καλωδίων εξόδου της κάθε γεννήτριας θα πρέπει να είναι κλάσης προστασίας τουλάχιστον IP 65, να είναι πιστοποιημένοι από TUV ή άλλον ισότιμο οργανισμό καθώς και να είναι κλάσης προστασίας II. Χώρα κατασκευής Το εργοστάσιο παραγωγής των Φ/Β πλαισίων θα πρέπει να δηλώνει τον προμηθευτή των Φ/Β κυψελών ή των αντίστοιχών Φ/Β στοιχείων (αναλόγως του τύπου κατασκευής του Φ/Β στοιχείου) και την χώρα κατασκευής. Κατά την προσφορά θα πρέπει να το κατατεθούν τα σχετικά έγραφα. Τα έγγραφα αυτά θα είναι επίσημα και υπογεγραμμένα από το κατασκευαστή των Φ/Β γεννητριών Έτος κατασκευής Οι Φ/Β γεννήτριες θα είναι καινούργιες και πρόσφατης κατασκευής όχι μεγαλύτερης των δύο τριών κατά την εγκατάσταση τους. Κατά την προσφορά θα πρέπει να το κατατεθούν τα σχετικά έγραφα ενώ κατά τη φάση της μελέτης εφαρμογής θα υπάρξει επικαιροποίηση των παραπάνω εγγράφων. Χαρακτηριστικά Προσφερόμενων Φ/Β Γεννητριών Τα προσφερόμενα Φ/Β πλαίσια θα πρέπει για κάθε κτίριο ή εγκατάσταση να : o Είναι της ίδιας τεχνολογίας και κατάλληλα για τη διαθέσιμη επιφάνεια o Είναι του ίδιου κατασκευαστή o Έχουν τις ίδιες εξωτερικές διαστάσεις o Έχουν τον ίδιο αριθμό Φ/Β κυψελών και ίδιων διαστάσεων ανά μονάδα επιφάνειας, σε όμοια ηλεκτρική συνδεσμολογία μεταξύ τους (για την περίπτωση Φ/Β πλαισίων επιπέδου τύπου πολυκρυσταλλικού ή μονοκρυσταλλικού πυριτίου) o Ανήκουν στην ίδια σειρά, όπως προκύπτει από την επίσημη κατηγοριοποίηση του κατασκευαστή o Έχουν διαθέσιμα τα κύρια ανταλλακτικά τους σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια. 18

19 o Η επιλογή των Φ/Β γεννητριών θα γίνει ξεχωριστά για κάθε στέγη για την επίτευξη της μέγιστης εκτιμώμενης εγκατεστημένης ισχύος με τις καλύτερες συνθήκες προσανατολισμού και κλίσης Κάθε Φ/Β πλαίσιο θα πρέπει να φέρει ευανάγνωστη πινακίδα και θα αναφέρει τουλάχιστον τα παρακάτω χαρακτηριστικά : o Τύπος και κατασκευαστή o Μέγιστη ονομαστική ισχύ o Ένταση στη μέγιστη ονομαστική ισχύ o Ένταση βραχυκύκλωσης o Τάση ανοιχτού κυκλώματος o Αριθμός σειράς παραγωγής o Ο διεθνής οργανισμός και τα πρότυπα βάσει του οποίου γίνεται η πιστοποίηση του προϊόντος. Απαιτήσεις Εγγύησης Φ/Β Γεννητριών Οι Φ/Β γεννήτριες θα συνοδεύονται από εγγύηση για περίοδο τουλάχιστον 25 ετών για συνήθεις κλιματολογικές συνθήκες. Η εγγύηση προϊόντος θα καλύπτει τουλάχιστον 10 έτη, ενώ η εγγύηση απόδοσης θα καλύπτει είτε 25 χρόνια για τουλάχιστον το 80% της ονομαστικής απόδοσης είτε 10 χρόνια για το 90% και 25 χρόνια για το 80% της ονομαστικής απόδοσης. Οι ηλιακές γεννήτριες θα έχουν ακόμα εγγύηση και για την αντικατάσταση ή επισκευή, το ταχύτερο δυνατό, κάθε εξαρτήματος αυτών που καταστράφηκε ή παρουσίασε κάποιο πρόβλημα κατά την διάρκεια του χρόνου εγγυήσεως χωρίς την ευθύνη του ιδιοκτήτη. Η ολική αντικατάσταση ή επισκευή των ηλιακών γεννητριών θα είναι αποκλειστική ευθύνη του κατασκευαστή κατά το χρονικό διάστημα εγγύησης καλής λειτουργίας και ο ιδιοκτήτης -Δήμος Εμμανουήλ Παππά- δεν θα επιβαρυνθεί με δαπάνες μεταφοράς και ασφαλίσεως για την επιστροφή των εσφαλμένων γεννητριών στον κατασκευαστή. Ο τελευταίος θα επιβαρυνθεί επίσης όλα τα έξοδα επισκευής ή ενδεχόμενης προμήθειας νέας γεννήτριας και της εγκατάστασης της στον τόπο λειτουργίας. Τεχνικά Φυλλάδια Κατασκευαστή Φ/Β Γεννητριών Στα τεχνικά φυλλάδια του κατασκευαστή θα πρέπει να αναφέρονται οι αποδόσεις των Φ/Β πλαισίων και να συνοδεύονται από πιστοποιητικά εγκεκριμένου φορέα πιστοποίησης. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά κάθε πάνελ θα προκύπτουν από τα 19

20 αντίστοιχα φυλλάδια του κατασκευαστή. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα εξής μεγέθη : Φυσικά χαρακτηριστικά o Βάρος (Μέγιστο 20Kg/m 2 ) o Διαστάσεις o Αριθμός, τύπος και διαστάσεις κυψελών o Μέγεθος βιδών στερέωσης o Εύρος θερμοκρασίας λειτουργίας (ελάχιστα όρια -20 ο C και 75 ο C) o Μέγιστη αντοχή σε ανεμοπίεση (αριθμητικά χωρίς σύστημα στήριξης και safety factor) (ελάχιστο 2kPa) o Μέγιστη αντοχή στη χαλαζόπτωση αριθμητικά χωρίς σύστημα στήριξης και safety factor) o Μέγιστη αντοχή σε υγρασία/χιονόπτωση (ελάχιστο 5kPa) o Αριθμός και χαρακτηριστικά διόδων παράκαμψης (bypass) (ελάχιστο 3 διόδους) o Χαρακτηριστικά κυτίου σύνδεσης (ελάχιστο IP65) o Υλικό γυάλινου καλύμματος o Μήκος καλωδίων εξόδου Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά o Ονομαστική μέγιστη ισχύς (ελάχιστη 230Wp) o Απόκλιση από την ονομαστική ισχύ εξόδου (Μέγιστο -3%) o Ονομαστική ενεργειακή απόδοση Φ/Β γεννήτριας (Ελάχιστο 14%) o Τάση σημείου μέγιστης ισχύος Mpp o Ρεύμα σημείου μέγιστης ισχύος Μρρ o Τάση ανοιχτού κυκλώματος o Ρεύμα βραχυκυκλώματος o Μέγιστο ανάστροφο ρεύμα o Μέγιστη επιτρεπτή τάση συστήματος o Συντελεστής θερμοκρασίας ρεύματος βραχυκύκλωσης o Συντελεστής θερμοκρασίας τάσης ανοιχτού κυκλώματος o Συντελεστής θερμοκρασίας ισχύος (Ελάχιστο - 0,47%) o Θερμοκρασία κυψέλης σε συνθήκες NOCT (Μέγιστο 49 ο C) Τα φυλλάδια των τεχνικών χαρακτηριστικών θα συνοδεύονται απαραιτήτως από : o Γραφήματα χαρακτηριστικών καμπυλών τάσης-ισχύος-έντασης για διάφορες στάθμες θερμοκρασίας λειτουργίας (ελάχιστο 5) και έντασης ηλιακής ακτινοβολίας (ελάχιστο 5) 20

21 o Τα ακολουθούμενα πρότυπα και πιστοποιήσεις καθώς και το όνομα του οργανισμού/φορέα που πιστοποιεί o Κλάσεις ηλεκτρικής προστασίας o Πληροφορίες εγγύησης Όλα τα τεχνικά φυλλάδια όπως και όλα τα υπόλοιπα πιστοποιητικά θα πρέπει να είναι στην αγγλική ή στην Ελληνική γλώσσα. Αντιστροφείς (Inverters) Προδιαγραφές-Απαιτήσεις ΔΕΗ Η ΔΕΗ θέτει συγκεκριμένες προδιαγραφές για τους αντιστροφείς απαιτώντας την ύπαρξη σχετικών πιστοποιητικών. Κατά τη φάση της παραλαβής του έργου οι αντιστροφείς υποβάλλονται σε έλεγχο για να διαπιστωθεί κατά πόσο τηρούνται αυτές οι προδιαγραφές. Οι προδιαγραφές αφορούν : 1. Την τάση και την συχνότητα των αντιστροφέων : Οι προεπιλεγμένες τιμές ρυθμίσεων προστασιών ορίων τάσης και συχνότητας είναι από -20% έως +15% και +/-0,5Hz για Φ/Β συστήματα συνδεδεμένα με το δίκτυο 2. Σε περίπτωση υπέρβασης των πιο πάνω ορίων ο αντιστροφέας θα τίθεται εκτός με τις ακόλουθες περιοριστικές χρονικές ρυθμίσεις : Θέση εκτός λειτουργίας σε 0.5 δευτερόλεπτα Επανάζευξη του αντιστροφέα μετά από 3 λεπτά 3. Η ολική παραμόρφωση (THD, Total Harmonic Distortion) δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 5%. Ο συντελεστής THD ορίζεται ως : h 2 h^2 THD= I1 4.Εφόσον οι αντιστροφείς δε διαθέτουν Μ/Σ απομόνωσης η έγχυση συνεχούς ρεύματος δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 0,5% του ονομαστικού ρεύματος εξόδου 5. Προστασία έναντι του φαινομένου νησιδοποιήσης κατά το πρότυπο VDE Απαιτήσεις Πιστοποίησης Αντιστροφέα 21

22 Ο αντιστροφέας ισχύος δικτύου θα πρέπει να είναι κατασκευασμένος σύμφωνα με τους ακόλουθους κανονισμούς ή ισοδύναμους : o EN , EN για τις αρμονικές ρεύματος των αντιστροφέων στο δίκτυο o EN για την αντοχή του αντιστροφέα στις παρεμβολές o EN ή EN για την εκπομπή παρεμβολών o VDE για προστασία έναντι του φαινομένου της νησιδοποίησης o EN ή EN για τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό του αντιστροφέα Η συμμόρφωση με τους παραπάνω κανονισμούς θα πρέπει να πιστοποιείται από εγκεκριμένο φορέα. Είδος Αντιστροφέα Το είδος ενός αντιστροφέα διασυνδεδεμένου με το δίκτυο καθορίζεται από το είδος της τροφοδοσίας (Μονοφασική ή τριφασική), από το αν είναι αντιστροφείς κεντρικοί ή κλάδων καθώς και από το εάν χρησιμοποιούν ή όχι Μ/Σ απομόνωσης. Είδος τροφοδοσίας Στα δημοτικά κτίρια θα τοποθετηθούν Φ/Β συστήματα ισχύος πάνω από 5KW. Επομένως η παροχή προς τη ΔΕΗ θα είναι τριφασική. Στα Φ/Β συστήματα που θα εγκατασταθούν στα δημοτικά κτίρια του Δήμου Εμμανουήλ Παππά θα τοποθετηθούν αποκλειστικά τριφασικοί μετατροπείς. Η ισχύς εξόδου του μετατροπέα θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη ή ίση από το άθροισμα της DC ισχύος των Φ/Β γεννητριών στις STC συνθήκες (υπερδιαστασιολόγηση αντιστροφέα). Θα πρέπει κατά το δυνατόν, ο λόγος μεταξύ της ονομαστικής ισχύος εξόδου του αντιστροφέα και της ισχύος των Φ/Β πάνελ να είναι το πολύ 110%. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η λειτουργία του αντιστροφέα σε χαμηλά φορτία όπου δεν εμφανίζει τον βέλτιστο βαθμό απόδοσης. Οικογένειες αντιστροφέων Οι αντιστροφείς που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι : 1. Αντιστροφείς κλάδων (string inverters) 2. Αντιστροφείς πολλαπλών κλάδων (multi-string inverters) με 1, 2 ή 3 MPP Trackers 22

23 Χρήση ή όχι Μ/Σ απομόνωσης Ο αντιστροφέας με Μ/Σ απομονώνει την DC πλευρά η οποία συνδέεται με τα Φ/Β πάνελ με την AC πλευρά που συνδέεται με το δίκτυο Το μεγαλύτερο μειονέκτημα της χρήσης μετασχηματιστή στον αντιστροφέα, πέραν του αυξημένου κόστους ανά μονάδα ισχύος, είναι αυτό της εισαγωγής επιπλέον απωλειών που κυμαίνονται μεταξύ 2-4%. Ο αντιστροφέας χωρίς Μ/Σ έχει λιγότερες απώλειες λόγω έλλειψης Μ/Σ, έχει μικρότερο βάρος, διαστάσεις και κόστος, αλλά δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις αναφορικά με την ασφάλεια και την εμφάνιση διαρροών και ασυμμετριών. Στα Φ/Β συστήματα που θα εγκατασταθούν στα δημοτικά κτίρια του Δήμου Εμμανουήλ Παππά θα τοποθετηθούν υποχρεωτικά, με ποινή αποκλεισμού, αντιστροφείς χωρίς Μ/Σ απομόνωσης, όπου για τη προστασία των ανθρώπων απαιτείται η χρήση διάταξης ανίχνευσης ρευμάτων διαρροής. Χώρος Έδρασης Αντιστροφέα Οι αντιστροφείς θα τοποθετηθούν εντός του κτιρίου όπου τοποθετείται η Φ/Β εγκατάσταση. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η απευθείας έκθεση του αντιστροφέα στην ηλιακή ακτινοβολία, το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην διαδικασία Derating (αυτόματη μείωση της ισχύος) καθώς και μείωση της διάρκειας ζωής του αντιστροφέα. Ακόμη οι αντιστροφείς θα τοποθετηθούν κατά το δυνατόν πλησίον των Φ/Β γεννητριών. Με τον τρόπο αυτό μειώνουμε το μήκος των καλωδίων και άρα και τις απώλειες ισχύος. Τέλος οι αντιστροφείς θα τοποθετηθούν σε κατάλληλο μεταλλικό ερμάριο με περσίδες αερισμού και κλειδαριά ασφαλείας για την προστασία της συσκευής. θα πρέπει να ικανοποιούνται οι ελάχιστες αποστάσεις από το σύστημα ψύξης των αντιστροφέων που αναγράφονται στα τεχνικά φυλλάδια του κατασκευαστή,για την σωστή ψύξη της συσκευής, για το λόγο αυτό κατά τη φάση της μελέτης εφαρμογής θα συνταχθεί αναφορά όπου θα περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο ψύξης του αντιστροφέα. Μαζί με τον αντιστροφέα θα τοποθετηθούν οι πίνακες DC & AC. 23

24 Απαιτούμενα Χαρακτηριστικά Προσφερόμενων Αντιστροφέων O αντιστροφέας θα είναι απόλυτα συμβατός με το τύπο των Φ/Β πλαισίων και τα υπόλοιπα στοιχεία της εγκατάστασης. O αντιστροφέας θα έχει τη δυνατότητα υψηλής τάσης εισόδου συνεχούς ρεύματος DC χαρακτηριστικό ιδιαίτερα χρήσιμο στην περίπτωση εν σειρά σύνδεσης πολλών και μεγάλης ισχύος Φ/Β πλαισίων. Ο αντιστροφέας θα διακόπτει αυτομάτως τη λειτουργία του σε περίπτωση διακοπής ρεύματος και θα έχει ενσωματωμένες όλες τις διατάξεις ηλεκτρονόμων ορίου τάσης, συχνότητας, ασυμμετρίας τάσης και υπερέντασης. Ακόμη ο αντιστροφέας θα πρέπει να διαθέτει : o Επιτηρητή δικτύου o Ασύρματη θύρα επικοινωνίας RS 232 ή RS 485 ή Ethernet RJ45 ή μέσω Bluetooth ή θύρα USB o Προστασία αντιστροφής πολικότητας Ο αντιστροφέας θα διαθέτει ενσωματωμένο διακόπτη απόζευξης DC. Ο αντιστροφέας θα πρέπει να είναι πρόσφατης κατασκευής το πολύ 2 ετών. Ο αντιστροφέας θα πρέπει να έχει οθόνη όπου θα απεικονίζονται κατ ελάχιστο τα παρακάτω : o Τάση DC o Τάση AC o Παραγόμενη ενέργεια (Ημερήσια) o Ισχύς AC Τέλος οι αντιστροφείς χωρίς Μ/Σ απομόνωσης θα πρέπει να διαθέτουν διάταξη προστασίας διαφορικών ρευμάτων με κατάλληλη ρύθμιση του ρεύματος διέγερσης. Σε περιπτώσεις τοποθέτησης Φ/Β γεννητριών σε περισσότερους από έναν προσανατολισμούς, θα πρέπει ο αντιστροφέας να διαθέτει περισσότερους από έναν mpp trackers για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του συστήματος. Το περιβάλλον που θα λειτουργήσει ο εξοπλισμός είναι έντονα δυσμενές και για αυτό τα υλικά στις επιμέρους ηλεκτρονικές κάρτες θα πρέπει να είναι κατάλληλα προστατευμένα. 24

25 Απαιτήσεις Εγγύησης Αντιστροφέων Οι αντιστροφείς θα πρέπει να συνοδεύονται από πλήρη εγγύηση για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών. Τεχνικά φυλλάδια αντιστροφέων Ο ανάδοχος θα πρέπει να προσκομίσει επίσημα έντυπα του κατασκευαστικού οίκου του αντιστροφέα ισχύος στα οποία θα αναφέρονται κατ ελάχιστο τα παρακάτω τεχνικά χαρακτηριστικά : Φυσικά χαρακτηριστικά : o Βάρος o Διαστάσεις o Αριθμός και τύπος εξόδων o Τύπος περιβλήματος (κατάλληλος και για εξωτερική χρήση) o Εύρος θερμοκρασίας λειτουργίας (Ελάχιστα όρια -10 ο C και +60 ο C) o Βαθμός προστασίας (ελάχιστο IP54) o Είδος ψύξης Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά : o Ονομαστική ισχύς εισόδου DC o Μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύς εισόδου o Μέγιστο ρεύμα εισόδου o Μέγιστη τάση εισόδου o Εύρος τάσεων εισόδου o Εύρος τάσης MPP o Αριθμός ΜPP tracker o Κατανάλωση ισχύος o Ονομαστική ισχύς εξόδου o Μέγιστη ισχύς εξόδου o Εύρος τάσεως εξόδου o Μέγιστο ρεύμα εξόδου o Εύρος συχνότητας εξόδου o Συντελεστής ισχύος (cosφ) o Μέγιστος βαθμός απόδοσης (ελάχιστο 94% ) o Βαθμός απόδοσης Euro o Ολική αρμονική παραμόρφωση ρεύματος (THD <4%) o Σύστημα επιτήρησης δικτύου o Όρια συνθηκών υγρασίας για ασφαλή λειτουργία 25

26 o Δυνατότητα μετρήσεως και επικοινωνίας με Η/Υ o Βαθμός ηλεκτρικής προστασίας Τα τεχνικά χαρακτηριστικά θα συνοδεύονται απαραιτήτως από : o Γραφήματα απόκρισης του αντιστροφέα (Για διάφορα επίπεδα φόρτισης και επιπέδων τάσης) o Ακολουθούμενα πρότυπα και πιστοποιήσεις καθώς και το όνομα του οργανισμού-φορέα που πιστοποιεί o Πληροφορίες σχετικά με παρεχόμενες ενδείξεις λειτουργίας o Πληροφορίες εγγύησης o Πληροφορίες σχετικά με τη προστασία κατά του φαινομένου της νησιδοποίησης (VDE ) Απαιτούμενα Χαρακτηριστικά της Εξόδου του Αντιστροφέα Μεταβολή τάσης και συχνότητας εξόδου αντιστροφέα Κάθε αντιστροφέας θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του διαχειριστή του δικτύου που αναφέρθηκαν παραπάνω ωστόσο επαναλαμβάνονται στο σημείο αυτό. Οι προδιαγραφές αφορούν : 1. Την τάση και την συχνότητα των αντιστροφέων : Οι προεπιλεγμένες τιμές ρυθμίσεων προστασιών ορίων τάσης και συχνότητας είναι από -20% έως +15% και +/-0,5Hz για Φ/Β συστήματα συνδεδεμένα με το δίκτυο 2. Σε περίπτωση υπέρβασης των πιο πάνω ορίων ο αντιστροφέας θα τίθεται εκτός με τις ακόλουθες περιοριστικές χρονικές ρυθμίσεις : Θέση εκτός λειτουργίας σε 0.5 δευτερόλεπτα Επανάζευξη του αντιστροφέα μετά από 3 λεπτά Η συμμόρφωση με τις παραπάνω προδιαγραφές θα πρέπει να αποδεικνύεται με αντίστοιχα πιστοποιητικά. Αρμονική παραμόρφωση του ρεύματος εξόδου- Συντελεστής ισχύος Η υψίσυχνη διακοπτική λειτουργία των αντιστροφέων προκαλεί την εμφάνιση ανώτερων αρμονικών στην κυματομορφή του ρεύματος που παρέχεται στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η αρμονική παραμόρφωση του παραγόμενου ρεύματος και ο συντελεστής ισχύος συνδέονται άμεσα με την ποιότητα της παρεχόμενης προς το δίκτυο ισχύος. 26

27 Ως μέτρο της ποιότητας του ρεύματος αναφορικά με τις αρμονικές του χρησιμοποιείται ο δείκτης αρμονικής παραμόρφωσης THD. Οι αντιστροφείς που θα τοποθετηθούν θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από το πρότυπο IEC Το πρότυπο αυτό πραγματεύεται τα επιτρεπτά όρια εκπομπής αρμονικών συσκευών και εγκαταστάσεων με ονομαστικό ρεύμα μικρότερο από 16Α/φάση οι οποίες συνδέονται στο δίκτυο χαμηλής τάσης. Ακόμη οι αντιστροφείς θα πρέπει να ανταποκρίνονται στα πρότυπα EN , EN που οριοθετούν τα επιτρεπτά όρια εκπομπής ακτινοβολίας καθώς και τα EN , EN που προσδιορίζουν την προστασία των αντιστροφέων από εκπομπές ακτινοβολίας σε οικιακό και εμπορικό εξοπλισμό. Επιπροσθέτως, οι αντιστροφείς θα πρέπει να έχουν χαμηλό δείκτη αρμονικής παραμόρφωσης και συγκεκριμένα να ισχύει THD<4%. Έγχυση DC ρεύματος Το θέμα της έγχυσης DC ρεύματος στο δίκτυο αποκτά σημασία σε αντιστροφείς χωρίς μετασχηματιστή. Το δυσμενές αποτέλεσμα της έγχυσης DC ρεύματος είναι αφενός η ολική παραμόρφωση του ρεύματος εξόδου, αφετέρου η μεταβολή του σημείου λειτουργίας των μετασχηματιστών του δικτύου προς τον κορεσμό. Στους αντιστροφείς που θα επιλεχθούν θα πρέπει η έγχυση DC να είναι μικρότερη από 0,5% της ονομαστικής τιμής του ρεύματος εξόδου. Η συμμόρφωση με τις παραπάνω προδιαγραφές θα πρέπει να αποδεικνύεται με αντίστοιχα πιστοποιητικά. Φαινόμενο νησιδοποίησης Το φαινόμενο της νησιδοποίσης αναφέρεται σε ένα τμήμα του δικτύου με Φ/Β συστήματα που έχει αποκοπεί από την κεντρική τροφοδοσία. Στην περίπτωση αυτή, ο Φ/Β σταθμός λειτουργεί ως νησίδα παραγωγής ενέργειας και αν οι αντιστροφείς παραμείνουν συνδεδεμένοι ελλοχεύουν κίνδυνοι για την ασφάλεια του προσωπικού που πιθανόν να εκτελεί εργασίες στο σημείο σύνδεσης ή για τον ίδιο τον εξοπλισμό από μεταβατικά φαινόμενα κατά την αυτόματη ή χειροκίνητη επαναφορά του δικτύου. Το φαινόμενο της νησιδοποίησης χρήζει ειδικού χειρισμού από τον αντιστροφεά, ο οποίος πρέπει να είναι σε θέση να προσδιορίσει μέσω κατάλληλων μετρήσεων την ύπαρξη του. 27

28 Οι αντιστροφείς που θα τοποθετηθούν θα πρέπει να διαθέτουν προστασία έναντι νησιδοποίησης κατά VDE ή ισοδύναμης μεθόδου κατά IEC Η ανίχνευση της κατάστασης νησιδοποίησης θα γίνεται μέσω της διάταξης επιτήρησης δικτύου που υποχρεωτικά θα πρέπει να έχει ο αντιστροφέας. Στην διάταξη επιτήρησης θα γίνονται μετρήσεις τάσης,συχνότητας και σύνθετης αντίστασης και εφόσον ανιχνευτεί κατάσταση νησιδοποίησης ο αντιστροφέας αποσυνδέεται αυτόματα από το δίκτυο. Ωστόσο μετά την επαναφορά του δικτύου, ο αντιστροφέας για λόγους προστασίας δε θα πρέπει να επανασυνδέεται αυτόματα αλλά να αφήνει τη πάροδο χρόνου τουλάχιστον 3 λεπτών Θα πρέπει να κατατεθεί πιστοποιητικό από εγκεκριμένο φορέα-οργανισμό ότι ο αντιστροφέας ανταποκρίνεται στο πρότυπο VDE Σύστημα Βάσεων Στήριξης Φ/Β Γεννητριών Σημαντικός παράγον είναι ακόμα, η ανοχή της κατασκευής σε όλες τις ακραίες συνθήκες καταπόνησης που ισχύουν για την περιοχή καθώς και τις τυχόν ιδιαιτερότητες κάθε στέγης που θα τοποθετηθούν τα Φ/Β. Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να πιστοποιείται με τα αντίστοιχα πιστοποιητικά αποδεκτού οίκου ότι εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος στήριξης σε ακραίες συνθήκες άνεμου, χιονόπτωσης, σεισμού και θερμοκρασιακών μεταβολών, χωρίς κίνδυνο για τις γύρω κατασκευές και τους περιοίκους. Ακόμη ο ανάδοχος έχει την ευθύνη πρόσθετης ενίσχυσης σε σημεία του ξύλινου σκελετού στεγών (κεραμοσκεπές) όταν κρίνει ότι η στατική επάρκεια μετά την εγκατάσταση είναι οριακή. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται εκ των υστέρων απαίτηση του κατασκευαστή για χαρακτηριστικά του χώρου που έπρεπε να είχε ελέγξει κατά την υποβολή της προσφοράς. Η εγκατάσταση στήριξης των Φ/Β γεννητριών πρέπει να είναι πιστοποιημένη, τυποποιημένη και κατασκευασμένη από ανοξείδωτο χάλυβα (γαλβανισμένο εν θερμώ ) η ανοδειωμένο αλουμίνιο. Για τη συγκράτηση των Φ/Β πλαισίων επί των ραγών, εκτός των κατάλληλων σφιγκτήρων από αλουμίνιο οι υπόλοιπες συνδέσεις στήριξης όπως βίδες, παξιμάδια, αγκύρια και τα λοιπά. θα είναι απαραίτητα από ανοξείδωτο χάλυβα. Η βάσεις στήριξης θα πρέπει να συνοδεύονται από τουλάχιστο 5ετή εγγύηση προϊόντος. Η εγγύηση αυτή όπως και τα τεχνικά φυλλάδια των βάσεων θα πρέπει 28

29 να κατατεθούν κατά τη φάση της προσφοράς για την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς από την αρμόδια επιτροπή. Καλωδιώσεις DC καλώδια Στην DC πλευρά θα χρησιμοποιηθούν ειδικά καλώδια για φωτοβολταϊκές εφαρμογές (τύπου H07RN-F). Τα καλώδια αυτά θα είναι ενισχυμένης διπλής μόνωσης ώστε να ικανοποιείται η απαίτηση για προστασία της εγκατάστασης ισοδύναμης με κατηγορία μόνωσης class II. Ακόμη θα είναι ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες και σε υπεριώδη ακτινοβολία με μεγάλο εύρος θερμοκρασιών - 20 ο C-+100 O C. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να πιστοποιούνται από εγκεκριμένους φορείς πιστοποίησης. Τα καλώδια όλων των εξωτερικών εγκαταστάσεων θα τοποθετηθούν σε σωλήνες για την προστασία των καλωδίων από τις ακραίες καιρικές συνθήκες και από τις μηχανικές καταπονήσεις. Ο ακριβής προσδιορισμός της διατομής των καλωδίων εξαρτάται κυρίως από τις απώλειες του καλωδίου και όχι ιδιαίτερα από την θερμική φόρτιση η οποία είναι μικρή λόγω του σχετικά μικρού ρεύματος λειτουργίας των Φ/Β γεννητριών. Με βάση τα παραπάνω τα καλώδια θα πρέπει : 1. Να έχουν το ελάχιστο δυνατό μήκος όδευσης με στόχο την μείωση των ηλεκτρικών απωλειών 2. Η αναμενόμενη απώλεια ισχύος λόγω καλωδιώσεων να είναι μικρότερη από το 1% της ονομαστικής ισχύος του Φ/Β συστήματος 3. Να ανταποκρίνονται στη μέγιστη αναμενόμενη τιμή έντασης που θα τα διαρρέει λαμβάνοντας υπόψη το συντελεστή διόρθωσης της θερμοκρασίας για 70 ο C 4. Να ανταποκρίνονται στη μέγιστη τάση της στοιχειοσειράς 5. Να ανταποκρίνονται στις θερμοκρασίες πέριξ των Φ/Β γεννητριών που θα πλησιάζει τους 70 o C. Κατά τη φάση της μελέτης εφαρμογής θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μελέτη διαστασιολόγησης καλωδίων όπου θα αποδεικνύεται ότι το επιλεγμένο καλώδιο ανταποκρίνεται στις παραπάνω απαιτήσεις. Θα πρέπει να γίνει σωστή διασύνδεση των καλωδίων τόσο μεταξύ των πάνελ (δηλαδή από το (+) ενός πάνελ στο (-) του επόμενου κτλ) όσο και μεταξύ των κλάδων των πάνελ και των εισόδων του αντιστροφέα. 29

30 Η σύνδεση θα γίνει με κατάλληλους συνδέσμους ταχείας σύνδεσης και σε κάθε περίπτωση η σύνδεση πρέπει να διασφαλίζει σταθερή και μόνιμη επαφή μεταξύ διαφορετικών στοιχείων ώστε να εξαλείφεται ο κίνδυνος δημιουργίας σπινθηρισμών ή η αποσύνδεσή τους. Τέλος, για την αποφυγή υπερτάσεων στο σύστημα θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε οι οδέυσεις των καλωδίων να μην επιτρέπουν το σχηματισμό βρόγχων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα καλώδια θα πρέπει να οδεύουν παράλληλα. Όταν οι καλωδιώσεις οδεύουν εναέρια θα πρέπει να γίνεται επαρκής στήριξη ώστε να μη καταπονούνται οι συνδέσεις. Για την περίπτωση όδευσης επί του δαπέδου θα πρέπει να τοποθετούνται σε προστατευτικό μεταλλικό σωλήνα γαλβάνιζε. Τα καλώδια που θα συνδέουν τις στοιχειοσειρές με τον αντιστροφέα θα πρέπει να έχουν διατομή τουλάχιστον 2Χ4mm 2. AC καλώδια Γενικά οι καλωδιώσεις στην πλευρά ΕΡ θα πρέπει να ακολουθούν για τη σύνδεση, εγκατάσταση και προστασία τους τις συνήθεις πρακτικές όπως επιβάλλονται από το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία ώστε οι οδεύσεις των καλωδιώσεων πέραν της προστασίας που θα πρέπει να διασφαλίζουν για το προσωπικό του κτιρίου, δεν θα πρέπει να υποβαθμίζουν την αισθητική του χώρου. Για τη διασύνδεση του αντιστροφέα με το μετρητή ενέργειας θα χρησιμοποιηθεί καλώδιο τύπου ΝΥΥ και διατομής τουλάχιστον 5Χ6mm 2. Κατά τη φάση της μελέτης εφαρμογής θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μελέτη διαστασιολόγησης των καλωδίων όπου θα αποδεικνύεται ότι το επιλεγμένο καλώδιο ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που αναφέρθηκαν στα DC καλώδια. Ηλεκτρικοί πίνακες-ηλεκτρικοί διακόπτες Ηλεκτρικοί πίνακες Οι ηλεκτρικοί πίνακες θα πρέπει να έχουν σχεδιασμό και κατασκευή κατάλληλα για την τοποθέτηση και λειτουργία σε εξωτερικούς χώρους. Για το λόγο αυτό η προστασία που πρέπει να παρέχεται έναντι των καιρικών συνθηκών (ηλιακή 30

31 ακτινοβολία, υγρασία, θερμοκρασία), μηχανικών καταπονήσεων να είναι επαρκής και να παρέχουν προστασία τουλάχιστον IP54. Οι πίνακες προστασίας IP54 δεν θα αφήνουν σκόνη να περάσει, αντέχουν στο ψέκασμα νερού και τα καλώδια εισέρχονται με στυπιοθλίτες, που στεγανοποιούν την είσοδο του καλωδίου. Η τοποθέτηση των ηλεκτρικών πινάκων θα γίνει πλησίον των αντιστροφέων. Θα πρέπει να γίνει σε σημείο που αφενός να παρέχει ασφάλεια για το προσωπικό του κτιρίου και αφετέρου να προστατεύεται έναντι τρίτων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά. Οι πίνακες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν με ειδικό κλειδί και από τους προβλεπόμενους χρήστες του συστήματος. Τέλος εξωτερικά και σε εμφανές σημείο θα πρέπει να υπάρχει η προειδοποίηση για κίνδυνο ηλεκτροπληξίας σε ανεξίτηλη γραφή, ανθεκτική για τις συνθήκες περιβάλλοντος της περιοχής. Ηλεκτρικοί διακόπτες Διακόπτες DC Οι διακόπτες στην πλευρά συνεχούς ρεύματος θα πρέπει να έχουν τις παρακάτω ιδιότητες : Α. Να απομονώνουν τον αντιστροφέα από την Φ/Β συστοιχία Β. Λόγω της φύσης λειτουργίας του συστήματος (η πλευρά DC θεωρείται μόνιμα υπό τάση) θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα απομόνωσης-αποκατάστασης ροής ηλεκτρικού ρεύματος υπό φορτίο. Γ. Θα πρέπει να παρέχει προστασία στις Φ/Β γεννήτριες από ανάστροφα ρεύματα στην περίπτωση που δεν παρέχεται προστασία από τον αντιστροφέα. Δ. Θα πρέπει να παρέχει προστασία στις Φ/Β γεννήτριες στον αντιστροφέα και στο καλώδιο DC από υπερφορτίσεις. Ε. Να έχει τη δυνατότητα απομόνωσης και των δύο πόλων. Ζ. Θα πρέπει να είναι πιστοποιημένοι κατά IEC/EN Σύμφωνα με τα παραπάνω θα τοποθετηθούν μικροαυτόματοι προστασίας ή ασφάλειες με κατάλληλο ονομαστικό ρεύμα σε κάθε στοιχειοσειρά για την 31

32 προστασία του προσωπικού, των Φ/Β γεννητριών, των καλωδίων DC καθώς και του αντιστροφέα. Διακόπτες AC Η πλευρά διακοπτών και λοιπών εξαρτημάτων έλεγχου ηλεκτρικού ρεύματος στον πίνακα ΕΡ θα πρέπει να ακολουθήσει τις συνήθεις πρακτικές που απορρέουν από τον κανονισμό HD 384. Σύμφωνα με τον κανονισμό HD 384 η γραμμή από την έξοδο του αντιστροφέα θα πρέπει να προστατευτεί από υπερφόρτιση και βραχυκυκλώματα. Ακόμη θα πρέπει να υπάρχει ένας διακόπτης ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα αποσύνδεσης- σύνδεσης του Φ/Β συστήματος από το δίκτυο. Τα παραπάνω μέσα προστασίας θα έχουν κατάλληλα ονομαστικά ρεύματα έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η επιλεκτική συνεργασία. Τέλος θα πρέπει να υπάρχει διάταξη προστασίας από ρεύματα διαρροής Σύμφωνα με τα παραπάνω στην έξοδο του αντιστροφέα θα τοποθετηθεί τετραπολικός μικροαυτόματος για τη προστασία της γραμμής από υπερφόρτιση και βραχυκύκλωμα. Για την απόζευξη ρευμάτων βραχυκύκλωσης μεγαλύτερων από 6kA θα τοποθετηθεί τικτή ασφάλεια (εφόσον ο μικροαυτόματος δεν έχει τη δυνατότητα απόζευξης τέτοιας έντασης ρευμάτων) Για τη σύνδεση αποσύνδεση του Φ/Β συστήματος θα τοποθετηθεί ένας γενικός διακόπτης φορτίου. Τέλος θα τοποθετηθεί διακόπτης διαφυγής και επιτηρητής φάσεων. Σύστημα αντικεραυνικής προστασίας Ισχύοντα πρότυπα Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με βάση τα παρακάτω Πρότυπα : Πρότυπα Συστήματος o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο EΛΟΤ ΕΝ : 2011, Protection against lightning, Part 1: General Principles. 32

33 o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο IEC : 2010: Protection against lightning, Part 2: Risk Management. o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ : 2011, Protection against lightning. Physical damage to structures and life hazard. o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο EΛΟΤ ΕΝ : 2011, Protection against Lightning part 4 : Electrical and electronic systems within structures. o Διεθνές Πρότυπο IEC , Low voltage surge protective devices Part 12: SPDs connected to low voltage power distribution systems Selection and application principles. o Διεθνές Πρότυπο IEC , Low voltage surge protective devices Part 22: SPDs connected to telecommunication and signaling networks Selection and application principles. Πρότυπα Εξαρτημάτων Διατάξεων o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΛΟΤ EN , Lightning Protection Components (LPC), Part 1: Requirements for connection components. o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΛΟΤ EN , Lightning Protection Components (LPC), Part 2: Requirements for conductors, and earth electrodes. o Ελληνικό / Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΛΟΤ EN ,, Lightning Protection Components (LPC), Part 1: Requirements for isolating spark gaps. o Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN , Low voltage surge protective devices Part 11: SPDs connected to low voltage power distribution systems Performance requirements and testing methods. o Ευρωπαϊκό Πρότυπο EΝ , Low voltage surge protective devices Part 22: SPDs connected to telecommunication and signaling networks Performance requirements and testing methods Δοκιμές υλικών Η πραγματοποίηση των εργαστηριακών δοκιμών θα αποδεικνύεται με τα δελτία αποτελεσμάτων δοκιμών. Σημειώνεται ότι κάθε υλικό και διάταξη που θα χρησιμοποιηθεί για την Αντικεραυνική Προστασία θα πρέπει να συνοδεύεται από δελτίο αποτελεσμάτων δοκιμών. Η συμφωνία με τα ανωτέρω πρότυπα θα αποδεικνύεται με δελτία αποτελεσμάτων δοκιμών εκδοθέντα την τελευταία δεκαετία από διαπιστευμένο εργαστήριο. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δελτία δοκιμών από διαπιστευμένο εργαστήριο θα πρέπει να κατατεθούν δελτία εκδοθέντα την τελευταία τριετία 33

34 εφόσον πρόκειται για εργαστήριο που διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό για την πραγματοποίηση των δοκιμών σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα σειράς ΕΛΟΤ ΕΝ Tα περιεχόμενα κάθε ενός από τα δελτία αποτελεσμάτων θα πρέπει κατ ελάχιστο: Να είναι σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις αντίστοιχες παραγράφους (Structure and Contents of test report) των προτύπων σειράς ΕΛΟΤ ΕΝ Σχεδιασμός ΣΑΠ Αναγκαιότητα κατασκευής ΣΑΠ Για τον έλεγχο της αναγκαιότητας ή όχι ΣΑΠ και, όταν αυτό είναι αναγκαίο, για την επιλογή της στάθμης προστασίας του, απαιτείται η σύγκριση της συχνότητας άμεσων κεραυνικών πληγμάτων της κατασκευής N d και της αποδεκτής συχνότητας κεραυνικών πληγμάτων της κατασκευής από κεραυνούς, N c. -Εάν N d <Ν c τότε δεν χρειάζεται ΣΑΠ. -Εάν N d >Ν c τότε χρειάζεται ΣΑΠ αποτελεσματικότητας E 1 Nc Nd. Η αποτελεσματικότητα ενός ΣΑΠ μίας κατασκευής ορίζεται ως ο λόγος του αριθμού των άμεσων πληγμάτων στη κατασκευή που δεν προκαλούν ζημία προς τον αριθμό των άμεσων πληγμάτων στη κατασκευή. Για το λόγο αυτό ορίστηκαν οι στάθμες προστασίας οι οποίες χαρακτηρίζουν το ΣΑΠ ανάλογα με την αποτελεσματικότητά του. Σύμφωνα με την IEC, ορίζονται 5 στάθμες προστασίας: Στάθμη Προστασίας I και επιπλέον μέτρα προστασίας Αποτελεσματικότητα ΣΑΠ >Ο.98 Ι 0,98 ΙΙ 0,95 ΙΙΙ 0,9 ΙV 0,8 Εξωτερικό ΣΑΠ 34

35 Στα πλαίσια της μελέτης αναγκαιότητας κατασκευής συστήματος εξωτερικής αντικεραυνικής προστασίας στα δημοτικά κτίρια έγινε επί τόπου αυτοψία σε όλα τα κτίρια. Κατά την αυτοψία έμφαση δόθηκε στο εάν υπάρχει υφιστάμενη αντικεραυνική προστασία στο κτίριο, στην παρουσία παρακείμενων μεγάλου ύψους κτιρίων, στη παρουσία γραμμής του συστήματος διανομής κοντά στο κτίριο καθώς και στην ποιότητα κατασκευής του κτιρίου. Με βάση τα αποτελέσματα της αυτοψίας καθώς και με βάση τις οδηγίες από το πρότυπο IEC καθώς και με τη βοήθεια λογισμικού πιστοποιημένου κατά IEC προέκυψε ότι υπάρχει υφιστάμενο εξωτερικό ΣΑΠ για τη προστασία των κτιρίων. Θα τοποθετηθεί ωστόσο επιπλέον συλλεκτήριο σύστημα για τη προστασία της Φ/Β εγκατάστασης το οποίο θα συνδέεται ισοδυναμικά με το υφιστάμενο συλλεκτήριο σύστημα του κτιρίου το οποίο θα πρέπει προηγουμένως να ελεγχθεί ως προς τη καταλληλότητα του. Τονίζεται ότι οι μεταλλικές βάσεις στήριξης καθώς και τα μεταλλικά πλαίσια των Φ/Β πάνελ θα γειώνονται με κατάλληλο αγωγό Για τη προστασία της Φ/Β εγκατάστασης επιλέγεται στάθμη προστασίας ΙΙΙ η οποία έχει 90% αποτελεσματικότητα και αντιστοιχεί σε κυλιόμενη σφαίρα ακτίνας 45m. Συλλεκτήριο σύστημα Σε περίπτωση που κατά τη μελέτη εφαρμογής διαπιστωθεί ότι το υπάρχον εξωτερικό ΣΑΠ δεν είναι κατάλληλο/επαρκές, για την προστασία από άμεσο κεραυνικό πλήγμα των φωτοβολταϊκών στοιχείων που βρίσκονται στην οροφή τοποθετούνται ακίδες Φ16x850mm ή μεγαλύτερες (αλλά όχι πολύ μεγαλύτερες από 1m ) αλουμινίου, κατάλληλα διαμορφωμένες για τη στήριξη αγώγιμη σύνδεση στα μεταλλικά πλαίσια των φωτοβολταϊκών στοιχείων. Τα σημεία τοποθέτησης των ακίδων αυτών επάνω στις βάσεις εξαρτώνται από την στάθμη προστασίας του κτιρίου. Για τη σωστή χωροθέτηση των ακίδων θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της κυλιόμενης σφαίρας της οποίας η ακτίνα για στάθμη προστασίας ΙΙΙ είναι 45m. Με βάση αυτό καθώς και με το μέγιστο βάθος εισχώρησης της κυλιόμενης σφαίρας η ακίδες που επιλέξαμε δεν θα πρέπει να απέχουν περισσότερο από 15m. Σε κάθε περίπτωση ο ελάχιστος αριθμός ακίδων που θα τοποθετηθούν σε κάθε σύστημα θα είναι τρείς (3). Οι ακίδες αυτές συνδέονται μεταξύ τους, είτε μέσω των βάσεων στήριξης των φωτοβολταϊκών στοιχείων εφόσον αυτό είναι εφικτό είτε με αγωγούς μέσω 35

36 κατάλληλων ισοδυναμικών συνδέσεων, καθώς και με το συλλεκτήριο σύστημα του υπόλοιπου κτιρίου. Οι αγωγοί θα είναι υλικού St/tZn Η στήριξη των παραπάνω αγωγών θα γίνει με κατάλληλα στηρίγματα ανά 80cm περίπου και οπωσδήποτε σε κάθε αλλαγή κατευθύνσεως του αγωγού, ένα στήριγμα προ της αλλαγής και ένα μετά. Τα στηρίγματα θα είναι κατασκευασμένα κατά DIN και εργαστηριακά δοκιμασμένα κατά ΕΛΟΤ ΕΝ Πιο συγκεκριμένα, ανάλογα με το υλικό στο οποίο θα πραγματοποιηθεί η στήριξη, θα χρησιμοποιηθεί: o Τοιχοποιία: Στήριγμα χαλύβδινο επιψευδαργυρωμένο εν θερμώ. Στην περίπτωση που απαιτείται στεγανοποίηση θα πρέπει να γίνει χρήση ροδέλας από PVC. o Κεραμίδι: Διμερές στήριγμα το οποίο θα αποτελείται από πλαστική βάση κατάλληλη για εγκατάσταση σε εξωτερικό χώρο και χαλύβδινη επιψευδαργυρωμένη εν θερμώ υποδοχή για την τοποθέτηση του συλλεκτήριου αγωγού. Το στήριγμα παράλληλα με τη στήριξη του αγωγού θα πρέπει να παρέχει κατάλληλη στεγανοποίηση. o Μονωμένο δώμα: Στήριγμα, το οποίο σταθεροποιείται με κυβόλιθο. Στα σημεία διασταυρώσεως των συλλεκτηρίων αγωγών θα τοποθετηθούν σφιγκτήρες διασταυρώσεως στρογγυλών αγωγών από χάλυβα επιψευδαργυρωμένο εν θερμώ κατά ΕΛΟΤ ΕΝ Κάθε 20m περίπου ευθύγραμμου τμήματος αγωγού καθώς επίσης σε κάθε διασταύρωση αγωγών, θα τοποθετηθεί εξάρτημα απορρόφησης συστολών διαστολών κατασκευασμένο από χάλυβα επιψευδαργυρωμένο εν θερμώ κατά ΕΛΟΤ ΕΝ Η σύνδεσή του με τους συλλεκτήριους αγωγούς θα πραγματοποιηθεί με τη χρήση δύο μονών σφικτήρων χαλύβδινων επιψευδαργυρωμένων εν θερμώ με σώμα αλουμινίου κατά ΕΛΟΤ ΕΝ Η επιμήκυνση των συλλεκτηρίων αγωγών, θα πραγματοποιηθεί μέσω χαλύβδινων επιψευδαργυρωμένων εν θερμώ παράλληλων συνδέσμων κατά ΕΛΟΤ ΕΝ Αγωγοί καθόδου Οι αγωγοί καθόδου κατασκευάζονται με αγωγό ιδίου υλικού και διατομής με αυτόν του συλλεκτήριου συστήματος κατά ΕΝ και στηρίζονται στην εξωτερική επιφάνεια της κατασκευής με κατάλληλα στηρίγματα ανά 1 m. Η σύνδεσή τους με το συλλεκτήριο σύστημα και το σύστημα γείωσης πραγματοποιείται με σφιγκτήρες «Τ» ή διασταύρωσης κατά ΕΝ Θα τοποθετηθούν 2 αγωγοί καθόδου περιμετρικά του κτιρίου. Με βάση την επιλεγμένη στάθμη προστασίας η απόσταση τους θα είναι το πολύ 15m. 36

37 Περίπου 1,5m πριν την είσοδο της καθόδου στο έδαφος αυτή διακόπτεται και παρεμβάλλεται λυόμενος σφιγκτήρας (100kA, 10/350μs) κατά ΕΝ για τον περιοδικό έλεγχο της γείωσης και όλου του συστήματος. Οι αγωγοί καθόδου θα πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους κοντά στο σημείο γείωσης για την περαιτέρω κατανομή του ρεύματος του κεραυνού. Σε κάθε κτίριο θα τοποθετήσουμε δύο (2) αγωγούς καθόδου στις αντιδιαμετρικές γωνίες του κτιρίου. Σύστημα γείωσης Σε κάθε κάθοδο τοποθετούνται ραβδοειδής γειωτές κατά ΕΝ και ΕΝ Φ14x1500mm. Ο συνολικός αριθμός των ραβδοειδών γειωτών σε κάθε κάθοδο θα είναι τέτοιος έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στο ελάχιστο μήκος των ηλεκτροδίων ώστε η αντίσταση γείωσης να είναι μικρότερη από 1Ω. Η σύνδεση των ραβδοειδών γειωτών μεταξύ τους και με κάθε κάθοδο πραγματοποιείται με σφιγκτήρες κατά ΕΝ (100kA, 10/350μs) και αντίστοιχους αγωγούς. Τα ηλεκτρόδια θα συνδέονται μεταξύ τους καθώς και με την υφιστάμενη γείωση του κτιρίου. Στην κορυφή κάθε ράβδου γείωσης τοποθετείται φρεάτιο επίσκεψης βαρέως τύπου κίτρινου χρώματος με ανάγλυφα τη λέξη γείωση και το σήμα της. Στο πλησιέστερο σταθερό σημείο από κάθε φρεάτιο ή ράβδο γείωσης τοποθετείται πινακίδα σήμανσης επί της οποίας χαράσσονται οι ακριβείς συντεταγμένες της θέσης τους. Εσωτερικό ΣΑΠ Εσωτερικό ΣΑΠ θα τοποθετηθεί σε όλα τα Φ/Β συστήματα για την αναβάθμιση της ασφάλειας των κτιρίων Μέτρα προστασίας έναντι υπερτάσεων στα Φ/Β συστήματα Στον πίνακα DC θα εγκατασταθούν εκτροπείς υπέρτασης κλάσης Ι σε κάθε στοιχειοσειρά (string) για τη προστασία του αντιστροφέα από κρουστικές τάσεις. Ακόμα συσκευή προστασίας (4Ρ) έναντι υπερτάσεων κλάσης ΙΙ θα τοποθετήσουμε και στη έξοδο AC του inverter.η συσκευή αυτή θα προστατεύεται από μικροαυτόματο. Επιλογή των εκτροπέων υπέρτασης 37

38 Η μέγιστη τιμή της dc τάσης της εγκατάστασης πρέπει να είναι μικρότερη από τη παραμένουσα τάση των εκτροπέων αποκοπής της υπέρτασης ώστε να εξασφαλίζεται η σβέση του μετά το πέρας της υπέρτασης. Οι διατάξεις προστασίας έναντι υπερτάσεων θα εγκατασταθούν μετά από μία ασφάλεια ή έναν αυτόματο διακόπτη. Γείωση Φ/Β Συστήματος Στα Φ/Β συστήματα που θα εγκατασταθούν θα πρέπει να γειωθούν: Α. Εξωτερικό ΣΑΠ B. Εσωτερικό ΣΑΠ Γ. Περίβλημα του αντιστροφέα Δ. Βάσεις στήριξης Ε. Μεταλλικό πλαίσιο των πλαισίων Σε κάθε αγωγό καθόδου θα τοποθετηθεί ένα τρίγωνο γείωσης έτσι ώστε να έχουμε μικρή αντίσταση γείωσης <1Ω. Αυτά τα τρίγωνα θα συνδέονται μεταξύ τους μέσω της θεμελιακής γείωσης του κτιρίου και η απόσταση των ηλεκτροδίων ενός τριγώνου θα είναι ίση με το διπλάσιο του μήκους του κάθε ηλεκτροδίου. Θα τοποθετηθούν σε απόσταση τουλάχιστον 1m από το κτίριο. Το εσωτερικό ΣΑΠ θα γειωθεί σε αυτή τη κοινή γείωση όπως και το μεταλλικό περίβλημα του αντιστροφέα. Απαιτήσεις Μέτρων Ασφαλείας Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη λήψη και πιστή τήρηση όλων των προβλεπόμενων μέτρων ασφαλείας τόσο κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του έργου όσο και κατά το στάδιο λειτουργίας του στους παρακάτω τομείς : Α. Εγκαταστάσεις: 38

39 Θα πρέπει να διασφαλίζεται η μόνωση τόσο των στεγών όσο και των δωμάτων των κτιρίων. Στην περίπτωση της κεραμοσκεπής θα πρέπει να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των κεραμικών στοιχείων και να αποφευχθεί η μετατόπιση τους λόγω της κυκλοφορίας τεχνικού προσωπικού. Στην περίπτωση δώματος θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή έτσι ώστε οι κοχλίες αγκύρωσης να μην τραυματίσουν τη μόνωση. Τέλος η τοποθέτηση των εξαρτημάτων του συστήματος θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μη διαταράσσεται η αισθητική εικόνα του κτιρίου. Β. Προσωπικό: Τα Φ/Β πλαίσια σε αντίθεση με τις περισσότερες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, παράγουν τάση στους ακροδέκτες τους μόλις εκτεθούν στο ηλιακό φώς. Συνεπώς η εγκατάσταση πρέπει να γίνει από εξειδικευμένο προσωπικό που θα καθοδηγεί την ομάδα εγκατάστασης και θα επιβλέπει την τήρηση των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας. Το προσωπικό θα είναι εφοδιασμένο με όλα τα απαραίτητα μέσα προστασίας(φόρμες εργασίας, γάντια, κράνη, εργαλεία με μόνωση για εργασία σε καλώδια και ακροδέκτες) Θα πρέπει να τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες εγκατάστασης των στοιχείων του συνόλου με τη σειρά που γενικά προτείνεται από τους κατασκευαστές Φ/Β πλαισίων(τα Φ/Β πλαίσια τοποθετούνται στο τελευταίο στάδιο). Το προσωπικό που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να είναι ειδικό και έμπειρο και να έχει νόμιμη άδεια για την εκτελούμενη εργασία. Απαιτήσεις Ποιότητας Κατασκευής των Εγκαταστάσεων Α. Τρόπος κατασκευής εγκαταστάσεων Η εκτέλεση των εργασιών θα γίνει σύμφωνα με: 1. Τους όρους των κανονισμών του Ελληνικού κράτους για κάθε κατηγορία 2. Τους όρους των επίσημων κανονισμών της χώρας προέλευσης των μηχανημάτων και συσκευών, για όσα από αυτά δεν υπάρχουν επίσημοι κανονισμοί του ελληνικού κράτους. 39

40 3. Τους Γερμανικούς ή αμερικανικούς κανονισμούς VDΕ-DIN-ASA, για όσες περιπτώσεις δεν καλύπτονται από τους ως άνω κανονισμούς. 4. Τους όρους αυτής της Συγγραφής Υποχρεώσεων, της Διακήρυξης της Τεχνικής Περιγραφής, του τιμολογίου και των εγκεκριμένων σχεδίων 5. Τους κανόνες της τέχνης και της εμπειρίας. Β. Ποιότητα υλικών Όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του έργου θα είναι κατάλληλα για τον σκοπό που προορίζονται, αρίστης ποιότητας, σύμφωνα με τους κανονισμούς και τις προδιαγραφές που περιγράφονται στο παρόν τεύχος ως προς την προέλευση, τις διατάσεις, την εμφάνιση, την αντοχή, την απόδοση κλπ. Γ. Ασάφειες-κακοτεχνίες 1. Αν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης διαφόρων εργασιών ή κατόπιν και μέχρι την προσωρινή παραλαβή διαπιστωθεί ότι κάποιες εργασίες έχουν γίνει κακότεχνα ή και έχουν εντελώς παραληφθεί, πρέπει να γίνει ανακατασκευή. Δ. Απαραίτητες οικοδομικές εργασίες για την κατασκευή των εγκαταστάσεων 1. Στην προσφορά του κατασκευαστή περιλαμβάνονται όλες οι απαραίτητες οικοδομικές εργασίες(εκσκαφές, τρύπες, αυλάκια, μερεμέτια κτλ.) 2. Όλες οι ανωτέρω εργασίες θα γίνονται σύμφωνα μετά από έγκριση.κάθε ζημιά δε στα οικοδομικά στοιχεία θα αποκαθίσταται από τον Ανάδοχο καλότεχνα και χωρίς ιδιαίτερη αμοιβή. Ε. Όργανα και συσκευές μετρήσεων για τις δοκιμές 1. Ο κατασκευαστής είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει όλα τα απαραίτητα όργανα, συσκευές κτλ. Για την εκτέλεση των δοκιμών των εγκαταστάσεων, τις ρυθμίσεις, τους ελέγχους κτλ., όπως και το αναγκαίο ειδικό προσωπικό για τις εργασίες αυτές. 2. Οι δοκιμές των εγκαταστάσεων περιγράφονται σε ειδικό κεφάλαιο και οι σχετικές δαπάνες γι αυτές βαρύνουν τον κατασκευαστή εκτός από την κατανάλωση καυσίμου. Ζ. Παραγγελία μηχανημάτων 1. Ο κατασκευαστής έχει την υποχρέωση, προτού παραγγείλει ή προσκομίσει οτιδήποτε, να υποβάλει εικονογραφημένα έντυπα σχέδια, διαγράμματα λειτουργίας, τεχνικά χαρακτηριστικά και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ζητηθεί για το σχηματισμό σαφούς γνώμης για το μηχάνημα που θα παραγγελθεί ή θα προσκομισθεί. 40

41 2. Μια τέτοια έγκριση δεν απαλλάσσει τον κατασκευαστή από την υποχρέωσή του να εγκαταστήσει άριστης ποιότητας μηχανήματα σύμφωνα με τις συμβατικές του υποχρεώσεις. 41

42 4. ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Στην παρούσα ενότητα σχεδιάζονται επακριβώς τα συστήματα που περιγράφηκαν στη μελέτη και επιλέγεται ο κατάλληλος εξοπλισμός σύμφωνα με τις ανωτέρω απαιτήσεις. Η απόδοση του κάθε συστήματος υπολογίζεται τόσο θεωρητικά προσεγγιστικά όσο και με τη βοήθεια του εξειδικευμένου λογισμικού PVsol που πλησιάζει ικανοποιητικά την πραγματική. Φωτοβολταϊκές γεννήτριες θα τοποθετηθούν στα παρακάτω δημόσια κτίρια του Δήμου Εμμανουήλ Παππά: Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Λεπτομερής ανάλυση Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Φιλαρμονική Πεντάπολης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Η επιλογή των φωτοβολταϊκών πλαισίων και των αντιστροφέων είναι γενικά ένα περίπλοκο θέμα. Η πληθώρα κατασκευαστικών εταιριών και μοντέλων δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την επιλογή. Στην μελέτη έχουν τεθεί ορισμένες προδιαγραφές οι οποίες οπωσδήποτε πρέπει να πληρούνται. Αρχικά για τις φωτοβολταϊκές γεννήτριες να γίνει ξεκάθαρο ότι δεν θα υπάρξει σαφής διάκριση μεταξύ μονοκρυσταλλικών και πολυκρυσταλλικών πάνελ καθώς πλέον οι ψαλίδες τιμής και απόδοσης έχουν κλείσει αρκετά και θα χρησιμοποιηθούν εξίσου, ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε εγκατάστασης. Γνώμονας σε κάθε επιλογή είναι η μέγιστη δυνατή αποδιδόμενη ενέργεια με το μικρότερο δυνατό κόστος. Αρχικά, έπειτα από μεγάλη έρευνα αγοράς επιλέγονται κάποιες αξιόπιστες κατασκευαστικές εταιρίες, τα πλαίσια των οποίων εμφανίζουν διαφορετικά 42

43 τεχνικά χαρακτηριστικά και έχουν διαφορετικό κόστος προφανώς και έπειτα ανάλογα με την αποδιδόμενη ενέργεια που αυτά μπορούν να προσφέρουν συνυπολογίζοντας το κόστος τους γίνεται η τελική επιλογή. Να σημειωθεί ότι η διαδικασία αυτή παραλείπεται για τις 9 από τις 10 εγκαταστάσεις και εμφανίζεται στο σημείο αυτό μόνο η τελική επιλογή ενώ παρουσιάζεται αναλυτικά για την εγκατάσταση στο πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου. Με παρόμοιο τρόπο γίνεται και η επιλογή του κατάλληλου αντιστροφέα που και εδώ προσφέρονται πολλές εναλλακτικές. Οι σπουδαιότεροι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη είναι και πάλι οι απαιτήσεις της εκάστοτε εγκατάστασης (όπως για παράδειγμα αν θα τοποθετηθούν γεννήτριες σε έναν ή παραπάνω προσανατολισμούς) ο βαθμός απόδοσης και το εύρος τάσης για το οποίο αυτός επιτυγχάνεται και ξανά και κύρια το κόστος. Να σημειωθεί σε ότι αφορά τη μέγιστη ισχύ των επιλεγόμενων αντιστροφέων ότι θα μπορούσε να είναι μικρότερη από την μέγιστη ονομαστική ισχύ του συνόλου της εγκατάστασης καθώς η τελευταία σπάνια επιτυγχάνεται. Ωστόσο επειδή πλέον ο βαθμός απόδοσης των αντιστροφέων είναι σχεδόν μέγιστος ακόμη και σε πολύ μικρές ισχείς και επειδή το κόστος αντιστροφέων δεν είναι ιδιαίτερα μικρότερο για αντιστροφείς με ονομαστική ισχύ 10% μικρότερη, για τη λειτουργία στην ασφαλή πλευρά κάτι τέτοιο στην παρούσα μελέτη δεν προβλέπεται. Ακόμη οι αντιστροφείς που επιλέχθηκαν είναι στην πλειοψηφία τριφασικοί-όπως ορίσθηκελόγω κόστους, απλότητας και μεγέθους εγκατάστασης. 4.1 Προσομοιώσεις Pvsol Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου- Αναλυτική προσέγγιση Το πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου φαίνεται στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Έχει ύψος 5 μέτρα ενώ οι 2 πλευρές στις οποίες θα τοποθετηθούν τα πάνελ είναι η εμπρόσθια νοτιοδυτική με αζιμούθια γωνία 15 ο και κλίση στέγης 12 ο και η παράπλευρη νοτιοανατολική με αζιμούθια γωνία -75 ο και κλίση στέγης 9 ο. 43

44 44

45 Το δέντρο που φαίνεται απέχει 8 μέτρα και η σημαία 1 μέτρο και θα ληφθούν υπόψη σε ότι αφορά τη χωροθέτηση των πάνελ για την ενδεχόμενη σκίαση που μπορεί να προκαλούν. Η προσομοίωση του κτιρίου στο λογισμικό PVsol και η βέλτιστη χωροθέτηση των πάνελ φαίνεται παρακάτω. Τοποθετούνται 32 πάνελ ονομαστικής ισχύος 250W το καθένα στη νοτιοδυτική πλευρά και 8 στην νοτιοανατολική. Η ετήσια μέση σκίαση: 45

46 Η οποία προκύπτει κυρίως από τη σκίαση κατά τη διάρκεια των μη καλοκαιρινών μηνών στην αντίθετη περίπτωση η σκίαση είναι αμελητέα λόγω της υψηλότερης θέσης του ηλίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα πάνελ είναι yingli Panda Series 30-b 250W και ο τριφασικός αντιστροφέας piko kostal 10,1kW με 3 ανεξάρτητους mppt από τους οποίους χρησιμοποιούνται οι δύο στην παρούσα εγκατάσταση. (Τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους παρατίθενται στο τέλος της ενότητας.) Η παραγόμενη ενέργεια αυτού του συστήματος είναι 12414kWh και η συνοπτική αναφορά φαίνεται παρακάτω. 46

47 Για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση παρουσιάζονται άλλες 3 περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται διαφορετικά πάνελ ή/και αντιστροφείς: i) Πάνελ Sanyo hit 250W, inverter piko kostal 10,1kW kwh 47

48 ii) Πάνελ Yingli 250W, inverter danfoss TLx10k 10kW kwh 48

49 iii) πάνελ Sanyo hit 250W, inverter SMA Tripower 10kW 11021kWh 49

50 Όπως αναφέρθηκε στην αρχή της ενότητας θα εγκατασταθούν μονοκρυσταλλικές γεννήτριες yingli 250W και αντιστροφέας piko kostal 10,1 kw με ετήσια παραγόμενη ενέργεια (για τον πρώτο χρόνο) 12414kWh. Για τον ίδιο inverter φαίνεται ότι οι μονοκρυσταλλικές γεννήτριες Sanyo hit 250W μπορούν να 50

51 παράγουν αντίστοιχα 12911kWh. Ωστόσο το σχεδόν διπλάσιο κόστος των τελευταίων δεν αντισταθμίζει τη μικρή αυτή διαφορά. Για τις περιπτώσεις με λιγότερες παραγόμενες κιλοβατώρες δεν τίθεται θέμα διότι αποτελούνται και από ποιο ακριβά υλικά και η ενέργεια δεν είναι μεγαλύτερη. Παρότι ξεπερνάμε τα πλαίσια της παρούσας μελέτης μία παρένθεση είναι απαραίτητη στο σημείο αυτό για να σχολιασθεί όσο πιο συνοπτικά γίνεται το γεγονός ότι εξοπλισμός με καλύτερα τεχνικά χαρακτηριστικά αποδίδει λιγότερη ενέργεια στο δίκτυο από τον επιλεγμένο. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι ο βαθμός απόδοσης της γεννήτριας, ο θερμοκρασιακός συντελεστής, ο βαθμός απόδοσης του αντιστροφέα και άλλα. Το γεγονός αυτό οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στη χωροθέτηση και συνδεσμολογία των γεννητριών καθώς και στα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των τελευταίων κι αυτό γιατί δεν γίνεται μέγιστη εκμετάλλευση του αντιστροφέα. Για παράδειγμα (για το συνδυασμό Sanyo hit- SMA tripower) η τάση των στοιχειοσειρών δεν ταυτίζεται με την ιδανική τάση εισόδου για τον συγκεκριμένο inverter με αποτέλεσμα αυτός να μη λειτουργεί όσο αποδοτικά δύναται. Ωστόσο το περιορισμένο προσφερόμενο εμβαδό της στέγης σε κάθε προσανατολισμό σε συνδυασμό με τις δυνατότητες των σημερινών αντιστροφέων ίδια τάση εισόδου για κάθε στοιχειοσειρά- καθιστούν οποιαδήποτε άλλη συνδεσμολογία σχεδόν αδύνατη. Η ίδια διαδικασία ακολουθήθηκε και για την επιλογή εξοπλισμού στα υπόλοιπα δημόσια κτίρια. Παρακάτω παρουσιάζονται οι προσομοιώσεις με τις γεννήτριες και τους αντιστροφείς που αποφασίσθηκε να εγκατασταθούν. Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Πρόκειται για κτίριο με δώμα και εγκαθίστανται βάσεις στήριξης έτσι ώστε η κλίση των πλαισίων να είναι 30 ο. To περίπλοκο εμβαδό της οροφής του κτιρίου προσομοιώνεται απλουστευμένο έπειτα από αυτοψία και με βάση την κάτοψη του κτιρίου. Η πρώτη χωροθέτηση γίνεται με τη βοήθεια του σχεδιαστικού προγράμματος Autocad έτσι ώστε να είναι γνωστή η θέση των πλαισίων σε σχέση με το εμπόδιο και παρά την απλοποίηση του σχήματος του προσομοιωμένου κτιρίου τα πλαίσια να βρίσκονται στις ακριβείς θέσεις. Από αυτά τα δύο στοιχεία συμπεραίνεται ότι η σκίαση από τοίχο 6μέτρα ψηλότερο από το κτίριο δεν μπορεί να εξαλειφθεί. Τα παραπάνω καθώς και η χωροθέτηση των πλαισίων φαίνονται στα σχήματα που ακολουθούν. 51

52 Στην περίπτωση αυτή έχουν τοποθετηθεί 38 μονοκρυσταλλικά πλαίσια Yingli 260c-30b των 260W και τριφασικός αντιστροφέας Refusol 010K,10kW. Συνδέονται λοιπόν στη μοναδική είσοδο του αντιστροφέα 2 παράλληλες σειρές των 19πλαισίων. Eπισημαίνεται ότι οι εικονιζόμενες σειρές πλαισίων απέχουν απόσταση μεγαλύτερη από το διπλάσιο του ύψους των κεκλιμένων πλαισίων, δηλαδή λίγο πάνω από 1 μέτρο. Η μέση ετήσια σκίαση: 52

53 Λόγω της μορφής της σκίασης τα 17 πλαίσια της μπροστινής σειράς μαζί με τα 2 αριστερά πλαίσια της μεσαίας συνιστούν τη μία στοιχειοσειρά και τα υπόλοιπα 19 την άλλη. Από τη συνοπτική αναφορά της απόδοσης της εγκατάστασης φαίνεται ότι παράγονται 13157kWh ετησίως (για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας). 53

54 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Πρόκειται για ένα «ιδανικό» κτίριο για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών γεννητριών επί στέγης, με ακριβώς νότιο προσανατολισμό, κλίση στέγης 30 ο χωρίς κοντινά εμπόδια και επιπροσθέτως μεγάλο εμβαδό. 54

55 Εγκαθίστανται 42 μονοκρυσταλλικές γεννήτριες sunpower E-19 των 238W και αντιστροφέας powerone PVI 10 TL, 10kW. Στη μία είσοδο του αντιστροφέα συνδέονται δυο παράλληλες στοιχειοσειρές αποτελούμενες από 14 πλαίσια η καθεμία και στη δεύτερη μία στοιχειοσειρά των 14 πλαισίων επίσης. Η παραγόμενη ενέργεια σε αυτή την εγκατάσταση είναι 14763kWh ετησίως (για τον πρώτο χρόνο). 55

56 Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Αντίθετα με την προηγούμενη περίπτωση, η στέγη στο πνευματικό κέντρο Βαλτοτοπίου έχει μικρό εμβαδό, νοτιοδυτικό προσανατολισμό με αζιμούθια γωνία 194 ο και κλίση 13 ο. Η χωροθέτηση γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε το δέντρο που απέχει 9μέτρα διαγώνια του κτιρίου να μην προκαλεί σκίαση καθώς το εμβαδό της στέγης οριακά το επιτρέπει. 56

57 Τοποθετούνται 40 μονοκρυσταλλικές γεννήτριες Sanyo hit 250W συνδεδεμένες σε 2 παράλληλες στοιχειοσειρές των 20 πλαισίων και συνδέονται στην πρώτη είσοδο αντιστροφέα piko kostal 10,1 των 10kW. Η χωροθέτηση έγινε όσο το δυνατόν πλησίον της ακμής της στέγης για να αποφευχθεί σκίαση. Η σκιά που δημιουργεί το δέντρο δεν καλύπτει τα φωτοβολταϊκά πλαίσια όπως φαίνεται: 57

58 Έτσι η ετήσια παραγόμενη ενέργεια είναι kwh (για τον πρώτο χρόνο). Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου Το δημοτικό σχολείο έχει νοτιοανατολικό προσανατολισμό με αζιμούθια γωνία 156 ο. Η στέγη του αποτελείται από 2 άνισα κεκλιμένα επίπεδα με γωνίες 27 ο και 29 ο. Αν και η διαφορά είναι πολύ μικρή εγκαθίσταται αντιστροφέας με δύο ανεξάρτητες εισόδους. Τοποθετούνται 34 μονοκρυσταλλικές γεννήτριες sunpower 58

59 290W και αντιστροφέας SMA tripower 10kW. Τα πλαίσια στο μπροστινό τμήμα της στέγης συνδέονται στην πρώτη ανεξάρτητη είσοδο ως δυο στοιχειοσειρές των 12 πλαισίων παράλληλα ενώ τα 10 πλαίσια του πισινού τμήματος συνδέονται στην δεύτερη είσοδο του αντιστροφέα ως μία στοιχειοσειρά. Και σε αυτήν την περίπτωση η όποια σκίαση είναι αμελητέα και το σύστημα παράγει kwh τον πρώτο χρόνο. 59

60 ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Το ΚΑΠΗ Δαφνουδίου είναι ένα νοτιοανατολικό κτίριο με αζιμούθια γωνία 142 ο και κλίση στέγης περίπου 18 ο. Δεν υπάρχουν εμπόδια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σκίαση και η χωροθέτηση έχει ως εξής: 60

61 Εγκαταστάθηκαν 40 μονοκρυσταλλικές φωτοβολταϊκές γεννήτριες yingli 250W και ο τριφασικός αντιστροφέας Refusol, 10 kw με μία ανεξάρτητη είσοδο. Οι γεννήτριες συνδέονται στην είσοδο του ως δύο παράλληλες στοιχειοσειρές των είκοσι πλαισίων και το σύστημα αποδίδει kwh ετήσια (για τον πρώτο χρόνο). 61

62 Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου Πρόκειται για κτίριο νότιου προσανατολισμού με αζιμούθια γωνία 0 ο και κλίση στέγης 29 ο. Στην περίπτωση όμως αυτή υπάρχουν δέντρα στο προαύλιο αρκετά κοντά στο κτίριο σε αποστάσεις 10 και 8 μέτρων οι σκιές των οποίων καλύπτουν ένα μέρος της στέγης. Η χωροθέτηση των γεννητριών γίνεται με τέτοιο τρόπο 62

63 ώστε να επιτυγχάνεται λιγότερη σκίαση. Το κτίριο με τις εγκατεστημένες γεννήτριες και η μέση σκίαση λόγω των δέντρων φαίνονται στα σχήματα που ακολουθούν. Το σύστημα που έχει εγκατασταθεί αποτελείται από 40 γεννήτριες yingli των 250W και αντιστροφέα piko kostal 10,1, 10kW. Οι γεννήτριες συνδέονται στις δύο ανεξάρτητες εισόδους του αντιστροφέα ως δύο στοιχειοσειρές των 22 και 18 πλαισίων με τέτοιο τρόπο ώστε τα πάνελ που αναμένεται να σκιάζονται περισσότερο να είναι συνδεδεμένα στην ίδια στοιχειοσειρά, όπως συνέβη και σε 63

64 προηγούμενη περίπτωση, και το σύστημα αποδίδει στο δίκτυο ετήσια ενέργεια 13521kWh (για τον πρώτο χρόνο). Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Το λαογραφικό μουσείο αποτελεί ιδιόμορφη περίπτωση καθώς εξωτερικώς αποτελείται από τρία κτίρια. Είναι προσανατολισμένο νότια με αζιμούθια γωνία 0 ο και οι τρεις επιμέρους στέγες έχουν κλίση περίπου 7 ο. Ακόμα, το εμβαδό των στεγών από την κάτοψη του κτιρίου και τις δεδομένες κλίσεις προκύπτει μικρότερο από το απαιτούμενο για την εγκατάσταση ισχύος 10kW ακόμα και για 64

65 γεννήτριες μεγάλης απόδοσης. Για τη χωροθέτηση των γεννητριών λαμβάνεται ακόμα υπόψη και το διαφορετικό ύψος των τμημάτων του κτιρίου, έτσι στο δεξί επιμέρους τα πλαίσια τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο δεξιά όπως στο σχήμα: Εγκαθίστανται 31 πολυκρυσταλλικά πλαίσια yingli YGE των 285W συνολικής μέγιστης συνολικής ισχύος 8,835kW και αντιστροφέας piko kostal 10,1, 10kW. Κάθε επιμέρους σύστημα συνδέεται σε μία από τις τρεις ανεξάρτητες εισόδους του αντιστροφέα οπότε η εγκατάσταση αποτελείται από τα 10 πλαίσια της μπροστινής στέγης συνδεδεμένα σε σειρά στη μία είσοδο, τα 12 πλαίσια της πισινής στέγης σε δεύτερη είσοδο και από τα 9 πλαίσια της πλαϊνής στέγης στην τρίτη είσοδο σε σειρά το καθένα επίσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλο που ο χώρος εγκατάστασης είναι περιορισμένος και οι διαστάσεις των πολυκρυσταλλικών πάνελ δεν είναι οι μικρότερες στην αγορά για αντίστοιχη ισχύ επιλέχθηκαν τα συγκεκριμένα σε ότι αφορά το μέγεθος- καθώς και για μικρότερο εμβαδό πλαισίων ο μέγιστος αριθμός που μπορούσε να τοποθετηθεί δεν ήταν μεγαλύτερος. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, το δεξί τμήμα του κτιρίου βρίσκεται χαμηλότερα από το υπόλοιπο κατά ένα περίπου μέτρο με αποτέλεσμα παρά τη συγκεκριμένη χωροθέτηση να σκιάζονται ενίοτε οι γεννήτριες πλησίον των ψηλότερων κτισμάτων. Η μέση ετήσια σκίαση είναι: 65

66 Στις υπόλοιπες γεννήτριες των άλλων δύο πλευρών κάτι τέτοιο δε συμβαίνει διότι έχουν ίδιο ύψος και πολύ μικρή κλίση στέγης. Ακόμα, τα δέντρα που βρίσκονται κοντά στο κτίριο δεν προκαλούν επιπρόσθετη σκίαση λόγω του μικρού τους ύψους. Έτσι, η εγκατάσταση παράγει ετησίως (για τον πρώτο χρόνο) kwh. 66

67 Φιλαρμονική Πεντάπολης Παρόμοια περίπτωση και ακόμα πιο ιδιαίτερη αποτελεί το κτίριο της Φιλαρμονικής της Πεντάπολης. Το κτίριο αυτό είναι προσανατολισμένο σχεδόν νότια, με γωνία αζιμούθιου 160 ο, κλίση 50 ο για τη νότια και βόρεια πλευρά, 63 ο για την νοτιοδυτική πλευρά και 90 ο για την νοτιοανατολική. Είναι αρκετά μικρότερο από τα προηγούμενα και θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκές γεννήτριες 67

68 πολύ μεγάλης απόδοσης και στις τρεις πλευρές τις στέγης όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες. Εγκαθίστανται συνολικά 29 φωτοβολταϊκές γεννήτριες Sunpower ισχύος 333W και αντιστροφέας piko kostal 10,1, 10 kw με τρεις ανεξάρτητες εισόδους. Στην μία από αυτές συνδέονται σε σειρά τα 13 πλαίσια την νότιας πλευράς, σε άλλη τα 12 πλαίσια την βόρειας πλευράς και στην τρίτη τα 4 πλαίσια της νοτιοδυτικής πλευράς. Στην παρούσα εγκατάσταση είναι εντελώς απαραίτητος αντιστροφέας με ανεξάρτητες εισόδους καθώς υπάρχουν γεννήτριες με διαφορετικό προσανατολισμό. Να σημειωθεί ότι αποφεύγεται εσκεμμένα η χρήση μονοφασικών αντιστροφέων και στο συγκεκριμένο σύστημα λόγω της πολυπλοκότητας του και των ιδιαίτερων απαιτήσεων που αυτή επιβάλλει. Κάτι τέτοιο έχει ορισθεί και στην μελέτη επίσης, με ποινή αποκλεισμού. Πέρα από τη μικρή επιφάνεια κάθε πλευράς που απαιτεί χρήση γεννητριών εξαιρετικής 68

69 απόδοσης σε τρεις προσανατολισμούς στην προβληματική αυτή εγκατάσταση έρχεται να προστεθεί και η σκίαση λόγω των γειτονικών κτιρίων. Η ετήσια σκίαση στη νότια και νοτιοδυτική πλευρά αναμένεται αντίστοιχα: Έτσι η εγκατάσταση αποδίδει στο δίκτυο μόλις 9912kWh ετησίως (για τον πρώτο χρόνο). 69

70 Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Το κτίριο του δημοτικού σχολείου Ψυχικού έχει σχεδόν νότιο προσανατολισμό με αζιμούθια γωνία 176 ο και κλίση στέγης 34 ο. Σε απόσταση περίπου 8 μέτρων από το κτίριο νοτιοδυτικά υπάρχει μεγάλο δέντρο ύψους 13 μέτρων το οποίο δημιουργεί σκίαση σε ορισμένες φωτοβολταϊκές γεννήτριες. Για το λόγο αυτό η 70

71 χωροθέτηση τους γίνεται έτσι ώστε η σκίαση να είναι η μικρότερη δυνατή όπως φαίνεται στο σχήμα. Εγκαθίστανται 40 γεννήτριες Sanyo hit των 250W και αντιστροφέας powerone 10kW. Οι γεννήτριες συνδέονται σε στοιχειοσειρές των 10 πλαισίων ανά δύο παράλληλες και κάθε παράλληλος συνδυασμός συνδέεται σε μια από τις δυο ανεξάρτητες εισόδους του αντιστροφέα. Η μέση σκίαση από το δέντρο είναι: Οπότε επιλέγεται τα πλαίσια που αναμένεται να σκιάζονται περισσότερο να συνδέονται στις ίδιες στοιχειοσειρές. 71

72 Η ετήσια αποδιδόμενη ενέργεια του συστήματος στο δίκτυο είναι 14148kWh (για τον πρώτο χρόνο). 72

73 4.2 Θεωρητικός Υπολογισμός Παραγόμενης Ενέργειας Στην ενότητα αυτή υπολογίζεται η παραγόμενη ενέργεια των φ/β συστημάτων με βάση μετεωρολογικά στοιχεία από πίνακες οι οποίοι προέρχονται από την ιστοσελίδα PVGIS, καθώς και τα θεωρητικά ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των υλικών που επιλέχθηκαν. Θα γίνει αναλυτικός υπολογισμός για ένα σύστημα και πάλι (πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου) ενώ για τα υπόλοιπα συστήματα της μελέτης, παραθέτονται πίνακες με τα αποτελέσματα της θεωρητικής ανάλυσης. Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου-αναλυτική προσέγγιση Σύμφωνα με τη μελέτη χωροθέτησης οι φ/β γεννήτριες θα τοποθετηθούν σύμφωνα με το παρακάτω σχέδιο: Όπως και στην προσομοίωση 32 φ/β γεννήτριες θα τοποθετηθούν σε προσανατολισμό με αζιμούθιο 15 ο και 8 φβ γεννήτριες σε προσανατολισμό με αζιμούθιο -75 ο. Επιπροσθέτως έπειτα από αυτοψία στο τόπο της εγκατάστασης διαπιστώθηκε ότι οι 32 φ/β γεννήτριες θα τοποθετηθούν σε τμήμα της στέγης η οποία έχει κλίση περίπου 15 μοίρες ως προς το οριζόντιο επίπεδο ενώ οι 8 φ/β γεννήτριες θα τοποθετηθούν σε τμήμα της στέγης η οποία έχει κλίση περίπου 10 μοίρες. 73

74 Μέσω της ιστοσελίδας pvgis λαμβάνονται μετεωρολογικά στοιχεία του τόπου της εγκατάστασης. Συγκεκριμένα για τον θεωρητικό υπολογισμό χρειάζεται η μέση προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία ανά μήνα και ανά m 2 καθώς και η μέση θερμοκρασία περιβάλλοντος ανά μήνα. Έτσι,για τα νότιο προσανατολισμό: 1. Κλίση 15 ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδοwh/m 2 /μέρα 74 Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία Wh/m 2 /μέρα Μέση Ημερήσια Θερμοκρασία Ιαν ,3 Φεβ Μαρ ,9 Απρ ,3 Μαϊ ,9 Ιουν ,5 Ιουλ ,9 Αυγ ,6 Σεπ ,7 Οκτ ,9 Νοε ,2 Δεκ ,6 Πίνακας α 2. Κλίση 10 ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδο Wh/m 2 /μέρα Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία Wh/m 2 /μέρα Μέση Ημερήσια Θερμοκρασία Ιαν ,3 Φεβ Μαρ ,9 Απρ ,3 Μαϊ ,9 Ιουν ,5 Ιουλ ,9 Αυγ ,6 Σεπ ,7

75 Πίνακας β Οκτ ,9 Νοε ,2 Δεκ ,6 Λόγω προσανατολισμού (γωνία αζιμούθιου) υπάρχουν απώλειες ακτινοβολίας σε ποσοστά σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα : Από τον πίνακα συνεπάγεται ότι για την περίπτωση 1 (αζιμούθιο 15 ο ) υπάρχουν απώλειες ακτινοβολίας περίπου 2% σε σχέση με τον νότιο προσανατολισμό και για τη περίπτωση 2 (αζιμούθιο -75 ο ) οι απώλειες ακτινοβολίας είναι 12%. Επομένως με βάση τα παραπάνω καθώς και από τους πίνακες α και β προκύπτει: 1. (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδο Wh/m 2 /μέρα 75 Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία Wh/m 2 /μέρα Ιαν ,8 Φεβ 2704,8 3361,4 Μαρ ,8 Απρ 5164,6 5546,8 Μάιος 6311,2 6487,6

76 Πίνακας γ Ιουν ,8 Ιουλ 7359, Αυγ 6575,8 6977,6 Σεπ 4821,6 5458,6 Οκτ 3204,6 3900,4 Νοε 2067,8 2714,6 Δεκ 1803,2 2332,4 2. (αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδο Wh/m 2 /μέρα Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία Wh/m 2 /μέρα Ιαν ,6 Φεβ 2428,8 2842,4 Μαρ ,4 Απρ 4637,6 4892,8 Μάιος 5667, Ιουν Ιουλ 6608, Αυγ 5904,8 6186,4 Σεπ 4329,6 4734,4 Οκτ 2877,6 3308,8 Νοε 1856,8 2252,8 Δεκ 1619,2 1944,8 Πίνακας δ Στο σύστημα που θα εγκατασταθεί στο πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου έχουν εγκατασταθεί γεννήτριες Yingli Solar YL250C οι οποίες είναι κατασκευασμένη από μονοκρυσταλλικό πυρίτιο. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γεννήτριας φαίνονται παρακάτω : 76

77 Η φ/β γεννήτρια έχει διαστάσεις 1,65μ Χ 0,99μ. Συνεπώς με βάση τους πίνακες της προσπίπτουσας ακτινοβολίας ανά m 2 (γ και δ) υπολογίζεται η προσπίπτουσα ακτινοβολία σε κάθε φ/β γεννήτρια για συγκεκριμένο προσανατολισμό και κλίση. 77

78 Παράδειγμα: Για προσανατολισμό με αζιμούθιο 15 0 και κλίση 15 0 ως προς το οριζόντιο επίπεδο τον μήνα Ιούλιο η συνολική προσπίπτουσα ακτινοβολία είναι 7497 Wh/m 2 /μέρα Η φβ γεννήτρια που επιλέχθηκε έχει εμβαδόν 1,633m 2. Επομένως η συνολική προσπίπτουσα ακτινοβολία ανά φ/β γεννήτρια είναι 1,633Χ7497= ,35Wh/γεννήτρια/μέρα Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζονται και των υπόλοιπων μηνών και για τους δύο προσανατολισμούς 1. (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία KWh/φβ γεννήτρια/μέρα στον προσανατολισμό Ιαν 3938,04 Φεβ 5490,85 Μαρ 7459,87 Απρ 9060,70 Μαϊ 10597,49 Ιουν 11702,07 Ιουλ 12246,35 Αυγ 11397,91 Σεπ 8916,62 Οκτ 6371,30 Νοε 4434,30 Δεκ 3809,98 Πίνακας ε 1. (αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) Μήνας Προσπίπτουσα Ακτινοβολία στην επιλεγμένη γωνία KWh/φβ γεννήτρια/μέρα στον προσανατολισμό Ιαν 3263,08 Φεβ 4643,06 Μαρ 6439,91 Απρ 7992,39 Μαϊ 9487,37 Ιουν 10565,48 Ιουλ 10996,72 Αυγ 10105,48 78

79 Σεπ 7733,64 Οκτ 5404,92 Νοε 3679,95 Δεκ 3176,83 E Πίνακας ζ Ο βαθμός απόδοσης των φ/β γεννητριών είναι το ποσοστό της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας ανά φ/β γεννήτρια το οποίο μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια. Ο βαθμός αυτός εξαρτάται από την θερμοκρασία της κυψέλης της γεννήτριας. Σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γεννήτριας ο ονομαστικός βαθμός απόδοσης για STC συνθήκες είναι 15,3 %. Το ποσοστό αυτό αλλάζει για διαφορετική θερμοκρασία σύμφωνα με τον θερμοκρασιακό συντελεστή μέγιστης ισχύος ο οποίος είναι -0,45%/ 0 C. Συγκεκριμένα ισχύει ο τύπος : n=n on -[(-0.45%/ o C)X(25-T ΚΥΨ )Χn on ] όπου: n: Βαθμός απόδοσης φ/β γεννήτριας στη θερμοκρασία της κυψέλης n oν : Ονομαστικός βαθμός απόδοσης στις STC συνθήκες Τ ΚΥΨ : Θερμοκρασία κυψέλης Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί ότι για τους υπολογισμούς ενδιαφέρει η θερμοκρασία της κυψέλης της φβ γεννήτριας η οποία διαφέρει από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Από την ιστοσελίδα PVGIS είναι γνωστή η μέση θερμοκρασία ανά μήνα για την περιοχή όπου θα εγκατασταθεί το σύστημά. 79

80 Η θερμοκρασία της κυψέλης κατά τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο είναι 10 ο C υψηλότερη από την θερμοκρασία περιβάλλοντος και 25 ο C υψηλότερη τους υπόλοιπους μήνες. Παράδειγμα Υπολογισμού της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας : Σύμφωνα με τους πίνακες από την ιστοσελίδα pvgis (α και β) για τον μήνα Ιούλιο η μέση θερμοκρασία στη τοποθεσία που μελετάται είναι 25,8 ο C. Η θερμοκρασία της κυψέλης της φ/β γεννήτριας λόγω της έλλειψης επαρκούς αερισμού θα είναι υψηλότερη από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Θεωρείται ότι θα είναι 25, = 50,8 ο C. O βαθμός απόδοσης της φ/β γεννήτριας για αυτή τη θερμοκρασία είναι : n= 15.3%-[(-0.45%/ o C)X( )Χ15.3%]= 13.52% Με βάση τον συντελεστή απόδοσης της φ/β γεννήτριας για τις συνθήκες που επικρατούν καθώς και με βάση τις ποσότητες της προσπίπτουσας ακτινοβολίας για τους δύο προσανατολισμούς στους οποίους έχουν τοποθετηθεί φωτοβολταϊκές γεννήτριες: Για (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) η προσπίπτουσα ακτινοβολία ανά φ/β γεννήτρια τον μήνα Ιούλιο είναι ,35 Wh/μέρα/γεννήτρια Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από κάθε γεννήτρια θα είναι : ,35Χ 13,52% = 1660Wh/μέρα/ γεννήτρια ή 1,66kWh/μέρα/γεννήτρια ή 1,66Χ30μέρες=49.68kWh/μήνα/φβ Γεννήτρια Στο προσανατολισμό αυτό είναι εγκατεστημένες 32γεννήτριές, Επομένως η συνολικά παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια τον μήνα Ιούλιο για αυτό τον προσανατολισμό θα είναι 49.68Χ 32= kWh Για (αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) η προσπίπτουσα ακτινοβολία ανά φ/β γεννήτρια τον μήνα Ιούλιο είναι ,72 Wh/μέρα/γεννήτρια Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από κάθε γεννήτρια θα είναι : ,72 Χ 13,52% = 1490Wh/μέρα/ γεννήτρια ή 1,49kWh/μέρα/γεννήτρια ή 1,49Χ30μέρες=44,61kWh/μήνα/φβ Γεννήτρια Στο προσανατολισμό είναι εγκατεστημένες οι 8 γεννήτριές Επομένως η συνολικά παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια τον μήνα Ιούλιο για αυτό τον προσανατολισμό είναι 44,61Χ8=356,92kWh 80

81 Κατά τον ίδιο τρόπο λαμβάνονται υπόλοιπους μήνες τα παρακάτω αποτελέσματα και για τους Μήνας 1. (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) Μέση Ημερήσια Θερμοκρασία Μέση Θερμοκρασία Κυψέλης Βαθμός Απόδοσης ΦΒ γεννήτριας Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/μέρα Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήν α Συνολικά Παραγόμενη Ενέργεια KWh/Μή να Ιαν 4,4 14,4 16,03% 0,63 18,94 606,01 Φεβ 6,1 16,1 15,91% 0,87 26,21 838,80 Μαρ 8,8 18,8 15,73% 1,17 35, ,28 Απρ 13,2 38,2 14,39% 1,30 39, ,78 Μαϊ 18,8 43,8 14,01% 1,48 44, ,88 Ιουν 23,3 48,3 13,70% 1,60 48, ,58 Ιουλ 25,8 50,8 13,52% 1,66 49, ,91 Αυγ 25,4 50,4 13,55% 1,54 46, ,77 Σεπ 20,6 45,6 13,88% 1,24 37, ,27 Οκτ 15,8 40,8 14,21% 0,91 27,17 869,28 Νοε 10,2 35,2 14,60% 0,65 19,42 621,41 Δεκ 5,8 15,8 15,93% 0,61 18,21 582,78 Πίνακας η 2. αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) Μήνας Μέση Ημερήσια Θερμοκρ ασία Μέση Θερμοκρα σία Κυψέλης Βαθμός Απόδοσ ης ΦΒ γεννήτρι ας Παραγόμε νη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/μέρ α Παραγόμε νη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήν α Συνολικά Παραγόμε νη Ενέργεια KWh/Μήν α Ιαν 4,4 14,4 16,03% 0,52 15,69 125,54 Φεβ 6,1 16,1 15,91% 0,74 22,17 177,32 Μαρ 8,8 18,8 15,73% 1,01 30,38 243,07 Απρ 13,2 38,2 14,39% 1,15 34,51 276,05 Μαϊ 18,8 43,8 14,01% 1,33 39,86 318,90 Ιουν 23,3 48,3 13,70% 1,45 43,41 347,29 Ιουλ 25,8 50,8 13,52% 1,49 44,61 356,92 Αυγ 25,4 50,4 13,55% 1,37 41,08 328,66 Σεπ 20,6 45,6 13,88% 1,07 32,21 257,65 81

82 Οκτ 15,8 40,8 14,21% 0,77 23,04 184,36 Νοε 10,2 35,2 14,60% 0,54 16,12 128,93 Δεκ 5,8 15,8 15,93% 0,51 15,19 121,48 Πίνακας θ Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις φ/β γεννήτριες μετατρέπεται από DC σε AC μέσω τους αντιστροφέα ισχύος. Στο σύστημα που εγκαθίσταται στο Πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου χρησιμοποιείται ο αντιστροφέας Piko 10,1kW της εταιρείας Kostal. Το φυλλάδιο με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου inverter είναι το παρακάτω : 82

83 Ο βαθμός απόδοσης του αντιστροφέα αυτού είναι 95,6% Επομένως από την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις φβ γεννήτριες μόνο το 95,6 % πηγαίνει στο δίκτυο. Το ποσοστό αυτό μειώνεται ακόμα περισσότερο εάν στους υπολογισμούς συμπεριληφθούν και οι ωμικές απώλειες στις καλωδιώσεις τόσο στο DC (1%)όσο και στο AC (1%). 83

84 Παράδειγμα Υπολογισμού: Για (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) τον μήνα Ιούλιο παράγονται 1589,91kWh από τις φ/β γεννήτριες. Στο δίκτυο εκχέονται: 1589,91Χ95,6%Χ99%Χ99%=1489,71kWh Για (αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) τον μήνα Ιούλιο παράγονται 1589,91kWh από τις φ/β γεννήτριες. Στο δίκτυο εκχέονται: Χ95,6%(απώλειες Inverter)Χ99%(απώλειες dc)χ99%(απώλειες ac)= kWh Κατά τον ίδιο τρόπο λαμβάνονται υπόλοιπους μήνες τα παρακάτω αποτελέσματα και για τους 1. (αζιμούθιο 15 ο, Κλίση 15 Μοίρες) Μήνας Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήνα Συνολικά Παραγόμενη Ενέργεια KWh/Μήνα Ενέργεια στο δίκτυο KWh/Μήνα Ιαν 18,94 606,01 567,82 Φεβ 26,21 838,80 785,93 Μαρ 35, , ,29 Απρ 39, , ,89 Μαϊ 44, , ,07 Ιουν 48, , ,62 Ιουλ 49, , ,71 Αυγ 46, , ,32 Σεπ 37, , ,38 Οκτ 27,17 869,28 814,49 Νοε 19,42 621,41 582,25 Δεκ 18,21 582,78 546, ,82 2. αζιμούθιο -75 ο, Κλίση 10 Μοίρες) Μήνας Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήνα Συνολικά Παραγόμενη Ενέργεια KWh/Μήνα Ενέργεια στο δίκτυο KWh/Μήνα 84

85 Ιαν 15,69 125,54 117,62 Φεβ 22,17 177,32 166,15 Μαρ 30,38 243,07 227,75 Απρ 34,51 276,05 258,65 Μαϊ 39,86 318,90 298,80 Ιουν 43,41 347,29 325,40 Ιουλ 44,61 356,92 334,42 Αυγ 41,08 328,66 307,95 Σεπ 32,21 257,65 241,42 Οκτ 23,04 184,36 172,74 Νοε 16,12 128,93 120,80 Δεκ 15,19 121,48 113, ,53 Τα συνολικά αποτελέσματα για το σύστημα στο Πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου που μελετήθηκε αναλυτικά φαίνονται παρακάτω: 85

86 Θεωρητικός Υπολογισμός Παραγόμενης Ενέργειας Νομός : Σερρών Δήμος Εμμ. Παππά Στοιχεία τοποθεσίας Εγκατάστασης Δημοτικό Διαμέρισμα Νεοχωρίου Κτίριο Εγκατάστ ασης Πνευματικό Κέντρο Προσανατ ολισμός Νότιος, Νοτιοανατολικ ός Κλίση Στέγης 10 και 15 Συντεταγμένε ς 41,013 Β 27,37Α Φωτοβολταϊκή Εγκατάσταση ΦΒ Γεννήτρια Όνομα Yingli Τύπος Panda 250 Ονομαστική Ισχύς 250 Βαθμός Απόδοση ς 15,30% Θερμ. Συντελεστ ής -0,42% Ύψος Γεννήτ ριας 1,65 Πλάτος Γεννήτριας 0,99 Αρ. φβ γεννητρι ών 40 Όνομα Αντιστροφέας Ισχύος PICO KOSTAL Τύπος 10,1 Ονομαστική Ισχύς 10,1ΚW Βαθμός Απόδοση ς 95,60% Αριθμός Mpp Trackers 3 Ωμικές Απώλειες Απώλειες 1,00% Απώλειες AC 1,00% DC Μήνας Προσπίπτ ουσα Ακτινοβολ ία στην επιλεγμέν η γωνία KWh/φβ γεννήτρια /μέρα Αποτελέσματα Θεωρητικής Ανάλυσης (Αζιμούθιο 15 μοίρες) Μέση Ημερήσι α Θερμοκ ρασία Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/μέρα Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήνα 86 Συνολικά Παραγόμενη Ενέργεια KWh/Μήνα Ενέργεια στο δίκτυο KWh/Μήν α Απόδοση Συστήματος Ιαν 3,76 4,3 0,60 18,04 577,39 541,00 14,98% Φεβ 5,30 6 0,84 25,24 807,70 756,79 14,88% Μαρ 7,30 8,9 1,15 34, , ,36 14,70% Απρ 8,96 13,3 1,29 38, , ,82 13,53% Μαϊ 10,58 18,9 1,49 44, , ,66 13,20%

87 Ιουν 11,75 23,5 1,62 48, , ,48 12,92% Ιουλ 12,25 25,9 1,67 50, , ,04 12,78% Αυγ 11,32 25,6 1,55 46, , ,13 12,79% Σεπ 8,74 20,7 1,22 36, , ,32 13,09% Οκτ 6,16 15,9 0,88 26,40 844,80 791,55 13,38% Νοε 4,24 10,2 0,62 18,64 596,40 558,81 13,72% Δεκ 3,65 5,6 0,58 17,41 557,26 522,14 14,90% 12154,10 KWh/έτος Ετήσια αποδιδόμενη ενέργεια στο δίκτυο Αποτελέσματα Θεωρητικής Ανάλυσης (Αζιμούθιο -75 μοίρες) Μήνας Προσπίπτ ουσα Ακτινοβολ ία στην επιλεγμέν η γωνία KWh/φβ γεννήτρια /μέρα Μέση Ημερήσι α Θερμοκ ρασία Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/μέρα Παραγόμενη Ενέργεια /φβ γεννήτρια KWh/Μήνα Συνολικά Παραγόμενη Ενέργεια KWh/Μήνα Ενέργεια στο δίκτυο KWh/Μήν α Απόδοση Συστήματος Ιαν 3,21 4,3 0,51 15,37 123,00 115,25 14,98% Φεβ 4,57 6 0,73 21,77 174,20 163,22 14,88% Μαρ 6,38 8,9 1,00 30,05 240,37 225,22 14,70% Απρ 7,96 13,3 1,15 34,51 276,09 258,69 13,53% Μαϊ 9,47 18,9 1,33 40,03 320,24 300,05 13,20% Ιουν 10,57 23,5 1,46 43,71 349,67 327,63 12,92% Ιουλ 10,98 25,9 1,50 44,93 359,40 336,75 12,78% Αυγ 10,06 25,6 1,37 41,22 329,76 308,98 12,79% Σεπ 7,68 20,7 1,07 32,17 257,36 241,14 13,09% Οκτ 5,35 15,9 0,76 22,91 183,24 171,70 13,38% Νοε 3,62 10,2 0,53 15,91 127,32 119,29 13,72% Δεκ 3,13 5,6 0,50 14,95 119,61 112,07 14,90% 2680,00 KWh/έτος Συνολικά Αποδιδόμενη Ενέργεια στο δίκτυο 14834,10 Ετήσια αποδιδόμενη ενέργεια στο δίκτυο 87 KWh/έτος

88 Και για τα υπόλοιπα συστήματα: Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου: 88

89 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος: 89

90 Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου 90

91 Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου 91

92 ΚΑΠΗ Δαφνουδίου 92

93 Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου 93

94 Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού 94

95 Φιλαρμονική Πεντάπολης 95

96 96

97 Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού 97

98 4.3 ΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΙΑΤΟΜΗΣ ΚΑΛΩΔΙΩΝ Στο πνευματικό κέντρο Νεοχωρίου επιλέχθηκαν panels yingli YL250C-30b της σειράς panda 60cell και μετατροπέας piko kostal Βάσει της χωροθέτησης που έγινε συνδέονται δύο παράλληλα strings των 16 πλαισίων στην πρώτη από τις τρεις ανεξάρτητες εισόδους του inverter και ένα string των 8 πλαισίων στη δεύτερη. Για την πλευρά συνεχούς αλλά και εναλλασσόμενου ρεύματος προσδιορίζεται αρχικά η απαιτούμενη διατομή υπό τις συνθήκες που αναμένεται να επικρατούν στην κάθε περίπτωση και έπειτα ελέγχεται η πτώση τάσης κατά μήκος του καλωδίου έτσι ώστε η τελευταία να είναι μικρότερη του 1%. Α. DC ΠΛΕΥΡΑ Απαιτούμενη διατομή: A 2 l P 100 m string 2 mpp V k, όπου L m : μήκος καλωδίου,m -15m P string : ισχύς string που θα συνδέεται στο καλώδιο, W V mpp : τάση string που θα συνδέεται στο καλώδιο, V ε : πτώση τάσης, % - όπως αναφέρθηκε 1% k θ : αγωγιμότητα στη θερμοκρασία λειτουργίας, ms/mm 2 - για 70 ο είναι k θ =46,7 Έτσι A 2,158mm ,5 46,

99 Να σημειωθεί ότι μεγαλύτερη απαιτούμενη διατομή προκύπτει για την ανατολική πλευρά, οπότε σύμφωνα με αυτήν υπολογίστηκε. Ωστόσο, η διατομή των καλωδίων κάθε σκέλους θα υπολογιστεί ξεχωριστά λόγω της ύπαρξης παράλληλης σύνδεσης 2 strings στην νότια πλευρά. Λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης πρέπει το καλώδιο να αντέχει το ρεύμα που ενδέχεται να περάσει στη χειρότερη περίπτωση, το οποίο είναι το ρεύμα βραχυκύκλωσης της φ/β γεννήτριας όταν η θερμοκρασία είναι 70 ο,αυξημένο κατά έναν συντελεστή ασφαλείας 1,25 σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς. Στους 70 ο το προαναφερθέν ρεύμα είναι : o Imax, string Isc 70 1 sc STC 100 (1 45 0,04%) 8,71 8,87 A Ωστόσο, το καλώδιο δεν αρκεί να αντέχει ρεύμα 1, 2 5 I 11, 08 8 A m ax, string διότι πρέπει να ληφθεί υπόψη η διόρθωση λόγω της θερμοκρασίας και λόγω της ύπαρξης δύο καλωδίων σε μικρή απόσταση. Αυτή προσομοιώνεται με τους αντίστοιχους συντελεστές: f f n o 0,58(70 C) 0,8(2 ώ ) και έτσι τελικά το καλώδιο που θα επιλεχθεί πρέπει να αντέχει σε φόρτιση : 1 1 ί 11,088 23,897 0,58 0,8 που η διατομή των 2,5mm 2 που θα επιλεγόταν αρχικά δεν αντέχει και επιλέγουμε την αμέσως επόμενη τυποποιημένη των 4mm 2 η οποία είναι ικανή να φέρει το παραπάνω ρεύμα. Αυτό βέβαια ισχύει για την ανατολική πλευρά, αντίθετα επειδή στην νότια πλευρά το καλώδιο θα μεταφέρει το ρεύμα και από τα δύο strings αυτό θα είναι διπλάσιο και θα χρησιμοποιηθεί διατομή 6mm 2, διότι σε συνδυασμό με μόνωση από πολυολεφίνη μπορεί να φέρει ρεύμα έως 47,6 Α. Πτώση Τάσης: -ανατολική πλευρά 99

100 V Ελέγχεται αν 1% V V 8 30,5 244V V R I max, string l 15 2 R 0, 017 0,1275 s 4 Οπότε V V 2 0, , 46% 1% -νότια πλευρά V 16 30,5 488V V R I max,2string l 15 2 R 0,017 0,085 s 6 οπότε V V 0,085 47,793 0,832% 1% 488 Επιλέγονται λοιπόν συνολικά και για τους 2 προσανατολισμούς 4 καλώδια τύπου H07RN-F, Nexans Energy Flex 2x4mm 2 και 2 καλώδια τύπου H07RN-F, Nexans Energy Flex 2x6mm 2 μόνωσης πολυολεφίνης, ειδικά προδιαγεγραμμένα για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις. Τα καλώδια αυτά πρέπει να αντέχουν οποιαδήποτε τάση που μπορεί να αναπτυχθεί, συνεπώς αρκεί να είναι μικρότερη η τάση ανοιχτού κυκλώματος των strings για θερμοκρασία -10 ο C. Οπότε, Το καλώδιο διατομής 6mm 2 πρέπει να αντέχει την παραπάνω τάση του εν σειρά συνδυασμού 16 πλαισίων ενώ αυτό των 4mm 2 8 πλαισίων. Για ένα πλαίσιο η : V V o V ( 10 ) OC (ST C) 1 OC C C V 0,31% 100 V 38,1V OC(ST C) με 100

101 Οπότε V o OC ( 10 C ) 42, 234V 16 V 675, 74 V o OC ( 10 C ) 8 V 337,87 V o OC ( 10 C ) Τα καλώδια 4mm 2 και 6mm 2 έχουν ονομαστικά στοιχεία 0,6/1kV και συνεπώς αντέχουν οποιαδήποτε τάση μεταξύ των αγωγών μικρότερη από 1kV. Στο σημείο αυτό πρέπει να ελεγχθεί η τάση και το ρεύμα στις εισόδους του αντιστροφέα. Ο piko kostal 10.1 που επιλέχθηκε έχει στην dc πλευρά τα παρακάτω χαρακτηριστικά Μεγ. τάση εισόδου (τάση ανοιχτού κυκλώματος) 950 V Ελαχ. τάση εισόδου 180 V Τάση εισόδου εκκίνησης 180 V Ονομαστική τάση εισόδου 680 V Μεγ. τάση MPP με ονομαστική ισχύ DC αντιστροφέα 850 V Ελαχ. Τάση MPP Umppmin, με ονομαστική ισχύ DC αντιστροφέα, σε συμμετρική λειτουργία Multistring, δύο tracker ή παράλληλη λειτουργία 420 V Μεγ. ρεύμα εισόδου 12,5 A Μεγ. ρεύμα εισόδου κατά την παράλληλη σύνδεση 25 A Συμπεραίνεται λοιπόν, ότι τόσο η τάση όσο και το ρεύμα στην είσοδο του αντιστροφέα δεν προβλέπεται να ξεπερνούν τα αντίστοιχα όρια. Β. AC ΠΛΕΥΡΑ Παρόμοια για την πλευρά εναλλασσόμενου ρεύματος ισχύει: A 2 lm Pmax V k 40 Όπου L m = 3m 101

102 Pmax 0,95 0,98 10k 9,31kW K 40 =51,85 ms/mm 2 V=230V Συνεπώς A 2 3 9,31k 100 2, 0366mm , Το μέγιστο ρεύμα εξόδου είναι και σε αυτήν την περίπτωση το ρεύμα βραχυκύκλωσης του αντιστροφέα Isc=21 A Και οι αντίστοιχοι συντελεστές διόρθωσης: f 0,87 για θερμοκρασία 40 ο C f 0,95 για ένα τριφασικό σύστημα μονοπολικών καλωδίων n Οπότε 1 1 ί 21 25, 4 0,87 0, 95 Να σημειωθεί ότι το παραπάνω ρεύμα μπορεί να εξυπηρετηθεί από καλώδιο διατομής 4mm 2 όμως η ΔΕΗ προδιαγράφει ελάχιστη διατομή 6mm 2 η οποία και θα επιλεγεί. Πτώση Τάσης Όπως και στην πλευρά συνεχούς ρεύματος, η ποσοστιαία πτώση τάσης πρέπει να μην υπερβαίνει το 1% που είναι 0, V R l s , 017 0, V 3 R 3 25,4 0, ,37395V 4V Επιλέγονται λοιπόν καλώδια διατομής 6mm 2,Nexans NYY 5X6mm 2 για το τριφασικό σύστημα. Στην ac πλευρά όπου δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε ακραίες τιμές θερμοκρασίας δεν απαιτείται περισσότερος έλεγχος. 102

103 ΜΕΣΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Α. DC ΠΛΕΥΡΑ Και στις τρεις στοιχειοσειρές θα τοποθετηθεί ένας μικροαυτόματος διακόπτης Schneider Electric C60PV-DC, 10A ο οποίος προφανώς δεν διακόπτει το μέγιστο ρεύμα κατά την κανονική λειτουργία, αλλά διακόπτει ρεύμα μεγαλύτερο από 14Α όταν διέρχεται για περισσότερη από μία ώρα από αυτόν. Δεν θα τοποθετηθούν διακόπτες φορτίου για την ορατή ζεύξη και απόζευξη των φ/β γεννητριών, για τη λειτουργία αυτή θα χρησιμοποιούνται επίσης οι μικροαυτόματοι διακόπτες για λόγους οικονομίας. Οι προαναφερθέντες υπολογίστηκαν με βάση το επιτρεπόμενο ρεύμα γραμμής και όχι το ανάστροφο καθώς η μέγιστη τιμή αυτού είναι μικρότερη και δεν υπάρχει κίνδυνος. Τέλος θα χρησιμοποιηθούν εκτροπείς υπερτάσεων σε κάθε καλώδιο για την προστασία του εξοπλισμού από μεταβατικές υπερτάσεις και στιγμιαία κρουστικά ρεύματα λόγω κεραυνών και άλλων υπερτάσεων κατά την ομαλή λειτουργία. Επιλέγονται 3 εκτροπείς Schneider Electric PRD-DC με ονομαστική τάση 600 V. B. AC ΠΛΕΥΡΑ Για την προστασία της γραμμής από υπερφόρτιση και βραχυκύκλωμα θα τοποθετηθεί στην έξοδο του αντιστροφέα ένας τετραπολικός μικροαυτόματος διακόπτης Schneider Electric IC60N (4P) 20A C καμπύλης ο οποίος διακόπτει ρεύματα ως 6kA και για τον λόγο αυτό και τικτές ασφάλειες. Επειδή χρειάζεται πια μερική προστασία, μόνο για υπερβολικά μεγάλα ρεύματα πάνω από 6kA, επιλέγονται ασφάλειες τύπου αμ, Schneider Electric, 25Α 4 στο σύνολο. Ακόμη, θα τοποθετηθεί διακόπτης διαρροής Schneider Electric IID,40A,300 ma για την προστασία ανθρώπων και εξοπλισμού από ατυχήματα που οφείλονται στη διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος στη γη. Τέλος, επιλέγεται και ένας γενικός διακόπτης φορτίου τετραπολικός- για τη ζεύξη και απόζευξη του συστήματος Schneider Electric ISW 4P, 40A. Όλα τα παραπάνω φαίνονται στο μονογραμμικό σχέδιο της εγκατάστασης που παρατίθεται παρακάτω. 103

104 104

105 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Τα δημοτικά κτίρια που εξετάζονται χρήζουν και έχουν ήδη εγκατεστημένο σύστημα αντικεραυνικής προστασίας. επομένως χρειάζεται μόνο να εξασφαλισθεί η προστασία των φ/β γεννητριών σε περίπτωση κεραυνού όπως έχει ορισθεί στην μελέτη. Στην πλειονότητα τους τα κτίρια έχουν στέγη και επί αυτής εγκαταστάθηκαν οι γεννήτριες. Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια που είναι τοποθετημένα παράλληλα στη στέγη, λόγω του μικρού τους ύψους ως προς αυτήν δεν χρειάζονται περισσότερες ακίδες προστασίας καθώς είναι ήδη προστατευμένα από το υπάρχον εξωτερικό ΣΑΠ του κτιρίου. Έτσι για το Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου που εξετάζεται αναλυτικά στην παρούσα μελέτη αλλά και για τα υπόλοιπα- εγκαθίσταται χαλύβδινος αγωγός για ακόμη μεγαλύτερη προστασία ο οποίος συνδέει τις μεταλλικές βάσεις των πλαισίων με το υπάρχον συλλεκτήριο σύστημα και μεταξύ τους έτσι ώστε οποιαδήποτε διαρροή ρεύματος να οδεύει προς τη γη και όλες οι βάσεις να βρίσκονται υπό το ίδιο δυναμικό. Εγκαθίσταται Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) αγωγός St/tZn Φ8 της EΛΕΜΚΟ όπως φαίνεται στην κάτοψη. Ακόμη θα εγκατασταθούν δύο επιπλέον αγωγοί καθόδου και δύο επιπλέον τρίγωνα γείωσης τα οποία συνδέονται ασφαλώς στην υπάρχουσα θεμελιακή γείωση για καλύτερη αντίσταση γείωσης και συνεπώς προστασία. Τοποθετείται χάλκινος αγωγός καθόδου Φ8, ΕΛΕΜΚΟ συνολικού μήκους διπλάσιου του ύψους του κτιρίου δηλαδή δέκα μέτρα και έξι χάλκινοι ραβδοειδείς γειωτές Φ14 x 1500mm ΕΛΕΜΚΟ για το σχηματισμό των παραπάνω ηλεκτροδίων γείωσης. Οι ράβδοι κάθε τριγώνου απέχουν 3μέτρα ανά δύο. 105

106 Όπως αναφέρθηκε παρόμοια συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα κτίρια εκτός από δημοτικό σχολείο Νεοχωρίου, το οποίο έχει επίπεδη στέγη. Ωστόσο λόγω του υψηλότερου κατά 6 μέτρα τοίχου που υπάρχει πάνω σε αυτήν τα φωτοβολταϊκά πλαίσια δεν κινδυνεύουν από πλήγμα κεραυνού και για στάθμη προστασίας ΙΙΙ δεν χρειάζονται ούτε σε αυτήν την περίπτωση τοποθέτηση ακίδων, αντίθετα ακολουθείται η ίδια φιλοσοφία των ισοδυναμικών συνδέσεων όπως περιγράφηκε με μόνη διαφορά το συνολικό μήκος των αγωγών καθόδου. 106

107 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Στην παρούσα ενότητα εξετάζεται η οικονομική συμπεριφορά του έργου. Πιο συγκεκριμένα υπολογίζεται το κέρδος που θα αποφέρει η αυτή η επένδυση στο Δήμο Εμμανουήλ Παππά κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της τόσο στην περίπτωση που για την επένδυση θα χρησιμοποιηθούν από το Δήμο ιδία κεφάλαια μόνο όσο και για την περίπτωση που το 50% του απαιτούμενου κεφαλαίου καλύπτεται από τα προηγούμενα και το υπόλοιπο ποσό από τραπεζικό δάνειο. 5.1 Κόστος κατασκευής ανά εγκατάσταση Για τον σκοπό αυτό, αρχικά υπολογίζονται με ακρίβεια τα απαιτούμενα υλικά και το κόστος της συνολικής εγκατάστασης. Τα υλικά αυτά πέρα από τις φωτοβολταϊκές γεννήτριες, τους αντιστροφείς και τις καλωδιώσεις περιλαμβάνουν τους πλαστικούς σωλήνες στους οποίους οι τελευταίες θα τοποθετηθούν, τα μέσα προστασίας, τους ηλεκτρικούς πίνακες και τα εξαρτήματα αυτών, εκτροπείς υπέρτασης για εσωτερική αντικεραυνική προστασία, αγωγούς για εξωτερική αντικεραυνική προστασία και άλλα. Περιλαμβάνονται ακόμη οι εργατοώρες για την εγκατάσταση του εξοπλισμού καθώς και τα τέλη σύνδεσης που θα καταβληθούν στη ΔΕΗ. Όλα τα παραπάνω φαίνονται στους πίνακες που ακολουθούν. Να σημειωθεί, ότι για την πλευρά συνεχούς ρεύματος η τιμή του καλωδίου/μέτρο έχει διπλασιαστεί για λόγους απλότητας κι έτσι τα μέτρα δηλώνουν μόνο τη μία φάση του μονοφασικού συστήματος. 107

108 Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Από προηγούμενη ενότητα είναι γνωστά όλα τα υλικά και τα στοιχεία για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση που αναλύθηκε εκτενώς οπότε δεν επαναλαμβάνονται στο σημείο αυτό. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,88 συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου α/α Υλικό Τύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Yingli , , , ,00 2 Καλώδιο DC 3 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x4mm2 Nexans Energy Flex 1x6mm2 0, ,50 3,11 16,61 1, ,00 4,83 25,83 4 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 4,60 24,60 5 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 6 Πίνακας DC Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 3,45 18,45 57, ,32 13,18 70,50 7 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 10 Κλειδαριά Πίνακα DC 11 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,18 72,49 387,67 12 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,24 73,20 391,44 13 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Schneider Electric Iil κόκκινο 7, ,62 3,36 17,98 14 Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 7.218, , ,26 108

109 Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC 15 Αντιστροφέας Ισχύος Piko Kostal 10, , ,00 368, ,00 16 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,70 3,38 18,08 17 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 18 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 21 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 23 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 24 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 25 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 26 Aσφαλειοθήκη 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Σύνολο Ομάδας 2.290,79 526, ,67 109

110 Ισοδυναμική Προστασία 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,10 14,28 76,38 Σύστημα Τηλεποπτείας 33 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 34 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL Σύνολο Ομάδας 185,82 42,74 228,56 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 35 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 38 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 39 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,88 Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 6mm 2 που συνδέουν τον παράλληλο συνδυασμό των στοιχειοσειρών με τον αντιστροφέα, 20μέτρα πλαστικός σωλήνας για την όδευση των παραπάνω καλωδίων, 2 μικροαυτόματοι διακόπτες και 2 εκτροπείς υπέρτασης, από 1 σε κάθε στοιχειοσειρά. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,45 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου 110

111 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Yingli , , , ,80 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x6mm2 1, ,00 6,44 34,44 3 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 2,30 12,30 4 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 5 Πίνακας DC Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 2,30 12,30 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC 10 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,12 48,33 258,45 11 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,16 48,80 260, Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 7,31 1 7,31 1,68 8,99 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 7.038, , ,92 14 Αντιστροφέας Ισχύος Refusol , ,00 345, ,00 15 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 16 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 17 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 20 Κλειδαριά Πίνακα ΑC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 111

112 21 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 22 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 23 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 24 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 25 Aσφαλειοθήκη 26 Ασφάλειες 27 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 28 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 29 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 30 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμα επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm Σύνολο Ομάδας 2.396,59 551, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 31 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,30 42,85 229,15 Σύστημα Τηλεποπτείας 32 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 33 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL Σύνολο Ομάδας 310,02 71,30 381,32 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 34 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 112

113 37 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 38 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,45 113

114 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 6mm 2 και μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2 που συνδέουν τον παράλληλο συνδυασμό των 2 στοιχειοσειρών και την τρίτη στοιχειοσειρά με τις δύο εισόδους του αντιστροφέα αντίστοιχα, 30μέτρα πλαστικός σωλήνας για την όδευση των παραπάνω καλωδίων, 3 μικροαυτόματοι διακόπτες και 3 εκτροπείς υπέρτασης, από 1 σε κάθε στοιχειοσειρά. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,79 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Sunpower , , , ,20 2 Καλώδιο DC 3 Καλώδιο DC 4 5 Ακροδέκτες Καλωδίου DC Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 6 Πίνακας DC Nexans Energy Flex 1x6mm2 Nexans Energy Flex 1x4mm2 1, ,00 4,83 25,83 0, ,50 3,11 16,61 MC3 Nexans 5, ,00 4,60 24,60 Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 3,45 18,45 57, ,32 13,18 70,50 7 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 10 Κλειδαριά Πίνακα DC Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες- Αντιστροφέας Ισχύος Εκτροπέας Υπέρτασης DC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV-DC, 10A Schneider Electric PRD- DC Schneider Electric Iil κόκκινο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,18 72,49 387,67 106, ,24 73,20 391,44 7, ,62 3,36 17,98 114

115 14 Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 7.958, , ,46 Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC 15 Αντιστροφέας Ισχύος Powerone PVI , ,00 368, ,00 16 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 17 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχειό) 71, ,28 16,39 87,67 18 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 21 Κλειδαριά Πίνακα ΑC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος-Μετρητής ΔΕΗ Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 26 Aσφαλειοθήκη 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 Ισοδυναμική Προστασία 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 115

116 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,25 35,71 190,96 Σύνολο Ομάδας 278,97 64,16 343,13 Σύστημα Τηλεποπτείας 33 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 34 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 35 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 38 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 39 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,79 Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 6mm 2 που συνδέουν τον παράλληλο συνδυασμό των 2 στοιχειοσειρών με τον αντιστροφέα, 20μέτρα πλαστικός σωλήνας για την όδευση των παραπάνω καλωδίων, 4 μικροαυτόματοι διακόπτες και 4 εκτροπείς υπέρτασης, από 1 σε κάθε στοιχειοσειρά. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,15 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου 116

117 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Sanyo HIT 250Wp 300, , , ,00 2 Καλώδιο DC 3 4 Ακροδέκτες Καλωδίου DC Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 5 Πίνακας DC Nexans Energy Flex 1x6mm2 1, ,00 6,44 34,44 MC3 Nexans 5, ,00 2,30 12,30 Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 2,30 12,30 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες- Αντιστροφέας Ισχύος Εκτροπέας Υπέρτασης DC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησιόν ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV-DC, 10A Schneider Electric PRD- DC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,12 48,33 258,45 106, ,16 48,80 260,96 7, ,62 3,36 17,98 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας , , ,12 14 Αντιστροφέας Ισχύος Piko Kostal 10, , ,00 368, ,00 15 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 16 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 17 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 20 Κλειδαριά Πίνακα ΑC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 117

118 21 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος-Μετρητής ΔΕΗ Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 25 Aσφαλειοθήκη 26 Ασφάλειες 27 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 28 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 29 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 Εγκατάσταση Γείωσης 30 Ηλεκτρόδια Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 20, ,72 28,46 152,18 31 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,52 17,14 91,66 Σύστημα Τηλεποπτείας Σύνολο Ομάδας 198,24 45,60 243,84 32 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 33 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL 4, ,00 134,55 719,55 34 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799,50 35 Σφυγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 36 Σφυγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 3,68 19,68 118

119 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 Εργασία Εγκατάστασης 37 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 38 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,15 Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 6mm 2 και μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2, 30μέτρα πλαστικός σωλήνας για την όδευση των παραπάνω καλωδίων, 3 μικροαυτόματοι διακόπτες και 3 εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,89 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Sunpower , , , ,60 2 Καλώδιο DC 3 Καλώδιο DC 4 5 Ακροδέκτες Καλωδίου DC Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 6 Πίνακας DC Nexans Energy Flex 1x4mm2 Nexans Energy Flex 1x6mm2 0, ,50 3,11 16,61 1, ,00 4,83 25,83 MC3 Nexans 5, ,00 4,60 24,60 Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 3,45 18,45 57, ,32 13,18 70,50 7 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 10 Κλειδαριά Πίνακα DC 11 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες- Αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV-DC, 10A 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,18 72,49 387,67 119

120 12 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD- DC 106, ,24 73,20 391,44 13 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Schneider Electric Iil κόκκινο 7, ,62 3,36 17,98 14 Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας , , ,86 Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC 15 Αντιστροφέας Ισχύος SMA Tripower 2.100, ,00 483, ,00 16 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 17 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 18 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 21 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος-Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 4,30 1 4,30 0,99 5,29 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 26 Aσφαλειοθήκη 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία Σύνολο Ομάδας 2.996,59 689, ,81 120

121 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,52 17,14 91,66 Σύστημα Τηλεποπτείας 33 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 34 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL Σύνολο Ομάδας 198,24 45,60 243,84 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 35 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 38 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 39 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,89 ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 6mm 2, 15μέτρα πλαστικός σωλήνας, 2 μικροαυτόματοι διακόπτες και 2 εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,19 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. α/α Υλικό Tύπος Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 121

122 Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Yingli , , , ,00 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x6mm2 1, ,00 4,83 25,83 3 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 2,30 12,30 4 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα 0, ,50 1,73 9,23 5 Πίνακας DC Schneider Electric -Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC 10 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,12 48,33 258,45 11 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,16 48,80 260, Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric -Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 7,31 1 7,31 1,68 8,99 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 6.968, , ,44 14 Αντιστροφέας Ισχύος Refuslol 1.500, ,00 345, ,00 15 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 16 Πίνακας ΑC Schneider Electric -Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 17 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 20 Κλειδαριά Πίνακα ΑC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 122

123 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C α/α Υλικό Tύπος 23 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 24 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 25 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο 35, ,56 8,18 43,74 Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 26 Aσφαλειοθήκη Schneider Electric STI 3P+N 11, ,52 2,65 14,17 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm Σύνολο Ομάδας 2.396,59 551, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,10 14,28 76,38 Σύστημα Τηλεποπτείας 33 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 34 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Σύνολο Ομάδας 185,82 42,74 228,56 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL 4, ,00 134,55 719,55 35 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 123

124 38 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 39 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,19 Δημοτικό Σχολείο Ν. Σουλίου Για την εγκατάσταση απαιτούνται μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2 και μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2, δηλαδή 30+30μέτρα συνολικά, 30μέτρα πλαστικός σωλήνας, 3 μικροαυτόματοι διακόπτες και 3 εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,37 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. α/α Υλικό Tύπος Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Δημοτικό Σχολείο Ν. Σουλίου Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 1 Φ/β Γεννήτρια Yingli , , , ,00 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x4mm2 0, ,00 6,21 33, Ακροδέκτες Καλωδίου DC Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ MC3 Nexans 5, ,00 4,60 24,60 Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα 0, ,00 3,45 18,45 5 Πίνακας DC Schneider Electric -Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες- Αντιστροφέας Ισχύος Εκτροπέας Υπέρτασης DC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV-DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,12 48,33 258,45 Schneider Electric PRD-DC 106, ,16 48,80 260,96 Schneider Electric Iil κόκκινο 7, ,62 3,36 17,98 124

125 14 Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric -Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 6.999, , ,34 15 Αντιστροφέας Ισχύος Piko Kostal 10, , ,00 368, ,00 16 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 17 Πίνακας ΑC Schneider Electric -Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 18 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 21 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C α/α Υλικό Tύπος Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 Schneider Electric Iil κόκκινο 14, ,73 3,39 18,12 26 Aσφαλειοθήκη Schneider Electric STI 3P+N 11, ,52 2,65 14,17 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 125

126 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,52 17,14 91,66 Σύνολο Ομάδας 198,24 45,60 243,84 Σύστημα Τηλεποπτείας 32 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 33 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL 4, ,00 134,55 719,55 34 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799,50 35 Σφυγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 36 Σφυγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 Εργασία Εγκατάστασης 37 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 38 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,37 Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Όμοια, για τη σύνδεση των 3 στοιχειοσειρών με τις 3 ανεξάρτητες εισόδους του αντιστροφέα απαιτούνται συνολικά μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2, 45μέτρα πλαστικός σωλήνας, 3 μικροαυτόματοι διακόπτες και 3 εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,35 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. α/α Υλικό Tύπος Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Λαογραφικό Μουσείο Ν. Σκοπού Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 126

127 1 Φ/β Γεννήτρια Yingli , , , ,05 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x4mm2 0, ,50 9,32 49,82 3 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 6,90 36,90 4 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 5 Πίνακας DC Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,50 5,18 27,68 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC 10 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,18 72,49 387,67 12 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,24 73,20 391, Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 7, ,93 5,04 26,97 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας 6.583, , ,21 15 Αντιστροφέας Ισχύος Piko Kostal 10, , ,00 368, ,00 16 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 17 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 18 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 21 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 22 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 127

128 α/α Υλικό Tύπος 23 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 24 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 25 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 26 Aσφαλειοθήκη 27 Ασφάλειες 28 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 29 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 30 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 31 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm 128 Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 32 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,20 28,57 152,77 Σύστημα Τηλεποπτείας 33 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 34 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL Σύνολο Ομάδας 247,92 57,02 304,94 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 35 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 38 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 39 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,35

129 129

130 Φιλαρμονική Πεντάπολης Κι εδώ, για τη σύνδεση των 3 στοιχειοσειρών με τις 3 ανεξάρτητες εισόδους του αντιστροφέα απαιτούνται συνολικά μέτρα καλώδιο διατομής 4mm 2, 45μέτρα πλαστικός σωλήνας, 3 μικροαυτόματοι διακόπτες και 3 εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,31 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Φιλαρμονική Πεντάπολης α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Sunpower , , , ,40 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x4mm2 0, ,50 9,32 49,82 3 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 6,90 36,90 4 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 5 Πίνακας DC Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,50 5,18 27,68 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC 10 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,18 72,49 387,67 11 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,24 73,20 391, Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 7, ,93 5,04 26,97 22, ,07 5,08 27,15 Σύνολο Ομάδας , , ,56 14 Αντιστροφέας Ισχύος Piko Kostal 10, , ,00 368, ,00 15 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 130

131 16 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 17 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 20 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 21 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 22 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 23 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 24 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 25 Aσφαλειοθήκη 26 Ασφάλειες 27 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 28 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 29 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 30 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 31 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,10 14,28 76,38 Σύστημα Τηλεποπτείας 32 Καλώδιο Ethernet CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Σύνολο Ομάδας 185,82 42,74 228,56 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 131

132 Υποδομές Εγκατάστασης 33 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL 4, ,00 134,55 719,55 34 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 37 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 38 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,31 Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Για την εγκατάσταση απαιτούνται συνολικά μέτρα καλωδίου διατομής 6mm 2, 30 μέτρα σωλήνας και από 3 μικροαυτόματοι και εκτροπείς υπέρτασης. Το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ,95 Ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Απαιτούμενα Υλικά για Φ/β εγκατάσταση επί στέγης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός DC 1 Φ/β Γεννήτρια Sanyo HIT 250Wp 300, , , ,00 2 Καλώδιο DC Nexans Energy Flex 1x6mm2 1, ,00 9,66 51,66 3 Ακροδέκτες Καλωδίου DC MC3 Nexans 5, ,00 4,60 24,60 4 Πλαστικός Σωλήνας Σπιράλ 5 Πίνακας DC Νεροσόλ φ16 με ατσαλίνα Schneider Electric - Kaedra (2 σειρές x 12 Στοιχεία) 0, ,00 3,45 18,45 57, ,32 13,18 70,50 6 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4,98 7 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 132

133 8 Υλικά εγκατάστασης πίνακα DC 9 Κλειδαριά Πίνακα DC 10 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής φβ γεννήτριες-αντιστροφέας Ισχύος Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric C60PV- DC, 10A 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 105, ,24 96,66 516,90 11 Εκτροπέας Υπέρτασης DC Schneider Electric PRD-DC 106, ,32 97,59 521, Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης Πίνακας εκτροπέων υπέρτασης πλησίον ΦΒ γεννητριών Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός AC Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric - Kaedra (1 σειρά x 6 Στοιχεία) 7, ,62 3,36 17,98 22, ,07 5,08 27, , , ,19 14 Αντιστροφέας Ισχύος Powerone PVI , ,00 368, ,00 15 Καλώδιο AC Nexans NYY 5X10mm2 4, ,50 50,72 271,22 16 Πίνακας ΑC Schneider Electric - Kaedra (3 σειρές x 12 Στοιχεία) 71, ,28 16,39 87,67 17 Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Σετ Σύνδεσης (2 Μούφες + 4 Παξιμάδια + 4 Σύνδεσμοι) 4,05 1 4,05 0,93 4, Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC Υλικά εγκατάστασης πίνακα ΑC 20 Κλειδαριά Πίνακα ΑC 21 Μικροαυτόματος Προστασίας γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ Λάμες Στήριξης σε Τοίχο 4,30 1 4,30 0,99 5,29 Κάλυμμα Κενών θέσεων (5τμχ) Κλειδαριά Τετραγωνική Schneider Electric Schneider Electric IC60N (4P) 20A Καμπύλη C 5,25 1 5,25 1,21 6,46 7,57 1 7,57 1,74 9,31 35, ,56 8,18 43,74 α/α Υλικό Tύπος Τιμή Μονάδας Ποσότητα Συνολική Τιμή προ ΦΠΑ ΦΠΑ Τελική Τιμή 22 Διακόπτης Φορτίου γραμμής :Αντιστροφέας Ισχύος- Μετρητής ΔΕΗ 23 Εκτροπέας Υπέρτασης ΑC 24 Ενδεικτική Λυχνία Ύπαρξης Τάσης 25 Aσφαλειοθήκη 26 Ασφάλειες 27 Διακόπτης Διαρροής Schneider Electric ISW 4P, 40A Schneider Electric Quick PRD 20r Schneider Electric Iil κόκκινο Schneider Electric STI 3P+N Schneider Electric τύπου αμ 25Α Schneider Electric IID,40A,300mA 23, ,97 5,51 29,48 198, ,90 45,75 244,65 14, ,73 3,39 18,12 11, ,52 2,65 14,17 10, ,96 10,11 54,07 59, ,57 13,70 73,27 133

134 28 Αναλυτής Ενέργειας Schneider Electric ME4 195, ,43 44,95 240,38 Ισοδυναμική Προστασία 29 Ισοδυναμική σύνδεση βάσεων Στήριξης- Εξωτερικού ΣΑΠ κτιρίου Εγκατάσταση Γείωσης 30 Ηλεκτρόδια Γείωσης Χαλύβδινος (θερμά επιψευδαργυρομένος) St/tZn EΛΕΜΚΟ ΕΛΕΜΚΟ-Ραβδοειδής Γειωτές Χάλκινοι Φ14Χ15000mm Σύνολο Ομάδας 2.496,59 574, ,81 1, ,10 3,70 19,80 Σύνολο Ομάδας 16,10 3,70 19,80 20, ,72 28,46 152,18 31 Αγωγός Γείωσης ΕΛΕΜΚΟ-Χάλκινος Φ8 6, ,10 14,28 76,38 Σύστημα Τηλεποπτείας 32 Καλώδιο Ethernet Υποδομές Εγκατάστασης 33 Άγκιστρο Στήριξης Βάσης ΦΒ Γεννήτριας CMP-FTP6R 100S KONIG FTP CAT6 Άγκιστρο Στήριξης ALUMIL Σύνολο Ομάδας 185,82 42,74 228,56 0, ,60 1,98 10,58 Σύνολο Ομάδας 8,60 1,98 10,58 4, ,00 134,55 719,55 34 Οριζόντια Δοκός Δοκός Στήριξης ALUMIL 5, ,00 149,50 799, Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Σφιγκτήρας ΦΒ Γεννήτριας Εργασία Εγκατάστασης Ενδιάμεσος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL Ακραίος Σφιγκτήρας Στήριξης ΦΒ Γεννήτριας ALUMIL 1, ,00 8,28 44,28 1, ,00 3,68 19,68 Σύνολο Ομάδας 1.287,00 296, ,01 37 Εγκατάσταση ΦΒ Εγκατάστασης 4, ,00 276, ,00 38 Τέλη σύνδεσης ΔΕΗ 1.000, ,00 230, ,00 Γενικό Σύνολο , , ,95 134

135 5.2 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Πέραν του αρχικού απαιτούμενου εξοπλισμού αφήνεται ένα περιθώριο 1500 ευρώ x 10=15000 ευρώ για τα απρόβλεπτα μικροέξοδα και άλλα μελλοντικά έξοδα όπως η συντήρηση των εγκαταστάσεων και κυρίως η πιθανή αντικατάσταση των περισσότερων αντιστροφέων μετά την πάροδο της πρώτης δεκαπενταετίας. Ωστόσο στις παραπάνω τιμές που ισχύουν για μηδενική έκπτωση εφαρμόζεται έκπτωση 25% λόγω της χονδρικής αγοράς των υλικών από τον κατασκευαστή. Έτσι το συνολικό κόστος κατασκευής είναι ευρώ. α/α Κτίριο/ Τοποθεσία Δημοτικό Άγιο Πνεύμα Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτόπι Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτόπι Εκτίμησ η Παραγω γής (KWh) Τιμή /KWh Εκτίμηση Ετήσιων Εσόδων (1o έτος) Κόστος Κατασκευής Απρόβλεπτα Έκπτωση Συνολικό Κόστος κατασκευής , , , % , , , , % , , , , % ,43 4 ΚΑΠΗ Δαφνουδίου , , , % , Δημοτικό Σχολείο Νέου Σουλίου Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού , , , % , , , , % ,34 7 Δημοτικό Νεοχωρίου , , , % , Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Φιλαρμονική Πεντάπολης Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού , , , % , , , , % , , , , % ,76 Σύνολο , , , ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στη συνέχεια υπολογίζονται τα έσοδα από την πώληση της παραγόμενης ενέργειας και έπειτα το καθαρό κέρδος της επένδυσης. Εφόσον η επένδυση εκτείνεται σε τουλάχιστον 25 χρόνια το προαναφερθέν κέρδος είναι ανηγμένο σε παρούσα αξία. 135

136 Η Παρούσα Αξία (present value) είναι στην ουσία η σημερινή αξία των χρημάτων που θα κερδηθούν συνολικά κατά τα χρόνια λειτουργίας της επένδυσης. Λαμβάνεται με βάση το προεξοφλητικό επιτόκιο καθώς είναι η ελάχιστη απαιτούμενη απόδοση της επένδυσης από τον Δήμο Εμμανουήλ Παππά και είναι: PV, όπου (1 d ) n d : προεξοφλητικό επιτόκιο n : χρονιά λειτουργίας Ακόμη είναι απαραίτητο να ορισθούν: Καθαρή παρούσα αξία επένδυσης (Νet present value, NPV) Η καθαρή παρούσα αξία μιας επένδυσης είναι : Fn SVN NPV n n 1(1 d) (1 d) όπου: N K : αρχικό κεφάλαιο F n : ετήσιο καθαρό όφελος N : οικονομικός κύκλος ζωής της επένδυσης d : επιτόκιο αναγωγής σε παρούσα αξία (επιθυμητή απόδοση κεφαλαίου) SV N : υπολειμματική αξία της επένδυσης στο τέλος του οικονομικού κύκλου Ζωής Διακρίνονται οι ακόλουθες τρεις περιπτώσεις: NPV > 0 : Η επένδυση είναι βιώσιμη NPV < 0: Η επένδυση δεν είναι βιώσιμη NPV = 0 : Η επένδυση είναι βιώσιμη με ετήσιο ρυθμό απόδοσης ίσο με d (οριακή κατάσταση) Γίνεται προφανές ότι είναι επιθυμητός όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ΝPV.Κατά την αξιολόγηση σχεδίων τα οποία αποκλείονται αμοιβαία,, επιλέγεται το επενδυτικό σχέδιο με το μεγαλύτερο NPV. Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης Απόδοση Κεφαλαίου (Internal Rate of Return - IRR) 136

137 Ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης μιας επένδυσης είναι στην ουσία το επιτόκιο εκείνο που μηδενίζει το NPV, την καθαρή παρούσα αξία και προκύπτει ως: NPV (d IRR) 0 Fn SVN 0 n 1 n N (1 IRR) (1 IRR) Ελάχιστη αποδεκτή τιμή είναι η ίση με το προεξοφλητικό επιτόκιο που καθορίσθηκε ότι είναι η μικρότερη αποδεκτή απόδοση της επένδυσης ενώ η διαφορά τους ακριβώς η απόδοση της επένδυσης. Μεταξύ δύο εναλλακτικών κατά τα άλλα ίδιων επενδύσεων επιλέγεται αυτή με το μεγαλύτερο IRR. Με βάση τα παραπάνω και με τη βοήθεια του λογιστικού προγράμματος Excel υπολογίζεται η απόδοση της επένδυσης και η σημερινή αξία των χρημάτων που θα κερδίσει ο δήμος από αυτήν. Έτσι, με αρχική τιμή πώλησης 0,125 Ε/kWh που μειώνεται κάθε χρόνο κατά ποσοστό ίσο με τον πληθωρισμό i=0,75% και προεξοφλητικό επιτόκιο ίσο με 8% προκύπτουν τα παρακάτω αποτελέσματα : 5.4 ΕΣΟΔΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Πνευματικό Κέντρο Νεοχωρίου Τελικό κόστος Κατασκευής: ,72 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 137

138 Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρίου Τελικό Κόστος Κατασκευής: ,81 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 138

139 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Πνεύματος Τελικό Κόστος Κατασκευής: ,25 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 139

140 Πνευματικό Κέντρο Βαλτοτοπίου Κόστος Κατασκευής: 17229,9 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος 140

141 Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% Δημοτικό Σχολείο Βαλτοτοπίου 141

142 Κόστος Κατασκευής: ,43 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 142

143 ΚΑΠΗ Δαφνουδίου Κόστος Κατασκευής ,04 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 143

144 Δημοτικό Σχολείο Ν. Σουλίου Κόστος Κατασκευής: ,36 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 144

145 Λαογραφικό Μουσείο Νέου Σκοπού Κόστος Κατασκευής: ,34 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 145

146 Φιλαρμονική Πεντάπολης Κόστος Κατασκευής: ,12 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: 9912 kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 146

147 Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού Κόστος Κατασκευής: ,76 ευρώ (μετά την έκπτωση και την προσθήκη των απρόβλεπτων εξόδων) Παραγόμενη Ενέργεια: kwh/1 ο έτος Μείωση βαθμού απόδοσης εγκατάστασης : 0,8% 147

148 5.5 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΔΑΝΕΙΟ, όλο το αρχικό κεφάλαιο των ,73 ευρώ εξασφαλίζεται από τον δήμο Εμμανουήλ Παππά. 148

149 ΜΕ ΔΑΝΕΙΟ, 50% του αρχικού κόστους κατασκευής ,87 και επιτόκιο δανεισμού 9,5%. Πριν την παρουσίαση των αποτελεσμάτων πρέπει να ορισθούν κάποιοι επιπλέον οικονομικοί δείκτες και όροι σε σχέση με τον τραπεζικό δανεισμό. Τόκος και χρεολύσιο: Χρεολύσιο (Χ) είναι το χρηματικό ποσό εκείνο που καταβάλλεται κάθε χρόνο στην τράπεζα για την επιστροφή του δανεισμένου ποσού. Τόκος (Τ) είναι το μεταβλητό χρηματικό ποσό που πρέπει να καταβάλλεται κάθε χρόνο στην τράπεζα ως πληρωμή για την υπηρεσία της τον δανεισμό του κεφαλαίου. (n) όπου: ε: επιτόκιο δανεισμού Κ Δ (n): Το υπολειπόμενο μειώνεται κάθε οφειλόμενο ποσό στην τράπεζα τον νιοστό χρόνο. Αυτό Λόγω της μεταβολής των παραπάνω μεγεθών εξαιτίας της μείωσης του υπολειπόμενου ποσού στην τράπεζα κάθε χρόνο ορίζεται και εφαρμόζεται η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση. Ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση: Είναι το σταθερό ποσό που πρέπει να καταβάλλεται κάθε χρόνο για την εξόφληση του δανεισμένου κεφαλαίου και των τόκων και ορίζεται ως: (1 ) (1 ) 1 όπου Κ Δ : Δανειζόμενο κεφάλαιο, στην συγκεκριμένη περίπτωση 52500Ε. 149

150 ε: επιτόκιο δανεισμού, στην συγκεκριμένη περίπτωση ε=0,8%.. Ν: Κύκλος ζωής της επένδυσης, στην συγκεκριμένη περίπτωση Ν=25 τα χρόνια λειτουργίας των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Έτσι το άθροισμα χρεολυσίου και τόκου πρέπει κάθε χρονιά να είναι ίσο με την σταθερή ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση, συνεπώς το χρεολύσιο είναι Χ= ΕΤΔ-Τ. Στο σημείο αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης της επένδυσης για την περίπτωση που ο δήμος θα διαθέσει το μισό απαιτούμενο κεφάλαιο και θα εξασφαλίσει το υπόλοιπο μέσω τραπεζικού δανείου. 150

151 151

152 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Κάθε ηλεκτρομηχανολογική μελέτη ιδίως στην περίπτωση δημοσίου έργουαπαιτεί πολύπλευρη έρευνα και επίλυση ζητημάτων που προκύπτουν διαρκώς. Όταν δε πρόκειται για επένδυση υπεισέρχεται ο παράγοντας κέρδος ο οποίος διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Πέρα από την σωστή και ασφαλή λειτουργία της όποιας εγκατάστασης, επιβάλλεται η τελευταία να αποδίδει κέρδος με αποτέλεσμα η τεχνοοικονομική μελέτη να χρειάζεται ακόμη περισσότερη προσοχή. Στην περίπτωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών γεννητριών σε δημόσια κτίρια του δήμου Εμμανουήλ Παππά για την παραγωγή ενέργειας και την πώληση της στη ΔΕΗ τα παραπάνω ζητήματα ήταν τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά. Σε ό,τι αφορά το αμιγώς τεχνικό κομμάτι, η επιλογή των φωτοβολταϊκών γεννητριών και μετατροπέων αποτέλεσε μείζον θέμα. Με βάση της λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές που ετέθησαν στη μελέτη, έπειτα από εκτενή έρευνα αγοράς επιλέχθηκαν μερικές αξιόπιστες εταιρείες που προσέφεραν αρκετές εναλλακτικές. Ιδιαίτερα για τις γεννήτριες οι οποίες είναι και το πιο κύριο μέρος της εγκατάστασης παραγωγής ενέργειας ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά : ονομαστική ισχύς, τάση και ρεύμα, βαθμός απόδοσης, θερμοκρασιακοί συντελεστές. Έπειτα δοκιμάστηκαν διάφορες συνδεσμολογίες με σκοπό να βρεθεί η βέλτιστη. Αυτή η βέλτιστη συνδεσμολογία ασφαλώς σχετίζεται άμεσα με τον εγκατεστημένο κάθε φορά μετατροπέα και αυτό γιατί καθορίζει τις εισόδους του και συνεπώς το σημείο λειτουργίας του. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα είδους αλγόριθμος που να καθοδηγεί την παραπάνω διαδικασία και έτσι αφήνεται στην κρίση του μηχανικού η όποια επιλογή βάσει των απαιτήσεων της εκάστοτε εγκατάστασης. Για τον μετατροπέα τώρα η επιλογή ίσως είναι πιο πολύπλοκη σε σχέση με τις γεννήτριες που έχουν σχετικά παρόμοια χαρακτηριστικά. Αναφορικά με το είδος του αρχικά αποκλείσθηκαν οι μονοφασικοί μετατροπείς παρόλο που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εξίσου καλά. Αυτό έγινε κυρίως για λόγους μείωσης κόστους και πολυπλοκότητας λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι πρόκειται για μικρές εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν για την πώληση ενέργειας στη ΔΕΗ και όχι για παράδειγμα για μεγάλους σταθμούς παραγωγής αδιάλειπτης τροφοδοσίας καταναλωτών. Στην τελευταία περίπτωση, η βλάβη σε έναν και μοναδικό μετατροπέα θα καθιστούσε όλη την εγκατάσταση εκτός λειτουργίας γεγονός εντελώς απαράδεκτο οπότε πιθανότατα θα επιλέγονταν περισσότεροι από έναν μετατροπέα ισχύος. Ακόμη, επιλέχθηκαν μετατροπείς χωρίς μετασχηματιστή απομόνωσης με σκοπό την υψηλότερη απόδοση, το 152

153 χαμηλότερο κόστος και την ευκολότερη εγκατάσταση (συνοδευόμενοι βέβαια με την κατάλληλη προστασία). Τέλος, απαιτήθηκε να μην είναι υποδιαστασιολογημένοι για τους λόγους που διατυπώθηκαν στην μελέτη εφαρμογής. Μεγάλη προσοχή χρήζει και ο συνδυασμός γεννητριών μετατροπέα όπως διατυπώθηκε παραπάνω. Σε κάθε εγκατάσταση ξεχωριστά απαιτείται ο αναλυτικός και ακριβής υπολογισμός τάσεων και ρευμάτων των συνδεδεμένων γεννητριών στις αναμενόμενες συνθήκες. Με αλλαγή της συνδεσμολογίας των φωτοβολταϊκών πλαισίων είναι δυνατό να επιτευχθούν οι επιθυμητές προσεγγιστικά- τιμές των μεγεθών αυτών έτσι ώστε να γίνεται μέγιστη αξιοποίηση του μετατροπέα. Όπως έγινε σαφές στην μελέτη εφαρμογής αλλά και από τα παραπάνω οι προδιαγραφές και οι τελικές επιλογές εκτός από τεχνικά ορθές οφείλουν να είναι και μέσα στα οικονομικά περιθώρια που έχουν τεθεί. Για παράδειγμα, μία φωτοβολταϊκή γεννήτρια όσο αποδοτική και να είναι ενδεχομένως να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί αν το υψηλό κόστος της είναι απαγορευτικό. Πρέπει επομένως σε κάθε σύστημα το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας να σχετίζεται και με την αποδιδόμενη ενέργεια και συνεπώς τα κέρδη που θα αποφέρει. Αυτός είναι και ο λόγος της οικονομικής ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε όχι μόνο για το σύνολο των εγκαταστάσεων που αποτελούν το έργο αλλά και για κάθε μία ξεχωριστά. Από την προηγούμενη ενότητα, συμπεραίνεται ότι οι περισσότερες εγκαταστάσεις αποφέρουν ικανοποιητικά κέρδη σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση και την μειωμένη τιμή πώλησης της κιλοβατώρας στη ΔΕΗ. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει για όλες. Στο πνευματικό κέντρο Βαλτοτοπίου παρά το γεγονός ότι η παραγόμενη ενέργεια είναι αρκετά υψηλή με τον συγκεκριμένο ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό, το υψηλό κόστος του και κυρίως των φωτοβολταϊκών γεννητριών καθιστά την εγκατάσταση οριακά αποδοτική. Ωστόσο, εφόσον αποφέρει κέρδος συνίσταται η εγκατάσταση να πραγματοποιηθεί κανονικά και αυτό γιατί το κατώτατο όριο δεν υπολογίστηκε συναρτήσει του δείκτη τιμών καταναλωτή ώστε απλά να μην υπάρχει ζημία αλλά του προεξοφλητικού επιτοκίου ώστε η εγκατάσταση να είναι συμφέρουσα με εσωτερικό βαθμό απόδοσης μεγαλύτερο του 8%. Κραυγαλέα αντίθετη περίπτωση αποτελεί η εγκατάσταση στο κτίριο της Φιλαρμονικής Πεντάπολης. Εκεί, το κτίριο δεν προσφέρεται διόλου για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών γεννητριών επί της στέγης του. Έτσι και δεν αποδίδει αποδεκτή ενέργεια αλλά και απαιτείται ακόμη πιο ακριβός εξοπλισμός (γεννήτριες πολύ υψηλής απόδοσης λόγω του μικρού εμβαδού). Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η εγκατάσταση να μην είναι συμφέρουσα και το κέρδος να είναι αρνητικό. Συνίσταται λοιπόν η εγκατάσταση να μην πραγματοποιηθεί και το έργο να περιλαμβάνει μόνο τα υπόλοιπα εννέα κτίρια. 153

154 Το έργο συνεχίζει να είναι κερδοφόρο και στην περίπτωση που για την κατασκευή του ληφθεί τραπεζικό δάνειο ίσο με το μισό του αρχικού κεφαλαίου. Ωστόσο στην περίπτωση αυτή όπως είναι λογικό τα κέρδη είναι μικρότερα και συνίσταται μόνο στην περίπτωση που άλλη λύση είναι αδύνατη. Δηλαδή, αν ο δήμος Εμμανουήλ Παππά μπορεί να διαθέσει ολόκληρο το απαιτούμενο αρχικό κεφάλαιο για την κατασκευή του έργου, ή ακόμα καλύτερα μπορεί να εξασφαλίσει κάποιου είδους επιδότηση (το τελευταίο ωστόσο αποτελεί πια εξωπραγματικό σενάριο) δανειοδότηση δεν προβλέπεται. Συμπερασματικά λοιπόν, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκές γεννήτριες υφίσταται σε διαρκείς αρνητικές αλλαγές ένα τέτοιο έργο μπορεί ακόμα να αποτελέσει κερδοφόρα επένδυση. Για να γίνει αυτό βέβαια απαιτείται η τήρηση ορισμένων προδιαγραφών και ιδιαίτερη προσοχή στο σχεδιασμό του. Δεν συνίσταται άκρατη τοποθέτηση φωτοβολταϊκών γεννητριών σε επιφάνειες που δεν προσφέρονται, όπως λόγου χάρη σε στέγες με βόρειο προσανατολισμό ή με μεγάλη σκίαση. Αντίθετα, όταν οι συνθήκες προσεγγίζουν τις ιδανικές με σωστή επιλογή του κατάλληλου εξοπλισμού η παραγωγή ενέργειας από την ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί πολύ ενδιαφέρουσα επένδυση και κυρίως φιλική προς το περιβάλλον λαμβάνοντας υπόψη το μείζον ενεργειακό πρόβλημα των καιρών. 154

155 7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7.1 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 155

156 156

157 157

158 158

159 159

160 160

161 161

162 162

163 7.2 ΤΕΧΝΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ -ΠΛΑΙΣΙΩΝ YINGLI 285W SUNPOWER 238W 163

164 SUNPOWER 333W 164

165 SANYO HIT 250W 165

166 -ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΩΝ SMA TRIPOWER 10Kw 166

167 DANFOSS 10kW 167

168 POWERONE 10kW 168

169 169

170 REFUSOL

171 -ΚΑΛΩΔΙΩΝ 171

172 -ΜΕΣΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 172

173 Μικροαυτόματος dc 173

174 Εκτροπέας dc Μικροαυτόματος ac 174