THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV PERMANENT REPRESENTATIVE OF THE RUSSIAN FEDERATION TO THE EU

Transcript

1 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV PERMANENT REPRESENTATIVE OF THE RUSSIAN FEDERATION TO THE EU THE EU EURASIA-CHINA BUSINESS SUMMIT Building bridges from east to west ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

2 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV PERMANENT REPRESENTATIVE OF THE RUSSIAN FEDERATION TO THE EU THE EU EURASIA-CHINA BUSINESS SUMMIT Building bridges from east to west ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, το θέμα αυτής της Συνόδου, η προετοιμασία του γεωπολιτικού εδάφους για τη σύγκλιση κορυφαίων κέντρων εξουσίας στη Ευρασία για άλλη μια φορά υπογραμμίζει το πόσο γρήγορα μεταβάλλεται ο κόσμος. Μπροστά στα μάτια ξεδιπλώνεται η επόμενη, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Μια νέα τεχνολογική τάξη οδηγεί σε ένα μη ανατρέψιμο μετασχηματισμό των κοινωνιών μας. Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο η αύξηση του γενικού επιπέδου ευημερίας -παρεμπιπτόντως, αρκετά ανομοιογενούς- αλλά και η επιδείνωση των αντιφάσεων, που συνδέονται με τις ανισορροπίες της ανάπτυξης και με ολοένα και πιο περιορισμένους πόρους. Σε πολιτικό επίπεδο όπως φαίνεται ο κόσμος φαίνεται να μη ταιριάζει πλέον στην προκρούστεια κλίνη των συνθημάτων που ακούγονταν στις αρχές της δεκαετίας του 90 για το τέλος της ιστορίας. Το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης που στόχευε στην εξασφάλιση της ηγεσίας και της ευημερίας μιας λέσχης εκλεκτών των κρατών, έχει εξαντλήσει τον εαυτό του. Χαρακτηριστικά στοιχεία όλων αυτών ήταν η διάβρωση της νομικής θεμελίωσης των διεθνών σχέσεων, η αδυναμία της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων καθώς και ένα υψηλό επίπεδο αστάθειας. 2

3 Πίσω από τα ευγενή προσχήματα πραγματοποιήθηκαν παράνομες στρατιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες τελικά οδήγησαν ολόκληρες περιοχές στο χάος. Ως αποτέλεσμα της συνέπειας αυτών των ενεργειών υφίστανται τώρα πια όλες οι χώρες μας και οι λαοί μας, είτε με τη μορφή των αυξημένων τρομοκρατικών απειλών, είτε ως μεταναστευτικά ρεύματα. Σήμερα ορισμένοι εξακολουθούν να έχουν τον πειρασμό να ασκούν σκληρή πίεση για να διατηρήσουν την υπερέχουσα θέση τους στις διεθνείς υποθέσεις ενάντια σε εκείνους που επιδιώκουν να διατηρήσουν μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική χρησιμοποιούνται πολλές φορές εις βάρος των ιδίων εργαλεία στρατιωτικού και πολιτικού περιορισμού, οικονομικές κυρώσεις και πόλεμος πληροφοριών. Δυστυχώς παρατηρούμε αυτή τη λανθασμένη λογική στις προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις σχέσεις της με τη χώρα μας. Θα επαναλάβω όμως ότι ο κόσμος αλλάζει. Μετά το μη λειτουργικό μεταδιπολικό μοντέλο, έρχεται μια δημοκρατικότερη πολυπολική τάξη. Με άλλα λόγια ο οικείος δυτικοκεντρικός χάρτης του πλανήτη προφανώς δεν φαίνεται πλέον να συμβαδίζει με τη σημερινή πραγματικότητα και πόσο περισσότερο με την πραγματικότητα του αύριο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της PricewaterhouseCoopers μέχρι το 2050 στις πρώτες δέκα οικονομίες του κόσμου θα παραμείνουν μόνο δυο χώρες που ανήκουν στην ιστορική Δύση οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Γερμανία. Είμαι βέβαιος ότι πρόκειται για μια αντικειμενική διαδικασία η οποία αντικατοπτρίζει μεταξύ άλλων την πολιτική και πολιτισμική πολυμορφία του σύγχρονου κόσμου. Σε μια εποχή που οι μακροπεριφέρειες αποκτούν όλο και μεγαλύτερο βάρος στην παγκόσμια οικονομία εμείς η Ρωσία, η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να σκεφτούμε το πώς να μετατρέψουμε την κοινή Eυρασιατική ήπειρό μας σε περιοχή της ειρήνης, της ευημερίας και της ανάπτυξης; Υπενθυμίζω ότι πρόσφατα η Καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ μιλώντας για τις σχέσεις Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφερε ότι μοιραζόμαστε μια κοινή Ήπειρο: «we share the same land». Τουλάχιστον αυτή η δήλωση παρά την 3

4 επιγραμματικότητά της θα πρέπει να μας παρακινήσει να σκεφτούμε προς την κατεύθυνση της συνεργασίας, να αναζητήσουμε τρόπους για ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας στους γειτονικούς μας τόπους προς κοινό όφελος. Στην πατρίδα των διοργανωτών γεννήθηκε η φόρμα ότι η Δύση είναι Δύση και η Ανατολή είναι Ανατολή. Αλλά ακόμη και εκεί σήμερα αναγνωρίζεται το λάθος αυτής της φόρμουλας. Από την πλευρά μου θεωρώ ότι μόνο η ευρεία συνεργασία με την Ευρασία θα οδηγήσει τις χώρες μας στην εξεύρεση νέων δρόμων για την εσωτερική ανάπτυξη, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας και την επίλυση των υπαρχόντων προβλημάτων στην περιοχή. Οι προϋποθέσεις υπάρχουν. Σήμερα στην Ευρασία αναπτύσσονται ενεργά οι διαδικασίες ενσωμάτωσης. Η Ρωσία με τους εταίρους της οικοδομούν την Eυρασιατική Οικονομική Ένωση, σημειώνουμε το αυξανόμενο διεθνές ενδιαφέρον γι' αυτό το κύριο για μας έργο βασιζόμενο στον αμοιβαία επωφελή συνδυασμό των οικονομικών δυνατοτήτων των χωρών της περιοχής. Είναι σημαντικό ότι το ευρασιατικό project είναι σαφώς εναρμονισμένο με την πρωτοβουλία της κινεζικής ηγεσίας «Μια Ζώνη ένας δρόμος» καθώς και διαφόρων άλλων Οργανισμών συμπεριλαμβανομένων του Οργανισμό Συνεργασίας της Σανγκάη και του BRICS. Η δημιουργία μεταξύ Ευρώπης και Ασίας ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών αξόνων -πάνω σε αυτό δουλεύουμε ενεργά- μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για τη δημιουργία μιας πραγματικά μεγάλης ευρασιατικής συνεργασίας, ενός κοινού χώρου από τον Ατλαντικό μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό. Όπως σημείωσε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν για την υλοποίηση αυτού του στόχου είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασία με όλους όσοι είναι έτοιμοι για ένα τέτοιο έργο στη βάση της ισότητας, λαμβάνοντας υπόψη τα αμοιβαία συμφέροντα και την τήρηση του διεθνούς δικαίου στο σύνολό του. Τον σεβασμό αυτών των θεμελιωδών αρχών θα συνεχίσουμε να αποζητούμε στη σχέση μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια η συνεργασία μας η οποία αριθμεί περισσότερο από ένα 4

5 τέταρτο του αιώνα, έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα. Η πληγείσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2014 κοντόφθαλμη στάση, βασισμένη σε αντιπαράθεση και κυρώσεις, κάτι που σήμερα είναι ήδη προφανές σε πολλούς αν όχι σε όλους, δεν είχε πετύχει τους στόχους της. Αυτή η πολιτική δεν έφερε ειρήνη στην Ουκρανία και αντιθέτως παρακινεί τις Αρχές του Κιέβου να αναβάλουν την εφαρμογή των συμφωνιών του Μίνσκ. Διασπά τις χώρες της καλής γειτνίασης εμποδίζοντας την προοδευτική ανάπτυξή τους σε αρμονία με γείτονες στη Δύση και στην Ανατολή. Η αμοιβαία εμπιστοσύνη έχει υπονομευτεί σοβαρά, έχει σπάσει ο ιστός των επαφών μεταξύ των ανθρώπων. Σε αυτό συνετέλεσε μια κακή πρακτική όταν ο μύθος της «ρωσικής απειλής» χρησιμοποιείται από ορισμένες δυνάμεις στην Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα προσθέσω και εκτός αυτής, ως μπαμπούλας για να αποδοθεί σε εμάς η έκρηξη του ευρωσκεπτικισμού και να εκτρέψει την προσοχή από τα εσωτερικά προβλήματα και αντιφάσεις. Όλα αυτά δεν μας αφήνουν περιθώριο να σκεφτόμαστε θετικά. Πόσο δε περισσότερο που η κατάσταση χρησιμοποιείται έξυπνα από εκείνους που πίσω από τα όμορφα λόγια της ατλαντικής αλληλεγγύης επιχειρούν να διατηρήσουν στην Ευρώπη την αρχαϊκή αρχιτεκτονική των μπλοκ και παράλληλα προωθούν τα δικά τους συμφέροντα στρατιωτικο-βιομηχανικά και ενεργειακά. Ιδιαίτερη ανησυχία εν προκειμένω προκαλούν οι συνεχείς προσπάθειες στο ΝΑΤΟ για τη δημιουργία στρατιωτικής παρουσίας και υποδομής στις περιοχές που συνορεύουν με τη Ρωσία και βεβαίως η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού τμήματος της παγκόσμιας πυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ. Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι δεν προεξοφλούμε με κανένα τρόπο τη βελτίωση των σχέσεων Ρωσίας Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε έτοιμοι να εξοπλιστούμε με στρατηγική υπομονή και να περιμένουμε μέχρις ότου η Ευρωπαϊκή Ένωση καταλάβει ότι για λόγους ιστορικούς, οικονομικούς, πολιτισμικούς και πολιτιστικούς εμείς, η Ρωσία και η Ευρώπη, έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον. 5

6 Όπως ορθώς δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ σε πρόσφατη συνάντηση με διπλωματικούς εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης «χωρίς τη Ρωσία είναι αδύνατο να εδραιωθεί η ασφάλεια στην Ευρώπη». Από την πλευρά μου απαντώντας θα ήθελα να διαβεβαιώσω ότι και η Ρωσία ενδιαφέρεται για μια ανεξάρτητη ενωμένη και ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση, ικανή να παίρνει μόνη της τις αποφάσεις βασιζόμενοι σε αρχή, ενώ ταυτόχρονα να διαδραματίζει ένα υπεύθυνο ρόλο στο προσκήνιο της παγκόσμιας πολιτικής βάσει κανόνων του διεθνούς Δικαίου. Προφανώς δεν είναι της μοίρας να επιστρέψουμε στις σχέσεις μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο παλιό μοντέλο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης που δεν κατάφερε να αντέξει τη δοκιμασία της ουκρανικής κρίσης και καμία πλευρά όπως καταλαβαίνω δεν σκοπεύει να εισέλθει στον ίδιο ποταμό δυο φορές. Αλλά έχουμε τη δυνατότητα ενεργώντας με πνεύμα ισότητας και αμοιβαίου σεβασμού των συμφερόντων του άλλου, να οικοδομήσουμε ένα νέο σταθερότερο παράδειγμα συνεργασίας. Φαίνεται ότι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή θα μπορούσε να είναι η σύναψη επαφών και στη συνέχεια η σταδιακή προσέγγιση των ευρωπαϊκών και ευρασιατικών project ως μέρος μιας πολυκεντρικής παγκόσμιας τάξης χωρίς αποκλεισμούς. Ελπίζω ότι η τρέχουσα περίοδος του εσωτερικού προβληματισμού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χρησιμοποιηθεί για να χαραχθεί εν τέλει μια φρέσκια και ρεαλιστική προσέγγιση στον τομέα αυτό και χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Ελλάδας πάνω σε αυτό. Και όταν αυτό συμβεί οι εταίροι μας ξέρουν που θα μας βρουν. Σας ευχαριστώ. 6