ΦΦL 01 Λατινική Γλώσσα 4 Διδάσκουσα: Σοφία Γ. Παπαϊωάννου

Transcript

1 ΦΦL 01 Λατινική Γλώσσα 4 Διδάσκουσα: Σοφία Γ. Παπαϊωάννου Μάθημα 4 ο ( ) Γραμματική και Συντακτικό για Επανάληψη Τέταρτη και Πέμπτη Κλίση των Ουσιαστικών Ρήματα τρίτης συζυγίας σε io Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος και Συντελεσμένος Μέλλοντας Ενεργητικής Φωνής και των τεσσάρων συζυγιών Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος και Συντελεσμένος Μέλλοντας Ενεργητικής Φωνής των βοηθητικών sum και possum Αφαιρετική του Μέσου, Οργάνου (Τρόπου) gladiīs rem gerunt (οργάνου-τρόπου) tum vir optimus Sex. Naevius hominem multīs verbīs dēterret (μέσου-τρόπου) Α. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ consul, -sulis (α.) consul cornū, - ūs (ου.) κέρατο. επίσης, η πλευρά μιας στρατιωτικής παράταξης σε μάχη corpus, -oris (ου.) σώμα diēs, - ēī (α.) ημέρα dux, d ūcis (α.) αρχηγός, ηγέτης, στρατηγός excursiō, - ō nis (θ.) έφοδος, επίθεση exercitus, - ū s (α.) στράτευμα gloria, -ae (θ.) δόξα hostis, -is (α.) εχθρός manus, - ūs (θ.) χέρι populus, - ī (α.) λαός r ēs, -eī (θ.) πράγμα, ζήτημα, γεγονός r s pūblica, reī pūblicae (θ.) η πολιτεία senātus, - ūs (α.) η γερουσία (συνήθως μεταφράζεται, εσφαλμένα, ως σύγκλητος) spēs, -eī (θ.) ελπίδα templum, - ī (ου.) ναός virtus, - ū tis (θ.) αρετή, ανδρεία, θάρρος adulescens, -entis (α.) νεαρός argentum, - ī (ου.) ασήμι aurum, - ī (ου.) χρυσάφι caput, -itis (ου.) κεφάλι (σπανιότερα, πρόσωπο) cr ī men, -inis (ου.) έγκλημα fl ū men, -inis (ου.) ποτάμι gladius, gladi ī (α.) ξίφος impetus, - ūs (α.) ορμητική επίθεση legātus, - ī (α.) απεσταλμένος, πρέσβυς līberī, - ō rum (α.) παιδιά, απόγονοι lītus, -oris (ου.) ακτή (συνώνυμο: ora, ae) maiōrēs, -um (α.) πρόγονοι n ā vis, -is (θ.) πλοίο n ō men, -inis (ου.) όνομα

2 opus est ( + αφαιρ.) χρειάζεται (κάτι), υπάρχει ανάγκη για (κάτι) ratiō, - ō nis (θ.) λογική, αιτία v ī s, vis (θ.) δύναμη, ισχύς vulnus, -eris (ου.) τραύμα ΡΗΜΑΤΑ audiō, audīre, audī vī, audī tum ακούω capiō, capere, cēp ī, captum συλλαμβάνω, αιχμαλωτίζω (για έμψυχα), κυριεύω (για άψυχα) (arma capi ō παίρνω τα όπλα, δηλ. αρχίζω πόλεμο) faci ō, facere, f ē c ī, factum κάνω, κατασκευάζω interfi ci ō, interfi cere, interf ē c ī, interfectum σκοτώνω inveni ō, inven ī re, inv ē n ī, inventum βρίσκω, επινοώ pet ō, petere, pet ī v ī, pet ī tum ζητώ, αναζητώ, επιτίθεμαι veniō, venīre, v ēnī, ventum έρχομαι coepi isse αρχίζω dē d ō, dē dere, dē did ī, dē ditum παραδίδω dēfendō, dēfendere, dēfendī, dēfensum υπερασπίζω dē terreō, dē terr ēre, dē terru ī, dē territum τρομοκρατώ, αποτρέπω faci ō, facere, fēcī, factum κάνω iube ō, iub ēre, iussī, iussum διατάζω relinqu ō, relinquere, relīqu ī, relictum αφήνω πίσω μου, εγκαταλείπω ΕΠΙΘΕΤΑ malus, -a, -um κακός meus, -a, -um δικός μου noster, -stra, -strum δικός μας p ū blicus, -a, -um δημόσιος t ō tus, -a, -um ολόκληρος, συνολικός tuus, -a, -um δικός σου ū niversus, -a, -um ολόκληρος vester, -stra, -strum δικός σας vetus, -eris παλαιός audax, - ācis τολμηρός certus, -a, -um βέβαιος dexter, -tra, -trum δεξιός duo, duae, duo δύο propinquus, -a, -um γειτονικός, κοντινός pūblicus, -a, -um δημόσιος timidus, -a, -um δειλός, φοβιτσιάρης ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ, ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ, ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ autem επιπλέον, εντούτοις iam ήδη ante ā πριν, προηγουμένως celeriter γρήγορα nōn sōlum... sed etiam όχι μόνον. αλλά επίσης repentē ξαφνικά Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Να βάλετε τα ακόλουθα ρήματα στον τύπο που σας ζητείται (για το σπίτι, μόνοι σας) (i) c apio δεύτερο ενικό παρατατικού (ii) invenio τρίτο πληθυντικό ενεστώτα οριστικής (iii) amo πρώτο πληθυντικό μέλλοντα οριστικής (iv) video τρίτο ενικό μέλλοντα οριστικής (v) pono πρώτο ενικό μέλλοντα οριστικής (vi) sum τρίτο πληθυντικό μέλλοντα οριστικής (vii) possum δεύτερο πληθυντικό μέλλοντα οριστικής (viii) audio τρίτο ενικό παρατατικού (ix) facio πρώτο πληθυντικό μέλλοντα οριστικής (x) venio τρίτο πληθυντικό ενεστώτα οριστικής Να μεταφράσετε τις ακόλουθες προτάσεις 1. Vos nobis de voluptatibus adulescentiae tum scripsistis. 2. Rationes alterius filiae heri non fuerunt eaedem. 3. Nemo in hanc viam ex utra porta fugerat. 4. Illi adulescentes ad nos propter amicitiam saepe veniebant. 5. Eundem timorem in isto consule sensimus. 6. Post paucas horas Caesar Asiam cepit. 7. Illa femina beata sola magnam cupiditatem pacis sensit. 8. Potuistisne bonam vitam sine ulla libertate agere? 9. Consules se nec tecum nec cum illis aliis iungebant. 10. Totus populus Romanus libertatem amisit. 11. Rex malus enim me ipsum capere numquam potuit. 12. Ad patrem matremque eorum per illum locum tum fugistis. 13. In hac via Cicero medicum eius vidit, non suum. 14. Nemo filiam acerbam consulis ipsius diu diligere potuit. 15. Hi Ciceronem ipsum secum iunxerunt, nam eum semper dilexerant. 16. Femina ante illam horam litteras suas miserat. 17. Ille bonam senectutem habuit, nam bene vixerat. 18. Mater filium bene intellexit, et adulescens ei pro patientia gratias egit. 19. Magnam partem illarum urbium post multos annos vi et consilio capiebat. 20. Ante Caesaris ipsius oculos trans viam cucurrimus et cum amicis fugimus. 21. Nemo vitia sua videt, sed quisque illa alterius. 22. Monuitne nuper eos de viribus illarum urbium in Asia? 23. Ipsi autem libertatem civium suorum magna cum cura aluerant. 24. Nomina multarum urbium nostrarum ab nominibus urbium antiquarum traximus. 25. Pars civium divitias cepit et per urbem ad mare cucurrit. 26. Hodie multae nubes in caelo sunt signum irae acerbae deorum. 27. Illud animal heri ibi cecidit et se trans terram ab agro trahebat. 28. Non viribus et celeritate corporum magna gerimus, sed sapientia et sententia et arte. Να μεταφράσετε τις ακόλουθες προτάσεις

4 1. senatus haec intellegit, consul videt; hic tamen vivit. vivit? immo vero etiam in senatum venit. (Cicero In Catilinam 1.2) Η γερουσία τα καταλαβαίνει, ο ύπατος βλέπει. Αυτός όμως ζει. Ζει; Και μάλιστα έρχεται στη γερουσία/σύγκλητο 2. nunc iam aperte rem publicam universam petis; templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italiam totam ad exitium et vastitatem vocas. (Cicero In Catilinam 1.12) Τώρα πλέον ζητάς ανοιχτά ολόκληρη την πολιτεία. Καλείς στον θάνατο και την καταστροφή τους ναούς των αθάνατων θεών, τα σπίτια της πόλης, τη ζωή όλων των πολιτών, την Ιταλία ολόκληρη. 3. exercitus nostri... crebras ex oppido excursiones faciebant. (Caesar De Bello Gallico ) Οι στρατιώτες μας έκαναν συχνές εφόδους από την πόλη 4. ille miser defensorem reperire neminem poterat. (Cicero In Verrem ) Εκείνος ο δυστυχής δεν μπορούσε να ανακαλύψει κανέναν υπερασπιστεί. 5. rem publicam... vitamque omnium, bona, fortunas, coniuges liberosque vestros vobis conservatam ac restitutam videtis. (Cicero In Catilinam 3.1 2) Την Πολιτεία, την ζωή όλων, τα αγαθά, τις τύχες, τις συζύγους και τα παιδιά σας βλέπετε να έχουν σωθεί και αποκατασταθεί σε εσάς. 6. contentus eram... tua gloria satisque ex ea magnam laetitiam voluptatemque capiebam. (Cicero Epistulae ad Familiares ) Ήμουν ικανοποιημένος με τη δόξα σου και έπαιρνα από αυτήν αρκετά μεγάλη χαρά και ευχαρίστηση 7. manent istae litterae Mileti [στη Μίλητο], manent, et dum erit illa civitas, manebunt. (Cicero In Verrem ) Παραμένουν αυτές οι επιστολές στη Μίλητο, παραμένουν και όσο θα υπάρχει αυτή η πολιτεία θα παραμείνουν 8. me... tuarum actionum, sententiarum, voluntatum, rerum denique omnium socium comitemque habebis. (Cicero Epistulae ad Familiares ) Θα έχετε εμένα σύντροφο και συνεργάτη των δικών σας πράξεων, κρίσεων, επιθυμιών, εν τέλει όλων των πραγμάτων 9. castra sunt in Italia contra populum Romanum..., crescit in dies singulos [μέρα με τη μέρα] hostium numerus; eorum autem castrorum imperatorem ducemque hostium intra moenia atque... in senatu videtis. (Cicero In Catilinam 1.5) Υπάρχουν στρατεύματα στην Ιταλία ενάντια στον λαό της Ρώμης Αυξάνεται μέρα με τη μέρα ο αριθμός των εχθρών. Βλέπετε όμως τον αρχηγό αυτών των στρατευμάτων και τον ηγέτη των εχθρών μέσα στα τείχη και μέσα στη γερουσία/ σύγκλητο 10. facinus fecit audax. (Plautus Miles Gloriosus 309) Έπραξε πράξη τολμηρή 11. de navi timidae desiluerunt in scapham. (Plautus Rudens 75) Από το πλοίο φοβισμένες πήδηξαν στη βάρκα 12. ab saxo avertit fl uctus ad litus scapham. (Plautus Rudens 165) Το κύμα έστρεψε τη βάρκα από το βράχο προς την ακτή 13. non argentum, non aurum, non vestem, non mancipia repetunt. (Cicero In Verrem ) Δεν ζητούν πάλι ούτε χρήματα, ούτε χρυσάφι, ούτε ιματισμό, ούτε δούλους 14. sunt autem duo crimina, auri et veneni. (Cicero Pro Caelio 30) Υπάρχουν όμως δύο εγκλήματα, του χρυσού και του δηλητηρίου 15. O, immoderata mulier,... tu aurum ad facinus dedisti? (Cicero Pro Caelio 53) Ω γυναίκα χωρίς μέτρο εσύ έδωσε το χρυσάφι για την πράξη

5 16. Hammonius, regis legatus, aperte pecunia nos oppugnat. (Cicero Epistulae Ad Familiares 1.1.1) Ο Αμμώνιος, ο απεσταλμένος του βασιλιά, μας πολιορκεί ανοιχτά με χρήματα 17. horum duorum criminum video auctorem, video fontem, video certum nomen et caput. auro opus fuit; sumpsit a Clodia, sumpsit sine teste, habuit quamdiu voluit. (Cicero Pro Caelio 31) Βλέπω τον δημιουργό αυτών των δύο εγκλημάτων, βλέπω την πηγή, βλέπω το βέβαιο όνομα και το κεφάλι/το πρόσωπο. Υπήρχε ανάγκη για χρυσάφι. Το πήρε από την Κλωδια, το πήρε χωρίς μάρτυρα, το κράτησε όσο ήθελε. ΚΕΙΜΕΝΑ Κείμενο 10 In Asia erat magna urbs, Troia. Ibi rex Priamus vixit. Paris, filius illius, Helenam, pulchram feminam Graecam, ceperat. Propter hoc vitium multi Graeci ad Asiam venerant et diu cum Troianis bellum gesserant. Muros autem urbis superare non potuerant. Sed tum Epeus, unus ex Graecis, eis hoc consilium dedit: Si magnum equum ligneum faciemus et Troianis dabimus, eos vincere poterimus; Graecos enim in equo condiderimus. Nos bene docuisti, Graeci dixerunt et istas insidias sine mora fecerunt. Post bellum Aeneas, dux Troianus, dixit, Copias in equo non vidimus; eum in urbem duximus. Graeci igitur nos vincere potuerunt. Di fortunam malam praesenserant et nostra ex urbe fugerant. vitium, i (ου) αμάρτημα, αδικία murus, i (α.) τείχος condo, condidi, conditum, condere (3) κτίζω, κατασκευάζω praesentio, praesensi, praesensum, praesentire (4) διαισθάνομαι Κείμενο 11 Narcissus erat bellus puer. Multae puellae eum amaverunt; nullam ex eis ille amavit. Ipse se solum dilexit et vitam in silvis egit. Nympha Echo Narcissum diu amaverat, sed suum amorem ei numquam dicere potuerat: solum verbum ultimum alterius redder poterat. Si Narcissus vocavit, Tune es hīc, Echo vocavit, Hīc! Si ille, Ubi es? Veni! dixit, illa Veni! dixit. Sed Narcissus ad eam non venit, et Echo igitur non diu vixit. Amisit corpus totum; vocem autem eius etiam nunc audimus. Interea Narcissus suam imaginem in stagno vidit et oculos suos amovere non poterat. Magno amore sui superabatur. Tempus fugit; eodem loco remansit Narcissus. Amici illius eum invenire non poterant. Ante ipsum stagnum, ubi ille fuerat, nunc erat bellus flos. Nomen huius in perpetuum erit Narcissus. Homines non debent se nimis amare. ultimus, a, um τελευταίος redo, didi, ditum, dere (3) επιστρέφω, επαναλαμβάνω hīc = εδώ amitto (3) χάνω interea επιρ. στο μεταξύ imago, imaginis (θηλ. 3) εικόνα

6 stagnum, i (2) λίμνη amoveo, movi, motum, movere (2) κινούμαι μακριά, απομακρύνομαι flos, floris (αρσεν. 3) λουλούδι nimis επιρ. υπαρβολικά, πάρα πολύ