ηµοκρατίας της Γερµανίας

Transcript

1 H ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Bundesrepublik Deutschland Το Πολιτικό Σύστηµα της Οµοσπονδιακής ηµοκρατίας της Γερµανίας ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΤΣΙΟΣ

2 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 10-1

3 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

4 Χάρτες Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 2

5 Βασικά στοιχεία Πληθυσµός: 90,8 εκατοµµύρια Ανεξάρτητο ενιαίο κράτος: από τον 19ο αιώνα Πολίτευµα: Οµοσπονδιακή Κοινοβουλευτική ηµοκρατία Αρχηγός κράτους: Πρόεδρος Αρχηγός κυβέρνησης: Καγκελάριος Θρησκεία: Προτεσταντική ( ιαµαρτυρόµενοι, Πρεσβυτεριανοί, Μεθοδιστές), Ρωµαιοκαθολικοί, Μουσουλµάνοι, Εβραίοι Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 3

6 Deutsche Fahne Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 4

7 Σηµαίες ιστορικών περιόδων Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 5

8 Ιστορικά σύµβολα Bundespräsident Fuehrer Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 6

9 Ιστορία (ι) Η πορεία προς ένα σύστηµα δηµοκρατικής διακυβέρνησησς ακολούθησε ένα εξελικτικό µοντέλο που διακόπτονταν και διαµορφώνονταν από κρίσεις Ενοποίηση εκ των άνω (από την Πρωσία) 1870: η ενοποιηµένη Γερµανία πήρε τα πρωσικά πολιτειακά χαρακτηριστικά µε κυρίαρχα στοιχεία τον στρατό και την γραφειοκρατία (κυρίαρχη µορφή ο καγκελάριος Otto von Bismarck) Άνοδος της Γερµανίας σε παγκόσµια στρατιωτική δύναµη εξέλιξη που συνέβαλε και στην εκβιοµηχάνιση της Το Κοινοβούλιο (Reichstag) δεν είχε το έλεγχο του προϋπολογισµού Ο πραγµατικός κάτοχος της εξουσίας ήταν ο καγκελάριος που αναφερόταν στον αυτοκράτορα Γουλιέλµο (Kaiser Wilhelm) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 7

10 Ιστορία (ιι) Μετά τον θάνατο του Καγκελάριου Bismarck ο αυτοκράτορας ξεκίνησε µία πολιτική αντιπαράθεσης µε την Μ. Βρετανία: Αγώνας εξοπλισµών στο στρατό ξηράς και το ναυτικό Υποστήριξη των Boers κατά των βρετανών στη Ν. Αφρική Προβολή της γερµανικής ισχύος Οδήγησε στον Α Παγκόσµιο Πόλεµο Απώλεια εκατοµµυρίων ανδρών Ήττα που οδήγησε στη ταπεινωτική Συνθήκη των Βερσαλλιών 30 δις δολάρια πολεµικές επανορθώσεις eπιβολή δηµοκρατικού πολιτεύµατος ( ηµοκρατία της Βαϊµάρης Weimarer Republik) Καµία εµπειρία δηµοκρατικού πολιτεύµατος εν έγινε ποτέ αποδεκτή από τους πολίτες Πολιτική αστάθεια 26 κυβερνήσεις σε 14 χρόνια Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 8

11 Ιστορία (ιιι) Αίτια της αστάθειας της ηµοκρατίας της Βαϊµάρης: Βάρος πολεµικών επανορθώσεων Μη αποδοχή της ήττας από τον πληθυσµό που θεώρησε ότι η Γερµανία έπεσε θύµα εσωτερικών εχθρών (µαχαίρωµα στη πλάτη) Αύξηση των εντάσεων µεταξύ σοσιαλιστών και φασιστών Υπερπληθωρισµός ($ = τρις µάρκα) Απειθάρχητα κόµµατα τα οποία αποχωρούσαν από τη κυβέρνηση λόγω κοµµατικών συµφερόντων και σκοπιµοτήτων Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 9

12 Ιστορία (ιv) 1933 εκλογική νίκη του Χίτλερ και του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερµανικού Κόµµατος των Εργατών (Nazionalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP) Αντισηµιτική εκστρατεία Ρεβανσισµός Αρχή του ενός ηγέτη (Fuehrer) Επανεξοπλισµός της Γερµανίας Β Παγκόσµιος Πόλεµος Ολοκαύτωµα (θύµατα 6 εκ. εβραίοι) 22 εκατοµµύρια Ρώσοι νεκροί Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 10

13 Otto von Bismarck ( ) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 11

14 Kaiser Wilhelm II ( ) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 12

15 Adolph Hitler ( ) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 13

16 Ιστορία (v) Ήττα της Γερµανίας: ιάσκεψη της Γιάλτα ζώνες κατοχής Η σοβιετική ζώνη αποτέλεσε την Λ..Γερµανίας (Ανατολική Γερµανία - DDR) 1949 σύσταση µίας Οµοσπονδιακής ηµοκρατίας από τις 3 συµµαχικές ζώνες κατοχής (Γαλλική, ΗΠΑ, ΗΒ) 1949 Σύνταγµα Βασικός Νόµος (Grundgesetz) µέχρι την επανένωση. Προσπάθεια να διορθωθούν τα προβλήµατα της ηµοκρατίας της Βαϊµάρης και αυτών που οδήγησαν στον Εθνικοσοσιαλισµό Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 14

17 Ιστορία (vι) 1990 κατάρρευση του σκληροπυρηνικού κοµµουνιστικού καθεστώτος της Ανατολικής Γερµανίας συνέπεια της σοβιετικής περεστρόϊκα 3 Οκτωβρίου 1990 επανένωση της Γερµανίας 6 νέα οµόσπονδα κρατίδια από την πρώην Αν. Γερµανία Προϋποθέσεις: Εγγυήσεις των συµµάχων προς την ΕΣΣ για µη απόκτηση πυρηνικών όπλων από τη Γερµανία Αναγνώριση της (ανατολικής) συνοριακής γραµµής των ποταµών Oder Neisse Παραµονή των σοβιετικών στρατευµάτων µέχρι το 1995 Καταβολή 7 δις $ για έξοδα µετεγκατάστασης τους στην ΕΣΣ Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 15

18 Κυριότερα χαρακτηριστικά του συστήµατος (ι) Οµοσπονδιακό σύστηµα αποκέντρωσης εξουσίας Η εποικοδοµητική πρόταση µοµφής που απαιτεί συµφωνία για νέο καγκελάριο πριν καθαιρεθεί ο προηγούµενος Η απαίτηση του ελαχίστου 3% των ψήφων ή τριών εδρών ανεξαρτήτων υποψηφίων σε µονοεδρικές περιφέρειες Συνταγµατικό δικαστήριο µε αρµοδιότητα ελέγχου των νόµων Έµµεση εκλογή των βουλευτών πλην των µονοεδρικών περιφερειών Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 16

19 Πολιτικά και κοινωνικά δεδοµένα Μικρή υποστήριξη στο σύστηµα από τον πληθυσµό µέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 50 (οικονοµικό θαύµα) Οικονοµικό θαύµα Οι βιοµηχανικές υποδοµές και η τεχνογνωσία (know how) στη. Γερµανία επιβίωσαν του πολέµου Ισχυρές προσωπικότητες όπως ο Καγκελάριος Conrad Adenauer συµφωνία των δύο µεγάλων κοµµάτων για διατήρηση χαµηλού πληθωρισµού, χαµηλές αµυντικές δαπάνες Μη απαίτηση πολεµικών επανορθώσεων Ενίσχυση µέσω του αµερικανικού προγράµµατος ανοικοδόµησης της Ευρώπης (Marshal Plan) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 17

20 Το πολιτικό περιβάλλον Χριστιανοδηµοκρατικό κόµµα (CDU) Μικρές πόλεις, επαρχία, καθολικοί, µικροµεσαίοι Εξουσία από 1983 έως 1998 Σοσιαλοδηµοκρατικό κόµµα (SPD) Εργατική τάξη, αστικά κέντρα, διαµαρτυρόµενοι του βορρά Αποκήρυξη του µαρξισµού τέλος της δεκαετίας 50 Φιλελεύθερο κόµµα (FDP) 3-10% - µετριοπαθές φιλελεύθερο Περιστασιακή συνεργασία µε κάποιο από τα µεγάλα κόµµατα για σχηµατισµό κυβέρνησης Αριστερά (Die Linke) Συνεργασία στελεχών πρώην ΚΚ-ΑνΓερµ. - αριστερή πτέρυγα του SPD Πράσινοι (Gruenen Buendniss 90) 3-10% - ριζοσπαστικό οικολογικό κόµµα εκαετία 90 µετεξέλιξη του σε µετριοπαθές Κυβερνητική συνεργασία µε το SPD Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 18

21 Το οικονοµικό περιβάλλον Χαµηλή ανεργία (µέχρι τη δεκαετία 90) Χαµηλός πληθωρισµός, Ισχυρό και σταθερό νόµισµα (DM) Έλλειψη εργατικού δυναµικού (µέχρι τη δεκαετία του 90) Μοντέλο κράτους πρόνοιας δαπάνη του 1/3 του ΑΕΠ Συµµετοχή των ισχυρών συνδικάτων στα Σ των βιοµηχανιών Κορπορατισµός Οικονοµία αγοράς µε κοινωνική πρόνοια Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 19

22 ιεθνής θέση και επιρροή Ευρωπαϊκό κράτος µε µέση επιρροή σε περιφερειακά και παγκόσµια ζητήµατα Ισχυρή οικονοµία που δεν ανταποκρίνεται στον διεθνή ρόλο της Περιορισµένες ένοπλες δυνάµεις Αποφυγή εµπλοκής σε πολεµικές συγκρούσεις λόγω της κληρονοµιάς των δύο παγκοσµίων πολέµων Αντιπολεµικό σύνδροµο του πληθυσµού ως αποτέλεσµα της µεταπολεµικής προπαγάνδας των συµµάχων Πρωτεύοντα ρόλος στην Ε.Ε. - Ένταση της πολιτικής για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση ως αντίβαρο στην περιορισµένη εθνική στρατηγική ισχύ Φεντεραλιστική προσέγγιση στην ΕΕ σε συνεργασία µε τη Γαλλία Παρά τα οικονοµικά µεγέθη της δεν είναι µόνιµο µέλος του Συµβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 20

23 Εµπλοκή και διεθνής ρόλος Σταδιακή εµπλοκή σε ειρηνευτικές αποστολές του Ο.Η.Ε. και του ΝΑΤΟ µε προτροπή των Η.Π.Α. µετά την επανένωση των δύο Γερµανιών Εµπόδιο ο περιορισµός των στρατιωτικών δαπανών Εξάρτηση από το ιεθνές Εµπόριο Συµµετοχή σε οικουµενικούς οργανισµούς Ευρωπαϊκή συνείδηση των πολιτών + 50% Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 21

24 Πολιτικοί θεσµοί Σε αντίθεση µε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες: Οµοσπονδιακή Βουλή (Bundestag) Οµοσπονδιακή κυβέρνηση (Bunderegierung) και Οµοσπονδιακό Συµβούλιο/Κάτω Βουλή (Bundesrat) «εύτερη κυβέρνηση» Εκπρόσωποι (πρωθυπουργοί) των οµόσπονδων κρατιδίων µέσω του οποίου παίρνουν µέρος στη διοίκηση και στη νοµοθετική διαδικασία (60% περίπου των νόµων χρειάζεται την πλειοψηφία του Οµοσπονδιακού Συµβουλίου) Οµοσπονδιακός Καγκελάριος (Bundeskanzler) Οµοσπονδιακός Πρόεδρος (Bundespraesident) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 22

25 Η Οµοσπονδιακή Βουλή Παίρνει αποφάσεις κυρίως µέσω των θεσµικών κοινοβουλευτικών επιτροπών της (Parlamentarische Ausschüsse) Οι αποφάσεις των Επιτροπών εγκρίνονται από την ολοµέλεια Οι κοινοβουλευτικές οµάδες της αντιπολίτευσης δηµιουργούν σκιώδεις κυβερνήσεις Τα κόµµατα έχουν εξελιχθεί σε de facto φορείς της εξέλιξης της πολιτικής Οι βουλευτές καλούνται απλά να στηρίξουν τις αποφάσεις Ύπαρξη κοινοβουλευτικών γραµµατέων στην οµοσπονδιακή κυβέρνηση (Parlamentarischer Staatssekretär) Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 23

26 Οµοσπονδιακός Καγκελάριος (Bundeskanzler) Ισχυρή θέση Ορίζει τις γενικές γραµµές της κυβερνητικής πολιτικής Η ευθύνη του κάθε υπουργού ανήκει στον ίδιο Εποικοδοµητική πρόταση µοµφής Η νοµοθετική πρωτοβουλία ανήκει στους καθ ύλη αρµόδιους υπουργούς Η επίδραση των lobby είναι δεδοµένη (ειδικοί επιστήµονες και εκπρόσωποι επαγγελµατικών οργανώσεων Σ. Κάτσιος - Πολ. Επιστήµη ΙΙ 24

27 ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ευχαριστώ για τη προσοχή σας Σταύρος Κάτσιος, Αν. Καθηγητής Ιόνιο Πανεπιστήµιο, ΤΞΓΜ GEOLAB, 2010