Κεφάλαιο 10. Καταλυτική Υδρογονοπυρόλυση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κεφάλαιο 10. Καταλυτική Υδρογονοπυρόλυση"

Transcript

1 Κεφάλαιο 10 Καταλυτική Υδρογονοπυρόλυση 10.1 Εισαγωγή Αν και η υδρογόνωση είναι µια από τις παλιότερες καταλυτικές διεργασίες της πετρελαϊκής βιοµηχανίας, µόνο τα τελευταία χρόνια η καταλυτική υδρογονοπυρόλυση έχει αναπτυχθεί στα διυλιστήρια σε µεγάλο βαθµό. Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της υδρογονοπυρόλυσης οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, συµπεριλαµβάνοντας τους εξής: (1) η ζήτηση προϊόντων πετρελαίου έχει στραφεί σε πολύ µεγάλο βαθµό προς υψηλής ποιότητας αποστάγµατα εις βάρος των υπολειµµάτων, (2) η υψηλή διαθεσιµότητα υδρογόνου (κυρίως στο παρελθόν) από τη λειτουργία των µονάδων καταλυτικής αναµόρφωσης, και (3) ο περιορισµός της περιεκτικότητας των καυσίµων σε θείο και αρωµατικά συστατικά των καυσίµων µεταφορών για περιβαλλοντικούς λόγους. Η διεργασία υδρογονοπυρόλυσης αναπτύχθηκε εµπορικά από την I. G. Farben Industrie το 1927 για τη µετατροπή λιγνίτη σε βενζίνη, και εισήχθηκε στις Ηνωµένες Πολιτείες στις αρχές της δεκαετίας του '30 από την Esso Research and Engineering ompany για την αναβάθµιση προϊόντων πετρελαίου, αλλά η πρώτη σύγχρονη µονάδα υδρογονοπυρόλυσης υπολείµµατος µπήκε σε εµπορική λειτουργία το 1958 από τη hevron. Αναπτύχθηκαν βελτιωµένοι καταλύτες που επιτρέπουν λειτουργία σε σχετικά χαµηλές πιέσεις, οι οποίοι είχαν σ στόχο την αύξηση της παραγωγής βενζίνης και καυσίµων αεριωθούµενων από βαρύτερα µέσα κλάσµατα (gasoil). Το ισοζύγιο των προϊόντων είναι πρωταρχικής σηµασίας για κάθε διυλιστήριο πετρελαίου. Υπάρχουν αρκετές ρυθµίσεις που µπορούν να γίνουν ώστε το ισοζύγιο προϊόντων να ικανοποιεί τις ανάγκες της αγοράς, αλλά λίγες µόνο διεργασίες έχουν την ευελιξία της καταλυτικής υδρογονοπυρόλυσης. Μερικά από τα πλεονεκτήµατα της υδρογονοπυρόλυσης είναι: 1. Καλύτερη εξισορρόπηση µεταξύ της παραγωγής βενζίνης και ντήζελ 2. Μεγαλύτερη απόδοση σε βενζίνη 3. Βελτιωµένο αριθµό οκτανίου και ευαισθησία της βενζίνης 4. Παραγωγή σχετικά υψηλών ποσοστών ισοβουτανίου στο κλάσµα βουτανίου 5. Συµπλήρωση της καταλυτικής πυρόλυσης F µε την αναβάθµιση των βαρέων κλασµάτων πυρόλυσης, αρωµατικών, cycle oil, και gasoil πυρόλυσης σε βενζίνη, καύσιµα αεριωθουµένων και ντήζελ Σε ένα σύγχρονο διυλιστήριο η καταλυτική πυρόλυση και η υδρογονοπυρόλυση λειτουργούν ως οµάδα. Η καταλυτική πυρόλυση τροφοδοτείται µε τα εύκολα πυρολυόµενα παραφινικά gasoil κενού, ενώ η υδρογονοπυρόλυση µε τα πιο αρωµατικά cycle oil και gasoil εξανθράκωσης. Αυτά τα συστατικά είναι πολύ ανθεκτικά στην καταλυτική πυρόλυση, ενώ σε υψηλότερες πιέσεις και παρουσία υδρογόνου µπορούν να υποστούν υδρογονοπυρόλυση. Οι νέοι ζεολιθικοί καταλύτες βοηθούν στην αύξηση της απόδοσης και του αριθµού οκτανίου της βενζίνης καταλυτικής πυρόλυσης, καθώς και στη µείωση της παραγωγής cycle oil και αερίων. Όµως, τα cycle oil είναι προϊόντα που δύσκολα µπορούν να πυρολυθούν καταλυτικά σε µεγάλο βαθµό. Μια εναλλακτική λύση είναι να χρησιµοποιηθούν τα cycle oil ως συστατικά χαµηλού ιξώδους για µαζούτ, αλλά δεν είναι και σε αυτήν την περίπτωση ιδιαίτερα επιθυµητά λόγω της κακής ποιότητας καύσης τους. Γι' αυτό το λόγο περιορίζεται σηµαντικά η ποσότητά τους που µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως συστατικό του πετρελαίου θέρµανσης. Τα cycle oil που προέρχονται από διεργασίες

2 πυρόλυσης που χρησιµοποιούν ζεολιθικούς καταλύτες είναι πολύ αρωµατικά, εποµένως µπορούν να τροφοδοτηθούν σε µονάδες υδρογονοπυρόλυσης. Τα gasoil κενού και τα gasoil εξανθράκωσης µπορούν επίσης να χρησιµοποιηθούν ως τροφοδοσία µονάδων υδρογονοπυρόλυσης. Μερικές φορές η τροφοδοσία της υδρογονοπυρόλυσης µπορεί να περιλαµβάνει και συστατικά της περιοχής βρασµού του ντήζελ, µε στόχο την παραγωγή βενζίνης και καυσίµου αεριωθουµένων. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν και ατµοσφαιρικά gasoil και LO από F, και σε µερικές περιπτώσεις χρησιµοποιείται 100% LO. Σε περιπτώσεις που η τροφοδοσία είναι 100% LO, η επεξεργασία συνεχίζεται σε µονάδα υδρογονοκατεργασίας υψηλής πίεσης για να µειωθεί η περιεκτικότητα σε αρωµατικά και να βελτιωθεί το σηµείο καπνού του προϊόντος. Όταν η τροφοδοσία περιέχει σηµαντικό ποσοστό LO, οι κύριες επιπτώσεις είναι αυξηµένη έκλυση θερµότητας και χαµηλότερο σηµείο καπνού του προϊόντος καυσίµου αεριωθουµένων. Εκτός από τα µέσα αποστάγµατα και τα cycle oil που χρησιµοποιούνται ως τροφοδοσία για των µονάδων υδρογονοπυρόλυσης, είναι επίσης δυνατό να υποστούν επεξεργασία σε µονάδες υδρογονοπυρόλυσης και υπολείµµατα απόσταξης. Αυτό απαιτεί συνήθως διαφορετική τεχνολογία και για τους σκοπούς της αναφοράς η λειτουργία της υδρογονοπυρόλυσης χωρίζεται σε δύο γενικούς τύπους διεργασιών: αυτές που επεξεργάζονται αποστάγµατα (υδρογονοπυρόλυση) και αυτές που επεξεργάζονται υπολείµµατα (υδρογονοεπεξεργασία). Αυτές οι διεργασίες είναι παρόµοιες και µερικές από τις αδειοδοτούµενες διεργασίες έχουν τη δυνατότητα προσαρµογής για να λειτουργήσουν και µε τους δύο τύπους τροφοδοσίας. Υπάρχουν όµως σηµαντικές διαφορές µεταξύ των δύο διεργασιών όσον αναφορικά µε τον τύπο του καταλύτη και των συνθηκών λειτουργίας. Κατά τη διάρκεια των σταδίων σχεδιασµού της υδογονοπυρόλυσης, η διεργασία µπορεί να προσαρµοστεί για να µετατρέψει το βαρύ υπόλειµµα σε ελαφρύτερα καύσιµα ή για να µετατρέψει τις νάφθες ατµοσφαιρικής απόσταξης σε υγραέρια. Αυτό είναι δύσκολο να γίνει µετά την εγκατάσταση της µονάδας δεδοµένου ότι η επεξεργασία των υπολειµµάτων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή σε σχέση µε συστατικά όπως ασφαλτένια, τέφρα, και περιεκτικότητα σε µέταλλα της τροφοδοσίας. Η υδρογονοεπεξεργασία εξετάζεται στο Κεφάλαιο 11, ενώ των τροφοδοσιών της υδρογονοπυρόλυσης και τα αντίστοιχα δίνονται στον Πίνακα Πίνακας 10.1 Τροφοδοσίες και προϊόντα υδρογονοπυρόλυσης Τροφοδοσία Προϊόντα Κηροζίνη Νάφθα Ελαφρύ gasoil Νάφθα και/ή καύσιµο αεριωθουµένων Βαρύ gasoil Νάφθα, καύσιµο αεριωθουµένων και/ή ντήζελ Gasoil κενού (VGO) Νάφθα, καύσιµο αεριωθουµένων, ντήζελ, λιπαντικά F LO Νάφθα F HO Νάφθα και/ή µέσα αποστάγµατα LGO Εξανθράκωσης Νάφθα και/ή µέσα αποστάγµατα HGO Εξανθράκωσης Νάφθα και/ή µέσα αποστάγµατα 10.2 Αντιδράσεις Υδρογονοπυρόλυσης Αν και υπάρχουν εκατοντάδες αντιδράσεις που πραγµατοποιούνται ταυτόχρονα κατά την υδρογονοπυρόλυση, είναι γενικά παραδεκτό ότι ο µηχανισµός της υδρογονοπυρόλυσης είναι ίδιος µε αυτόν της καταλυτικής πυρόλυσης µε την προσθήκη της υδρογόνωσης (Σχήµα 10.1). Καταλυτική πυρόλυση είναι η σχάση ενός απλού δεσµού άνθρακα άνθρακα, και υδρογόνωση είναι η προσθήκη υδρογόνου σε

3 ένα διπλό δεσµό άνθρακα άνθρακα. Ένα παράδειγµα σχάσης ενός απλού δεσµού άνθρακα άνθρακα, ακολουθούµενης από υδρογόνωση είναι το επόµενο: H 3 H 2 H 3 6 Θερµότητα H 3 H 2 H 2 H 3 + H 2 H H 2 H 3 H 2 H 2 H H 2 H H 3 3 H 2 H 2 H 3 + Θερµότητα Αυτό δείχνει ότι η πυρόλυση και η υδρογόνωση είναι συµπληρωµατικές, καθώς η πυρόλυση παράγει ολεφίνες για υδρογόνωση, ενώ η υδρογόνωση παρέχει τη θερµότητα που απαιτεί η πυρόλυση. Η αντίδραση πυρόλυσης είναι ενδόθερµη και η αντίδραση υδρογόνωσης εξώθερµη. Η συνολική αντίδραση είναι εξώθερµη, µια και οι εξώθερµες αντιδράσεις υδρογόνωσης είναι περισσότερες από τις ενδόθερµες αντιδράσεις πυρόλυσης. Αυτή η περίσσεια θερµότητας προκαλεί αύξηση της θερµοκρασίας του αντιδραστήρα και επιταχύνει το ρυθµό αντίδρασης. Η θερµοκρασία ρυθµίζεται µε προσθήκη ρευµάτων υδρογόνου ψύξης στους αντιδραστήρες για απορρόφηση της περίσσειας θερµότητας της αντίδρασης. 6 H 13 H H H H H H H H 2 H 5 Μερικός Κορεσµός 2H 2 Σχήµα H 13 H ιαχωρισµός ακτυλίων 6 H 13 H H H H H H Υδρογονοπυρόλυση Πλευρικής Αλυσίδας H 2 και Ισοµερισµός H 3 H 3 H 7 H 3 H 2 H 2 H 2 H 5 H H H H 4H 2 + H + H H H 2 H 2 H H Ισοεξάνιο Αιθυλο βενζόλιο Τυπικές αντιδράσεις υδρογονοπυρόλυσης 2 H 5 H 2 H 2 H 2 H 5 H2 Αιθυλο κυκλοεξάνιο 2 H 5 Μια άλλη αντίδραση που εµφανίζεται και επεξηγεί τη συµπληρωµατική λειτουργία των αντιδράσεων υδρογόνωσης και πυρόλυσης είναι η αρχική υδρογόνωση µιας συµπυκνωµένης αρωµατικής ένωσης σε µια κυκλοπαραφίνη. Αυτό επιτρέπει στην

4 επακόλουθη πυρόλυση να προχωρήσει σε µεγάλη έκταση και µετατρέπει έτσι ένα χαµηλής αξίας cycle oil καταλυτικής πυρόλυσης σε ένα χρήσιµο προϊόν. Ο ισοµερισµός είναι ένας άλλος τύπος αντίδρασης που εµφανίζεται στην υδρογονοπυρόλυση και συνοδεύει την αντίδραση πυρόλυσης. Τα ολεφινικά προϊόντα που διαµορφώνονται υδρογονώνονται γρήγορα, διατηρώντας κατά συνέπεια µια υψηλή συγκέντρωση των υψηλού αριθµού οκτανίου ισοπαραφινών και αποτρέποντας την ανάδροµη αντίδραση πίσω στα µόρια ευθείας αλυσίδας. Ένα ενδιαφέρον σηµείο σχετικά µε την υδρογονοπυρόλυση αυτών των ενώσεων είναι τα σχετικά µικρά ποσά προπανίου και ελαφρύτερων συστατικών που παράγονται σε σύγκριση µε τις συνήθεις διεργασίες πυρόλυσης. Η ογκοµετρική παραγωγή των υγρών προϊόντων µπορεί να είναι υψηλή ως 125% της τροφοδοσίας επειδή τα υδρογονωµένα προϊόντα έχουν µια χαµηλότερη πυκνότητα από την τροφοδοσία. Οι αντιδράσεις υδρογονοπυρόλυσης πραγµατοποιούνται κανονικά σε µέσες θερµοκρασίες καταλύτη µεταξύ 290 και 400 (550 έως 750 F) και σε πιέσεις αντιδραστήρα µεταξύ 8275 και kpa (1200 και 2000 psig). Η ανακυκλοφορία µεγάλων ποσοτήτων υδρογόνου µε την τροφοδοσία αποτρέπει την υπερβολική απενεργοποίηση των καταλυτών και επιτρέπει µακροχρόνια λειτουργία χωρίς αναγέννηση των καταλυτών. Η προσεκτική προετοιµασία της τροφοδοσίας είναι επίσης απαραίτητη προκειµένου να αφαιρεθούν συστατικά που δηλητηριάζουν τους καταλύτες και για να δώσει µεγάλη διάρκεια ζωής στους καταλύτες. Συχνά η τροφοδοσία υφίσταται υδρογονοκατεργασία για να αποµακρυνθούν ενώσεις θείου και αζώτου καθώς επίσης και µέταλλα προτού σταλεί στο πρώτο στάδιο υδρογονοπυρόλυσης ή, µερικές φορές, ο πρώτος αντιδραστήρας στη σειρά των αντιδραστήρων µπορεί να χρησιµοποιηθεί για αυτόν το λόγο Προετοιµασία Τροφοδοσίας Οι καταλύτες υδρογονοπυρόλυσης είναι ευαίσθητοι στη δηλητηρίαση από µεταλλικά άλατα, οξυγόνο, θείο και οργανικές ενώσεις αζώτου στην τροφοδοσία. Η τροφοδοσία υφίσταται υδρογονοκατεργασία για την αποµάκρυνση ενώσεων θείου, αζώτου και οξυγόνου. Μόρια που περιέχουν µέταλλα πυρολύονται και τα µέταλλα παραµένουν στον καταλύτη. Οι ενώσεις θείου και αζώτου δίνουν κατά τη µετατροπή τους υδρόθειο και αµµωνία. Αν και οι οργανικές ενώσεις θείου µπορούν να δράσουν ως µόνιµοι απενεργοποιητές των καταλυτών, η παραγόµενη αµµωνία δεν έχει µόνµη επίδραση στους καταλύτες. Για µερικούς τύπους καταλυτών υδρογονοπυρόλυσης, η παρουσία υδροθείου σε χαµηλές συγκεντρώσεις δρα ως παρεµποδιστής του κορεσµού αρωµατικών δακτυλίων. Αυτό έχει θετικό αποτέλεσµα όταν επιδιώκεται η µεγιστοποίηση παραγωγής βενζίνης καθώς µειώνεται η κατανάλωση υδρογόνου και παράγεται προϊόν υψηλότερου αριθµού οκτανίου. Κατά την υδρογονοκατεργασία πραγµατοποιούνται µερικές αντιδράσεις υδρογόνωσης όπως κορεσµός ολεφινών και κορεσµός αρωµατικών δακτυλίων, αλλά στις συνθήκες που πραγµατοποιείται η πυρόλυση είναι ασήµαντη. Οι θερµότητες των εξώθερµων αντιδράσεων αποθείωσης και απαζώτωσης είναι υψηλές [περίπου 2400 ως 2800 kj/nm 3 καταναλισκόµενου υδρογόνου (65 ως 75 Btu/scf)]. Εάν οι περιεκτικότητες της τροφοδοσίας σε θείο και άζωτο είναι υψηλές, η συνολική θερµότητα της αντίδρασης είναι πολύ υψηλή. Μια άλλη έντονα εξώθερµη αντίδραση της υδρογονοκατεργασίας είναι ο κορεσµός των ολεφινών που αποδίδει περίπου 5200 kj/nm 3 (140 Btu/scf) καταναλισκόµενου υδρογόνου. Για τροφοδοσίες που προέρχονται από µονάδες πυρόλυσης η περιεκτικότητα σε ολεφίνες είναι υψηλή, οπότε η θερµότητα που εκλύεται είναι ακόµη µεγαλύτερη. Για τροφοδοσίες από ατµοσφαιρική απόσταξη ή απόσταξη υπό

5 κενό, η περιεκτικότητα σε ολεφίνες είναι αµελητέα, εποµένως δεν υπάρχει συµβολή στη θερµότητα της αντίδρασης. Η συνολική θερµότητα της αντίδρασης για τις περισσότερες µονάδες υδρογονοκατεργασίας που χρησιµοποιούνται για την προετοιµασία της τροφοδοσίας της υδρογονοπυρόλυσης είναι περίπου 166 ως 232 MJ/m 3 ( ως Btu/bbl) τροφοδοσίας. Εκτός από την αποµάκρυνση ενώσεων θείου, αζώτου και µετάλλων, πρέπει να µειωθεί η περιεκτικότητα της τροφοδοσίας σε υγρασία κάτω από 25 ppm, επειδή στις συνθήκες που απαιτούνται για την υδρογονοπυρόλυση ο ατµός προκαλεί κατάρρευση της κρυσταλλικής δοµής των καταλυτών και συσσωµάτωση των ατόµων σπανίων γαιών (ενεργά συστατικά του καταλύτη). Η αποµάκρυνση του νερού γίνεται µε διέλευση µέσω ξηραντήρων που περιέχουν silica gel ή µοριακά κοσκινα. Εξαιρέσεις αποτελούν οι διεργασίες Unicracking και GOFining, οι οποίες έχουν ανοχή µέχρι 400 ως 500 ppm περιεκτικότητα σε νερό, οπότε απαιτείται η αποµάκρυνση µόνο του ελεύθερου νερού από την τροφοδοσία. Κατά µέσο όρο, οι διεργασίες υδρογονοκατεργασίας απαιτούν περίπου 27 ως 54 m 3 υδρογόνου ανά m 3 τροφοδοσίας (150 ως 300 ft 3 υδρογόνου ανά bbl τροφοδοσίας) ιεργασία Υδρογονοπυρόλυσης Υπάρχει ένας αριθµός κατοχυρωµένων διεργασιών υδρογονοπυρόλυσης και µερικές δίνονται στον Πίνακα Με την εξαίρεση των διεργασιών H-Oil και L-Fining, όλες οι διεργασίες υδρογονοπυρόλυσης και υδρογονοεπεξεργασίας που είναι σε χρήση σήµερα είναι διεργασίες σταθερής κλίνης µε καθοδική ροή της τροφοδοσίας (υγρή φάση). Η διεργασία υδρογονοπυρόλυσης µπορεί να απαιτεί ένα ή δύο στάδια, ανάλογα µε τη διεργασία και την τροφοδοσία. Η ροή της διεργασίας είναι παραπλήσια για όλες τις διεργασίες σταθερής κλίνης, και ως τυπικό παράδειγµα θα περιγραφεί η διεργασία GOFining. Πίνακας 10.2 Κατοχυρωµένες διεργασίες υδρογονοπυρόλυσης ιεργασία Εταιρία Isomax hevron και UOP, LL Unicracking UOP GOFining Exxon Research and Engineering Ultracracking BP Amoco Shell Shell Development o. BASF-IFP Badische Anilin und Soda Fabrik, και Institute Francais Petrole Unibon UOP, LL Η διεργασία GOFining είναι µια αναγεννόµενη διεργασία σταθερής κλίνης που χρησιµοποιεί ως καταλύτη µοριακά κόσκινα εµποτισµένο µε µέταλλα σπανίων γαιών. Η διεργασία χρησιµοποιεί υδρογονοπυρόλυση είτε ενός σταδίου είτε δύο σταδίων µε τυπικές συνθήκες λειτουργίας από 350 έως 420 και από έως kpa ( F και psi). Η θερµοκρασία και η πίεση µεταβάλλονται µε τη διάρκεια χρήσης του καταλύτη, τα επιθυµητά προϊόντα και τις ιδιότητες της τροφοδοσίας. Η επιλογή της χρήσης συστήµατος ενός ή δύο σταδίων εξαρτάται από το µέγεθος της µονάδας και το επιθυµητό προϊόν. Για τις περισσότερες τροφοδοσίες το ένα στάδιο είναι αρκετό για να µετατρέψει το σύνολο της τροφοδοσίας σε βενζίνη και ελαφρύτερα προϊόντα µε ανακύκλωση των βαρύτερων συστατικών στον αντιδραστήρα. Το διάγραµµα ροής µιας µονάδας δύο σταδίων φαίνεται στο Σχήµα 10.2 a και b

6 Σχήµα 10.2 a. ιάγραµµα µονάδας υδρογονοπυρόλυσης δύο σταδίων τµήµα αντίδρασης

7 Σχήµα 10.2 b. ιάγραµµα µονάδας υδρογονοπυρόλυσης δύο σταδίων τµήµα κλασµάτωσης

8 Εάν χρησιµοποιηθεί µόνο ένα στάδιο, το διάγραµµα ροής είναι το ίδιο µε το πρώτο στάδιο της µονάδας δύο σταδίων, εκτός από την ανακύκλωση του προϊόντος πυθµένα της στήλης κλασµάτωσης στον αντιδραστήρα. Η φρέσκια τροφοδοσία αναµιγνύεται µε το φρέσκο (makeup) υδρογόνο και το αέριο ανακυκλοφορίας (υψηλής περιεκτικότητας σε υδρογόνο) και οδηγείται στο φούρνο και στη συνέχεια στον πρώτο αντιδραστήρα. Εάν η τροφοδοσία δεν έχει υποστεί υδρογονοκατεργασία, υπάρχει ένας αντιδραστήρας προστασίας (guard reactor) πριν τον πρώτο αντιδραστήρα υδρογονοπυρόλυσης. Ο αντιδραστήρας προστασίας περιέχει συνήθως έναν τροποποιηµένο καταλύτη υδρογονοκατεργασίας κοβαλτίου µολυβδαινίου Tή σίλικα αλούµινα για να µετατρέψει τις οργανικές ενώσεις θείου και αζώτου σε υδρόθειο, αµµωνία και υδρογονάνθρακες, για να προστατευθούν τα πολύτιµα µέταλλα των επόµενων αντιδραστήρων. Οι αντιδραστήρες υδρογονοπυρόλυσης λειτουργούν σε θερµοκρασίες κατάλληλες για τη µετατροπή του 40 ως 50% κ.ό. της εξόδου του αντιδραστήρα σε συστατικά µε περιοχή βρασµού κάτω από τους 205 (400 F). Η έξοδος του αντιδραστήρα διέρχεται µέσω εναλλακτών θερµότητας και οδηγείται στο διαχωριστή υψηλής πίεσης όπου διαχωρίζονται αέρια µε υψηλή περιεκτικότητα σε υδρογόνο και ανακυκλώνονται στο πρώτο στάδιο, αναµιγνυόµενα µε φρέσκια τροφοδοσία και υδρογόνο. Το υγρό προϊόν από το διαχωριστή αποστέλλεται σε στήλη αποβουτανίωσης, (σταθεροποιητής στην ουσία), όπου διαχωρίζονται τα 4 και ελαφρύτερα αέρια ως προϊόν κορυφής. Το προϊόν πυθµένα του αποβουτανιωτή αποστέλλεται στη στήλη κλασµάτωσης όπου ως προϊόν κορυφής παράγεται ελαφριά νάφθα, ενώ ως πλευρικά προϊόντα βαριά νάφθα, κηροζίνη και gasoil. Το προϊόν πυθµένα χρησιµοποιείται ως τροφοδοσία του δεύτερου σταδίου αντίδρασης. Η µονάδα µπορεί να λειτουργήσει µε στόχο είτε τη µεγιστοποίηση της παραγωγής βενζίνης είτε τη µεγιστοποίηση της παραγωγής µέσων αποσταγµάτων (Πίνακας 10.3). Το υπόλειµµα της στήλης κλασµάτωσης αναµιγνύεται µε υδρογόνο ανακυκλοφορίας από το δεύτερο στάδιο και αποστέλλεται αφού διέλθει από το φούρνο στον αντιδραστήρα δευτέρου σταδίου. Εδώ οι θερµοκρασίες είναι τέτοιες ώστε ο βαθµός µετατροπής του ελαίου που δε µετατράπηκε στον αντιδραστήρα πρώτου σταδίου και από την ανακύκλωση του δευτέρου σταδίου να είναι 50 70% κ.ό. ανά διέλευση. Το προϊόν του δεύτερου αντιδραστήρα ενώνεται µε το προϊόν του πρώτου αντιδραστήρα πριν την κλασµάτωση. Τόσο ο αντιδραστήρας πρώτου όσο και ο αντιδραστήρας δεύτερου σταδίου περιέχουν αρκετές κλίνες καταλύτη. Ο βασικός λόγος της ύπαρξης διαφορετικών κλινών είναι η ύπαρξη θέσεων για εισαγωγή ψυχρού υδρογόνου ανακυκλοφορίας στους αντιδραστήρες για έλεγχο της θερµοκρασίας. Επιπλέον, η αναδιανοµή της τροφοδοσίας και του υδρογόνου βοηθούν στην πιο οµοιόµορφη χρήση του καταλύτη. Όταν οι µονάδες υδρογονοπυρόλυσης λειτουργούν για πλήρη µετατροπή µέσων κλασµάτων σε βενζίνη, οι αποδόσεις σε βοβουτάνιο και βαρύτερους υγρούς υδρογονάνθρακες κυµαίνονται συνήθως από 120 έως 125% κ.ό. της φρέσκιας τροφοδοσίας Καταλύτης Υδρογονοπυρόλυσης Υπάρχουν διαθέσιµοι διάφοροι καταλύτες υδρογονοπυρόλυσης και η σύνθεσή τους προσαρµόζεται στη διεργασία, την τροφοδοσία, και επιθυµητά τα προϊόντα. Οι περισσότεροι από τους καταλύτες υδρογονοπυρόλυσης αποτελούνται από ένα κρυσταλλικό µίγµα σίλικα αλούµινα µε µια µικρή οµοιόµορφα κατανεµηµένη ποσότητα σπανίων γαιών που περιλαµβάνεται µέσα στο κρυσταλλικό πλέγµα. Το µίγµα σίλικα αλουµίνα του καταλύτη παρέχει την πυρολιτική δραστικότητα ενώ τα

9 µέταλλα σπανίων γαιών προωθούν την υδρογόνωση. Η δραστικότητα των καταλυτών µειώνεται µε τη χρήση, και οι θερµοκρασίες αντιδραστήρων αυξάνονται κατά τη διάρκεια ενός κύκλου λειτουργίας για να αυξηθεί ο ρυθµός της αντίδρασης και να διατηρηθεί η µετατροπή στον επιθυµητό βαθµό. Η εκλεκτικότητα των καταλυτών µεταβάλλεται επίσης µε το χρόνο χρήσης και όσο αυξάνεται η θερµοκρασία για να διατηρηθεί η µετατροπή, τόσο αυξάνει η παραγωγή αερίου εις βάρος της βενζίνης. Με τις συνήθεις τροφοδοσίες θα χρειαστούν από δύο έως τέσσερα έτη λειτουργίας για να µειωθεί η δραστικότητα των καταλυτών από τη συσσώρευση κοκ και άλλων αποθέσεων σε επίπεδο που θα απαιτήσει την αναγέννηση του καταλύτη. Η αναγέννηση πραγµατοποιείται µε καύση των αποθέσεων, και η δραστικότητα των καταλυτών αποκαθίσταται κοντά στο αρχικό επίπεδό της. Ο καταλύτης µπορεί να υποβληθεί σε διάφορους κύκλους αναγέννησης προτού να είσαι απαραίτητο να αντικατασταθεί Νάφθα 5 85 (% κ.ό.) Υδρογόνο m 3 /m 3 Τροφοδοσίας Συντελεστής Χαρακτηρισµού K W Τροφοδοσίας Σχήµα Πυκνότητα Τροφοδοσίας (g/ml, 15 ) Προσεγγιστικές απαιτήσεις υδρογονοπυρόλυσης σε υδρογόνο

10 Σχεδόν όλοι οι καταλύτες υδρογονοπυρόλυσης χρησιµοποιούν ως βάση σίλικα αλούµινα, ενώ τα µέταλλα σπανίων γαιών µεταβάλλονται ανάλογα µε τον κατασκευαστή του καταλύτη. Τα µέταλλα που χρησιµοποιούνται πιο συχνά είναι λευκόχρυσος, παλλάδιο, βολφράµιο και νικέλιο Μεταβλητές Λειτουργίας Η ένταση της αντίδρασης υδρογονοπυρόλυσης µετριέται µε το βαθµό µετατροπής της τροφοδοσίας σε ελαφρύτερα προϊόντα. Η µετατροπή ορίζεται ως το επί τοις εκατό κατ' όγκο της τροφοδοσίας που διασπάται προς σχηµατισµό προϊόντων µε περιοχή βρασµού κάτω του τελικού σηµείου του επιθυµητού προϊόντος. Για να συγκριθούν οι βαθµοί µετατροπής είναι απαραίτητο να συγκριθούν οι αποδόσεις ως προς προϊόν µε ίδιο τελικό σηµείο βρασµού. εδοµένη µετατροπή σε προϊόν χαµηλού τελικού σηµείου βρασµού αντιστοιχεί σε πιο έντονη διεργασία σε σχέση µε ίδια µετατροπή ως προς προϊόν υψηλότερου τελικού σηµείου βρασµού. Οι κύριες µεταβλητές της διεργασίας είναι η θερµοκρασία και πίεση του αντιδραστήρα, η ταχύτητα χώρου αντιδραστήρα, η κατανάλωση υδρογόνου, η περιεκτικότητα της τροφοδοσίας σε άζωτο και η περιεκτικότητα των αερίων σε υδρόθειο Θερµοκρασία Αντιδραστήρα Η θερµοκρασία του αντιδραστήρα είναι ο πρώτος τρόπος ρύθµισης της µετατροπής. Σε κανονικές συνθήκες αντιδραστήρα µια αύξηση της θερµοκρασίας κατά 10 (20 F) διπλασιάζει σχεδόν το ρυθµό αντίδρασης, αλλά δεν επηρεάζει σηµαντικά το επίπεδο µετατροπής επειδή ένα µέρος της αντίδρασης λαµβάνει χώρα σε συστατικά τα οποία έχουν ήδη µετατραπεί σε προϊόν µε τελικό σηµείο βρασµού χαµηλότερο του επιθυµητού. Καθώς προχωρά ο κύκλος χρήσης του καταλύτη, είναι απαραίτητη η αύξηση της µέσης θερµοκρασίας του αντιδραστήρα κατά περίπου 0.05 ως 0.1 (0.1 ως 0.2) F ανά ηµέρα για να αντισταθµιστεί η απώλεια δραστικότητας του καταλύτη Πίεση Αντιδραστήρα Η κύρια επίδραση της πίεσης του αντιδραστήρα είναι στις µερικές πιέσεις του υδρογόνου και της αµµωνίας. Αύξηση της συνολικής πίεσης αυξάνει τη µερική πίεση και του υδρογόνου και της αµµωνίας. Η µετατροπή αυξάνει µε αύξηση της µερικής πίεσης του υδρογόνου και µειώνεται µε αύξηση της µερικής πίεσης της αµµωνίας. Η επίδραση του υδρογόνου είναι µεγαλύτερη, εποµένως η αύξηση της συνολικής πίεσης αυξάνει τη µετατροπή Ταχύτητα Αντίδρασης Η ταχύτητα χώρου αντιδραστήρα είναι ο λόγος της παροχής υγρού (m 3 /h), προς τον όγκο του καταλύτη (m 3 ). Ο όγκος του καταλύτη είναι σταθερός, εποµένως η ταχύτητα χώρου αντιδραστήρα εξαρτάται άµεσα από το ρυθµό ροής της τροφοδοσίας. Καθώς η τροφοδοσία αυξάνει, µειώνεται ο χρόνος επαφής της τροφοδοσίας µε τον καταλύτη και µειώνεται η µετατροπή. Για να διατηρηθεί η µετατροπή στα επιθυµητά επίπεδα µε αυξηµένη τροφοδοσία, είναι απαραίτητο να αυξηθεί η θερµοκρασία Περιεκτικότητα σε Άζωτο Η περιεκτικότητα της τροφοδοσίας σε οργανικό άζωτο έχει µεγάλη σηµασία, καθώς ο καταλύτης απενεργοποιείται όταν έρχεται σε επαφή µε οργανικές αζωτούχες ενώσεις. Αύξηση της περιεκτικότητας της τροφοδοσίας σε οργανικό άζωτο οδηγεί σε µείωση

11 της µετατροπής Υδρόθειο Σε χαµηλές συγκεντρώσεις το υδρόθειο δρα ως καταλύτης παρεµπόδισης του κορεσµού αρωµατικών δακτυλίων. Αυτό µειώνει την κατανάλωση υδρογόνου και παράγει ελαφρύ προϊόν υψηλότερου αρωµατικού οκτανίου, λόγω της αυξηµένης συγκέντρωσης αρωµατικών ενώσεων. Όµως, η υδρογονοπυρόλυση παρουσία µικρής ποσότητας υδροθείου παράγει συνήθως κηροζίνη πολύ χαµηλού σηµείου καπνού. Σε υψηλές συγκεντρώσεις υδροθείου παρατηρούνται προβλήµατα διάβρωσης εξοπλισµού και µείωσης της δραστικότητας του καταλύτη Βαρείς Πολυπυρηνικοί Αρωµατικοί Υδρογονάνθρακες (HPNA) Βαρείς πολυπυρηνικοί υδρογονάνθρακες σχηµατίζονται σε µικρές ποσότητες από τις αντιδράσεις υδρογονοπυρόλυσης, και όταν ανακυκλώνεται το προϊόν πυθµένα της στήλης κλασµάτωσης µπορεί να αυξηθεί η συγκέντρωσή τους και να προκαλέσει αποθέσεις στους εναλλάκτες θερµότητας και τον εξοπλισµό. Για τον έλεγχο του προβλήµατος µπορεί να απαιτηθεί µείωση του τελικού σηµείου βρασµού της τροφοδοσίας ή αποµάκρυνση ενός µέρους του προϊόντος πυθµένα της στήλης κλασµάτωσης (µείωση της ποσότητας ανακύκλωσης) Αποδόσεις Υδρογονοπυρόλυσης Οι αποδόσεις της υδρογονοπυρόλυσης είναι συνάρτηση του τύπου του αργού πετρελαίου, των διεργασιών που έχουν προηγηθεί, τον τύπο και τη δραστικότητα του χρησιµοποιούµενου καταλύτη, και τις συνθήκες λειτουργίας. Τυπικές αποδόσεις για τροφοδοσίες από ατµοσφαιρική απόσταξη και από πυρόλυση δίνονται στον Πίνακα Η ποιότητα των προϊόντων εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από την ποιότητα της τροφοδοσίας, τις συνθήκες λειτουργίας της µονάδας, και τα επιδιωκόµενα προϊόντα. Οι Πίνακες 10.4 και 10.5 δίνουν αποδόσεις και ποιότητα προϊόντων για διαφορετικές τροφοδοσίες και συνθήκες λειτουργίας µονάδων υδρογονοπυρόλυσης. Πίνακας 10.3 Αποδόσεις υδρογονοπυρόλυσης Νάφθα Κηροζίνη Ντήζελ Αποδόσεις σε gasoil εξανθράκωσης και υπόλειµµα F (% κ.ό.) Βουτάνια (180 F) ( F) Κηροζίνη ή Ντήζελ Σύνολο Αποδόσεις σε gasoil εξανθράκωσης και υπόλειµµα F (% κ.ό.) Βουτάνια (185 F) ( F) ( F) (+650 F) 35.0 Σύνολο Για το παράδειγµα που θα αναπτυχθεί, οι αποδόσεις για την παραγωγή βενζίνης προέρχονται από τη µεθοδολογία του W. L. Nelson. Τα δεδοµένα που απαιτούνται για τους υπολογισµούς είναι ο δείκτης χαρακτηρισµού Watson (K w ) της τροφοδοσίας

12 και η κατανάλωση υδρογόνου (m 3 /m 3 ακολουθείται η εξής διαδικασία: τροφοδοσίας). Με αυτά τα δεδοµένα, K W = K W = % κ.ό. Απόδοση σε Νάφθα K W = K W = KW = KW = Σύσταση Αερίου, χωρίς Η 2 (mole %) Σχήµα % κ.ό. Απόδοση σε Νάφθα 5 82 Αποδόσεις υδρογονοπυρόλυσης σε νάφθα 5 82 (180 F) και νάφθα ( F) 1. Από το Σχήµα 10.4 υπολογίζεται η % κ.ό. νάφθα 5 82 (180 F). 2. Από το Σχήµα 10.5, την % κ.ό. απόδοση σε 5 82 (180 F) νάφθα και το K w της τροφοδοσίας υπολογίζεται η % κ.ό. απόδοση σε ( F) νάφθα. 3. Ο υπολογισµός των % κ.ό. βουτανίων που παράγονται γίνεται από τη σχέση: % κ.ό. i 4 = [% κ.ό. ( 5 82 )] % κ.ό. κ 4 = [% κ.ό. ( 5 82 )] 4. Η % κ.β. απόδοση σε προπάνιο και ελαφρύτερα συστατικά υπολογίζεται από τη σχέση: % κ.β. 3 και ελαφρύτερα = [% κ.ό. ( 5 82 )]

13 Συντελεστής Χαρακτηρισµού K W Προϊόντων Σχήµα 10.5 K W Τροφοδοσίας Θερµοκρασία ( ) Συντελεστής χαρακτηρισµού προϊόντων υδρογονοπυρόλυσης Υδρογόνο (% κ.β.) Μέσο Ογκοµετρικό Σηµείο Βρασµού Σχήµα Συντελεστής Χαρακτηρισµού K W Περιεκτικότητα υδρογονανθράκων σε υδρογόνο Είναι απαραίτητο να πραγµατοποιηθούν και ισοζύγιο µάζας και ισοζύγιο όγκου στη µονάδα. Οι πυκνότητες των προϊόντων µπορούν να υπολογιστούν από τους συντελεστές χαρακτηρισµού K w των προϊόντων που προκύπτουν από το Σχήµα 10.5 και τα µέσα σηµεία βρασµού των 55, 138 και 238 (131, 281, και 460 F) για τα κλάσµατα 5 82 (180 F) νάφθα, ( F) νάφθα, και +205 (+400 F), αντίστοιχα. Η µάζα του κλάσµατος (+400 F) υπολογίζεται µε

14 διαφορά. Για την κατανοµή των µέσων κλασµάτων σε κηροζίνη και gasoil χρησιµοποιούνται τα Σχήµατα 10.7 για υδρογονοπυρόλυση δύο σταδίων (πλήρους µετατροπής) και 10.8 για ήπια υδρογονοπυρόλυση (mild hydrocracking). Στη συνολική µάζα της τροφοδοσίας πρέπει να υπολογιστεί και η κατανάλωση σε υδρογόνο. 50 Απόδοση σε Μέσα Αποστάγµατα (% κ.β.) Gasoil Κηροζίνη Βαθµός Μετατροπής (% κ.ό.) Σχήµα 10.7 Απόδοση υδρογονοπυρόλυσης πλήρους µετατροπής σε µέσα αποστάγµατα Πίνακας 10.5 Αποδόσεις και ποιότητα προϊόντων ήπιας υδρογονοπυρόλυσης (MH) (Τροφοδοσία VGO από Arabian Light) Μετατροπή Πίεση H 2, kpa (psi) 5500 (800) 5500 (800) 8600 (1250) Αποδόσεις Νάφθα, % κ.β Κηροζίνη, % κ.β Gasoil, % κ.β VGO Τροφοδοσία F, % κ.β Κατανάλωση H 2, % κ.β Ποιότητα Προϊόντων Κηροζίνη Θείο, ppm Σηµείο Καπνού, mm Gasoil Θείο, ppm Αριθµός Κετανίου Οι περιεκτικότητες των προϊόντων σε υδρογόνο, εκτός της βαριάς νάφθας [ ( F)], µπορούν να εκτιµηθούν από το Σχήµα Η βαριά νάφθα είναι

15 πολύ ναφθενική και περιέχει από 13.3 ως 14.5% κ.β. υδρογόνο (µέσος όρος 13.9%). Η απώλεια υδρογόνου λόγω διάλυσης στα προϊόντα εκτιµάται ως 2.85 kg/m 3 τροφοδοσίας (1 lb/bbl) [2.3 ως 3.7 kg H2/m 3 τροφοδοσίας (0.8 ως 1.3 lb H 2 /bbl)]. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι εάν η απόδοση σε 5 82 (180 F) νάφθα είναι µεγαλύτερη από 25 ως 30% κ.ό., η απόδοση σε βαριά νάφθα [ ( F)] θα υπολογιστεί από µια καµπύλη που έχει αρνητική κλίση. Αυτό υποδεικνύει περιοχή µη οικονοµικής λειτουργίας επειδή η βαριά νάφθα πυρολύεται σε ελαφρύτερα συστατικά. Θα πρέπει να επιλεγεί µια περιοχή λιγότερο έντονης πυρόλυσης. 30 Απόδοση σε Μέσα Αποστάγµατα (% κ.β.) Gasoil Κηροζίνη Σχήµα Βαθµός Μετατροπής (% κ.ό.) Απόδοση ήπιας υδρογονοπυρόλυσης σε µέσα αποστάγµατα Η σύσταση του ρεύµατος των 3 και ελαφρύτερων συστατικών κυµαίνεται ανάλογα µε τις ιδιότητες της τροφοδοσίας και τις συνθήκες λειτουργίας. Για προκαταρκτικούς υπολογισµούς µπορεί να χρησιµοποιηθεί η ακόλουθη σύσταση: % κ.ό. % κ.β Σύνολο Οι τιµές αυτές έχουν προκύψει ως µέσοι όροι αποτελεσµάτων από την επεξεργασία δεκατριών τροφοδοσιών από gasoil ατµοσφαιρικής απόσταξης έως gasoil εξανθράκωσης και καταλυτικής πυρόλυσης. Εντός των ορίων ακρίβειας των δεδοµένων, βρέθηκε η ίδια µέση σύσταση για τα 3 και ελαφρύτερα συστατικά και για λειτουργία µε στόχο τη µεγιστοποίηση της παραγωγής βενζίνης και για τη µεγιστοποίηση της παραγωγής κηροζίνης. Οι απαιτήσεις σε βοηθητικές παροχές µιας µονάδας υδρογονοπυρόλυσης ανά µονάδα

16 τροφοδοσίας είναι: Υδρογόνο m 3 /m 3 (scf/bbl) 178 (1000) 356 (2000) 534 (3000) Ατµός, kg/m 3 (lb/bbl) 143 (50) 214 (75) 286 (100) Ηλεκτρική ενέργεια, kwh/m 3 (kwh/bbl) a 50 (8) 82 (13) 113 (18) Ανακυκλοφορία νερού ψύξης, m 3 /m 3 (gal/bbl) b 7.1 (300) 10.7 (450) 14.3 (600) Καύσιµα, MJ/m 3 (Mbtu/bbl) b 0.66 (0.1) 1.32 (0.2) 1.98 (0.3) Αντικατάσταση καταλύτη, /m 3 ($/bbl) 0.24 (0.05) 0.48 (0.1) 0.97 (0.2) a Περιλαµβάνει ηλεκτρικό κινητήρα για τους συµπιεστές ανακυκλοφορίας υδρογόνου b 17 (30 F) αύξηση, περίπου 50% αυτής της απαίτησης µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την προθέρµανση νερού ατµοπαραγωγής (BFW). Πίνακας 10.6 Αποδόσεις και ποιότητα προϊόντων υδρογονοπυρόλυσης (Isocracking) (Τροφοδοσία διάφορα VGO) Λειτουργία Ντήζελ + Ντήζελ + Ντήζελ Κηροζίνη (Μεγιστοποίηση) Κηροζίνη Λιπαντικά Τροφοδοσία Πυκνότητα, g/ml ( API) (24.3) (24.3) (24.3) (21.3) Όρια TBP, ( F) ( ) ( ) ( ) ( ) Άζωτο, ppm Θείο, % κ.β Αποδόσεις Νάφθα, % κ.ό Κηροζίνη, % κ.ό Gasoil, % κ.ό VGO, % κ.ό Ποιότητα Προϊόντων Κηροζίνη Σηµείο Καπνού, mm Gasoil Αριθµός Κετανίου VGO είκτης Ιξώδους (ως έχει) είκτης Ιξώδους (αποπαραφινωµένο) Τρόποι Λειτουργίας Υδρογονοπυρόλυσης Οι µονάδες υδρογονοπυρόλυσης πλήρους µετατροπής είναι πολύ δαπανηρές τόσο ως προς το κόστος εγκατάστασης όσο και ως προς το λειτουργικό κόστος λόγω των πολύ υψηλών πιέσεων λειτουργίας [ kpa ( psi)]. Ως αποτέλεσµα, σχεδιάζονται µονάδες για να λειτουργήσουν σε χαµηλότερες πιέσεις ώστε να εκµεταλλευτούν µερικά από τα πλεονεκτήµατα της υδρογονοπυρόλυσης, αλλά σε συνθήκες χαµηλότερου κόστους. Αυτές οι µονάδες καλούνται ήπιας υδρογονοπυρόλυσης (mild hydrocracking, MH) ή µονάδες υδρογονοπυρόλυσης µέτριας πίεσης (moderate pressure hydrocracking, MPH). Η UOP αναφέρει τις µονάδες MPH ως µονάδες µερικής µετατροπής. Οι µονάδες MH λειτουργούν σε πιέσεις kpa ( psi) και οι µονάδες MPH σε πιέσεις kpa ( psi). Οι µονάδες MH χρησιµοποιούνται συχνά για τη µείωση σε θείο και άζωτο της τροφοδοσίας µονάδων καταλυτικής πυρόλυσης, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν την

17 παραγωγή ντήζελ. Με τροφοδοσία gasoil κενού (VGO) µπορούν να επιτευχθούν αποδόσεις έως 30% σε ντήζελ µε δείκτη κετανίου µεταξύ 30 και 40 [20]. Οι µονάδες MPH, λειτουργούν σε υψηλότερες πιέσεις και το κόστος τους είναι από 1.5 έως 1.8 φορές υψηλότερο από αυτό µιας µονάδας MH, και µπορούν να παράγουν 35 ως 40% ντήζελ µε δείκτη κετανίου 45 ως 50. Μπορούν επίσης να λειτουργήσουν µε στόχο την παραγωγή 10 ως 20% κηροζίνης µε σηµείο καπνού 15 ως 20. Οι µονάδες MH και MPH παρέχουν στα διυλιστήρια την ευελιξία να µπορούν να επιτυγχάνουν υψηλές αποδόσεις σε µέσα αποστάγµατα µε κόστος από 50 έως 80% αυτού των µονάδων υδρογονοπυρόλυσης πλήρους µετατροπής

18 Κεφάλαιο 11 Υδρογονοεπεξεργασία και Επεξεργασία Υπολείµµατος 11.1 Εισαγωγή Ο όρος υπόλειµµα (resid) αναφέρεται στα βαρύτερα συστατικά του πετρελαίου και είναι συνήθως το υπόλειµµα της στήλης ατµοσφαιρικής απόσταξης (atmospheric reduced crude, AR) µε αρχικό σηµείο βρασµού 345 (650 F) ή της στήλης απόσταξης υπό κενό (vacuum reduced crude, VR) µε αρχικό σηµείο βρασµού 565 (1050 F). Σε καθεµία περίπτωση, αυτά τα ρεύµατα περιέχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις θείου, αζώτου, και µετάλλων από το αργό πετρέλαιο από το οποίο προήλθαν, και οι αναλογίες υδρογόνου/άνθρακα στα µόρια είναι πολύ χαµηλότερες. Αυτές οι συγκεντρώσεις είναι πολύ υψηλότερες στην περίπτωση του υπολείµµατος κενού. Τα τελευταία χρόνια η πυκνότητα και η περιεκτικότητα σε θείο των αργών πετρελαίων που επεξεργάζονται στα ανά τον κόσµο διυλιστήρια έχουν αυξηθεί και συνεπώς ένα υψηλότερο ποσοστό των αργών πετρελαίων βρίσκεται στο κλάσµα µε περιοχή βρασµού 565+ (1050+ F). Στο παρελθόν αυτό το υπόλειµµα πωλείτο ως άσφαλτος (εάν το επέτρεπαν οι ιδιότητες του αργού πετρελαίου) ή ως βαρύ µαζούτ (για βιοµηχανία ή ναυτιλία). Τα πιο αυστηρά όρια εκποµπών ρύπων (για περιβαλλοντικούς λόγους) έχουν δυσχεράνει τη χρήση αυτών των βαρέων υπολειµµάτων, και τα περισσότερα υφίστανται επεξεργασία ώστε να µετατραπούν σε υλικά κατάλληλα για την τροφοδοσία µονάδων µετατροπής µε στόχο την αύξηση της παραγωγής καυσίµων µεταφορών. Η υψηλή τάση σχηµατισµού κοκ των υπολειµµάτων, λόγω της χαµηλής αναλογίες υδρογόνου/άνθρακα στα µόρια και όπως φαίνεται από της περιεκτικότητες σε ανθρακούχο υπόλειµµα onradson και Ramsbottom, προκαλεί γρήγορη απενεργοποίηση καταλυτών και υψηλά κόστη καταλυτών, ενώ και το νικέλιο και το βανάδιο των υπολειµµάτων δρουν ως καταλύτες για αντιδράσεις που δηµιουργούν κοκ και τους ελαφρούς αέριους υδρογονάνθρακες. Κατά συνέπεια, οι καταλυτικές διεργασίες για υπολείµµατα χρησιµοποιούν συνήθως ατµοσφαιρικό υπόλειµµα ως τροφοδοσία, ενώ το υπόλειµµα κενού υφίσταται συνήθως επεξεργασία σε µη καταλυτικές διεργασίες. Οι διεργασίες που χρησιµοποιούνται συνηθέστερα για την επεξεργασία ατµοσφαιρικού υπολείµµατος είναι µονάδες καταλυτικής πυρόλυσης και υδρογονοπυρόλυσης υπολείµµατος. Για υπολείµµατα κενού χρησιµοποιούνται θερµικές διεργασίες όπως ιξωδόλυση και εξανθράκωση (µε υστέρηση ή Flexicoking) Σύσταση Υπολείµµατος Κενού Τα υπολείµµατα κενού είναι σύνθετα µίγµατα υψηλού µοριακού βάρους και υψηλού σηµείου βρασµού ενώσεων που περιέχουν χιλιάδες υδρογονάνθρακες και οργανικές ενώσεις. Όλα τα προβληµατικά χαρακτηριστικά γνωρίσµατα επεξεργασίας της τροφοδοσίας µονάδων επεξεργασίες πετρελαίου βρίσκονται στα υπολείµµατα σε µεγαλύτερες συγκεντρώσεις απ' ό,τι σε οποιαδήποτε από τα αποστάγµατα. Επειδή είναι τόσο σύνθετα είναι δύσκολο να εκφραστούν οι συνθέσεις τους σε όρους χρήσιµους στις διεργασίες επεξεργασίας. Έχουν αναφερθεί πολλές έρευνες αναφορικά µε τις τεχνικές διαχωρισµού των υπολειµµάτων σε κλάσµατα µε χρήση διαλυτών, οι ιδιότητες των οποίων να µπορούν να συσχετιστούν µε τις τεχνικές επεξεργασίας και τα αποτελέσµατα. Χρησιµοποιείται υγρό προπάνιο για να εκχυλίσει το πετρελαϊκό κλάσµα από τα υπολείµµατα κενού,

19 ενώ έπειτα χρησιµοποιείται υγρό κ-πεντάνιο, κ-εξάνιο, ή κ-επτάνιο για να εκχυλίσει το κλάσµα ρητινών από το υπόλειµµα της εκχύλισης µε προπάνιο. Τα συστατικά που είναι αδιάλυτα είτε στο προπάνιο είτε στους βαρύτερους υδρογονάνθρακες καλούνται ασφαλτένια. S N N V O N N R S S N N V O N N R OH N N OH O N N O Σχήµα 11.1 Υποθετική δοµή µορίου ασφαλτενίου Το κλάσµα των ασφαλτενίων έχει πολύ µικρή αναλογία υδρογόνου/άνθρακα και αποτελείται από υψηλής συµπύκνωσης ενώσεις µε δακτυλίους, µοριακού βάρους στην περιοχή 5000 ως όπως προέκυψε από τεχνικές διαλυτοποίησης, ενώ οι τεχνικές φασµατσκοπίας µάζας δίνουν εκτίµηση για µοριακά βάρη µία τάξη χαµηλότερα. Τα µόρια αποτελούνται από αλλεπάλληλες στρώσεις αυτών των υψηλής συµπύκνωσης δακτυλίων που συνδέονται µεταξύ τους µε δεσµούς µεταξύ ετερροατόµων όπως θείου, οξυγόνου ή µετάλλων. Ένα µόριο ασφαλτενίου περιέχει τρεις έως πέντε στρώσεις συµπυκνωµένων ναφθενικών και αρωµατικών δακτυλίων µε παραφινικές πλευρικές αλυσίδες. Αυτές οι στρώσεις µένουν στη θέση τους συνδεδεµένες µε δεσµούς ετερροατόµων όπως θείο και άζωτο ή/και γέφυρες πολυµεθυλενίου, θειαιθερικούς δεσµούς, και σύµπλοκα νικελίου και βαναδίου. Ο διαχωρισµός στις επιµέρους στρώσεις γίνεται µε αποµάκρυνση θείου και βαναδίου. Ένα σηµαντικό χαρακτηριστικό του κλάσµατος ασφαλτενίων είναι ότι περιέχει το 80 ως 90% των µετάλλων (νικέλιο και βανάδιο) του αργού πετρελαίου. Περίπου το 25 ως 30% αυτών των µετάλλων περιέχεται σε πορφυρίνες, ενώ το υπόλοιπο σε ακαθόριστες οργανικές δοµές. Το κλάσµα ασφαλτενίων περιέχει σε υψηλότερο ποσοστό από το υπόλειµµα κενού θείο και άζωτο, καθώς και συστατικά υψηλής τάσης για σχηµατισµό κοκ (όπως φαίνεται από τα ανθρακούχα υπολείµµατα onradson και Ramsbottom). Μια υποθετική δοµή ενός µορίου ασφαλτενίου που έχει

20 αναπτυχθεί από τη hevron φαίνεται στο Σχήµα Η περιεκτικότητα των υπολειµµάτων κενού σε αδιάλυτα σε κ-επτάνιο φτάνει στο 15% κ.β., ενώ τα αδιάλυτα σε κ-πεντάνιο έως 25% κ.β.. Το κλάσµα ρητινών περιέχει σηµαντικό ποσοστό συµπυκνωµένων αρωµατικών δακτυλίων, αλλά και σηµαντικό ποσοστό παραφινικών συστατικών και λειτουργεί ως διαλύτης για τα ασφαλτένια. Το µέσο µοριακό βάρος τους όπως προσεγγίστηκε µε τεχνικές διαλυτοποίησης κυµαίνεται από 600 έως Οι περιεκτικότητες σε θείο είναι περίπου ίδιες µε τις αντίστοιχες των υπολειµµάτων κενού από τα οποία προήλθαν, έτσι αυτό το κλάσµα δεν έχει αυξηµένη περιεκτικότητα σε θείο. Οι ρητίνες περιέχουν 10 ως 20% κ.β. των µετάλλων του αργού πετρελαίου, έτσι το κλάσµα αυτό θεωρείται ουσιαστικά ελεύθερο µετάλλων. Το κλάσµα ελαίων είναι ιδιαίτερα παραφινικό, συνήθως δεν περιέχει µέταλλα, και χαµηλότερη περιεκτικότητα σε θείο και άζωτο από το υπόλειµµα κενού Επιλογές Επεξεργασίας Αν και έχουν υπάρξει βελτιώσεις σε υφιστάµενες διεργασίες σχετικά µε τη µετατροπή των υπολειµµάτων σε υψηλότερης αξίας προϊόντα ή µείωση ή τη µείωση του δύσκολα εµπορεύσιµου υπολείµµατος, οι κύριες διαθέσιµες διεργασίες είναι γνωστές εδώ και πολλά χρόνια, αλλά έχουν αλλάξει τα οικονοµικά δεδοµένα. Οι διεργασίες ταξινοµούνται σε καταλυτικές και µη καταλυτικές. Οι καταλυτικές διεργασίες χρησιµοποιούν κανονικά το ατµοσφαιρικό υπόλειµµα ως τροφοδοσίας και περιλαµβάνουν διεργασίες υδρογονοεπεξργασίας σταθερής κλίνης (fixed bed), κοχλάζουσας κλίνης (ebullated bed), κινητής κλίνης (moving bed), και καταλυτική πυρόλυση ρευστής κλίνης υπολείµµατος. Οι µη καταλυτικές διεργασίες τυπικά χρησιµοποιούν υπόλειµµα κενού ως τροφοδοσία και περιλαµβάνουν εκχύλιση µε διαλύτη, ιξωδόλυση και εξανθράκωση Υδρογονοεπεξεργασία Ο όρος υδρογονοεπεξεργασία χρησιµοποιείται για να περιγράψει τις διεργασίες που χρησιµοποιούνται για να µειώσουν την περιοχή βρασµού της τροφοδοσίας και να αποµακρύνουν ανεπιθύµητα συστατικά όπως µέταλλα, θείο, άζωτο και συστατικά υψηλής τάσης σχηµατισµού κοκ. Οι διεργασίες επεξεργασίας υπολείµµατος είτε σταθερής κλίνης όπως οι Residfining, ARDS, VRDS, και Resid HDS, είτε κοχλάζουσας κλίνης όπως οι H-Oil και L-fining, εµπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία παρά στην υδρογονοπυρόλυση. Στις διεργασίες υδρογονοεπεξεργασίας µπορούν να επιτευχθούν µετατροπές από 25 έως 65%. Άλλες ονοµασίες αυτής της διεργασίας είναι υδργονοµετατροπή (hydroconversion), και αποθείωση υπολείµµατος (resid HDS). Αν και µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως τροφοδοσία υπολείµµατα κενού, οι περισσότερες µονάδες χρησιµοποιούν υπολείµµατα ατµοσφαιρικής απόσταξης επειδή έχουν µικρότερα ιξώδη και περιεκτικότητες σε ανεπιθύµητα συστατικά, επιτυγχάνοντας έτσι καλύτερες συνθήκες λειτουργίας και µείωση στα ανεπιθύµητα συστατικά στο κλάσµα 565+ (1050+ F). Τυπικά, η βαριά νάφθα υφίσταται αναµόρφωση για να αυξηθεί ο αριθµός οκτανίου της, το gasoil υφίσταται υδρογονοεπεξεργασία για µείωση της περιεκτικότητας σε θείο και αρωµατικά και να βελτιωθεί ο αριθµός κετανίου, το gasoil κενού τροφοδοτείται σε µονάδα καταλυτικής πυρόλυσης (F) και το υπόλειµµα κενού αποστέλλεται σε µονάδα πυρόλυσης υπολείµµατος ή εξανθράκωσης. Με εξαίρεση τις H-Oil, L-fining HYON, και OR, οι διεργασίες έχουν αντιδραστήρες σταθερής κλίνης και συνήθως απαιτείται κράτηση της µονάδας (shut

21 down) για την αντικατάσταση του καταλύτη, όταν η δραστικότητά του έχει πέσει κάτω από το επιθυµητό επίπεδο. Ένα τυπικό διάγραµµα ροής διεργασίας σταθερής κλίνης φαίνεται στο Σχήµα Οι διεργασίες κοχλάζουσας κλίνης έχουν παρόµοια διαγράµµατα ροής αναφορικά µε τη διευθέτηση του εξοπλισµού. Όλες οι µονάδες λειτουργούν σε πολύ υψηλές πιέσεις, πάνω από 13.8 MPa (2000 psi) και συνήθως κοντά στα 20.7 MPa (3000 psi), και χαµηλές ταχύτητες χώρου αντιδραστήρα 0.2 έως 0.5 v/hr/v. Οι χαµηλές ταχύτητες χώρου αντιδραστήρα και οι υψηλές πιέσεις περιορίζουν την τροφοδοσία σε 4750 έως 6350 m 3 /d ( bbl/d) ανά συρµό αντιδραστήρων. Χαρακτηριστικά κάθε συρµός θα έχει έναν αντιδραστήρα προστασίας για να µειώσει την περιεκτικότητα της τροφοδοσίας σε µέταλλα και συστατικά σχηµατισµού κοκ, ακολουθούµενο από τρεις ως τέσσερις αντιδραστήρες υδρογονοεπεξεργασίας σε σειρά. Ο καταλύτης του αντιδραστήρα προστασίας είναι σίλικα αλούµινα µε πόρους µεγάλης διαµέτρου ( Å) καταλύτης πυρίτιο-αλουµίνας µε χαµηλού επιπέδου φόρτωση σε µέταλλα υδρογόνωσης όπως κοβάλτιο και µολυβδαίνιο. Οι καταλύτες στους άλλους αντιδραστήρες είναι κατάλληλοι για τις τροφοδοσίες και τα επιθυµητά επίπεδα µετατροπής και µπορούν να περιέχουν καταλύτες µε µια σειρά των µεγεθών πόρων και σωµατιδίων καθώς επίσης και διαφορετικών φορτώσεων σε καταλυτικά µεταλλικά στοιχεία (π.χ. κοβάλτιο µολυβδαίνιο ή νικέλιο µολυβδαίνιο). Τα χαρακτηριστικά µεγέθη πόρων είναι στην περιοχή 80 έως 100 Å. Το διάγραµµα ροής, όπως φαίνεται στο Σχήµα 11.2, είναι παρόµοιο µε αυτό µιας τυπικής µονάδας υδρογονοπυρόλυσης εκτός από τον αντιδραστήρα προστασίας. Το βαρύ αργό πετρέλαιο υφίσταται αφαλάτωση σε δύο ή τρία στάδια για την αποµάκρυνση όσο το δυνατόν περισσότερων ανόργανων αλάτων και αιωρούµενων στερεών. Το ατµοσφαιρικό υπόλειµµα διηθείται πριν τροφοδοτηθεί στη µονάδα υδρογονοεπεξεργασίας για να αποµακρυνθούν σωµατίδια διαµέτρου πάνω από 25 Å, αναµιγνύεται µε υδρογόνο ανακυκλοφορίας, θερµαίνεται στη θερµοκρασία αντίδρασης και τροφοδοτείται στο επάνω µέρος του αντιδραστήρα προστασίας. Τα αιωρούµενα στερεά της τροφοδοσίας αποτίθενται στο επάνω µέρος του αντιδραστήρα προστασίας και το µεγαλύτερο µέρος των µετάλλων στον καταλύτη. Υπάρχει έτσι σηµαντική µείωση του ανθρακούχου υπολείµµατος onradson και Ramsbottom στον αντιδραστήρα προστασίας, και η τροφοδοσία προς τους επόµενους αντιδραστήρες έχει χαµηλή περιεκτικότητα σε µέταλλα και συστατικά υψηλής τάσης σχηµατισµού κοκ. Οι τρεις ή τέσσερις αντιδραστήρες που ακολουθούν µετά τον αντιδραστήρα προστασίας λειτουργούν γα να αποµακρύνουν θείο και άζωτο και για να πυρολύσουν τα F (565+ ) συστατικά σε συστατικά χαµηλότερης περιοχής βρασµού. Το υδρογόνο ανακυκλοφορίας διαχωρίζεται και το ρεύµα υγρών υδρογονανθράκκων κλασµατώνεται σε στήλες ατµοσφαιρικής απόσταξης και απόσταξης υπό κενό. Τα αποτελέσµατα της υδρογονοεπεξεργασίας βαρέος αργού πετρελαίου Βενεζουέλας (Jobo) δίνονται στον Πίνακα Πίνακας 11.1 Αποτελέσµατα υδρογονοεπεξεργασίας αργού πετρελαίου Jobo Τροφοδοσία Προϊόν Πυκνότητα, g/ml, ( API) (8.5) (22.7) Θείο, % κ.β Νικέλιο, ppm 89 5 Βανάδιο, ppm Εξανθράκωµα, % κ.β

22 Σχήµα 11.2 ιάγραµµα ροής µονάδας EXXON RESIDfining

23 11.5 ιεργασίες Υδρογονοπυρόλυσης Κοχλάζουσας Κλίνης Σήµερα χρησιµοποιούνται δύο τύποι διεργασιών κοχλάζουσας κλίνης, οι διεργασίες H-Oil και L-fining, οι οποίες αναπτύχθηκαν από τις εταιρίες Hydrocarbon Research Incorporated (HRI) και ities Service και -E Lummus. Οι διεργασίες L-fining και H-Oil είναι σχεδιασµένες για να µπορούν να δεχτούν ως τροφοδοσία ατµοσφαιρικό υπόλειµµα ή υπόλειµµα κενού και χρησιµοποιούν καταλύτες αποµάκρυνσης µετάλλων, υδρογονοκατεργασίας και πυρόλυσης. Ένα απλουστευµένο διάγραµµα ροής της διεργασίας L-fining δίνεται στα Σχήµατα 11.3 και Σχήµα 11.3 Αντιδραστήρας κοχλάζουσας κλίνης Οι όροι κοχλάζουσα κλίνη (ebullated bed) και επεκτεινόµενη κλίνη (expanded bed) δόθηκαν από τις εταιρίες HRI και -E Lummus σε µια λειτουργία τύπου ρευστοποιηµένης κλίνης που χρησιµοποιεί ένα µίγµα υγρών και αερίων για να ρευστοποιήσει την κλίνη του καταλύτη αντί για αέρια µόνο (ορισµός της ρευστοποιηµένης κλίνης). Τόσο η HRI όσο και η Lummus χρησιµοποιούν παρόµοια τεχνολογία, αλλά χρησιµοποιούν διαφορετική µηχανολογική προσέγγιση. Η προθερµασµένη τροφοδοσία, το φρέσκο υδρογόνο και το υδρογόνο ανακυκλοφορίας τροφοδοτούνται στον πρώτο αντιδραστήρα της µονάδας. Το υγρό ακολουθεί ανοδική ροή µέσω του καταλύτη, ο οποίος διατηρείται έτσι σε µορφή κοχλάζουσας κλίνης. Το προϊόν του πρώτου αντιδραστήρα τροφοδοτείται στο δεύτερο αντιδραστήρα για περαιτέρω µετατροπή. Το προϊόν από το δεύτερο αντιδραστήρα περνά µέσω εναλλάκτη θερµότητας στο διαχωριστή υψηλής πίεσης όπου αφαιρείται το αέριο ανακυκλοφορίας. Το υγρό από το διαχωριστή υψηλής πίεσης αποστέλλεται σε ένα δοχείο εκτόνωσης χαµηλής πίεσης για να αφαιρεθούν τα επιπλέον αέρια. Το υγρό ρεύµα σε χαµηλή πίεση οδηγείται έπειτα σε µια στήλη κλασµάτωσης για το διαχωρισµό του σε προϊόντα. Η πίεση λειτουργίας για µια µονάδα H-Oil είναι συνάρτηση του σηµείου βρασµού της τροφοδοσίας και φτάνει µέχρι τα 20.5 MPa (3000 psi) για την επεξεργασία υπολείµµατος κενού. Η θερµοκρασία λειτουργίας είναι συνάρτηση της τροφοδοσίας και της µετατροπής αλλά συνήθως βρίσκεται στην περιοχή 425 ως 440 (800 ως 850 F)

24 Σχήµα 11.4 Μονάδα υδρογονοεπεξεργασίας L-fining

25 Ένα από τα κύρια πλεονεκτήµατα της διεργασίας αντιδραστήρων κοχλάζουσας κλίνης είναι η δυνατότητα προσθήκης και να αφαίρεσης καταλύτη κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Αυτό επιτρέπει στους χειριστές να αναγεννούν τον καταλύτη σε λειτουργία και να διατηρούν τη δραστικότητα των καταλυτών είτε µε αναγέννηση είτε µε προσθήκη φρέσκου καταλύτη. Επειδή η µονάδα λειτουργεί από την έναρξη του κύκλου λειτουργίας έως τη λήξη του κύκλου λειτουργίας µε έναν καταλύτη εξισορροπηµένης δραστικότητας, µε σταθερή τροφοδοσία, και σταθερούς όρους λειτουργίας, η παραγωγή και η ποιότητα προϊόντων θα είναι επίσης σταθερές. Αυτό βελτιώνει σηµαντικά τη λειτουργία και την αποδοτικότητα των εγκαταστάσεων. Ένα άλλο πλεονέκτηµα του συστήµατος αντιδραστήρων κοχλάζουσας κλίνης είναι ότι τα µικρά στερεά µόρια διαχωρίζονται έξω από τον αντιδραστήρα, και δεν συµβάλλουν σε εµφράξεις αγωγών ή δεν αυξάνουν την πτώση πίεσης µέσα στον αντιδραστήρα. Είναι απαραίτητο να ανακυκλωθεί µέρος του προϊόντος που εξέρχεται από κάθε αντιδραστήρα στην τροφοδοσία του ίδιου αντιδραστήρα προκειµένου να υπάρξουν αρκετά υψηλές ταχύτητες για να διατηρηθεί κοχλάζουσα η κλίνη του καταλύτη, να ελαχιστοποιήσει το σχηµατισµό καναλιών ροής (channeling), να ελέγξει το ρυθµό αντίδρασης, και να διατηρήσει τη θερµότητα που απελευθερώνεται από τις εξώθερµες αντιδράσεις υδρογόνωσης σε ασφαλές επίπεδο. Αυτή η ανάδροµη µίξη µειώνει τις συγκεντρώσεις των αντιδρώντων και επιβραδύνει το ρυθµό αντιδράσεων σε σύγκριση µε τους αντιδραστήρες σταθερής κλίνης (εµβολικής ροής. Με βάση αναφορά της Shell, οι αντιδραστήρες κοχλάζουσας κλίνης απαιτούν µέχρι τρεις φορές περισσότερο καταλύτη ανά m 3 τροφοδοσίας για ίδιο επίπεδο µετατροπής µε τους αντιδραστήρες σταθερής κλίνης. Τυπικές αποδόσεις από διεργασία L-fining δίνονται στον Πίνακα Υδρογονοεπεξεργασία Κινητής Κλίνης Η Shell και η hevron έχουν αναπτύξει τεχνολογία που συνδυάζει τα πλεονεκτήµατα της υδρογονοεπεξεργασίας σταθερής κλίνης και κοχλάζουσας κλίνης. Αυτά τα συστήµατα χρησιµοποιούν αντιδραστήρες που σχεδιάζονται για ροή καταλύτη λόγω βαρύτητας από την κορυφή προς τον πυθµένα και µε ειδικούς µηχανισµούς που επιτρέπουν συνεχή ή περιοδική αποµάκρυνση του χρησιµοποιηµένου από το κάτω µέρος και προσθήκη φρέσκου καταλύτη στο επάνω µέρος. Αυτό επιτρέπει την αφαίρεση του χαµηλής δραστικότητας καταλύτη αποµάκρυνσης βαρέων µετάλλων και αντικατάστασή του µε φρέσκο χωρίς να απαιτηθεί διακοπή λειτουργίας της µονάδας. Η κατανάλωση καταλύτη είναι µικρότερη σε σχέση µε τις διεργασίες κοχλάζουσας κλίνης, επειδή στο σύστηµα κοχλάζουσας κλίνης αφαιρείται και καταλύτης υψηλής ακόµη δραστικότητας, µαζί µε τον καταλύτη αποµάκρυνσης µετάλλων. Καθώς δεν υπάρχει ανακύκλωση προϊόντος από την έξοδο στην είσοδο του αντιδραστήρα, οι αντιδραστήρες λειτουργούν σε συνθήκες εµβολικής ροής και οι ρυθµοί αντίδρασης είναι ίδιοι µε αυτές των αντιδραστήρων σταθερής κλίνης. Η τεχνολογία της Shell είναι γνωστή ως διεργασία HYON και η διεργασία της hevron καλείται OR Εκχύλιση µε ιαλύτη Η τεχνολογία εκχύλισης µε διαλύτη χρησιµοποιείται για να εκχυλίσει έως τα δύο τρίτα του υπολείµµατος κενού για να χρησιµοποιηθεί ως καλής ποιότητας τροφοδοσία για µονάδα καταλυτικής πυρόλυσης ρευστοστερεάς κλίνης για να µετατραπεί σε συστατικά ανάµιξης βενζίνης και ντήζελ (πετρέλαιο θέρµανσης)

26 Υπάρχουν διάφορες κατοχυρωµένες διεργασίες, αλλά οι πιο συνήθεις είναι η διεργασία DEMEX της UOP και η διεργασία ROSE της Kerr-McGee. Και οι δύο τεχνολογίες χρησιµοποιούν ως διαλύτες ελαφρούς υδρογονάνθρακες (προπάνιο και πεντάνια) και χρησιµοποιούν υποκρίσιµη εκχύλιση αλλά υπερκρίσιµες τεχνικές για την ανάκτηση των διαλυτών. Ένα απλουστευµένο διάγραµµα ροής της διεργασίας UOP DEMEX παρουσιάζεται στο Σχήµα Πίνακας 11.2 Αποδόσεις διεργασίας L-fining Ατµοσφαιρικό Υπόλειµµα Υπόλειµµα Κενού Τροφοδοσία Πυκνότητα, g/ml ( API) (15.7) (10.7) Θείο, % κ.β Ανθρακούχο Υπόλειµµα Ramsbottom, % κ.β. 9.4 Μέταλλα: Βανάδιο, ppm Νικέλιο, ppm ΑΣΖ 565 (1050 F), % κ.ό (1050+ F), % κ.ό Αποδόσεις Αέρια, 3, m 3 /m 3 (scf/bbl) 62.3 (350) (590) Νάφθα, (400 F), % κ.ό Πυκνότητα, g/ml ( API) (61.0) (64.0) Θείο, % κ.β. < Κηροζίνη ( F), % κ.ό Πυκνότητα, g/ml ( API) (38.8) (37.2) Θείο, % κ.β Gasoil, ( F), % κ.ό Πυκνότητα, g/ml ( API) (31.8) (30.1) Θείο, % κ.β VGO, ( F), % κ.ό Πυκνότητα, g/ml ( API) (22.4) (23.0) Θείο, % κ.β Υπόλειµµα, 565 (1050+ F), % κ.ό Πυκνότητα, g/ml ( API) (7.7) (7.0) Θείο, % κ.β Κατανάλωση H 2, m 3 /m 3 (scf/bbl) 175 (985) 235 (1310) Κατανάλωση Καταλύτη, kg/m 3 (lb/bbl) 0.43 (0.15) 0.34 (0.12) Οι ελαφροί υδρογονάνθρακες έχουν αντίστροφες καµπύλες διαλυτότητας. Όσο αυξάνει η θερµοκρασία µειώνεται η διαλυτότητα υψηλότερου µοριακού βάρους υδρογονανθράκων Επίσης, οι παραφινικοί υδρογονάνθρακες έχουν καλύτερες διαλυτότητες από τους παραφινικούς υδρογονάνθρακες. Επιλέγεται µια θερµοκρασία στην οποία διαλύονται όλοι οι παραφινικοί υδρογονάνθρακες µε την επιθυµητή αναλογία του κλάσµατος ρητινών. Οι υψηλότερου µοριακού βάρους ρητίνες διαχωρίζονται µαζί µε τα ασφαλτένια. Το εκχύλισµα (extract) διαχωρίζεται στη συνέχεια από το διαχωρισθέν υπόλειµµα (raffinate) και διαχωρίζεται από το διαλύτη αυξάνοντας τη θερµοκρασία λίγο επάνω από την κρίσιµη θερµοκρασία του διαλύτη. Στην κρίσιµη θερµοκρασία, το κλάσµα ελαίου ρητινών διαχωρίζεται από το διαλύτη και ο διαλύτης ανακτάται χωρίς να απαιτηθεί να δοθεί και η λανθάνουσα θερµότητα

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Μάθημα 6 ο Καταλυτική Πυρόλυση Θερμική Πυρόλυση Ιξωδόλυση Εξανθράκωση Γλύκανση Παραγωγή Υδρογόνου Ανάμιξη Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Καταλυτική Πυρόλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Αργό Πετρέλαιο Χαρακτηριστικά Ιδιότητες. Τεχνολογία Πετρελαίου και. Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Αργό Πετρέλαιο Χαρακτηριστικά Ιδιότητες. Τεχνολογία Πετρελαίου και. Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Σύσταση Αργού Πετρελαίου Σύνθετο Μίγμα Υδρογονανθράκων Περιέχει αέρια διαλελυμένα στα υγρά συστατικά Υδρογονάνθρακες C 1 C 90+ Στοιχειακή Ανάλυση: Αρκετά Ομοιόμορφη Στοιχεία Περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 12. Υδρογονοκατεργασία Αποσταγµάτων

Κεφάλαιο 12. Υδρογονοκατεργασία Αποσταγµάτων Κεφάλαιο 12 Υδρογονοκατεργασία Αποσταγµάτων 12.1 Εισαγωγή Μέχρι τη δεκαετία του '40 υπήρξαν λίγα κίνητρα για τη βιοµηχανία πετρελαίου για τη βελτίωση της ποιότητα των προϊόντων µε τη βοήθεια της υδρογονοκατεργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Υδρογονοκατεργασία ργ Υδρογονοπυρόλυση ρ Υδρογονοκατεργασία Υδρογονοκατεργασία (Hydrotreating) Απομάκρυνση ετεροατόμων και κορεσμός δεσμών άνθρακα άνθρακα. Απομάκρυνση αζώτου, οξυγόνου και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Στήλες Απόσταξης Πετρελαίου Ιστορικά, η παλιότερη διεργασία επεξεργασίας πετρελαίου Αποτελεί το πρώτο μόνο στάδιο της επεξεργασίας Σκοπός Ανάκτηση ελαφρών συστατικών Κλασμάτωση σε κλάσματα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου μ Εισαγωγικά Στοιχεία Αναμόρφωσης Στόχος: αύξηση της περιεκτικότητας της νάφθας σε αρωματικά. Πρώτη ύλη για μονάδες παραγωγής αρωματικών υδρογονανθράκων (BTX). Βελτίωση του αριθμού οκτανίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Αναγκαιότητα Διεργασιών Πυρόλυσης Η παραγωγή από την ατμοσφαιρική απόσταξη δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση σε λευκά προϊόντα. Με την πάροδο του χρόνου οι διαθέσιμοι τύποι αργού πετρελαίου

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Μάθημα 2 ο Αργό Πετρέλαιο Χαρακτηρισμός Ποιότητας Αργού Πετρελαίου Κριτήρια Επιλογής Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Χαρακτηριστικά Αργού Πετρελαίου Το

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8. Θερµικές ιεργασίες

Κεφάλαιο 8. Θερµικές ιεργασίες Κεφάλαιο 8 Θερµικές ιεργασίες 8.1 Εισαγωγή Τα βαριά συστατικά του αργού πετρελαίου (bottom of the barrel) αποτελούν ένα σηµαντικό πρόβληµα για τα περισσότερα διυλιστήρια επειδή είναι διαθέσιµα προς επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Αργό Πετρέλαιο

Κεφάλαιο 6. Αργό Πετρέλαιο Κεφάλαιο 6 Αργό Πετρέλαιο 6.1 Ιστορικό Το ακατέργαστο ή αργό πετρέλαιο, και ένας περιορισµένος αριθµός προϊόντων πετρελαίου όπως η άσφαλτος, η πίσσα, και η νάφθα ήταν γνωστά και έχουν χρησιµοποιηθεί σποραδικά

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 16. Ανάµιξη Προϊόντων

Κεφάλαιο 16. Ανάµιξη Προϊόντων Κεφάλαιο 16 Ανάµιξη Προϊόντων 16.1 Εισαγωγή Η αυξηµένη λειτουργική ευελιξία και η κερδοφορία προκύπτουν όταν το διυλιστήριο παράγει βασικά ενδιάµεσα ρεύµατα που µπορούν να αναµιχθούν για να παράγουν ποικιλία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Συνοπτικά Στοιχεία Καταλυτικής Πυρόλυσης Αποτελεί τη βασική διεργασία μετατροπής στα περισσότερα σύγχρονα διυλιστήρια. Σχεδόν όλα τα διυλιστήρια που έχουν μονάδες μετατροπής έχουν μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Αργό Πετρέλαιο

Κεφάλαιο 6. Αργό Πετρέλαιο Κεφάλαιο 6 Αργό Πετρέλαιο 6.1 Ιστορικό Το ακατέργαστο ή αργό πετρέλαιο, και ένας περιορισµένος αριθµός προϊόντων πετρελαίου όπως η άσφαλτος, η πίσσα, και η νάφθα ήταν γνωστά και έχουν χρησιµοποιηθεί σποραδικά

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Μάθημα 3 ο Εισαγωγή στο διυλιστήριο Τύποι διεργασιών Απόσταξη (ατμοσφαιρική και υπό κενό) Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Διύλιση Το αργό πετρέλαιο δεν

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες 2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Καύσιμα - καύση Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΟ Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη ΕΚΕΤΑ Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών Διεργασιών (ΙΤΧΗΔ) Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής συνδυασµένου κύκλου µε ενσωµατωµένη αεριοποίηση άνθρακα (IGCC) ρ. Αντώνιος Τουρλιδάκης Καθηγητής Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας 1 ιαδικασίες, σχήµατα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Μάθημα 4 ο Υδρογονοκατεργασία > Υδρογονοεπεξεργασία > Υδρογονοπυρόλυση Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Υδρογονοκατεργασία (Hydroprocessing) Υδρογονοκατεργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΟΝΑ Α ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΜΗ ΕΝΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΟΝΑ Α ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΜΗ ΕΝΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΟΝΑ Α ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΜΗ ΕΝΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Πηγή: Mr.Matteo Villa HAR srl. Επιµέλεια: Κων/νος I. Νάκος SHIELCO Ltd Σελίδα 1/5 O οίκος HAR srl, Ιταλίας εξειδικεύεται στον σχεδιασµό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΟΝΟΡΤΑΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΑ Φυτικά έλαια ή ζωικά λίπη ή παράγωγά τους Μετεστεροποίηση Υδρογονοαποξυγόνωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ Καύση ονομάζεται η αντίδραση μιας οργανικής ή ανόργανης ουσίας με το Ο 2, κατά την οποία εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον και παράγεται φως. Είδη καύσης Α.

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η υγρή εκχύλιση βρίσκει εφαρμογή όταν. Η σχετική πτητικότητα των συστατικών του αρχικού διαλύματος είναι κοντά στη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην αεριοποίηση βιομάζας

Εισαγωγή στην αεριοποίηση βιομάζας ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Κεντρικό: 6 ο χλμ. oδού Χαριλάου-Θέρμης Τ.Θ. 60361 570 01 Θέρμη, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-498100 Fax: 2310-498180

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά στοιχεία. Νοµοθεσία που αφορά το Μαζούτ

Γενικά στοιχεία. Νοµοθεσία που αφορά το Μαζούτ Βιομηχανική Υποστήριξη Ρήγα Φεραίου 17-19, Περαία,Θεσσαλονίκη Τηλ. 2392301833 Κιν 6972141259 E-mail: vioipos.weebly.com Website: http://vioipos.weebly.com ΜΑΖΟΥΤ Γενικά στοιχεία Ο όρος µαζούτ (προέρχεται

Διαβάστε περισσότερα

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που Τεχνολογίες ελέγχου των εκποµπών των Συµβατικών Ατµοηλεκτρικών Σταθµών (ΣΑΗΣ) µε καύσιµο άνθρακα ρ. Αντώνιος Τουρλιδάκης Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας Τύποι εκποµπών που εκλύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Ανάγκη

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Ανάγκη ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Ανάγκη επικοινωνία πληροφορίας για μια διεργασία «Λεξιλόγιο» Σύμβολα Αλληλουχία - διασύνδεση συμβόλων Διαγράμματα ροής ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΒΑΘΜΙΔΩΝ (Block

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Οργανικές ενώσεις Οργανική Χημεία είναι ο κλάδος της Χημείας που ασχολείται με τις ενώσεις του άνθρακα (C). Οργανικές ενώσεις ονομάζονται οι χημικές ενώσεις που

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ. Μ. Κροκίδα

ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ. Μ. Κροκίδα ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ Μ. Κροκίδα ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓ. ΣΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Διαφορική (batch) Rectifying column Stripping column

Διαβάστε περισσότερα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις ΓΓ/Μ2 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις 140 ΧΗΜΕΙΑ: Υδρογονάνθρακες- Πετρέλαιο - Προιόντα από υδρογονάνθρακες - Αιθανόλη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Στόχοι Απομάκρυνση Ανεπιθύμητων Συστατικών Νερό Βαρείς Υδρογονάνθρακες Υδρόθειο Διοξείδιο του Άνθρακα Στοιχειακό Θείο Άλλα Συστατικά Ανάκτηση Συστατικών με Οικονομική Αξία Ήλιο Υδρογονάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 14. Αλκυλίωση και Πολυµερισµός

Κεφάλαιο 14. Αλκυλίωση και Πολυµερισµός Κεφάλαιο 14 Αλκυλίωση και Πολυµερισµός 14.1 Εισαγωγή Η προσθήκη µιας αλκυλοµάδας σε οποιοδήποτε µόριο είναι µια αντίδραση αλκυλίωσης, αλλά στην ορολογία του διυλιστηρίου ο όρος αλκυλίωση χρησιµοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

P. kpa T, C v, m 3 /kg u, kj/kg Περιγραφή κατάστασης και ποιότητα (αν εφαρμόζεται) , ,0 101,

P. kpa T, C v, m 3 /kg u, kj/kg Περιγραφή κατάστασης και ποιότητα (αν εφαρμόζεται) , ,0 101, Ασκήσεις Άσκηση 1 Να συμπληρώσετε τα κενά κελιά στον επόμενο πίνακα των ιδιοτήτων του νερού εάν παρέχονται επαρκή δεδομένα. Στην τελευταία στήλη να περιγράψετε την κατάσταση του νερού ως υπόψυκτο υγρό,

Διαβάστε περισσότερα

Η µελέτη αυτή είναι µέρος του έργου BIOFUELS-2G που χρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα LIFE+ (LIFE08 ENV/GR/000569)

Η µελέτη αυτή είναι µέρος του έργου BIOFUELS-2G που χρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα LIFE+ (LIFE08 ENV/GR/000569) Παραγωγή Βιοκαυσίµων µε Υδρογονοπεξεργασία Χρησιµοποιηµένων Τηγανελαίων ρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Χηµικός Μηχανικός Ερευνήτρια ΕΚΕΤΑ Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) Ινστιτούτο Τεχνικής

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές Διεργασίες: Εισαγωγή

Χημικές Διεργασίες: Εισαγωγή : Εισαγωγή Ορολογία Μοναδιαίες Διεργασίες ( Unit Processes ) - Οξείδωση - Υδρογόνωση - Αφυδρογόνωση - Πυρόλυση - Ενυδάτωση κλπ Ορολογία Μοναδιαίες Διεργασίες ( Unit Processes ) - Οξείδωση - Υδρογόνωση

Διαβάστε περισσότερα

Είδος Συνθήκες Προϊόν υγρό/ Χρήση αέριο/ στερεό wt%

Είδος Συνθήκες Προϊόν υγρό/ Χρήση αέριο/ στερεό wt% ΠΥΡΟΛΥΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Πυρόλυση Βιόµαζας Είναι η θερµική διάσπαση της κυτταρίνης (240 350 ο C), τηςηµι-κυτταρίνης (200 260 ο C) και τηςλιγνίνης (280 500 ο C) πουπεριέχονταιστη πρώτη ύλη σε ουδέτερο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Καυσίμων. Αντλιοστάσιο άντλησης πετρελαίου από πετρελαιοπηγή

Τεχνολογία Καυσίμων. Αντλιοστάσιο άντλησης πετρελαίου από πετρελαιοπηγή Υγρά καύσιμα Παρά το γεγονός ότι το πετρέλαιο και τα παράγωγά του δεν είναι το μοναδικό υγρό καύσιμο, η ύπαρξη υγρών καυσίμων έχει συνδεθεί με την εκμετάλλευση του ορυκτού πετρελαίου. Αντλιοστάσιο άντλησης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΓΡΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ Ελένη Παντελή, Υποψήφια Διδάκτορας Γεωργία Παππά, Δρ. Χημικός Μηχανικός

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική Βιομηχανικών Αντιδραστήρων Υπολογιστικό θέμα

Μηχανική Βιομηχανικών Αντιδραστήρων Υπολογιστικό θέμα EΘNIKO ΜEΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Διεργασιών & Συστημάτων Μηχανική Βιομηχανικών Αντιδραστήρων Υπολογιστικό θέμα Μάθημα κατεύθυνσης 8 ου εξαμήνου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡ. Α. ΞΕΝΙΔΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 10. ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΩΓΗ

ΔΡ. Α. ΞΕΝΙΔΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 10. ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ ΣΙΔΗΡΟΥ Ι Μεταλλουργία Σιδήρου Χυτοσιδήρου Θεωρία και Τεχνολογία Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών ΔΡ. Α. ΞΕΝΙΔΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 10. ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΩΓΗ ΑΔΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μικρές Μονάδες Αεριοποίησης σε Επίπεδο Παραγωγού και Κοινότητας

Μικρές Μονάδες Αεριοποίησης σε Επίπεδο Παραγωγού και Κοινότητας Μικρές Μονάδες Αεριοποίησης σε Επίπεδο Παραγωγού και Κοινότητας από το Σπύρο ΚΥΡΙΤΣΗ Προσκεκλημένο Ομιλητή Ημερίδα «Αεριοποίησης Βιομάζας για την Αποκεντρωμένη Συμπαραγωγή Θερμότητας και Ηλεκτρισμού» Αμύνταιο

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων

Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Τεχνολογίες Εκμετάλλευσης και Αξιοποίησης Υδρογονανθράκων Μάθημα 8 ο Παραγωγή Ντίζελ Ντιζελοκινητήρας Ιδιότητες Ντίζελ Μαζούτ Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Ανάπτυξη Αγοράς Ντίζελ Ανακάλυψη αργού πετρελαίου (1859)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ

ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ Στη χημική μηχανική έχουμε να κάνουμε με διεργασίες. Διεργασία: περιγράφει μετατροπή της ύλης (φυσική ή χημική ή βιολογική). Στις διεργασίες περιγράφονται τα εισερχόμενα ρεύματα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ

ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Ανάγκη «ιαλέκτου» επικοινωνίας µεταξύ των µηχανικών «Λεξιλόγιο» διαλέκτου Σύµβολα διαγραµµάτων ροής Ανάπτυξη διαλέκτου ιαγράµµατα ροής ΑΡΓΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΠΥΡΟΛΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αναερόβιες Μονάδες για την παραγωγή βιο-αερίου από βιοµάζα

Αναερόβιες Μονάδες για την παραγωγή βιο-αερίου από βιοµάζα Αναερόβιες Μονάδες για την παραγωγή βιο-αερίου από βιοµάζα Βιο-αέριο? Το αέριο που παράγεται από την ζύµωση των οργανικών, ζωικών και φυτικών υπολειµµάτων και το οποίο µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ 2 ης γενιάς από τηγανέλαια

Τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ 2 ης γενιάς από τηγανέλαια Τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ 2 ης γενιάς από τηγανέλαια Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Χημικός Μηχανικός - Ερευνήτρια ΕΚΕΤΑ Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (ΣΤΕΦ) ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Τ.Ε.

ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (ΣΤΕΦ) ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Τ.Ε. ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (ΣΤΕΦ) ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Τ.Ε. ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ, 2016 Μάθημα: «Αντιρρυπαντική Τεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 101 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΒΕΝΖΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΜΟΛ. 95 RON

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 101 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΒΕΝΖΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΜΟΛ. 95 RON ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 1 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΒΕΝΖΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΜΟΛ. 95 RON ΑΜΟΛ. 98 RON ΑΜΟΛ. 0 RON Πυκνότητα στους o C, [Kg/m 3 ] 720775 720790 720790 Απόσταξη: Συμπύκνωμα στους

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Βιομηχανικών Διεργασιών 6ο εξάμηνο

Συστήματα Βιομηχανικών Διεργασιών 6ο εξάμηνο Συστήματα Βιομηχανικών Διεργασιών 6ο εξάμηνο Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 5 ο μάθημα ΔΠΘ-ΜΠΔ Συστήματα Βιομηχανικών Διεργασιών 2 Διεργασίες που περιλαμβάνουν μια

Διαβάστε περισσότερα

3 ο κεφάλαιο. καύσιμα και καύση

3 ο κεφάλαιο. καύσιμα και καύση 3 ο κεφάλαιο καύσιμα και καύση 1. Τι ονομάζουμε καύσιμο ; 122 Είναι διάφοροι τύποι υδρογονανθράκων ΗC ( υγρών ή αέριων ) που χρησιμοποιούνται από τις ΜΕΚ για την παραγωγή έργου κίνησης. Το καλύτερο καύσιμο

Διαβάστε περισσότερα

5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού

5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού 5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού Η αρχική εξίσωση που χρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς της ΙΦΥΥ είναι η ικανοποίηση της βασικής θερμοδυναμικής απαίτησης της ισότητας των τάσεων διαφυγής

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ

ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ . ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΙΒΙΛΗΣ, Καθ. ΕΜΠ 67 ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ Από τη χημική αντίδραση προκύπτουν ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να γνωρίζουμε τα κυριότερα συστατικά του πετρελαίου Να περιγράφουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ

ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 2 ΕΝΘΑΛΠΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΝΩΣΗΣ Ο θερμοτονισμός ή η θερμότητα της αντίδρασης εκφράζει τη μεταβολή ενέργειας λόγω της χημικής αντίδρασης Η απαιτούμενη ενέργεια για το σχηματισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΕΙΣ ΒΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

ΦΑΣΕΙΣ ΒΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Ο εναλλάκτης ψύξης ονομάζεται και εξατμιστής. Τούτο διότι στο εσωτερικό του λαμβάνει χώρα μετατροπή του ψυκτικού ρευστού, από υγρό σε αέριο (εξάτμιση) σε μια κατάλληλη πίεση, ώστε η αντίστοιχη θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυασµός Θερµοχηµικής και Βιοχηµικής

Συνδυασµός Θερµοχηµικής και Βιοχηµικής Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων (ΕΚΕΤΑ / ΙΤΕΣΚ) Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εργαστήριο Ατµοπαραγωγών & Θερµικών Εγκαταστάσεων (ΕΜΠ / ΕΑ&ΘΕ

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Ο ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α 29-30 Μαΐου 2009, Αλεξανδρούπολη Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Νίκος Παπαγιαννάκος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Χηµικών Μηχανικών 1 ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Παυλάτου, 2017 ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ

Ε. Παυλάτου, 2017 ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 1 ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 2 ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Βασικές έννοιες Στοιχειομετρία-Στοιχειομετρικοί συντελεστές-στοιχειομετρική αναλογία Περιοριστικό αντιδρών Αντιδρών σε περίσσεια Μετατροπή (κλάσμα,

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στοιχειοµετρικός προσδιορισµός του απαιτούµενου αέρα καύσης βαρέος κλάσµατος πετρελαίου. Συστατικό

Α. Στοιχειοµετρικός προσδιορισµός του απαιτούµενου αέρα καύσης βαρέος κλάσµατος πετρελαίου. Συστατικό Α. Στοιχειοµετρικός προσδιορισµός του απαιτούµενου αέρα καύσης βαρέος κλάσµατος πετρελαίου Για τον παραπάνω προσδιορισµό, απαραίτητο δεδοµένο είναι η στοιχειακή ανάλυση του πετρελαίου (βαρύ κλάσµα), η

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας. Τα καύσιμα που παίρνουμε έτοιμα από τη φύση λέγονται φυσικά, ενώ αυτά που παρασκευάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Επεξηγηματικές σημειώσεις της συνδυασμένης ονοματολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2018/C 7/03)

Επεξηγηματικές σημειώσεις της συνδυασμένης ονοματολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2018/C 7/03) 10.1.2018 EL Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 7/3 Επεξηγηματικές σημειώσεις της συνδυασμένης ονοματολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2018/C 7/03) Δυνάμει του άρθρου 9 παράγραφος 1 στοιχείο α) του

Διαβάστε περισσότερα

Βιοκαύσιμα υποκατάστατα του πετρελαίου Ντίζελ

Βιοκαύσιμα υποκατάστατα του πετρελαίου Ντίζελ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών - Τομέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής Διεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίμων Βιοκαύσιμα υποκατάστατα του πετρελαίου Ντίζελ Ν. Παπαγιαννάκος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη και προώθηση στην αγορά οικολογικών καινοτόμων διεργασιών επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων

Ανάπτυξη και προώθηση στην αγορά οικολογικών καινοτόμων διεργασιών επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων Ανάπτυξη και προώθηση στην αγορά οικολογικών καινοτόμων διεργασιών επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων Τεχνικές Προδιαγραφές Απαιτούμενων Υποδομών & Δημιουργία Θέσεων Εργασίας για τη Βιώσιμη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Πηνελόπη Παγώνη ιευθύντρια Υγιεινής, Ασφάλειας & Περιβάλλοντος Οµίλου ΕΛΠΕ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Πηνελόπη Παγώνη ιευθύντρια Υγιεινής, Ασφάλειας & Περιβάλλοντος Οµίλου ΕΛΠΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Πηνελόπη Παγώνη ιευθύντρια Υγιεινής, Ασφάλειας & Περιβάλλοντος Οµίλου ΕΛΠΕ ΗΕλληνικά Πετρέλαια Ανταποκρίνεται στον Στόχο της για Βιώσιµη Ανάπτυξη Αναβάθµιση των

Διαβάστε περισσότερα

Χημική Κινητική Γενικές Υποδείξεις 1. Τάξη Αντίδρασης 2. Ενέργεια Ενεργοποίησης

Χημική Κινητική Γενικές Υποδείξεις 1. Τάξη Αντίδρασης 2. Ενέργεια Ενεργοποίησης Χημική Κινητική Γενικές Υποδείξεις 1. Τάξη Αντίδρασης Γενικά, όταν έχουμε δεδομένα συγκέντρωσης-χρόνου και θέλουμε να βρούμε την τάξη μιας αντίδρασης, προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τα δεδομένα σε εξισώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ισοζύγια Μάζας. 1. Eισαγωγή

Ισοζύγια Μάζας. 1. Eισαγωγή Ισοζύγια Μάζας 1. Eισαγωγή Οποιαδήποτε χηµική διεργασία όπου υπάρχουν αλληλεπιδράσεις µεταξύ δύο ή περισσότερων υλικών µπορεί να αναλυθεί µε βάση τα ισοζύγια υλικών. Γενικά, υπάρχουν δύο διαφορετικές περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ Κατά τη λειτουργία ενός καυστήρα, υπάρχουν πολλές δαπάνες. Κάποιες από αυτές τις δαπάνες θα μπορούσαν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Προσδιορισµός ισοζυγίων µάζας

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Προσδιορισµός ισοζυγίων µάζας ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΙΣΟΖΥΓΙΑ ΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προσδιορισµός ισοζυγίων µάζας Κατά τον προσδιορισµό των ισοζυγίων µάζας γίνεται εφαρµογή του νόµου διατήρησης της µάζας στην επίλυση προβληµάτων που αναφέρονται:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Έγγραφο συνόδου 2009 C6-0267/2006 2003/0256(COD) EL 06/09/2006 Κοινή θέση Κοινή θέση η οποία καθορίσθηκε από το Συµβούλιο στις 27 Ιουνίου 2006 ενόψει της έκδοσης του κανονισµού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ 93% ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ PSA & VPSA

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ 93% ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ PSA & VPSA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ 93% ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ PSA & VPSA ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ του ΕΜΠ Ειδικός Ιατρικών Αερίων και των Εφαρμογών τους. 7 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Βιοιατρικής Τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Τεχνολογία Πετρελαίου και Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Κοιτάσματα Κάθε κοίτασμα φυσικού αερίου περιέχει και βαρύτερους υδρογονάνθρακες σε υγρή μορφή, οι οποίοι κατά την εξόρυξη ξη συλλέγονται για να αποτελέσουν τα λεγόμενα υγρά φυσικού αερίου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ι 1

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ι 1 ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ι ιδάσκων: Καθ. Α.Γ.Τοµπουλίδης ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ, ΚΟΖΑΝΗ Εαρινό εξάµηνο 2003-2004 Άσκηση 1: Κυλινδρικό έµβολο περιέχει αέριο το

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Ενότητα 8: Εκχύλιση, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Σταύρος Π. Γιαννιώτης, Καθηγητής Μηχανικής Τροφίμων Μαθησιακοί Στόχοι Τύποι εκχύλισης

Διαβάστε περισσότερα

1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122

1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122 Απαντήσεις στο: Διαγώνισμα στο 4.7 στις ερωτήσεις από την 1 η έως και την 13 η 1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122 Είναι διάφοροι τύποι υδρογονανθράκων ΗC ( υγρών ή αέριων ) που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Παράδειγµα κριτηρίου αξιολόγησης σύντοµης διάρκειας στην Ενότητα 2.3 (Σχέση Βιοµηχανίας και Ενέργειας)

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Παράδειγµα κριτηρίου αξιολόγησης σύντοµης διάρκειας στην Ενότητα 2.3 (Σχέση Βιοµηχανίας και Ενέργειας) ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Παράδειγµα κριτηρίου αξιολόγησης σύντοµης διάρκειας στην Ενότητα 2.3 (Σχέση Βιοµηχανίας και Ενέργειας) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΑΞΗ:... ΤΜΗΜΑ:...

Διαβάστε περισσότερα

Η ψύξη ενός αερίου ρεύματος είναι δυνατή με αδιαβατική εκτόνωση του. Μπορεί να συμβεί:

Η ψύξη ενός αερίου ρεύματος είναι δυνατή με αδιαβατική εκτόνωση του. Μπορεί να συμβεί: Ψύξη με εκτόνωση Η ψύξη ενός αερίου ρεύματος είναι δυνατή με αδιαβατική εκτόνωση του. Μπορεί να συμβεί: A. Mε ελεύθερη εκτόνωση σε βαλβίδα στραγγαλισμού: ισενθαλπική διεργασία σε χαμηλές θερμοκρασίες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ Σε πολλά εργοστάσια είναι σύνηθες ένα σύστημα ελέγχου ρύπανσης να εξυπηρετεί πολλές πηγές εκπομπών. Σε τέτοιες καταστάσεις, οι παράμετροι των

Διαβάστε περισσότερα

1.2. Ο ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ.

1.2. Ο ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ. 1.2. Ο ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ. Ο σίδηρος πολύ σπάνια χρησιμοποιείται στη χημικά καθαρή του μορφή. Συνήθως είναι αναμεμειγμένος με άλλα στοιχεία, όπως άνθρακα μαγγάνιο, νικέλιο, χρώμιο, πυρίτιο, κ.α.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ Η χρήση του όζοντος για την κατεργασία νερού σε πύργους ψύξης αυξάνει σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και αρκετές έρευνες και εφαρµογές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Κωστής Μαγουλάς, Καθηγητής Επαμεινώνδας Βουτσάς, Επ. Καθηγητής 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ . ΟΡΙΣΜΟΣ Οι διαχωρισμοί είναι οι πιο συχνά παρατηρούμενες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα (Αλκοόλες) Η εξάντληση των αποθεμάτων του πετρελαίου και η ανάγκη για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου ενισχύουν τη χρήση εναλλακτικών

Διαβάστε περισσότερα

Η Εξέλιξη των Καυσίμων και των Προτύπων Εκπομπών Ρύπων από υμβατικούς Κινητήρες Οχημάτων

Η Εξέλιξη των Καυσίμων και των Προτύπων Εκπομπών Ρύπων από υμβατικούς Κινητήρες Οχημάτων Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Τ Σ Ε Φ Ν Ε Ι Ο χολή Φημικών Μηχανικών Εργαστήριο Σεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών Η Εξέλιξη των Καυσίμων και των Προτύπων Εκπομπών Ρύπων από υμβατικούς Κινητήρες Οχημάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ. 1η ενότητα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ. 1η ενότητα 1η ενότητα 1. Εναλλάκτης σχεδιάζεται ώστε να θερμαίνει 2kg/s νερού από τους 20 στους 60 C. Το θερμό ρευστό είναι επίσης νερό με θερμοκρασία εισόδου 95 C. Οι συντελεστές συναγωγής στους αυλούς και το κέλυφος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 8

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 8 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 8 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗΣ 1. Τεχνολογία : Μονάδα προσρόφησης ενεργού άνθρακα σε σταθεροποιημένη κλίνη 2. Είδος Τεχνολογίας : Δέσμευση πτητικών οργανικών ενώσεων (αέριων ρύπων)

Διαβάστε περισσότερα

2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά

2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά 2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά 2.1 Εισαγωγή Η θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ δυο σημείων μέσα σ' ένα σύστημα προκαλεί τη ροή θερμότητας και, όταν στο σύστημα αυτό περιλαμβάνεται ένα ή περισσότερα

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών.

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών. 1. ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η εκχύλιση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές διαχωρισμού και βασίζεται στην ισορροπία κατανομής μιας ουσίας μεταξύ δύο φάσεων, που αναμιγνύονται ελάχιστα μεταξύ τους. Η ευρύτητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικό αέριο. Ορισμός: Το φυσικό αέριο είναι μίγμα αέριων υδρογονανθράκων με κύριο συστατικό το μεθάνιο, CH 4 (μέχρι και 90%).

Φυσικό αέριο. Ορισμός: Το φυσικό αέριο είναι μίγμα αέριων υδρογονανθράκων με κύριο συστατικό το μεθάνιο, CH 4 (μέχρι και 90%). Φυσικό αέριο Ορισμός: Το φυσικό αέριο είναι μίγμα αέριων υδρογονανθράκων με κύριο συστατικό το μεθάνιο, CH 4 (μέχρι και 90%). Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται ως καύσιμο και παρουσιάζει δύο βασικά πλεονεκτήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ν + O ΝO+N Μηχανισµός Zel'dovich Ν + O ΝO+O ΝO+H N + OH 4CO + 2ΗΟ + 4ΝΟ 5Ο 6ΗΟ + 4ΝΟ 4HCN + 7ΗΟ 4ΝΗ + CN + H O HCN + OH

Ν + O ΝO+N Μηχανισµός Zel'dovich Ν + O ΝO+O ΝO+H N + OH 4CO + 2ΗΟ + 4ΝΟ 5Ο 6ΗΟ + 4ΝΟ 4HCN + 7ΗΟ 4ΝΗ + CN + H O HCN + OH Τεχνολογίες ελέγχου των εκποµπών των Συµβατικών Ατµοηλεκτρικών Σταθµών (ΣΑΗΣ) µε καύσιµο άνθρακα ρ. Ανανίας Τοµπουλίδης Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας Εκποµπές NO Χ που παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

Ε Μ Π NTUA /3662 Fax: ΟΜΑΔΑ 3: Δοκιμή 1

Ε Μ Π NTUA /3662 Fax: ΟΜΑΔΑ 3: Δοκιμή 1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΤΜΟΚΙΝΗΤΗΡΩΝ & ΛΕΒΗΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥΠΟΛΗ-ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9-15780 ΑΘΗΝΑ Ε Μ Π NTUA 210-772 3604/3662 Fax:

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Διυλιστηριακές Διεργασίες Παραγωγής Πετροχημικών

Βασικές Διυλιστηριακές Διεργασίες Παραγωγής Πετροχημικών Βασικές Διυλιστηριακές Διεργασίες Παραγωγής Πετροχημικών Σύγκριση Απλής με Κλασματική Απόσταξη Θερμόμετρο Κεφαλή Στήλης Ψυκτήρας Στήλη Αναρροής Κλασμάτωσης Λεπτομέρεια Πληρωτικού Υλικού Υγρό προς Απόσταξη

Διαβάστε περισσότερα

α(6) Ο επιθυμητός στόχος, για την καύση πετρελαίου σε κινητήρες diesel οχημάτων, είναι

α(6) Ο επιθυμητός στόχος, για την καύση πετρελαίου σε κινητήρες diesel οχημάτων, είναι ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μάθημα: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΥΣΗΣ) ιδάσκων: ρ.αναστάσιος Καρκάνης ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ εξετάσεων Ακαδημαϊκού έτους 2017-18 ΘΕΜΑ 1

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων ΕΚΤΟ ΚΕΦΛΙΟ ιαχείριση ποβλήτων ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ TM150 Διαχείριση περιβάλλοντος Θεωρούμε ως χημικό αντιδραστήρα κάθε συσκευή όπου συμβαίνει μια αντίδραση (χημική ή βιοχημική). Η χημική ή βιοχημική αντίδραση Σχεδιασμός χημικού αντιδραστήρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Σαχινίδης Συμεών ΜΕΡΟΣ Α. Α1. Συμπληρώστε: 1. Στη χώρα μας η μέση παραγωγή απορριμμάτων ανά κάτοικο είναι περίπου 1-1,3 κιλά/ημέρα. 2. Η συλλογή των υλικών με το σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Ενθαλπία, Ειδική Θερµότητα και Ειδικός Όγκος Υγρού Αέρα

Ειδική Ενθαλπία, Ειδική Θερµότητα και Ειδικός Όγκος Υγρού Αέρα θερµοκρασία που αντιπροσωπεύει την θερµοκρασία υγρού βολβού. Το ποσοστό κορεσµού υπολογίζεται από την καµπύλη του σταθερού ποσοστού κορεσµού που διέρχεται από το συγκεκριµένο σηµείο. Η απόλυτη υγρασία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004

ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 Oρισµός φλόγας Ογεωµετρικός τόπος στον οποίο λαµβάνει χώρα το µεγαλύτερο ενεργειακό µέρος της χηµικής µετατροπής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Από που προέρχονται τα αποθέµατα του πετρελαίου. Ποια ήταν τα βήµατα σχηµατισµού ; 2. Ποια είναι η θεωρητική µέγιστη απόδοση

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόματη ρύθμιση αποστακτικών στηλών

Αυτόματη ρύθμιση αποστακτικών στηλών Αυτόματη ρύθμιση αποστακτικών στηλών Στόχοι-Αναγκαιότητα Παραγωγή προϊόντων επιθυμητών προδιαγραφών και ποσοτήτων Ασφάλεια εγκατάστασης (όρια πίεσης και θερμοκρασίας) Διατήρηση λειτουργικών συνθηκών (αποφυγή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΤΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΙ Σημειώσεις Δ. Κουζούδη Εαρινό Εξάμηνο 2017 ΑΤΜΟ-ΣΤΡΟΒΙΛΟΙ (ΑΤΜΟ-ΤΟΥΡΜΠΙΝΕΣ) Που χρησιμοποιούνται; Για παραγωγή ηλεκτρικής ς σε μεγάλη κλίμακα. Εκτός από τα

Διαβάστε περισσότερα

Associate. Prof. M. Krokida School of Chemical Engineering National Technical University of Athens. ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΥΓΡΟΥ ΥΓΡΟΥ Liquid Liquid Extraction

Associate. Prof. M. Krokida School of Chemical Engineering National Technical University of Athens. ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΥΓΡΟΥ ΥΓΡΟΥ Liquid Liquid Extraction Associate. Prof. M. Krokida School of Chemical Engineering National Technical University of Athens ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΥΓΡΟΥ ΥΓΡΟΥ Liquid Liquid Extraction ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΓΙΑ ΜΕΡΙΚΩΣ ΑΝΑΜΙΞΙΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Περιοχές

Διαβάστε περισσότερα