econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΑΤΑΤΑΣ 1

Transcript

1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΑΤΑΤΑΣ 1

2 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος Θανόπουλος MSc Γεωπόνος Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΑΤΑΤΑΣ 2

3 ΣΟΛΑΝΩΔΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 1. ΤΟΜΑΤΑ 2. ΠΙΠΕΡΙΑ 3. ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ 4. ΠΑΤΑΤΑ ΠΑΤΑΤΑΣ 3

4 4. ΠΑΤΑΤΑ 4i. Εισαγωγή, περιγραφή του φυτού, χρησιμοποιούμενες ποικιλίες και κλιματολογικές και εδαφολογικές απαιτήσεις του φυτού 4ii. Πολλαπλασιασμός, λήθαργος του κονδύλου, εποχή φύτευσης και διάρκεια της καλλιέργειας 4iii. Καλλιεργητικές φροντίδες της καλλιέργειας, Συγκομιδή - Απόδοση - Συντήρηση 4iv. Εντομολογικές προσβολές πατάτας 4v. Μυκητολογικές ασθένειες πατάτας 4vi. Βακτηριολογικές, ιολογικές και μη παρασιτικές ασθένειες πατάτας ΠΑΤΑΤΑΣ 4

5 4v. Μυκητολογικές ασθένειες μελιτζάνας ΠΑΤΑΤΑΣ 5

6 Δομή παρουσίασης Σημαντικότερες μυκητολογικές προσβολές της τομάτας (συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης τους): Περονόσπορος Pythium spp. και Φυτόφθορα Ριζοκτόνια και Φουζάριο Σκληροτίνίαση και Σκληροτίαση Αδρομυκώσεις Αλτερναρίωση Μακροφομίνα Ωίδιο Σπογγοσπορίωση Καρκίνωση Ωοσπορίωση Αργυρόχρωμη κηλίδωση ΠΑΤΑΤΑΣ 6

7 Περονόσπορος Phytophthora infestans Σύμπτωμα: Αποτελεί αρκετά διαδεδομένη μυκητολογική προσβολή και προκαλεί μεγάλες ζημιές στην καλλιέργεια. Προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού, ακόμα και τους κονδύλους. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται με υποκίτρινες κηλίδες πάνω στα φύλλα και με τη δημιουργία λευκής εξάνθησης στην κάτω επιφάνεια σε συνθήκες υψηλής υγρασίας. Τα συμπτώματα στους κονδύλους εκδηλώνονται με ξηρές, βυθισμένες κηλίδες σκούρου χρώματος και παρουσιάζονται και κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης τους. ΠΑΤΑΤΑΣ 7

8 Περονόσπορος Phytophthora infestans Αντιμετώπιση: Βασικά προληπτικά μέτρα για την αποφυγή μόλυνσης της καλλιέργειας αποτελεί η χρήση υγιούς και πιστοποιημένου σπόρους και η απομάκρυνση υπολειμμάτων από προηγούμενη καλλιέργεια πατάτας στο ίδιο χωράφι. Τα φυτά θα πρέπει να παραχώνονται, έτσι ώστε οι κόνδυλοι να βρίσκονται συνεχώς σε βάθος cm. Το υπέργειο μέρος του φυτού θα πρέπει να καταστρέφεται ημέρες πριν τη συγκομιδή για περιορισμό της προσβολής. Σε συνθήκες που έχει εκδηλωθεί η ασθένεια θα πρέπει να γίνονται ψεκασμοί με χαλκούχο σκεύασμα. Η συγκομιδή και η αποθήκευση των κονδύλων δεν πρέπει να γίνεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας. ΠΑΤΑΤΑΣ 8

9 Pythium spp. Σύμπτωμα: Το παθογόνο βρίσκεται στο έδαφος και προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού και προκαλεί τήξεις των νεαρών φυταρίων και σήψεις στους καρπούς και στις ρίζες. Το σημείο προσβολής έχει χρώμα αρχικά λευκοκίτρινο και τελικά καστανό. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας στα προσβεβλημένα σημεία δημιουργείται πλούσιο λευκό μυκήλιο και πάνω σε αυτό σχηματίζονται τα ζωοσπόρια, που αποτελούν τα μολύσματα που μεταφέρονται με τη βροχή, το νερό άρδευσης, τον άνθρωπο και τα εργαλεία. ΠΑΤΑΤΑΣ 9

10 Pythium spp. Αντιμετώπιση: Βασικό προληπτικό μέτρο αποτελεί η άμεση απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών από την καλλιέργεια. Ως θεραπευτικό μέτρο αναφέρεται η εφαρμογή θειοχαλκίνης (γαλαζόπετρα) με ριζοπότισμα. ΠΑΤΑΤΑΣ 10

11 Φυτόφθορα Phytophthora erythroseptica, Phytophthora spp Σύμπτωμα: Προσβάλλουν όλα τα μέρη του φυτού προκαλώντας τήξεις, έλκη στο λαιμό, σήψεις στις ρίζες και τους καρπούς. Η προσβολή ξεκινάει με υδατώδεις κηλίδες που σχηματίζονται στην περιοχή του λαιμού του φυτού και στους καρπούς, που ακουμπούν στο έδαφος. Το παθογόνο παραμένει στο έδαφος για πολλά χρόνια. Ιδανικές συνθήκες για την εκδήλωση της προσβολής είναι υψηλή εδαφική υγρασία και θερμοκρασία 18-30ºC. ΠΑΤΑΤΑΣ 11

12 Φυτόφθορα Phytophthora capsici, P. parasitica, P. citrophthora, P. criptogea Αντιμετώπιση: Συνιστώνται τα ίδια μέτρα όπως αναφέρονται και στην αντιμετώπιση του Pythium. Επιπλέον αναφέρεται η αποφυγή σπορείων με συνεκτικό έδαφος και η εφαρμογή ποτισμάτων σε αραιά χρονικά διαστήματα. Τα υπολείμματα από προηγούμενη καλλιέργεια φυτών της ίδιας οικογένειας θα πρέπει να απομακρύνονται, για την αποφυγή πιθανής μετάδοσης της ασθένειας. Η μεταφύτευση πρέπει να γίνεται μόνο σε υγιή φυτά και αυτά θα πρέπει να φυτεύονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις για καλύτερο αερισμό των φυτών. ΠΑΤΑΤΑΣ 12

13 Φυτόφθορα Phytophthora capsici, P. parasitica, P. citrophthora, P. criptogea Αντιμετώπιση: Σε περίπτωση παρουσίας της ασθένειας, τα φυτά θα πρέπει να απομακρύνονται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του ριζικού συστήματος. Τέλος οι καρποί δεν θα πρέπει να έρχονται σε επαφή με το έδαφος γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος προσβολής τους από την ασθένεια. ΠΑΤΑΤΑΣ 13

14 Ριζοκτόνια Rhizoktonia solani Σύμπτωμα: Το παθογόνο προσβάλει τα φυτά σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους, προκαλώντας, τήξεις νεαρών φυταρίων, καστανέρυθρα έλκη στην περιοχή του λαιμού, σηψιρριζίες και σήψεις στα φύλλα και στους καρπούς. Στα έλκη στην περιοχή του λαιμού σχηματίζεται καστανό μυκήλιο. Οι προσβεβλημένες ρίζες τελικά νεκρώνονται και το ίδιο και τα φύλλα νεκρώνονται μετά από τη προσβολή τους από το παθογόνο. Οι καρποί που ακουμπούν στο χώμα ή βρίσκονται πολύ κοντά στο έδαφος σκληρές, καστανές και με ομόκεντρους κύκλους κηλίδες. Ακολούθως γίνονται μαλακές και βυθίζονται. ΠΑΤΑΤΑΣ 14

15 Ριζοκτόνια Rhizoktonia solani Σύμπτωμα: Ο μύκητας διατηρείται στο έδαφος και στα φυτικά υπολείμματα και η εκδήλωση της ασθένειας ευνοείται από θερμοκρασίες 15-20ºC. Αντιμετώπιση: Συνιστώνται τα ίδια προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα, όπως αναφέρονται και στην αντιμετώπιση του μύκητα εδάφους Pythium. ΠΑΤΑΤΑΣ 15

16 Ξηρά σήψη από φουζάριο Fuzarium spp. Σύμπτωμα: Το παθογόνο προσβάλει το λαιμό των φυτών και τους κονδύλους. Οι προσβεβλημένοι κόνδυλοι παρουσιάζουν εξωτερικά ακανόνιστες κηλίδες, ελαφρά βυθισμένες και σκούρου χρώματος. Οι κόνδυλοι τελικά γίνονται σκληροί και εσωτερικά παρουσιάζουν σκουρότερο καστανό χρωματισμό. ΠΑΤΑΤΑΣ 16

17 Ξηρά σήψη από φουζάριο Fuzarium spp. Αντιμετώπιση: Συνιστώνται κυρίως προληπτικά για αποφυγή προσβολής των φυτών από το παθογόνο. Γι αυτό το λόγο πρέπει να αποφεύγεται ο τραυματισμός των κονδύλων κατά τη συγκομιδή τους και η έκθεση τους στον ήλιο αμέσως μετά τη συγκομιδής τους. ΠΑΤΑΤΑΣ 17

18 Σκληροτινίαση Sclerotinia sclerotiorum Σύμπτωμα: Το παθογόνο, που είναι μύκητας εδάφους, προσβάλει κυρίως τα αναπτυγμένα φυτά στην περιοχή του λαιμού, στο στέλεχος και τους καρπούς. Στην περιοχή του λαιμού σχηματίζεται υδατώδης μεταχρωματισμός. Τελικά η προσβεβλημένη περιοχή σχίζεται. Στα σημεία προσβολής και κάτω από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σχηματίζεται περιοχή λευκού χρώματος (μυκήλιο) με μαύρα στίγματα (σπόρια του μύκητα). Στους καρπούς προκαλούνται μαλακές υγρές σήψεις καθώς και επίσης μετασυλλεκτικές σήψεις. ΠΑΤΑΤΑΣ 18

19 Σκληροτινίαση Sclerotinia sclerotiorum Αντιμετώπιση: Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. Η εφαρμογή 3-4ετούς αμειψισποράς και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Η εδαφοκάλυψη με μαύρο πλαστικό ή το λιάσιμο του εδάφους σε περιόδους που δεν υπάρχει καλλιέργεια στο έδαφος βοηθάει στην καταπολέμηση της ασθένειας ΠΑΤΑΤΑΣ 19

20 Σκληροτίαση Sclerotium rolfsii Σύμπτωμα: Το παθογόνο εντοπίζεται στο έδαφος και προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού (ρίζα και υπέργειο τμήμα) και σε όλα τα στάδια ανάπτυξης του. Προκαλεί ακόμα τήξεις σπορίων και μετασυλλεκτικές σήψεις στους καρπούς. Στα σημεία προσβολής και κάτω από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σχηματίζεται πλούσιο λευκού χρώματος μυκήλιο με καστανά στίγματα (σπόρια του μύκητα). Η ασθένεια ευνοείται από συνθήκες κακής στράγγισης του εδάφους, χαμηλού ph και υψηλής θερμοκρασίας (30-35ºC). ΠΑΤΑΤΑΣ 20

21 Σκληροτίαση Sclerotium rolfsii Αντιμετώπιση: Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. ΠΑΤΑΤΑΣ 21

22 Αδρομυκώσεις: Φουζάριο Fusarium oxysporum Schlecht f.sp.capsici, Βερτισίλλιο Verticillium dahliae Σύμπτωμα: Πρόκειται για παθογόνα που ζουν στο έδαφος και προκαλούν σοβαρές ζημιές στα προσβεβλημένα φυτά. Η προσβολή ξεκινάει από το ριζικό σύστημα και στη συνέχεια τα παθογόνα εισέρχονται στα αγγεία του ξύλου του φυτού και δυσχεραίνουν την κυκλοφορία του νερού και τελικά προκαλούν ξήρανση των φυτών λόγω ελλιπής τροφοδοσίας του σε νερό. Αρχικά μαραίνεται το μισό φυλλάριο, ενώ στα κατώτερα φύλλα εμφανίζονται μεσονεύριες χλωρώσεις. ΠΑΤΑΤΑΣ 22

23 Αδρομυκώσεις: Φουζάριο Fusarium oxysporum Schlecht f.sp.capsici, Βερτισίλλιο Verticillium dahliae Σύμπτωμα: Η χαρακτηριστική ένδειξη της προσβολής των φυτών από αυτά τα 2 παθογόνα είναι ο καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου σε κάθετη τομή του στελέχους του φυτού. Τα παθογόνα παραμένουν στα φυτικά υπολείμματα του εδάφους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η περίσσεια αζώτου, η μικρή φωτοπερίοδος και η έλλειψη φωτισμού κάνουν τα φυτά περισσότερα ευπαθή στην προσβολή. ΠΑΤΑΤΑΣ 23

24 Αδρομυκώσεις: Φουζάριο Fusarium oxysporum Schlecht f.sp.capsici, Βερτισίλλιο Verticillium dahliae Αντιμετώπιση: Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος και βελτίωση της στράγγισης του εδάφους. Η εφαρμογή 3-4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Σημαντική κρίνεται ακόμα η απολύμανση του εδάφους (σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες) με ατμό και η ηλιοαπολύμανση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. ΠΑΤΑΤΑΣ 24

25 Αλτερναρίωση Alternaria alternate f.sp. lycopersici, Alternaria solani Σύμπτωμα: Το πρώτο παθογόνο προκαλεί έλκος τόσο στο λαιμό όσο και στο στέλεχος του φυτού. Τα περισσότερα όμως καινούρια υβρίδια παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στο σε αυτό. Το δεύτερο παθογόνο προκαλεί σοβαρότερες ζημιές καθώς προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού και εντοπίζεται ακόμα στην πατάτα και στη μελιτζάνα. ΠΑΤΑΤΑΣ 25

26 Αλτερναρίωση Alternaria alternate f.sp. lycopersici, Alternaria solani Σύμπτωμα: Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο σχηματισμός κηλίδων με ομόκεντρους κύκλους (κηλίδα στόχου) σε φύλλα, στέλεχος και καρπούς. Στους καρπούς οι κηλίδες είναι βυθισμένες και δημιουργούνται κυρίως γύρω από τον κάλυκα. Τα παθογόνα εντοπίζονται στο έδαφος, στα υπολείμματα από προηγούμενη καλλιέργεια, σε μολυσμένους σπόρους, μολυσμένα φυτάρια κατά τη μεταφύτευση και σε ζιζάνια. Η μόλυνση ξεκινάει με σπόρια του μύκητα, που μεταφέρονται τον άνεμο, βροχή ή με τον ίδιο τον άνθρωπο. ΠΑΤΑΤΑΣ 26

27 Αλτερναρίωση Alternaria alternate f.sp. lycopersici, Alternaria solani Αντιμετώπιση: Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος για την αποφυγή βλάστησης των σπορίων του μύκητα. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόρου ή νεαρά φυτάρια κατά τη μεταφύτευση). ΠΑΤΑΤΑΣ 27

28 Αλτερναρίωση Alternaria alternate f.sp. lycopersici, Alternaria solani Αντιμετώπιση: Ακόμα η σωστή θρέψη των φυτών, συντελεί στην ανθεκτικότητα των φυτών στην προσβολή από τα παθογόνα. Η χρήση ποικιλιών ή υβριδίων ανθεκτικών στην ασθένεια και η καταστροφή υπολειμμάτων προηγούμενης καλλιέργειας φυτών τομάτας, μελιτζάνας και πατάτας κρίνεται αναγκαία στη περίπτωση αποφυγής της προσβολής. ΠΑΤΑΤΑΣ 28

29 Μακροφομίνα Macrophomina phaseolina Σύμπτωμα: Πρόκειται για παθογόνο που προσβάλει αρκετά είδη λαχανικών και προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού της πατάτας. Στις προσβεβλημένες περιοχές οι ιστοί καταστρέφονται μέχρι την εντεριώνη, όπου παρουσιάζει χαρακτηριστικό γκριζωπό μεταχρωματισμό. Μέσω των στολόνων η προσβολή μεταφέρεται και στους κονδύλους, προκαλώντας σήψη στη περιοχή ένωσης του κονδύλου με το στόλωνα. ΠΑΤΑΤΑΣ 29

30 Μακροφομίνα Macrophomina phaseolina Αντιμετώπιση: Μετά την εκδήλωση της ασθένειας τα προσβεβλημένα φυτά πρέπει να απομακρύνονται από την καλλιέργεια. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, γι αυτό το λόγο η συγκομιδή για την ανοιξιάτικη καλλιέργεια πρέπει να γίνεται όσο το \δυνατόν πιο νωρίς. Τα αμμώδη εδάφη θα πρέπει να αποφεύγονται καθώς ευνοείται η ταχύτερη θέρμανση τους κατά την περίοδο της άνοιξης. Τέλος κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης των κονδύλων πρέπει να επιδιώκονται χαμηλές θερμοκρασίες. ΠΑΤΑΤΑΣ 30

31 Ωίδιο Leveillula taurica Σύμπτωμα: Το παθογόνο προσβάλλει κυρίως τα ώριμα φύλλα και αναπτύσσεται περισσότερο σε ξηρές περιοχές. Πάνω στα φύλλα σχηματίζονται συνήθως κυκλικές κηλίδες και κάτω από ευνοϊκές μπορεί να σχηματιστεί υπόλευκη εξάνθηση στην επάνω επιφάνεια των φύλλων ακριβώς πάνω από τις κηλίδες. Τα κονίδια του μύκητα μεταφέρονται με τον αέρα και αποτελούν τα αρχικά μολύσματα των φυτών. Ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι θερμοκρασία 25 ο C και χαμηλή σχετική υγρασία (μέχρι 75%). ΠΑΤΑΤΑΣ 31

32 Ωίδιο Leveillula taurica Αντιμετώπιση: Σε καλλιέργειες πατάτας, το θειάφισμα των φυτών δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες το θειάφισμα δρα προληπτικά και θεραπευτικά με την προϋπόθεση ότι η θερμοκρασία δε θα είναι υψηλή για την αποφυγή καψίματος των φυτών. ΠΑΤΑΤΑΣ 32

33 Σπογγοσπορίωση Spongospora subterranea Σύμπτωμα: Η ασθένεια εκδηλώνεται κυρίως πάνω στους κονδύλους. Στην εξωτερική τους επιφάνεια σχηματίζονται κυκλικές κηλίδες και στη συνέχεια μικρά εξογκώματα. Στη συνέχεια η επιδερμίδα σχίζεται πάνω στα εξογκώματα και σχηματίζονται πάνω σε αυτά τα σκούρα σπόρια του μύκητα. Σε έντονες προσβολές οι καρποί παραμορφώνονται και παρουσιάζουν εκτεταμένα έλκη. ΠΑΤΑΤΑΣ 33

34 Σπογγοσπορίωση Spongospora subterranea Αντιμετώπιση: Ο χρησιμοποιούμενος πατατόσπορος πρέπει να είναι ελεγμένος και υγιής και η καλλιέργεια να έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα 3ετούς αμειψισποράς. Τέλος θα πρέπει να αποφεύγεται η καλλιέργεια της πατάτας σε αλκαλικά εδάφη ή διαφορετικά η λήψη μέτρων για μείωση του ph του εδάφους. ΠΑΤΑΤΑΣ 34

35 Καρκίνωση Synchytrium endobioticum Σύμπτωμα: Η ασθένεια εκδηλώνεται κυρίως πάνω στους κονδύλους με τη δημιουργία καρκινωμάτων (υπερπλασιών) πάνω σε αυτούς. Αντθιμετώπιση: Θεωρείται αρκετά σοβαρή ασθένεια και γι αυτό το λόγο θα πρέπει να αποφεύγεται η καλλιέργεια σε εδάφη που έχει εμφανιστεί παλαιότερα.. ΠΑΤΑΤΑΣ 35

36 Ωοσπορίωση Oospora pustulans Σύμπτωμα: Η ασθένεια εκδηλώνεται κυρίως πάνω στους αποθηκευμένους κονδύλους με τη δημιουργία φλυκταινών, που περιμετρικά παρουσιάζουν χαρακτηριστικό σκουρόχρωμο και βυθισμένο δακτύλιο. Εάν προσβληθούν οι οφθαλμοί τότε τυφλώνονται. ΠΑΤΑΤΑΣ 36

37 Ωοσπορίωση Oospora pustulans Αντιμετώπιση: Κύρια προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση υγιούς πατατόσπορου και η προβλάστηση αυτών για την απόρριψη των προσβεβλημένων κονδύλων. ΠΑΤΑΤΑΣ 37

38 Αργυρόχρωμη κηλίδωση Spondylocladium atrovirens Σύμπτωμα: Η ασθένεια εκδηλώνεται στους κονδύλους με την παρουσία αρχικά μικρών κηλίδων και στη συνέχεια εκτεταμένες κηλίδες. Πάνω σε αυτές δημιουργούνται μαύρα στίγματα που αποτελούν τα σπόρια του μύκητα. Στους αποθηκευμένους μολυσμένους κονδύλους εκδηλώνεται μούχλα σκούρου χρώματος. ΠΑΤΑΤΑΣ 38

39 Αργυρόχρωμη κηλίδωση Spondylocladium atrovirens Αντιμετώπιση: Κύρια προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση υγιούς πατατόσπορου και η αποθήκευση των κονδύλων σε αποθήκες με χαμηλή σχετική υγρασία θερμοκρασία για αποφυγή εκδήλωσης της ασθένειας. ΠΑΤΑΤΑΣ 39

40 Φόμα Phoma sp. Σύμπτωμα: Η ασθένεια εκδηλώνεται στους κονδύλους με το σχηματισμό καστανών βυθισμένων κηλίδων. Στα σημεία προσβολής εκδηλώνεται ξηρή σήψη, που αποσπάται από τα υγιή τμήματα του κονδύλου. Η σάρκα στα προσβεβλημένα σημεία παρουσιάζει κοιλότητες με κίτρινο ή γκρίζο χρώμα. Αντιμετώπιση: Κύρια προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση υγιούς πατατόσπορου, η αποφυγή τραυματισμού των κονδύλων και η συγκομιδή τους μόνο όταν έχει ολοκληρωθεί η φελλοποίηση της επιδερμίδας τους. ΠΑΤΑΤΑΣ 40