Χρήστος Μουρούτογλου Σταύρος Καρράς Γεώργιος Δημόκας

Transcript

1 Χρήστος Μουρούτογλου Σταύρος Καρράς Γεώργιος Δημόκας

2 Συστήματα εκμετάλλευσης της γης Shifting cultivation εκχέρσωση εδαφών Με τέτοια στενότητα γης;

3 Συστήματα εκμετάλλευσης της γης Αγρανάπαυση «Παροπλισμός γης;» Δυσεξόντωτα ζιζάνια;

4 Συστήματα εκμετάλλευσης της γης: Αμειψισπορά Είναι η συστηματική και προγραμματισμένη κυκλική εναλλαγή της καλλιέργειας φυτικών ειδών στον ίδιο αγρό. Η διάρκεια εξαρτάται από τον αριθμό των αγροτεμαχίων Ο κύκλος της αμειψισποράς απαιτεί περισσότερα χρόνια: Εξαρτάται από τον αριθμό των φυτικών ειδών που απαρτίζουν την αμειψισπορά Τελειώνει με την σπορά και του τελευταίου προβλεπόμενου είδους στο ίδιο χωράφι

5 Αμειψισπορά: πλεονεκτήματα Βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους Καλύτερη αξιοποίηση των θρεπτικών συστατικών του εδάφους Βελτίωση της φυσικής σύστασης του εδάφους Προστασία του εδάφους από τη διάβρωση Καταστροφή των ζιζανίων Καταπολέμηση ζωικών εχθρών και ασθενειών των φυτών Μεγαλύτερες αποδόσεις Ποικίλη καλλιέργεια

6 Αμειψισπορά Για την επιλογή ενός συστήματος αμειψισποράς: 1. Είδη φυτών και αναλογία τους στην εκμεταλλεύσιμη γεωργική έκταση 2. Οικονομικοί παράγοντες 3. Αλληλουχία των καλλιεργειών στο σύστημα της αμειψισποράς

7 Αμειψισπορά Για την επιλογή ενός προγράμματος αμειψισποράς: 1. Σκαλιστικά φυτά (αραιή καλλιέργεια) και μη σκαλιστικά φυτά (πυκνή καλλιέργεια) 2. Εναλλαγή φυτών με βοτανικές διαφορές 3. Εφαρμογή των λιπασμάτων στην καλλιέργεια η οποία τα εκμεταλλεύεται περισσότερο παραγωγικά 4. Λογική επιλογή αλληλουχίας φυτών. Η μηδική να διατηρηθεί για όσα χρόνια επιβάλλει η οικονομική εκμετάλλευσή της κ.λ.π. 5. Ελαστικότητα στο σύστημα: η καταστροφή ενός πολυετούς φυτού ή η πτώση των τιμών κάποιου άλλου 6. Ο κύκλος της αμειψισποράς, να περιλαμβάνει τόσα χρόνια όσα και τα αγροτεμάχια της γεωργικής εκμετάλλευσης

8 Αμειψισπορά Περιλαμβάνεται ολόκληρη η εκμετάλλευση σε ένα ενιαίο σύστημα αμειψισποράς; - Συνήθως όχι Σε ένα σύστημα αμειψισποράς την πρώτη θέση καταλαμβάνει η καλλιέργεια με την μεγαλύτερη πρόσοδο

9 Αμειψισπορά Η απλή εναλλαγή των φυτών είναι μια καλλιέργεια δύο αγρών (ή διετής αμειψισπορά) με ένα σκαλιστικό και ένα σιτηρό, π.χ. πατάτες - χειμερινή σίκαλη, ή ζαχαρότευτλα - καλοκαιρινά κριθάρι, καπνός-χειμερινό σιτάρι κλπ.

10 Αμειψισπορά Τριετής αμειψισπορά ή καλλιέργεια των τριών αγρών η οποία αποτελείται από ένα σκαλιστικό φυτό και δύο συνεχόμενα είδη σιτηρών, π.χ. καλαμπόκι-χειμερινό σιτάριχειμερινό κριθάρι, ζαχαρότευτλα-καλοκαιρινό σιτάριχειμερινό σιτάρι.κλπ.

11 Αμειψισπορά Σε περιοχές της Ευρώπης όπου οι καλλιεργητές έχουν εξειδίκευση στα σιτηρά: 4 ετής αμειψισπορά Πατάτες-χειμερινό σιτάρι-καλοκαιρινό κριθάρι- χειμ.σίκαλη 5ετής αμειψισπορά Πατάτες-χειμ.σιτάρι-καλοκαιρ.κριθάρικαλοκ.σίκαλη-βρώμη. Η διπλή εναλλαγή των φυτών αναφέρεται στην καλλιέργεια δυο φορές σκαλιστικών ειδών και δυο φορές σιτηρών π.χ. πατάτες - ζαχαρότευτλα - χειμερινό σιτάρι - καλοκαιρινό σιτάρι.

12 Αμειψισπορά Σε αμειψισπορές με πολλά σιτηρά, το σιτάρι πρέπει να μπαίνει μετά από ένα σιτηρό που δεν είναι ευαίσθητο σε ασθένειες σπασίματος της καλαμιάς. Στις κυκλικές εναλλαγές, το σιτάρι θα πρέπει να συνδυάζεται με δύο καλλιέργειες ώστε να περιορισθούν οι μολύνσεις μέσω των προσβεβλημένων ριζών των καλαμιών. Π.χ. ζαχαρότευτλα - χειμερινό σιτάρι - καλοκαιρινό κριθάρι, Κτηνοτροφικά κουκιά - χειμερινό σιτάρι - καλοκαιρινό κριθάρι - Βρώμη. Σε αρδευόμενες περιοχές η μηδική κατέχει εξέχουσα θέση. Είναι δυνατόν να ακολουθήσει καλλιέργεια ενός σκαλιστικού φυτού (πατάτα, καλαμπόκι κ.α.) και στη συνέχεια ενός σιτηρού.

13 Χειρισμοί του εδάφους αντιμετώπιση ζιζανίων Ζιζάνια (weeds) στη φυτοπροστασία, ονομάζουμε τα ανεπιθύμητα φυτά που φυτρώνουν ανάμεσα στα φυτά μιας καλλιέργειας. Προκαλούν ζημιά επειδή: Μειώνουν σημαντικά την παραγωγικότητα της καλλιέργειας Μειώνουν την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων Είδη ζιζανίων είναι ξενιστές επιβλαβών στη γεωργία εντόμων και παθογόνων Επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος παραγωγής Τα υδροχαρή ζιζάνια, επιβαρύνουν κόστος και λειτουργία αρδευτικών και στραγγιστικών συστημάτων Πως αντιμετωπίζονται;

14 Psylla rosae Άγριο καρότο Listronotus oregonensis

15 Ξενιστές Διάφορα είδη Αφίδων φιλοξενούνται σε φυτά βρούβας και στη συνέχεια προσβάλλουν το λάχανο, το κουνουπίδι, το ραδίκι κ.α. φυτά. Ο ιός του καρουλιάσματος της πατάτας ζει πάνω σε φυτά στύφνου και μεταφέρεται με Αφίδες στην πατάτα

16 Προληπτικά μέτρα αντιμετώπισης ζιζανίων Η δημιουργία φυτικής ποικιλομορφίας (αμειψισπορά) Η αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους

17 Κατασταλτικά μέτρα αντιμετώπισης ζιζανίων Καλλιεργητικά μέτρα Μηχανικά μέσα Φυσικά μέσα: θερμική αντιμετώπιση, φλόγα ή υπέρυθρη (θερμική) ακτινοβολία, ηλιακή απολύμανση, εδαφοκάλυψη, φυσική εδαφοκάλυψη Βιολογικά μέσα: φυσικοί εχθροί των ζιζανίων, φυτοπαθογόνοι μικροοργανισμοί, έντομα, νηματώδεις, παρασιτικά φυτά, ανταγωνιστικά φυτά, ψάρια (για υδροχαρή ζιζάνια)