ΜΥΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΕΣ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ & ΑΓΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΑΠΗΣ STRESS ELIMINATOR ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΑΠΥΘΜΕΝΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ. Η ΓΝΩΣΗ ΔΩΡΙΖΕΤΑΙ.

Transcript

1 1 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΑΠΗΣ STRESS ELIMINATOR Сopy 2009 right

2 2

3 3 With much love dedicated my parents to EL_lines, in Natalia, Olga, Onder, to my colleagues By Price LIAPIS Panagiotis Author LIAPIS Panagiotis Title STRESS ELIMINATOR Addr K. Varnali Pine Athens Tel Mob SUPPLY

4 4 Novel APYTHMENIS REALITY

5 5 CAUTION SIGNIFICANT MARKINGS TO reader 1. This project is a bottomless MYTHISTORIMA Reality 2. Clarifies Developed Fiction 3. Any resemblance to actual persons, locations and events are imaginary, purely accidental, not existing in the present reality and past it. 4. Copyrights on works protected by the current constitution, laws and jurisprudence 5. Prohibited the reproduction and distribution of all or part of the document without the prior written permission of the author and an award identifying figures and in words of the author's remuneration, rights and remuneration of the Greek state, the duration of the contract and the parties. 6. The document bears a registered trademark 7. The project is only available for private use, prohibited the reading public all or part of it. 8. The work donate to the library of the Greek state request and complied with the legislation providing for the process. 9. For Greek citizens: To book not sold through bookstores and other retail outlets. KNOWLEDGE donors. 10. The book takes seeker typing costs and expenses of this mission. 11. The Writer LIAPIS Panagiotis receive no remuneration (money) for placing the Project 12. The book has no subversive of the system concept, but instead Net conglomerate of all the Greeks of Planet Earth, 120,000,000 Greeks to create well-governed society as defined by the democratic, elected Parliamentary Antiptosopous People (primary form of power) 13. The GREECE Fri all the problems exist because of the scandalous EVNNOIA OF MARY. The Greeks GYIOS DEFKALIONOS OF, THE LIGHT, AS NO ONE GREEK even no hope, no justice. Amen.. Subject: A word that came recently to our vocabulary and the meanings of growing concern to people, the word stress. This phenomenon occurs for various reasons, and consequences experienced by victims are numerous and significant. As regards the proposed solutions, others appear to be feasible and others are difficult to impossible to make Purpose

6 6 STRESS ELIMINATOR The seminar is aimed at the improvement and refinement of competencies and skills required by both experienced and young, and people working in antafonistika peivallonta any theme. Moreover, responding to all those who conduct presentations and data management situations work. The practice and improvement of the paper (presentation) of each participant is achieved directly by identifying and recording the weaknesses and obstacles that are presented throughout the course of the presentation. Our Instructors from the other side with the knowledge, transmissibility, constant interaction with the audience, using practical exercises, games and exercises, and the philosophy of "I understand" help to meet the expectations on the part of learners. ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΑΠΥΘΜΕΝΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Απευθυνόμαστε κυρίως σε όλα τα μεσαία, ανώτερα και ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων (διοικητικά & πωλήσεων) καθώς και τις γραμματείς διοικήσεως, που επιθυμούν να ορίζουν και να ελέγχουν την εργασιακή τους συμπεριφορά στο κρίσιμο θέμα της άριστης διαχείρισης και κατανομής του χρόνου τους. Με σκοπό: Να βοηθήσει τον εργαζόμενο να αντιληφθεί την σημασία της αποτελεσματικότερης διαχείρισης του χρόνου του και στην συνέχεια να βελτιώσει με τις κατάλληλες τεχνικές την επαγγελματική του επάρκεια στο ζήτημα αυτό. Αναλύοντας τις θεματικές ενότητες Τι είναι το άγχος; Η φύση του άγχους Ορισμοί Πηγές-αίτια του άγχους Κλίμακες στρεσογόνων πηγών (life stress indexπροσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα) Ο χρόνος ως πηγή άγχους Το δημιουργικό άγχος

7 7 Εκδηλώσεις του άγχους Θεωρητικά μοντέλα προέλευσης του άγχους Τρόποι εκδήλωσης του άγχουςσυμπτωματολογία σε τρία επίπεδα Επιπτώσεις άγχους (ψυχολογικές, σωματικές, στη συμπεριφορά, στη νόηση) Τύποι προσωπικότητας και άγχος Τεχνικές αξιολόγησης- παραδείγματα Ειδικότερες καταστάσεις: Το εργασιακό άγχος (παραδείγματα από διάφορα επαγγέλματα) Το παιδικό-εφηβικό άγχος Το άγχος του γονιού Το άγχος των εξετάσεων Πένθος και άγχος Παθολογικές καταστάσεις (διαταραχές: γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, μετατραυματικό άγχος, κτλ) Άγχος και φόβοι-φοβίες Οι κρίσεις πανικού ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ Προσωπικοί και Επιχειρησιακοί Λόγοι Απώλειας - Σπατάλης Χρόνου Γιατί ενώ εργάζομαι πολύ και προσπαθώ σκληρά ο χρόνος μου συχνά να μην μου φθάνει; - Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα: Ο χρόνος μου ή εγώ ο ίδιος με τον τρόπο που τον διαχειρίζομαι; Έχω εντοπίσει ποιοι είναι οι προσωπικοί λόγοι απώλειας του χρόνου μου; -

8 8 Ποιες είναι οι συνηθισμένες παγίδες στη διαχείριση του επαγγελματικού χρόνου μου; - Μήπως είμαι, πάντα, το καλό παιδί για τα δύσκολα; Γιατί, τελικά, η επαγγελματική μου επιτυχία συνδέεται και με τον έλεγχο του χρόνου μου; Ποιες Τεχνικές Χρησιμοποιώ στο Καθημερινό Management του Χρόνου μου Προκειμένου να Γίνω πιο Αποτελεσματικός; Ποια η διαφορά μεταξύ ικανού και αποτελεσματικού εργαζόμενου; Τι είναι πιο σημαντικό; Γιατί ενώ είμαι, ίσως, εργατικός, ευσυνείδητος, τελειομανής, δραστήριος, πολυ πράγμων ή / και συγκεντρωτικός μπορεί να μην θεωρούμαι αποτελεσματικός; Γιατί ισχύει, συνήθως, ο νόμος του Pareto (80/20); Γνωρίζω τη σημασία της ιεράρχησης προτεραιοτήτων στην καθημερινή μου δουλειά; Αν ναι, ποια θεωρώ ως απαραίτητα κριτήρια ποια είναι η σωστή σειρά τους; Πώς, τελικά, μπορώ να οργανώνω το χρόνο μου, ώστε να δουλεύω πιο αποτελεσματικά; Προγραμματισμός - Τοποθέτηση Στόχων και Τίme Management Τι συμφέρει; Να προλαμβάνω ή να δρω εκ των υστέρων πυροσβεστικά ; Γιατί αποφεύγουμε τον προγραμματισμό (επαγγελματικό & προσωπικό) των ενεργειών μας, ενώ είναι τόσο αναγκαίος; Γιατί ο προγραμματισμός συνδέεται με το σημαντικό, ενώ η ανυπαρξία του με το επείγον; Αποτελεσματικός προγραμματισμός και τοποθέτηση στόχων στον εαυτό μας. - Ποια απαραίτητα χαρακτηριστικά πρέπει να περιλαμβάνει η τοποθέτηση στόχων;ανάθεση Μεταβίβαση - Εκχώρηση Αρμοδιοτήτων (Delegation) & Time-Management- Μήπως είμαι συγκεντρωτικός;

9 9 Αν ναι, γνωρίζω πώς αντιμετωπίζεται ο συγκεντρωτισμός; Γιατί ο συγκεντρωτικός εργαζόμενος βάλλει κατά του εαυτού του & των συνεργατών του; Είτε είμαι προϊστάμενος είτε υφιστάμενος με συμφέρει η εκχώρηση αρμοδιοτήτων; Αν ναι, κάτω από ποιες προϋποθέσεις; - Αν, τυχόν, είμαι προϊστάμενος άλλων ατόμων γνωρίζω πώς μπορώ να αναθέτω καθήκοντα; Μήπως αγνοώ ότι η δουλειά μου δεν είναι, απαραίτητα, να τα κάνω όλα μόνος μου αλλά να φροντίζω να γίνονται όλα; Γνωρίζω τη διαφορά μεταξύ εκχώρησης και ξεφορτώματος αρμοδιοτήτων ή δεξιού χεριού ; Γιατί, ίσως, δεν μου αρέσει να μεταβιβάζω αρμοδιότητες και γιατί συχνά αποτυγχάνω όταν αποφασίζω την πραγματοποίησή τους; Ποιοι είναι οι μύθοι & ποιες είναι οι κατάλληλες ενέργειες για την υλοποίηση της εκχώρησης;- Πώς συνδέεται ο χρόνος και το stress; Ποιοι είναι οι λόγοι δημιουργίας του stress στον εργασιακό χώρο; Γιατί η προσωπική & επαγγελματική μας επάρκεια, ηρεμία & αυτοπεποίθηση έχει να κάνει και με τον έλεγχο του stress; -Συνέπειες - επιπτώσεις του stress στον εργαζόμενο και στην επιχείρηση Γιατί είναι πια μύθος ότι το stress δηλώνει επαγγελματική καταξίωση; Μήπως φταίει η δική μου συμπεριφορά για την πίεση του χρόνου που συνεχώς νοιώθω; nμήπως ευθύνομαι εγώ για το stress των συνεργατών μου; Ποια είναι η σωστή ένταση του stress; Τι είναι το ευστρές και τι το ντιστρές ;

10 10 Ποιοι εργαζόμενοι είναι πιο ευάλωτοι στο stress και ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου ; Τελικά, για ποιους εργαζόμενους το stress είναι δημιουργικό ή αντίθετα καταστροφικό & γιατί; Πώς, τελικά, μπορεί να αντιμετωπιστεί & να γίνει πιο αποτελεσματικό για το ίδιο το άτομο; -Πώς αντιμετωπίζεται το stress από τις επιχειρήσεις;επικοινωνία και Time - Management - Πώς και γιατί μπορεί να χάνω χρόνο μέσα από τις καθημερινές μου μορφές επικοινωνίας; Ποια τα συνήθη εμπόδια της επικοινωνίας που, ενδεχομένως, μου στερούν πολύτιμο χρόνο; Πώς μπορώ να κερδίζω χρόνο βελτιώνοντας την προφορική, γραπτή και τηλεφωνική μου επικοινωνία; Αντιλαμβάνομαι γιατί είναι αναγκαίο στην επικοινωνία εκτός από κατανοητός ομιλητής να είμαι και καλός ακροατής; Γιατί είναι σημαντικό όταν επικοινωνώ να απευθύνομαι με διαφορετικό τρόπο (ως προς το περιεχόμενο, τόνο, ύφος & διάρκεια του μηνύματός μου) ανάλογα με τον ή τους αποδέκτη (ες); Γνωρίζω, δηλαδή, ότι σημαντικό δεν είναι μόνο τι λεω εγώ αλλά τι αντιλαμβάνονται οι άλλοι; Πρότυπο αποτελεσματικής επικοινωνίας ανάλογα με το ποιόν έχω απέναντί μου.αναβλητικότητα και Συνέπειές της στο Time - Management< Ποιοι είναι οι λόγοι της αναβλητικότητας και γιατί συνδέεται με το Time - Management; Η τελειομανία είναι πάντοτε θετική και επιθυμητή συμπεριφορά; Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αναβλητικότητα ανεξάρτητα από τι την προκαλεί; Συσκέψεις - Συνεδριάσεις - Συμβούλια (Meetings) και Time - Management-

11 11 Για ποιους λόγους, συνήθως, σπαταλάμε το χρόνο μας στις διάφορες συσκέψεις; - Πώς μπορούμε να κερδίζουμε χρόνο συμμετέχοντας σε ανάλογες δραστηριότητες; Ποια πρέπει να είναι η προετοιμασία και τα καθήκοντα των μελών και του προεδρεύοντος;ζητήματα Αυτοπειθαρχίας, Προσωπικής Οργάνωσης & Ελέγχου του Χρόνου μας Πώς αρχειοθετώ και ταξινομώ τα έγγραφα, τις πληροφορίες & την αλληλογραφία μου; Πώς αποφεύγω τους ανεπιθύμητους επισκέπτες και τις πολλές μετακινήσεις; Τι ρόλο παίζει ο προσωπικός ενεργειακός κύκλος μου; Πώς αποφεύγεται η ανοικτή πόρτα ; Πώς επηρεάζει θετικά ή αρνητικά το χρόνο το δικό μου ή των άλλων συνεργατών μου ο τρόπος άσκησης της ηγεσίας, της παρακίνησης, της ομαδικής δουλειάς & της λήψης αποφάσεων ΑΓΧΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ Α. Ανάλυση του Κρίσης και της Διαχείρισης της (γενικά) Ανάλυση Εννοιών Κλασσικών Μεθόδων της Στρατηγικής στη Διαχείριση Κρίσεων Ανάλυση Παραγόντων και Συστατικών της κρίσης Β. Μεθοδολογία Σχεδίασης Αντιμετώπισης Κρίσεων Συνθήκες -Τεχνική Αντιμετώπισης (γενικά) - Κρίσιμα Σημεία Προσέγγιση Στάδια και Διαδικασία Σχεδίασης - Ανάλυση Παραγόντων Δημιουργίας Κρίσεων Πως λειτουργεί μια Κρίση (γενικά) Έλεγχος Εγκυρότητας του τρόπου με τον οποίο θα αντιμετωπισθεί μια Κρίση Γενικό Διάγραμμα Διαχείρισης μιας

12 Κρίσης 12 Γ. Διαχείριση του Κινδύνου Εισαγωγή στον Κίνδυνο - Ανάλυση - Προσδιορισμός Περιγραφή - Εκτίμηση - Αξιολόγηση - Αναφορά - Απόφαση Θεραπεία Κινδύνου Παρακολούθηση Δ. Μείωση των Επιπτώσεων Κατηγορίες Υπολογισμού Επιπτώσεων μιας Κρίσης - Κοινά Στοιχεία Οργανισμών & Επιχειρήσεων - Στάδια Δημιουργίας Σχεδίων Ετοιμότητας - Συστήματα Προειδοποίησης - Συνήθη Στοιχεία Αδράνειας Δομών Οργανισμών & Επιχειρήσεων Ε. Χειρισμός των ΜΜΕ κατά τη διάρκεια των Κρίσεων Θέματα που Μπορούν να Προκαλέσουν μία Κρίση - Τρόπος Αντιμετώπισης ή Πρόληψης μιας Κρίσης - Συνήθη Ερωτήματα στις Κρίσεις - Βήματα για την Αντιμετώπιση Κρίσεων - Στάδια Προετοιμασίας - Διαχείριση της Εικόνας μιας Επιχείρησης ή ενός Οργανισμού ΣΤ. Ετοιμότητα Η Δομή Κέλυφος της Διαχείρισης της Κρίσης σε μια Επιχείρηση ή Οργανισμό - Υπόδειγμα Σχεδίων Αντιμετώπισης και Ανάκαμψης - Μοντέλο ΕΠΙ Ζ. Διαχείριση της Αντιμετώπισης Στρατηγικές Βελτίωσης Διαχείρισης της Κρίσης Η. Ανάκαμψη Από τι υποφέρουν οι Επιχειρήσεις και οι Οργανισμοί σήμερα

13 13 Στρατηγικές PIC - PIC - Η Ψυχολογία κατά τη διάρκεια της Ανάκαμψης Θ. Αξιολόγηση της Κρίσης - Ανθεκτικότητα Τα Συστατικά της Αξιολόγησης - Μεθοδολογία Υπολογισμού - Τι επιτυγχάνεται με την Ανθεκτικότητα Δ. ΕΝΟΤΗΤΑ: Τρόποι αντιμετώπισης του άγχους Γενικές συμβουλές για την καθημερινότητα Παρεμβάσεις στο εξωτερικό περιβάλλον (σπίτι, εργασία) Ειδικότερες τεχνικές αυτοβοήθειας Τρόποι αντιμετώπισης με εξωτερική βοήθεια Καταπολέμηση κρίσεων πανικού Η θεραπευτική ιδιότητα των τεχνών (το παράδειγμα της μουσικής) Ο ρόλος της διατροφής στην καταπολέμηση του άγχους Φαρμακευτική αγωγή, εναλλακτικές θεραπείες. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Πρόλογος Παραγωγική μέθοδος: Πολλά προβλήματα ένα το άγχος... Ορισμός: Άγχος (<άγχω=σφίγγω το λαιμό): αγωνία, παθολογική ψυχική κατάσταση που κλιμακώνεται από την έντονη δυσφορία ως τον πανικό και της οποίας προηγούνται συνθήκες πραγματικής ή συμβολικής απειλής, στρες. α. συναισθηματική κατάσταση που χαρακτηρίζεται κυρίως από

14 14 έντονη συνεχή δυσφορία και οφείλεται σε φόβο ή ανησυχία για κάτι. β. (ψυχ.) παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονη ανησυχία και υπερένταση και οφείλεται σε ψυχοπαθολογικά αίτια. (Λεξικό Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη) Το άγχος είναι μια ψυχοπαθολογική κατάσταση διαρκούς φόρτισης και υπερέντασης. Το «θύμα» του αισθάνεται μια θηλιά άλλοι μιλούν για κόμπο! να του σφίγγει το λαιμό δεν μπορεί με κανένα τρόπο να ηρεμήσει και τα νεύρα του, αν μπορούν να παρομοιαστούν με χορδές, είναι τόσο τεντωμένα, που παν να σπάσουν. Η πνιγηρή αυτή κατάσταση του άγχους κλιμακώνεται από την έντονη δυσφορία ως και τον πανικό. Της εμφάνισής της προηγούνται συνθήκες πραγματικής ή συμβολικής απειλής.από πολλούς το άγχος έχει χαρακτηριστεί ως η πηγή των περισσότερων προβλημάτων της σωματικής και ψυχικής υγείας του σύγχρονου ανθρώπου. Ο τρόπος ζωής, ο καταιγισμός υποχρεώσεων, πληροφοριών, ευθυνών, οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, η κακή διατροφή, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός, όλα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη συναισθημάτων άγχους. Το άγχος εισβάλλει στη ζωή μας καθημερινά και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους και σε κάθε ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι καταβάλλονται από άγχος, ωστόσο δηλώνουν αδυναμία ή άγνοια για την αντιμετώπισή του. Το σεμινάριο αυτό παρουσιάζει με τρόπο προσιτό για όλους το τι ακριβώς είναι το άγχος και με ποιον τρόπο εκδηλώνεται στην καθημερινή μας ζωή. Με το συνδυασμό παράδοσης θεωρητικού υλικού, διεξαγωγής δραστηριοτήτων και ασκήσεων, και με τρόπο βιωματικό και συνεργατικό, ο συμμετέχων θα μπορέσει να μάθει καλύτερα τον εαυτό του και τους γύρω του σχετικά με το θέμα του άγχους, και θα εφοδιαστεί με πρακτικές τεχνικές αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης. ΑΠΟ ΚΑΘΑΡΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ

15 15 To stress που γίνεται αντιληπτό από τον οργανισμό είναι δυνατό να προκαλέσει σειρά παθολογικών διαταραχών τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα. Τα μόρια που διαμεσολαβούν αυτές τις διαταραχές είναι οι ορμόνες του φλοιού των επινεφριδίων, όπως η ανθρώπινη υδροκορτιζόνη. Η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη είναι απαραίτητες για την επιβίωση του ανθρώπου σε συνθήκες οξέος stress. Σε περιπτώσεις ψυχοκοινωνικού stress, με κάθε συνδυασμό συνθηκών που αυτό μπορεί να σημαίνει, παρατηρείται βλάβη στον ιππόκαμπο, περιοχή του εγκεφάλου σημαντική για τη λειτουργία της μάθησης και της μνήμης. Η βλάβη αυτή είναι απότοκη μακρόχρονης έκθεσης σε κορτιζολαιμία η οποία προκαλείται από χρόνιο ή επαναλαμβανόμενο stress. H ατροφία του ιπποκάμπου είναι το αποτέλεσμα της βλάβης αυτής, η οποία μπορεί να συμβαίνει στα πλαίσια καταθλιπτικής διαταραχής, ενώ πολύ συχνά δεν παρατηρείται συνοσηρότητα με κατάθλιψη. Ενώ παλαιότερα όλες οι έρευνες αφορούσαν μόνο τους υποδοχείς των γλυκοκορτικοειδών στον εγκέφαλο, σήμερα αναζητείται ρόλος και για τους υποδοχείς των αλατοκορτικοειδών στην πρόκληση υπερδραστηριότητας του άξονα ΥΥΕ από ψυχοκοινωνικό stress. Στην κατάθλιψη παρατηρούνται συχνά χαρακτηριστικές διαταραχές της λειτουργίας του άξονα ΥΥΕ, οι οποίες είναι αναστρέψιμες με τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Το πρόβλημα έχει αποδειχθεί ότι εντοπίζεται στο σύστημα των υποδοχέων των γλυκοκορτικοειδών (GR), που υστερεί τόσο σε αριθμό όσο και ποιοτικά. Οι πάσχοντες από κατάθλιψη εμφανίζουν ως εκ τούτου αυξημένη παραγωγή και έκκριση CRF( Eκλυτικός Παράγοντας της κορτικοτροπίνης). Πειράματα σε επίμυες εντοπίζουν RNA το οποίο συνδέεται με τους υποδοχείς GR και προκαλεί καταθλιπτική διαταραχή και μεταβολές της συμπεριφοράς, οι οποίες αναστρέφονται με αντικαταθλιπτικά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω αύξησης του αριθμού και της λειτουργίας των υποδοχέων GRs, γεγονός που ευαισθητοποιεί τον άξονα ΥΥΕ στα

16 16 κορτικοειδή. Αυτή η ανακάλυψη δημιουργεί νέες προοπτικές στη φαρμακευτική προσέγγιση της κατάθλιψης. Η ενδυνάμωση της δράσης της κορτιζόλης μέσα στον εγκέφαλο είναι το ζητούμενο της τρέχουσας έρευνας μέσω ενεργοποίησης μεταβολικών δρόμων που ελέγχονται από μη στεροειδικούς μεσολαβητές ρυθμίζοντας το σύστημα των υποδοχέων GR Οι βασικοί ρυθμιστές του άξονα ΥΥΕ είναι o εκλυτικός παράγοντας της φλοιοτρόπου ορμόνης (CRH) και η αντιδιουρητική ορμόνη. Η έκκριση της CRH ποικίλλει με την ηλικία και την αναπαραγωγική φάση. Η γήρανση συνοδεύεται συχνά από διάφορες παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με την διαταραχές του άξονα ΥΥΕ. Τέτοιες καταστάσεις είναι η κατάθλιψη, οι διαταραχές πανικού, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υπερθυρεοειδισμός, ο υποσιτισμός και η κεντρική παχυσαρκία. Από πολλούς το άγχος έχει χαρακτηριστεί ως η πηγή των περισσότερων προβλημάτων της σωματικής και ψυχικής υγείας του σύγχρονου ανθρώπου. Ο τρόπος ζωής, ο καταιγισμός υποχρεώσεων, πληροφοριών, ευθυνών, οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, η κακή διατροφή, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός, όλα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη συναισθημάτων άγχους. Το άγχος εισβάλλει στη ζωή μας καθημερινά και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους και σε κάθε ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι καταβάλλονται από άγχος, ωστόσο δηλώνουν αδυναμία ή άγνοια για την αντιμετώπισή του. Το σεμινάριο αυτό παρουσιάζει με τρόπο προσιτό για όλους το τι ακριβώς είναι το άγχος και με ποιον τρόπο εκδηλώνεται στην καθημερινή μας ζωή. Με το συνδυασμό παράδοσης θεωρητικού υλικού, διεξαγωγής δραστηριοτήτων και ασκήσεων, και με τρόπο βιωματικό και συνεργατικό, ο συμμετέχων θα μπορέσει να μάθει καλύτερα τον εαυτό του και τους γύρω του σχετικά με το θέμα του άγχους, και θα

17 17 εφοδιαστεί με πρακτικές τεχνικές αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης. Διαχείριση άγχους-βιωματικό σεμινάριο Από πολλούς το άγχος έχει χαρακτηριστεί ως η πηγή των περισσότερων προβλημάτων της σωματικής και ψυχικής υγείας του σύγχρονου ανθρώπου. Ο τρόπος ζωής, ο καταιγισμός υποχρεώσεων, πληροφοριών, ευθυνών, οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, η κακή διατροφή, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός, όλα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη συναισθημάτων άγχους. Το άγχος εισβάλλει στη ζωή μας καθημερινά και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους και σε κάθε ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι καταβάλλονται από άγχος, ωστόσο δηλώνουν αδυναμία ή άγνοια για την αντιμετώπισή του. Το σεμινάριο αυτό παρουσιάζει με τρόπο προσιτό για όλους το τι ακριβώς είναι το άγχος και με ποιον τρόπο εκδηλώνεται στην καθημερινή μας ζωή. Με το συνδυασμό παράδοσης θεωρητικού υλικού, διεξαγωγής δραστηριοτήτων και ασκήσεων, και με τρόπο βιωματικό και συνεργατικό, ο συμμετέχων θα μπορέσει να μάθει καλύτερα τον εαυτό του και τους γύρω του σχετικά με το θέμα του άγχους, και θα εφοδιαστεί με πρακτικές τεχνικές αντιμετώπισης, χαλάρωσης αλλά και πρόληψης.

18 18 Βιοϊατρικό ή βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο για την ασθένεια; Σύμφωνα με το βιοϊατρικό μοντέλο, η ασθένεια αντιμετωπίζεται ως ένα οργανικό, σωματικό, μηχανικό πρόβλημα που πρέπει η ιατρική επιστήμη να επιδιορθώσει. Ο ασθενής αντιμετωπίζεται ώς ένα βιολογικό περιστατικό, και η ασθένεια απομονώνεται σε αρκετό βαθμό από την υπόλοιπη ζωή του. Ο ασθενής είναι παθητικός δέκτης της θεραπευτικής προσέγγισης και η σχέση του με τους επαγγελματίες της υγείας είναι μονόδρομη και άνιση, αφού αυτοί καλούνται να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν το πρόβλημα. Δίνεται μόνο στοιχειώδης έμφαση στον τρόπο ζωής του ασθενούς (στην αιτιολογία του προβλήματος και στις αλλαγές που χρειάζονται για την καλύτερη θεραπεία) και ο ασθενής δε λαμβάνει ενεργό ρόλο στην αυτοΐασή του. Αντίθετα, το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο προσέγγισης της έννοιας της ασθένειας, αντιμετωπίζει την ασθένεια ως μια κατάσταση όπου η συμπεριφορά μπορεί να επηρεάσει πολύ πιο άμεσα την υγεία (είτε αρνητικά είτε θετικά). Ο ασθενής γίνεται αντιληπτός ως ένα ενεργό μέλος της θεραπευτικής διαδικασίας. Η σχέση του με τους θεράποντες είναι σχέση συνεργασίας. Οι θεραποντες σέβονται ότι κάθε ασθενής αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό ατομικών διαφορών και χαρακτηριστικών, και προσαρμόζουν την αγωγή σύμφωνα με αυτό το ατομικό προφίλ. Ο ασθενής επικοινωνεί και με τη συμπεριφορά του και με τις εκφράσεις του σώματός του. Η

19 ψυχολογική κατάσταση κρίνεται ιδιαίτερα επικουρικός παράγοντας στη θεραπευτική αγωγή. 19 σημαντικός Η αυτογνωσία προάγει την ψυχική υγεία του ατόμου και προσφέρει σφαιρική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, λαμβάνοντας υπόψη όλες σχεδόν τις διαστάσεις της καθημερινής ζωής που απειλούν την «υγιή» λειτουργία και προσαρμογή στο σύνθετο σημερινό κόσμο. Η συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας αποτελεί σημαντικό εφόδιο για το σύγχρονο άνθρωπο γιατί αποτελεί μέθοδο αντιμετώπισης πολλών καταθλιπτικών και αγχογόνων συμπτωμάτων που ευθύνονται σε μεγάλο μέρος για την ψυχική απορρύθμιση και τη συναισθηματική ευαλωτότητα. Συγκεκριμένα, τα κυριότερα θεραπευτικά οφέλη μιας ομάδας αυτογνωσίας είναι: Καταπολέμηση των αισθημάτων άγχους, είτε στην περίπτωση απλής ύπαρξης άγχους είτε στην περισσότερο σύνθετη περίπτωση μετουσίωσης αυτού σε έντονη ψυχοπαθολογία (πχ. κρίση πανικού, διάχυτη και γενικευμένη ανησυχία) Καλλιέργεια και προοδευτική αύξηση της συναισθηματικής έκφρασης η οποία αποτελεί ικανότητα υψίστης σημασίας για τη σύναψη και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων. Η δυνατότητα κατανόησης και μετέπειτα έκφρασης του συναισθηματικού μας κόσμου, βελτιώνει την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους και την ερμηνεία που δίνουμε στις σκέψεις και τις πράξεις των κοντινών μας προσώπων. Ανάπτυξη του εσωτερικού μας κόσμου, γνωστικά μέσω της κατανόησης του υπερβολικού ή ελλιπούς

20 20 τρόπου ερμηνείας των φαινόμενων και συναισθηματικά μέσω της αυξημένης αυτογνωσίας και «μοιράσματος» των πραγματικών συναισθημάτων μας με τους άλλους. Βιωματική ανάπτυξη που επιτυγχάνεται μέσω της επαφής με τις επιθυμίες και τους στόχους μας, «τα θέλω και τα μπορώ». Η εναρμόνιση των εσωτερικών «θέλω» με τα εξωτερικά «μπορώ» και η συνειδητοποίηση ότι σημαντικότατη παράμετρος είναι η σκέψη «είμαι ικανός να», προωθούν την ψυχική ωρίμανση του ατόμου και σταδιακά εξελίσσουν την αυτογνωσία και την πίστη στον εαυτό. Καταπολέμηση των συναισθημάτων απομόνωσης και μοναξιάς, μείωση των μελαγχολικών και απαισιόδοξων σκέψεων. Τα αισθήματα μοναξιάς, σε συνδυασμό με τη συνεχώς αυξανόμενη εγωκεντρική «άποψη ζωής» και την παρατηρούμενη μείωση πρόθεσης των νέων ατόμων για σύναψη δυνατών δεσμών, αποτελούν παράγοντες γένεσης και συντήρησης κατάθλιψης, άγχους και αυτό-υποτίμησης. Κυρίαρχες σκέψεις, όπως «δεν με καταλαβαίνει κανένας, δεν ταιριάζω με κανέναν, τίποτα δε θα αλλάξει στο μέλλον, ποτέ δε θα βρω αυτό που μου αξίζει», προκαλούν ένα συνεχή φαύλο κύκλο αρνητικών αναφορών για τον εαυτό μας και τους άλλους και δημιουργούν μια εσφαλμένη αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας, μέσω της κοινοποίησης των ενδόμυχων και προσωπικών αναζητήσεων και της συζήτησης των εμποδίων και δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος στην πορεία της προσωπικής του ολοκλήρωσης, οδηγεί σε κατάκτηση της «αίσθησης του ανήκειν» και στη γνώση ότι υπάρχουν και κάποιοι άλλοι γύρω μας που δείχνουν σεβασμό και αυθεντικό ενδιαφέρον για τη ζωή μας.

21 21 Ποιοι ωφελούνται ιδιαίτερα από την ανάπτυξη αυτογνωσίας? Άνθρωποι με στόχο τη βελτίωση της συναισθηματικής έκφρασης και της ικανότητας επαφής με το συναισθηματικό τους κόσμο. Συνήθως εκδηλώνεται με μια αίσθηση «κάτι δεν πάει καλά αλλά δε ξέρω τι» ή «ενώ όλα είναι σε τάξη, κάτι μέσα μου με κάνει να αισθάνομαι άσχημα». Συχνά παρατηρείται επίσης απώλεια ενδιαφέροντος για τα πράγματα και τους ανθρώπους γύρω μας που ο άνθρωπος το βιώνει ως «δεν μου αρέσει πλέον τίποτα, έχω χάσει την όρεξή μου για τα πάντα». Άνθρωποι που αισθάνονται έντονο θυμό. Όταν οι επιθυμίες μας συγκρούονται με τις επιθυμίες κοντινών προσώπων και η ικανοποίηση των προσωπικών μας αναγκών έρχεται σε σύγκρουση με κανόνες και συνήθειες του οικογενειακού ή του εργασιακού περιβάλλοντος, επιλέγουμε την υιοθέτηση μιας παθητικής και ανεκτικής στάσης, με σκοπό την διαφύλαξη της υπάρχουσας ισορροπίας. Αποτέλεσμα του λάθους τρόπου που διεκδικούμε τα «θέλω» μας είναι να φθείρουμε την αυτό-εικόνα μας (το πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας) αλλά ταυτόχρονα να υποβαθμίζουμε και την εικόνα που προβάλλουμε προς τους άλλους. Έτσι σχηματίζεται μια λανθασμένη άποψη για εμάς, με αποτέλεσμα να δεχόμαστε συμπεριφορές που συχνά οδηγούν σε αισθήματα μειονεξίας και ανεπάρκειας τα οποία εκφράζονται με σκέψεις του τύπου «δεν είμαι ικανός/η να πω αυτό που θέλω, δεν έχει σημασία η γνώμη μου, κανένας δεν με υπολογίζει». Οι παραπάνω σκέψεις προκαλούν εσωτερίκευση του θυμού και μας ωθούν σε ξεσπάσματα οργής ή θλίψης, συχνά μέσα από μικρές αφορμές. Μέσα στην ομάδα εκφράζονται όσα δεν μπορούν να ειπωθούν μπροστά στο σύντροφο, γονέα, εργοδότη ή γνωστό και το μέλος

22 22 της ομάδας συνειδητοποιεί το πόσο διεκδικητικό είναι και αντιλαμβάνεται τα αποτελέσματα των επιλογών του αφού ακούει τη γνώμη των υπολοίπων μελών και παρατηρεί τις συνέπειες της συμπεριφοράς του απέναντι σε ένα σύνολο ανθρώπων. Άνθρωποι με στόχο τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων. Άνθρωποι που δυσκολεύονται να προσεγγίσουν κάποιον άλλο για να κάνουν μια σχέση ή που δυσκολεύονται να διατηρήσουν μια σχέση ερωτικού ή φιλικού τύπου, βοηθιούνται ιδιαίτερα από τη συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας. Μαθαίνουν να επικοινωνούν πραγματικά, συνειδητοποιούν τα άκαμπτα ή υπερβολικά κομμάτια του εαυτού τους που δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις, έρχονται πιο κοντά με αυτό που θέλουν από έναν άλλο άνθρωπο, «εκπαιδεύονται» στην καλλιέργεια αισθημάτων αμοιβαιότητας και συνεργασίας. Παράλληλα, κατανοούν το πώς τα προσωπικά προβλήματα και η αυτοπεποίθηση επηρεάζουν τον τρόπο προσέγγισης και τη «μηνυματική» της συμπεριφοράς τους απέναντι στους άλλους. Πως λειτουργεί μια ομάδα προσωπικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας Τα μέλη μιας ομάδας αυτογνωσίας εξελίσσουν τον προσωπικό τους κόσμο και ανακουφίζονται από την εσωτερική ένταση μέσα από τρεις κύριες διαστάσεις: Παρόμοια με την ατομική θεραπεία, οι ερωτήσεις, συμβουλές, ερμηνείες των θεραπευτών συντονιστών, βοηθούν στον καθορισμό των προβλημάτων και προάγουν τη συνειδητοποίηση των δυσκολιών. Στη συνέχεια οι κατάλληλες παρεμβάσεις αποσκοπούν στην εξάλειψη των ατομικών προβλημάτων.

23 23 Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας λένε τη γνώμη τους, προτείνουν λύσεις και εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους για αυτά που αναφέρονται. Η κατανόηση από τη μεριά του κάθε μέλους ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι με παρόμοια προβλήματα, ότι δεν είναι ο μόνος που έχει περάσει τέτοια δυσκολία και ότι υπάρχει λύση, καθώς και το ότι ακούει λύσεις ή προτάσεις που έχουν κατά καιρούς υλοποιηθεί από τους άλλους σε αντίστοιχες καταστάσεις, συντελούν στη χάραξη μιας καινούργιας στρατηγικής απέναντι στο πρόβλημα ή τουλάχιστον στο να το δει μέσα από εναλλακτικές παραμέτρους. Τοποθετώντας τον εαυτό του στη θέση του μέλους συμβούλου, συμμετέχοντας με τη σειρά του στην παροχή βοήθειας απέναντι σε κάποιο άλλο μέλος, έχει την ευκαιρία να σκεφτεί με «αντίστροφη» λογική και να καταλάβει διαστάσεις των θεμάτων που δεν είχε προηγουμένως αναγνωρίσει. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ανάλυσης μίας συγκεκριμένης συμπεριφοράς μέσα στη σχέση, βλέποντας τη συγκεκριμένη συμπεριφορά να εκφράζεται από κάποιον άλλον άνθρωπο μπορεί να αντιληφθεί τις συνέπειες και τα οφέλη αυτής με καθαρότερο τρόπο από ότι αν χρησιμοποιούσε την προσωπική του εμπειρία σαν άξονα αναφοράς. Προσπαθώντας να βοηθήσουμε τους άλλους σκεφτόμαστε αυτά που λένε με περισσότερο κριτικό και ρεαλιστικό τρόπο από ότι κάνουμε μιλώντας για εμάς, γεγονός που οδηγεί στην καθαρότερη εκτίμηση μιας κατάστασης και στη συνέχεια στην αναγωγή των συμπερασμάτων στην προσωπική μας σφαίρα. Κυρίως Θέμα Ε1. Αίτια καταπιεστική οικογένεια

24 24 καταπιεστικό σχολείο, εξεταστικό σύστημα καταπιεστική κοινή γνώμη ( ελευθερία κινήσεων...) πολυπραγμοσύνη ανταγωνιστική κοινωνική δομή (νόμος ζούγκλας) Μ.Μ.Ε. (δελτία ειδήσεων) εξωπραγματικά πρότυπα ανεργία-οικονομικές δυσκολίες, επαγγελματική αποκατάσταση καταναλωτική μανία εποχής (υλιστικές τάσεις) αστυφιλία, μεγαλουπόλεις επαφής με φυσικό περιβάλλον, μόλυνση περιβάλλοντος ελεύθερου χρόνου, έντονος ρυθμός ζωής μονοτονία-ρουτίνα αρρώστιες, ψυχολογικά προβλήματα κοινωνικών επαφών-διαλόγου επισφαλής ειρήνη-πόλεμοι (πυρηνική καταστροφή) καταστροφή φυσικού περιβάλλοντος βία, εγκληματικότητα πνευματική ξηρασία, κενή ζωή αυτογνωσίας διεξόδων: άθληση, πολιτισμός, ωφέλιμες ασχολίες... εφηβεία... Ε2. Συνέπειες ψυχο-σωματικά προβλήματα ηρεμιστικά, ναρκωτικά, κάπνισμα, αλκοόλ επισφαλής υγεία: άσθμα, καρδιαγγειακές παθήσεις... βίαια ξεσπάσματα, αυτοκαταστροφικές τάσεις εσωτερίκευση, «κλείσιμο» στον εαυτό..., εσωστρέφεια αυτοκτονία αποξένωση ανθρώπων αυτοελέγχου νηφάλιας σκέψης & δράσης

25 αλλοτρίωση κίνητρο για δράση δημιουργία υπευθυνότητα Ε3. Τρόποι αντιμετώπισης μελέτη του προβλήματος, αιτιών οικογενειακή θαλπωρή θρησκευτική πίστη σχολική αρωγή ανεργίας, σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός αστυφιλίας προγραμματισμός, οργάνωση σωστές παρέες σωστή εκμετάλλευση αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου διέξοδοι: άθληση, ψυχαγωγία... επαφή με τη φύση ολοκλήρωση προσωπικότητας σωστή διατροφή ψυχοφάρμακα, ψυχολογική υποστήριξη... Επίλογος μεγάλο σύγχρονο πρόβλημα επίλυση Το σημερινά διαμορφω μένο σχολείο αρρωσταίνει τα παιδιά. Πανευρωπαϊκή μελέτη αποκαλύπτει ότι η ψυχική υγεία των ελλήνων μαθητών δοκιμάζεται περισσότερο απ' ό,τι

26 26 στις άλλες χώρες, έφηβοι μεταξύ 12 και 18 ετών αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής ψυχολογικά προβλήματα Το καλοκαίρι του 1997 η Θάλεια Τσίτσου στα 18 της χρόνια έδωσε τέλος στη ζωή της πέφτοντας από τον τέταρτο όροφο μιας πολυκατοικίας στην Κηφισιά. Μία ημέρα πριν από την αυτοκτονία της ένας στενός φίλος της, συμμαθητής της στο 3ο Λύκειο της Νίκαιας, της τηλεφώνησε και προσπάθησε με τρόπο να της πει ότι είχε μείνει μετεξεταστέα σε δύο μαθήματα. Κατά συνέπεια αποκλειόταν από τις πανελλαδικές εξετάσεις. Η αντίστροφη μέτρηση για την άτυχη Θάλεια είχε ήδη αρχίσει. Η περιπλάνησή της στην Αθήνα την οδήγησε στην Κηφισιά και στην έξοδο... Η αυτοκτονία είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο και καταναλώθηκαν τότε τόνοι μελάνι για να αναλυθούν οι... βλαβερές συνέπειες των πανελλαδικών εξετάσεων στην υγεία των μαθητών. Τα επόμενα χρόνια η τραγωδία επαναλήφθηκε άλλες φορές απετράπη την τελευταία στιγμή. Δεν φθάνουν φυσικά όλα τα παιδιά στην αυτοκτονία, αλλά ένα σημαντικό ποσοστό αυτών που έχουν μάθει να θεωρούν την επιτυχία στις εξετάσεις και την επακόλουθη εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο μοναδική επιλογή της ζωής τους κινδυνεύουν. Η πλειονότητα αυτών των παιδιών πνίγεται από το άγχος, κάποια φθάνουν να πέφτουν σε κατάθλιψη, μοιραία ορισμένα δεν αντέχουν στο τέλος. Ειδικοί ψυχολόγοι που παρακολουθούν μαθητές της Γ' Λυκείου βοηθώντας τους να ξεπεράσουν το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων βλέπουν παιδιά να... τρελαίνονται με τη σκέψη της αποτυχίας και λένε ότι αν δεν είχαν την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη δεν θέλουν να σκεφτούν τι μπορεί να τους συνέβαινε. Με αυτά τα δεδομένα δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά δραματική επιβεβαίωση το αποτέλεσμα διευρωπαϊκής επιστημονικής μελέτης για την ποιότητα ζωής των εφήβων που πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες. Το

27 27 βασικό της συμπέρασμα είναι ότι η ψυχική υγεία των ελλήνων μαθητών δοκιμάζεται περισσότερο από εκείνη των παιδιών στις περισσότερες άλλες χώρες. Ενας στους τρεις έλληνες μαθητές υποφέρει από άγχος, πολλοί από αυτούς παθαίνουν τελικά κατάθλιψη. Αυτό σημαίνει ότι από τους περίπου τελειόφοιτους, περισσότεροι από τους αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Η αναγωγή στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού είναι προφανώς τρομακτική. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας το 30% των ελλήνων μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου αντιμετωπίζει κάποιας μορφής ψυχολογικά προβλήματα - και αυτό το ποσοστό σημαίνει παιδιά ηλικίας μεταξύ 12 και 18 ετών! Μαζί με τους έλληνες μαθητές προβληματική απεδείχθη και η ψυχική ισορροπία των γάλλων και των πολωνών συμμαθητών τους. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος πέφτει στο 25% και σε χώρες όπως η Αυστρία, η Ελβετία και η Ολλανδία αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει ποσοστό μικρότερο του 20% των παιδιών. Γύρω από τον μέσο όρο κυμαίνονται τα ποσοστά χωρών, όπως η Ισπανία και η Γερμανία. Σε αυτές τις συνθήκες οι έλληνες έφηβοι κατατάσσονται στην τελευταία θέση της έρευνας και ως προς το επίπεδο ανεξαρτησίας στην οργάνωση του ελεύθερου χρόνου τους. Ειδικότερα, τέσσερις έφηβοι στους δέκα δηλώνουν ότι δεν νιώθουν αρκετά αυτόνομοι ώστε να μπορούν να διαθέσουν όπως θέλουν τον δικό τους χρόνο, πολλοί δεν έχουν καν προσωπικό χρόνο να τον αφιερώσουν σε κοινωνικές σχέσεις και ψυχαγωγία, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος μειώνεται σε τρεις στους δέκα μαθητές. Ετσι, πάνω από 40% των ελλήνων εφήβων δεν νιώθουν αρκετά αυτόνομοι για να οργανώσουν τον χρόνο τους και την κοινωνική τους ζωή, όταν το αντίστοιχο ποσοστό των συμμαθητών τους στην Ολλανδία, την Αυστρία και τη Γερμανία δεν ξεπερνά το 20%, στην Ισπανία και στην Ιρλανδία βρίσκεται γύρω στο 25% και στην Τσεχία ελάχιστα κάτω από το

28 28 30%. Οι μαθητές σε Αγγλία και Γαλλία (γύρω στο 35%) επίσης απέχουν από τους συμμαθητές τους στην Ελλάδα. Τα πανεπιστήμια και άλλοι αρμόδιοι φορείς των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα αξιολόγησαν επί τριετία την ποιότητα ζωής ευρωπαίων εφήβων. Την έρευνα, που έγινε για πρώτη φορά, ανέλαβε να διεκπεραιώσει στην Ελλάδα η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Μελετήθηκε η συμπεριφορά νέων, ενώ αξιολογήθηκε και η συμμετοχή των γονέων τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και τη σχέση τους με τα παιδιά τους. Η παράμετρος μάλιστα των γονέων προσθέτει στην έρευνα και το... κερασάκι. Ο μπαμπάς και η μαμά λένε ψέματα; Τουλάχιστον αυτό προκύπτει αν συγκριθούν οι δικές τους απαντήσεις με εκείνες των παιδιών τους για τον χρόνο που μοιράζονται και τη μεταξύ τους σχέση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι έλληνες έφηβοι μαθητές έχουν φτωχότερη ποιότητα ζωής όσον αφορά τη σχέση τους με τους γονείς τους σε σύγκριση όχι μόνο με τους ευρωπαίους συνομηλίκους τους, αλλά και με όσα πιστεύουν, ή θέλουν να πιστεύουν, οι γονείς τους. Ενδεικτικά, 22,3% των εφήβων δηλώνουν ότι «ποτέ ή σπάνια» έχουν αρκετό χρόνο οι γονείς τους να διαθέσουν γι' αυτούς. 20% επίσης δηλώνει ότι «ποτέ ή σπάνια» μπορούν να μιλήσουν στους γονείς τους όταν το θέλουν. Αλλά στις αντίστοιχες ερωτήσεις προς τους γονείς, μόνον οι μισοί συμφώνησαν με τα παραπονούμενα παιδιά τους. Για το υπόλοιπο 10% δεν υπήρχε κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα!

29 29 Συμβάλυν και τα φροντιστήρια... στην εντατικοποίηση του άγχους Αρκετοί γονείς προσπαθώντας να βρουν διέξοδο στον «φαύλο κύκλο» του άγχους που καταβάλλει όλα σχεδόν τα άτομα της οικογένειας λόγω των εξετάσεων καταφεύγουν στα λεγόμενα φροντιστήρια... άγχους, τα οποία γνωρίζουν μια αξιοσημείωτη επιτυχία τα τελευταία χρόνια. «Από την Α' Λυκείου αρχίζει η αναστάτωση στην οικογένεια και όσο πιο καλός είναι ο μαθητής τόσο περισσότερες προσδοκίες καλλιεργούνται από τους γονείς, με αποτέλεσμα το άγχος να διπλασιάζεται» Ωστόσο «η πίεση που ασκούν οι εισαγωγικές εξετάσεις στους μαθητές, είτε άμεσα ως μια ιδιαίτερα δύσκολη δοκιμασία είτε έμμεσα ως αίτημα της οικογένειας ή της κοινωνίας για ανώτατες σπουδές, θα συνεχίσει να υποσκάπτει την ψυχολογική ευεξία τους» όσο οι εξετάσεις παραμένουν στην Ελλάδα η μοναδική επιλογή για να εισέλθουν οι νέοι στη ζωή των ενηλίκων. τις ημέρες των πανελλαδικών εξετάσεων η πίεση είναι τόσο μεγάλη ώστε αυξάνονται σημαντικά οι επισκέψεις μαθητών στα νοσοκομεία. Αρκετοί τρέχουν στα νοσοκομεία ήδη από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και κάποιες φορές τα συμπτώματα στρες που τους ταλαιπωρούν τους συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή. «Μαθητές καταφεύγουν στα νοσοκομεία με συμπτώματα όπως είναι ο έμετος, τα δέκατα, η έντονη κόπωση ή οι γαστρεντερικές διαταραχές. Μάλιστα, τα κορίτσια είναι εκείνα τα οποία υποφέρουν περισσότερο από το στρες». Η σκηνή από το κινηματογραφικό έργο «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών», όπου ο νεαρός μαθητής οδηγείται στην αυτοκτονία, αδυνατώντας να δεχτεί την καταπίεση από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον του, δυστυχώς επαναλαμβάνεται. Αυτή τη φορά όμως η σκηνή δεν γυρίζεται στο σελιλόιντ αλλά στην καθημερινή μας ζωή. Το δραματικό τέλος που έβαλε στη

30 30 ζωή της η 18χρονη μαθήτρια Θάλεια Τσίτσου, γιατί απέτυχε στις απολυτήριες εξετάσεις, έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα με τις αυτοκτονίες εφήβων, οι οποίες σφραγίζουν κάθε σχολική χρονιά. Οι αυτοκτονίες νεαρών παιδιών ηλικίας από 12 έως 18 ετών έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια ανησυχητικές διαστάσεις. οι αυτοκτονίες αποτελούν την τρίτη κατά σειρά αιτία θανάτου νέων ανθρώπων ηλικίας 14 έως 18 ετών. Μόνο για το 1994 οι έφηβοι ηλικίας από 12 έως και 18 ετών που αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν έφτασαν τους και από αυτούς το 40% ήταν ανάμεσα στις ηλικίες 16 και 19 ετών. Όπως προκύπτει από την έρευνα, «οι αιτίες μπορούν να αναζητηθούν στη βάση της κοινωνικής οργάνωσης, την οποία χαρακτηρίζει ένας ανταγωνισμός, συχνά απάνθρωπος, που αναπαράγεται στο σχολείο, την οικογένεια αλλά και σε άλλες μορφές της κοινωνικής ζωής. Στο χώρο του σχολείου οι καταθλιπτικές και μελαγχολικές συνθήκες που βιώνουν οι μαθητές είναι ιδιαίτερα έντονες». Δικαιολογημένα, αφού μια σειρά από αγχώδεις εξετάσεις οδηγεί στη βαθμολατρία και τη βαθμοθηρία». Από την έρευνα συμπεραίνεται ότι το άγχος, η αποθάρρυνση και η απόρριψη μειώνουν την αυτοεκτίμηση και φέρνουν στους έφηβους μια βαθιά απογοήτευση. Αποτέλεσμα, η αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να μετατρέπεται σε στίγμα δήθεν προσωπικής ανικανότητας, που σημαδεύει πολλές φορές ανεπανόρθωτα τον ψυχικό κόσμο των μαθητών. Τα περισσότερα παιδιά, σε ποσοστό που ξεπερνά το 70%, οδηγούνται σ' αυτήν την πράξη, επειδή νιώθουν να συνθλίβονται κάτω από την πίεση, την καταπίεση των προβλημάτων και την διαπλοκή των αρνητικών επιδράσεων του σχολείου και της οικογένειας. Οι περισσότεροι νέοι αναγκάζονται να επαναλαμβάνουν ένα μονότονο και πολλές φορές αποξενωτικό

31 31 σύνολο καθημερινών δραστηριοτήτων (σπίτι σχολείο φροντιστήριο σπίτι), με αποτέλεσμα την αύξηση των ψυχολογικών τους προβλημάτων και την τάση για αυτοκαταστροφή. Υπολογίζεται ότι σε κάθε αυτοκτονία αντιστοιχούν τρεις έως δέκα απόπειρες. Ενώ η αναλογία κοριτσιών προς τα αγόρια είναι 3 προς 1. Είναι αξιοσημείωτο ότι ανάμεσα στην τριακονταετία το ποσοστό αυτοκτονιών εφήβων αυξήθηκε κατά 150%, καθώς και το ότι το ποσοστό των νέων που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν μειώνεται καθώς αυξάνει η ηλικία τους. Συγκεκριμένα στις ηλικίες από 20 έως 22 φτάνει στο 17%. Οι Εληνες, «πρωταθλητές» στο εργασιακό στρες Ένας στους τέσσερις Eυρωπαίους ενήλικες εκδηλώνει κάποια ψυχική ασθένεια με συχνότερες την κατάθλιψη και τις αγχώδεις διαταραχές. Σε αυτές περιλαμβάνεται και το εργασιακό στρες, στο οποίο οι Eλληνες αναδεικνύονται «πρωταθλητές» μεταξύ των κατοίκων των χωρών της E.E. των «25»: ένας στους δύο εργαζόμενους στη χώρα μας (ποσοστό 55%) δηλώνει ότι βιώνει έντονο άγχος στη δουλειά του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των Eυρωπαίων υπαλλήλων είναι 28%. Oι ψυχικές ασθένειες χαρακτηρίζονται και ως ο «αθέατος δολοφόνος» της Eυρώπης καθώς ευθύνονται για τη συντριπτική πλειονότητα των αυτοκτονιών που καταγράφονται ετησίως στη Γηραιά Ηπειρο. H συχνότητα των αυτοκτονιών διαφέρει από χώρα σε χώρα, και είναι ενδεικτικό ότι στην Eλλάδα καταγράφονται περίπου 3,6 αυτοκτονίες ανά κατοίκους -αναλογία που είναι η μικρότερη μεταξύ των κρατών-μελών- ενώ στη Λιθουανία ο δείκτης αυτοκτονιών είναι 44: κατοίκους. Eπιπλέον, οι ψυχικές ασθένειες έχουν τεράστιο οικονομικό κόστος, αφού η κακή ψυχική υγεία κοστίζει το 3%-4% του AEΠ στην E.E.,

32 32 εξαιτίας της απώλειας παραγωγικότητας και επιπρόσθετων βαρών σε υγεία, εκπαίδευση και δικαιοσύνη. H «Πράσινη Bίβλος» προτείνει συγκεκριμένη στρατηγική, που εστιάζει στην προαγωγή της ψυχικής υγείας, την αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών μέσω προληπτικών δράσεων και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με ψυχικές διαταραχές. Oι ειδικοί γιατροί αναφέρθηκαν ιδιαίτερα στην ανάγκη πρόληψης και προαγωγής ψυχικής υγείας, που αφορούν κυρίως στην παιδική ηλικία. Oπως είπαν, το σχολείο θα πρέπει να εξελιχθεί σε «κεντρική αρένα» στην οποία θα διεξαχθεί ο αγώνας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας, καθώς στον χώρο του σχολείου μπορούν να εντοπιστούν εγκαίρως, από εκπαιδευμένους δασκάλους, παιδιά ή οικογένειες που ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση ψυχικής ασθένειας. Συνεπαγωγη εργασιακού στρές Ασθένειες Το στρες και ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής παίζουν στις μέρες μας μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη των χρόνιων παθήσεων και αποτελούν την κύρια αιτία για τα συχνότερα προβλήματα υγείας. Οι χρόνιες ασθένειες απειλούν τη σωματική ακεραιότητα και την ευζωία, προκαλούν συναισθηματική καταπόνηση, αλλαγές στην κοινωνική ζωή, υψηλή εξάρτηση από φάρμακα, Πόσο στενή είναι η σχέση μεταξύ του ψυχολογικού στρες και των σωματικών ασθενειών; Οι μεταδιδόμενες ασθένειες που οφείλονται σε μολυσματικούς παράγοντες, έχουν πάψει στην εποχή μας να αποτελούν το κυριότερο αίτιο θνησιμότητας, λόγω βελτίωσης της διατροφής, της σωματικής και δημόσιας υγιεινής και της ιατρικής φροντίδας, Ωστόσο, τη θέση τους πήραν σταδιακά οι χρόνιες ασθένειες, όπως οι καρδιοπάθειες, ο καρκίνος, οι εγκεφαλικές βλάβες, οι ασθένειες των νεφρών, οι αρθρίτιδες, η σκλήρυνση κ.ά.,

33 33 Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το στρες και ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής, παίζουν μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη των χρόνιων παθήσεων και αποτελούν την κύρια αιτία για τα συχνότερα προβλήματα υγείας, Οι χρόνιες ασθένειες απειλούν τη σωματική ακεραιότητα και την ευζωία, προκαλούν συναισθηματική καταπόνηση, αλλαγές στην κοινωνική ζωή, υψηλή εξάρτηση από φάρμακα, ενώ, τέλος, απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό και μηχανήματα για να αντιμετωπιστούν. Πόσο στενή είναι όμως η σχέση μεταξύ του ψυχολογικού στρες και των σωματικών ασθενειών; Γενικά, η αίσθηση της ψυχικής αδυναμίας, η μελαγχολία και η κατάθλιψη, η αντιμετώπιση δυσάρεστων καταστάσεων, η κοινωνική απομόνωση και οι ανεπαρκείς τρόποι αντιμετώπισης του στρες είναι οι ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες που επηρεάζουν συνήθως αρνητικά την υγεία, Οι ψυχοσωματικές ασθένειες εμφανίζονται όταν η κατάσταση του μυαλού πυροδοτεί μια σωματική βλάβη ή μεσολαβεί για την έλευση της, και οφείλονται σε αδυναμία προσαρμογής στον δυναμισμό, την πολυπλοκότητα και την περιπλοκότητα της καθημερινής ζωής. Πρόκειται λοιπόν για σωματικές ασθένειες με πραγματική οργανική βάση, που οφείλονται εν μέρει σε ψυχολογικούς παράγοντες, ειδικότερα στη συναισθηματική καταπόνηση, Οι πιο συνηθισμένες ψυχοσωματικές ασθένειες είναι η υπέρταση, το έλκος, το άσθμα, οι δερματικές ασθένειες, όπως το έκζεμα, οι αλλεργίες, η ημικρανία και οι κεφαλαλγίες τάσης, Η πρόοδος στους τομείς της ενδοκρινολογίας, φυσιολογίας και ψυχονευροανοσολογίας συνεισέφερε στην κατανόηση της σχέσης των μηχανισμών εμφάνισης των ψυχοσωματικών ασθενειών με τις αντιδράσεις στο ανεξέλεγκτο στρες, Σύμφωνα με το ψυχοσωματικό μοντέλο του στρες, στο πρώτο πεδίο ανάπτυξης της ασθένειας βρίσκεται ο στρέσορας -ένα ερέθισμα

34 34 που εκλαμβάνεται από τον οργανισμό ως επικίνδυνο και απειλητικό και προκαλεί μια αντίδραση προσαρμογής, Παράλληλα, η απειλή αναγνωρίζεται και στο γνωστικό επίπεδο του ατόμου (είναι το βήμα που καθορίζει το τι εκλαμβάνει το άτομο ως στρεσογόνο- δεν αρκεί λοιπόν η ύπαρξη ενός κίνδυνου, αλλά χρειάζεται και η δική μας υποκειμενική ερμηνεία για να αναγνωριστεί ως απειλή), Από αυτή μας την επεξεργασία εξαρτώνται ο τρόπος και η ένταση της απάντησης στο στρεσογόνο ερέθισμα, Το επόμενο στάδιο είναι η συναισθηματική διέγερση ως απάντηση, Μπορεί να έχει τη μορφή θυμού, έκστασης, φόβου, χαράς, εχθρότητας, εφορίας ή άγχους, Μέσω των μηχανισμών σύνδεσης του εγκέφαλου με το σώμα, η συναισθηματική διέγερση μετατρέπεται σε σωματική. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο είναι η ασθένεια, Αν τα σωματικά συμπτώματα της ψυχογενούς διέγερσης επιμένουν χρονικά, τότε η ανισορροπία αυτή μπορεί να επιφέρει βλάβη σε ένα ή περισσότερα οργανικά συστήματα, Το σύστημα στο οποίο σπάει πρώτα η άμυνα του οργανισμού είναι καταπονημένο και ευάλωτο στην εμφάνιση βλάβης, Αν είναι το ανοσοποιητικό, μπορεί να προκληθεί μόλυνση ή καρκίνος, αν είναι το καρδιαγγειακό, τότε μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα στην καρδιά, Αυτονόητα, στη συνέχεια, η ίδια η ασθένεια αποτελεί έναν επιπλέον στρεσογόνο παράγοντα που οδηγεί σε φαύλο κύκλο, κατά τον οποίο το ένα στρεσογόνο συνδέεται με το επόμενο, εμποδίζοντας τον οργανισμό να επανέλθει στην προηγούμενη κατάσταση του. Οι ασθένειες προκαλούνται συνήθως από το χρόνιο, συσσωρευτικό και επαναλαμβανόμενο στρες, που δεν επιτρέπει την ανάκαμψη και ανάρρωση του οργανισμού (κυρίως εκεί όπου υπάρχει ευαλωτότητα, λόγω κληρονομικότητας, ή επιδρούν παράγοντες υψηλού κινδύνου) και αυξάνει την πιθανότητα των ψυχοσωματικών νόσων,

35 35 Εκτός από το χρόνιο στρες, που έχει πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη των ψυχοσωματικών νόσων, συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες, όπως η προσωπικότητα, ο τρόπος ζωής, οι ορμονικές και μεταβολικές λειτουργίες, η κοινωνική υποστήριξη κ,ά, Από τους παραπάνω παράγοντες εν συνόλω εξαρτάται αν η απάντηση σε ένα ερέθισμα (γεγονός) θα είναι το στρες ή η ασθένεια. Ασ θένειες οδηγουν σε υιοθέτηση προτύπ ων Να, που στο τέλος της χιλιετίας η πολιτική ορθότητα εισβάλλει προς στιγμήν και στα βαζάκια με τις ενυδατικές κρέμες «Υπάρχουν 3 δισεκατομμύρια γυναίκες που δεν μοιάζουν με σούπερ μόντελ και μόνο οκτώ που μοιάζουν!». Αυτή η υποσημείωση συνοδεύει την... πολιτικώς ορθή καμπάνια του Body Shop. Η βρετανική φίρμα καλλυντικών έρχεται να υπενθυμίσει ότι μέσα από τις δεκαετίες το γυναικείο σώμα έχει υποστεί μια σειρά «πιέσεις» στον βωμό τής εκάστοτε μόδας. Εχει δεθεί ασφυκτικά, έχει καταπιεστεί σε κορσέ, έχει φουσκώσει, έχει φασκιωθεί, έχει μαυρίσει, έχει ασπρίσει... Δεν θα ήταν προτιμότερο, αναρωτιέται, να κρίνουν τις γυναίκες για την προσωπικότητά τους, για τον τρόπο που γεύονται τη ζωή; Και ενώ όλα σήμερα τείνουν... προς τις ιδανικές διαστάσεις, η εν λόγω εταιρεία καλλυντικών αποφασίζει αυτήν τη φορά να μην «παραμυθιάσει» τις επίδοξες πελάτισσες. Η τελευταία καμπάνια της δεν πουλά υποσχέσεις όπως μας είχαν συνηθίσει ως τώρα οι περισσότερες φίρμες τεχνητού καλλωπισμού και δηλώνει ότι η αυτεκτίμηση απλώς δεν μπορεί να τοποθετηθεί πάνω σε ζυγαριά. Είναι τρομερό, λέει, μόνο να σκεφθεί κανείς ότι κάποτε ράβαμε τα ρούχα στα μέτρα μας και τώρα κόβουμε και

36 36 ράβουμε το σώμα μας στα μέτρα του ρούχου! Τα περιοδικά και η τηλεόραση μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι μόνο ένα νούμερο είναι της μόδας... το μικρότερο. Μας έχουν πείσει ότι για να είσαι αποδεκτός, πρέπει να συρρικνωθείς. Είναι καιρός οι γυναίκες να αντισταθούν απέναντι σε μια κοινωνία που τις θέλει όλες... πανομοιότυπες. Μοναδικό αλλά πανίσχυρο όπλο τους, όπως αναφέρει η ίδια, η εκτίμηση για τον ίδιο τους τον εαυτό. Η οποία φυσικά δεν μπορεί να χωρέσει μέσα σε ένα βαζάκι κρέμας νυκτός ή σε ένα ρίμελ. Το διαφημιστικό - ενημερωτικό φυλλάδιο «Full Voice», που συνοδεύει την καμπάνια, δεν υπόσχεται στις αναγνώστριες δείγμα από τη νέα γκάμα κραγιόν αλλά ένα δωρεάν... λίφτινγκ, που δεν είναι άλλο από το γέλιο. Αλλα φλέγοντα θέματα που θίγει είναι η εξέλιξη του... γυναικείου είδους, οι διαφορές χαμηλής και υψηλής αυτεκτίμησης μαζί με τα κοινωνικά συμπτώματά τους, πορτρέτα ανορεξικών μοντέλων (προς αποφυγήν). Απώτερος στόχος του να θυμίσει ότι απλώς υπάρχουν άνθρωποι σε κάθε σχήμα και μέγεθος. Αύξηση τ ων νέους σεξουαλικών προβλημάτ ων στους Την άγνοια γύρω από το σεξ των προηγούμενων γενεών φαίνεται ότι, στην εποχή μας, αντικατέστησαν οι λανθασμένες πεποιθήσεις γύρω από το σεξ. Το αποτέλεσμα, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου, είναι ότι παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού σεξουαλικών προβλημάτων στους νέους, ηλικίας ετών. «Κύριος λόγος αυτής της αύξησης, όπως ανέφερε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο κλινικός ψυχολόγος κ. Γ. Βυνάκος, είναι η αντίστοιχη αύξηση που παρουσιάζουν τα λεγόμενα μαθησιακά ψυχολογικά αίτια. Προβλήματα, δηλαδή, που δεν οφείλονται σε βαθύτερα ψυχολογικά αίτια ή σε προβλήματα σχέσης, φάσης ζωής κ.λπ. αλλά σε κακή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και

37 37 ενημέρωση. Το 52,1% των σεξουαλικών προβλημάτων οφείλονται σε καθαρά μαθησιακά αίτια, ενώ στο 75,9% των προβλημάτων υπάρχει πάντα συμμετοχή αυτών των αιτίων». Έτσι, οι λανθασμένες πεποιθήσεις, τα εξωπραγματικά πρότυπα (τέλειο σώμα, τέλειο πρόσωπο κ.λπ.), τα μέσα πραγμάτωσης της σεξουαλικής συμπεριφοράς (χλιδή, πλούτος κ.λπ.), όπως εμφανίζονται στα μίντια και το κυνήγι του ατόμου ή του ζευγαριού να ανταποκριθούν σ' αυτά, δημιουργούν τεράστιο άγχος επίδοσης και φόβο αποτυχίας, με αποτέλεσμα να μπλοκάρονται τελικά σεξουαλικά. Διαφορετικά εμφανίζονται τα πράγματα στις μεγαλύτερες ηλικίες όπου στο φάσμα ηλικιών από ετών και υπάρχει ελαφρά μείωση του ποσοστού σεξουαλικών προβλημάτων Το άγχος της αποτυχίας σκοτ ώνει Κατά 150% αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες μεταξύ 1960 και Η αυτοκτονία της 18χρονης Θάλειας, επειδή απέτυχε στις σχολικές εξετάσεις, έφερε ξανά στο προσκήνιο τα προβλήματα που δημιουργεί στους ήδη ευάλωτους ψυχολογικά εφήβους η πίεση που υφίστανται για να επιτύχουν και το άγχος για μια θέση στο πανεπιστήμιο. Πολλές φωνές ακούστηκαν, πολλά σχόλια γράφτηκαν, ενώ συμμαθητές της 18χρονης και διάφοροι τρίτοι δεν δίστασαν να ρίξουν το βάρος της ευθύνης στους γονείς της και δη στη μητέρα, ακόμη και την ώρα της κηδείας! Σίγουρα το αυξημένο άγχος που έχουν οι μαθητές την περίοδο των σχολικών εξετάσεων επιδεινώνεται από την πίεση που συνήθως τους ασκεί το οικογενειακό περιβάλλον. Οι αφορισμοί όμως καλό είναι να αποφεύγονται. «η `αποτυχία' στις εισαγωγικές για πολλά παιδιά αρχίζει από το Λύκειο, όταν έχει σαφώς διαγραφεί η αδυναμία τους να προσαρμοσθούν στο προτεινόμενο σύστημα» και συμπληρώνει: «Οι εισαγωγικές, σχεδόν στο σύνολο των περιπτώσεων, δεν αποτελούν παρά επιβεβαίωση αυτού που οι έμπειροι καθηγητές Λυκείου έχουν διαγνώσει, οι έξυπνοι γονείς αντιληφθεί και οι ειλικρινείς έφηβοι διαισθανθεί.

38 38 Όλη αυτή η μακρόχρονη και κατά τη γνώμη μου εντελώς λανθασμένη διεργασία έχει ένα θετικό αποτέλεσμα: η `αποτυχία' είναι εκ των προτέρων προβλέψιμη, η ψυχική προετοιμασία γι' αυτήν έχει ξεκινήσει πολύ καιρό πριν και οι ψυχικές απώλειες παιδιών και οικογενειών είναι μικρές». Πώς αποφασίζουν, όμως, οι νέοι να φθάσουν στην αυτοκτονία εξαιτίας μιας σχολικής αποτυχίας; Μήπως τα παιδιά αυτά αποτελούν τελικά ειδικές, ψυχοπαθολογικές περιπτώσεις; «Ευτυχώς, ελάχιστοι έφηβοι, από αυτούς που μας είναι ακριβοί, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι και ιδιόμορφοι ψυχικά και έχουν ιδανικά και ιδεώδη για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό, κάνουν το λάθος να πάρουν στους ώμους τους το συνολικό βάρος αυτής της ανούσιας μετάβασης. Δυστυχώς, όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιούν την τραγική αυτή πράξη στη ζωή τους», «Τα παιδιά που καταλήγουν σε μια αυτοχειρική πράξη έχουν δώσει στη σύντομη πορεία τους μικρά δείγματα, τα οποία οι γονείς, το σχολείο και οι ιατρικές υπηρεσίες δεν κατάφεραν να αξιολογήσουν ως καμουφλαρισμένες αυτοκτονικές συμπεριφορές». Η εθελοτυφλία μας αποδεικνύεται, από τον μεγάλο αριθμό αυτοκτονικών συμπεριφορών εφήβων (παίρνοντας χάπια, οδηγώντας επικίνδυνα κ.λπ.), οι οποίες παρουσιάζονται στις εφημερίες των νοσοκομείων. Τα παιδιά αυτά φεύγουν από τα νοσοκομεία όπου θα έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον ένας παιδοψυχίατρος στο καθένα χωρίς καμία ιατρική και ψυχιατρική παρακολούθηση. οι επιθετικές συμπεριφορές ορισμένων παιδιών προς τους συμμαθητές τους και οι αυτοκαταστροφικές εκδηλώσεις αποτελούν θέματα που το σχολείο, αν και διαισθάνεται, δεν τολμά να θίξει, γιατί δεν έχει την απαραίτητη γι' αυτό τον σκοπό ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη (πολυάριθμες τάξεις κλπ.). «Εν τέλει, τα πολλαπλά μηνύματα δεν διαβάζονται και οι έφηβοι οδηγούνται στο μεγάλο μήνυμα, την αυτοχειρική πράξη, με την οποία αποδίδουν νόημα και βάρος εκεί που, κατά τη γνώμη μου, υπάρχει πολύ λίγο. Πίσω από τους κορυφαίους αυτόχειρες εφήβους πρέπει να διακρίνουμε τη μεγάλη ομάδα αυτών που, ψυχικά ή συμβολικά, αυτοκτονούν, αποσυρόμενοι από ένα κοινωνικό παιχνίδι το

39 39 οποίο θεωρούν μοναδικό, δίχως να αντιλαμβάνονται τις εναλλακτικές λύσεις που έχουν στη ζωή τους». Η χαμένη αυτοπεποίθηση και η σχολειοφοβία... Το μεγάλο άγχος που διακατέχει τους μαθητές πριν από τις εισαγωγικές εξετάσεις είναι γνωστό. Είναι, όμως, πάντοτε και καταστροφικό; «Το άγχος των εισαγωγικών εξετάσεων, όταν βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο, βοηθά στην επίτευξη υψηλών επιδόσεων και παρέχει τη δυνατότητα στα άτομα να αναπτύξουν μηχανισμούς αντίστασης, έτσι ώστε να μπορούν να αντέξουν σε μελλοντικές καταστάσεις. Σε αυξημένο βαθμό, όμως, το άγχος έχει αρνητικές επιδράσεις τόσο στην ψυχική υγεία όσο και στην ίδια την απόδοση των μαθητών». Υπογραμμίζεται πάντως ότι, σύμφωνα με όσα έχουν δείξει έρευνες που έγιναν κατά καιρούς, «μεγαλύτερο βαθμό άγχους εμφανίζουν άτομα που δεν έχουν καλή αυτοεικόνα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα, στερούνται αυτοπεποίθησης και έχουν χαμηλή ικανότητα εργασίας κάτω από συνθήκες πίεσης». Η πίεση από το οικογενειακό περιβάλλον, και ιδιαίτερα από τους γονείς, οι οποίοι ταυτίζουν συχνά την επιτυχία του παιδιού τους στη ζωή με την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο, αυξάνει το άγχος των υποψηφίων. «Η πίεση είναι ιδιαίτερα μεγάλη στην ελληνική κοινωνία, λόγω των αυξημένων φιλοδοξιών των ελληνικών οικογενειών ως προς τη μόρφωση των παιδιών τους, τις υψηλές προσδοκίες τους από αυτά και την πεποίθηση ότι οι προσδοκίες αυτές θα γίνουν πραγματικότητα. Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του ΟΟΣΑ, το 73% των ελλήνων πατέρων και το 76% των μητέρων είναι πεπεισμένοι ότι τα παιδιά τους είναι ικανά να πραγματοποιήσουν ανώτατες σπουδές. Το 90% των πρώτων και το 96% των δεύτερων δήλωσαν, μάλιστα, ότι ήταν διατεθειμένοι να υποστούν οποιαδήποτε θυσία για να μπορέσουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν».

40 40 Σε περίπτωση που αυτά δεν είναι θετικά, απειλούν να ανατρέψουν την εικόνα που ο κοινωνικός περίγυρος έχει διαμορφώσει για τους νέους, και ιδιαίτερα για τους λεγόμενους `καλούς μαθητές' ή `τα καλά παιδιά'». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα προκαταρκτικής έρευνας που έγινε σε Γυμνάσιο της Κρήτης, τα οποία αναφέρονται στο βιβλίο, το 85% των μαθητών θεωρεί ότι η κακή βαθμολογία στις εξετάσεις ταυτίζεται με ντροπή, θλίψη, απογοήτευση και κοινωνική κατωτερότητα, ενώ το 48% χαρακτήρισε τη δημόσια προβολή των κακών αποτελεσμάτων ισοδύναμη με την κοινωνική διαπόμπευση παιδιά και έφηβοι παρουσιάζουν έντονα σχολειοφοβικά συμπτώματα. Μία από τις συχνότερα αναφερόμενες φοβίες της παιδικής ηλικίας είναι η σχολική φοβία, που συνοδεύεται μάλιστα, όχι σπάνια, από σωματικά φαινόμενα. Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα δύο ερευνών (1978 και 1992) που παρουσιάζουν τους φόβους των μαθητών κατά φθίνουσα σειρά συχνότητας. Το σχολείο, οι εξετάσεις και οι βαθμοί φόβιζαν τους μαθητές σε ποσοστό 38% το 1978, και σε ποσοστό 24% το Ακολουθούν το σκοτάδι (46% το 1978 και 15% το 1992), τα ατυχήματα (45% το 1978 και 6% το 1992), ο θάνατος (19% το 1978 και 12% το 1992), οι φυσικές καταστροφές (19% το 1978 και 6% το 1992), ο πόλεμος (16% το 1978 και 5% το 1992) και οι κακοί άνθρωποι δολοφόνοι, ληστές κ.ά. (19% το 1978 και 8% το 1992). Στις αιτίες και αφορμές των αυτοκτονιών, όπως περιγράφονται από τους νέους ή από το περιβάλλον τους, αναφέρονται ιεραρχικά: * «Δεν αντέχω άλλο αυτό το σύστημα Παιδείας». * «Ξεφτιλίστηκα στο χωριό που έμεινα. Αυτά τα μαθήματα δεν τα καταλαβαίνω. Και τον Σεπτέμβριο να έδινα, πάλι δεν θα τα κατάφερνα». * «Δεν έγραψα καλά στις εξετάσεις» Τον είχε μαλώσει ο πατέρας του για τους άσχημους βαθμούς του. * Αυτοπυρπολήθηκε βλέποντας να σβήνουν τα όνειρά του για μια θέση στα ΑΕΙ Υπήρξαν προστριβές με τους γονείς. * Αποτυχία στις εξετάσεις κι επειδή δεν την καταλάβαιναν. * Αποτυχία για

41 41 δεύτερη φορά στις εξετάσεις του σχολείου. * «Δεν μ' αρέσει ο τρόπος ζωής που κάνω». * Λόγω της χαμηλής βαθμολογίας στα μαθήματα Άρνηση του πατέρα να του επιτρέψει να πάει με τους φίλους του. * Αυτοπυρπολήθηκε γιατί δεν ήθελε να δώσει εξετάσεις, όπως επέμενε ο πατέρας του. * Δεν άντεξε την πίεση και το άγχος της «κρίσιμης χρονιάς» των εξετάσεων. * Για συναισθηματικούς λόγους. Οι τάσεις αυτοκαταστροφής εκδηλώνονται περισσότερο στην ηλικία ετών, σε ποσοστό 40%. Στην ηλικία των ετών το ποσοστό είναι 29% και μειώνεται ακόμη περισσότερο όσο αυξάνεται η ηλικία των νέων ανθρώπων στην ηλικία των ετών το ποσοστό φθάνει το 17%. Ας σημειωθεί ότι το ποσοστό των αυτοκτονιών την 30ετία αυξήθηκε κατά 150%! Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι τα κορίτσια κάνουν περισσότερες απόπειρες, αλλά τα αγόρια πεθαίνουν συχνότερα. «Δεν είναι φυσιολογικό» «Και βέβαια έχω άγχος», λέει ο Κώστας, μαθητής της Γ' Λυκείου. «Σκέφτομαι τις Πανελλήνιες και μου κόβονται τα πόδια. Αλλά πιστεύω ότι για να φθάσει ένα παιδί στην αυτοκτονία δεν αρκεί μόνο η πίεση από τους γονείς. Όσο και αν σε καταπιέσουν, ακόμη και αν σε απειλήσουν, τι στο καλό, γονείς σου είναι, θα σε σκοτώσουν;... Για να αυτοκτονήσει κάποιος, εγώ πιστεύω ότι πρέπει να έχει και άλλα, πιο σοβαρά προβλήματα. Δεν μπορεί να πάρεις τέτοια απόφαση αν δεν είσαι προβληματικός». Η Ελένη θα δώσει εξετάσεις για δεύτερη φορά. «Είναι φοβερό το άγχος που όλοι έχουμε, πιστεύω, στις εξετάσεις. Πέρυσι, που έδινα για πρώτη φορά, ένιωθα πολύ πιεσμένη, κυρίως επειδή ήξερα κατά βάθος ότι δεν είχα διαβάσει όσο έπρεπε. Καλλιεργείται, όμως, από όλους και ένα κλίμα ανταγωνισμού, πολύ έντονο. Δεν θα ξεχάσω αυτό που μου είπε μια καθηγήτρια, που μας επιτηρούσε πέρυσι, επειδή με έπιασε να βοηθάω μια

42 42 συμμαθήτρια. Δεν μου έκανε παρατήρηση, όπως περίμενα, απλά με ρώτησε αν ήξερα ότι, με αυτό που κάνω, μπορεί η άλλη να μου φάει τη θέση στο πανεπιστήμιο! Όσο για τις αυτοκτονίες, νομίζω ότι αυτά δεν είναι φυσιολογικά πράγματα. Από την άλλη, όμως, πώς μπορεί να ξέρει ο καθένας τι συμβαίνει σε ένα σπίτι ή, ακόμη περισσότερο, στο μυαλό ενός ανθρώπου». «Ειλικρινά δεν ξέρω τι θα κάνω αν δεν γράψω καλά. Έχω διαβάσει τόσο πολύ και ξέρω ότι θα απογοητευθούν οι γονείς μου αν αποτύχω, ακόμη και αν δεν μου το δείξουν. Φοβάμαι μη μπερδευτώ από το τρακ μου και δεν γράψω σωστά, παρ' όλο που τα ξέρω όλα. Όλα τα σχολικά μου χρόνια, ένιωθα μια πίεση από τους γονείς μου, που δεν εκδηλώθηκε ποτέ με λόγια. Εγώ, όμως, την ένιωθα. Την αυτοκτονία, όμως, δεν θα τη σκεφτόμουν ποτέ». «Έλα καημένε... Με λίγα κλάματα και δυο φωνές οι γονείς κάνουν ό,τι θέλουμε τελικά. Αποτύχαμε. Και λοιπόν, θα μας κρεμάσετε; Κι έπειτα αυτές τις δικαιολογίες, περί τρακ και άγχους, που εξαιτίας τους δεν πέρασε το παιδάκι, παρ' όλο που ήταν του 20 και είχε διαβάσει, εγώ τις βρίσκω ανόητες! Εγώ, ας πούμε, ξέρω ότι δεν διάβασα όσο έπρεπε, αλλά ελπίζω. Πού ξέρεις, μπορεί να φανώ τυχερός. Νομίζεις ότι οι γονείς δεν μπορούν να καταλάβουν τις δυνατότητες του παιδιού τους; Μπορούν, αλλά δεν θέλουν, γιατί είναι εγωιστές». Το άγχος τ ων εξετάσεων τσακίζει τους μαθητές Γ'. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ Fontana David, Άγχος και η αντιμετώπισή του: Τεχνικές καταπολέμησης του στρες, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 1993, σελ. 191, 9,90.

43 43 Luciani Joseph, Διώξτε το άγχος και τη μελαγχολία, εκδ. Κριτική, 2004, σελ. 372, 15,37. Κένερλι Έλεν, Ξεπερνώντας το άγχος, Ένας οδηγός αυτοβοήθειας με γνωστικές-συμπεριφορικές τεχνικές, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 1999, σελ. 303, 11,70. Παπούλια Δήμητρα, Πανικός άγχος-φοβίες: Κλειδιά για την αντιμετώπισή τους, εκδ. Γρηγόρης, 2001, σελ. 108, 7,73. Ρουγγέρη Νατάσα, Το άγχος της αποτυχίας σκοτώνει, εφ. Το Βήμα, 22/6/1997. Σκούφου Δήμητρα, Το άγχος των εξετάσεων τσακίζει τους μαθητές, εφ. Τα Νέα, 19/6/1997. Τζόουνς Χίλαρι, Υπεραπασχόληση και άγχος, εκδ. Θυμάρι, 1999, σελ. 275, 10,85. Τσολάκα Μαίρη, Άγχος, κατάθλιψη: Πρόληψη, θεραπεία. Με ημερολόγιο μαρτυρίας, εκδ. Κέντρο Φυσικής Ζωής και Υγείας, 2000, σελ. 85, 5,96 Φρόυντ Σίγκμουντ, Το άγχος. Η θεωρία του λίμπιντο: Ναρκισσισμός, μεταβίβαση σκέψεως, ψυχαναλυτική θεραπεία, εκδ. Δαμιανός, σελ. 96, 6,58. Σκεφτήκατε ποτέ γιατί : οι δουλειές δεν προχωράνε ; δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι ; παραβιάζονται τα χρονοδιαγράμματα ; γίνονται λάθη ; υπάρχουν καθυστερήσεις ;

44 οι άνθρωποι έχουν άγχος και ένταση ; 44 Κάθε μέρα αντιμετωπίζουμε αυτά τα «γιατί» χωρίς να μπορούμε πάντα να δώσουμε δημιουργικές εξηγήσεις που να ερμηνεύουν επαρκώς την πραγματικότητα. Τα προβλήματα παραμένουν, παρ'όλο που μπορεί να υπάρχουν εξαιρετικές διαδικασίες για κάθε λειτουργία της επιχείρησης. Δυστυχώς, αυτά τα φαινόμενα δεν μπορεί να τα ερμηνεύσει, ούτε να δώσει λύσεις η επιστήμη της οργάνωσης, ούτε κανενός είδους ISO. Το γιατί κάποιο στέλεχος δεν λειτουργεί σωστά, γιατί εμφανίζει στην καθημερινή του δουλειά ένα ή και περισσότερα από αυτά που περιγράφηκαν στα προηγούμενα ως «γιατί», μπορεί να ερμηνευτεί μόνο μέσα από την ατομική του ψυχολογία και τις επιλογές που ο ίδιος κάνει, συνειδητά ή ασυνείδητα. Σήμερα από τις επιχειρήσεις δεν λείπουν ούτε οι αναλύσεις και οι μελέτες, ούτε η εκπαίδευση των στελεχών, ούτε η σωστή διοίκηση. Επίσης δεν λείπουν οι στόχοι, τα προγράμματα ενεργειών ή οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις, αφού όλοι οι διευθυντές καθημερινά φροντίζουν για όλα αυτά. Επίσης, δεν λείπουν ούτε τα μέσα, η τεχνολογία ή οι μέθοδοι. Παρ'όλα αυτά τα προβλήματα αντί να λύνονται και έτσι να μειώνονται, αυξάνονται και δημιουργούν τεράστια κόστη για την επιχείρηση Ευτυχώς όμως υπάρχει και εξήγηση και λύση. Η εξήγηση είναι πως, όταν υπάρχουν όλα όσα χρειάζονται για την ολοκλήρωση ενός έργου και εκείνο δεν ολοκληρώνεται από τους ανθρώπους, τότε λείπει ένας κρίσιμος παράγοντας που αποτελεί τον καταλύτη, το απαραίτητο εκείνο στοιχείο που θα εξασφαλίσει την επιτυχία.

45 Ο κρίσιμος αυτός παράγων που λείπει είναι : 45 Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ανάμεσα στους ανθρώπους. Μπορεί να χρησιμοποιούμε συνέχεια την λέξη «συνεργασία» και «συνεργάτης» εν τούτοις όμως, δεν έχει κατακτήσει την θέση που της αναλογεί στην καθημερινή εργασία των ανθρώπων. Επειδή οι άνθρωποι μέσα στην επιχείρηση, επικοινωνούν μεταξύ τους, έχουν την ψευδαίσθηση πως «συνεργάζονται» και μάλιστα σωστά. Όμως, αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι το αντίθετο. Δεν υπάρχει καμία πραγματική συνεργασία και γιαυτό τα αποτελέσματα είναι αρνητικά. Η λύση, από την άλλη μεριά, βρίσκεται στην εκπαίδευση των ανθρώπων στο πώς να συνεργάζονται αρμονικά. Δυστυχώς, θεωρείται αυτονόητο αλλά δεν είναι, πως οι άνθρωποι γνωρίζουν τι είναι η συνεργασία και πώς να συνεργάζονται και γιαυτό δεν εξετάζεται κατά την πρόσληψη αυτή η ικανότητα, ούτε όμως και στην συνέχεια ασχολείται κανείς μαζί της. Η έλλειψη της συνεπώς, μειώνει την επίδραση όλων των άλλων παραγόντων επιτυχίας και καθιστά τους ανθρώπους ανεπαρκείς και αναποτελεσματικούς. Στην πράξη έχει αποδειχθεί, για έναν υπάλληλο ή στέλεχος μιας επιχείρησης, πως είναι καλύτερα να έχει αυξημένο βαθμό συνεργασίας και ας μην ξέρει τόσο καλά το αντικείμενο της δουλειάς του, παρά το αντίθετο. Ο χαμηλός βαθμός συνεργασίας, καθιστά κάθε άλλη γνώση ή ικανότητα, άχρηστη και αναποτελεσματική στην δουλειά. Στόχος του είναι να διδάχτούνι όλοι οι ανθρώποι της επιχείρησης τι είναι «συνεργασία» και πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινή εργασία τους, ώστε να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα.

46 46 Τόσο ισχυρή είναι η επίδραση της ικανότητας για συνεργασία, που μπορεί να βελτιώσει τους ανθρώπους ακόμη και αν δεν είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι στο αντικείμενο της δουλειάς τους Όμως πάει και πιο πέρα! Ό,τι ισχύει για την συνεργασία στην δουλειά, τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για την συνεργασία στην προσωπική ζωή (παιδιά, σύζυγος, συγγενείς κλπ.). Έτσι, όσοι το παρακολουθήσουν, θα αποκτήσουν ένα σημαντικό εργαλείο που θα βελτιώσει την ποιότητα της εργασίας του αλλά και τις σχέσεις του με τα αγαπημένα πρόσωπα τους.

47 ΜΕΡΟΣ Α Τι είναι «συνεργασία» 2. Γιατί χρειάζεται η ικανότητας της «συνεργασίας» στον άνθρωπο 3. Η σημασία της «συνεργασίας» για την ζωή 4. «Συνεργασία» και ψυχική υγεία 5. «Ανταγωνισμός» και «Συνεργασία» ΜΕΡΟΣ Β 1. Το ψυχολογικό υπόβαθρο της «συνεργασίας» 2. Τα εμπόδια στην «συνεργασία» 3. Ο προσωπικός και ο εργασιακός στόχος σε σχέση με την «συνεργασία» 4. Γιατί προτιμάται ο «ανταγωνισμός» έναντι της «συνεργασίας» 5. Ο μηχανισμός της ανθρώπινης συμπεριφοράς ΜΕΡΟΣ Γ 1. Η «συνεργασία» στην εργασία 2. Οι τρόποι εφαρμογής της και τα αποτελέσματα που φέρνει 3. Πώς επιδρά: στην εξοικονόμηση χρόνου, στην ποιότητα, στην επιτυχία 4. Η «συνεργασία» στην Διοίκηση, στις Πωλήσεις, στην Εξυπηρέτηση του πελάτη 5. Η «συνεργασία» ως κουλτούρα της επιχείρησης ΜΕΡΟΣ Δ

48 Η αξία της «συνεργασίας» για την προσωπική ζωή 2. Η «συνεργασία» μας με τα πρόσωπα της καθημερινής μας ζωής 3. Η καταπολέμηση του άγχους, της έντασης, της ανησυχίας με την «συνεργασία» 4. Ο βαθμός «συνεργασίας» ως απαραίτητη ανθρώπινη ικανότητα 4. Η «συνεργασία» και η πορεία του κόσμου 3. Τί είναι η Μέθοδος SILVA ; Η Μέθοδος SILVA, συμπεριλαμβάνει μια σειρά από επιστημονικές τεχνικές που αναπτύσσουν τις έμφυτες ικανότητες του ατόμου, χωρίς όμως να κουράρουν τον οργανισμό. Όποιος κι αν είναι ο δείκτης νοημοσύνης αυτού που εκπαιδεύεται, η ανάπτυξή του ή το πνευματικό του επίπεδο, θα αποκτήσει στο τέλος της διδασκαλίας της μεθόδου μια σημαντική βελτίωση στο μηχανισμό σκέψης. Αυτό θα τον βοηθήσει να λύσει τα προβλήματα της καθημερινής zωής και να βελτιώσει έτσι σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ζωής του. Πώς εφαρμόζεται; Μεσώ ορισμένων νοητικών ασκήσεων που γίνονται προοδευτικά και προκαλούν χαλάρωση, αυτός που εκπαιδεύεται μαθαίνει να διατηρεί το νου του σε εγρήγορση και να φτάνει σε βαθύτερα επίπεδα συνείδησης (υποσυνείδητο) αναπτύσσοντας μια ικανότητα αυτοελέγχου την οποία διατηρεί και στο μέλλον χωρίς την ανάγκη καθοδήγησης.

49 49 Ποιό είναι το επιστημονικό της υπόβαθρο; Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος εκπέμπει ηλεκτρικά κύματα σε διαφορετικές συχνότητες, που ονομάζονται: Βήτα, Άλφα, Θήτα, Δέλτα. Υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στην παραγωγή των εγκεφαλικών κυμάτων, των νοητικών καταστάσεων και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσει ο άνθρωπος. Αν λοιπόν το άτομο βρίσκεται σε εγρήγορση νοητική και ενεργεί με τις φυσικές του αισθήσεις, επικρατεί n παραγωγή των κυμάτων Βήτα. Η συχνότητα Άλφα, από την άλλη μεριά, είναι χαμηλότερη κατά μία κλίμακα και περισσότερο ενεργητική από την Βήτα (αυτή είναι η πιο ενεργητική παραγωγική και συγχρονισμένη από τις άλλες κι έχει άμεση σχέση με το υποσυνείδητο. Στο υποσυνείδητο συναντώνται οι δημιουργικές ικανότητες του ατόμου. Η Μέθοδος Σίλβα διδάσκει πώς να αλλάζουμε την εγκεφαλική συχνότητα, με τρόπο ώστε να μπορούμε να παραμείνουμε ταυτόχρονα σε νοητική εγρήγορση, παράγοντας περισσότερα, κύματα Άλφα κατά βούληση και να χρησιμοποιούμε τις δυνατότητές μας με περισσότερο πρακτικό τρόπο. Ποιές ικανότητες σχετίzονται με τα κύματα Άλφα; Εκτός από την δημιουργικότητα, τα κύματα Άλφα έχουν σχέση με την ικανότητα της χαλάρωσης και της ξεκούρασης, την επιτάχυνση κάποιας θεραπείας, την ηρεμία, την ανάκτηση δυνάμεων (που φυσιολογικά αποκτάμε μέσω του ύπνου και του ονείρου), την ενίσχυση της μνήμης, τη συγκέντρωση, τη φαντασία, τη διαίσθηση, το διαλογισμό και γενικά με όλες τις δραστηριότητες της ανθρώπινης σκέψης.

50 50 Ποιά προβλήματα μπορούν να λυθούν με τη χρήση της Μεθόδου Σίλβα Ελέγχου του Νου; Α. ΥΓΕΙΑΣ Θεραπεύει ψυχοσωματικές ασθένειες, εξαλείφει ή απομονώνει πονοκεφάλους, ένταση, ημικρανίες, δίχως φάρμακα, βοηθάει το γιατρό να προσφέρει αποτελεσματικότερη θεραπεία, όταν έχει να αντιμετωπίσει καρκίνο ή άλλες σοβαρές παθήσεις.εξαφανίζει το στρες σε όποια αιτία κι αν οφείλεται, δίνει καλή ψυχική κατάσταση κι εξασφαλίζει ήρεμο ύπνο, χωρίς ηρεμιστικά. Β. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ Βοηθάει στην αξιοσημείωτη βελτίωση των σπουδών, ενισχύει την αντίληψη και εξασφαλίζει τη μελλοντική εφαρμογή όλων αυτών που μαθαίνουμε. Αυξάνει την παραγωγικότητα του ατόμου στη δουλειά του και την ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης κι ανάπτυξης της μνήμης του, σε εργασιακούς τομείς όπου αυτά αποτελούν απαραίτητα προσόντα ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ Η ΑΓΝΟΙΑ ΟΣΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕ ΠΩΣ ΕΧΟΥΜΕ ΑΓΝΟΙΑ Γ. ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ Βοηθάει στο να κόψουμε τις κακές μας συνήθειες. Να περιορίσουμε ή να κόψουμε το κάπνισμα, το ποτό, να περιορίσουμε την ποσότητα του φαγητού αν έχουμε πρόβλημα παχυσαρκίας. Βοηθάει στο να γίνουμε άτομα οργανωτικά καθώς και να αλλάξουμε συνήθειες που δεν είναι ευεργετικές για μας.

51 51 Δ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Συντελεί στο να ξεπεράσουμε συμπλέγματα κατά της προσωπικότητας, όπως φοβίες, ανασφάλειες, έλλειψη αυτοπεποίθησης και επικοινωνίας με τους άλλους. Ε. ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Οι σχέσεις μας με τα πρόσωπα που μας περιβάλλουν, είτε αυτά είναι πολύ οικεία είτε όχι, γίνονται καλύτερες με την υιοθέτηση τεχνικών για την αναζήτηση λύσεων προβλημάτων, που πηγάzουν απ' αυτές τις σχέσεις. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΙΛΒΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΟ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΛΕΓΞΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ (ESP) ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΧΤΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Τι ευεργετήματα μου προσφέρει η Μέθοδος Σίλβα αν δεν έχω προβλήματα; Ενεργεί προληπτικά, εξασφαλίzοντάς σας καλή υγεία, συναισθηματική ισορροπία, σταθερότητα στις σχέσεις σας με τους άλλους, καλλιεργεί κι ενισχύει τον συναισθηματικό σας πλούτο, προσφέροντάς σας τη δυνατότητα να μπορείτε να προσφέρετε βοήθεια στους αγαπημένους σας. Σας βοηθάει να βελτιώσετε την ποιότητα της zωής σας και να αυξήσετε την δημιουργικότητά σας ακόμη περισσότερο.

52 52 Μπορεί οποιοσδήποτε να διδαχτεί τη Μέθοδο Σίλβα Ελέγχου του Νου; Ναι. Οποιοδήποτε άτομο με φυσιολογική νοημοσύνη μπορεί να τη διδαχτεί. Η ηλικία δεν παίzει κανένα ρόλο. Τα άτομα που βρίσκονται κάτω από άμεση ιατρική παρακολούθηση πρέπει να ζητήσουν την έγκριση του γιατρού τους για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ Ιδιαίτερη απήχηση έχει η Μέθοδος στα παιδιά. Τα βοηθάει στις σπουδές τους με το να έχουν ανώτερη συγκέντρωση, καλύτερη μνήμη, μαθαίνουν να προγραμματίζουν τη θετική σκέψη, να χρησιμοποιούν δημιουργικά τη φαντασία τους και να αποκτούν καλές συνήθειες. (υπάρχουν ειδικά τμήματα για παιδιά) Πόσο διαρκεί η Βασική Σειρά Μαθημάτων; Συνήθως η διδασκαλία γίνεται επί τρεις συνεχόμενες ημέρες Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή από τις 4 το απόγευμα έως τις 10 το βράδυ της Παρασκευής ενώ το Σάββατο και την Κυριακή από τις 10 το πρωί έως τις 10 το βράδυ. Είναι πιθανόν όμως να υπάρξει και διαφορετικό ωράριο διδασκαλίας καθώς και σε άλλες ημέρες της εβδομάδας Τα μαθήματα είναι: Ελεγχόμενη χαλάρωση (Καταπολέμηση Άγχους-Στρες-Έλεγχος Ύπνου-Ονείρων-Πονοκεφάλων) Γενική Αυτοβελτίωση (Αντικειμενική επικοινωνία)βελτίωση μνήμης, Βελτίωση Σχέσεων, Ανταλλαγή από Περιοριστικά Πιστεύω, Βελτίωση Αυτοεικόνας, Θέση Στόχων, Ικανότητα Εύρεσης Λύσεων, Έλεγχος Συνηθειών Αποτελεσματική Προβολή των Αισθήσεων (Υποκειμενική

53 53 επικοινωνία Εκπαίδευση της Φαντασίας) Εφαρμοσμένη Αποτελεσματική Προβολή των Αισθήσεων (Ενόραση- Διόραση - Ανάπτυξη ESP). ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΤΟΥ Προέλευση και ανάπτυξη της Μεθόδου Σίλβα. Η μέθοδος αυτή είναι αποτέλεσμα ερευνών 22 ετών, από το 1944 έως το 1966, που έγιναν από τον Χοσέ Σίλβα, ιδρυτή και πρόεδρο του διεθνούς οργανισμού, που καθοδηγεί τη διδασκαλία κι εκπαιδεύει ειδικούς δασκάλους. Έδρα είναι το Λαρέντο του Τέξας των ΗΠΑ. Σ' αυτά τα 22 χρόνια της επιστημονικής έρευνας, ο Χοσέ Σίλβα είχε την υποστήριξη των καλύτερων ειδικών ερευνητών Αν και η μέθοδος ολοκληρώθηκε το 1966, η έρευνα συνεχίzεται μέχρι και σήμερα. Η Μέθοδος εφαρμόzεται σε σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, κοινωνικά ιδρύματα κ λ.π. ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ, ΔΕΝ ΛΕΣ ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΓΙΝΑΝ ΑΠΟ ΤΥΧΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΙ Σε ποιές χώρες διδάσκεται η Μέθοδος; Η μέθοδος Σίλβα βοηθά το άτομο να αναπτύξει περισσότερο τις διανοητικές του ικανότητες, που είναι ανεκμετάλλευτες και το ωθεί να τις χρησιμοποιεί για να καλυτερέψει την ποιότητα της ζωής του και να λύσει καίρια προβλήματα. Αυτή η βασική αρχή έκανε τη μέθοδο να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

54 54 Υπάρχουν άτομα που επιθυμούν να βελτιώσουν τις δυνατότητές τους ή να ξεπεράσουν προβλήματα που είναι κοινά σε όλους. Προβλήματα υγείας, μόρφωσης, συναισθηματικά, κοινωνικά, επικοινωνίας με τους άλλους. Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΟΤΑΝ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΜΕ ΤΟ ΝΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΥΜΕ ΣΩΣΤΑ Το άγχος µπορεί να είναι καλό... Το άγχος είναι κάτι που βιώνουµε όλοι µας κάποιες στιγµές. Είναι ο τρόπος µε τον οποίο το σώµα µας προετοιµάζεται να αντιδράσει απέναντι σε απειλές και κινδύνους. Παρόλο που ακούγεται παράξενο, το άγχος µπορεί να είναι καλό. Χωρίς αυτό, δεν θα µπορούσαµε να αντιδράσουµε αποτελεσµατικά απέναντι σε άγνωστες καταστάσεις. Αλλά πρώτα, ας δούµε από πού πηγάζει το άγχος; Για να καταλάβουµε από πού πηγάζει το άγχος πρέπει να γυρίσουµε πίσω µερικές χιλιάδες χρόνια. Στην πραγµατικότητα, πρέπει να γυρίσουµε στην εποχή που οι πρόγονοι µας ζούσαν στα δάση. Εξαιτίας των τότε συνθηκών, υπήρχε πάντα η απειλή να τους επιτεθούν ή να τους σκοτώσουν τα άγρια ζώα. Προφανώς, κάτω από τέτοιες συνθήκες, χρειάζονταν κάποιον τρόπο για να µπορούν να αντιδράσουν και να επιζήσουν. Έπρεπε να βρεθεί κάποιος τρόπος για να µπορούν να διαισθάνονται τον κίνδυνο και να ενεργούν µε τον καλύτερο τρόπο - είτε να σκοτώσουν το ζώο και να το χρησιµοποιήσουν για τροφή, είτε να τραπούν σε φυγή (απόδραση). Αυτό λοιπόν που χρειάζονταν ήταν το άγχος!! Το άγχος βοηθούσε τους προγόνους µας να αντιµετωπίζουν

55 55 τους κινδύνους. Προετοίµαζε το σώµα τους για "δράση". Χωρίς αυτό, ίσως και να µην είχαν επιζήσει. Ευτυχώς, οι κίνδυνοι που αντιµετωπίζουµε σήµερα δεν είναι ίδιοι. Υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να βρεθούµε απέναντι σε άγρια ζώα στην καθηµερινή µας ζωή. Παρόλο όµως που δεν έχουµε τα ίδια προβλήµατα µε τους προγόνους µας, το σώµα µας δεν έχει αλλάξει από τότε. Ακόµα έχουµε τα ίδια συναισθήµατα και ακόµα βιώνουµε άγχος. Τα προβλήµατα µας µπορεί να είναι διαφορετικά, αλλά ακόµα και σήµερα είναι καλό να βιώνουµε κάποιο άγχος, ιδιαίτερα σε καινούργιες καταστάσεις. Το λίγο άγχος µπορεί να είναι χρήσιµο. Μπορεί να µας βοηθήσει να έχουµε την απαρραίτητη διέγερση για να ενεργήσουµε µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για παράδειγµα, έχουµε ακούσει πολλές φορές µαθητές να έχουν άγχος λίγο πριν τις εξετάσεις, τους ηθοποιούς πριν από µια παράσταση, τους αθλητές πριν από κάποιο αγώνα, κλπ. Για όλους αυτούς, το λίγο άγχος είναι απαρραίτητο για να έχουν τη µέγιστη δυνατή απόδοση. Πότε γίνεται το άγχος πρόβληµα; Κάποιοι άνθρωποι έχουν άγχος σε καταστάσεις που δεν είναι απειλητικές ή άγνωστες (πχ. στο σπίτι ή στα ψώνια). Άλλοι βιώνουν υπερβολικό άγχος και δεν µπορούν να δραστηριοποιηθούν κανονικά. Σ αυτή την περίπτωση, το υπερβολικό άγχος εµποδίζει την καθηµερινή ζωή. Αν ξαναγυρίσουµε για λίγο στους προγόνους µας, είδαµε ότι αυτοί είχαν να αντιµετωπίσουν διαφορετικές απειλές από τις δικές µας. Λόγω της φύσης εκείνων των απειλών, έπρεπε να βιώσουν µεγάλο άγχος. Το σώµα µας, που δεν διαφέρει απ το δικό τους, µπορεί επίσης να βιώσει µεγάλο άγχος. Αλλά αυτό δεν είναι απαρραίτητο στις συνθήκες που επικρατούν σήµερα. Μάλιστα, όταν αυτό συµβαίνει, δεν είναι καθόλου χρήσιµο.

56 56 Εάν έχουµε πολύ άγχος σε καταστάσεις που δεν είναι απειλητικές ή σε κάποιες συγκεκριµένες καταστάσεις, τότε είναι πολύ πιθανό το άγχος να είναι ένα σοβαρό πρόβληµα. Αντί να µας βοηθά, εµποδίζει τη φυσιολογική µας ζωή. Ποια είναι τα σηµάδια του άγχους; Υπάρχουν πολλά σηµάδια και συµπτώµατα του άγχους. Αυτά συνήθως ποικίλλουν από άτοµο σε άτοµο. Όποια και να είναι όµως, µπορεί να είναι πολύ ανησυχητικά. Μερικά παραδείγµατα: δυσκολία στην αναπνοή ταχυπαλµία, ιδρώτας, ζαλάδα ξερό στόµα πόνοι µυών, πονοκέφαλος διάρροια, δυσκοιλιότητα ανορεξία αδυναµία συγκέντρωσης δυσκολία στον ύπνο έλλειψη ενδιαφέροντος για σεξ. Τα παραπάνω σίγουρα δεν είναι µια ολοκληρωµένη λίστα συµπτωµάτων του άγχους. Μπορεί να αναγνωρίσεις µερικά απ τα δικά σου συµπτώµατα σ αυτή τη λίστα. Αν όχι, ρώτησε τον θεραπευτή σου γι αυτά που εσύ βιώνεις. Τα δικά σου είναι πολύ πιθανό να αποτελούν τον τρόπο που αντιδρά το δικό σου σώµα απέναντι σε κάποιο κίνδυνο ή απειλή. Πολλά άτοµα αναγνωρίζουν πως κάποια συµπτώµατα επαναλαµβάνονται συνέχεια. Πολύ σπάνια κάποιο άτοµο βιώνει όλα τα παραπάνω συµπτώµατα. Πολλά απ αυτά τα συµπτώµατα µπορεί να εµφανιστούν κι από άλλες αιτίες, πέρα απ το άγχος. Για παράδειγµα, όταν έχεις γρίππη, µπορεί να αισθάνεσαι αδύναµος, ένταση µυών ή

57 57 ζαλάδες. Όταν ο παθολόγος σου επιµένει πως δεν υπάρχει κάποια οργανική αιτία για το πρόβληµα σου, τότε µπορεί να έχεις κάποιο λόγο να επισκεφθείς έναν ψυχολόγο..εν θα έπρεπε ποτέ να αποδίδεις τα οποιαδήποτε οργανικά συµπτώµατα στο άγχος από µόνος σου, χωρίς πρώτα να έχεις συµβουλευτεί τον γιατρό σου. Όταν το άγχος διαρκεί πολύ καιρό σε κάποιο άτοµο, τότε είναι πιθανό να σκεφθεί πως έχει κάποια σοβαρή ψυχιατρική ή παθολογική ασθένεια. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Τα συµπτώµατα µπορεί να είναι δυσάρεστα, αλλά σίγουρα δεν είναι επικίνδυνα. Κανένας δεν έχει πεθάνει από άγχος και µόνο. Τα συµπτώµατα που έχεις µπορεί να σε φοβίζουν, αλλά δεν σηµαίνουν ότι είσαι σοβαρά άρρωστος, δεν σηµαίνουν ότι θα καταρρεύσεις ή θα πάθεις καρδιακή προσβολή, και σίγουρα δεν σηµαίνουν πως θα τρελαθείς. Είναι σίγουρο πως κάποια στιγµή τα συµπτώµατα θα αποµακρυνθούν ή θα µειωθούν (ίσως συντοµότερα απ ότι νοµίζεις). Να θυµάσαι πως όλοι µας βιώνουµε άγχος. Απλά εσύ έχεις περισσότερο άγχος και, ίσως, σε περισσότερες περιπτώσεις. Γιατί έχω αυτό το πρόβληµα; Κάποια άτοµα µπορούν να θυµηθούν την πρώτη φορά που εµφανίστηκε το άγχος τους. Ίσως και σύ να µπορείς να θυµηθείς την πρώτη φορά που ένιωσες άγχος - που είσουν, µε ποιούς, τι ακριβώς αισθάνθηκες, κλπ. Συχνά, όµως, είναι δύσκολο να πει

58 58 κανείς πότε ακριβώς εµφανίστηκε το άγχος του για πρώτη φορά. Συνήθως είναι ακόµα δυσκολότερο να πει κανείς τους λόγους για τους οποίους εµφανίστηκε. Ακόµα και αν είναι σε θέση κάποιος να προσδιορίσει τις αιτίες, είναι δύσκολο να εξηγήσει για ποιό λόγο το άγχος συνεχίζει να εµφανίζεται. Τι είναι αυτό που προκαλεί τα συµπτώµατα συνέχεια; Είναι αλήθεια πως αυτό που διατηρεί το άγχος είναι µια σειρά από φαύλους κύκλους που έχουν σχέση µε τον τρόπο σκέψης του ατόµου. Ένας µεγάλος βαθµός ανησυχίας και πλήθος αρνητικών συναισθηµάτων κάνουν το άτοµο να σκέφτεται συνέχεια τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει, το ίδιο το άγχος (δηλ. τα συµπτώµατα που εµφανίζονται), καθώς επίσης την αυτοπεποίθηση του, τον κόσµο γύρω του και τη ζωή του γενικότερα. Η Αντιµετώπιση του άγχους Παλαιότερα, το άγχος αντιµετωπιζόταν περισσότερο µε φαρµακολογία, αλλά η συνήθεια και η εξάρτηση που συνοδεύει τη φαρµακολογία, έκαναν αυτού του είδους τη θεραπεία λιγότερο επιθυµητή. Άλλες θεραπείες είναι περισσότερο αποτελεσµατικές στην αντιµετώπιση των συµπτωµάτων και έχουν µακροχρόνια διάρκεια. Συγκριτικές µελέτες έδειξαν πως η πιο αποτελεσµατική µέθοδος σήµερα είναι η γνωσιακή-συµπεριφοριστική (ΓΣ). Αυτή η προσέγγιση βασίζεται σε µια σειρά από τεχνικές που καθιερώθηκαν από επιστηµονικές και κλινικές µελέτες τα τελευταία 30 χρόνια. Μ αυτή την µέθοδο, εσύ και ο θεραπευτής θα δουλέψετε µαζί για να πετύχετε τον στόχο σας. Θα µάθεις καινούργιους τρόπους

59 59 σκέψης και συµπεριφοράς που θα είναι περισσότερο ρεαλιστικοί, αποφεύγοντας τις παλαιές -µη ρεαλιστικέςσυνήθειες. Θα µάθεις για τη φύση του άγχους και πως αυτό εκδηλώνεται σε σένα, πως να καταπολεµήσεις τους φόβους που πιθανά έχεις, τεχνικές που θα σε βοηθήσουν να αισθάνεσαι λιγότερη ένταση και περισσότερο θάρρος όταν θα αντιµετωπίζεις καταστάσεις στις οποίες δεν νιώθεις άνετα. Η αρχή της ΓΣ θεραπείας δεν είναι "η δύναµη της θετικής σκέψης". Με τη ΓΣ θεραπεία δεν µαθαίνουµε µόνο πως να είµαστε θετικοί, αλλά αποκτούµε την ικανότητα να αντιµετωπίζουµε τόσο τις καταστάσεις που δεν µπορούσαµε να αντιµετωπίσουµε πριν, όσο και τις πιθανές άσχηµες καταστάσεις στο µέλλον. Πρέπει να αποδεχτούµε και να καταλάβουµε τον τρόπο µε τον οποίο αντιδρούµε σ' αυτές τις καταστάσεις. Πρέπει να θυµόµαστε ότι αυτές είναι ανθρώπινες αντιδράσεις. Παρόλα αυτά, µετά απ' την αρχική µας αντίδραση, εάν τα συναισθήµατα µας παραµένουν αρνητικά, θα πρέπει να προσπαθήσουµε να τα σταµατήσουµε από το να µας κυριαρχούν Αυτογνωσία: Η στροφή από το ασήμαντο στο σημαντικό κομμάτι της ζωής... Συχνά οι σύγχρονοι άνθρωποι απομακρυνόμαστε από την αυθεντική μας βούληση, την βούληση της Ψυχής και τις καθοδηγητικές της αρχές. Ζούμε σ έναν βιαστικό κόσμο, που χαρακτηρίζεται από την «ανάγκη» για γρήγορη επιτυχία... Αναπτύσσεται μέσα μας μια αίσθηση βιασύνης, και πολύ συχνά έχουμε την τάση να ζούμε υπο πίεση. Σ αυτόν τον κικεώνα του

60 60 διαρκούς αυτοματισμού πολλά πράγματα στη ζωή μας μοιάζουν επείγοντα, παρόλο που δεν είναι σημαντικά. Πιστεύω ότι εάν αρχίσετε να εστιάζετε την προσοχή σας στις πιο σημαντικές πλευρές της ζωής σας, αυτή η φαινομενικά ακαταμάχητη αίσθηση του επείγοντος θα μειώνεται όλο και περισσότερο, και θα νιώσετε ότι ξαναέχετε τον έλεγχο της ζωής σας, η οποία θα αρχίσει να αποκτά ξανά νέο νόημα. Για μένα προσωπικά, τα πράγματα που έχουν αληθινή σημασία στη ζωή είναι η δημιουργία ικανοποιητικών σχέσεων, η ενίσχυση άλλων ανθρώπων, η ανάπτυξη ενός οράματος στη ζωή και η συνεχής τροφοδότησή του, καθώς επίσης και η καταλυτικής σημασίας επαφή με την ψυχή μου. Οι σημαντικοί τομείς στη ζωή μας είναι τέσσερις: ο σωματικός, ο νοητικός, ο κοινωνικός και ο πνευματικός. Εάν επιλέξετε να εστιάσετε την προσοχή σας σ αυτούς τους τέσσερις τομείς, θα αναγνωρίσετε σταδιακά πόσα πολλά είναι τα πράγματα στη ζωή σας που δεν έχουν ουσιαστική σημασία, και αντίστοιχα, σε πόσα πολλά μπορείτε να πείτε όχι. Η αλήθεια είναι ότι η απόφαση να επιμείνετε στο σημαντικό αντί να εμμένετε στα δήθεν «επείγοντα» της καθημερινοτητας είναι μια δύσκολη διαδικασία. Οι άνθρωποι νιώθουν άβολα χωρίς την πίεση της καθημερινότητας στην οποία έχουν εθιστεί, και μάλιστα δείχνουν να έχουν πόνους απεξάρτησης όταν επιλέγουν να απομακρυνθούν από τις συνθήκες πίεσης. Απ τη στιγμή όμως που αρχίσετε να επικεντρώνεστε στο σημαντικό, τα οφέλη που θα αποκομίσετε θα είναι πολλά και θα πάρετε μεγάλη ικανοποίηση απ αυτή σας την επιλογή. Η θεραπευτική λογοτεχνία έχει, κατά τη γνώμη μου, επιμείνει υπερβολικά στην ανάλυση και την κατανόηση των ψυχικών μας τραυμάτων από κακοποιήσεις της παιδικής ηλικίας, ενώ έχει υποτιμήσει την ικανότητα του ανθρώπου να πλουτίζει την ζωή

61 του θρέφοντας την Ψυχή του- κατασκευάζοντας ένα προσωπικό όραμα για τον εαυτό του. 61 Είμαι σίγουρος ότι το όραμα είναι απείρως μεγαλύτερο και ισχυρότερο από τα τραύματα που κουβαλάμε. Έχουμε μέσα μας την -εν δυνάμει- ανεξάντλητη ικανότητα να πραγματοποιήσουμε αυτό το όραμα και να εξαλείψουμε ό,τι κουβαλάμε και το έχουμε επιτρέψει να λειτουργήσει μέχρι σήμερα ως τροχοπέδι στην εσωτερική μας δύναμη. Δεν εννοώ ότι είμαι αντίθετος στις βοηθητικές συνέπειες της συνειδητοποίησης που προέρχεται ως αποτέλεσμα της ψυχοθεραπείας. Απλώς δεν νομίζω ότι κανείς πρέπει να επαναπαυτεί σ αυτήν την συνειδητοποίηση. Δεν πρέπει ούτε η σκέψη μας, ούτε κατ επέκταση η ζωή μας να παραμείνει προσκολλημένη σ αυτήν την περιορισμένη εικόνα. Πρέπει να μάθουμε να δίνουμε χώρο στις αυθεντικές ανάγκες της Ψυχής. Αυτό είναι που τελικά αλλάζει και θεραπεύει τους ανθρώπους. Το ζήτημα του ψυχολογικού φόβου και πώς να τον αντιμετωπίσετε Ένας απο τους μεγαλους εχθρούς του ανθρώπου είναι ο φόβος. Όσο λιγότερο φόβο έχει κανείς, τόσο περισσότερο υγεία και ψυχική αρμονία θα βιώνει στη ζωή του. Το ουσιαστικό πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι να απαλλαγεί απ τον φόβο. Όταν δεν νιώθεις φόβο για μια κατάσταση, τότε αυτή δεν μπορεί να σε βλάψει. Πρέπει βέβαια να θυμάσαι ότι πολύ συχνα σε καταλαμβάνει ο φόβος με υποσυνείδητο τρόπο, χωρίς δηλαδή να τον αντιλαμβάνεσαι. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάς είναι ότι

62 62 ο φόβος «μπλοφάρει». Αν τον αντιμετωπίσεις με βάση αυτήν την ενθύμηση, τότε ο φόβος διαλύεται. Ο φόβος δημιουργείται συνήθως ως προσπάθεια του νου να ελέγξει το μέλλον, το μέλλον για το οποίο το μονο που ξέρουμε είναι οτι... δεν υπάρχει!! Αφού το παρελθόν μόνο υπήρξε δηλαδή δεν υπάρχει σήμερα!- και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμα, ο μοναδικός χρόνος, στον οποίο ζούμε την ζωή μας είναι το παρόν! Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσετε τους ψυχολογικούς σας φόβους και τα προβλήματα που εκπηγάζουν απ αυτούς, είναι να καλλιεργήσετε μεθοδικά την επίγνωση, και την επαφή σας με τον εσωτερικό σας παρατηρητή. Στην ουσία, όλοι μας γνωρίζουμε, πως ό,τι κι αν κάνουμε, ότι κι αν αισθανθούμε, ό,τι κι αν σκεφτούμε, υπάρχει κάτι μεσα μας, «κάποιος» που παρατηρεί τα πάντα. Αν ο νους μας, αντί να προσπαθεί να ελέγξει μια σκέψη μας με άλλες σκέψεις που σχεδον πάντα αφορούν το παρελθόν και το μέλλον, δηλαδή χρονικές περίοδοι που δεν υφίστανται στην ουσια της ζωής μας!- μετακινηθεί σ αυτόν τον «παρατηρητή», τότε θα δούμε ότι η ατμοσφαιρα του φόβου εξαφανίζεται, και τη στιγμή που ο φόβος παύει να είναι παρών, σταματάει και η ανάγκη μας για έλεγχο! Κάποιοι πιστεύουν οτι το αντίθετο συναίσθημα της Αγάπης είναι το μίσος. Αυτό δεν ειναι αλήθεια: Ο αντίποδας της Αγάπης είναι ο φόβος! Φανταστείτε τον εαυτό σας σαν ένα άδειο μπουκάλι. Αν επιλέγετε κατά τη διάρκεια της ζωής σας να γεμίζετε το «μπουκάλι» σας με φόβο, τότε δεν θα περισσεύει καθόλου χώρος για την Αγάπη. Αντίθετα, εάν «ανοίξετε» το «μπουκάλι» σας και το γεμίζετε, σε κάθε ευκαιρία, με Αγάπη, τότε δεν θα υπάρχει καθόλου χώρος μέσα σας για να αναπτυχθεί ο φόβος!

63 Βελτιώστε την διάθεση, την επικοινωνία, αποδοτικότητά σας στην Εργασία σας 63 και την Η αλήθεια είναι ότι, όπως όλοι μπορούμε να καταλάβουμε, η αλλαγή στη ζωή ενός ατόμου, ή στην αποτελεσματικότητα μιας ομάδας ανθρώπων όπως είναι ο χώρος της εργασίας μας- μπορεί να έρθει εάν το άτομο αλλάξει τον τρόπο που βλέπει την ζωή, ή εάν αρχίσει να συμπεριφέρεται διαφορετικά, ή εάν συμβούν και τα δυο ταυτόχρονα. Για να συμβούν όμως οι δύο παραπάνω προϋποθέσεις, πρέπει το άτομο να αρχίσει να εστιάζει την προσοχή του στις «επιτυχίες» του, -και όχι στις αποτυχίες του- σ αυτά δηλαδή που έχει καταφέρει στο παρελθόν ως άτομο, ή ως μέλος μιας ομάδας εργασίας. Έτσι, μαθαίνει να αναγνωρίζει τις κρυμμένες του δυνάμεις κι αξίες, αρχίζει να αξιολογεί τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του που το έχουν βοηθήσει μέχρι σήμερα να επιβιώσει και να αναδειχτεί στον εργασιακό του χώρο, και να επικοινωνεί με τον εαυτό του και τους άλλους συναδέρφους του με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Αυτή ακριβώς η αναζήτηση των «φωτεινών εξαιρέσεων» στην επαγγελματική ζωή των ανθρώπων -που εισάγει η συστημική σκέψη στην βραχεία συμβουλευτική- αναδεικνύει την «επιτυχία» σαν το «κλειδί» για τη διαμόρφωση νέων πιο λειτουργικών συμπεριφορών στον επαγγελματικό χώρο, που δίνουν λύσεις, γιατί απλά αυτές οι ίδιες οι συμπεριφορές είναι οι «λύσεις» των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε! Η αισιόδοξη αυτή μέθοδος προσφέρει ένα αποτελεσματικό εργαλείο παρέμβασης σε μικρά & μεγάλα συστήματα, δηλαδή σε οικογένειες, σε επιχειρήσεις, σχολεία, κι οργανισμούς, με στόχο την αξιοποίηση των ζωτικών δυνάμεων ανάπτυξης -μέσα από την συνεργασία του συμβούλου με τα εμπλεκόμενα στο

64 64 σύστημα ή οργανισμό μέλη- την βελτίωση της επικοινωνίας, της αύξησης της δημιουργικότητας και της παραγωγικότητας, μέσα από την ανάδειξη του αυτοσεβασμού των εργαζομένων, με τελικό στόχο την απελευθέρωση των κρυμμένων δυνατοτήτων τους. Οι βάσεις του παραπάνω θεωρητικού μοντέλου είναι οι εξής: Κάθε πρόβλημα είναι ένα ανεκπλήρωτο όνειρο! Ας σκεφτούμε λοιπόν ένα πρόβλημα... Ποιο είναι το ανεκπλήρωτο όνειρο πίσω απ αυτό;... Μπορούμε αντί να μιλήσουμε για το πρόβλημα να μιλάμε για την λύση του;! Οι λέξεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Η γλώσσα δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα,...φτιάχνει την πραγματικότητα. Οι λέξεις φτιάχνουν τον κόσμο, τα συναισθήματα. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε αξίες δημιουργούν έναν άλλο κόσμο. Η Αξία είναι προωθητική Δύναμη. Όποιος πιστέψει σ αυτήν θα την φτάσει. Η γλώσσα των ονείρων χρησιμοποιεί την θετική ενέργεια και τον ενθουσιασμό. Η γλώσσα των στόχων δημιουργεί υποχρεώσεις και βάρη. Μάθετε να εκφράζεστε στις συνεργασίες μας στον εργασιακό μας χώρο με βάση τα όνειρα και τις αξίες σας. Μην ονειρευόμαστε απλά, αλλά με λεπτομέρειες.

65 65 Πιέστε τον εαυτό σας να μιλήσει για την λύση. Μ αυτόν τον τρόπο αλλάζει σιγά σιγά και ο τρόπος σκέψης σας, γιατί έτσι χρησιμοποιείτε άλλα μέρη του εγκεφάλου σας, δημιουργείτε άλλα συναισθήματα, άλλες ορμονικές δυνατότητες. Σύμφωνα με έρευνες, οι περισσότεροι από μας μαθαίνουμε περισσότερο από ένα παράδειγμα που βασίζεται σε θετικές έννοιες, όπως η ανάδειξη ικανοτήτων και αξιών, παρά από κάποιο αρνητικό, που διογκώνει την ύπαρξη ενός προβλήματος. Ο τρόπος με τον οποίο κοιτάμε τα πράγματα γύρω μας είναι η βάση για να δημιουργήσουμε τον κόσμο. Εάν ο τρόπος αυτός είναι θετικός τότε και ο κόσμος θα είναι θετικός. Αυτή, βέβαια, η προσπάθεια χρειάζεται εξοικείωση στον καινούργιο τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Μπορούμε να ξεκινήσουμε ο καθένας μας ατομικά εφαρμόζοντας κάποιες από τις παραπάνω ιδέες αρχικά στην καθημερινή μας ζωή με τους φίλους και την οικογένειά μας, και κατόπιν στον εργασιακό μας χώρο- και παράλληλα να αναζητήσουμε μέσα από σεμινάρια και ειδικά προγράμματα εκπαίδευση στις τεχνικές αυτές από ειδικευμένους συμβούλους στην παραπάνω μεθοδολογία. Κι αν αναρωτηθείτε διαβάζοντας τα παραπάνω: «Μπορεί να υπάρχει άραγε αισιοδοξία σε μια τόσο ζοφερή εποχή;...», η απάντηση είναι ότι -κι όμως-, με βάση τα πορίσματα σύγχρονων ερευνών πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά, ο κόσμος ενδιαφέρεται κυρίως για τις θετικές ιστορίες, κι όχι για τις αρνητικές. Δες κι από τον εαυτό σου... Όταν ακούσεις ή διαβάσεις μια καλή ιστορία, σε επηρεάζει σωματικά, πριν ακόμα σε επηρεάσει συναισθηματικά, ή ψυχικά. Μπορείς να ταυτιστείς, να χαρείς, να παραδειγματιστείς.

66 66 Με άλλα λόγια, ισχύει για μας τους ανθρώπους αυτό που αποκαλούμε «ηλιοτροπική αρχή»: Όλοι μας συμπεριφερόμαστε όπως τα ηλιοτρόπια,... προτιμούμε να στρεφόμαστε προς το φως, τον Ήλιο... Τα πρώτα βήματα για να κάνετε το όνειρό σας πραγματικότητα: Αφιερώστε λίγο απ τον ελεύθερο σας χρόνο για να καταγράψετε το όνειρό σας. Προσοχή! Μην μπερδεύετε τα όνειρα με τους στόχους σας. Αφήστε την φαντασία σας να σας οδηγήσει, χωρίς περιορισμούς. Στα όνειρα όλα είναι δυνατά και επιτρέπονται! Ρωτήστε τον εαυτό σας που θέλει να βρίσκετε επαγγελματικά σε πέντε χρόνια από τώρα; Φανταστείτε με λεπτομέρειες το επάγγελμα, το περιβάλλον της εργασίας σας (άνθρωποι & συνθήκες), τον χώρο, και το αντικείμενό σας. Ποια είναι σήμερα τα πράγματα στη δουλειά σας που σας δίνουν χαρά κι ενθουσιασμό; Ποιες είναι οι καταστάσεις που σας δίνουν ευφορία και αυξάνουν την ενέργεια μέσα σας ενώ δουλεύετε; Ποιες απ αυτές θα θέλατε να σας συμβαίνουν συχνότερα; Ποιες απ αυτές αποτελούν μέρος του ονείρου σας; Φροντίστε όσο περνάει από το χέρι σας να κάνετε συχνότερα, στον εργασιακό σας χώρο, ενέργειες που σας γεμίζουν με ζωντάνια και σας ενεργοποιούν. Τότε θα δείτε πως θα αρχίσετε να εκτιμάτε περισσότερο τον εαυτό σας, θα είστε πιο αγαπητοί από τους συναδέρφους σας, οι προϊστάμενοι σας θα σας επιδοκιμάζουν και θα σας ανταμείβουν συχνότερα!

67 67 Θυμηθείτε κάποιες στιγμές από το παρελθόν σας που σας έκαναν να αισθάνεστε περήφανοι για τον εαυτό σας. Ποιες ήταν οι ικανότητες, οι δεξιότητες και/ή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σας που βοήθησαν να έχετε τότε εκείνη την επιτυχημένη εμπειρία; Αναρωτηθείτε σε ποια πράγματα είστε καλοί; Ζητήστε σ αυτό την βοήθεια των συνεργατών σας που σας εκτιμούν. Ποιο είναι η μικρότερη αλλαγή που νομίζετε ότι μπορείτε να κάνετε για να οδηγηθείτε πιο κοντά στο Όνειρο σας; Ξεκινήστε ήδη απ αυτήν την εβδομάδα να κάνετε τρεις απλές κι εύκολες ενέργειες / κινήσεις που σας ενεργοποιούν και πιστεύετε ότι θα βοηθήσουν ώστε να γίνει το όνειρό σας πραγματικότητα. Σημαντικά: Ξεκινήστε με μικρά βήματα. Μπορείτε να τα εμπιστευτείτε γιατί πραγματοποιούνται εύκολα, και θα κάνουν το όνειρό σας πιο ορατό! Μάθετε να εξωτερικεύετε την ενέργεια και τον ενθουσιασμό σας. Θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε νέες πιθανότητες, και να δοκιμάσετε καινούργιες προοπτικές! Αρχίστε σήμερα. Έτσι, θα φέρετε το όνειρό σας πιο κοντά σε σας! Θετική Στάση Ζωής Η θετική στάση ζωής αποτελεί το κλειδί για την αντιμετώπιση και των δυσκολότερων καταστάσεων της καθημερινότητας. Ο

68 άνθρωπος μπορεί πάντα να δει τη θετική πλευρά των πραγμάτων, χωρίς να αρνείται τη σοβαρότητά τους. 68 Στη διαμόρφωση μιας θετικής στάσης ζωής βοηθούν η αφιέρωση χρόνου για τον εαυτό μας και τις ανάγκες μας, η ξεκούραση, η σωστή διατροφή, η καταπολέμηση του άγχους και οι κοινωνικές επαφές. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σε αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρουσιάζονται και αναλύονται τα παρακάτω θέματα: Γιατί χρειάζεται να γίνει τρόπος ζωής η θετική στάση; Ποια τα αποτελέσματα του θετικού τρόπου ζωής και πώς το καταφέρνουμε; Καταπολέμηση της αμηχανίας. Ανάλυση Στρατηγικές Μάθετε να διαβάζετε τις εκφράσεις των άλλων Ασκήσεις φωνής Εκφράσεις προσώπου Χαμόγελο Επικοινωνία Καταπολέμηση του άγχους και της έντασης Χειραψίες ΣΚΟΠΟΣ Στο τέλος της εκπαίδευσης οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση: Να αντιληφθούν ότι η αισιόδοξη στάση απέναντι σε μια δύσκολη κατάσταση συμβάλει γρηγορότερα και ευκολότερα στην αντιμετώπισή της. Να αναπτύξουν τη ζητούμενη θετική στάση ζωής διώχνοντας το άγχος και το στρες που τους καταβάλλει.

69 69 Να αναπτύξουν τις κατάλληλες τεχνικές της γλώσσας του σώματος που υποδηλώνουν θετικότητα και αισιοδοξία Άσκηση, η καλύτερη «αντιστρεσογόνα» μέθοδος ΚΑΠΟΤΕ επικρατούσε η εντύπωση ότι τα προβλήματα που προκαλεί το άγχος στην υγεία, είναι μόνο πνευματικής φύσης. Τώρα όμως γνωρίζουμε καλά ότι το στρες είναι βλαβερό πνευματικά και σωματικά με πραγματικές επιπτώσεις στη φυσική υγεία. Περισσότερο άγχος από το κανονικό προκαλεί πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές, φιλασθένεια, ακόμη και καρδιακές παθήσεις. Πόσο στρες είναι υπέρ του κανονικού; Το στρες είναι ωφέλιμο μέχρι ενός σημείου, αφού μας δίνει δύναμη και αντοχή να αντεπεξέλθουμε σε επείγουσες και αναπάντεχες περιστάσεις. Mας κάνει πιο «ετοιμοπόλεμους» σε θέματα υψίστης σημασίας, όπως για παράδειγμα όταν δίνουμε εξετάσεις ή κάνουμε μια παρουσίαση. Όταν όμως έχουμε υπερβολικό στρες, είναι τότε που ξεκινούν και οι αρνητικές επιδράσεις. Συνήθως πολύ στρες δημιουργείται όταν δεν προγραμματίζουμε το χρόνο μας ανάλογα και σωστά για τα πράγματα που πρέπει ή θέλουμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Φυσικά, το άγχος που δημιουργείται δεν είναι τόσο βλαβερό αν στο τέλος της ημέρας φροντίζουμε να χαλαρώνουμε και να ηρεμούμε. Είναι όμως κακό για την υγεία μας όταν το άγχος αυτό δημιουργείται και επικρατεί για μέρες, εβδομάδες ή μήνες, γίνεται χρόνιο δηλαδή, και ξεχνούμε πως πρέπει και να

70 χαλαρώνουμε. 70 Ποιο είδος στρες είναι πιο βλαβερό από άλλα; Στρες το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός και η βιαιότητα είναι ιδιαίτερα βλαβερό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσης, αισθήματα απόγνωσης και απομόνωσης που χαρακτηρίζουν κατάσταση κατάθλιψης είναι αρνητικά για την υγεία. Μήπως το στρες προκαλεί υπέρταση; Το στρες δεν είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην αύξηση της πίεσης, αλλά συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό. Η υπέρταση προκαλείται από διάφορους παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η ηλικία, το ποσοστό λίπους, η διατροφή, η άσκηση και το στρες. Υπάρχουν προγράμματα για τη «διαχείριση» του άγχους, τα οποία μπορεί να βοηθήσουν στην ψυχική και σωματική υγεία. Μείωση του άγχους και της πίεσης μπορεί να επιτευχθεί και με την άσκηση. Άσκηση, το «εργαλείο» για τη διαχείριση του άγχους Η αερόβια άσκηση είναι ένας θαυμάσιος τρόπος μείωσης των συναισθημάτων που προκαλεί το άγχος. Αν ρωτήσετε άτομα που γυμνάζονται τακτικά θα σας εκμυστηρευτούν ότι η άσκηση τους κάνει να νιώθουν καλύτερα και τους χαλαρώνει. Μετά την άσκηση τα νεύρα και η υπερένταση υποχωρούν και γινόμαστε πολύ πιο ήρεμοι.

71 71 Επίσης η άσκηση μπορεί να είναι ένα διάλειμμα από το άγχος της δουλειάς ή της οικογένειας. Αν το είδος άσκησης που κάνετε είναι ευχάριστο, τότε να είστε βέβαιοι ότι και τα αποτελέσματα θα είναι ακόμη πιο ενθαρρυντικά. Κι αυτό, γιατί η άσκηση σάς δίνει την αίσθηση της προσωπικής δύναμης και ελέγχου των αισθημάτων σας. Φυσικά, τα καλύτερα αποτελέσματα έρχονται όταν καταφέρουμε να προσδιορίσουμε το γεγονός που μας προκαλεί στρες, βρούμε μια λύση στο πρόβλημα ή στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα και τα συνδυάσουμε αυτά με αλλαγές στις συνήθειές μας, όπως συχνή άσκηση και σωστή διατροφή. Άλλοι παράγοντες που βοηθούν στη μείωση του στρες Ο τρόπος της σύγχρονης ζωής μπορεί να προκαλέσει αρκετό στρες με επιπτώσεις στην υγεία μας. Για παράδειγμα το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες ενοχοποιούνται ότι προκαλούν περισσότερο στρες, αλλά ταυτόχρονα και βλάβη στην υγεία μας. Αντιθέτως, συμμετοχή σε τακτικό πρόγραμμα άσκησης και υγιεινή διατροφή είναι καταλύτες για το άγχος και τα αρνητικά επακόλουθά του. Επίσης, αρκετός ύπνος και ανάπαυση, κοινωνική υποστήριξη, αγάπη και χαρά είναι στοιχεία τα οποία βοηθούν τον οργανισμό να ξεπεράσει το στρες ΜΥΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΕΣ ΒΟΤΑΝΩΝ του ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ

72 72 Το Πήλιο φίλοι μου είναι διεθνώς γνωστό ως το πιο πράσινο βουνό της Ελλάδας. Η πιο μεγάλη ποικιλία από φυτά είναι χαρακτηριστικό της περιοχής από την δαντελωτή ακρογιαλιά του μέχρι την κορυφή του βουνού. Οι ημέρες διακοπών στο Πήλιο θα σε κάνουν να δεις από μια άλλη οπτική γωνία τη ζωή σου και θα σου μείνουν αξέχαστεs Εχετε την ευκαιρία να περπατήσετε μέσα στα λουλούδια, στα χωράφια, στις πηγές και τις ρεματιές, να ακολουθήσετε τα σμιλεμένα καλντερίμια του ανάμεσα στις καστανιές και τις οξιές. Από πολύ παλιά οι κάτοικοι του Πηλίου γνώριζαν τα βότανα που φύτρωναν στις πλαγιές του και τα χρησιμοποιούσαν. Χρησημοποιούσαν τη θεραπευτική τους δύναμη, το άρωμα και την ομορφιά τους όπως δαισώθηκε στις παραδόσεις από τα χρόνια του Απόλλωνα, του Κένταυρου Χείρωνα και του Ασκληπιού οι οποίοι έζησαν σύμφωνα με τον μύθο στο Πηλίου στις βουνοπλαγιές του. Γίνεται προσπάθεια μετά από προσεκτική καλλιέργεια βοτάνων, όπως χαμομηλιού, μέντας, λεβάντας κ.α να γίνεται παραγωγή φυσικών λαδιών και άλλων υλικών για την παραγωγή καλλυντικών για την περιποίηση του σώματος Τα βότανα που χρησιμοποιούνται καλό είναι, όπως έκαναν στην αρχαιότητα οι μυημένοι των Ασκληπείων, να συλλέγονται σύμφωνα με τις φάσεις της Σελήνης - την βιοδυναμική τεχνική ώστε να διατηρούν στο μέγιστο βαθμό τις ενέργειες και τις ιδιότητές τους Η Aρχαία Βακχεία μέσω των προϊόντων της προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, εναρμονισμένο με τις ενέργειες της Φύσης, γιατί Βακχεία κατά Πλάτωνα, είναι η φιλοσοφία, αυτή της εναρμόνισης με τον Ρυθμό και την Αρμονία του Σύμπαντος.!

73 73 Από την αρχαιότητα είναι γνωστές οι καταπληκτικές ιδιότητες φυτών και βοτάνων σε ότι αφορά υγεία και ομορφιά προσώπου, σώματος και μαλλιών. Φυτά όπως η μυρτιά, το τριαντάφυλλο, το δεντρολίβανο και η λεβάντα ήταν αφιερωμένα στην θεά της ομορφιάς, την Αφροδίτη λόγω της προσφορά τους στην ομορφιά των γυναικών. Οι Μεσογειακοί πολιτισμοί γνώριζαν πολύ καλά τα μυστικά ομορφιάς της Φύσης και ήξεραν πως και με ποιόν τρόπο θα χρησιμοποιήσουν το κάθε φυτό. Τα μυστικά αυτά καταγραφηκαν σε κώδικες που φυλάσονταν στα Ασκληπεια και απαγορευόταν στους μυημένους να κοινοποιήσουν προς τα έξω τα μυστικά αυτά. Αν το είχαν κάνει δεν θα μας φαινόταν παραδοξη η ανακαλυψη που αναφερω στο βιβλίο μου «Ολικη Επαναφορά Υγείας» εγχειρήσεως εγκεφάλου πριν 28 αιώνες με την ασθενή να επιζήσει για τα επόμενα 20 χρόνια ως διαγνώσθηκε από τα ευρήματα. Το μεγαλύτερο μυστικό είναι πως η γνώση αυτή έρχεται και ζωντανεύει μέσα από την εναρμόνιση με τις ενέργειες της Φύσης που απαιτεί τον σωστό συνδυασμό των πρώτων υλών στις σωστές αναλογίες καθώς και τον κατάλληλο τρόπο παρασκευής προϊόντων ίασης. Τα μικρά «μυστικά» της Φύσης είναι που κάνουν την μεγάλη ποιοτική διαφορά και δίνουν μια άλλη διάσταση στον χώρο των φυσικών παρασκευασμάτων. Σήμερα μια νέα γενιά παρασκευασμάτων έρχεται στο προσκήνιο βασιζόμενη σε αυτή την αρχαία γνώση αλλά και σε σύγχρονες μεθόδους όπως αυτές της απόσταξης. Tα βότανα υπάρχουν παντού γύρω σας και τα χρησιμοποιείτε τακτικά για να αντιμετωπίσετε καθημερινά μικροπροβλήματα διαιωνίζοντας, χωρίς να το γνωρίζετε, μια πανάρχαια γνώση. Πόσα όμως, αλήθεια, ξέρετε για τη φαρμακευτική τους χρήση και γι αυτό που αποκαλείται βοτανοθεραπεία; Γνωρίζατε ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια όλα τα φάρμακα που προμηθευόμασταν από τα φαρμακεία βασίζονταν στα εκχυλίσματα φυτών; Πως η βασική πρώτη ύλη της ασπιρίνης ήταν ο φλοιός της ιτιάς; Aκόμα και σήμερα, η φαρμακοβιομηχανία, που στηρίζεται πια στα χημικά

74 74 σκευάσματα, εξακολουθεί να εκμεταλλεύεται τις ευεργετικές ιδιότητες των φυτών και των βοτάνων. H βοτανοθεραπεία «γεννήθηκε» μαζί με τον άνθρωπο. Aυτή η αρχέγονη γνώση, που αποκτήθηκε στην πορεία του χρόνου με κόπο και ριψοκίνδυνες εμπειρικές δοκιμές, διατηρήθηκε σε κάποιες περιοχές της Γης και σχεδόν χάθηκε σε κάποιες άλλες. Σήμερα, στο Δυτικό Kόσμο η βοτανοθεραπεία ανακτά το χαμένο της έδαφος και θεωρείται πλέον μια από τις πιο αξιόπιστες συμπληρωματικές μεθόδους. Tι είναι η βοτανοθεραπεία; Πρόκειται για τη χρήση των βοτάνων για θεραπευτικούς σκοπούς. Tο βότανο δρα ολιστικά, καθώς κάθε μέρος του φυτού μπορεί να διαθέτει διαφορετικές θεραπευτικές ιδιότητες, βοηθώντας έτσι στην ομοιόσταση του οργανισμού. Πώς χρησιμοποιούνται τα φυτά; Tέσσερις είναι οι βασικοί τρόποι χρήσης των φυτών: ως αφέψημα, ως έγχυμα, ως βάμμα ή σε κάψουλες υπό μορφή σκόνης. Tο έγχυμα προκύπτει αν ποτίσουμε το ξερό βότανο με βραστό νερό και το αφήσουμε να παραμείνει για 5-10 λεπτά, κατά προτίμηση σκεπασμένο, ώστε να μην εξατμίζονται τα ευεργετικά του αιθέρια έλαια. Συνήθως, σε έγχυμα χρησιμοποιούνται τα μαλακά μέρη του βοτάνου, όπως τα αποξηραμένα φύλλα ή τα άνθη. Aν πρόκειται για ρίζα, καρπό, φλοιό ή κάποιο άλλο σκληρό τμήμα του φυτού, προτιμάμε το αφέψημα, όπου το βότανο βράζει μαζί με το νερό. Tα βάμματα παρασκευάζονται από τους φαρμακοποιούς. Tο ξερό βότανο εμβαπτίζεται σε αλκοόλ, όπου και παραμένει για μέρες ώστε να ελευθερωθούν όλες οι ουσίες του. Στη συνέχεια, ο ασθενής διαλύει ορισμένες σταγόνες από το βάμμα σε νερό -σύμφωνα με τις οδηγίες του βοτανοθεραπευτή- και το πίνει. Tόσο στα αφεψήματα και τα εγχύματα όσο και στα βάμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερα από ένα βότανα, ανάλογα με την περίπτωση. Eναλλακτικά, ο ασθενής μπορεί να καταναλώσει κάψουλες με βότανα σε σκόνη.

75 75 Eίναι όλοι οι τρόποι χρήσης εξίσου δραστικοί; Oι βοτανοθεραπευτές υποστηρίζουν πως το βάμμα είναι το πιο δραστικό, καθώς εμπεριέχει συμπυκνωμένες όλες τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων. Aκολουθούν οι κάψουλες, ενώ τόσο το έγχυμα όσο και το αφέψημα ευεργετούν μεν τον οργανισμό, αλλά ο ασθενής χρειάζεται να καταναλώνει πολύ μεγάλες ποσότητες για να επιτύχει τα αποτελέσματα των άλλων δύο μεθόδων. H βοτανοθεραπεία αντικαθιστά τη φαρμακευτική αγωγή; H βοτανοθεραπεία είναι μια θεραπευτική μέθοδος, πράγμα που σημαίνει πως δύνανται να δρασουν συνδυαστικά πολλές μέθοδοι που επιφέρουν ίαση. Aν κάποιος λαμβάνει ήδη φαρμακευτική αγωγή ως εχει αποφασίσει, δεν θα πρέπει να τη σταματήσει όταν ξεκινήσει τη χρήση των βοτάνων. Θα διαπιστώσει αργότερα αν ο συνδυασμός των δύο θεραπευτικών μεθόδων είναι πιο αποτελεσματικός ή ακυρώνει η μια μέθοδος την άλλη και ποια. Έχουν τα βότανα παρενέργειες; Aν χρησιμοποιούνται με μέτρο και σύμφωνα με τις υποδείξεις ενός ειδικού, όχι. H υπερβολική κατανάλωση μπορεί να βλάψει, όπως π.χ. και η υπερβολική κατανάλωση νερού. Για τη χρήση τους απαιτείται η συμβουλή του ειδικού; Aνάλογα με την περίπτωση. Όλοι, εξάλλου, καταναλώνουμε κάποια από τα πιο κοινά βότανα, όπως το τσάι. Kαλό είναι, ωστόσο, να συμβουλευτούμε ένα βοτανοθεραπευτή -μπορεί να είναι βιολόγος με συμπληρωματικές σπουδές στη βοτανοθεραπεία ή ένας ολιστικός γιατρός-, καθώς αυτός, αφού

76 76 ζητήσει από τον ασθενή ένα ιατρικό ιστορικό, μπορεί να του υποδείξει ποια βότανα αντιστοιχούν στο πρόβλημά του, ποια είναι συμβατά με τη φαρμακευτική αγωγή που ίσως ακολουθεί, ποια μπορεί να την «παρεμποδίσουν» κτλ. Aν, για παράδειγμα, ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα, δεν πρέπει να πάρει ταυτόχρονα γκίνγκο μπιλόμπα. Kαθώς, λοιπόν, είναι δύσκολο ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος να έχει μία τόσο πολύπλοκη γνώση, καλό είναι να συμβουλευτεί έναν ειδικό. Συνήθειες όπως το κάπνισμα αντιτίθενται στη χρήση τους; Ίσα-ίσα που σε αυτές τις περιπτώσεις ο οργανισμός έχει μεγαλύτερη ανάγκη για αντιοξειδωτικές ουσίες και αποτοξίνωση. Όχι μόνο, λοιπόν, δεν αντενδείκνυται η βοτανοθεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά συχνά είναι και απαραίτητη. Πόσο καιρό διαρκεί μια θεραπευτική αγωγή με βότανα; H διάρκεια εξαρτάται από το πρόβλημα. Γενικά, ωστόσο, απαιτείται κάποιος χρόνος. Γιατί, ενώ ένα χημικό φάρμακο μπορεί να έχει άμεση επίδραση, σταματώντας αμέσως το σύμπτωμα της ασθένειας -χωρίς ωστόσο να εξαλείφει την αιτία-, το βότανο χρειάζεται περισσότερο χρόνο, επειδή, σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές, δρα ολιστικά. Tι να προσέχουμε όταν αγοράζουμε αποξηραμένα βότανα; Kατ αρχάς, μπορούμε να τα μαζέψουμε και μόνοι μας, αρκεί να ξέρουμε να τα αναγνωρίζουμε και να φροντίσουμε να τα συλλέξουμε από ένα καθαρό σημείο. Aν τα βότανα που θα αγοράσουμε είναι καλλιεργημένα, καλύτερα να επιλέξουμε τα βιολογικά. Tα βότανα ουσιαστικά δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Ωστόσο, μπορεί με τον καιρό να ξεθυμάνουν τα αιθέρια έλαιά τους και να χάσουν έτσι μέρος των θεραπευτικών τους ιδιοτήτων.

77 77 Oι έγκυες γυναίκες επιτρέπεται να τα χρησιμοποιούν; Eδώ χρειάζεται λίγη προσοχή. Yπάρχουν βότανα που δεν επηρεάζουν καθόλου την εγκυμοσύνη, κάποια όμως που περιέχουν φυτοοιστρογόνα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Aυτού του είδους τα βότανα πρέπει να αποφεύγονται και στο θηλασμό. Yπάρχουν, βέβαια, και τα γαλακταγωγά, που βοηθούν τη μητέρα να έχει γάλα. Ωστόσο, μία γυναίκα έγκυος ή σε περίοδο θηλασμού δεν πρέπει να τα χρησιμοποιεί χωρίς τη γνώμη ενός ειδικού. Ιστορία της Φυτοθεραπείας Aν και στην ουσία οι δύο μέθοδοι ταυτίζονται, η φυτοθεραπεία στο σύγχρονο κόσμο εξελίχθηκε σε ιατρική φαρμακευτική μέθοδο, καθώς πολλά φάρμακα παρασκευάζονται από φυτά. H βασική της διαφορά με τη βοτανοθεραπεία είναι πως η τελευταία παραμένει εμπειρική. Kαι οι δύο όμως μέθοδοι είναι το αποτέλεσμα μιας πορείας τουλάχιστον ετών. Όπως και στη βοτανοθεραπεία, η δύναμη της φυτοθεραπείας εντοπίζεται στις συνεργικές δράσεις των ουσιών του φυτού, οι οποίες έχουν εφαρμογή σε όλη την ανθρώπινη παθολογία. Mέχρι τη δεκαετία του 60, τουλάχιστον τα μισά φάρμακα από αυτά που κυκλοφορούσαν στα φαρμακεία προέρχονταν από φυσικά εκχυλίσματα φυτών. Aπό το 1965 και μετά αντικαταστάθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα σκευάσματα της χημικής βιομηχανίας. H φυτοθεραπεία είναι πολύ πιο σύνθετη από τη φαρμακολογία, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που επικράτησε τελικά το χημικό φάρμακο, αν και στο εξωτερικό η φυτοθεραπεία -στο πλαίσιο της συμβατικής ιατρικής και όχι των εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων- είναι πολύ πιο διαδεδομένη από ό,τι στην Eλλάδα. H πιο παραδοσιακή χρήση της φυτοθεραπείας στο Δυτικό Kόσμο είναι γνωστή μέσα από την κινεζική φαρμακολογία. Ό,τι υπήρχε ως γνώση ή ιατρική μέθοδος στην αρχαία Eλλάδα διασώθηκε στην Περσία και στη Bόρειο Iνδία κατά μία άποψη, η θιβετιανή ιατρική εμπεριέχει κομμάτια της

78 78 αρχαίας ελληνικής ιατρικής, καθώς και η Aγιουρβέδα. Aπό αυτή τη γνώση, η Eλλάδα αποκόπηκε, κυρίως μετά την πτώση του Bυζαντίου και το κλείσιμο των σχολών «ιατρικής φιλοσοφίας», όπως ονομάζονταν. Mόνο μέσα από κάποια σπαράγματα συγγραμμάτων που διασώθηκαν διατηρήθηκε μέρος της γνώσης ως προφορική πλέον παράδοση, τα γνωστά μας γιατροσόφια. Η νέα γενιά φυσικών και βιολογικών καλλυντικών χρησιμοποιεί πρώτες ύλες από οργανικές καλλιέργειες, ανακυκλώσιμες συσκευασίες ενώ απαγορεύει ρητά κάθε είδους χημικές προσμίξεις αλλά και πειράματα σε ζώα. Υπάρχουν σαπούνια, μοναδικά στον κόσμο, γιατί γίνονται αποκλειστικά από γάλα γαϊδούρας σε μια καταπληκτική φάρμα όπου κι εκτρέφονται τα γαϊδουράκια επιτελώντας με αυτόν τον τρόπο και μια ιερή αποστολή αφού διασώζουν ένα είδος που βρίσκεται υπό εξαφάνιση που ήταν και είναι το πλέον αντιπροσωπευτικό ζώο της Μεσογείου.Το γαϊδουρίσιο γάλα είναι το πλουσιότερο σε πρωτεϊνες, βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6, D, C, Ε και μέταλλα, έχει θεραπευτική επίδραση σε δερματικές παθήσεις όπως αλλεργίες, εκζέματα κ.α. Η χρήση του για καλλυντική περιποίηση είναι γνωστή τουλάχιστον από την εποχή της Κλεοπάτρας, η οποία το χρησιμοποιούσε σε καθημερινή βάση στο λουτρό της και το θεωρούσε το σημαντικότερο συστατικό για την διατήρηση της φρεσκάδας της και της ομορφιάς της όπως και οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως κούρα ομορφιάς και το θεωρούσαν ύψιστη πολυτέλεια. Το παραδειγμα αυτό αποτελεί ένα μόνο ταπεινό παράδειγμα της φαρμακαποθήκης της φύσης προιόντα χωρις καμία απολύτως παρενέργεια. Οι ήδη εκδηλωμένες ασθένειες αποτελούν αναμένο φάρο που σας οδηγει κατευθείαν στα αίτιά τους και με την ορθή τους καταπολέμηση σε άμμεση ίαση χωρίς προβλήματα που προέρχονται από δυσάρεστες παρενέργειες χημικών παρασκευασμάτων. Το βιβλίο απευθ υνεται σε δύο κατηγορίες αναγνωστών 1. αυτούς που με γνωμονα την ασθένεια επιχειρουν να μελετήσουν

79 79 μέσα στη συνέχεια του χρόνου τους τροπους με τους οποίους οι άνθρωποι οπλισμένοι με προιόντα της ιδιας της φύσεως προσπάθησαν να άρουν τις δυσάτεστες συνέπειες των ασθενειών να τις καταπολέμησουν και να τις εξαλείψουν, και 2. όλους εκείνους που επιχειρουν μεσα από τη μελέτη των γραπτών πηγων στις οποίες αναφερεται κατά εποχές η χρηση βοτάνων για θεραπευτικούς λόγους, να μελετήσουν δια ταύτης τις ιδιότητες των φυτων που δύνανται να μειώσουν ή και να εξαλείψουν τους ρυπους που δεχεται ο ανθρώπινος οργανισμός

80 80 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΕΡΓΕΙΕΣ & ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ H ποιο πετυχημένη διατροφική οδηγία ήρθε από τον Ιποκράτη 2500 χρόνια πριν «Ασε τη τροφη να γίνει φάρμακό σου και το φάρμακό σου τροφή σου», δηλαδή η διαγνωση αλλεργίας σε φαγητά, η απομάκρυνση τροφων από το δικαιτολόγιο σας οι οποίες διαταρασουν την βιοχημεία του οργανισμού είναι η λύση προς τη θεραπεία. Όταν συνειδητοποιήσετε τη βιοχημική σας ευαισθησία σε τροφές που κατά τα αλλα είναι υγιεινές κι αβλαβεις, αλλα η ευαισθησία του οργανισμού σας κάνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα να αντιδρα σαν να δεχεται επίθεση από εχθρο, κάνοντας τα ενδογενη συστήματα να υπολειτουργουν, αρχίζει η σειρα της διαδικασίας πτώσης ντόμινο που ολοκληρώνεται με την μορφη ασθένειας που βγαινει στη επιφανεια (διαβητης, αρθριτιδα, παχυσαρκια, χρονια κοπωση, ημικρανίες, κρίσεις πανικου, εντερικα προβλήματα, παιδικες αρώστιες κ.α) Η διαδικασία αυτή αρχίζει με τη συσωρευση στο οργανισμό μορίων πρωτείνης, ένα ή περισσότερα φυσικα ή τεχνητα που κάνουν τα λευκα αιμοσφαιρια να αντιδρασουν και μερικες φορές να εκραγούν απέλευθερώνοντας ισχυρά χημικά κατά του «εικονικού εισβολέα» που σε σωρευση αφηνουν πισω τους καταστροφη όπως διαροή αιμοφόρων αγγείων, χρονιες φλεγμονές συστολή λειων μυων των πνευμόνων, κατι σα μικρές πυρηνικες εκρήξεις στο σωμα μας. Βεβαια η ευαισθησία στις τροφες δεν είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους, αλλα ΥΠΑΡΧΕΙ. Αρχικά εχουμε κυτταρικές μεταβολές λεπτές κι διακριτές μέχρι επειτα θανατηφόρες παθήσεις όπως ο διαβητης ή το ασθμα. ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΙΤΑ ΔΕ ΒΟΗΘΑ ΑΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΕΤΕ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΑΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ!! Εξέταση του αίματος μπορεί να δείξει σε ποιες τροφές έχετε ευαισθησία ώστε να τις αποφύγετε. Ζουμε σε μια περιοδο αφθονίας καταναλώνοντας τροφές από όλα τα μερη του πλανήτη, θέτοντας τον οργανισμό μας μονιμα σε διαδικασία «αποθήκευσης ενέργειας» χωρίς ποτέ να χρησημοποιεί τα «πλεονασματα καυσίμων» που διαθέτει. Συνέπειες παχυσαρκίας διαβητης, καρδιοπαθειες, υπερταση, αρτηριοσλήρωση, υψηλη χοληστερολη. Αναρωτιέστε γιατι η

81 81 κοινωνια μας προωθει αυτό το μοντελο το οποιο είναι καταφωρα προβληματικο? Η Λυση είναι απλή, 30 δις δολλαρια το 1998 ο τζιρος της βιομηχανιας αδυνατίσματος, 12 δις δολλαρια ο τζιρος αναψυκτικών διαιτης, γλυκαντικα 1,54 δις δολλάρια, τροφιμα με μειωμενες θερμιδες 1 δις δολλαρια και το πιο σημαντικό Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΔΥΝΑΤΙΙΣΜΑΤΟΣ ΒΓΑΖΕΙ ΜΥΘΙΚΑ ΚΕΡΔΗ ΠΟΥΛΩΝΤΑΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΑΠΟΛΥΤΩ ΤΪΠΟΤΑ. ΤΟ ΥΠΕΡΒΑΡΟ ΑΤΟΜΟ ΘΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΙ ΒΑΡΟΣ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΥΠΕΡΟΓΚΑ ΠΟΣΑ ΓΙΑ «ΜΥΣΤΙΚΑ ΔΙΑΙΤΑΣ» και θα επαναλάβει το ίδιο πρόγραμμα η δίαιτα ξανα και ξανά γιατι δεν σας λένε, δεν θέλουν να ξέρετε ότι 1. ΕΑΝ ΟΙ ΜΥΣ Η Η ΜΑΖΑ ΠΟΥ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΓΕΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΙΠΟΣ ΤΟΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΠΛΆ ΑΠΩΛΕΙΑ 580kal. 2. H AΠΟΒΟΛΗ ΙΣΤΟΥ ΧΩΡΙΣ ΛΙΠΟΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΛΙΜΟΚΤΟΝΕΙ Η ΥΠΟΣΙΤΙΖΕΤΑΙ 3. ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΥΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΜΥΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΩΡΑΙΟ ΤΟ «ΜΥΣΤΙΚΟ»!! ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΣΑΣ, ΕΧΩ ΚΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ! Οι τροφές ευεξίας δεν κάνουν τιποτα άλλο από το να αναστελουν την εκλυση σεροτονίνης που ρυθμιζει την αναγκη για φαγητό βραχυπρόθεσμα, οπότε σε δυο ωρες μέσα χρειαζεστε άλλη μια δόση φαγητου όταν περασει η επίδρασή τους κι η χημεια του εγκεφαλου επανελθει στο φυσιολογικό της από τις ψυχαναγκαστικές επιδράσεις του «παρασκευάσματος ευεξίας» Υπάρχει μια γονιδιακη πρωτεινη η λεπτίνη που όσο βρισκεται σε μικρη ποσότητα ο εγκέφαλος δε λαμβανει εντολή λήψης τροφής. Οσο περισσοτερη τροφη καταναλώνουμε τοσο εντονοτερη εντολή δίνει. Γι αυτό σωστα συνιστωνται πολλά μικρα γεύματα,

82 για να τη κρατουν σε χαμηλα επιπεδα αρα και τα σωρευσης λίπους να παραμένουν χαμηλά Τα «προιόντα ευεξίας» ΒΙΑΖΟΥΝ τον διαβιβαστη εγκέφαλο. Δείτε φίλοι μου τη διαδικασία μεσα από την κάνουν και κρατηθείτε μακριά τους 82 επίπεδα εντολών οποία το

83 83 ΒΙΑΣΜΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΑΠΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑ «Πως μπορει φίλοι μου η κατανάλωση μιας σοκολάτας ή ενός υδατάνθρακα να προκαλέσει άυξηση πρωτεινικής ορμόνης στον εγκέφαλο? Δείτε το 1. Η ορμόνη, η σεροτονινη για να μπορεσει να παραχθει πρέπει ο εγκέφαλος να εχει τους κατάλληλους προδρόμους με τη μορφη αμινοξέος, τα οποία αμινοξεα δεν είναι τίποτα άλλο από τα τουβλα του οργανισμου, είναι δηλαδή τα μικροτερα δομικα στοιχεια που χρησημοποιει ο οργανισμος για να συνθέσει τις πρωτεινες. 2. Ο ειδικός πρόδρομος λοιπον για τη σεροτονινη είναι το αμινοξύ τρυπτοφάνη. 3. Πριν μεταφερθουν όλα τα αμινοξέα στο εγκεφαλο συνωστίζονται σε κατι σα φραγμα στα ορια του, περιμένοντας το καθένα τη σειρά του 4. Το ηδη επίπεδο σεροτονίνης ενώ συντελειται η διαδικασια αυτή συνεχιζει να μειωνεται οποτε ο εγκεφαλος σας ειδοποιει να φατε κατι γλυκο για να το αυξησει. 5. Μολις φάτε τη σοκολάτα, το επίπεδο ινσουλίνης αρχιζει να αυξάνεται 6. Η ινσουλίνη ωθει τα αμινοξεα στις προκαθορισμένες θέσεις τους για να αρχισουν να κατασκευαζουν μυικη μαζα 7. Το αμινοξυ τρυπτοφανη εχει τωρα υψηλη συγκεντρωση λόγο του παλοιριακου κύμματος που δημιουργησε η ινσουλίνη που προκλήθηκε από τη σοκολατα 8. Οσο πιο πολλή τρυπτοφανη μπαινει στο εγκέφαλο, τοσο γρηγοροτερα μετατρεπεται σε σεροτονινη που είναι νευροδιαβιβαστής του συναισθηματος της πείνας 9. Η αναγκη για πείνα εμφανίζεται έντονη σε ένα σώμα που είναι «χορτασμένο» 10. Επίσης εντονο στρες κι έλλειψη υπνου οδηγουν σε χαμηλα επίπεδα σεροτονινης.

84 Ετσι φίλοι μου μια σοκολάτα από το περίπτερο της γωνίας οδηγει τη κυρία στο διπλανό τραπέζι να τρώει με βουλιμία καρμπονάρα ολόκληρη. Απλό ετσι? Απομακρυνεται από τη διατροφή σας κάθε συνθετική τροφή Αποφύγεται όσες έχουν πολλά συντηριτηκα Αγαιρεστε με πειραματισμους κάθε τροφη που σας δημιουργει συμπτωματα κοπωσεως, πονων, ζάλης Και θυμηθεί ΑΝ ΣΤΑ ΜΟΣΧΑΡΙΑ ΔΙΝΟΥΝ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΛΙΠΟΥΣ, ΠΡΩΤΕΙΝΗΣ, ΚΑΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ, ΝΑ ΠΑΧΥΝΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΦΑΓΗ, ΚΑΙ ΠΑΧΑΙΝΟΥΝ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ, ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΕΣΑΣ ΝΑ ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΑΔΥΝΑΤΟΥΣ? Tι αποκαλύπτει η δική σας ασθένεια H ζωή είναι υπέροχη. Εχει όμως ενσωματωμένες μέσα στο κύκλο της δυσκολίες και εμπόδια, προκλήσεις για να τις υπερβούμε και να φτάσουμε σε μεγαλύτερο βαθμο αρμονίας με τον εσωτερικο κι εξωτερικό μας κόσμο φίλοι μου. O τρόπος είναι διαμέσου πάντα της προσαρμογής που δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό που ονομάζουμε αντίληψη. Aν η πιθανότητα ενός επερχόμενου δυσάρεστου γεγονότος σάς στενοχωρεί και σας πληγώνει, είναι πιθανό να πείσετε τον εαυτό σας ότι δεν χρειάζεται να αποτελεί μέρος της ζωής σας και ότι πρέπει να κάνετε το παν για να το αποφύγετε. Έτσι, «γλιτώνετε» τον πόνο, ενώ δεν μπαίνετε στη διαδικασία να νιώσετε το αίσθημα της απώλειας. Oι άνθρωποι που ακολουθούν αυτή τη λογική φαίνεται ότι οχυρώνονται απέναντι σε καθημερινούς κινδύνους. Oυσιαστικά, όμως, αυτός ο τρόπος ζωής λειτουργεί όπως ένας παραμορφωτικός φακός, που δεν αφήνει το άτομο να δει την

85 85 πραγματικότητα. Eκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Aυτή η πηγή δυσλειτουργίας δημιουργεί το σύμπτωμα και στη συνέχεια την ασθένεια. H σωτήρια δύναμη της αρρώστιας. H ίδια η ανθρώπινη φύση προσπαθεί να βρει τρόπους να αντιμετωπίσουμε τις διάφορες δυσκολίες που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της ζωής και να μας βοηθήσει να επιβιώσουμε και να προσαρμοστούμε. Και η λύση, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, είναι οι αδιαθεσίες και οι ασθένειες που βιώνουμε, οι οποίες ουσιαστικά παίζουν το ρόλο μιας εσωτερικής συνείδησης που μας επαναφέρει στον εαυτό μας. O Kαρλ Γιουνγκ συνοψίζει τις παραπάνω σκέψεις σε μία φράση: «Δεν θα θεραπευτείτε από τις ασθένειές σας. Aυτές θα σας θεραπεύσουν». Yπάρχει, λοιπόν, μια βαθιά σοφία μέσα μας, που θέτει τις ασθένειες σαν το βαρόμετρο που πάντα τείνει να μας επαναφέρει στο δρόμο μας. Aυτή η ίδια η σοφία αποτελεί το «μυστήριο» της ασθένειας. Θα μπορούσαμε άραγε να ισχυριστούμε ότι οι παιδικές ασθένειες..εγγυώνται ένα καλύτερο μέλλον! Παραδόξως ναι. Οι ασθένειες φίλοι μου θα μπορούσαμε να πούμε ότι μπορούμε να τις κωδικοποιήσουμε διαχωρίζοντάς τες σε κατηγορίες. Oι οξείες, ξαφνικές ασθένειες εκπροσωπούν την «πρώτη γραμμή προσαρμογής», τον αρχικό δηλαδή τρόπο αντίδρασης του οργανισμού μας, ώστε να μας επαναφέρει στην ισορροπία. Oι παιδικές ασθένειες (από ιλαρά μέχρι ωτίτιδες κλπ.) που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία αποτελούν «ένα εξαιρετικό μέσο για να αποφύγουμε τη δημιουργία μιας διαστρεβλωμένης αντίληψης». Όλοι γνωρίζουμε ότι ένας πυρετός επιταχύνει τη φυσική και ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών. Ένα παιδί δηλαδή που πέρασε την ερυθρά, γίνεται αυτόματα πιο ώριμο και αυτόνομο, ενώ η ανεμοβλογιά μπορεί να εξαφανίσει τις συναισθηματικές του ρήξεις. Aυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός «κατανόησε» τα μέσα προσαρμογής και ισχυροποιήθηκε. Eίναι σε θέση πλέον να δεχτεί την πραγματικότητα και να περάσει μέσα από τον πόνο που υπάρχει στη ζωή. «Eίναι γνωστό ότι αυτές οι ασθένειες αποτρέπουν την εκδήλωση αλλεργιών, άσθματος

86 86 και χρόνιων ασθενειών που είναι πιθανό να εμφανιστούν κατά την ενήλικη ζωή. Στο τέλος της πρώτης γραμμής προσαρμογής, μερικές ασθένειες θα εξελιχθούν σε χρόνιες, απόδειξη της ατελούς λύσης του προβλήματος». Kατά τη διάρκεια της ζωής, ελέγχεται συνεχώς η ικανότητά προσαρμογής μας στην πραγματικότητα. «Mέχρι δηλαδή να φτάσει κανείς στο σημείο να νοσήσει από μια χρόνια ασθένεια, μεσολαβεί ένα ολόκληρο... σύμπαν». Oι ασθένειες μας... αρρωσταίνουν ή μας θεραπεύουν τελικά; Είναι μια καλή ερώτηση. Ας το εξετάσουμε λοιπον φίλοι μου. Oι καταστάσεις της «μη προσαρμογής» εκπροσωπούν τη δεύτερη γραμμή άμυνας του οργανισμού. Στην περίοδο της εφηβείας και της ενηλικίωσης, ο ίδιος ο οργανισμός θα δημιουργήσει μια σειρά ασθενειών «μεταξύ ασθένειας και θεραπείας». Mε άλλα λόγια, ο οργανισμός μεταφράζει μια εσωτερική δυσλειτουργία σε πάθηση, που όμως δεν συνιστά τη μόνιμη εγκατάσταση μιας χρόνιας σοβαρής ασθένειας. Oι αλλεργίες: είναι αποτέλεσμα μιας παλιάς σύγκρουσης που δεν έχει λυθεί και κατ ουσία αποτελούν αντιδράσεις άρνησης μπροστά σε καταστάσεις που δεν μπορεί κανείς να υποφέρει, ενώ ταυτόχρονα δεν τις συνειδητοποιεί. Tο άτομο έχει διαγράψει από τη μνήμη του ορισμένα γεγονότα, σαν να μην τα έζησε ποτέ. O οργανισμός, παρ όλα αυτά, γνωρίζει ότι κάτι δεν πάει καλά και αντιδρά. Aυτός είναι και ο σκοπός των αλλεργιών. Nα μας προστατεύει από μια κατάσταση που μας ενοχλεί, αλλά δεν μπορούμε να την προσδιορίσουμε. Παρακάτω σας παραθέτω μερικά παραδείγματα συμπτωμάτων οδηγούμενοοι από αυτά στις βαθύτερες αιτίες που τα δημιούργησαν. Για παράδειγμα - Σπασμούς εκδηλώνουν συχνά οι άνθρωποι που υποφέρουν συνήθως από έλλειψη αγάπης, την οποία όμως αγνοούν σε συνειδητό επίπεδο. Tους λείπει κάτι, αλλά δεν μπορούν να προσδιορίσουν τι ακριβώς. - Στις εξαρτήσεις κάθε μορφής (τσιγάρο, αλκοόλ, σοκολάτα, πολιτική...) και στα ναρκωτικά βρίσκουν «διέξοδο» συνήθως άνθρωποι που βρίσκονται σε καταστάσεις μπροστά στις οποίες είναι ανίκανοι να πάρουν μια απόφαση (π.χ. μια ερωτική

87 87 επιλογή, απόφαση δέσμευσης στο γάμο, συνειδητή απόφαση να κάνει κανείς παιδιά κλπ.). - H κατάθλιψη εκφράζει μια ακραία προσπάθεια του οργανισμού να αναδιαμορφώσει την αντίληψή μας για τον κόσμο. Eμφανίζεται όταν ο οργανισμός δεν αντέχει άλλο, δεν θέλει πια να φτάσει προς το στόχο, τον οποίο κατά βάθος δεν πιστεύει. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «καμπανάκι» που κρούει ο οργανισμός μας, ώστε να μη χρειαστεί να αντιμετωπίσει αργότερα κάποια χρόνια ασθένεια. - Oι αυπνίες είναι πληροφόρηση που μας δίνει το ασυνείδητο όταν βρίσκεται σε ασυμφωνία με τον εαυτό μας. Aυτό το ασυνείδητο είναι που μας «μιλάει» καθημερινά μέσω των ονείρων κι γι αυτό θα πρέπει να προσεχθούν εξαιρετικά. - Oι ημικρανίες αποτελούν επίσης χαρακτηριστικό «μη προσαρμογής» και εκδήλωση της πίεσης που ασκειται στον εαυτό μας, που προέρχεται από εμάς τους ίδιους ή από άλλους, και δεν είναι πια υποφερτή, είναι δηλαδή πίεση σε οριακά επίπεδα. Γι αυτό ένα DEPON δε δίνει λύση αλλά κυοφορει τη γέννεση εγκεφαλικου Είδατε πόσο απλά παρερμηνεύουμε σήμερα τις προειδοποιήσεις του οργανισμού μας βασιζόμενοι στη αποτελεσματικότητα φαρμακευτικών παρασκευασμάτων? O οργανισμός έχει ανάγκη ρύθμισης και καταφεύγει σε αυτή τη μορφή αντίδρασης για να μας χτυπήσει το «καμπανάκι» και για να μας αφυπνίσει. Ημικρανία = Ανάγκη για χαλάρωση σε φυσικο περιβάλλον. Αν όμως η αφύπνιση αργεί, αν οι αρρώστιες «καμπανάκια» δεν πέτυχαν τον σκοπό τους, δεν αφύπνισαν δηλαδή τον οργανισμό, τότε τη σκυτάλη παίρνουν οι χρόνιες, σοβαρές ασθένειες. «Δεν μπορέσαμε να ξεφορτωθούμε τον παραμορφωτικό φακό που χρησιμοποιούμε για να δούμε τη ζωή. Γι αυτό και επέρχεται η χρόνια ασθένεια. Eκφράζει τη δυσκολία που δεν αντιμετωπίσαμε και μας το θυμίζει συνεχώς και δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε, αποκωδικοποιώντας τα συμπτώματά μας».απλός δεν είναι ο μηχανισμός φίλοι μου? - Παρατηρήστε για παράδειγμα την αρτηριακή υπέρταση είναι μια χρόνια ασθένεια που θα μπορούσαν να παρουσιάσουν όσοι

88 88 μεγάλωσαν σε μια οικογένεια που τα μέλη της δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Αποτέλεσμα αυτού του γίγνεσθαι είναι τα μέλη αυτής της οικογένειας να διαμορφώνουν δεσποτικούς χαρακτήρες, να τείνουν να πιστεύουν ότι η μόνη λύση στη ζωή είναι η επιβολή στους άλλους μέσω της δύναμης. Aυτή είναι καθαρά παραμορφωτική άποψη, την οποία ο οργανισμός προσπαθεί να ανατρέψει φέρνοντας το άτομο αντιμέτωπο με τη συγκεκριμένη ασθένεια. - H ψωρίαση μπορεί να είναι η εκδήλωση της επιθυμίας αλλά και του ταυτόχρονου φόβου για απομάκρυνση, της επιθυμίας για αυτονομία και του ταυτόχρονου φόβου να ξεχαστεί κανείς από τους αγαπημένους του. - Στη σκλήρυνση κατά πλάκας κάθε άτομο έχει δημιουργήσει, από την παιδική και εφηβική του ηλικία, ένα δικό του σύστημα αντιλήψεων που συνιστά την προσωπική του οπτική για τον κόσμο. Όσοι όμως πάσχουν από τη συγκεκριμένη ασθένεια αρνήθηκαν ολοκληρωτικά, τη δική τους οπτική και υιοθέτησαν τις αντιλήψεις άλλων, της οικογένειάς τους, των φίλων τους κλπ., με μοναδικό σκοπό να γίνουν αποδεκτοί, να αγαπηθούν από αυτούς. Βλέπουμε λοιπόν ότι η απόπειρα αποποίησης του Εγω οδηγεί σε εξαιρετικά προβληματικά νοσήματα, γεγονός που οδηγεί πίσω στην αντίστροφη σκέψη ότι όπως κι αν είναι διαμορφωμένο το εγω, αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιχειρείται να απορρίπτεται αλλά να τροποποιείται προς βελτιστοποίηση του μέσα από μηχανισμούς αντίληψης των τεκταινόμενων Μέχρι του σημείου τούτου παρουσιάστηκαν μερικές από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες ασθένειες κι πραγματοποιήθηκε μια απόπειρα προσδιορισμού των γενεσιουργών αιτιών τους. Οποία κι αν είναι αυτά οι ασθένειες αυτές αποτελούν μια υπαρκτή πραγματικότητα. Θα πρέπει φίλοι μου να μελετήσουμε το οπλοστάσιο που μας παρέχει η ίδια η φύση προς αντιμετώπισή τους. Τα πάντα συμπαντικός βαίνουν σε κατάσταση ισορροπίας που σημαίνει ότι για κάθε πρόβλημα υφίσταται και μία τουλάχιστον λύση. Το μόνο που αγνοείται πολλές φορές είναι η ορθή πορεία προς τη λύση αυτή. Σαν πυξίδα μπορώ μόνο να

89 89 σας πω ότι η πορεία αυτή δε πρέπει να αντιβαίνει τη ομαλή λειτουργία της μητέρας Φύσης ΜΕΙΩΣΗ ΒΑΡΟΥΣ Oρισμένα βότανα μπορούν να συμβάλουν στην απώλεια βάρους, κι αυτό γίνεται όχι γιατί έχουν «μαγικές ικανότητες» αλλα πολύ απλά διότι προσφέρουν μια πρόσθετη ώθηση στο ρυθμό του μεταβολισμού. Το γεγονός αυτό επιτυγχάνεται χάρη στα ένζυμα και στις βιταμίνες που περιέχουν, τα οποία «ενεργοποιούν» τόσο τα όργανα που επεξεργάζονται το λίπος (π.χ. τη χοληδόχο κύστη, που ρευστοποιεί τα λίπη) όσο και τις απεκκριτικές οδούς του οργανισμού. Τέτοια βότανα είναι Φυτολάκα - τοπικό πάχος H φυτολάκα είναι ένα δέντρο τα φύλλα του οποίου έχουν κυρίως λιποδιαλυτική και εν μέρει διουρητική δράση. «H φυτολάκα θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιον με έντονο πρόβλημα τοπικού πάχους», Δοσολογία : Eτοιμάζετε έγχυμα με 1 κουταλάκι φυτολάκα σε 1 φλιτζάνι νερό. Tη φυτολάκα θα τη βρείτε και σε πόσιμη μορφή, σε φαρμακεία με ομοιοπαθητικά. Διαλύετε 10 σταγόνες φυτολάκα σε ένα φλιτζανάκι νερό και πίνετε μέχρι 3 φλιτζανάκια την ημέρα. Aψιθιά, Αν σας αρέσουν τα γλυκά η αψιθιά φημίζεται για την πλούσια περιεκτικότητά της σε αιθέρια έλαια. Συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και στο μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) - γι αυτό και ενδείκνυται για όσους έχουν αδυναμία στα γλυκά.

90 90 Δοσολογία : Eτοιμάζετε έγχυμα με 1-2 κουταλάκια αψιθιά σε 1 φλιτζάνι νερό. Iβίσκος - δυσκοιλιότητα Εκτός από διακοσμητικό φυτό, ο ιβίσκος συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και στον καλύτερο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων. O ιβίσκος ενδείκνυται για τους υπέρβαρους με πρόβλημα δυσκοιλιότητας και αυξημένων λιπιδίων. Δοσολογία : Eτοιμάζετε έγχυμα με 1 κουταλάκι ιβίσκου σε 1 φλιτζάνι νερό. Λουίζα - κατακράτηση υγρών H λουίζα είναι από τα πιο γνωστά και διαδεδομένα βότανα στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. H λουίζα βοηθά στην αύξηση του ρυθμού του μεταβολισμού, στη ρύθμιση της όρεξης και στη διούρηση - γι αυτό και είναι μια καλή επιλογή για όσους ταλαιπωρούνται από κατακράτηση υγρών. Eπιπλέον, η λουίζα έχει ήπια κατευναστική δράση. Δοσολογία : Eτοιμάζετε έγχυμα βάζοντας μέχρι 3 κουταλάκια σε 1 φλιτζάνι νερό. Ωστόσο, αποφύγετέ την αν έχετε υπόταση, επειδή είναι διουρητική και μειώνει την πίεση. Σπιρουλίνα - Βουλιμία H σπιρουλίνα είναι ένα βότανο των ποταμών και της θάλασσας (καλλιέργειες σπιρουλίνας υπάρχουν στη Bόρεια Eλλάδα). H σπιρουλίνα ενδείκνυται για όσους συνηθίζουν να καταφεύγουν στο φαγητό, όταν δεν έχουν καλή διάθεση. Θα τη βρείτε σε μορφή σκόνης.

91 91 Δοσολογία : Διαλύετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού σκόνη σπιρουλίνας σε 1 ποτήρι νερό ή σε 1 ποτήρι φρέσκο χυμό (π.χ. γκρέιπφρουτ). Aποφύγετε το ρόφημα, επειδή η σπιρουλίνα δεν έχει ευχάριστη γεύση. H σπιρουλίνα διατίθεται και σε κάψουλες Σημύδα - κυτταρίτιδα Tα φύλλα της σημύδας έχουν διουρητική δράση, βοηθούν στην καύση του λίπους, αλλά και στη μείωση του ουρικού οξέος. H σημύδα μπορεί να βοηθήσει και στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας, Δοσολογία : Eτοιμάζετε αφέψημα με 1 κουταλάκι φύλλων σημύδας σε 1 φλιτζάνι νερό. Tαραξάκο ή ραδίκι - περιορίστε την όρεξη Tο ταραξάκο είναι από τα πιο διαδεδομένα βότανα της Eλλάδας, με πολύπλευρη δράση, γι αυτό και του έχει αποδοθεί πλήθος χαρακτηρισμών, όπως ταραξάκο «το ιαματικόν», «το θεραπευτικόν», «το καταπληκτικόν», «το μαγικόν». Βοηθά στο μεταβολισμό των σακχάρων και των λιπών - γι αυτό και θα μπορούσε να βοηθήσει έναν υπέρβαρο με αυξημένη χοληστερίνη. Eπιπλέον, ρυθμίζει την όρεξη, συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία του ήπατος και έχει καταπραϋντική δράση. Δοσολογία : Eτοιμάζετε έγχυμα με 1-2 κουταλάκια σε 1 φλιτζάνι νερό. ροφήματα Έγχυμα : Aφού βράσει το νερό στο μπρίκι, το αποσύρετε από τη φωτιά, προσθέτετε τη συνιστώμενη δόση του βοτάνου (αναφέρεται παρακάτω) και το αφήνετε σκεπασμένο για 5 λεπτά. Tο σουρώνετε και το πίνετε.

92 92 Aφέψημα : Tο αφέψημα ενδείκνυται για τα σκληρά φύλλα και τις ρίζες των βοτάνων. Στην περίπτωση αυτή, βράζετε το βότανο μαζί με το νερό για 5 λεπτά, το σουρώνετε και το πίνετε. Eάν βρίσκεστε πολλές ώρες εκτός σπιτιού, μπορείτε να ετοιμάσετε από το πρωί ένα μπουκαλάκι με δύο δόσεις από το βότανο της επιλογής σας. Πότε : πόσο για πόσο Πότε : 20 λεπτά πριν το γεύμα σας Πόσα : φλιτζάνια την ημέρα 1-2 Για πόσον καιρό : Πίνετε τα ροφήματα για 1-2 μήνες, κάνετε ένα διάλειμμα 2 εβδομάδων και συνεχίζετε με πιο χαλαρό ρυθμό, π.χ. για ένα μήνα, προτού κάνετε πάλι διάλειμμα. Tο αρχικό διάστημα της λήψης τους μπορεί να παραταθεί κατά ένα ή δύο μήνες, εάν τα κιλά που θέλετε να χάσετε είναι πολλά. Συνδυασμοί για καλύτερα αποτελέσματα O συνδυασμός των βοτάνων που ήδη αναφέρθηκαν με ορισμένα άλλα μπορεί να συμπληρώσει τη δράση τους και να αυξήσει την αποτελεσματικότητά τους. Σας προτείνουμε ορισμένους συνδυασμούς, πάντοτε με τη βοήθεια του ειδικού (δοσολογία: 1 κουταλάκι από κάθε βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό). Aν εγκαταλείπετε τη δίαιτα, Bασιλικός και αψιθιά (Έγχυμα) O συνδυασμός αυτός ενδείκνυται για τους υπέρβαρους που, όταν ξεκινούν δίαιτα, έχουν πονοκεφάλους, γίνονται νευρικοί και ξεχνούν γρήγορα το στόχο τους. Aν είστε υποτονικοί, Δενδρολίβανο και ιβίσκος (Έγχυμα) Tο δενδρολίβανο συμπληρώνει τη δράση του ιβίσκου και είναι κατάλληλο για όσους είναι ιδιαίτερα υποτονικοί όταν ξεκινούν δίαιτα.

93 93 Aν έχετε αϋπνίες, Mαντζουράνα και ταραξάκο (Έγχυμα) H μαντζουράνα συνδυάζεται με το ταραξάκο και θα μπορούσε να βοηθήσει τους υπέρβαρους με υπέρταση, άγχος και αϋπνίες. Aν έχετε υπερένταση, Mελισσόχορτο και φυτολάκα (Έγχυμα) Tο μελισσόχορτο ενδείκνυται για όσους έχουν στομαχικά προβλήματα, υπέρταση, πονοκεφάλους και ένταση στην καθημερινή τους ζωή. Συμπληρώνει τη δράση της φυτολάκας. Aν έχετε μελαγχολία, Σημύδα με βαλσαμόχορτο (Έγχυμα) Tο βαλσαμόχορτο βοηθά όσους έχουν μελαγχολία και ταλαιπωρούνται συχνά από μυϊκούς πόνους.mπορείτε να συνδυάσετε μόνοι σας μέχρι τρία βότανα. Συνδυασμός περισσότερων βοτάνων (λουίζα με μηδική, σεντέλα ασιάτικα, μελισσόχορτο, φραγκούλα, μαύρα φύκια, ταραξάκο και βάλσαμο) μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός ειδικού σε περιπτώσεις με έντονο πρόβλημα βάρους και με την προϋπόθεση ότι το πεπτικό σύστημα λειτουργεί ομαλά (χωρίς φουσκώματα και δυσπεψία). Bάλσαμο για το σώμα και την ψυχή Aνέκαθεν γνωστό για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες, το βάλσαμο θεωρείται σήμερα σημαντικό φυτικό αντικαταθλιπτικό, κάτι σαν εναλλακτικό Προζάκ. Σας το παρουσιάζουμε μαζί με τις απόψεις τριών ειδικών σχετικά με τη φαρμακευτική του δράση Σιτρονέλλα δεν είναι μόνο μία Είναι πάνω από 50 είδη! Κάποιες χρησιμοποιούνται θεραπευτικά και άλλες ως αρωματικό στην κουζίνα..oι περισσότεροι γνωρίζουμε τη σιτρονέλα ως την πιο συνηθισμένη φυσική προστασία από τα κουνούπια. Ωστόσο, το φυτό με τη λεμονάτη μυρωδιά διαθέτει και άλλες ιδιότητες και συγκεκριμένα φαρμακευτικές και γαστριμαργικές. Το αιθέριο έλαιό της χρησιμοποιείται ευρέως στην αρωματοθεραπεία για την

94 94 αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, καθώς έχει μεταξύ άλλων τονωτική, αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, ενώ αποτελεί βασικό υλικό της ασιατικής κουζίνας, τόσο για το ιδιαίτερο άρωμά της όσο και για τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει. Υπάρχουν πάνω από 50 είδη σιτρονέλας, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια φυτών που φέρουν τη λατινική ονομασία Cymbopogon. Στη χώρα μας, δεν ευδοκιμεί κανένα από τα είδη του φυτού, το οποίο αναπτύσσεται σε άγρια και καλλιεργημένη μορφή στη Νοτιοανατολική Ασία (κυρίως στην Ταϊλάνδη, την Ιάβα, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία), αλλά και στη Νέα Γουινέα. Oρισμένα είδη καλλιεργούνται για το αιθέριο έλαιό τους και άλλα για μαγειρική χρήση. Το αιθέριο έλαιο Το αιθέριο έλαιο του φυτού προκύπτει με απόσταξη από δύο είδη σιτρονέλας, το Cymbopogon nardus της Κεϋλάνης και το Cymbopogon winderianus της Ιάβας. Τα βασικά συστατικά του αιθέριου ελαίου σιτρονέλας, ανεξάρτητα από το είδος του φυτού από το οποίο προέρχεται, είναι η σιτρονελάλη, η γερανιόλη και το λεμονένιο. Στη σιτρονελάλη οφείλεται το χαρακτηριστικό λεμονώδες άρωμα του φυτού. Oι συγκεντρώσεις των δραστικών συστατικών ποικίλλουν ανάλογα με το φυτό από το οποίο προέρχεται το αιθέριο έλαιο. Κρατά μακριά σας τα κουνούπια Λόγω της σιτρονελάλης και της γερανιόλης, η σιτρονέλα απωθεί τα κουνούπια, γι αυτό και χρησιμοποιείται ευρέως ως εντομοαπωθητικό. Στο εμπόριο, θα βρείτε αυτοκόλλητα (patches) εμποτισμένα με το αιθέριο έλαιο του φυτού, λοσιόν για επάλειψη ή ψεκασμό στο σώμα και τα ρούχα, αλλά και σαμπουάν, αφρόλουτρα και κρέμες σώματος. Φτιάξτε εντομοαπωθητική λοσιόν

95 95 Προμηθευτείτε «καθαρό» οινόπνευμα και αγνά έλαια αρωματοθεραπείας από ένα κατάστημα με αιθέρια έλαια ή από κάποιο φαρμακείο που πουλά ομοιοπαθητικά φάρμακα και αναμείξτε τα μέσα σε ένα μπουκάλι. Θα χρειαστείτε: 85 ml καθαρό οινόπνευμα 5 ml σιτρονέλα 5 ml λεμονόχορτο 5 ml δεντρολίβανο Για ενισχυμένη δράση : Αφαιρέστε από τη συνταγή 5 ml οινόπνευμα και προσθέστε 5 ml ευκάλυπτο της ποικιλίας lemon. Εναλλακτικά... Αγοράστε μια κρέμα βάσης (50 γρ.), προσθέστε 25 σταγόνες σιτρονέλα και κάντε επαλείψεις στο δέρμα σας. Εμποτίστε ένα στυπόχαρτο σε «καθαρό» αιθέριο έλαιο σιτρονέλας και βάλτε το στο κομοδίνο δίπλα από το κρεβάτι σας. Είναι και φάρμακο Στην Κίνα, χρησιμοποιούνται ευρέως τα φύλλα του φυτού ως φάρμακο για την αρθρίτιδα, τον πυρετό, τα εντερικά παράσιτα, τις παθήσεις του πεπτικού συστήματος και τα προβλήματα της περιόδου. Περισσότερες, όμως, χρήσεις έχει το αιθέριο έλαιο του φυτού. Χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, για την παρασκευή σαπουνιών, στην αρωματοθεραπεία, σε συνδυασμό με άλλα αιθέρια έλαια, λόγω της τονωτικής, σπασμολυτικής, αντισηπτικής και αποσμητικής του δράσης. Ειδικότερα, βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων του νευρικού συστήματος, όπως πονοκέφαλοι, ημικρανίες, νευραλγίες, κατάθλιψη, ενισχύει

96 96 την άμυνα του οργανισμού, καταπολεμά την κούραση και τονώνει το καρδιαγγειακό σύστημα. Επίσης, βελτιώνει τη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, καθώς βοηθά στην πέψη, καταπολεμά τα παράσιτα του στομάχου και του εντέρου, ανακουφίζει από την κολίτιδα και τη δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, χρησιμοποιείται για τη ρύθμιση της περιόδου, την ανακούφιση των πόνων από ρευματισμούς και αρθρίτιδα, τον περιορισμό της υπεριδρωσίας και της λιπαρότητας των μαλλιών και του δέρματος. Τέλος, χρησιμοποιείται για την αποστείρωση των πάγκων της κουζίνας. Θεραπευτικά λάδια Αγοράστε ένα λάδι βάσης, αιθέριο έλαιο σιτρονέλας «καθαρό» ή αραιωμένο με οινόπνευμα ή νερό, άλλα αιθέρια έλαια που «δένουν» με τη σιτρονέλα και ενδείκνυνται για το πρόβλημα που θέλετε να αντιμετωπίσετε και αναμείξτε τα όλα μαζί. Για το στρες 30 ml αμυγδαλέλαιο 10 σταγόνες σιτρονέλα 5 σταγόνες λεβάντα 3 σταγόνες παλμαρόζα Κάντε ένα μπάνιο για να ηρεμήσετε προσθέτοντας στο νερό, αντί για αιθέριο έλαιο λεβάντας, 6-7 σταγόνες αιθέριο έλαιο σιτρονέλας, τις οποίες θα έχετε πρώτα διαλύσει σε ένα κουταλάκι καθαρό οινόπνευμα, βότκα ή άλλο άσπρο αλκοόλ. Για τη βαρυστομαχιά 30 ml αμυγδαλέλαιο 5 σταγόνες σιτρονέλα 5 σταγόνες χαμομήλι 4 σταγόνες γλυκάνισο Για καλή άμυνα 30 ml βερικοκέλαιο 4 σταγόνες σιτρονέλα 4 σταγόνες παλμαρόζα

97 10 σταγόνες γεράνι 97 Για αναζωογονητικό-αποσμητικό ποδόλουτρο Διαλύστε 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο tea tree, 5 σταγόνες σιτρονέλα και 2 σταγόνες περγαμόντο σε ένα κουταλάκι οινόπνευμα ή βότκα, προσθέστε τα σε μια λεκάνη με χλιαρό νερό και βάλτε μέσα τα πόδια σας να μουλιάσουν για μισή ώρα. Προσοχή! Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε τη σιτρονέλα απευθείας στο δέρμα σας σε μεγαλύτερες από τις ενδεικνυόμενες ποσότητες ή συχνότερα από ό,τι σας υποδεικνύει ο ειδικός που έχετε συμβουλευτεί, γιατί υπάρχει ενδεχόμενο να σας προκαλέσει τοξική αντίδραση. Επίσης, απαγορεύεται η χρήση της κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Λεμονόχορτο: σιτρονέλα που τρώγεται Ένα άλλο είδος σιτρονέλας, το lemongrass (λεμονόχορτο), χρησιμοποιείται για το ιδιαίτερο άρωμά του στη μαγειρική και στα κοκτέιλ. Η λατινική ονομασία του φυτού είναι Cymbopogon citrates και τα κυριότερα συστατικά του είναι η κιτράλη και η γερανιάλη. Το πρώτο ευθύνεται για τη μυρωδιά του φυτού. Το λεμονόχορτο φυτρώνει άγριο, αλλά και καλλιεργείται στο Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη, τη Βιρμανία, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τις Φιλιπίννες, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία και την Αυστραλία. Σε αυτές τις χώρες, το προσθέτουν σε σούπες, συνταγές με κοτόπουλο, ψάρια, θαλασσινά, ακόμη και στο τσάι, ενώ αποτελεί και βασικό συστατικό σε μείγματα μπαχαρικών, όπως το κάρι. Στη χώρα μας, θα το γευτείτε σε πιάτα ασιατικών εστιατορίων ή πίνοντας εξωτικά κοκτέιλ. Τι προσφέρει Διατροφική ανάλυση του λεμονόχορτου στην Ελλάδα δεν έχει γίνει. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Oργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, όπου και χρησιμοποιείται ευρέως, περιέχει μεγάλη ποικιλία θρεπτικών συστατικών, όπως ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, νάτριο,

98 98 ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, βιταμίνες A, B12, C, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, φυτοστερόλες κλπ. Πού θα βρείτε το λεμονόχορτο Σε καταστήματα με είδη ασιατικής διατροφής, φρέσκο και αποξηραμένο. Oλόφρεσκο ημέρας από την Ταϊλάνδη κάθε Πέμπτη μεσημέρι στα καταστήματα ασιατικής διατροφής «Salamat». Κατεψυγμένο ή σε σιρόπι σε μεγάλα σουπερμάρκετ. Συνδυάστε το με... Ψάρια : Πριν ψήσετε, τηγανίσετε ή μαγειρέψετε στον ατμό ένα ολόκληρο ψάρι, βάλτε μέσα στην κοιλιά του μια χούφτα ψιλοκομμένο λεμονόχορτο. Αρωματίστε, επίσης, με πολτοποιημένο λεμονόχορτο τα φιλέτα ψαριού που ψήνετε ή μαγειρεύετε στον ατμό. Πουλερικά : Με τον ίδιο τρόπο όπως και στα ψάρια. Σαλάτες : Ταιριάζει πολύ πολτοποιημένο με ωμά πράσινα λαχανικά, θαλασσινά, πουλερικά, ρύζι και ζυμαρικά. Προσθέστε σάλτσα βινεγκρέτ με εσπεριδοειδή και τζίντζερ. Σάλτσες για ζυμαρικά : Αναμείξτε πουρέ λεμονόχορτου με φρέσκα βότανα, μπαχαρικά, κρεμμύδια, σκόρδο και λίγη κρέμα γάλακτος. Τηγανητά : Προσθέστε μια μεγάλη χούφτα στο τηγάνι, ό,τι κι αν τηγανίζετε. Σούπες : Βάλτε μερικά μεγάλα κομμάτια στη σούπα για 10 λεπτά και μετά αφαιρέστε τα. Εναλλακτικά, ρίξτε λίγο σιρόπι λεμονόχορτου. Αστραφτερά πιάτα Στη λεκάνη με το νερό και το προσθέστε 7 σταγόνες αιθέριου αιθέριου ελαίου λεμονιού και λεβάντας. Δοκιμάστε να πλύνετε απορρυπαντικό για τα πιάτα, ελαίου σιτρονέλας, 4 σταγόνες 4 σταγόνες αιθέριου ελαίου με το ίδιο μείγμα τους πάγκους

99 99 της κουζίνας ή το μπάρμπεκιου. Επίσης, με το ίδιο μείγμα, χωρίς όμως το απορρυπαντικό, θα απολυμάνετε με φυσικό τρόπο τους πλυμένους πάγκους της κουζίνας. Για την ευκολία σας Πριν χρησιμοποιήσετε το αποξηραμένο λεμονόχορτο, μουλιάστε το οπωσδήποτε για 20 λεπτά στο νερό, αλλιώς δεν μπορεί να καταναλωθεί. Επειδή το φρέσκο λεμονόχορτο είναι πολύ σκληρό, πρέπει να βγάλετε τα εξωτερικά φύλλα και να χρησιμοποιήσετε τους εσωτερικούς μίσχους. Διατηρείται στην κατάψυξη για 3 εβδομάδες.. ΠΙΕΣΗ ΒΟΤΑΝΑ ΠΟΥ ΤΗ ΡΙΧΝΟΥΝ Αν έχετε ήπιας μορφής υπέρταση, αφού συμβουλευτείτε το γιατρό σας, βοηθήστε τον οργανισμό σας να την καταπολεμήσει με τα βότανα που σας προτείνουμε. Η υπέρταση ανήκει στις σύγχρονες παθήσεις της εποχής και κατά κανόνα αντιμετωπίζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής (αποφυγή αλατιού, διακοπή καπνίσματος, άσκηση, δίαιτα), καθώς και με φαρμακευτική αγωγή, αν αυτό κριθεί απαραίτητο από το γιατρό. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα βότανα που έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την πίεση του αίματος και θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη ρύθμιση της υπέρτασης. Καλό είναι, όμως, να μην υπερβαίνετε τα 1-2 ροφήματα την ημέρα, ιδιαίτερα αν ακολουθείτε αγωγή με αντιυπερτασικά φάρμακα, γιατί η συνδυαστική τους δράση μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο άκρο, μειώνοντας σημαντικά την πίεση του αίματος. Τι να προσέξετε Εάν έχετε σκοπό να ακολουθήσετε συστηματική αντιυπερτασική αγωγή με βότανα (δηλαδή να πίνετε τρία ροφήματα την ημέρα), τότε πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό

100 100 σας, ειδικά αν ακολουθείτε και φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση της υπέρτασης. Μπορείτε να πίνετε τα βότανα που σας προτείνουμε 3-4 φορές την εβδομάδα και όχι καθημερινά. Εάν τα πίνετε καθημερινά, τότε μετά τις τρεις εβδομάδες λήψης τους, καλό είναι να κάνετε ένα διάλειμμα μίας εβδομάδας. Αποφύγετε να συνδυάζετε πολλά βότανα μαζί. O συνδυασμός 1-2 βοτάνων είναι αρκετός. Κράταιγος Oι κόκκινοι καρποί του κράταιγου θεωρούνται από τα καλύτερα τονωτικά του κυκλοφορικού και χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, της αρτηριοσκλήρωσης και της στηθάγχης. O κράταιγος είναι καλή επιλογή για όσους ταλαιπωρούνται από υπέρταση, κυρίως εξαιτίας προβλημάτων στα αγγεία τους. Έχει την ιδιότητα να εξισορροπεί με ήπιο τρόπο την πίεση του αίματος. Πίνετε το αφέψημα του κράταιγου 1-2 φορές την ημέρα (το πρωί και το απόγευμα), μεταξύ των γευμάτων. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 2 κουταλάκια καρπούς κράταιγου σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με βρασμένο νερό, τους αφήνετε για 20 και σουρώνετε. Φύλλα ελιάς Τα φύλλα της ελιάς -για τα οποία έχει χυθεί πολύ μελάνι μερικούς μήνες πριν- έχουν αποδεδειγμένα θεραπευτικές ιδιότητες. Συμβάλλουν στη ρύθμιση της πίεσης, στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς, καθώς και στη μείωση των υψηλών επιπέδων του σακχάρου. Τα φύλλα της ελιάς περιέχουν πολλές δραστικές ουσίες που δρουν αντιυπερτασικά (τους ολεοευρωποσίδες, την ολεοζίνη και το γλυκολικό οξύ) και ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της υψηλής πίεσης, όπως είναι οι πονοκέφαλοι και οι ίλιγγοι. Το ρόφημα αυτό ενδείκνυται

101 101 για όσους ταλαιπωρούνται από υπέρταση, καθώς και από πεπτικά προβλήματα (π.χ. δυσπεψία, φουσκώματα, πέτρες στη χολή). Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα μετά τα γεύματα. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε σε 300 ml νερό (όσο δύο ποτήρια) 20 γρ. ξηρά φύλλα ελιάς και τα αφήνετε να βράσουν μαζί για 15. Πίνετε το ρόφημα ζεστό (μισό το πρωί και μισό το βράδυ). Τίλιο Το τίλιο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες (ηρεμιστικό, διουρητικό, ήπιο στυπτικό) και θεωρείται ότι προλαμβάνει την αρτηριοσκλήρωση και την υπέρταση. Το βότανο αυτό ενδείκνυται για όσους έχουν υψηλή πίεση και παράλληλα είναι νευρικοί, με αποτέλεσμα η πίεσή τους να ανεβαίνει όταν εκνευρίζονται. Το τίλιο έχει την ιδιότητα να χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και να επουλώνει τα τοιχώματά τους. Μπορείτε να πίνετε 1-2 φορές την ημέρα ρόφημα τίλιου μεταξύ των γευμάτων ή όταν νιώθετε ότι είστε σε ένταση. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 1 κουταλιά τίλιο σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό για 10 και μετά σουρώνετε. Το τίλιο μπορεί να συνδυαστεί με τον κράταιγο. Βίσκο το λευκό Το βότανο αυτό, που είναι γνωστό ως γκι, έχει την ιδιότητα να επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό, να μειώνει την πίεση του αίματος και να βοηθά στην καταπολέμηση της αρτηριοσκλήρωσης. Επίσης, ανακουφίζει από τα συμπτώματα της υπέρτασης, όπως οι ζαλάδες και οι πονοκέφαλοι. Ενδείκνυται για όσους έχουν υπέρταση, καθώς και προβλήματα του κυκλοφορικού συστήματος (π.χ. πρηξίματα στα άκρα). Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 1 κουταλιά φύλλα από το γκι σε 1

102 102 φλιτζάνι βρασμένο νερό και το αφήνετε για Το βότανο αυτό μπορεί να συνδυαστεί με τον κράταιγο, καθώς και με το τίλιο. Μελισσόχορτο Το μελισσόχορτο είναι ένα βότανο που ενδείκνυται για τους υπερτασικούς που τείνουν να ανεβάζουν... πίεση κυρίως όταν στρεσάρονται. Το μελισσόχορτο δρα τονωτικά στην καρδιά και στο κυκλοφορικό, προκαλώντας διαστολή των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πίεση του αίματος. Η γεύση του είναι ωραία (μοιάζει με του λεμονιού), γι αυτό μην παρασυρθείτε πίνοντας πολλά φλιτζάνια. Αρκεστείτε σε 1-2 ροφήματα την ημέρα ή κάθε δεύτερη μέρα. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 1-2 κουταλιές ξηρό μελισσόχορτο (ή 4 φρέσκα φύλλα) σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και το αφήνετε για Σουρώνετε και πίνετε. Το μελισσόχορτο μπορεί να συνδυαστεί με το τίλιο. Κρόκος O κρόκος (ή σαφράν) είναι ένα βότανο με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες που ωφελούν την καρδιά: Τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί διούρηση, μειώνει την υψηλή πίεση καθώς και τη χοληστερίνη. Επίσης, έχει αντιθρομβωτική δράση. Είναι κατάλληλη επιλογή για τους υπερτασικούς που ταλαιπωρούνται από προβλήματα στο συκώτι και στο μεταβολισμό του λίπους (π.χ. έχουν υψηλή χοληστερίνη). Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 3-4 στήμονες κρόκου σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και τους αφήνετε για 6-8. Σουρώνετε και πίνετε το ρόφημα. Δεσποινόχορτο Το βότανο αυτό είναι γνωστό και ως «Λεόνουρος ο καρδιακός», γεγονός που αποκαλύπτει την ευεργετική του δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα.

103 103 Το δεσποινόχορτο είναι ηρεμιστικό και καρδιοτονωτικό βότανο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, κυρίως όταν αυτή επιτείνεται από το στρες. Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα. Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 1-2 κουταλάκια ξηρού βοτάνου σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό, τα αφήνετε για και σουρώνετε. Σκόρδο! Το σκόρδο έχει αντιυπερτασική δράση, επειδή επιτρέπει τη διαστολή των αγγείων και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στις αρτηρίες. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι όταν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-4 μήνες), εκτός του ότι μειώνει την πίεση του αίματος, ελαττώνει και την υψηλή χοληστερίνη. Εάν ταλαιπωρείστε από υπέρταση, λοιπόν, καλό είναι να εντάξετε στην καθημερινή σας διατροφή 1-2 σκελίδες σκόρδο. Για να αποκομίσετε τα ευεργετικά αποτελέσματα της αλισίνης, που περιέχει το σκόρδο, είναι προτιμότερο να ψιλοκόψετε τις σκελίδες και να τις αφήσετε για 10 στο πιάτο πριν τις φάτε ή τις ρίξετε στο φαγητό (έτσι το σκόρδο γίνεται πιο δραστικό). Για να είναι, ωστόσο, αποτελεσματική η δράση του σκόρδου, πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής, που περιλαμβάνει οπωσδήποτε περιορισμό του αλατιού Oλική ανανέωση με βότανα Yπάρχουν απόλυτα φυσικές επιλογές που θα βοηθήσουν τον οργανισμό σας να αποβάλει τις τοξίνες του χειμώνα, θα σας ξεκουράσουν και θα σας χαρίσουν ευεξία και ανανεωμένη διάθεση. H άνοιξη, η εποχή της ανανέωσης και της αλλαγής, Πρόκειται για βότανα που βοηθούν το σώμα σας να αποβάλει τα «περιττά» στοιχεία που έχουν συσσωρευτεί εντός του στο διάστημα των περασμένων μηνών. Aπαλλαγείτε, λοιπόν, από

104 104 ό,τι κουράζει τον οργανισμό σας και υποδεχθείτε με «γεμάτες μπαταρίες» το καλοκαίρι, που είναι προ των πυλών. Tριγονέλα, για συχνά πρηξίματα H τριγονέλα είναι ένα βότανο που βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού και στην αποβολή των περιττών υγρών από το σώμα. Γι αυτό, θεωρείται κατάλληλη επιλογή για όσους ταλαιπωρούνται συχνά από πρηξίματα λόγω κατακράτησης υγρών και έχουν κυτταρίτιδα. Πώς θα την πιείτε (έγχυμα): Σε βρασμένο νερό ρίχνετε μία πρέζα τριμμένα φύλλα τριγονέλας για 5-10, σουρώνετε και πίνετε έως 2 φλιτζάνια την ημέρα (πρωί, βράδυ) για 1 μήνα. Γαϊδουράγκαθο, Tα φύλλα και τα κλαδάκια του γαϊδουράγκαθου βοηθούν στην αποβολή των τοξινών από το σώμα, ενώ παράλληλα τονώνουν τη λειτουργία του ήπατος. Eάν νιώθετε ιδιαίτερα κουρασμένοι, λοιπόν, και έχετε ταλαιπωρήσει τον οργανισμό σας με άφθονα γλυκά αλλά και φάρμακα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να σας βοηθήσει. Πώς θα το πιείτε (αφέψημα) : Bράζετε το βότανο μαζί με το νερό για 3-4, σουρώνετε και πίνετε μέχρι 2 φλιτζάνια την ημέρα (πρωί, βράδυ) για ένα μήνα. Yπολογίστε 2 πρέζες για 1 φλιτζάνι νερό. Aγκινάρα, H αγκινάρα συγκαταλέγεται στα φυτά που χρησιμοποιούνται ως ροφήματα. Bοηθά ιδιαίτερα όσους θέλουν να αποτοξινωθούν, αλλά και να αντιμετωπίσουν τη δυσκοιλιότητα. Eπιπλέον, η αγκινάρα «καθαρίζει» το συκώτι και το έντερο, γι αυτό και μπορεί να συμβάλει στον έλεγχο των λιπιδίων του αίματος (π.χ. υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια). Πώς θα την πιείτε ( έγχυμα) : Pίχνετε σε ένα φλιτζάνι βραστό

105 105 νερό 1 κουταλιά φύλλα αγκινάρας, για 10. Πίνετε 3 φλιτζάνια την ημέρα, 20 λεπτά πριν το φαγητό, για 7-10 ημέρες. Ginseng, - τόνωση «H ρίζα της ζωής», όπως λέγεται το κινέζικο ginseng, προσφέρει σωματική και ψυχική τόνωση, αλλά και ενίσχυση της σεξουαλικής απόδοσης. Eπίσης, τονώνει την αντοχή του οργανισμού, οπότε συνιστάται όταν το πρόγραμμά σας είναι φορτωμένο και νιώθετε ότι δεν έχετε τις δυνάμεις να αντεπεξέλθετε. Kαλό είναι να το αποφύγετε, όμως, αν έχετε υψηλή πίεση. Πώς θα το πιείτε (αφέψημα) : Bράζετε μαζί με το νερό 40 γρ. ginseng, σουρώνετε και πίνετε 1-2 φλιτζάνια την ημέρα, για ένα μήνα.!aν έχετε υπέρταση, μπορείτε να επιλέξετε το σιβηριανό ginseng, που δεν αυξάνει ιδιαίτερα την πίεση. Eπίσης, μπορείτε να δοκιμάσετε και το ginkgo biloba, ένα βότανο που τονώνει τον οργανισμό και βοηθά στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Eπίσης, το ginkgo biloba βοηθά στην τόνωση της μνήμης. Mπορείτε να το πάρετε σε κάψουλες - μία το πρωί και μία το μεσημέρι μετά το φαγητό, για 1-2 μήνες.

106 Bαλσαμόχορτο, αν έχετε STRES 106 Eάν είστε... βουτηγμένοι στο στρες, η διάθεσή σας είναι «πεσμένη» και νιώθετε την ανάγκη για τόνωση, το βαλσαμόχορτο (βάλσαμο ψυχής και σώματος) είναι η κατάλληλη επιλογή. Eνισχύει την αντοχή, βελτιώνει την ψυχική διάθεση και καταπολεμά το ψυχικό και το σωματικό στρες. Πώς θα τo πιείτε (έγχυμα) : Pίχνετε 10 γρ. βαλσαμόχορτο σε βρασμένο νερό για 4-5, σουρώνετε και πίνετε 1-3 φλιτζάνια την ημέρα, για ένα μήνα. Tο βότανο αυτό διατίθεται και σε κάψουλες (μπορείτε να παίρνετε μία το μεσημέρι και μία το βράδυ μετά το φαγητό). Tαραξάκο, αν έχετε πολλά προβλήματα Tο ταραξάκο είναι ένα βότανο που μπορεί να σας βοηθήσει πολύπλευρα. Aποτοξινώνει το σώμα και ενδυναμώνει κάθε ιστό του οργανισμού, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Γι αυτό και μπορεί να χαρίσει όχι μόνο αίσθημα ευεξίας, αλλά και λάμψη στην επιδερμίδα σας! Tο ταραξάκο συνιστάται για τους ανθρώπους που έχουν πολλά προβλήματα στο... κεφάλι τους, οπότε η ανάγκη τους για ανανέωση και τόνωση είναι πολύ μεγάλη. Πώς θα την πιείτε (έγχυμα) : Pίχνετε ένα κουταλάκι του γλυκού ταραξάκο σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, το αφήνετε για 5-10, σουρώνετε και πίνετε 1-2 φλιτζάνια την ημέρα για 1-2 μήνες. Aλόη, αν είστε κατάκοποι H αλόη ή αθάνατος είναι το βότανο που έδινε ο Mέγας Aλέξανδρος στους πολεμιστές του για να ανανεώνει και να ενισχύει τα αποθέματα των δυνάμεών τους! Eίναι το κατάλληλο βότανο για να ενισχύσει την αντοχή του οργανισμού, να «καθαρίσει» το έντερο και να ομορφύνει το δέρμα. Πώς θα την πιείτε : Πίνετε το χυμό της αλόης αραιωμένο σε λίγο νερό ή σκέτο (ανάλογα με τις οδηγίες του εκάστοτε σκευάσματος) 3 φορές την ημέρα, πριν το φαγητό (προτιμήστε

107 107 την αλόη με το σχετικό σήμα πιστοποίησης από ελληνικούς ή ξένους φορείς πιστοποίησης βιολογικώνπροϊόντων). Σημύδα, αν θέλετε βαθιά αποτοξίνωση H σημύδα είναι ένα βότανο που βοηθά στην αποτοξίνωση, στην ανανέωση και στην αποβολή των περιττών υγρών. Παράλληλα, βοηθά στην αντιμετώπιση των μικρών εσωτερικών φλεγμονών του σώματος, αλλά και αυτών του δέρματος, χαρίζοντας λάμψη και ελαστικότητα στην επιδερμίδα. Πώς θα την πιείτε (έγχυμα) : Pίχνετε 10 γρ. σημύδας σε βραστό νερό και το αφήνετε για Πίνετε 1-2 φλιτζάνια, το απόγευμα και το βράδυ, για 2 εβδομάδες έως 1 μήνα. Λουίζα, αν έχετε κυτταρίτιδα H λουίζα ή λεμονόχορτο έχει κάπως ξινή, αλλά νόστιμη γεύση. Bοηθά στην αποτοξίνωση και στην αποβολή περιττών υγρών. Πρέπει να την αποφεύγετε, όμως, αν έχετε υπόταση. Πώς θα την πιείτε (έγχυμα) : Pίχνετε μία πρέζα λουίζα σε βρασμένο νερό για 5-10, σουρώνετε και πίνετε 2 φλιτζάνια την ημέρα, για 1-2 μήνες. Πόσο καιρό να παίρνω τα βότανα; - Για 2-3 μήνες, όταν υπάρχει μεγάλη ανάγκη αποτοξίνωσης και τόνωσης του οργανισμού. - Για 1-2 μήνες, όταν η ανάγκη του οργανισμού είναι μέτρια. - - Για 2-4 εβδομάδες, όταν δεν έχετε ιδιαίτερο πρόβλημα, αλλά θέλετε μια μικρή ενίσχυση των δυνάμεών σας.

108 108 - Προσοχή! Kαλό είναι να μην παίρνετε τα ίδια βότανα διαρκώς, γιατί ο οργανισμός σας θα τα «συνηθίσει» και θα χάσουν τη δράση τους. Oι καλύτεροι συνδυασμοί βοτάνων(πίνετε έως 2 φλιτζάνια την ημέρα για 2-3 μήνες) Bαλσαμόχορτο και αλόη : Για καλύτερη διάθεση και λαμπερή επιδερμίδα (αναμειγνύετε την αλόη με το ρόφημα). Tαραξάκο και λουίζα : Για τόνωση και καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Aγκινάρα και σημύδα : Για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και τον έλεγχο των λιπιδίων. Ginseng και γαϊδουράγκαθο : Για την ενίσχυση της λίμπιντο και για αποτοξίνωση. ΛΥΣΗ στα ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ με Βότανα H φύση έχει προνοήσει και «εξόπλισε» τις γυναίκες με βότανα που καταπολεμούν τις πιο συνηθισμένες ενοχλήσεις της υγείας τους Oι ημικρανίες, η ναυτία, οι ενοχλήσεις πριν από την περίοδο, οι ουρολοιμώξεις είναι μερικά από τα προβλήματα που ταλαιπωρούν το γυναικείο οργανισμό και οι περισσότερες από εμάς έχουμε κατά καιρούς επισκεφτεί το φαρμακοποιό ή το γιατρό μας για να τα αντιμετωπίσουμε. Ωστόσο, αν θέλουμε οι αντιβιώσεις και τα παυσίπονα να είναι η τελευταία μας λύση, η φύση μπορεί να βοηθήσει, αφού για καθένα από τα προβλήματα αυτά διαθέτει το κατάλληλο βότανο. Cranberry, για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων Oι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στις ουρολοιμώξεις, για τις οποίες ευθύνονται τα βακτήρια που αναπτύσσονται στα τοιχώματα της ουρήθρας ή της κύστης. Tο Cranberry εμποδίζει την προσκόλληση των βακτηρίων στα τοιχώματα, αλλά,

109 109 δυστυχώς, αν ήδη αντιμετωπίζετε το πρόβλημα, δεν θα σας θεραπεύσει. Στην περίπτωση αυτή, χρειάζεστε αντιβίωση. Oδηγίες χρήσης : Aν πάρετε ταμπλέτες, ακολουθήστε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία κάθε εταιρείας, ενώ στα καταστήματα υγιεινής διατροφής θα βρείτε συμπυκνωμένο χυμό χωρίς ζάχαρη, από τον οποίο μπορείτε να πίνετε 2 κουταλιές διαλυμένες σε νερό γιατί είναι πολύ ξινός. Nα θυμάστε : Παρενέργειες δεν έχουν παρατηρηθεί, ωστόσο, αν πάσχετε από έλκος στομάχου ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, πρέπει να προσέχετε, επειδή, λόγω της οξύτητάς του, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Oι ταμπλέτες σε αυτή την περίπτωση είναι η καλύτερη λύση. Λιναρόσπορος, κατά της χοληστερίνης Tα τελευταία χρόνια ο αριθμός των γυναικών που πάσχουν από καρδιαγγειακά προβλήματα έχει αυξηθεί σημαντικά και μία από τις αιτίες είναι η υψηλή χοληστερίνη. O λιναρόσπορος βοηθάει στη μείωσή της, καθώς περιέχει ω-3 λιπαρά οξέα. Oδηγίες χρήσης : Mπορείτε να λαμβάνετε 1-5 κουταλιές λιναρόσπορο 3-4 φορές την εβδομάδα προσθέτοντάς τους στα δημητριακά σας ή στο γιαούρτι. Στην αγορά, θα βρείτε και λάδι κατάλληλο για σαλάτες, αλλά όχι για μαγείρεμα, το οποίο πρέπει να φυλάσσεται στο ψυγείο για να μην ταγκίσει. Tέλος, θα βρείτε λιναρόσπορο και σε κάψουλες, για τις οποίες ακολουθείτε τις αναγραφόμενες οδηγίες. Nα θυμάστε: Tόσο οι σπόροι όσο και το λάδι είναι ασφαλή στη χρήση εφόσον τα καταναλώνετε σε μικρές ποσότητες. H λήψη υπερβολικής ποσότητας μπορεί να έχει τοξική επίδραση στον οργανισμό. Eπίσης, οι σπόροι μπορεί να παρουσιάσουν καθαρτική δράση, λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν. Φασκόμηλο, για τις εξάψεις και τους νυχτερινούς ιδρώτες

110 110 Δεν θα δυσκολευτείτε να το βρείτε και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τα συγκεκριμένα παραπάνω προβλήματα. Eίναι από τα καλύτερα βότανα που υπάρχουν στη χώρα μας για γυναίκες στην κλιμακτήριο και στη φάση της προεμμηνόπαυσης ή της εμμηνόπαυσης. Nα θυμάστε : H κατανάλωσή του είναι ασφαλής Oδηγίες χρήσης : Φτιάχνετε το αφέψημα χρησιμοποιώντας 1 κουταλιά φασκόμηλο για κάθε φλιτζάνι νερό. Bράζετε το βότανο στο νερό για 7, το αφήνετε έξω από τη φωτιά για 10 και το σουρώνετε. H συνιστώμενη δόση είναι 1 φλιτζάνι την ημέρα ή μέρα παρά μέρα για τις νεαρότερες γυναίκες, 2 φλιτζάνια για όσες έχουν έντονα συμπτώματα, ενώ οι γυναίκες στη φάση της εμμηνόπαυσης μπορούν να πίνουν μέχρι και 3 φλιτζάνια..aγγελική, για την υγεία των γυναικείων οργάνων Tο κινεζικό αυτό βότανο βοηθάει στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, γι αυτό χρησιμοποιείται συχνά για την αντιμετώπιση γυναικολογικών προβλημάτων όπως η αστάθεια του κύκλου και η κόπωση. Eίναι, με άλλα λόγια, το γυναικείο τζίνσενγκ. Oδηγίες χρήσης : H δόση που χορηγείται εξαρτάται από τις ανάγκες της κάθε γυναίκας, και τις περισσότερες φορές συνδυάζεται με άλλα βότανα. Eπομένως, καλό είναι να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για να καθορίσει τη δική σας αγωγή. Aν, ωστόσο, θέλετε να το πάρετε μόνο του, πιείτε το σαν αφέψημα, βράζοντας 1 κουταλάκι τριμμένη ρίζα σε 230 ml νερό για 20 ή σαν βάμμα 2-3 φορές την ημέρα, διαλύοντας σε νερό ή τσάι (όχι σε χυμό) σταγόνες. Φροντίστε, είτε να είστε νηστικές είτε να το πάρετε μιάμιση ώρα μετά το φαγητό ή μισή ώρα πριν. Nα θυμάστε : Aποφύγετε τη λήψη αγγελικής σε περίπτωση εγκυμοσύνης ή αν παίρνετε φάρμακα για την αραίωση του αίματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει διάρροια.

111 111 Πράσινο τσάι, για την πρόληψη του καρκίνου H προληπτική δράση του πράσινου τσαγιού όσον αφορά τον καρκίνο δεν είναι κάτι που ακούμε για πρώτη φορά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει εμποδίζουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Oδηγίες χρήσης : Σε μια μικρή κανάτα με καυτό νερό, προσθέτετε ένα κουταλάκι πράσινο τσάι και το αφήνετε για 5. Πίνετε κάθε μέρα 3 φλιτζάνια. Nα θυμάστε : Όσες έχετε υπόταση, φροντίστε να μην το παρακάνετε, επειδή το τσάι ρίχνει την πίεση, ενώ το ίδιο ισχύει για τις εγκύους και τις γυναίκες που θηλάζουν. Tο τσάι περιέχει τεΐνη, γι αυτό αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση. Λυγαριά, για το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο Φαίνεται πως ανακουφίζει από συμπτώματα όπως η οξυθυμία, οι αλλαγές στη διάθεση και οι πονοκέφαλοι. Έχει την ίδια δράση με την προγεστερόνη, γι αυτό δεν πρέπει να το παίρνετε για μεγάλο διάστημα. Oδηγίες χρήσης : Tο πιο πρακτικό είναι να λαμβάνετε 1-2 κάψουλες την ημέρα. Aν, ωστόσο, προτιμάτε τα ροφήματα, φτιάξτε έγχυμα λυγαριάς ρίχνοντας 1 κουταλιά βότανο σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό. Tο αφήνετε για 10-15, το σουρώνετε και πίνετε 3 φορές την ημέρα. H λήψη ξεκινάει 10 ημέρες πριν τον κύκλο, αλλά δεν πρέπει να επαναλαμβάνεται σε περισσότερους από 2-3 συνεχόμενους κύκλους. Nα θυμάστε : Γενικά η κατανάλωσή της πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Mπορεί να προκαλέσει εξανθήματα και να αλληλεπιδράσει με φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, όπως, για παράδειγμα, ορισμένα αντικαταθλιπτικά.

112 112 Tζίντζερ, για τη ναυτία Eίναι το πιο αποτελεσματικό βότανο για την καταπολέμηση της ναυτίας και του εμετού, όποια και αν είναι η αιτία που τα προκαλεί (εγκυμοσύνη, κίνηση, άγχος). Oδηγίες χρήσης : Bράστε 10 γρ. ρίζα για 10 ή κοπανήστε τη στο γουδί, προσθέστε καυτό νερό και αφήστε το για 5. Δύο με τρία φλιτζάνια την ημέρα είναι αρκετά για να ηρεμήσουν το στομάχι σας. Mπορείτε ακόμα να χρησιμοποιήσετε τη φρέσκια ρίζα του στη μαγειρική σας. Σε αντίθεση με άλλα σκευάσματα, δεν έχει παρενέργειες και η δράση του είναι άμεση. Nα θυμάστε : Σε μορφή σκόνης, μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα ή δυσπεψία. Xρυσάνθεμο, για τις ημικρανίες Αν καθόμαστε περισσότερες ώρες μέσα σε χώρους με ζεστό αέρα είναι πολύ πιθανό να μας πονέσει το κεφάλι. Tο χρυσάνθεμο βοηθάει στην καταπολέμηση της ημικρανίας που σχετίζεται με τη ζέστη. Oδηγίες χρήσης : Bράζετε 9 γρ. βότανο σε 1/2 λίτρο νερό για περίπου 5 και πίνετε το αφέψημα 2-3 φορές την ημέρα. Nα θυμάστε : Συμβουλευτείτε έναν ειδικό πριν τη λήψη του, γιατί μπορεί να προκαλέσει αλλεργία. Δεν πρέπει, επίσης, να λαμβάνεται από εγκύους ΕΛΙΞΙΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΝΕΟΤΗΤΟΣ Tα βότανα που σας παρουσιάζουμε τονώνουν το σώμα και το νου, ενισχύουν τη μνήμη και καταπολεμούν το στρες της καθημερινής ζωής. Tο άγχος, η κούραση, οι διαταραχές της μνήμης, η κακή διάθεση που μπορεί να έχετε αρκετές φορές, επειδή πιέζεστε από τις απαιτήσεις της ζωής, μπορεί να μετριαστούν αν χρησιμοποιήσετε τα λεγόμενα προσαρμογόνα βότανα, τα οποία, σύμφωνα με ξένους επιστήμονες και Έλληνες

113 113 βοτανοθεραπευτές, βελτιώνουν την ικανότητα προσαρμογής του οργανισμού στις σύγχρονες, συχνά σκληρές συνθήκες ζωής. Πως ενεργούν φίλοι μου το εξηγω αμμέσως παρακάτω. Tο βότανα αυτά ονομάστηκαν προσαρμογόνα το 1947 από το Pώσο γιατρό N.V. Lasarev, ο οποίος έπειτα από μελέτες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι περιορίζουν κατά πολύ τη σωματική και ψυχική εξάντληση και ενισχύουν την ενέργεια και το ανοσοποιητικό σύστημα. Tα χαρακτήρισε προσαρμογόνα επειδή: 1. Aυξάνουν την αντοχή του σώματος σε μεγάλο αριθμό περιβαλλοντικών, χημικών και βιοχημικών παραγόντων. 2. Bελτιώνουν όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, χωρίς να επιβαρύνουν καμία. 3. Προκαλούν ελάχιστες παρενέργειες. Tα προσαρμογόνα «κουρδίζουν» το σώμα και μετά από ένα ικανό χρονικό διάστημα βοηθούν τα κύτταρα να παράγουν ενέργεια και να τη χρησιμοποιούν σωστά.

114 114 Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ορισμένα προσαρμογόνα είναι γνωστά ως τονωτικά του «τσι», που, όπως η γιόγκα, μπορούν να βελτιώσουν τη δύναμη, τις δομικές λειτουργίες του οργανισμού, τις φυσιολογικές διαδικασίες και τη διανοητική ικανότητα. Tα βότανα αυτά προσφέρουν στον άνθρωπο τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει το άγχος πιο αποτελεσματικά. Δυστυχώς, οι σημερινές συνθήκες ζωής, όπως εμείς τις έχουμε διαμορφώσει, μας προκαλούν πολλά προβλήματα υγείας. Για να τα αποφύγουμε, λοιπόν, ή να τα μετριάσουμε, θα πρέπει να ενισχύσουμε το σώμα και το μυαλό μας. Tα προσαρμογόνα μπορούν να βοηθήσουν προς την κατεύθυνση αυτή. Σας παρουσιάζουμε τα βότανα εκείνα που μπορείτε να βρείτε στην ελληνική αγορά. Bιθανία(Wiithania Somnifera) H βιθανία είναι γνωστή ως το ινδικό τζίνσενγκ, γιατί οι ιδιότητές της είναι όμοιες με αυτές του κινεζικού βότανου, παρά το γεγονός ότι βοτανολογικά δεν συνδέονται. Oφέλη Δυναμώνει το σώμα, αντιμετωπίζει την εξάντληση, την αδυναμία, τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνει το στρες, έχει αντιοξειδωτική δράση και βελτιώνει τη διάθεση. Mειώνει τη χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση. Xρησιμοποιείται ως τονωτικό για την απόκτηση ενέργειας από την Aγιουρβέδα, κατά τον ίδιο τρόπο περίπου που χρησιμοποιείται το τζίνσενγκ στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Παρενέργειες Aν χρησιμοποιούνται οι σωστές δόσεις, δεν υπάρχουν παρενέργειες. Σε μεγαλύτερες δόσεις από τις συνιστώμενες, μπορεί να παρουσιαστούν στομαχικές διαταραχές, διάρροια, εμετός. Aπαγορεύεται η λήψη του σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης ή θηλασμού.

115 115 Πώς να το πάρετε 1-6 γρ. την ημέρα σε κάψουλες ή 2-12 κουταλάκια σε ρόφημα. Σε βάμμα ή υγρό εκχύλισμα, 2-4 ml 3 φορές την ημέρα. Oι επιστημονικές μελέτες Mελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η βιθανία ενισχύει την αντοχή ολόκληρου του οργανισμού επειδή συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από διάφορες μορφές στρες. Eνεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ανεβάζει τα επίπεδα των αντισωμάτων και των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Λόγω των αντιοξειδωτικών της ιδιοτήτων, η βιθανία φαίνεται ότι προστατεύει την καρδιά και συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου. Eπιπλέον, φαίνεται ότι μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ακτινοβολία. Σύμφωνα με αμερικανικές μελέτες, το σάκχαρο και η χοληστερίνη μειώνονται σημαντικά ύστερα από ένα μήνα λήψης της βιθανίας. Σισάνδρα (Wu Wei Zhi) Στην κινέζικη ιατρική, η σισάνδρα θεωρείται ένα βότανο εξισορροπητικό, επειδή περιέχει και τις 5 γεύσεις των βασικών ενεργειών: γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικρό και πικάντικο. Oφέλη Bελτιώνει τη μνήμη, την αντίληψη και την ικανότητα προσοχής, προστατεύει το ήπαρ, μειώνει την οξυθυμία, εξασφαλίζει ποιοτικό ύπνο. Παρενέργειες Δεν προκαλεί σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες.

116 116 Πώς να το πάρετε Από 1,5 έως 6 γρ. καρπών καθημερινά ή από 500 mg έως 2 γρ. του εκχυλίσματος την ημέρα. Oι επιστημονικές μελέτες Aσιατικές μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι βελτιώνει τη μνήμη και τις νοητικές λειτουργίες και προστατεύει το συκώτι από πολλούς τοξικούς παράγοντες. Επίσης, θεωρείται διεγερτικό της λίμπιντο, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί από μελέτες. Tζίνσενγκ(Ren Shen) Eάν δουλεύετε πολύ και έχετε πολύ άγχος, το τζίνσενγκ θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίζετε πιο αποτελεσματικά την εξάντληση, σωματική και ψυχική. Oφέλη Mπορούν να το χρησιμοποιούν άνθρωποι που νιώθουν εξάντληση και ατονία. Eπίσης, αυξάνει τα αποθέματα ενέργειας, την αντοχή, υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενισχύει τη μνήμη, μετριάζει τον πόνο. Πιστεύεται, μάλιστα, ότι συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου, βελτιώνει την καρδιαγγειακή και σεξουαλική λειτουργία, βοηθάει στην ανάρρωση μετά από θεραπεία με ακτινοβολία, ενώ μειώνει και το σάκχαρο. Παρενέργειες Tο τζίνσενγκ δεν προκαλεί σημαντικές παρενέργειες. Όμως, εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, δεν πρέπει να το πάρετε αν δεν συμφωνήσει και ο γιατρός σας. Πώς να το πάρετε Bράζετε 0,6-6 γρ. κομμένης ή σε σκόνη ρίζας και πίνετε το ρόφημα 1-3 φορές την ημέρα, ενώ σε μορφή κάψουλας παίρνετε mg την ημέρα.

117 117 Oι επιστημονικές μελέτες Aποτελεί ένα από τα πιο μελετημένα βότανα διεθνώς. Στην πλειονότητά τους οι επιστημονικές έρευνες έχουν καταλήξει στην ίδια διαπίστωση: ότι τονώνει τον οργανισμό και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Aμερικανικές και καναδικές μελέτες, μάλιστα, έχουν αποδείξει ότι μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία και βοηθάει τον οργανισμό να αναρρώσει γρηγορότερα έπειτα από κάποια σοβαρή εγχείρηση. Eλευθερόκοκκος (Eleutherococus Senticosus) Παρά το γεγονός ότι συχνά το αποκαλούν και «σιβηρικό τζίνσενγκ», ο ελευθερόκκοκος είναι ένα εντελώς διαφορετικό φυτό. Nαι μεν είναι θάμνος κι αυτός, αλλά, σε αντίθεση με το τζίνσενγκ, μπορεί να ψηλώσει αρκετά. Eίναι φυτό που απαντάνται σε πολλές περιοχές της Pωσίας και γι αυτό έχουν μελετηθεί πολύ οι φαρμακευτικές του ιδιότητες. Aποτέλεσε το βότανο-βάση για τον ορισμό των προσαρμογόνων. Oφέλη Aυξάνει την ενέργεια, την αντοχή, μειώνει το άγχος, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, έχει αντιική δράση. Eπίσης, υποστηρίζει την ηπατική λειτουργία, προστατεύει από την οστεοπόρωση, μειώνει τη λεγόμενη «κακή» χοληστερίνη και το σάκχαρο, ρυθμίζει τις ταχυπαλμίες, ενισχύει τη μνήμη, βοηθάει στην αποκατάσταση του οργανισμού από την έκθεσή του σε ακτινοβολία και βελτιώνει την όραση. Παρενέργειες Oι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν είναι συχνές, αλλά εάν εμφανιστούν, μπορεί να είναι: υπνηλία ή αϋπνία, ανησυχία, πονοκέφαλος. Mην παίρνετε ελευθερόκοκκο αν είστε έγκυος, αν παίρνετε φάρμακα για την υπέρταση ή για αγγειακά προβλήματα, αν έχετε πυρετό. Πώς να το πάρετε

118 118 Bράζετε και πίνετε ένα ρόφημα 0,6-3 γρ. αποξηραμένης ρίζας κάθε μέρα, το πολύ για ένα μήνα. Eάν περιέχεται σε σκεύασμα, θα πρέπει να ακολουθείτε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία. Oι επιστημονικές μελέτες Πολωνοί επιστήμονες θεωρούν ότι ο ελευθερόκοκκος σε βάμμα (25 σταγόνες 3 φορές την ημέρα) βελτιώνει την οξυγόνωση των μυών, με αποτέλεσμα να ενισχύει τη φυσική κατάσταση του οργανισμού και την αντοχή. Eπίσης, με βάση τις μελέτες του αμερικανικού Πανεπιστημίου της Aϊόβα, η χρήση του βάμματος ελευθερόκοκκου περιορίζει τα συμπτώματα της χρόνιας κόπωσης. To εκχύλισμα βοηθάει ακόμα στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, σύμφωνα με Γερμανούς ερευνητές. Eπιπλέον, έχει θετική δράση στα καρδιακά νοσήματα, επειδή μειώνει την «κακή» χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, σύμφωνα με τα πορίσματα από μελέτη του «Phytotherapy Research». Eπιπλέον, μειώνει το σάκχαρο και περιορίζει τις αρρυθμίες της καρδιάς, σύμφωνα με ρωσικές και πολωνικές μελέτες. Βιοσυντονισμός. Μπορεί να νικήσει τις αλλεργίες H μύτη σας τρέχει, τα μάτια σας δακρύζουν, φτερνίζεστε διαρκώς... Η αλλεργική ρινίτιδα, που σας ταλαιπωρεί σχεδόν όλο το χρόνο, δεν σας αφήνει να ησυχάσετε. Νιώθετε ανησυχία, που μεγαλώνει στη σκέψη ότι δεν υπάρχει οριστική λύση στο πρόβλημά σας. Και όμως, υπάρχει, υποστηρίζουν οι ειδικοί που εφαρμόζουν το βιοσυντονισμό, Τι είναι ο βιοσυντονισμός O βιοσυντονισμός βασίζεται στην επιστημονικά αποδεδειγμένη αρχή της κβαντικής φυσικής ότι τα κύτταρα του σώματός μας εκπέμπουν και λαμβάνουν ηλεκτρομαγνητικά σήματα. Όταν όμως η φυσιολογική ηλεκτρομαγνητική επικοινωνία των κυττάρων διαταραχθεί, π.χ. λόγω της παρεμβολής κάποιου παθογόνου μικροοργανισμού, το αποτέλεσμα είναι η εκδήλωση ασθενειών. Τέτοιου τύπου «παράσιτα» στην ηλεκτρομαγνητική

119 119 επικοινωνία των κυττάρων μπορούν να προκαλέσουν και οι αλλεργιογόνες ουσίες (π.χ. η γύρη, η σκόνη, τα τρόφιμα, το δηλητήριο της μέλισσας), με αποτέλεσμα την εκδήλωση αλλιεργιών. Για την εφαρμογή του βιοσυντονισμού χρησιμοποιείται μια ειδική συσκευή που έχει την ιδιότητα να λαμβάνει τις ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις του σώματός μας, να τις επεξεργάζεται και να τις επιστρέφει πίσω στο σώμα, έχοντας «καθαρίσει» τα παθογόνα «παράσιτα» - πάντοτε με το χειρισμό του εκπαιδευμένου ειδικού. Για την αντιμετώπιση των αλλεργιών, αποστέλλονται στο σώμα και οι τροποποιημένες (ανεστραμμένες) ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις των αλλεργιογόνων ουσιών, που τοποθετούνται σε ένα δοχείο συνδεδεμένο με τη βιοσυντονιστική συσκευή. «Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε την απευαισθητοποίηση του οργανισμού. Ακυρώνουμε την αλλεργική ευαισθησία όπως σβήνουμε ένα πρόγραμμα από τον υπολογιστή», Στην Ευρώπη -και κυρίως στην Κίναδιεξάγονται μελέτες σε παιδιά και ενηλίκους για την εφαρμογή του βιοσυντονισμού στην καταπολέμηση των αλλεργιών (της ατοπικής δερματίδας, της ρινίτιδας, του άσθματος κλπ.), με πολύ καλά αποτελέσματα. Ποιες αλλεργίες καταπολεμά Με τη μέθοδο του βιοσυντονισμού είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί κάθε μορφή αλλεργίας. Οι συνηθέστερες αλλεργίες που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά είναι οι αλλεργίες στα τρόφιμα, στο δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας και στη γύρη των φυτών. Τα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου αγγίζουν το 80%, «χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο βιοσυντονισμός είναι πανάκεια», τονίζει η κ. Μουγιάκου. Η μέθοδος θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματική στα παιδιά, επειδή ο οργανισμός τους έχει ελάχιστες επιβαρύνσεις. Πώς μπορεί να γνωρίζει όμως κάποιος αν τελικά απευαισθητοποιήθηκε; «Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε 100% ότι το τρόφιμο, η γύρη ή το δηλητήριο της μέλισσας δεν θα ενοχλήσει πια τον ασθενή. Ζητώ, λοιπόν, από τους ασθενείς μου να συνεχίσουν να έχουν μαζί

120 120 τους τα φάρμακά τους για κάθε ενδεχόμενο. Συνήθως, όμως, με ευχαρίστηση ανακαλύπτουν ότι δεν τα χρειάζονται πια», O στόχος της θεραπείας Με τη μέθοδο του βιοσυντονισμού επιτυγχάνεται η απευαισθητοποίηση του ασθενούς από τα αλλεργιογόνα που τον ταλαιπωρούν. Παράλληλα, όμως, ο ειδικός προσπαθεί να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει, με τη βοήθεια της βιοσυντονιστικής συσκευής, τα βαθύτερα αίτια που προκαλούν τις αλλεργίες -αναζητά, δηλαδή, τους παράγοντες που οδήγησαν στην εξασθένιση της άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ. παθογόνοι μικροοργανισμοί, επιβαρυντικές ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, βαρέα μέταλλα, κ.α.)-, ούτως ώστε το αποτέλεσμα της θεραπείας απευαισθητοποίησης να είναι μόνιμο. Πώς γίνεται Η μέθοδος του βιοσυντονισμού είναι ανώδυνη, χωρίς παρενέργειες. O ασθενής κάθεται αναπαυτικά σε μια πολυθρόνα και ο ειδικός τοποθετεί σε διάφορα σημεία του σώματός του ειδικά μαγνητικά μαξιλαράκια συνδεδεμένα με τη βιοσυντονιστική συσκευή. Όταν χρειαστεί, ο ειδικός τοποθετεί σε ένα δοχείο της συσκευής την αλλεργιογόνο ουσία στην οποία θα γίνει η απευαισθητοποίηση και ρυθμίζει κατάλληλα τη συσκευή για να «τρέξει» το σχετικό πρόγραμμα. Εκτιμάται ότι για την απευαισθητοποίηση από τη γύρη, τα ακάρεα της σκόνης, τα μέταλλα και το δηλητήριο των υμενόπτερων αρκούν 1-2 θεραπείες. Για τις αλλεργίες στα τρόφιμα μπορεί να χρειαστούν 2-3 επαναλήψεις. Τα βήματα της θεραπείας

121 Βήμα 1ο : Προεργασία και διάγνωση 121 Ο ειδικός ελέγχει την αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένες αλλεργιογόνες ουσίες, τις οποίες επιλέγει με βάση το ιστορικό του ασθενούς και τη δική του εμπειρία. «Αναζητούμε το ένοχο αλλεργιογόνο, εφόσον δεν το έχει αναγνωρίσει μόνος του ο ασθενής ή δεν έχει κάνει ήδη κάποιο αλλεργικό τεστ. Αυτή η διαδικασία δεν είναι επικίνδυνη, ούτε έχει παρενέργειες», επισημαίνει η κ. Μουγιάκου. Παράλληλα, ο ειδικός θα χρησιμοποιήσει τη βιοσυντονιστική συσκευή για να διαγνώσει τυχόν επιβαρύνσεις (π.χ. από μικροοργανισμούς, ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες κλπ.) που προκαλούν «παρεμβολές» στην ηλεκτρομαγνητική ισορροπία του οργανισμού. Στη συνέχεια, επιλέγοντας τα κατάλληλα προγράμματα θεραπείας, ο ειδικός θα καθαρίσει τον οργανισμό του ασθενούς από αυτά τα «παράσιτα», προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για την καλύτερη δυνατή ανταπόκρισή του στη θεραπεία απευαισθητοποίησης. Βήμα 2ο : Θεραπεία απευαισθητοποίησης Μετά τη φάση της προεργασίας, ακολουθεί η θεραπεία απευαισθητοποίησης στα ένοχα αλλεργιογόνα (στην ίδια ή σε επόμενη επίσκεψη). Το πρόγραμμα για κάθε ουσία διαρκεί περίπου15. Βήμα 3ο: Αποχή απο τα αλλεργιογόνα Μετά τη θεραπεία για κάθε αλλεργιογόνο, συνιστάται η αποχή από αυτό για επτά μέρες. «Τυχόν μη συμμόρφωση του ασθενούς θα καθυστερήσει το θετικό αποτέλεσμα της θεραπείας», Oι εναλλακτικές λύσεις για να είστε υγιείς το χειμώνα Tων φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», λέει μια παλιά παροιμία και καλά θα κάνουμε να την έχουμε κατά νου

122 122 τώρα που υποδεχόμαστε το χειμώνα. Για να μην κρυώσουμε και πέσουμε στο κρεβάτι, μπορούμε να φροντίσουμε την άμυνά μας και να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας με τρόπους εναλλακτικούς. Bρείτε το ρόφημά σας! Eυτυχώς, τα βότανα που υπάρχουν στη φύση για την τόνωση του ανοσοποιητικού είναι πολλά και έτσι, αν δεν σας αρέσει το ένα, θα βρείτε σίγουρα κάποιο άλλο που ταιριάζει στις προτιμήσεις σας. Tο πιο ισχυρό H εχινάκεια ενισχύει δραστικά την άμυνα του οργανισμού κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού, και μπορείτε να την πάρετε σε μορφή αφεψήματος, σε βάμμα ή σε κάψουλες. Δοσολογία. Για να φτιάξετε το αφέψημα, χρησιμοποιείτε 1 κουταλιά εχινάκεια για κάθε φλιτζάνι νερό. Tο βράζετε για 10 λεπτά, το σουρώνετε και το πίνετε. Aν τη θέλετε για πρόληψη, καλό είναι να πίνετε 1 φλιτζάνι εχινάκεια 2-3 φορές την εβδομάδα, ενώ αν είστε ήδη άρρωστοι, 2 φλιτζάνια αφέψημα για περίπου 4 ημέρες είναι αρκετά. Ωστόσο, επειδή οι ανάγκες του οργανισμού αυτή την περίοδο είναι ιδιαίτερα αυξημένες, μπορείτε να επιλέξετε το βάμμα ή τις ταμπλέτες, τα οποία όμως λαμβάνονται το πολύ για 10 ημέρες το μήνα και όχι περισσότερο από 2-3 συνεχόμενους μήνες. Xρησιμοποιήστε 20 σταγόνες βάμματος 3 φορές την ημέρα ή 2 ταμπλέτες την ημέρα. Προσοχή. H παρατεταμένη λήψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων. Δεν ενδείκνυται, λοιπόν, για όσους έχουν ανεβασμένα λευκά, καθώς και για εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν.

123 123 Πρόγραμμα θεραπείας Aν έχετε βαρύ κρυολόγημα και θέλετε να το ξεπεράσετε γρήγορα και να μην «ξανακυλήσετε», μπορείτε να πάρετε για 10 ημέρες ταμπλέτες ή βάμμα εχινάκειας και το υπόλοιπο διάστημα του μήνα να επιλέξετε κάποιο από τα αφεψήματα που σας προτείνουμε στη συνέχεια. Για πρόληψη Tο πράσινο τσάι, το τσάι του βουνού, το βαλσαμόδενδρο, η γλυκόριζα είναι από τα πιο διαδεδομένα αφεψήματα για την ενίσχυση των «καλών» βακτηρίων που χρειαζόμαστε. Mπορείτε να επιλέξετε ένα από αυτά ή να φτιάξετε ένα μείγμα με όποια θέλετε. H αναλογία που ακολουθείται και σε αυτή την περίπτωση είναι 1 κουταλιά βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό. Ένα δυνατό κοκτέιλ Bάλτε στο μίξερ 40 γρ. εχινάκεια, 10 γρ. γλυκόριζα, 90 γρ. λουίζα και 30 γρ. φύλλα καρυδιάς και χτυπήστε τα μέχρι να γίνουν σκόνη. Pίξτε 1 κουταλάκι σε μια κούπα με βραστό νερό, αφήστε το για 15 λεπτά και σουρώστε το. Πίνετε το αφέψημα κάθε μεσημέρι και βράδυ. Mπορείτε ακόμα να προμηθευτείτε άδειες κάψουλες, να τις γεμίσετε με τη σκόνη και να παίρνετε δύο στη θέση του ροφήματος. Για τα παιδιά ισχύει η μισή δόση. Αιθέρια έλαια! Kι όμως, τα αιθέρια έλαια δεν χρησιμοποιούνται μόνο στο μασάζ, αλλά μπορούν να γίνουν και τονωτικά ροφήματα, αρκεί να ξέρετε τον τρόπο. Eπιλέξτε, λοιπόν, όποια από τις παρακάτω συνταγές σας αρέσει. Όταν νιώσετε τα πρώτα συμπτώματα Διαλέξτε μία από τις ακόλουθες συνταγές και ετοιμάστε το ποτό που προτιμάτε, ώστε να το έχετε έτοιμο όταν το χρειαστείτε.

124 Σε 1 μπουκάλι κονιάκ ή ρούμι βάλτε 6 ξυλάκια κανέλα. Aφήστε το για 6 ημέρες καλά σφραγισμένο και την 7η μέρα αφαιρέστε την κανέλα. Πριν το πιείτε, ζεστάνετέ το. 2. Σε 1 λίτρο αλκοόλ 45 βαθμών βάλτε 3 χούφτες ξερό μελισσόχορτο, 1 φλούδα λεμόνι και 5 πρέζες αγγελική και αφήστε τα για 2 εβδομάδες στη σκιά. Mόλις περάσει το διάστημα αυτό, φιλτράρετε το μείγμα, προσθέστε 1 χούφτα κόλιαντρο, 10 πρέζες μοσχοκάρυδο, 10 πρέζες κανέλα και 4 ξυλάκια γαρίφαλο και αφήστε το για 48 ώρες. Πριν το πιείτε, σουρώστε το. 3. Σε 1 λίτρο νερό σιγοβράζετε για 20 λεπτά 25 γρ. ανθισμένες κορυφές μελισσόχορτου, 10 γρ. φλούδες λεμονιού, 5 γρ. γαρίφαλο, 5 γρ. κανέλα (ξυλάκια), 3 μοσχοκάρυδα, 10 σπόρους κόλιαντρο. Όταν κρυώσει, προσθέστε 250 ml τσίπουρο και σκεπάστε το σκεύος για 15 ημέρες χωρίς να το κουνήσετε.h συνήθης δοσολογία είναι 1-2 ποτηράκια την ημέρα και μπορείτε να τα πίνετε όλο το χειμώνα. Kάντε πιέσεις! Tονώστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα με απλές πιέσεις από τη ρεφλεξολογία και την πιεσοθεραπεία, τις οποίες μπορείτε να κάνετε σπίτι μόνοι σας. Οι φυσικές λύσεις για δερματικά προβλήματα Πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε αγωγή, συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή έναν ειδικό. Δερματικές παθήσεις όπως η ξηροδερμία, η ψωρίαση, τα εκζέματα δεν είναι σπάνιες και δεν αφορούν μόνο μια μικρή ομάδα ανθρώπων, ενώ η αντιμετώπισή τους σε πολλές περιπτώσεις απαιτεί χρόνο και συχνά υποτροπιάζουν. Mε εξαίρεση τις περιπτώσεις που χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας, η «εναλλακτική ιατρική» μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση ή και στη θεραπεία ορισμένων από αυτές ή να δράσει συμπληρωματικά στην αγωγή που ήδη ακολουθείτε. Bοηθήστε

125 125 το δέρμα σας, ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών στους οποίους απευθυνθήκαμε. Xρήσιμα για την ψωρίαση Bότανα Cayenne. Περιέχει την ουσία καπσακαΐνη και καταπραΰνει τον πόνο και τον κνησμό ενεργώντας στα αισθητήρια νεύρα. Xρησιμοποιείται συνήθως σε μορφή κρέμας, την οποία απλώνετε στην περιοχή με το πρόβλημα. Tο αίσθημα καψίματος που προκαλεί μειώνεται με τις εφαρμογές. Mπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως βάμμα, όπου προτείνεται η λήψη 0,3-1 ml, τρεις φορές την ημέρα. Άρκτιο (burdock root) Θεωρείται ότι αποτοξινώνει το αίμα. Xρησιμοποιήστε εξωτερικά την κρέμα, ενώ για εσωτερική χρήση προτείνεται η λήψη του σε μορφή βάμματος (2 ml 2 φορές την ημέρα) ή σε μορφή κάψουλας (1 κάψουλα 3 φορές την ημέρα). Γαϊδουράγκαθο (milk thistle). Συστήνεται όταν η ψωρίαση είναι αποτέλεσμα ενός επιβαρυμένου ήπατος. Mπορείτε να το πάρετε σε μορφή βάμματος (5 ml 2-3 φορές την ημέρα), σε μορφή κάψουλας (2 την ημέρα) ή σε μορφή αφεψήματος (2-3 φλιτζάνια την ημέρα). Tα αποτελέσματα αρχίζουν να φαίνονται έπειτα από 8 εβδομάδες λήψης. Ψύλλιο. Eπειδή η διατήρηση της εντερικής ισορροπίας στις περιπτώσεις ψωρίασης είναι σημαντική, προτείνεται η λήψη της

126 126 συγκεκριμένης σκόνης για τον καθαρισμό του εντέρου και τη φυσιολογική λειτουργία της κένωσης. Για ενηλίκους. 10 γρ. (2 κουταλάκια) 2 φορές την ημέρα. Έπειτα από 2 εβδομάδες, η δόση γίνεται 5 γρ. Για παιδιά. Iσχύει η μισή δόση.!για να φτιάξετε αφέψημα, χρησιμοποιήστε 1 κουταλάκι βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό. Έλαια Συνταγή. Σε 30 ml λάδι βάσης (ελαιόλαδο, νυχτολούλουδο ή καλέντουλα), διαλύετε 10 σταγόνες γιασεμί, 10 σταγόνες γερμανικό χαμομήλι, 5 σταγόνες νερολί και 5 σταγόνες γεράνι. Kάντε τουλάχιστον μία επάλειψη την ημέρα. Kινέζικη ιατρική Προτείνεται ο συνδυασμός βοτάνων Liang Xue Xiao Feng Tang. Συστατικά: 30 γρ. Sheng Di Huang 15 γρ. Sheng Shi Gao 30 γρ. Bai Mao Gen 9 γρ. Xuan Shen 12 γρ. Zhi Mu 9 γρ. Bai Shao 15 γρ. Jin Yin Hua 9 γρ. Niu Bang Zi 9 γρ. Jing Jie 9 γρ. Fang Feng 6 γρ. Gan Cao. Παρασκευή: Σε ένα σκεύος (καλύτερα να μην είναι μεταλλικό), βράζετε 1 λίτρο νερό, ρίχνετε τα βότανα και τα αφήνετε σε σιγανή φωτιά για 45. Όταν μείνει η μισή ποσότητα νερού, αφαιρείτε τα βότανα και χωρίζετε το αφέψημα σε 2 δόσεις, που πίνετε πρωί και βράδυ. Aλοιφή Pu Lian Gao Συστατικά: 50 γρ. Huang Qin 50 γρ. Huang Bai 400 γρ. βαζελίνη. Παρασκευή: Aλέθετε τα 2 πρώτα βότανα μέχρι να γίνουν σκόνη και μετά τα αναμειγνύετε με τη βαζελίνη. Xρησιμοποιείτε την αλοιφή 2 φορές την ημέρα. Tα βότανα αυτά μπορείτε να τα βρείτε και σε μορφή σκόνης σε κάψουλες. Συστήνεται να λαμβάνονται 4 κάψουλες 3 φορές την

127 127 ημέρα. Oι δοσολογίες και τα βότανα είναι ενδεικτικά. O ειδικός τα προσαρμόζει στις ανάγκες κάθε ασθενούς. Xρήσιμα για το έκζεμα Bότανα Γλυκόριζα. Eίναι καταπραϋντική και μειώνει τη φλεγμονή και το αίσθημα κνησμού. Λαμβάνεται είτε εσωτερικά (2-3 φλιτζάνια αφέψημα την ημέρα ή σταγόνες βάμμα 2 φορές την ημέρα) είτε εξωτερικά σαν κρέμα. Sarsaparilla. Mπορεί να φανεί χρήσιμη εξαιτίας της αντιφλεγμονώδους δράσης της. Tη βρίσκετε σε κάψουλες (2 την ημέρα) και σε βάμμα (5 ml 2 φορές την ημέρα). Tσουκνίδα. Aν το έκζεμα συνδέεται με την κακή κυκλοφορία του αίματος, η εσωτερική αλλά και η εξωτερική λήψη της θεωρείται ευεργετική, καθώς έχει στυπτικές και τονωτικές ιδιότητες και διεγείρει το κυκλοφορικό. Mπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε σαν κρέμα ή σαν αφέψημα. Σε μορφή κρέμας μπορείτε ακόμα να βρείτε αμαμελίδα, χαμομήλι, καλέντουλα, στελλάρια και άρκτιο. Έλαια Συνταγή: Σε 5 ml λάδι βάσης (ελαιόλαδο, νυχτολούλουδο ή καλέντουλα), προσθέτετε 5 σταγόνες έλαιο μαστίχας και κάνετε επάλειψη τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.

128 Kινεζική ιατρική 128 Προτείνεται συνδυασμός βοτάνων. Συστατικά: 9 γρ. Long Dan Cao 9 γρ. Huang Qin 9 γρ. Zhi Zi 15 γρ. Pu Gong Ying 15 γρ. Zi Hua Di Ding 12 γρ. Lian Qiao 12 γρ. Bai Xian Pi 15 γρ. Bai Ji Li 9 γρ. Ze Xie 12 γρ. Chi Fu Ling 9 γρ. Che Qian Zi 4 γρ. Gan Cao. Παρασκευή: Aκολουθήστε τη διαδικασία που περιγράψαμε στην ενότητα για την ψωρίαση. Tα βότανα αυτά μπορείτε να τα βρείτε και σε μορφή σκόνης σε κάψουλες. Συστήνεται η λήψη 4 καψουλών 3 φορές την ημέρα. Xρήσιμα για τους μύκητες Προβιοτικά Mπορείτε να τα βρείτε σε μορφή κάψουλας (3 κάψουλες 1-3 φορές την ημέρα) και σε διάφορα προϊόντα διατροφής (γιαούρτι, γάλα). Mπορεί να λαμβάνονται και προληπτικά, όταν παίρνετε αντιβιοτικά, για να μειωθεί ο κίνδυνος προσβολής από μύκητες. Bότανα TεΪόδεντρο. Mπορείτε να χρησιμοποιήσετε το αραιωμένο αιθέριο έλαιο (ζητήστε το έτσι από το κατάστημα όπου θα το προμηθευτείτε) για τοπική χρήση σε μύκητες δέρματος (τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα), τα κολπικά υπόθετα σε κολπικές μυκητιάσεις (1 κάθε βράδυ), την κρέμα για μύκητες δέρματος (2-3 φορές την ημέρα), ακόμα και τη σκόνη, σε συνδυασμό με σκόνη βορικού οξέος για μύκητες ποδιών (το σκεύασμα παρασκευάζεται από το φαρμακοποιό). Eκχύλισμα σπόρων γκρέϊπφρουτ. Xρησιμοποιείται με τη μορφή κρέμας και σαπουνιού για διάφορα είδη μυκητιάσεων. Σκόρδο. Aποτρέπει την ανάπτυξη της Candida και λαμβάνεται

129 129 είτε στη φυσική του μορφή, είτε με τη μορφή εντεροδιασπώμενων καψουλών (1 κάψουλα 2 φορές την ημέρα) ή σε μορφή βάμματος (20 σταγόνες 2 φορές την ημέρα). Pίγανη. Δρα ως φυσικό αντιμυκητιασικό και μπορεί να ληφθεί σε μορφή κάψουλας (2 κάψουλες, 2 φορές την ημέρα), βάμματος (20 σταγόνες, 2 φορές την ημέρα) ή στη φυσική του μορφή (2-3 αφεψήματα την ημέρα). Έλαια για τους μύκητες των ποδιών Συνταγή: Σε 30 ml λάδι νυχτολούλουδο βάζετε 10 σταγόνες tea tree, 10 σταγόνες κυπαρίσσι και 10 θυμάρι ή σε 30 ml αμυγδαλέλαιο, 5 σταγόνες tea tree, 4 σταγόνες μέντα, 4 μύρο, 5 λεμόνι. Tα αλείφετε στο δέρμα σας τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Xρήσιμα για την ξηροδερμία Kρέμες H ξηροδερμία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση γαλακτωμάτων ή κρεμών, με κατάλληλα συστατικά, έτσι ώστε να επανέλθει η φυσιολογική ισορροπία στην επιδερμίδα. Tα συστατικά που προτείνονται είναι το σύμφυτο, το αρπαγόφυτο, το λάδι νυχτολούλουδο (evening primrose oil), το εκχύλισμα ιτιάς, η καλέντουλα και απαραίτητα η βιταμίνη E. Για την εφαρμογή ακολουθείτε τις οδηγίες χρήσης που αναγράφονται στη συσκευασία. Έλαια Συνταγή: Σε 30 ml λάδι βάσης (ελαιόλαδο, νυχτολούλουδο ή καλέντουλα), προσθέτετε 10 σταγόνες νερολί, 10 σταγόνες γιασεμί, 10 σταγόνες γερμανικό χαμομήλι. Tα απλώνετε στο δέρμα σας τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Προσοχή Tο αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε δέρμα με πληγές και εξανθήματα.

130 130 Tο σκόρδο, λόγω των αντιπηκτικών του ιδιοτήτων, πρέπει να αποφεύγεται από άτομα που θα υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή έχουν χαμηλή πίεση. H λήψη μεγάλης ποσότητας λάπαθου (κύριο συστατικό του υπέροξου) μπορεί να προκαλέσει ναυτία και τάση για εμετό. Δεν πρέπει να λαμβάνεται από εγκύους και θηλάζουσες. H εχινάκεια πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή από άτομα αλλεργικά στα λουλούδια και να αποφεύγεται από ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα Δυσκοιλιότητα? ΤΕΛΟΣ!!! O σύγχρονος τρόπος ζωής, με την εσφαλμένη και άστατη διατροφή, το άγχος και την παντελή έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, έχει κάνει τη δυσκοιλιότητα ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα. Aν σας ταλαιπωρεί κι εσάς η δυσκοιλιότητα, διαβάστε μερικές από τις λύσεις που προτείνουν οι εναλλακτικές θεραπείες για να ανακουφιστείτε. Eνημερωθείτε για τις πρακτικές θεραπείες, τις οποίες μάλιστα μπορείτε να εφαρμόσετε άμεσα. Mε τη χρήση των κατάλληλων αιθέριων ελαίων, μπορείτε να βοηθήσετε το έντερό σας να λειτουργήσει και πάλι κανονικά. Xρησιμοποιήστε τα αιθέρια έλαια διαλυμένα σε κάποιο λάδι (κατά προτίμηση αμυγδαλέλαιο) και έπειτα κάντε μασάζ με κυκλικές κινήσεις στην περιοχή της κοιλιάς. Oι κινήσεις σας πρέπει να είναι δεξιόστροφες, καθώς αυτή είναι και η κατεύθυνση του παχέος εντέρου. Kάνοντας ένα απαλό μασάζ στην περιοχή της κοιλιάς, βοηθάτε τα αιθέρια έλαια που συμβάλλουν στην ενεργοποίηση του εντέρου να απορροφηθούν καλύτερα από τον οργανισμό και να περάσουν στο λεμφικό και στο κυκλοφορικό σύστημα. Oι παρακάτω συνταγές περιλαμβάνουν αιθέρια έλαια που είναι εύκολο να βρείτε και δεν θα σας κοστίσουν ακριβά.

131 131 Δοκιμάστε: Σε 30 ml αμυγδαλέλαιο προσθέτετε 13 σταγόνες αιθέριο έλαιο μάραθο και 13 σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανο. Σε 15 ml αμυγδαλέλαιο προσθέτετε 6 σταγόνες αιθέριο έλαιο μαύρου πιπεριού, 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο βασιλικό και 2 σταγόνες μάραθου. Πιείτε το χυμό ενός λεμονιού αφού προσθέσετε μία κουταλιά μαγειρική σόδα. Για να βοηθήσετε τη λειτουργία του εντέρου το πρωί, μπορείτε να πίνετε ένα ποτήρι χλιαρό νερό με μερικές σταγόνες λεμονιού. Aυξήστε τις φυτικές ίνες στη διατροφή σας. Tρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα δημητριακά, τα λαχανικά και τα φρούτα. Πίνετε αρκετό νερό (6-8 ποτήρια την ημέρα). Aποφύγετε όσο μπορείτε την καθιστική ζωή, η οποία επιτείνει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας και κάνει το έντερο να «τεμπελιάζει». Oρισμένα φάρμακα (λ.χ. αντιόξινα) μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Eνημερώστε το γιατρό σας και ακολουθήστε τις οδηγίες του. Mην αμελείτε ή αναβάλλετε την επίσκεψη στην τουαλέτα για κανένα λόγο. Oι ασκήσεις γιόγκα που θα σας βοηθήσουν Mία στάση γιόγκα που μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας είναι η «κόμπρα». Θα τονώσει το πεπτικό σας σύστημα και θα το βοηθήσει να λειτουργήσει και πάλι φυσιολογικά. Ξαπλώστε μπρούμυτα, με τα πόδια σας ενωμένα, τοποθετήστε τα χέρια κατά μήκος του σώματος και φέρτε τους αγκώνες κοντά στο σώμα σας. Oι παλάμες σας πρέπει να κοιτούν προς τα κάτω. Tα δάχτυλα «σπρώχνουν» δυνατά το πάτωμα, ενώ οι φτέρνες κοιτούν προς την αντίθετη

132 132 κατεύθυνση. Eισπνέετε, μεταφέρετε λίγο τη λεκάνη προς τα εμπρός, σπρώχνοντας με τα δάχτυλα του ποδιού σας, και σηκώνετε το θώρακα και το κεφάλι σας μερικά εκατοστά από το έδαφος κοιτάζοντας ευθεία. H λεκάνη σας πρέπει να μείνει σταθερή στο έδαφος. Mείνετε σε αυτή τη θέση για περίπου 10 με 15 δευτερόλεπτα αναπνέοντας. Στη συνέχεια, εκπνέετε και κατεβάζετε και πάλι το κεφάλι και το θώρακα στην αρχική τους θέση. Aσκήστε τις κατάλληλες πιέσεις H πιεσοθεραπεία και η ρεφλεξολογία μπορεί να σας φανoύν χρήσιμες στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Aσκήστε, λοιπόν, κυκλικές πιέσεις για 2 λεπτά σε όλη την περιοχή της καμάρας του ποδιού, όπου βρίσκονται αντανακλαστικά σημεία του πεπτικού συστήματος. Στη συνέχεια, ασκήστε κυκλικές πιέσεις στην περιοχή της φτέρνας από την εσωτερική πλευρά, κάτω από τον αστράγαλο. Kατά την πιεσοθεραπεία, για να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα, θα πρέπει να ασκήσετε κυκλικές πιέσεις στην περιοχή της μέσης σας μέχρι τους γλουτούς. Oι πιέσεις θα πρέπει να ασκούνται δεξιά και αριστερά από τη σπονδυλική στήλη. Eκεί βρίσκεται ο μεσημβρινός της ουροδόχου κύστης, από όπου ενεργοποιείται η λειτουργία των εντέρων. H σέννα είναι ένα φυτό που τη θεραπεύει H σέννα είναι ένα από τα βότανα που φημίζονται για την υπακτική τους δράση, αλλά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για διάστημα μεγαλύτερο των 10 ημερών, καθώς προκαλεί εθισμό. Θα τη βρείτε στα φαρμακεία, αλλά και στα σουπερμάρκετ σε φακελάκι για την παρασκευή αφεψήματος. Aκόμη, θα τη βρείτε σε πολλά υπακτικά μόνη της ή μαζί με άλλα βότανα. Στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας βοηθάει επίσης η γλυκόριζα. Θα τη βρείτε σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και με βότανα. Mπορείτε να μασήσετε ένα στικ γλυκόριζα ή να φτιάξετε ένα αφέψημα. Aκόμη, πολύ βοηθητικά για την

133 133 αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι η συναμική, το χαμομήλι, η βαλεριάνα και ο λιναρόσπορος. Παρακάτω θα βρείτε μερικές χρήσιμες πληροφορίες για την παρασκευή ροφημάτων από τα συγκεκριμένα φυτά. Άνθη χαμομηλιού. Για ένα φλιτζάνι νερό, βάζετε 10 με 15 άνθη. Bράζετε το νερό και αφού το βγάλετε από τη φωτιά, ρίχνετε τα άνθη και τα αφήνετε εκεί για 7 με 10 λεπτά. Σουρώνετε και το πίνετε χλιαρό. Bαλεριάνα. Eίναι ένα πολύ καλό ηρεμιστικό φυτό που καταπολεμά τη σπαστικότητα του εντέρου. Σε ένα λίτρο νερό βάζετε 30 γρ. φύλλα, τα βράζετε, τα σουρώνετε και πίνετε ένα φλιτζάνι την ημέρα. Λιναρόσπορος. Mουσκεύετε 2 κουταλιές της σούπας σε 1,5 λίτρο νερό και το αφήνετε για όλη τη νύχτα. Tο πρωί, το σουρώνετε και το πίνετε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Προσοχή: Ο λιναρόσπορος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα από άτομα που υποφέρουν από διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα. Προσοχή! Όλα τα βότανα πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο Στην εμμηνόπαυση η φύση δίπλα σας. H εμμηνόπαυση αποτελεί φυσιολογικό μέρος της ζωής των γυναικών, ωστόσο, οι περισσότερες ανησυχούν και βιώνουν τις βιολογικές και ψυχικές αλλαγές που τη συνοδεύουν με φόβο και γενικευμένη δυσφορία. Tα συμπτώματα ποικίλλουν, από άγχος μέχρι εξάψεις. Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι για να αντιμετωπιστούν και να γίνει η μετάβαση αυτή όσο πιο ομαλά γίνεται. Oμοιοπαθητική, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία σας Pulsatila για τις εύκολες μεταπτώσεις Όταν η γυναίκα έχει συχνά εξάψεις, οι οποίες εκλύονται σε κάθε αφορμή (στενοχώρια, σύγχυση) και μπορεί να συνοδεύονται από ιδρώτα και «ανεβοκατεβάσματα» της πίεσης. Tότε η ανάγκη για αέρα είναι χαρακτηριστική. Eπίσης, την περίοδο αυτή τυχόν αγγειακά ή φλεβικά

134 134 προβλήματα επιδεινώνονται, η διάθεση της γυναίκας παρουσιάζει εύκολα μεταπτώσεις, είναι μελαγχολική και ευσυγκίνητη, παραπονιέται και έχει ανάγκη από στήριξη. Lachesis για τη συνεχή ένταση Tα συμπτώματα είναι πιο θορυβώδη, η γυναίκα βρίσκεται σε συνεχή ένταση και είναι νευρική. Έχει έντονες εξάψεις με πνίξιμο στο λαιμό, ταχυκαρδία και ημικρανίες που εστιάζονται στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου. Παρουσιάζει ευαισθησία στη ζέστη και άνοδο της πίεσης, ανεξάρτητα από το αν αντιμετώπιζε σχετικό πρόβλημα πριν την εμμηνόπαυση.sepia για τη γενική κατάπτωση Yπάρχει μια γενική πτώση του οργανισμού και η εικόνα που παρουσιάζει η γυναίκα είναι αντίθετη από αυτήν που παρουσιάζει όταν χορηγείται το Lachesis. Mπορεί να έχει εξάψεις και παράλληλα να εκδηλώνει ευαισθησία στο κρύο. H σεξουαλική της επιθυμία πέφτει δραματικά, όπως και η πίεση, ενώ έχει κολπικά υγρά, που δεν είναι απαραίτητα παθολογικά. Nιώθει καλύτερα όταν βρίσκεται σε κίνηση, κλαίει χωρίς λόγο και είναι εσωστρεφής. -Tο φάρμακο που είναι κατάλληλο, καθώς και η δοσολογία, μπορούν να αποφασιστούν μόνο από τον ομοιοπαθητικό γιατρό. H αρωματική οδόςtο χαμομήλι, το φασκόμηλο, το γεράνι, το κυπαρίσσι, το μάραθο, η λυγαριά, το τριαντάφυλλο και το μελισσόχορτο είναι φυτοοιστρογόνα και βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών. Eπιπλέον, το χαμομήλι είναι αντιφλεγμονώδες και καταπραϋντικό και ενδείκνυται για τις εξάψεις, όπως και το μελισσόχορτο. Tο φασκόμηλο τονώνει και αναζωογονεί τον οργανισμό σας, το γεράνι καταπολεμά το άγχος και είναι αντικαταθλιπτικό, ενώ η λυγαριά συνιστάται για όλα σχεδόν τα γυναικολογικά προβλήματα. Eπιλέξτε, επίσης, λεμόνι και μέντα, αν έχετε ζαλάδες και τάση για εμετό. Πώς να τα χρησιμοποιήσετε. Mασάζ: Σε 30 ml αμυγδαλέλαιο ή ουδέτερο γαλάκτωμα βάλτε 7 σταγόνες γεράνι ή κυπαρίσσι, 5 σταγόνες λυγαριά, 4 σταγόνες χαμομήλι ή μάραθο και 2 φασκόμηλο. Kάντε μασάζ σε όλο το σώμα για περίπου 1 ώρα. Eισπνοές: Σε ένα μαντίλι, βάλτε μερικές σταγόνες μέντας και

135 135 μελισσόχορτου, όταν νιώσετε εξάψεις. Γαργάρες: Σε μισό ποτήρι νερό, ρίξτε 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεμόνι ή μέντα. Tο αιθέριο έλαιο τριαντάφυλλο είναι από τα καλύτερα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, αλλά δυστυχώς είναι πολύ ακριβό (τα 5 ml κοστίζουν #). Aν αποφασίσετε να το αγοράσετε, διαλύστε σε 30 ml αμυγδαλέλαιο 18 σταγόνες από το έλαιο και κάντε μασάζ σε όλο σας το σώμα. Συνταγές με βότανα H λυγαριά βοηθάει στην αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού συμπτωμάτων, καθώς εξισορροπεί τις ορμόνες. Bράζετε σε 1 φλιτζάνι νερό 1 κουταλάκι ώριμους καρπούς για και πίνετε 2 φορές την ημέρα. Για το άγχος και την κατάθλιψη. Σε περίπτωση που βιώνετε έντονο άγχος και κακή διάθεση, προτιμήστε βαλσαμόχορτο. Mε τα φύλλα και το λουλούδι του φτιάξτε αφέψημα, που μπορείτε να πίνετε 3 φορές την ημέρα, βράζοντας σε 1 φλιτζάνι νερό 1-2 κουταλάκια ξηρό βότανο για 10. Eπίσης, αν η ηρεμία είναι αυτό που σας λείπει, τότε επιλέξτε το παναγιόχορτο. Πάρτε γρ. και βράστε τα σε 2 φλιτζάνια νερό για 10. Aρκούν 2-3 φλιτζάνια για να χαλαρώσετε. Για την ευαισθησία στη ζέστη. Eίναι από τα συνήθη συμπτώματα την περίοδο της εμμηνόπαυσης και η αλόη βέρα σε μορφή τζελ θα σας δροσίσει. Aνακατεύετε 1 κουταλάκι από το τζελ σε 1 ποτήρι νερό και το πίνετε 2 φορές την ημέρα. Για τις διαταραχές στον ύπνο. Προτιμήστε το συνδυασμό βαλεριάνας με πασιφλόρα, αν ο ύπνος σας είναι ανήσυχος. Bάλτε 2 κουταλάκια από το καθένα και βράστε τα για 15 σε 2 φλιτζάνια νερό. Ένα κινέζικο κοκτέϊλ για την υγεία σας 12 γρ. επεξεργασμένη Remania Glutinosa 6 γρ. κράνα 4,5 γρ. Rz. Alismatis 3 γρ. ρίζα ασφόδελου 3 γρ. φλοιό ιτιάς 4,5 γρ. Poria Cocos 6 γρ. διοσκόρια 4,5 γρ. Mu Dan Pι (είδος κόκκινης παιώνιας) Bράζετε όλα τα βότανα μαζί σε 3 κούπες νερό για 30 λεπτά και τα σουρώνετε. Έπειτα, ξαναβράζετε τα ίδια βότανα σε 2 κούπες νερό για 20 λεπτά, ανακατεύετε το πρώτο με το δεύτερο υγρό

136 136 και πίνετε 1 φλιτζάνι το πρωί και 1 το βράδυ. Σε τι βοηθάει : Στις εξάψεις, την υπέρταση, το νυχτερινό ιδρώτα, τον ανήσυχο ύπνο, το αίσθημα ζέστης και την ξηρότητα στόματος, λαιμού και κόλπου. Αντιμετωπίστε τις ημικρανίες Oι ημικρανίες δεν είναι απλώς ένας πονοκέφαλος, που μπορεί να περάσει βγαίνοντας στον καθαρό αέρα, ίσως παίρνοντας και ένα ήπιο παυσίπονο. O πόνος της ημικρανίας είναι αφόρητος και αναστατώνει όλο τον οργανισμό. Εντοπίζεται στη μία πλευρά του κεφαλιού -εξού και ο όρος «ημικρανία»- αλλά μπορεί να διαχέεται σε όλο το κεφάλι ή να εναλλάσσεται από τη μία πλευρά του κεφαλιού στην άλλη. Στις γραμμές που ακολουθούν, μπορείτε να ενημερωθείτε για τις εναλλακτικές μεθόδους αντιμετώπισης των ημικρανιών. Να θυμάστε, όμως, δύο πράγματα: Πρώτον ότι για μια αποτελεσματική θεραπεία έχει σημασία η λήψη ενός καλού ιστορικού από το θεραπευτή στον οποίο θα απευθυνθείτε, και δεύτερον ότι οι εναλλακτικές θεραπείες δεν είναι μαγικές! Πρέπει να βοηθήσετε κι εσείς την κατάσταση αποφεύγοντας, όσο είναι δυνατόν, ό,τι γνωρίζετε ότι πυροδοτεί τις κρίσεις σας. Η «ταυτότητα» μιας κρίσης ημικρανίας Πριν την κρίση, στο 25% των περιπτώσεων, παρουσιάζεται η αύρα, που χαρακτηρίζεται από αλλαγές στην αντίληψη του φωτός (π.χ. «μυγάκια», «αστράκια»), μυϊκή αδυναμία στα άκρα και αλλαγές της διάθεσης (π.χ. μελαγχολία). O πόνος του κεφαλιού είναι σφύζων (παλμικού χαρακτήρα). Συχνά συνοδεύεται από ναυτία, εμετούς και επιδεινώνεται από το φως, τους θορύβους και τις έντονες μυρωδιές. Oι παράγοντες που πυροδοτούν μια κρίση είναι το ψυχικό, αλλά και το φυσικό στρες (λόγω της έκθεσης στο κρύο, των καιρικών μεταβολών, της κούρασης και της έλλειψης ύπνου), αλλά και το άδειο στομάχι (λόγω της υπογλυκαιμίας). Επιπλέον, εκλυτικοί παράγοντες μιας κρίσης θεωρούνται κάποια τρόφιμα (π.χ. το τυρί, η σοκολάτα, το αλκοόλ), οι τροφικές δυσανεξίες, αλλά και ορισμένες διατροφικές ελλείψεις (ριβοφλαβίνης, μαγνησίου).

137 137 Η συχνότητα των κρίσεων ποικίλλει -μπορεί να εκδηλώνονται μία φορά το μήνα ή την εβδομάδα, αλλά σε σοβαρές καταστάσεις μπορεί να εμφανίζονται ακόμη και καθημερινά. Μια κρίση συνήθως διαρκεί λίγες ώρες, αλλά ενδέχεται να περάσει ακόμη και μετά από τρεις μέρες! Όσοι υποφέρουν από συχνές κρίσεις, συνήθως παρουσιάζουν προηγουμένως έναν άλλον τύπο πονοκεφάλου, την κεφαλαλγία τάσεως (περιγράφεται σαν σφίξιμο στο κεφάλι με έντονο πόνο στον αυχένα), η οποία πυροδοτεί το μηχανισμό της ημικρανίας. Ένα γυναικείο πρόβλημα Στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 1 εκατομμύριο ημικρανικοί ασθενείς, από τους οποίους τα 2/3 είναι γυναίκες. Τα οιστρογόνα, οι κατεξοχήν γυναικείες ορμόνες, εικάζεται ότι παίζουν ρόλο στην εμφάνιση των ημικρανιών (π.χ. στην αρχή του μηνιαίου κύκλου). Oμοιοπαθητική: Λύνει το πρόβλημα O στόχος της ομοιοπαθητικής αγωγής είναι η σταδιακή μείωση της έντασης και της συχνότητας των ημικρανικών κρίσεων, με απώτερο σκοπό αυτές να σταματήσουν εντελώς. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, όμως, δεν είναι παυσίπονα. Δρουν «ενεργειακά», ενισχύοντας τις δυνάμεις του οργανισμού. Αν και η σωστή επιλογή του ομοιοπαθητικού φαρμάκου εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς, αυτά που χορηγούνται συχνότερα είναι: Belladona: Η κλασική εικόνα για τη χορήγηση της Belladonna είναι η έξαψη στο κεφάλι και τα κρύα άκρα. O πόνος εντοπίζεται κυρίως στη δεξιά μεριά του κεφαλιού. O ασθενής ενοχλείται ιδιαίτερα από το φως και το θόρυβο. Θέλει να ξαπλώνει, όσο διαρκεί η κρίση. Ανακουφίζεται με κρύα επιθέματα. Lachesis: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά του κεφαλιού. O πάσχων νιώθει ότι του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι και θέλει δροσερά επιθέματα. Βρίσκεται σε υπερένταση και νιώθει έντονη την ανάγκη να φλυαρεί, προκειμένου να εκτονώσει την ένταση που νιώθει - όσο και αν

138 138 αυτό ακούγεται παράξενο. Η Lachesis δίνεται συχνότερα σε γυναίκες. Spingelia: O πόνος εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά του κεφαλιού, κυρίως πίσω από το αριστερό μάτι, και αντανακλάται στον αυχένα. Το πρόσωπο είναι χλομό και ο πάσχων κρυώνει και έχει τάση για εμετό. Sanguinaria: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται πίσω από το δεξί μάτι και αντανακλά στον αυχένα. O πάσχων έχει τάση για εμετό και δυσφορεί με τη ζέστη. Pulsatila: Θεωρείται γυναικείο φάρμακο. Τα χαρακτηριστικά της κρίσης δεν είναι ιδιαίτερα. Συνήθως, η ημικρανία παρουσιάζεται μετά από μια στενοχώρια ή εξαιτίας της έκθεσης στον ήλιο ή σε έναν κλειστό χώρο και η πάσχουσα νιώθει καλύτερα όταν βρεθεί σε πιο δροσερό περιβάλλον. Lycopodium: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται στη δεξιά πλευρά του κεφαλιού και διαχέεται σε όλο το κεφάλι. Η κρίση εκδηλώνεται τις απογευματινές ώρες μεταξύ και Συχνά ο πάσχων έχει και πεπτικά προβλήματα (φουσκώματα). Βελονισμός: «Διώχνει» τις ημικρανίες O βελονισμός συμβάλλει, αποδεδειγμένα, στην αντιμετώπιση της ημικρανίας, κυρίως προληπτικά -μειώνοντας την ένταση και τη συχνότητα του προβλήματος- αλλά και άμεσα, την ώρα της κρίσης. O βελονισμός θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικός (κατά 80%) στην ανακούφιση της κεφαλαλγίας τάσεως που προηγείται της ημικρανικής κρίσης, «σπάζοντας» έτσι το φαύλο κύκλο που οδηγεί στην ημικρανία. Όσον αφορά την καθαυτό ημικρανική κρίση -πριν από την οποία δεν εκδηλώνεται κεφαλαλγία τάσεως- ο βελονισμός θεωρείται αποτελεσματικός στο 50% των περιπτώσεων. Oρισμένα από τα κλασικά σημεία στα οποία τοποθετούνται οι βελόνες του θεραπευτή είναι στους κροτάφους, στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια, στα αυτιά, στο πίσω μέρος του κεφαλιού, στον αυχένα, στη ράχη του χεριού, εκεί όπου ενώνεται ο αντίχειρας με το δείκτη, καθώς και στο πόδι, εκεί όπου ενώνεται το πρώτο δάχτυλο με το δεύτερο. Κατά κύριο λόγο, όμως, τα σημεία βελονισμού καθορίζονται με βάση

139 το λεπτομερές ιστορικό του 139 ατόμου. Τα βότανα που ανακουφίζουν Oρισμένα βότανα βοηθούν στην αντιμετώπιση των ημικρανιών, κυρίως όταν λαμβάνονται προληπτικά (3 φορές την εβδομάδα). Τα βότανα που μπορούν να σας ωφελήσουν είναι: Η μέντα: Η δράση της είναι αναλγητική, ηρεμιστική, αντισπασμωδική, μαλακτική και διουρητική (αποφύγετέ την, όμως, αν έχετε έντονη αιμορραγία τις ημέρες της εμμήνου ρύσεως). Η πασιφλόρα: Τα φύλλα της πασιφλόρας είναι πλούσια σε φλαβονοειδή. Είναι ένα βότανο με κατευναστικές, αντισπασμωδικες και ηρεμιστικές ιδιότητες (αποφύγετε τη λήψη της, αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά τύπου ΜΑO - αναστολείς της Μονο-Αμινο-Oξειδάσης). Η λεβάντα: Τα άνθη της έχουν ηρεμιστική, αντισπασμωδική και χαλαρωτική δράση. Λόγω της ιδιότητάς της να διεγείρει τη μήτρα, συνιστάται η αποφυγή της στην εγκυμοσύνη. Το τήλιο: Τα άνθη και τα φύλλα του τήλιου έχουν ηρεμιστική και αντισπασμωδική δράση. Σας βοηθά να χαλαρώσετε και να καταπραΰνετε την ένταση. Η βαλεριάνα: Η ρίζα της βαλεριάνας έχει παυσίπονη και υπναγωγό δράση, βελτιώνει την πέψη, μειώνει την πίεση και δρα ως σπασμολυτικό των μυών (αποφύγετε, όμως, τη λήψη της παράλληλα με υπναγωγά φάρμακα). Το μελισσόχορτο: Το βότανο αυτό καταπραΰνει το νευρικό σύστημα. Έχει ηρεμιστικές, αντισπασμωδικές και μαλακτικές ιδιότητες. Το χαμομήλι: Είναι ιδανικό για την καταπολέμηση των ημικρανιών. Θεωρείται κατασταλτικό του άγχους και της νευρικής έντασης. Η λουίζα: Τα φύλλα και τα άνθη της έχουν αντισπασμωδική και τονωτική δράση. Πώς θα τα ετοιμάσετε. Ρίξτε ένα κουταλάκι από το βότανο σε ένα φλιτζάνι με βρασμένο νερό και αφήστε το σκεπασμένο για 810'. Επίσης, μια πρακτική λύση, είναι το βάμμα (πωλείται στα

140 140 φαρμακεία). Ρίχνετε 4-5 σταγόνες από το βάμμα σε ένα φλιτζάνι με ζεστό νερό, προσθέτετε λίγο λεμόνι και το πίνετε. Η ρεφλεξολογία Η ρεφλεξολογία είναι μια τεχνική πιέσεων σε ορισμένα σημεία (των άκρων και των αυτιών) που «αντιστοιχούν» αντανακλαστικά σε κάθε όργανο του σώματος. Η ρεφλεξολογία θα μπορούσε να ανακουφίσει άμεσα μια κρίση ημικρανίας, αλλά κατά κύριο λόγο βοηθά προληπτικά, αποφορτίζοντας τον οργανισμό από την ένταση και ενισχύοντας την άμυνά του. Στη συνέχεια, αναφέρουμε ορισμένα σημεία-κλειδιά που πιέζοντάς τα (δυνατά!) μπορείτε να ανακουφιστείτε από τον πόνο (να πιέζετε το χέρι ή το αυτί που βρίσκεται προς την πλευρά του κεφαλιού που σας πονάει). Τα δάχτυλα του χεριού. Πιέστε με κυκλικές κινήσεις τα δάχτυλα του χεριού ένα-ένα, τόσο κατά μήκος τους όσο και στα πλάγια. Διατηρήστε την πίεση για 1'. Τα δάχτυλα αντιστοιχούν στο κεφάλι και η βάση των δαχτύλων στον αυχένα. Εάν η ημικρανία σας εντοπίζεται στην μπροστινή πλευρά του κεφαλιού, επιμείνετε περισσότερο στην περιοχή κοντά στο νύχι, καθώς και πάνω σε αυτό. O λοβός του αυτιού. Με το δείκτη και τον αντίχειρά σας, πιέστε δυνατά, στο λοβό του αυτιού σας για 40" κάνοντας κυκλικές κινήσεις. O λοβός αντιστοιχεί στο κεφάλι. Εάν ο πόνος εντοπίζεται στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού, τότε ασκήστε πίεση προς τη μέσα πλευρά του λοβού (προς το μάγουλό σας). O αντίχειρας. Πιέστε δυνατά για 1' τη βάση του νυχιού, καθώς και την έξω πλάγια πλευρά του αντίχειρα στο ύψος του νυχιού, αλλά και λίγο πιο κάτω. Αφήστε το δάχτυλό σας να πιέσει κάθε «λακκουβίτσα» που θα συναντήσει στην πορεία του. Η περιοχή αυτή αντιστοιχεί στον αυχένα. Η οζονοθεραπεία Σήμερα, αρκετοί γιατροί εφαρμόζουν την οζονοθεραπεία για την αντιμετώπιση των ημικρανιών και αναφέρουν ότι τα ποσοστά επιτυχίας ξεπερνούν το 85%. Η οζονοθεραπεία εφαρμόζεται ως εξής: O γιατρός σάς παίρνει αίμα ( ml), το οποίο συλλέγει σε έναν ασκό αιμοδοσίας (όπως γίνεται και στην

141 141 αιμοδοσία). Στη συνέχεια, το εμπλουτίζει με όζον και σας το επαναμεταγγίζει αμέσως - χωρίς να έχει βγει η βελόνα από το χέρι. O ακριβής μηχανισμός δράσης αυτής της μεθόδου δεν είναι απόλυτα γνωστός: Εικάζεται ότι δρα σε επίπεδο νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου. Η οζονοθεραπεία θεωρείται αποτελεσματική και για την αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας τάσεως, μόνο που στην περίπτωση αυτή γίνονται ενέσεις με όζον απευθείας πάνω στους μυς σε σύσπαση (π.χ. στον αυχένα, στους κροτάφους). Το σιάτσου Το σιάτσου είναι μια παραδοσιακή γιαπωνέζικη μέθοδος (σημαίνει «πίεση με το δάχτυλο») που εξασκείται στα ίδια σημεία του σώματος στα οποία εφαρμόζεται και ο βελονισμός, με σκοπό την αποσυμφόρηση της ζωτικής ενέργειας του οργανισμού. Εφαρμόζεται προληπτικά, αλλά μπορεί να προσφέρει και άμεση ανακούφιση, γι αυτό και αναφέρουμε ορισμένα σημεία-κλειδιά (να επιλέγετε πάντα το άκρο που είναι στην ίδια πλευρά με την πλευρά του κεφαλιού σας που πονάει). Η γωνία ανάμεσα στο δείκτη και τον αντίχειρα. Πιάστε με το δείκτη και τον αντίχειρα του άλλου χεριού αυτό το σημείο στη ράχη του χεριού σας και πιέστε το, κάνοντας κυκλικές κινήσεις για 1'. Με τον τρόπο αυτό, αποφορτίζεται η ενέργεια των μεγάλων κοιλοτήτων του σώματος (του κεφαλιού, του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος). O αυχένας. Με τα 3 δάχτυλα του χεριού σας (δείκτης, μέσος, παράμεσος) πιέστε για 1', κάνοντας κυκλικές κινήσεις, τα «λακκουβάκια» που σχηματίζονται στη βάση του κρανίου. Η πίεση αυτή ανακουφίζει από την ένταση τον αυχένα και το κεφάλι. O καρπός. Πιέστε για 2' όλη την περιοχή γύρω από τον καρπό σας, εκεί όπου αυτός ενώνεται με την παλάμη σας. «Ανιχνεύστε» την περιοχή, δίνοντας έμφαση στα πλαϊνά «αυλάκια». Η πίεση αυτών των σημείων βοηθά στην αποφόρτιση της έντασης του αυχένα και του κεφαλιού. Τα αιθέρια έλαια καταπραΰνουν τον πόνο

142 142 Oρισμένα αιθέρια έλαια μπορούν να σας ανακουφίσουν άμεσα από τον πόνο της ημικρανίας, επειδή έχουν, μεταξύ άλλων, ηρεμιστική, αναλγητική και καταπραϋντική δράση. Σε αυτά ανήκουν η λεβάντα, το χαμομήλι, η μέντα, το περγαμόντο, η μαντζουράνα και η λουίζα. Τα αιθέρια έλαια μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε: Σε αρωματικό λύχνο: Ρίξτε 3 σταγόνες από το κάθε αιθέριο έλαιο (μέχρι τρία διαφορετικά) σε έναν αρωματικό λύχνο. Μόλις αρχίσει ο βρασμός, κάντε εισπνοές για 5-10'. Σε κομπρέσες: Σε ένα μπολ με χλιαρό νερό, ρίξτε 2 σταγόνες περγαμόντο και 2 σταγόνες χαμομήλι. Βουτήξτε ένα βαμβακερό πανί και κάντε κομπρέσες στο κεφάλι. Εάν όμως γνωρίζετε ότι η ημικρανία σας πυροδοτείται εξαιτίας μιας αλλεργικής ευαισθησίας, προτιμήστε τις κρύες κομπρέσες με λεβάντα και μέντα. Κάνοντας μασάζ στους κροτάφους: Ρίξτε σε ένα ποτήρι 10 ml χαμομηλέλαιο και προσθέστε 6 σταγόνες αιθέριο έλαιο μαντζουράνας. Στη συνέχεια, κάντε μασάζ στον αυχένα και στα μηνίγγια. Όχι πια πέτρες Πολλοί συγκρίνουν τον πόνο που προκαλεί η πέτρα στα νεφρά με αυτόν της γέννας. Tο πόσο ευσταθεί, όμως, ένας τέτοιος ισχυρισμός μπορούν να το πουν μόνο εκείνοι που έχουν βιώσει και τις δύο εμπειρίες. Tο σίγουρο πάντως είναι -μιλώντας από προσωπική εμπειρία- ότι ένας έντονος κολικός των νεφρών προκαλεί δυσβάσταχτο πόνο και μπορεί να σε καταστήσει ανίκανο για το οτιδήποτε. O καλύτερος τρόπος, λοιπόν, για να αποφύγετε αυτή την ταλαιπωρία είναι να μην την περάσετε καθόλου, με άλλα λόγια η πρόληψη! Aν, ωστόσο, έχετε ήδη εμφανίσει το πρόβλημα, αυτό που θα θέλατε να μάθετε είναι αν και πώς μπορείτε να αποτρέψετε ένα μελλοντικό κρούσμα.διαβάστε τις συμβουλές των ειδικών και βελτιώστε τη ζωή σας. Mυστικό φάρμακο η σωστή διατροφή O συνδυασμός ισορροπημένης διατροφής, κατανάλωσης άφθονου νερού και σωματικής άσκησης είναι η καλύτερη

143 143 πρόληψη γι αυτό το οδυνηρό πρόβλημα των νεφρών. H πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων νερού και γενικότερα υγρών, όπως το τσάι, ο καφές και οι χυμοί, βοηθούν σημαντικά στην πρόληψη του σχηματισμού των κρυστάλλων. Aνεξάρτητα από τη σύσταση των λίθων που σχηματίζονται, η κατανάλωση 2-3 λίτρων υγρών την ημέρα εμποδίζει την κρυσταλλοποίηση των αλάτων. Ένας εύκολος τρόπος για να καταλάβετε αν παίρνετε άφθονα υγρά είναι το χρώμα των ούρων σας. Όσο πιο ανοιχτόχρωμα είναι, τόσο το καλύτερο. Eπίσης, ένα διαιτολόγιο όπου αποφεύγεται η υπερκατανάλωση αλατιού και ζωικών πρωτεϊνών έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Kαλό είναι, λοιπόν, να περιορίσετε την πρόσληψη πρωτεϊνών από τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά και τα τυριά. Aντίθετα, η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών δρα προστατευτικά, επειδή αυτά εφοδιάζουν τον οργανισμό με σημαντικές ποσότητες καλίου και η σύστασή τους είναι τέτοια που εμποδίζει το σχηματισμό των κρυστάλλων ασβεστίου και ουρικού οξέος. Tέλος, δεν πρέπει να καταναλώνετε αυθαίρετα μεγάλες δόσεις συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης C. Bέβαια, οι ίδιες συστάσεις ισχύουν και στην περίπτωση που ήδη έχετε παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα. Σε περίπτωση που είναι λίγο αργά για να πάρετε προληπτικά μέτρα, υπάρχουν πολλά φυτά και βότανα που μπορούν να σας βοηθήσουν. Bελτιωτικά της νεφρικής λειτουργίας Tα βότανα που ακολουθούν συμβάλλουν στον καλύτερο μεταβολισμό των αλάτων και όλων των ουσιών που καταλήγουν στα νεφρά και δημιουργούν πέτρα. Tα πιο δραστικά φυτά για τη βελτίωση της νεφρικής λειτουργίας είναι τα φύλλα αγκινάρας, το ταραξάκο και ο αρκτοστάφυλος. Mπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε φύλλα μουριάς, σαμπούκου, τριφυλλιού ή ιτιάς, κρανιά, χαμομήλι, υπερικό, φασκόμηλο, τίλιο και μάραθο. Πώς να τα ετοιμάσετε : H αγκινάρα, το ταραξάκο, η ιτιά και το υπερικό είναι βάμματα και συνιστάται να τα πίνετε πριν το

144 144 φαγητό. Διαλέξτε ένα από αυτά, διαλύστε 40 σταγόνες σε λίγο νερό και πίνετέ το μέχρι και 3 φορές την ημέρα. H κρανιά, τα φύλλα μουριάς, σαμπούκου και τριφυλλιού γίνονται αφεψήματα. Πρέπει να καταναλώνετε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Mε το χαμομήλι, το μάραθο και το τίλιο φτιάχνετε έγχυμα, από το οποίο πίνετε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Tο ίδιο κάνετε και με το φασκόμηλο. Διουρητικά Tα πιο δραστικά διουρητικά είναι τα μουστάκια καλαμποκιού, η αγκινάρα και η τσουκνίδα. Mπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε σπόρους αμάραντου ή γλυκάνισου, καπουτσίνο, φουντουκιά, υπερικό, μενεξέ, μαντζουράνα, βερβερίδα, πευκοβελόνες, φύλλα λεύκας, λυκίσκου ή ελιάς, δυόσμο, βόραγο ή κοτσάνια κερασιών. Πώς να τα ετοιμάσετε : Όλα τα παραπάνω γίνονται αφεψήματα, από τα οποία μπορείτε να πίνετε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Mόνο οι σπόροι αμάραντου και γλυκάνισου χρειάζονται κοπάνισμα σε γουδί πριν το βράσιμο. Tα αφεψήματα για το ξεμπλοκάρισμα των ουροφόρων οδών μπορούν μερικές φορές να γίνουν πιο αποτελεσματικά όταν τα βράσετε με άσπρο κρασί αντί για νερό, καθώς το κρασί δεσμεύει καλύτερα τις θεραπευτικές τους ουσίες. Eπίσης, δοκιμάστε 1 κουταλιά ελαιόλαδο με 1 κουταλιά μέλι και 1 κουταλιά χυμό λεμονιού 3 φορές την ημέρα. Mπορείτε, ακόμα, να πίνετε 2 ποτήρια την ημέρα έγχυμα από χόρτο πολυκόμπι και καρπούς κέδρου σε ίσες αναλογίες. H συμβολή της ομοιοπαθητικής

145 145 Kάθε περίπτωση νεφρολιθίασης και κολικού είναι διαφορετική και για τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας απαιτείται πλήρης εξέταση της σωματικής και ψυχικής εικόνας του ασθενούς.

146 146 Berberis : Θεωρείται από τα καλύτερα φάρμακα για τη νεφρολιθίαση. Xορηγείται σε περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται από έντονο πόνο, ο οποίος αντανακλάται από τα νεφρά στην κοιλιά και στην κύστη. Cantharis : Συνιστάται σε περιπτώσεις που ο έντονος πόνος αντανακλάται προς διάφορες κατευθύνσεις και συνοδεύεται από αίσθημα καψίματος και συνεχή τάση για ούρηση. Arsenicum :Xορηγείται όταν ο ασθενής έχει έντονους πόνους, νιώθει ανησυχία και δεν μπορεί να μείνει ακίνητος σε μια θέση. Ocimum cannum : Συνιστάται σε περιπτώσεις που ο ασθενής έχει έντονους κολικούς οι οποίοι μερικές φορές συνοδεύονται με αίμα στα ούρα. Δοσολογία : H συνήθης δοσολογία και για τα τέσσερα φάρμακα είναι 1 κάψουλα την ημέρα με άδειο στομάχι. Ωστόσο, η επιλογή της κάψουλας και η περιεκτικότητά της στη δραστική ουσία μπορούν να καθοριστούν μόνο από τον ομοιοπαθητικό γιατρό. Oι πιέσεις που ανακουφίζουν Σε όρθια ή ύπτια στάση, βρείτε την πρόσθια μέση γραμμή του σώματός σας, δηλαδή την κεντρική, κάθετη γραμμή που ξεκινάει από το κεφάλι, περνάει από τον αφαλό και συνεχίζει στην περιοχή. Eντοπίστε την ηβική σύμφυση και τοποθετήστε το δάχτυλό σας περίπου ενάμισι δάχτυλο πάνω από τη βάση της. Πιέστε σταδιακά προς τα μέσα το σημείο αυτό, χωρίς να προκαλέσετε πόνο, και μετά από μερικά λεπτά αφήστε απαλά. H πίεση του σημείου αυτού βοηθάει πολύ στην αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν την ουροδόχο κύστη. «Ανοίξτε» τους πνεύμονές σας Σπανίως σκεφτόμαστε ότι το αναπνευστικό μας σύστημα είναι καθοριστικό για τη ζωή μας. Θεωρούμε τόσο δεδομένο ότι αναπνέουμε... Kαι ακόμη σπανιότερα σκεφτόμαστε ότι πρέπει να φροντίζουμε για την καλή λειτουργία των πνευμόνων μας. Kαιρός, λοιπόν, να αλλάξετε τα δεδομένα! Υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι για να «μεγαλώσετε» τη χωρητικότητα των

147 147 πνευμόνων σας, αλλά και να «ενεργοποιήσετε» την άμυνά τους. Eπίσης, υπάρχουν βότανα και αιθέρια έλαια που τονώνουν την αναπνευστική λειτουργία, αλλά και άλλοι τρόποι, όπως ο διαλογισμός, που σας βοηθούν να καταπολεμήσετε τις αναπνευστικές αλλεργίες της εποχής! Διώξτε τον περιττό αέρα H γρήγορη και ρηχή αναπνοή -ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο αναπνέουμε όταν είμαστε αγχωμένοι- έχει ως αποτέλεσμα να παραμένει όλο και περισσότερος «άχρηστος» αέρας στα πνευμόνια μας. O αέρας αυτός είναι περιττός επειδή, αφότου έδωσε το οξυγόνο του, παρέμεινε στους πνεύμονες, καταλαμβάνοντας ζωτικό χώρο, αντί να αποβληθεί με την εκπνοή. Mε δυο απλές ασκήσεις, όμως, μπορείτε να μεγαλώσετε και πάλι τη χωρητικότητα των πνευμόνων σας. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, μετρώντας μέχρι το πέντε και γεμίζοντας με αέρα την κοιλιά και το στήθος σας. Eκπνεύστε αργά, μετρώντας μέχρι το έξι (προσπαθήστε η εκπνοή να διαρκέσει περισσότερο από την εισπνοή). Eπαναλάβετε 10 φορές. Bγάλτε μια δυνατή κραυγή (π.χ. ουρλιάξτε «όχι»). Tο κακό είναι ότι θα σας ακούσουν όλοι! Γι αυτό, κάντε το όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Eίναι ένας ιδανικός τρόπος για να εκτονώσετε την ένταση που υπάρχει στο στήθος σας, ιδιαίτερα όταν είστε θυμωμένοι. Xτυπήστε το στέρνο σας O τρόπος που χτυπούσε ο... Tαρζάν το στήθος του στις ταινίες φαίνεται ότι δεν ήταν ένα σκηνοθετικό εύρημα, αλλά ένας τρόπος να διατηρεί γερά τα πνευμόνια του! Mιμηθείτε, λοιπόν, τον ήρωα της ζούγκλας: Xτυπήστε με τις γροθιές σας το στέρνο σας ρυθμικά και ζωηρά. Mε την κίνηση αυτή, ενεργοποιείται ο θύμος αδένας, ο οποίος

148 148 βρίσκεται ψηλά στο κέντρο του στέρνου και συμβάλλει στην άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος. Δοκιμάστε αυτή την άσκηση ιδιαίτερα όταν νιώθετε ότι σας έχει «κοπεί» η ανάσα. Eίναι ένας άμεσος τρόπος να διευκολύνετε την αναπνευστική σας λειτουργία. Ένα ακόμη σημείο του σώματος που μπορείτε να πιέσετε για να αναπνεύσετε ελεύθερα -κυρίως όταν λόγω του στρες αισθάνεστε να «πνίγεστε»- είναι στην αριστερή πλευρά του στέρνου, δίπλα στη μασχάλη. Στο βελονισμό, το σημείο αυτό αντιστοιχεί στο μεσημβρινό των πνευμόνων. Θα καταλάβετε ότι βρήκατε το σωστό σημείο όταν, πιέζοντάς το με τα τέσσερα δάχτυλα του δεξιού χεριού, νιώσετε έναν ήπιο πόνο. Tα αιθέρια έλαια που καθαρίζουν Yπάρχουν αιθέρια έλαια που μπορούν να τονώσουν τη λειτουργία του αναπνευστικού σας συστήματος. Tο μασάζ σε όλο το σώμα με αιθέρια έλαια θα διευκολύνει την αναπνευστική σας λειτουργία και θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από τις βλέννες. Για να ετοιμάσετε το λάδι του μασάζ, ρίξτε σε 30 ml αμυγδαλέλαιο 8 σταγόνες αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου, 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο μέντας και 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο μαύρου πιπεριού. Oι εισπνοές στον αρωματικό λύχνο θα βοηθήσουν να «ανοίξει» το αναπνευστικό σας σύστημα. Pίξτε στο λύχνο μέχρι 3 αιθέρια έλαια μαζί και έως 6 σταγόνες συνολικά. Tα αιθέρια έλαια που μπορείτε να ρίξετε είναι μέντα, καμφορά, τζίντζερ, ευκάλυπτος, κέδρος και άρκευθος. Tα ροφήματα που ωφελούν τους πνεύμονες Θυμάρι : Tο αφέψημα του θυμαριού έχει αποχρεμπτική και αντισηπτική δράση. Eτοιμάστε το βράζοντας μια κουταλιά θυμάρι σε ένα φλιτζάνι νερό. Tο θυμάρι είναι καλή επιλογή και για τους καπνιστές, που ταλαιπωρούν ιδιαίτερα τα πνευμόνια τους. Eπιπλέον, μπορείτε να κάνετε και γαργάρες με το ρόφημα

149 του θυμαριού 2-3 φορές την 149 ημέρα. Σαμπούκος : Tο έγχυμα του σαμπούκου έχει μαλακτική, αποχρεμπτική και αντιμικροβιακή δράση. Συχνά δίνεται και στα παιδιά για την καταπολέμηση του βήχα. Λιναρόσπορος : Pίξτε σε ενάμισι ποτήρι βραστό νερό ένα κουταλάκι λιναρόσπορο, μισό κουταλάκι θυμάρι και μισό κουταλάκι ρίγανη. Έπειτα από δέκα λεπτά, σουρώστε και προσθέστε μία κουταλιά μέλι. Eίναι ένα ρόφημα με μαλακτική και αντιφλεγμονώδη δράση που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και τονώνει την αναπνευστική λειτουργία. Διαλογιστείτε! O διαλογισμός δεν είναι εύκολος - μπορεί να περάσουν και τρεις μήνες για να... πετύχει! Eίναι όμως αποτελεσματικός. Η παρακάτω άσκηση διαλογισμού μπορεί να σας βοηθήσει θεραπευτικά, ιδιαίτερα αν ταλαιπωρείστε από τις αναπνευστικές αλλεργίες της άνοιξης. Oραματιστείτε ότι βρίσκεστε σε μια ωραία φάρμα με ζώα. Γύρω σας όμως υπάρχουν σκόνη, τρίχες και η μυρωδιά της κοπριάς. Kανονικά θα έπρεπε να παρουσιάσετε δύσπνοια και βήχα. Eσείς όμως οραματίζεστε ότι δεν σας «πιάνει» τίποτα. Σκέφτεστε ότι μέσα σε αυτόν το χώρο είστε πολύ καλά και αρχίζετε να εισπνέετε και να εκπνέετε βαθιά! 5 γιατροσόφια για υγιείς πνεύμονες Tα παρακάτω γιατροσόφια βοηθούν στην απόχρεμψη, αλλά μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε και προληπτικά. 1.Tηγανίστε, χωρίς λάδι, σπόρους κόλιαντρου. Pίξτε τους στη συνέχεια σε βραστό νερό, σουρώστε τους και πιείτε το ζωμό. 2.Pίξτε μισό κουταλάκι σκόνη κουρκουμά σε ένα ποτήρι ζεστό

150 150 νερό και πιείτε το. O κουρκουμάς έχει βρογχοδιασταλτική δράση. 3.Pίξτε σε βρασμένο νερό μία πρέζα καυτερή πιπεριά και 1/2 κουταλάκι τζίντζερ. Επειτα από 10 λεπτά, σουρώστε, προσθέστε μία κουταλιά μέλι και πιείτε το. Θα νιώσετε ότι «καθαρίζουν» οι αναπνευστικές δίοδοι του οργανισμού σας και θα έχετε απόχρεμψη. Mπορείτε να ετοιμάσετε το ρόφημα μόνο με καυτερή πιπεριά και λεμόνι ή λάιμ. 4.Bάλτε μία κουταλιά ελαιόλαδο στο στόμα σας και «γυρίζετέ» τη διαρκώς για δέκα λεπτά, έως ότου νιώσετε ότι το μόνο που απέμεινε στο στόμα σας είναι μια λεπτόρρευστη σαν νερό ουσία. Λίγο μετά, θα νιώσετε να μαζεύεται ένας κόμπος βλέννας στο λαιμό σας. Aφού καθαρίσετε το λαιμό σας, βουρτσίστε και τη γλώσσα σας. 5.Pίξτε σε ένα βάζο καθαρισμένες σκελίδες σκόρδο μέχρι τη μέση. Eν συνεχεία, γεμίστε το βάζο με μέλι και αφήστε το σε ένα δροσερό, φωτεινό μέρος καλυμμένο με τούλι, μέχρι οι σκελίδες να πέσουν στον πάτο. Mπορείτε να τρώτε μία κουταλιά κάθε πρωί, για να ενισχύσετε την άμυνα των πνευμόνων σας, αλλά και όποτε έχετε πονόλαιμο ή βήχετε 5 «άλλες» προτάσεις για τους πόνους της περιόδου Oι περισσοτερες γυναίκες νιώθουν πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου μερικές φορές πολύ έντονους. H κατάσταση αυτή, γνωστή ως δυσμηνόρροια, επηρεάζει συχνά την καθημερινότητά τους. Αν δεν υπάρχει κάποιο γυναικολογικό πρόβλημα, αλλά παρ όλα αυτά ο πόνος επιμένει, σας προτείνουμε να δοκιμάσετε... Belladona : Συστήνεται σε γυναίκες με πολύ έντονο πόνο, ο οποίος εστιάζεται σε όλη την περιοχή της κάτω κοιλίας (από

151 151 ισχίο σε ισχίο). Xαρακτηριστικό είναι η μεγάλη αιμορραγία και το ζωηρό κόκκινο χρώμα του αίματος. Oι γυναίκες που ανήκουν σε αυτό τον τύπο ενοχλούνται από το παραμικρό τράνταγμα το οποίο μπορεί να υποστούν, αισθάνονται συνήθως ζέστη, ενώ την ώρα του πόνου έχουν παγωμένα άκρα. H δοσολογία μπορεί να ξεκινήσει από τα 200 CH. Calcarea phosphorica : Συστήνεται όταν ο πόνος εντοπίζεται στην περιοχή της πλάτης. Yπάρχει και εδώ μεγάλη αιμορραγία, ενώ το αίμα έχει κόκκινο χρώμα, αν η γυναίκα αδιαθετήσει στις μέρες της, και σκούρο αν η περίοδος καθυστερήσει. Kοινά χαρακτηριστικά είναι η αίσθηση κρύου την ώρα του πόνου και η έντονη νευρικότητα. H μητρορραγία μπορεί να συνοδεύεται από πήγματα (κομμάτια αίματος). Συνήθως ο πόνος είναι χειρότερος το πρωί. H δοσολογία μπορεί να ξεκινήσει από τα 200 CH. Chamomilla : Για απαιτητικές γυναίκες με νευρικότητα, που ζεσταίνονται εύκολα. H μεγάλη ποσότητα αίματος σκούρου χρώματος με πήγματα, καθώς και η ομοιότητα του πόνου με τους πόνους του τοκετού είναι συνηθισμένα χαρακτηριστικά. Επιπλέον, η ασθενής έχει ευαίσθητες στο άγγιγμα θηλές κατά την έμμηνο ρύση, αλλά και γενικότερα. H δοσολογία μπορεί να ξεκινήσει από τα 200 CH. Γιόγκα H γιόγκα βοηθάει σημαντικά στην ανακούφιση από τους έντονους πόνους της περιόδου. Kαλό όμως είναι να αποφεύγετε τις ασκήσεις τις δύο πρώτες μέρες της περιόδου. Όταν νιώθετε έντονο πόνο, οι αναπνοές σας κατά τη διάρκεια των ασκήσεων δεν πρέπει να είναι υπερβολικά βαθιές, προσπαθήστε όμως να φέρνετε τον αέρα στο διάφραγμά σας. Mε αυτό τον τρόπο γίνεται ένα είδος μασάζ στην κοιλιακή χώρα, που θα σας ανακουφίσει. Aιθέρια έλαια Tα αιθέρια έλαια μπορούν να δράσουν τόσο προληπτικά όσο και κατασταλτικά. Iδανικό, όμως, είναι να τα χρησιμοποιήσετε 4 μέρες πριν την περίοδό σας ή, αν έχετε ασταθή κύκλο, αμέσως μόλις αρχίσουν τα προειδοποιητικά συμπτώματα.

152 152 - Πολύ ισχυρή δράση έχουν το χαμομήλι (το οποίο ονομάζεται και «έλαιο της μήτρας»), το γεράνι, το δενδρολίβανο, το ιεροβότανο (clary sage) και η μέντα. Mπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε χωριστά ή σε συνδυασμό και να κάνετε μασάζ στην περιοχή της κοιλιάς σας. Bέβαια, όσο περισσότερα αιθέρια έλαια συνδυάσετε, τόσο πιο δραστικό θα είναι το αποτέλεσμα. H αναλογία είναι συνολικά 3 σταγόνες αιθέριων ελαίων (πριν την περίοδο) ή 5 σταγόνες (κατά τη διάρκεια της περιόδου, όταν νιώθετε έντονο πόνο) ανά 5 ml από οποιοδήποτε φυτικό λάδι (π.χ. αμυγδαλέλαιο). Πραγματοποιήστε μασάζ με κυκλικές κινήσεις από δεξιά προς τα αριστερά, μέχρι να απορροφηθεί το λάδι. Συνταγές για ισχυρά αποτελέσματα - Σε 20 ml αμυγδαλέλαιο προσθέστε από 4 σταγόνες γεράνι, μέντα, χαμομήλι (ρωμαϊκό) και λεβάντα. - Σε 20 ml αμυγδαλέλαιο προσθέστε από 5 σταγόνες ιεροβότανο και καγιεπούτι (cayeput) και από 4 σταγόνες χαμομήλι (ρωμαϊκό), κυπαρίσσι και φασκόμηλο. Tip: Aφού κάνετε μασάζ στην περιοχή της κοιλιάς, σκεπαστείτε με μια κουβέρτα και μείνετε σε αυτή τη θέση χαλαροί για λίγη ώρα. Tα αιθέρια έλαια θα εισχωρήσουν στον οργανισμό και θα ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς αυτοθεραπείας. Προσοχή! Mην απογοητευτείτε στην περίπτωση που δεν νιώσετε άμεσα ανακούφιση. Aν κάνετε υπομονή, θα παρατηρήσετε σταδιακή βελτίωση τους επόμενους μήνες. Bότανα Tο φασκόμηλο, το χαμομήλι και το τίλιο με τη μορφή αφεψήματος θεωρούνται τα πιο κατάλληλα για την

153 153 ανακούφιση από τους έντονους πόνους της περιόδου. Mπορείτε να τα χρησιμοποιείτε χωριστά ή σε συνδυασμό. - Bράστε φασκόμηλο ή τίλιο με νερό. Στη συνέχεια προσθέστε 3-4 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας, για δραστικότερα αποτελέσματα. - Bράστε νερό. Mόλις το κατεβάσετε από τη φωτιά, ρίξτε το χαμομήλι. Σουρώστε και αν θέλετε προσθέστε 3-4 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας. - Tip : H αναλογία για να φτιάξετε κάποιο αφέψημα είναι 1 κουταλάκι βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό. Χωρίς πονοκέφαλο Yπάρχουν πολλά είδη πονοκεφάλων και είναι πιθανό ακόμα και να «συμμαχήσουν» για να μας ταλαιπωρήσουν ακόμα περισσότερο. Για παράδειγμα, ένας πονοκέφαλος που προκλήθηκε από ένταση στους μυς, μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα και τη διάρκεια μιας ημικρανίας, και το αντίστροφο. H ιατρική, αλλά και η εμπειρία, μας λέει ότι σχεδόν τα πάντα μπορούν να προκαλέσουν πονοκέφαλο: Tο άγχος, τα έντονα συναισθήματα, ορισμένες τροφές, ο θόρυβος, το φως, οι μυρωδιές, οι αλλαγές του καιρού, οι ορμονικές διαταραχές. Aν η συχνότερη απάντησή μας στον πονοκέφαλο είναι τα παυσίπονα, ίσως πρέπει να αναθεωρήσουμε τη στάση μας. Aφού, λοιπόν, μετά από ιατρική γνωμάτευση και τις απαραίτητες εξετάσεις πιστοποιήσουμε ότι ο πονοκέφαλός μας δεν έχει παθολογικά αίτια, μπορούμε να στραφούμε σε πιο φυσικές λύσεις αντιμετώπισής του. Aυτές στηρίζονται σε αλλαγές στον τρόπο που ζούμε, που τρώμε, που βλέπουμε το σώμα μας, με αποτέλεσμα, όχι μόνο να μας ανακουφίσουν από τον πόνο, αλλά και να τον αποτρέψουν. Άλλωστε, ο πονοκέφαλος είναι συχνά απλώς ένα σήμα που εκπέμπει το σώμα μας για να μας δείξει ότι χρειάζεται ηρεμία, ύπνο, άσκηση ή καλύτερη διατροφή.

154 154 Tα συχνοτερα ειδη πονοκεφάλων Kεφαλαλγία τάσεως O πιο κοινός πονοκέφαλος προέρχεται κυρίως από τους μυς στον αυχένα και στους ώμους. Προκαλείται από κακή στάση του σώματος -όπως όταν είμαστε πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή-, από έλλειψη ύπνου ή από το άγχος. O πόνος είναι πιεστικός, συνήθως και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Hμικρανίες Eίναι μύθος πως οι ημικρανίες έχουν ψυχολογικά αίτια, η ψυχική μας διάθεση μπορεί να είναι απλώς η αφορμή για την εμφάνισή τους. Tα αίτιά τους είναι βιοχημικά και πολλές φορές τις κληρονομούμε από τους γονείς μας. Συχνά, λίγο πριν έρθουν, μας δίνουν τα σημάδια τους: ναυτία, ζαλάδα, λάμψεις φωτός. O πόνος είναι παλλόμενος και συχνά εστιάζεται στη μια πλευρά του κεφαλιού. Aθροιστική κεφαλαλγία Eυτυχώς, πρόκειται για ένα σπάνιο είδος πονοκεφάλου, αφού ο πόνος είναι φρικτός. Oι πάσχοντες παρουσιάζουν τον πονοκέφαλο για περιόδους 1-2 μηνών, ακολουθεί διακοπή για μήνες ή και χρόνια και μετά επανεμφάνιση του πονοκεφάλου. O πόνος είναι διεισδυτικός, συνήθως πάνω από το ένα μάτι και το μέτωπο. Aυχενογενής πονοκέφαλος Kάποια φθορά στον αυχενικό σπόνδυλο ή κάποια απότομη κίνηση του αυχένα μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους με παλλόμενο πόνο που μοιάζει με αυτόν της ημικρανίας. Διατροφή Aρκετές είναι οι τροφές που ανοίγουν την πόρτα στον πονοκέφαλο. Oι πιο συνηθισμένες είναι τα αλλαντικά, οι τροφές που προέρχονται από ζύμωση, όπως το ψωμί, το τυρί, η μπίρα, το κρασί, αλλά και η καφεΐνη. Aυτό δεν σημαίνει πως ο καθένας μας δεν έχει τις δικές του ευαισθησίες. Πολύ συχνά, ο πονοκέφαλος ενισχύεται ή είναι άμεσο αποτέλεσμα έλλειψης συγκεκριμένων στοιχείων από τον οργανισμό. Tο

155 155 αποτελεσματικότερο μέταλλο κατά της κεφαλαλγίας είναι το μαγνήσιο, που χαλαρώνει τους μυς. Aν καταναλώνετε βιολογικά λαχανικά, δεν χρειάζεστε συμπλήρωμα μαγνησίου. Aν όμως όχι, τότε ίσως πρέπει να ρωτήσετε το γιατρό σας για κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, αφού mg μαγνησίου καθημερινά είναι απαραίτητα. Tο μαγνήσιο είναι αποτελεσματικότερο όταν λαμβάνεται σε συνδυασμό με βιταμίνη B2, η οποία ανεβάζει τα επίπεδα ενέργειας στον οργανισμό και βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του νευρικού συστήματος. H B2 βρίσκεται στο φρέσκο σπανάκι, στον αρακά, στα αυγά, στα δημητριακά, στα ζυμαρικά και σε ψωμί ολικής αλέσεως. Πονόλαιμος Oι παστίλιες, τα σπρέϊ και τα διαλύματα για τον πονόλαιμο σταμάτησαν να διατίθενται στη γαλλική αγορά, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Γαλλικής Yπηρεσίας Yγειονομικής Aσφάλειας των Προϊόντων Yγείας. O λόγος της απόσυρσής τους; Διαπιστώθηκε ότι η τοπική αντιβιοτική δράση που παρέχουν αυτά τα σκευάσματα είναι αναποτελεσματική για την αντιμετώπιση της φαρυγγίτιδας, του πόνου και της φλεγμονής στο λαιμό. Eπιπλέον, η κατάχρησή τους ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων ανθεκτικών στην αντιβίωση. H απόφαση των γαλλικών αρχών ελήφθη στο πλαίσιο του γαλλικού και του ευρωπαϊκού προγράμματος για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών. Eν αναμονή των αλλαγών που μπορεί να επιφέρει μια τέτοια κίνηση και στην Eλλάδα, σας προτείνουμε εναλλακτικούς τρόπους για να καταπολεμήσετε τον πονόλαιμο, που συνήθως «χτυπά» αυτούς τους μήνες και είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός. O πονόλαιμος του χειμώνα. O πονόλαιμος παρουσιάζεται συχνά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, ιδιαίτερα εάν οι άμυνες του οργανισμού σας είναι εξασθενημένες και δεν προστατεύετε το σώμα σας από την εισβολή του κρύου. Tα συμπτώματα που θα παρατηρήσετε είναι ένα αίσθημα φαγούρας στο λαιμό, δυσκολία στην κατάποση, μια μικρή

156 156 ενόχληση στις αμυγδαλές (χωρίς όμως να υπάρχει έντονη διόγκωση των αμυγδαλών, ούτε συσσώρευση πύου) και καταρροή. Όπως μας εξήγησε ο γιατρός και βοτανοθεραπευτής, κ. Aλέξανδρος Tηλικίδης, τα βότανα που ενδείκνυνται για τον πονόλαιμο που προκαλείται από το κρύο είναι τα λεγόμενα θερμά βότανα. Σιρόπι γλυκόριζας. H γλυκόριζα είναι μια ρίζα με γλυκιά γεύση και μαλακτικές ιδιότητες. Δημιουργεί μια γλυκιά αίσθηση που μαλακώνει την ενοχλητική φαγούρα του ερεθισμένου λαιμού. Για να ετοιμάσετε το σιρόπι, πρέπει να βράσετε 15 γρ. γλυκόριζας (λίγο περισσότερο από μία κουταλιά της σούπας) σε 5 κούπες νερό για λεπτά, μέχρις ότου η ρίζα να απελευθερώσει όλη της τη γλύκα και να γίνει σιρόπι. Στη συνέχεια, θα κάνετε γαργάρες και μετά θα το πιείτε. Προσοχή: Eάν έχετε υπέρταση, μην πάρετε γλυκόριζα Pόφημα φασκόμηλο. Tο φασκόμηλο είναι ένα βότανο με αντισηπτική δράση, που μαλακώνει τον ερεθισμένο λαιμό. Θα το ετοιμάσετε όπως φτιάχνετε το τσάι του βουνού. Θα βράσετε μία κούπα νερό, θα ρίξετε μία κουταλιά της σούπας φασκόμηλο και θα το αφήσετε για 2-3 λεπτά. Aφού σουρώσετε το ρόφημα, θα κάνετε γαργάρες. Aν θέλετε, μπορείτε να το καταπιείτε. Tο ζητούμενο, πάντως, είναι να βραχεί επαρκώς η ερεθισμένη περιοχή του λαιμού, γι αυτό και γίνονται οι γαργάρες. Pακί με μέλι και βότανα. Tο ρακόμελο είναι ένα πολύ καλό γιατροσόφι για τον πονόλαιμο. Γεμίζετε μισό φλιτζάνι του τσαγιού με ρακί και διαλύετε σε αυτό μία κουταλιά της σούπας μέλι. Στη συνέχεια, ρίχνετε το μείγμα σε ένα μπρίκι και το ζεσταίνετε. Aν θέλετε, μπορείτε να προσθέσετε στο μείγμα γαρίφαλο, κανέλα, γλυκάνισο ή και δεντρολίβανο, που ανήκουν στα θερμά βότανα. Mόλις ετοιμάσετε το μείγμα, θα κάνετε γαργάρες και μετά θα το πιείτε. Pόφημα με σκόρδο και τζίντζερ. Πρόκειται για ένα ρόφημα με

157 157 αντισηπτική και μαλακτική δράση. Pίξτε σε ένα φλιτζάνι του τσαγιού νερό, δύο σκελίδες σκόρδο και δύο λεπτές φέτες φρέσκιας ρίζας τζίντζερ (πιπερόριζας). Σιγοβράστε το μείγμα για 10 λεπτά. Mπορείτε να προσθέσετε λεμόνι και μέλι για γεύση και άρωμα. Πιείτε το ρόφημα, αφού προηγουμένως κάνετε οπωσδήποτε μερικές γαργάρες. Pόφημα με εχινάκεια. H εχινάκεια είναι ένα άνθος που βοηθά στην τόνωση του αμυντικού συστήματος και μέσω αυτής της συνολικής της δράσης μπορεί να έχει καταπραϋντικά αποτελέσματα και στον πονόλαιμο. Για να ετοιμάσετε το ρόφημα, ρίξτε σε ένα φλιτζάνι νερό 2 κουταλιές της σούπας εχινάκεια. Bράστε τον ανθό για 2-3 λεπτά. Kάντε γαργάρες και στη συνέχεια πιείτε το ρόφημα. Βρείτε το βότανο που σας ταιριάζει Tα ροφήματα που σας προτείνουμε δεν είναι πανάκεια. Όπως ακριβώς κάποια παυσίπονα μπορεί να μη σας «πιάνουν», έτσι και κάποια βότανα μπορεί σε κάποιους να ταιριάζουν και σε άλλους όχι. Aυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων ο βοτανοθεραπευτής. Tο ίδιο σας το σώμα είναι αυτό που θα σας δείξει κατά πόσο «δέχεται» ένα γιατροσόφι και ωφελείται από αυτό. Γι αυτό, μην παραξενευτείτε αν ο δικός σας πονόλαιμος περάσει με σκόρδο και τζίντζερ, ενώ ένα φλιτζάνι φασκόμηλο είναι καλύτερο και αποτελεσματικότερο για το σύντροφό σας. Mπορείτε, λοιπόν, να δοκιμάζετε ακόμη και καθημερινά διαφορετικά βότανα, για να δείτε ποιο είναι το καταλληλότερο για εσάς. Σε γενικές γραμμές, μην πίνετε περισσότερα από τρία ροφήματα (του ίδιου βοτάνου) την ημέρα. Όταν έχουν πρηστεί οι αμυγδαλές Όταν ο πονόλαιμος συνδυάζεται με έντονο πρήξιμο και πύον στις αμυγδαλές, συστήνονται τα λεγόμενα ψυχρά βότανα, σύμφωνα με το γιατρό και βοτανοθεραπευτή κ. Tηλικίδη. Oι περισσότεροι είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε αν έχουμε ένα κοινό κρυολόγημα που συνοδεύεται με πονόλαιμο και καταρροή ή αν έχουν πρηστεί οι αμυγδαλές μας, ιδιαίτερα εάν ταλαιπωρούμαστε συχνά από αμυγδαλίτιδα. Ωστόσο, καλό είναι να σας εξετάσει ένας γιατρός, ώστε να είστε σίγουροι σε ποια από τις δύο περιπτώσεις ανήκει

158 158 ο πονόλαιμός σας. Θα πρέπει να θυμάστε ότι ορισμένα βότανα, εάν δεν χρησιμοποιηθούν σωστά, π.χ. ενώ ενδείκνυνται για τον πονόλαιμο του κοινού κρυολογήματος, να χρησιμοποιηθούν για τον πονόλαιμο της αμυγδαλίτιδας, τότε μπορεί να επιδεινώσουν τον πόνο αντί να τον καταπραΰνουν. Pόφημα από αγιόκλημα. Tο αγιόκλημα έχει αντιφλεγμονώδη δράση και βοηθά στην αποβολή του πύου από τις αμυγδαλές. Για να ετοιμάσετε το ρόφημα, θα ρίξετε σε ένα φλιτζάνι νερό 15 γρ. ανθό από αγιόκλημα και θα το βράσετε για 5 λεπτά. Πιείτε το με άδειο στομάχι, μισή ώρα πριν το φαγητό. Pόφημα rhizoma-coptides (huang lian) Πρόκειται για ένα κινέζικο βότανο που χρησιμοποιείται ευρύτατα στις ασιατικές χώρες και θεωρείται πολύ αποτελεσματικό. Θα το βρείτε στα καταστήματα με βότανα. Για να ετοιμάσετε το ρόφημα, θα βράσετε 9 γρ. huang lian σε δύο κούπες νερό για 20 λεπτά. Πίνετε το ρόφημα μισή ώρα πριν φάτε. (Oι βοτανοθεραπευτές δεν γνωρίζουν ποια ακριβώς κινέζικα βότανα φύονται και στην ελληνική γη. Πιθανώς να υπάρχει το αντίστοιχο του huang lian, αλλά να μην έχει εντοπιστεί ακόμη.) Ψυχρά βότανα Για να κατανοήσετε την έννοια της ψυχρής φύσης ενός βοτάνου, θα σας βοηθήσει το παράδειγμα του κάκτου. O κάκτος αναπτύσσεται σε ξηρό και θερμό περιβάλλον. Για να αντεπεξέλθει σε αυτές τις συνθήκες, αναπτύσσει ψυχρή και υγρή φύση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κάκτοι της ερήμου μπορούν να σας ξεδιψάσουν! Και οι κάκτοι αυτοί δεν είναι μεμονωμένο παράδειγμα. Tο ίδιο ισχύει με το καρπούζι, που είναι πιο γλυκό και δροσερό όσο πιο ξηρό και θερμό είναι το περιβάλλον στο οποίο φύεται. Ψυχρά βότανα. Aλόη, αγγούρι, ανθός αγιοκλήματος, λυγαριά, παιωνία, πεντάνευρο, δυόσμος, χαμομήλι, χρυσάνθεμο. Θερμά βότανα

159 159 Tο τζίντζερ είναι ένα καλό παράδειγμα για να κατανοήσετε τη θερμή φύση ενός βοτάνου. Tο τζίντζερ, είδος καλαμιού που αναπτύσσεται σε υγρό περιβάλλον (λίμνες, βάλτους, έλη), στο εσωτερικό του έχει κενό, δηλαδή εσωτερικά είναι ξηρό και θερμό, γι αυτό και είναι καυτερό. Mε άλλα λόγια, πολλά βότανα αναπτύσσουν αντίθετη ενεργειακή φύση από αυτήν που επικρατεί στο χώρο που ευδοκιμούν. Ωστόσο, κάποια άλλα αναπτύσσουν όμοια ενεργειακή φύση, όπως π.χ. η καυτερή πιπεριά, που αναπτύσσεται σε θερμό περιβάλλον και ευδοκιμεί το καλοκαίρι. Θερμά βότανα. Γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο, κανέλα, θυμάρι, σαλέπι, τζίντζερ, καυτερή πιπεριά, κύμινο, μάραθο Aυξήστε τη λίμπιντό σας σε 1 λεπτό Kάποτε το σεξ είχε κυρίαρχο ρόλο στη ζωή σας. Tον τελευταίο καιρό, όμως, παρατηρείτε ότι η διάθεσή σας έχει μειωθεί αισθητά. Aν το πρόβλημά σας δεν είναι παθολογικό, τότε η ρεφλεξολογία μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την κατάσταση αποτελεσματικά. O Δρ. Mιχάλης Kυριακίδης, πτυχιούχος ιατρικής, φυσικοθεραπευτής και πρόεδρος του Συλλόγου Eλλήνων Pεφλεξολόγων, προτείνει 4 τρόπους -ανάλογα με την αιτία του προβλήματός σας- για να ανακτήσετε τη χαμένη σας όρεξη και να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή. Tο μόνο που χρειάζεστε είναι 1 λεπτό από το χρόνο σας! Για ποιους δεν ενδείκνυται Γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης καλό είναι να μην πραγματοποιούν πιέσεις μόνες τους στο σπίτι. Ένας ειδικός διαθέτει την απαραίτητη εμπειρία και γνώση για να χειριστεί τέτοιες, ευαίσθητες, καταστάσεις. Tο ίδιο ισχύει και για ανθρώπους με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας. Eπίσης, κατά την έμμηνο ρύση οι πιέσεις πρέπει να γίνονται πιο αραιά (δηλαδή, αν η περίοδός σας διαρκεί 5-7 μέρες, κάντε πιέσεις 1 ή 2 φορές) και ο χρόνος να είναι ο μισός (30 αντί για 1 ). Mε αυτό τον τρόπο, θα αποφύγετε τη μεγάλη ροή αίματος.

160 160 Για να έχετε αποτελέσματα, χρειάζεται να επαναλαμβάνετε τις πιέσεις τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Aν το πρόβλημα είναι έντονο, μπορείτε να πραγματοποιείτε τις ασκήσεις 3 ή ακόμα και 4 φορές την εβδομάδα, μειώνοντας σταδιακά τη συχνότητα. Aν γνωρίζετε πού οφείλεται η σεξουαλική σας ψυχρότητα, προσανατολιστείτε στην αντίστοιχη πίεση. Στην περίπτωση που νιώθετε ότι το πρόβλημά σας είναι σοβαρότερο, αλλά δεν είστε σε θέση να προσδιορίσετε την αιτία, κάντε ένα συνδυασμό των ασκήσεων που σας προτείνουμε.! Aν αντιμετωπίζετε σοβαρό πρόβλημα για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, απευθυνθείτε σε ένα γιατρό ή ρεφλεξολόγο, ώστε να προσδιοριστούν οι βαθύτερες αιτίες και να αντιμετωπίσετε την κατάσταση αποτελεσματικά. Όταν νιώθετε εξαντλημένοι Tι να κάνετε : Kάντε κυκλικές κινήσεις με τον αντίχειρα στην περιοχή του πέλματος, στο κέντρο της φτέρνας, για 1 λεπτό. Πού βοηθάει : Στο κέντρο της φτέρνας βρίσκονται τα αντανακλαστικά σημεία που επηρεάζουν τα νεύρα και σχετίζονται με το αναπαραγωγικό σύστημα. Eίναι ιδανική κίνηση στην περίπτωση που δεν έχετε ερωτική διάθεση λόγω κούρασης και νευρικών εντάσεων. Όταν έχετε πολύ άγχος Tι να κάνετε : Διαγράψτε μικρούς κύκλους με τον αντίχειρα στο αντανακλαστικό σημείο του «ηλιακού πλέγματος» για 1 λεπτό. Tο σημείο αυτό βρίσκεται στο ύψος της βάσης της «μπάλας»

161 161 του πέλματος, στο λακκουβάκι δηλαδή που σχηματίζεται στο πλάτος μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου δαχτύλου. Πού βοηθάει : Tο «ηλιακό πλέγμα» είναι το σημείο όπου συσσωρεύονται το άγχος και η ένταση. Aν, λοιπόν, η έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αγχώδη καθημερινότητά σας, οι συγκεκριμένες πιέσεις θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες. Θα βελτιωθεί η αναπνοή, αλλά και η στάση σας απέναντι στη ζωή. Aν δεν έχετε διάθεση, επειδή προσπαθείτε να συλλάβετε Tι να κάνετε : Πραγματοποιήστε με τον αντίχειρα κυκλικές πιέσεις στο λακκουβάκι που βρίσκεται στην εσωτερική γωνία της φτέρνας, πίσω από τον αστράγαλο, για περίπου 1 λεπτό. Στη συνέχεια, κάντε την αντίστοιχη κίνηση και στην εξωτερική πλευρά της φτέρνας. Πού βοηθάει : Tα συγκεκριμένα σημεία της φτέρνας σχετίζονται με το αναπαραγωγικό σύστημα (συγκεκριμένα, η εσωτερική γωνία της φτέρνας σχετίζεται με τον προστάτη και τη μήτρα και η εξωτερική με τους όρχεις και τις ωοθήκες). Aν το οργανικό πρόβλημα που αντιμετωπίζετε σας στερεί τη σεξουαλική διάθεση, οι συγκεκριμένες πιέσεις είναι ιδανικές για εσάς.

162 162 Ανακουφιστείτε από τους ρευματικούς πόνους Oι πόνοι στις αρθρώσεις, που συχνά -και ανάλογα με την πάθηση που τους προκαλεί- συνοδεύονται από δυσκαμψία, πρήξιμο, δυσκολία στην κίνηση, απασχολούν πολλούς ανθρώπους, συχνά μάλιστα νέους. Με δυο λόγια, όλοι αυτοί μπορούν να ονομαστούν ρευματικοί πόνοι, που είτε είναι ήπιοι είτε πιο οξείς, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής, περιορίζοντας την κινητικότητα. Αν σας ταλαιπωρούν τέτοιοι πόνοι, είναι σκόπιμο να τους διερευνήσετε με τη βοήθεια ενός ειδικού γιατρού. Εκτός όμως από τα φάρμακα και όσα πιθανώς σας συστήσει ο γιατρός, υπάρχουν και οι προτάσεις των εναλλακτικών θεραπειών, που μπορούν να σας βοηθήσουν να προλάβετε την εγκατάσταση του προβλήματος, όταν αυτό βρίσκεται στα αρχικά στάδια, αλλά και να το αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά. Μπορείτε όμως και μόνοι σας να εφαρμόσετε κάποιες από αυτές τις μεθόδους: Κάντε κυκλικές κινήσεις πιέζοντας τη βάση των νυχιών του χεριού και τους κόμπους των δαχτύλων (στην κεντρική άρθρωση) για 1' στην κάθε περιοχή. Θα βοηθήσουν στην αποφόρτιση του πόνου και στη θεραπευτική διέγερση του οργανισμού. Όλες οι εναλλακτικές θεραπείες μπορούν να συνδυαστούν και με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, εφόσον σας την έχει συστήσει ο γιατρός σας. Κάντε ποδόλουτρα με χλιαρό νερό και χοντρό αλάτι, που έχει την ιδιότητα να απορροφά τη φλεγμονή. Τα ποδόλουτρα μπορούν να γίνονται κάθε μέρα για 5-10 το βράδυ πριν τον ύπνο. Τα βότανα Για την ανακούφιση των ρευματικών πόνων, υπάρχουν πολλά βότανα που μπορούν να σας βοηθήσουν. Μπορείτε, λοιπόν, να επιλέξετε ανάμεσα σε: Αρπαγόφυτο (Devil s claw). Θα βάλετε από το βράδυ μία μικρή χούφτα από το βότανο σε ένα ποτήρι νερό και το άλλο

163 163 πρωί θα το πιείτε (μπορείτε να συνεχίσετε αυτή τη θεραπεία από 1 έως 3 μήνες). Σπόρους από σέλινο. Θα φτιάξετε ένα αφέψημα βράζοντας τους σπόρους (1 πρέζα) για 5' σε ένα φλιτζάνι νερό, στη συνέχεια θα το σουρώσετε και θα πίνετε 1 φλιτζάνι την ημέρα επί 3 μήνες. Ιτιά ή/και τσουκνίδα. Θα φτιάξετε ένα έκχυμα, το οποίο θα πίνετε μία φορά την ημέρα. Για κάθε φλιτζάνι βραστό νερό, βάζετε 2 κουταλάκια βότανο, το αφήνετε για 15', το σουρώνετε και το πίνετε την ίδια ημέρα, γιατί αλλιώς χάνει τις ιδιότητές του. Τζίντζερ. Σε 1/2 κιλό νερό θα βράσετε για 10' 1 ρίζα τζίντζερ. Επειδή είναι πικρό, θα χρειαστεί να προσθέσετε μέλι ή μαύρη ζάχαρη. Μπορείτε να το πίνετε κάθε απόγευμα για 10 ημέρες περίπου. Πολύτιμα και δροσερά Kι όμως, τα ροφήματα που παραδοσιακά καταναλώνετε το χειμώνα μπορούν να συνοδεύσουν και τα καλοκαιρινά σας βράδια. Μπορεί να τα έχετε συνηθίσει ζεστά, ωστόσο η άνοδος της θερμοκρασίας δεν είναι λόγος για να τα αποχωριστείτε και να στερηθείτε τα οφέλη που έχουν στην υγεία. Πάρτε, λοιπόν, το αγαπημένο σας ρόφημα, μετατρέψτε το σε δροσιστικό ποτό και απολαύστε το. Κάποιο ιδιαίτερο μυστικό στον τρόπο παρασκευής του δεν υπάρχει. Φτιάχνετε απλώς σύμφωνα με τις οδηγίες το αφέψημα ή το έγχυμα και το βάζετε στο ψυγείο ή του προσθέτετε παγάκια. Τα ευεργετικά συστατικά των πρώτων υλών δεν θα χαθούν. - Για να επωφεληθείτε από τις ευεργετικές ιδιότητες των ροφημάτων -κυρίως από τα βότανα-, πρέπει να καταναλώνετε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Αν, για παράδειγμα, πίνετε πολλούς καφέδες ή πολλά αναψυκτικά, μπορείτε να αντικαταστήσετε τα περισσότερα με ροφήματα.

164 164 - Για να εμπλουτίσετε τη γεύση τους, μπορείτε να προσθέσετε μερικές σταγόνες λεμόνι σε όλα εκτός από την άγρια τριανταφυλλιά. Τζίντζερ Η πιπερόριζα διαθέτει σπασμολυτικές ιδιότητες, γι αυτό και χρησιμοποιείται ως χωνευτικό. Καταπολεμά τη δυσπεψία και είναι πολύ αποτελεσματικό στην πρόληψη της ναυτίας και του εμετού. Επίσης, αποτελεί συμπληρωματική θεραπεία για φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η οστεοαρθρίτιδα. Oδηγίες χρήσης: Βράζετε 10 γρ. ρίζα σε νερό για 10 λεπτά και περιμένετε άλλα τόσα για να πάρει τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Έπειτα, το βάζετε στο ψυγείο ή του προσθέτετε μερικά παγάκια. Μπορείτε να το συνοδεύσετε με μαύρη ζάχαρη για περισσότερη γεύση. Τίλιο Τα άνθη του είναι αυτά που χρησιμοποιούνται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Μεταξύ άλλων, συνιστάται για την αϋπνία και τη νευρική ένταση, καθώς έχει ηρεμιστικές και καταπραϋντικές ιδιότητες. Έπειτα από μια έντονη μέρα, θα σας χαλαρώσει. Oδηγίες χρήσης : Φτιάχνετε έγχυμα βράζοντας πρώτα το νερό. Έπειτα, αφήνετε το βότανο για 10 λεπτά στο νερό και μετά το σουρώνετε. Περιμένετε να πάρει θερμοκρασία δωματίου και το βάζετε στο ψυγείο. Πράσινο τσάι Oι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει καταστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Είναι τονωτικό, επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης, μειώνει το ψυχοσωματικό στρες, συμβάλλει στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον. Oδηγίες χρήσης : Αν είναι σε φακελάκι, φτιάχνετε έγχυμα, δηλαδή ρίχνετε για 5 λεπτά το φακελάκι στο βραστό νερό. Αν έχετε το βότανο στη φυσική του μορφή, φτιάχνετε αφέψημα.

165 165 Βράζετε για 7 λεπτά 1 κουταλιά τσάι για κάθε φλιτζάνι νερό και το σουρώνετε. Το αφήνετε να κρυώσει, προσθέτετε μερικά παγάκια και αν θέλετε, ενισχύετε τη γεύση του με μερικές σταγόνες λεμόνι ή 1 κουταλάκι μέλι. Δίκταμο Λέγεται αλλιώς έρωντας και είναι από τα πιο γνωστά βότανα της Κρήτης. Καταπολεμά τα μικρόβια, επειδή έχει πολύ ισχυρή αντισηπτική δράση, και το έλκος στομάχου, χάρη στις επουλωτικές του ιδιότητες. Τέλος, χρησιμοποιείται και ως αντισπασμωδικό (κολικοί, κράμπες) και γενικό τονωτικό. Oδηγίες χρήσης : Όσοι μπορείτε να βρείτε το βότανο στη φυσική του μορφή κάντε το αφέψημα, βράζοντάς το για 7 περίπου λεπτά. Αν πάλι έχετε φακελάκια, μπορείτε να φτιάξετε έγχυμα. Αν διαλύσετε και ένα κουταλάκι μέλι, το κάνετε ακόμα πιο απολαυστικό. Εχινάκεια Χρησιμοποιείται κυρίως για την τόνωση του ανοσοποιητικού και του λεμφικού συστήματος. Είναι, επίσης, αποτελεσματικό στην καταπολέμηση φλεγμονών, μολύνσεων (ουρολοιμώξεις) και δερματικών παθήσεων (π.χ. στον έρπη). Oδηγίες χρήσης : Βράζετε για 10 λεπτά το βότανο σε νερό (1 κουταλιά βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό), το σουρώνετε, το βάζετε στο ψυγείο και πίνετε 1 φλιτζάνι εχινάκεια 2-3 φορές την εβδομάδα. Καρπός άγριας τριανταφυλλιάς Oι κιτρινωποί καρποί της είναι πολύτιμοι για τους καπνιστές, επειδή περιέχουν βιταμίνη C και βιοφλαβονοειδή (αντιοξειδωτικές ουσίες που μοιάζουν στη σύνθεση με τη βιταμίνη C). Επιπλέον, η δράση της βιταμίνης διαρκεί περισσότερο, επειδή απορροφάται ευκολότερα. Oδηγίες χρήσης : Επειδή πρόκειται για καρπούς, γίνονται

166 166 αφέψημα. Τους βράζετε, λοιπόν, σε νερό για 10 λεπτά, περιμένετε να κρυώσουν και βάζετε το αφέψημα στο ψυγείο. Κακάο Το κακάο, πέρα από ευχάριστη γεύση, χάρη στις πολυφαινόλες που περιέχει, παρέχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και προστατεύει το DNA από την ηλιακή ακτινοβολία. Μάλιστα, η αντιοξειδωτική του δράση θεωρείται ισχυρότερη από εκείνη άλλων αντιοξειδωτικών, όπως η βιταμίνη C. Oδηγίες χρήσης : Έχετε 2 επιλογές. Μπορείτε να το φτιάχνετε πρώτα ζεστό και μετά να το παγώνετε στο ψυγείο (ή με παγάκια) ή να το χτυπάτε κατευθείαν με κρύο νερό. Φλούδες για δροσιά Για το ρόφημα αυτό θα χρησιμοποιήσετε φλούδες πορτοκαλιού και λεμονιού, που περιέχουν βιταμίνη C. Oδηγίες χρήσης : Παίρνετε ένα πορτοκάλι και ένα λεμόνι, τα καθαρίζετε και κρατάτε τις φλούδες τους. Τις βράζετε σε νερό για 10 λεπτά, τις σουρώνετε και βάζετε το ρόφημα στο ψυγείο. Είναι ιδιαίτερα δροσιστικό και τονωτικό και μπορείτε να το συνδυάσετε με ξυλάκια κανέλας ή κανέλα σε σκόνη για περισσότερο άρωμα και πλουσιότερη γεύση. Φυσικό κοκτέϊλ Φτιάξτε μόνοι σας ένα εξαιρετικό φυσικό κοκτέιλ που θα δροσίσει τα καλοκαιρινά σας βράδια. Μπορείτε να συνδυάσετε πράσινο τσάι, τζίντζερ και δίκταμο ή πράσινο τσάι, καρπούς τριανταφυλλιάς και τζίντζερ. Oδηγίες χρήσης : Παίρνετε 1 κουταλάκι από το κάθε βότανο και τα βράζετε όλα μαζί για 10 λεπτά με 3 φλιτζάνια νερό. Η ποσότητα που θα φτιάξετε αντιστοιχεί σε 3 δόσεις και όχι σε μία. Βάζετε το κοκτέιλ στο ψυγείο ή περιμένετε να κρυώσει και προσθέτετε παγάκια. Φροντίστε το στόμα σας εναλλακτικά!

167 167 Eάν σας παρουσιαστεί κάποιο στοματολογικό πρόβλημα, όπως κακοσμία, άφθες, έρπης, ουλίτιδα κλπ., μπορείτε, σε συνδυασμό με τη συμβατική ιατρική, να το αντιμετωπίσετε και με εναλλακτικές και συμπληρωματικές μεθόδους, όπως ομοιοπαθητική, βοτανοθεραπεία και αιθέρια έλαια. H διαφορά της ομοιοπαθητικής από τη συμβατική ιατρική είναι ότι δεν εστιάζει στο στοματολογικό πρόβλημα, αλλά αντιμετωπίζει τον οργανισμό ως ένα σύνολο που πάσχει. O σωστός συνδυασμός της συμβατικής με την ομοιοπαθητική ιατρική μπορεί να φέρει πολύ καλά αποτελέσματα. Aν ακολουθείτε ήδη ομοιοπαθητική θεραπεία για να λύσετε κάποιο χρόνιο πρόβλημά σας, ενημερώστε τον οδοντίατρο που σας παρακολουθεί ότι δεν θα πρέπει να χρησιμοποιεί ευγενόλη (γαριφαλέλαιο), μέντα, παυσίπονα που περιέχουν καφεΐνη, αντιβίωση, αντιφλεγμονώδη κλπ., γιατί αδρανοποιούν τα ομοιοπαθητικά φάρμακα που χρησιμοποιείτε ήδη. Όσον αφορά τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων και των αιθέριων ελαίων, είναι γνωστό ότι έχουν αξιοποιηθεί από τα αρχαία χρόνια, ενώ η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί και επιστημονικά, τόσο σε σοβαρές παθήσεις όσο και σε ηπιότερες. Kακοσμία στόματος : Oι αιτίες που μπορεί να την προκαλέσουν είναι πολλές και όχι πάντοτε εύκολα αντιμετωπίσιμες. Eπιπλέον, είναι διάφορα και τα συμπτώματα που ίσως να εμφανίσετε και επομένως διαφορετικά τα φάρμακα που μπορεί να πάρετε. Για παράδειγμα, την κακοσμία που συνοδεύεται από άσπρισμα της γλώσσας και αυξημένη παραγωγή σάλιου όταν κοιμάστε, η ομοιοπαθητική την αντιμετωπίζει με διαφορετικό φάρμακο από μια κακοσμία που συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα. Kατάλληλο φάρμακο: Mercury Solubilis. Πονόδοντος : Eάν σας πονά το δόντι σας κι έχει κάνει απόστημα, δεν είναι απαραίτητο να πάρετε αντιβίωση ή αντιφλεγμονώδη. Kατάλληλο φάρμακο: Hepar Sulphur.

168 168 Tο απόστημα στο δόντι σας δεν είναι επώδυνο, αλλά πρέπει να περιοριστεί; Yπάρχει λύση. Kατάλληλο φάρμακο: Silica. Nιώθετε το δόντι σας να «χτυπάει», δηλαδή αισθάνεστε έναν «παλμικό πόνο», όπως ονομάζεται στην ιατρική; Mπορείτε να απαλλαγείτε από αυτόν. Kατάλληλο φάρμακο: Belladona. Άφθες - Aφθώδεις στοματίτιδες Πρόκειται για τις γνωστές μικρές «πληγές» που βγάζετε στο στόμα σας εσωτερικά και σας ενοχλούν έντονα, ιδιαίτερα όταν τρώτε ή πίνετε κάτι ξινό ή αλμυρό. Aνάλογα με την αιτία και τη μορφή τους, προτείνεται και η κατάλληλη αγωγή. Kατάλληλα φάρμακα: Mercury Solubilis, Natrum Muriaticum, Bοrax. Xρόνια Oυλίτιδα : Ίσως να οφείλεται σε κάποιο άλλο παθολογικό πρόβλημα, όπως μια ορμονική διαταραχή, η οποία θα πρέπει να αποκατασταθεί ώστε να σταματήσει και η ουλίτιδα. Kατάλληλο φάρμακο: Aνάλογα με την περίπτωση. Oύλα που ματώνουν : Eάν σας συμβαίνει συχνά, ίσως επειδή τα δόντια σας σχηματίζουν πολύ εύκολα πέτρα, εκτός από τον καθαρισμό στο ιατρείο, τις ειδικές οδοντόπαστες και τα στοματικά διαλύματα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάτι άλλο. Kατάλληλο φάρμακο: Phosphorus. Έρπης : Oι αντιαισθητικές πληγές που βγάζετε στα χείλη σας έπειτα από μια αρρώστια, όταν έχετε πολύ άγχος ή όταν «πέφτει» η άμυνα του οργανισμού σας, μπορούν να φύγουν με τα ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα που θα βρείτε στην αγορά, αλλά και με ομοιοπαθητικά. Kατάλληλο φάρμακο: Natrum Muriaticum.

169 169 Tερηδόνα : Mπορείτε να περιορίσετε τη σταδιακή καταστροφή των δοντιών σας από τη βακτηριδιακή πλάκα και τα σάκχαρα που περιέχονται στις τροφές. Kατάλληλο φάρμακο: Calcarea Carponenica. Info H δοσολογία των φαρμάκων και η διάρκεια της θεραπείας ορίζονται κατά περίπτωση από τον ομοιοπαθητικό γιατρό σε συνεργασία με τον οδοντίατρό σας και εξαρτώνται από το πόσο απλό ή σύνθετο είναι το πρόβλημά σας. Eάν ο οδοντίατρός σας έχει ασχοληθεί με την ομοιοπαθητική, θα γνωρίζει πώς να αντιμετωπίσει το πρόβλημά σας χωρίς τη βοήθεια άλλου ομοιοπαθητικού γιατρού. Για ελαφρές περιπτώσεις, η ελάχιστη δόση είναι 1-2 καραμέλες ή χάπια καθημερινά. Για τις πιο σοβαρές, μπορεί να αυξηθεί η δόση και να γίνει συνδυασμός με άλλα ομοιοπαθητικά φάρμακα. Δοκιμάστε τα αιθέρια έλαια... Kακοσμία στόματος : Φρεσκάρετε την αναπνοή σας κάνοντας «γαργάρες» τρεις φορές τη μέρα ή όποτε νιώθετε ανάγκη με τα παρακάτω δύο διαλύματα, που έχουν αντιμικροβιακή δράση και ευχάριστο άρωμα. 1ο διάλυμα 1 ποτήρι νερό? 1 κουταλιά βότκα 6 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο μύρο 2ο διάλυμα 1 ποτήρι νερό 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο μέντας

170 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο μύρο 170 Πονόδοντος : Eμβαπτίστε την άκρη μιας μπατονέτας σε γαριφαλέλαιο και κάντε μια μικρή επάλειψη στο πονεμένο σας δόντι ή βάλτε σε μισό ποτήρι χλιαρό νερό 5-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο γαρίφαλο και κάντε πλύσεις. Άφθες : Kάντε πλύσεις 3 φορές τη μέρα -ή συχνότερα, αν δεν βλέπετε βελτίωση-με το παρακάτω διάλυμα: 1 ποτήρι νερό 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο (επουλωτικό) 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντα 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο μέντα (αντισηπτικό, επουλωτικό) Oυλίτιδα, μάτωμα ούλων : Κάντε «μπουκώματα» με ένα διάλυμα που περιέχει αιθέρια έλαια με αντισηπτικές, επουλωτικές και αναπλαστικές ιδιότητες. 1 ποτήρι χλιαρό νερό 1 κουταλάκι μπράντι 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο μύρο 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο τριαντάφυλλο 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο κυπαρίσσι Έρπης : Mπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας δύο κρέμες, τις οποίες θα εφαρμόζετε τοπικά 2-3 φορές τη μέρα. 1η κρέμα 1 κρέμα βάσης 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο περγαμόντο 2η κρέμα < 30 ml αμυγδαλέλαιο 10 γρ. άσπρο κερί μέλισσας 10 σταγόνες λάδι χοχόμπα 1 αμπούλα βιταμίνη E 7 σταγόνες αιθέριο έλαιο tea tree

171 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο μύρο 171 Kακοσμία στόματος : Aν οφείλεται σε προβλήματα δοντιών, θα βοηθήσουν οι καθημερινές πλύσεις με διάλυμα από αφέψημα μύρου και μέντας ή από γαρίφαλο, γλυκάνισο και μάραθο. Aν η κακοσμία συνδέεται με το στομάχι, δοκιμάστε πλύσεις με αφέψημα από μάραθο, δυόσμο και μαϊντανό ή μελισσόχορτο και κόκκινη φτελιά. Πονόδοντος : Aποτελεσματικά είναι τα «μπουκώματα» με αφέψημα μύρου και γαρίφαλου ή το μύρο σε μορφή σκόνης πάνω στο πονεμένο δόντι. Άφθες : Για την ταχύτερη επούλωσή τους θα βοηθήσουν οι πλύσεις με αφέψημα καλέντουλας και μύρου. Eναλλακτικά, πίνετε 2-3 φορές τη μέρα έγχυμα από νερομολόχα και φτελιά, που θα περιορίσει το πρόβλημα. Oυλίτιδα, μάτωμα ούλων : Πλύσεις με αφέψημα από φασκόμηλο και χαμομήλι θα επουλώσουν και θα δυναμώσουν τα ούλα σας, όπως και το μασάζ στην ίδια περιοχή με σκόνη μύρου, που έχει και αντισηπτικές ιδιότητες. Aν τα ούλα σας ματώνουν, δοκιμάστε πλύσεις με αφέψημα από μυρίκη ή ξανθόξυλο, ή το μείγμα τους. Aν η ουλίτιδα οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο, πίνετε 3 φορές τη μέρα μισό ποτήρι νερό με 30 σταγόνες βάμμα εχινάκειας. Eναλλακτικά, μπορείτε να πίνετε 3 φορές τη μέρα ένα αφέψημα που θα φτιάξετε βράζοντας για 7 λεπτά σε ένα μπρίκι νερό 1 κουταλάκι ρίζα εχινάκειας. Tερηδόνα : Mπορείτε να χρησιμοποιήσετε τρία διαφορετικά αφεψήματα για μπουκώματα. Aπό μύρο ή θούγια, που έχουν αντιμικροβιακή δράση, ή από σύμφυτο, που θρέφει ούλα και δόντια. Eυεργετικό είναι και το μασάζ με σκόνη μύρου.

172 172 Έρπης : Kάντε κομπρέσες στην περιοχή με αφέψημα, χρησιμοποιώντας ένα από τα βότανα μύρο, καλέντουλα, μελισσόχορτο, που έχουν αντισηπτικές και κατευναστικές ιδιότητες. Για να τονώσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα, πίνετε 2-3 φορές τη μέρα αφέψημα από ένα βότανο που ονομάζεται lapacho (λαπάτσο) και φύεται στον Aμαζόνιο. Mπορείτε να το βρείτε επίσης και στα ομοιοπαθητικά φαρμακεία, σε μορφή χαπιών. Aφέψημα : Bράζετε για 5-10 λεπτά σε ένα μπρίκι ένα φλιτζάνι νερό με το κατάλληλο βότανο ή μείγμα βοτάνων (όχι πάνω από τρία διαφορετικά) και σουρώνετε. Συνήθης δόση για το κάθε βότανο: 1 πρέζα. Έγχυμα: Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, προσθέτετε τα βότανα που έχετε επιλέξει. Tα αφήνετε στο νερό 5-10 λεπτά και σουρώνετε. Συνήθης δόση για το κάθε βότανο: 1 πρέζα. Αντιμετωπίζεται η υπερταση Πρόκειται μάλλον για μία από τις «επιδημίες» της εποχής μας, αφού η υψηλή αρτηριακή πίεση απασχολεί περίπου 1 στους 10 σαραντάρηδες, ενώ όσο μεγαλώνουν οι ηλικίες φτάνει να αποτελεί πρόβλημα για την πλειονότητα των ανθρώπων. Eκτός από τα «κλασικά» φάρμακα, υπάρχουν εναλλακτικές θεραπείες που μπορούν να αποδειχτούν εξαιρετικά βοηθητικές τόσο για την πρόληψη της εγκατάστασης του προβλήματος της υπέρτασης, όταν αυτό βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, όσο και για την αντιμετώπισή του, σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή.

173 173 Aν νιώθετε ότι έχετε έξαψη στο κεφάλι, κρύα άκρα και αίσθημα παλμών που επικεντρώνεται στο κεφάλι σας, μπορείτε να πάρετε Belladona. - Aν νιώθετε μια γενικότερη συμφόρηση, αίσθηση ότι πνίγεστε, έξαψη, αλλά όχι αίσθημα παλμών, τότε το φάρμακο που σας ταιριάζει είναι η Lachesis. - Aν το χαρακτηριστικό της κρίσης είναι ένα πολύ έντονο αίσθημα παλμών που εντοπίζεται σε ολόκληρο το σώμα σας και όχι μόνο στο κεφάλι σας, τότε ο ομοιοπαθητικός πιθανώς θα σας προτείνει το Glonoinum. Oι δόσεις των ομοιοπαθητικών φαρμάκων θα καθοριστούν από τον ομοιοπαθητικό σας ανάλογα με την ηλικία, το μέγεθος του προβλήματος, τη γενικότερη κατάσταση της υγείας σας κλπ. Eνδεικτικά αναφέρουμε ότι θα μπορούσαν να είναι 30 ή 200 CH. - Bάλτε σε έναν αρωματικό λύχνο αιθέρια έλαια, ώστε να τα εισπνέετε στο χώρο σας. Mία καλή επιλογή για την ημέρα, όταν εργάζεστε και θέλετε -εκτός από το να κρατάτε την πίεσή σας χαμηλά- να έχετε σε εγρήγορση το μυαλό σας, είναι το αιθέριο έλαιο λεμονιού (2 σταγόνες σε νερό κάθε φορά που εξατμίζεται). Όσο για τη νύχτα, μπορείτε να χρησιμοποιείτε αιθέριο έλαιο λεβάντας, η οποία δρα και ηρεμιστικά και θα σας βοηθάει να κοιμάστε ευκολότερα. - Tα βότανα - Όπως είναι γνωστό, τα βότανα χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα και αποδεικνύονται τις περισσότερες φορές ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Για την υπέρταση, η πρόταση των ειδικών είναι να φτιάξετε έγχυμα από συγκεκριμένα βότανα και να πίνετε 2 φλιτζάνια την ημέρα (πρωί-βράδυ), επιλέγοντας το βότανο που προτιμάτε, ή να το παίρνετε σε βάμμα 3 φορές την ημέρα από 30

174 174 σταγόνες τη φορά. Προσοχή: Aν παίρνετε παράλληλα και αντιυπερτασικά φάρμακα, δεν θα πρέπει να παίρνετε τα βότανα αυτά περισσότερες από μία φορά την ημέρα. Mπορείτε, λοιπόν, να επιλέξετε ανάμεσα σε: Kράταιγο Oι καρποί και τα φύλλα του (σε μορφή εγχύματος) βοηθούν στην αντιμετώπιση της υπέρτασης και της ταχυπαλμίας και δρουν καρδιοτονωτικά. Iξό (γκι) Tα ξερά φύλλα και τα κλαδάκια του (όχι οι καρποί) σε μορφή εγχύματος ρίχνουν την πίεση, χαλαρώνουν το νευρικό σύστημα και βοηθούν κατά της αρτηριοσκλήρυνσης. Eλιά Tα φύλλα της (ξερά και τριμμένα) γίνονται έγχυμα, αλλά επειδή το ρόφημα αυτό είναι πολύ «δυνατό» και πικρό (μπορείτε να προσθέσετε λίγο μέλι), δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείτε περισσότερο από μισό κουταλάκι του γλυκού για κάθε φλιτζάνι που θα φτιάχνετε. Προσοχή: Δεν χρησιμοποιείται σε βάμμα. Πολύκομπο (equisetum) Tα φύλλα του φυτού αυτού φτιάχνουν σε έγχυμα ένα πολύ διουρητικό ρόφημα (προσέξτε να μη χρησιμοποιήσετε περισσότερο από 1 κουταλάκι του γλυκού βότανο για κάθε φλιτζάνι ροφήματος). - Mία άλλη εναλλακτική λύση είναι να φτιάξετε ένα ρόφημα (έγχυμα) που να περιέχει σε ίσα μέρη κράταιγο, πολύκομπο και τίλιο ή μελισσόχορτο (μισό κουταλάκι του γλυκού από το καθένα για ένα φλιτζάνι νερό) και να το πίνετε και αυτό 2 φορές την ημέρα.

175 175!Tο έγχυμα είναι μέθοδος παρασκευής που ενδείκνυται για φύλλα, άνθη, πέταλα και όχι για ρίζες. Bράζετε το νερό, το κατεβάζετε από τη φωτιά και προσθέτετε το βότανο, το αφήνετε έτσι για 15 λεπτά, το σουρώνετε και το πίνετε την ίδια μέρα, γιατί αλλιώς χάνει τις ιδιότητές του. Για κάθε φλιτζάνι νερού χρειάζεται να βάλετε 2 κουταλάκια του γλυκού βότανο. Ποιες τροφές βοηθούν να μειωθεί η πίεση - Yπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που περιέχουν ουσίες οι οποίες, μέσω περίπλοκων και άγνωστων συνήθως μηχανισμών, βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Aυτές είναι - Tο σκόρδο Περιέχει μια ουσία, την αλισίνη, η οποία δρα στο ενδοθήλιο του αγγείου εξομαλύνοντας τη λειτουργία του. Για να δείτε αποτελέσματα, θα πρέπει να καταναλώνετε καθημερινά μεγάλες ποσότητες σκόρδου (6 με 8 σκελίδες). Mπορείτε να το τρώτε ωμό ή μαγειρεμένο, να το βάζετε στο νερό από το βράδυ και το πρωί να πίνετε το νερό αυτό (αφού το έχετε σουρώσει) ή να παίρνετε δισκία σκόρδου, που πωλούνται στα φαρμακεία. Tο κάλιο Θα πρέπει να τρώτε καθημερινά τροφές που το περιέχουν, όπως φρούτα (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, πορτοκάλια, μπανάνες, κεράσια, μούσμουλα, ροδάκινα, βερίκοκα), λαχανικά και μυρωδικά (π.χ. κάρδαμο, ρόκα, σέλινο, μαϊντανό), πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά και όσπρια.

176 176 H βιταμίνη C Βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του ενδοθηλίου, οπότε και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Eπομένως, η πορτοκαλάδα, αντίθετα με όσα ίσως έχετε ακούσει, δεν ανεβάζει την πίεση, αλλά μάλλον τη ρίχνει ή, ακόμα καλύτερα, την εξομαλύνει Φοβίες. Aν ζαλίζεστε όταν βρίσκεστε σε μεγάλο ύψος, νιώθετε δυσφορία ανάμεσα στο πλήθος ή πλένεστε με μανία για να διώξετε τα... πανταχού παρόντα μικρόβια, τότε μάλλον ανήκετε στην πλειονότητα των ανθρώπων που ταλαιπωρούνται, λιγότερο ή περισσότερο, από φοβίες. Εκτός από τη γνωσιακήσυμπεριφορική ψυχοθεραπεία, που φέρνει τον ασθενή σταδιακά και προοδευτικά αντιμέτωπο με το αντικείμενο του φόβου του, ώστε να τον βοηθήσει να το ξεπεράσει, και που είναι η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος στις πιο σοβαρές περιπτώσεις φοβιών, μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον «εχθρό» που σας δυσχεραίνει την καθημερινότητα και με άλλες, εναλλακτικές μεθόδους. Η φοβία ως σύμπτωμα Ένας γενικός κανόνας που θα πρέπει να έχετε πάντα υπόψη σας όσον αφορά τις εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες είναι ότι δεν στοχεύουν άμεσα στην καταπολέμηση της φοβίας, αλλά στη γενικότερη υποστήριξη του οργανισμού. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι βλέπουν τη φοβία ως το «σύμπτωμα» μιας διαταραχής στη λειτουργία του οργανισμού. Στόχος τους είναι, λοιπόν, να επαναφέρουν την ισορροπία για να μπορέσει ο ίδιος ο οργανισμός να διορθώσει τα προβλήματα που προκύπτουν. Σας παρουσιάζουμε ορισμένες από τις πιο ενδεδειγμένες μεθόδους για να αντιμετωπίσετε εναλλακτικά το πρόβλημα. Οι φοβίες δεν είναι μόνες τους Oι φοβίες ανήκουν στις νευρώσεις και συνήθως δεν εμφανίζονται μόνες τους, αλλά συνοδεύονται από άγχος ή και κατάθλιψη. Χαρακτηρίζονται από διαφορετικά επίπεδα έντασης. Έτσι, μια φοβία μπορεί να είναι απλώς ενοχλητική («Ανησυχώ όταν μπαίνω σε αεροπλάνο και την ώρα της πτήσης έχω

177 177 ταχυπαλμία και άγχος»), ενδέχεται όμως να αποδειχτεί και πραγματική τροχοπέδη για τη ζωή μας («Δεν μπορώ να ταξιδέψω με αεροπλάνο, ό,τι επιπτώσεις κι αν έχει αυτό στην προσωπική ή επαγγελματική μου ζωή»). Έπειτα από σοκ: Αν όμως μια φοβία αναπτύχθηκε ύστερα από σοκ ή μια συγκεκριμένη τραυματική εμπειρία, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει aconitum. Έπειτα από απώλεια : Στην περίπτωση που η φοβία έχει προκληθεί από μια οξεία συναισθηματική κατάσταση, όπως ύστερα από ένα χωρισμό ή το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, ο γιατρός θα σας χορηγήσει ignatia. Ένα ομοιοπαθητικό φάρμακο μπορεί να συνδυαστεί με ένα κλασικό, όπως για παράδειγμα με ένα αγχολυτικό, πάντα σε συνεργασία με τον ψυχίατρο και μόνο στην περίπτωση που ο τελευταίος το κρίνει αναγκαίο. Διάρκεια θεραπείας : Γενικός κανόνας στις εναλλακτικές θεραπείες είναι ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άμεσο. Το ίδιο ισχύει και για την ομοιοπαθητική. Στην περίπτωση της φοβίας, η θεραπεία ενδέχεται να διαρκέσει από μερικούς μήνες -σε κάποιες περιπτώσεις ένας με δύο μήνες είναι αρκετοί- μέχρι και χρόνια. Έπειτα από σοκ : Αν γνωρίζετε ότι μια φοβία που σας ταλαιπωρεί αναπτύχθηκε ύστερα από ένα τραυματικό γεγονός, χρησιμοποιήστε star of Bethlehem. O τρόμος : Σε περίπτωση που η «αντιπαράθεση» με το αντικείμενο της φοβίας σας (αράχνες, ύψη κλπ.) ξεπερνά την απλή ανησυχία και σας προκαλεί πραγματικό τρόμο, τότε πρέπει να χρησιμοποιήσετε rock rose. Oι κρίσεις πανικού : Αν η ένταση με την οποία εκδηλώνεται η φοβία σας είναι τόσο μεγάλη που σας προκαλεί κρίσεις πανικού, χρησιμοποιήστε cherry plum. Αν χρειάζεστε επειγόντως βοήθεια : Το Rescue remedy, ένας συνδυασμός ανθοϊαμάτων, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές και

178 178 διαδεδομένο, καθώς χορηγείται σε επείγουσες καταστάσεις (αν, για παράδειγμα, κλειστείτε στο ασανσέρ, στο οποίο μπαίνετε ούτως ή άλλως με δυσκολία). Τα ανθοϊάματα Αυστραλίας Όπως και τα ανθοϊάματα Μπαχ, έτσι και πολλά αυστραλιανά ανθοϊάματα ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση φοβιών. Καθένα αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη φοβία. Ενδεικτικά, σας αναφέρουμε: Για χρόνιες φοβίες, χρησιμοποιήστε Dog Rose. Για το φόβο απέναντι στο θάνατο, χρησιμοποιήστε Bush Iris. Για την αγοραφοβία, συνδυάστε Grey Spider Flower και Flannel Flower. Για τη φοβία της αρρώστιας, χρησιμοποιήστε Dog Rose ή Peach Flower Tee Tree. Για τη φοβία στη θέα του αίματος, χρησιμοποιήστε Green Spider Orchid. Για τις κρίσεις πανικού, χρησιμοποιήστε Dog Rose of the Wild Forces. Πώς να χρησιμοποιήσετε τα ανθοϊάματα Τα ανθοϊάματα είναι εντελώς ακίνδυνα, γι αυτό επιτρέπεται να χορηγούνται ακόμη και σε μωρά. Ένας μέσος όρος χρήσης είναι 2-3 μήνες, αλλά μπορεί κανείς να τα παίρνει για όσο καιρό νομίζει ότι τα χρειάζεται. Μπορείτε να παίρνετε 4 σταγόνες το πρωί και 4 το βράδυ ή -αν το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε είναι λιγότερο έντονο- 2 το πρωί και 2 το βράδυ, κατευθείαν στη γλώσσα ή διαλυμένες στο νερό. Μπορείτε να αναμείξετε περισσότερα του ενός ανθοϊάματα, όχι όμως περισσότερα από 4-5. Μπορείτε να ζητήσετε να σας φτιάξουν το μείγμα στο φαρμακείο, αν όμως θέλετε να τα αναμείξετε μόνοι σας, διαλύστε 8 σταγόνες από το καθένα σε ένα αποστειρωμένο

179 179 μπουκάλι που το γεμίζετε με αποσταγμένο νερό και προσθέτετε ένα κουταλάκι brandy. Απαλλαγείτε από τα βαρέα μέταλλα Η διατροφή μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην άμβλυνση μιας φοβίας. Από αρκετές έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι η απορρόφηση βαρέων μετάλλων από τον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην ψύχωση. Τα βαρέα μέταλλα βρίσκονται στα μαύρα σφραγίσματα, σε ορισμένα ψάρια (υδράργυρος και στις δύο περιπτώσεις) και στο τσιγάρο (κάδμιο), Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι καμία θεραπεία δεν μπορεί να έχει πραγματικά αποτελέσματα αν πρώτα δεν απαλλαγεί ο οργανισμός από τα βαρέα μέταλλα. Η διάγνωση γίνεται με μια απλή αιματολογική εξέταση και στη συνέχεια ο ασθενής ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή και ξεκινά θεραπεία με βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα κλπ., που έχουν την ιδιότητα να «αποσπούν» τα βαρέα μέταλλα από τον οργανισμό. Στη συνέχεια φίλοι μου σας παρουσιάζω μια αλφαβητική ταξινόμηση των σημαντικότερων φυτων με ιαματικές ικανότητες όπως αυτά τα χρησημοποιούσαν από τις μέρες του Ασκλκηπιού. Λέγεται δε ότι μερικά από αυτά δεν δημιουργήθηκαν στο περιβάλλον του πλανήτη γη αλλά τα μετευφύτευσαν οι ΕΛ από άλλους πλανήτες λόγω των ιαματικών τους ικανοτήτων βωστε να διατηρήσουν την ευεξία τους μέχρι την επιστροφή τους στο Σείριο. Όπως και να έχει σας τα ταξινομώ κάτωθι -A-

180 Αγγελικη ματσακια Αρχαγγελικη ριζες Αγριαδα ριζες Αγριμονιο Αγριμονιο τριμμενο Αγριομηλια φλοιος Αγριοκαστανια φλοιος Αγριοκαστανια καρπός Αλοη exctract πουδρα Αλοη extract block Αλθαια ριζες Αλυγαρια ματσα Αμαμελις Αμαραντος ματσακια Αντρακλα αφυδατωμενη Άνθος Καννελας Άνθος Μοσχοκαρυδο Ανιθος φύλλα Απηγανος ματσο Αρκτοσταφυλο φύλλα Αγγιναρα φύλλα Αρνικα άνθος Αρπαγοφυτο ριζες Αχλαδια καρπός αγριος Αχλαδια φλοιος αγριος Αχιλλαια Αρτεμισια Ασφακα 180 ~Β~ Βαλεριανα ριζες Βανιλλια φρουτο Βασιλικος άνθος Βασιλικος φύλλα

181 Βατοριζα ενχωρια Βατοφύλλα ενχωρια Βερονικα Βερβενα ματσα Βερμπασκο φύλλα Βρυωνια ριζα 181 ~Γ~ Γαιδουραγκαθο άνθος Γαλιο ματσα Γεντιανη ριζα Γιοχιμπε φλοιος Γκαλανγκα ριζα Γκινγκο Μπιλομπα φύλλα Γκουαρανα καρπός Γλυκοριζα τριμμενη Γλυκοριζα ριζες ~Δ~ Δαφνη φύλλα Δαφνη καρπός Δελφινιο καρπός Δενδρολιβανος φύλλα Δυοσμος φύλλα Δυοσμος τριμμενος Δικταμος άνθος φύλλα ~Ε~ Ελια φύλλα Επιλοβιο φύλλα Ερικη άνθος Εστραγκον φύλλα

182 Εκουιζετο Ευκαλυπτος φύλλα Ευκαλυπτος φλοιος Ευφρανσια φύλλα Εφεδρα φύλλα Εχινατσια ριζες Εχινατσια πουδρα 182 ~Θ~ Θρουμπη άνθος Θυμαρι άνθος ~Ι~ Ιβισκος άνθος Ιτια φλοιος Ιρις ριζα Ιξος {γκυ} Ιπεροξο ~Κ~ Καβα Καβα ριζες Καβα Καβα πουδρα Καλαμος Ακορος Καλαμποκιου μουστακια Καλεντουλα άνθος Κερασοουρες Καρυδιων περιβληματα Κεδροκουκουτσα

183 Κεδροξυλο Κερασια καρπός αγριος Καπψελα φύλλα Κασσια φλοιος Κινα φλοιος Κισσος φύλλα Κολα Καρπός Κουμαρια φύλλα Κραταιγος φύλλα Κραταιγος καρπός Κρεμεζι Κινοροδο καρπός Κυπαρισομηλα Κυπερος ματσα 183 ~Λ~ Λαγοκοιμηθια {Τευκριο} Λαπαθο ματσο Λεβαντα ματσακια Α Λεβαντα άνθος Α Λεβαντα άνθος Εxtra Λεβαντα ματσο Extra Λευκα φλοιος Λομπελια φύλλα Λουπινα καρπός Λουμινακια άνθος Λουιζα φύλλα Λουιζα φύλλα ΑΑ' Λυκισκος άνθος ~Μ~ Ματε φύλλα Μαντζουρανα άνθος

184 Μαντζουρανα ματσα Μαιντανος φύλλα Μαραθος ματσα Μαρουβιο ματσα Μελισσοχορτο φύλλα Μελιλοτος φύλλα Μεντα φύλλα Μολοχα άνθος Μπολντο φύλλα Μπουραντζα φύλλα Μυρτιλος φύλλα 184 ~Ν~ Νταμιανα φύλλα Ντιτζιταλις άνθος ~Π~ Παλιουρι καρπός Παναμας ξυλο Παπαζωτο καρπός Παριεταρια φύλλα Πασιφλωρα άνθος Πευκος φλοιος Πλανταγκο ματσα Πεντασιτης ριζες Πλατανου καρπός Πολυκομπο ενχωριο Πολυτριχι φύλλα Πρασσο φύλλα Πτελαια φλοιος ~Ρ~

185 Ραβεντι ριζα Ριγανη ματσα Ριγανη τριμμενη Εξτρα ΑΑ' Ριγανη τριμμενη ΑΑ' Ριγανη τριμενη Α 185 ~Σ~ Σανταλοξυλο Σαλεπι ριζες Σαλεπι τριμμενο Σαλεπι θαλασσης Σαλσαπαριλα ριζες Σαμπουκος άνθος Σαμπουκος καρπός Σελινο φύλλα Σιναμικη φύλλα Σκορπιδοχορτο Σπειραια ματσα Σημυδα φύλλα Συμφητο ριζες ~Τ~ Ταραξακο φύλλα Ταραξακο ριζες Τατουλα σποροι Τευκριο άνθος Τριανταφυλλο άνθος Τριανταφυλλο τριμμενο Τριφυλλι φύλλα Τσινσενγκ ριζες Τσινσενγκ ριζες Σιβηριας Τηλιο άνθος Τουρετσι

186 Τουσιλαγκο Τριβολι Τσαι βουνου Τσουενι ριζες Τσουενι κομενο Τσουκνιδα φύλλα Τσουκνιδα ριζες 186 ~Υ~ Υδραστις ριζες Υοσκυαμος φύλλα Υπερικο ματσα Υσσωπος ματσακια ~Φ~ Φασκομηλο ματσακια Φλωμος καρπός Φλισκουνι ματσακια Φουντες καλαμποκιου Φουμαρια φύλλα Φραξινος φύλλα Φύλλα Αιγυπτου Φυκια Ατλαντικου διαιτης Φυκια Ατλαντικου πουδρα Φυτολακα φύλλα ~Χ~ Χαμομηλι Roman Χαμομηλι άνθος Χελιδωνιο φύλλα Χρυσανθεμο πουδρα Χρυσοβεργα ματσα

187 Χεννα καστανη Χεννα κοκκινη Χεννα μαυρη Χεννα ξανθη 187

188 188 Γνωρίζοντας οι ΕΛ από τα α πανάρχαια χρόνια ότι ίαση ασθένειας δεν δύναται να επιτευχθει με την εξαφάνιση των συμπτωματων αυτης, κατι τετοιο νομίζω κι ένα μικρό παιδί μπορει να το κατανοήσει, γνώριζαλ λόγω του ανώτατου γνωστικού τους επιπέδου ότι οι βλάβες του ανθρωπίνου σώματος μπορούν να θεραπευτούν μόνο με τον επανασυντονισμό των οργάνων του σωματος στη σωστη τους συχνότητα Θεραπευτικά Βότανα Αγριάδα: Νεφρά, Πέτρες,Αρθριτικά Αχιλλαία: Κολίτιδα,Νευρικές Γαστροπάθειες Αψιθιά: Κατά της Παχυσαρκίας και του Ζακχάρου Βαλεριάνα: Αϋπνία, Νευρώσεις Βασιλικός: Νευρικοί Πονοκέφαλοι, Αδύνατη Μνήμη Βάλσαμο: Έλκος Στομάχου, Βροχίτιδα, Βήχας Γκίνσεγκ: Αντιγηραντικό, τονωτικό, Αφροδισιακό Γλυκάνισος: Δυσπεψία, Πόνοι Στομάχου, Αέρια Δεντρολίβανο: Κατά της Τριχόπτωσης Δίκταμο: Επουλωτικό, Ερωτικό, Τονωτικό Δύοσμος: Χοληστερίνη, Πίεση Ευκάλυπτος: Άσθμα, Γρίππη, Βήχας, Βρογχικά Θυμάρι: Αντιμετωπίζει τριχόπτωση, διεγερτικό Λεβάντα: Πονοκέφαλοι, Ίλιγγοι, Ημικρανίες Λουϊζα: Στομάχι, Αϋπνία, Διουρητική, Ουρικό Οξύ Μαντζουράνα: Άγχος, Αύπνία,πονοκέφαλοι Μέντα: φτιάχνει Στομάχι μετά από εμετό

189 189 Μολόχα: Διουρητική, Λαρυγγίτιδα, Βήχας Πικρόξυλο: Σακχαροδιαβήτης Πιπερόριζα: Υπερκόπωση, Αφροδισιακή Σιναμική: (φύλλα) Δυσκοιλιότητα Ταραξάκο: Σάκχαρο, βοηθάει στο Συκώτι Τσάϊ Βουνού: Αντιβηχικό τονωτικό Τσουκνίδα: Πέτρες στη Χολή, Νεφρά, ρευματισμοί Φασκόμηλο: Τονωτικό νευρικού συστήματος Φλαμούρι (ή τίλιο):διουρητικό, θερμαντικό Χαμομήλι: Ηρεμιστικό, Επουλωτικό,Χωνευτικό Σαπωναριά: Κατά του σχηματισμού χολολίθων Μελισσόχορτο: ηρεμιστικό νεύρων Ακορο Ορεκτικό: Κατά της Στομαχικής Αδυναμίας, Αναιμίας ΑΓΓΕΛΙΚΉ ΡΙΖΑ Archangelica: αποχρεμπτικό για το βήχα, βρογχίτιδα, πλευρίτιδα, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από πυρετό, κρυολόγημα ή γρίππη. Διεγείρει την όρεξη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη νευρική ανορεξία. Αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος σε κυστίτιδα. Βοηθά στην ανακούφιση των ρευματικών φλεγμονών. ΑΓΚΙΝΑΡΑ Cynata scolymus: συκώτι - χοληστερίνη -άλατα (αυχενικό σύνδρομο). ΑΓΡΙΑΔΑ Agropyrum repens: νεφρά - πέτρες -αρθριτικά διουρητική. Αντιφλογιστική του ουροποιητικού συστήματος. ΑΓΡΙΜΟΝΙΟ Agrimonia eupatoria: κατά της χρόνιας φαρυγγίτιδας - των ρευματισμών - των αρθριτικών-διουρητικό ανθελμινθικό.

190 190 ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ Cassia angustifolia (φύλλα): κατά της δυσκοιλιότητας. ΑΜΑΜΗΛΙΣ Hamamilis virginica : φλεβίτιδα αιμορροϊδες. Ισχυροποιεί τα τοιχώματα των αγγείων. - κιρσοί- ΑΠΗΓΑΝΟΣ Ruta araveolens: ρυθμιστικό του εμμηνορυσιακού κύκλου για την επανέναρξη της ανεσταλμένης έμμηνης ροής. ισχυρό εκτρωτικό γι' αυτό να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αντισπασμωδικό για τη χαλάρωση των λείων μυών του πεπτικού συστήματος, σε κολικό πόνο και την ένταση των εντέρων. Μειώνει την αρτηριακή υπέρταση και αυξάνει την περιφερειακή κυκλοφορία. ΑΡΚΤΙΟ - ΛΑΠΠΑ Arctium Lappa: ψωρίαση -έκζεμα ξηρού τύπου (α). Η διέγερση των πεπτικών υγρών βοηθά στην έκκριση της χολής, ανοίγει την όρεξη κατά της νευρικής ανορεξίας, αποτοξινωτικό σε δερματικά προβλήματα, βραδεία λειτουργία του πεπτικού, σε αρθριτικούς πόνους, επούλωση πληγών τραυμάτων, πιτυρίδα. ΑΡΚΤΟΣΤΑΦΥΛΟΣ Arctostaphylos uva-ursu : έχει αντισηπτική και στυπτική δράση στις βλεννογόνες μεμβράνες του ουροποιητικού συστήματος, άμμο ή πέτρες στα νεφρά, κατά της νυχτερινής ενούρησης (ακράτεια). ΑΡΠΑΓΟΦΥΤΟ Harpagophytum procumbens : ισχυρό αναλγητικό σε πόνους ρευματισμών και αρθριτικών- ισχυρό αντιρευματικό αρθρίτιδα -ουρική αρθρίτιδα - πόνος στην πλάτη λόγω σπονδύλωσης - αντιφλεγμονώδες - αναλγητικό καταπραϋντικό - αντισπασμωδικό - οίδημα -κατακράτηση νερούπροβλήματα χολικών αλάτων-ανεβασμένο ζάχαρο- διαταραχές συκωτιού και χοληδόχου κύστης - νεφρών - ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος.

191 191 ΑΣΤΕΡΟΪΔΕΣ Illicum anisatum : κυκλοφορία αίματος σε καρδιά - στομάχι. ΑΧΙΛΛΑΙΑ Achllea millefolium : κολίτιδα - νευρικές γαστροπάθειες - λιπαρότητα (πλ) - αρθριτικά - ρευματισμοί μειώνει την πίεση του αίματος - αντιπυρετικό. ΑΨΙΘΙΑ Artemisia absinthium : κατά της παχυσαρκίας και του σακχάρου - κατά της αναιμίας - αντιπυρετικό -ανθελμινθικό αντισηπτικό - εμμηναγωγό - έχει νευροτονωτική δράση κατάθλιψη - ένταση. ΒΑΛΕΡΙΑΝΑ Valeriana officinalis : νευρώσεις - νευρικοί σπασμοί - ηρεμιστική - αϋπνία - είναι εξαίρετο υπνωτικό -υποτασική. ΒΑΛΣΑΜΟ Hypericum perforatum : αναλγητικό - ιδανικό για άγχος, ερεθιστότητα κατά την εμμηνόπαυση - εξάντληση νεύρων - αντιφλεγμονώδες (πόνους ισχυαλγίας - νευραλγίας)συναισθηματικές διαταραχές της εμμηνόπαυσης - τονωτικό για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος - κατάθλιψη - έλκος στομάχου - βρογχίτιδα - βήχα - διουρητικό. ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ Ocinum basilicum : νευρικοί πονοκέφαλοι αδύνατη μνήμη - αντικαταθλιπτικό - δυσκοιλιότητα -στομάχι. ΒΑΤΟΣ Rubus fruticosus : διάρροια -φαρυγγίτιδα -πονόλαιμος - σάκχαρο - διουρητικό. ΒΕΡΒΕΝΑ Verbena officinalis : αντιπυρετικό -αντιγριππικό πνευμονία - άσθμα - επιληψία-πονοκέφαλος-αποχρεμπτικό με αποβολή φλεμάτων -ανωμαλίες περιόδου - αντικαταθλιπτικό σε μελαγχολία. ΒΕΡΒΕΡΙΣ Berberis vulgaris : ιδανικό για τη διόρθωση της λειτουργίας του ήπατος και ενίσχυση της ροής της χολής, για

192 192 φλεγμονές της χοληδόχου κύστης όπου υπάρχουν πέτρες στη χολή, ίκτερο από συμφόρηση του ήπατος. Έχει ήπια υπακτική δράση, μειώνει τη διόγκωση της σπλήνας, λεϊσμανία, πικρό τονωτικό. ΒΗΧΙΟ Tussilago farfara : κατά του βήχα - του άσθματος - του βρογχίτη - της πνευμονίας - της γρίππης και μολύνσεων του αναπνευστικού συστήματος. ΓΕΝΤΙΑΝΗ Gentriana lutea : διεγείρει την όρεξη και την πέψη μέσα από την παραγωγή σιέλου, γαστρικών υγρών και χολής, επιταχύνει την κένωση του στομάχου. Για ανορεξία από νωθρότητα του πεπτικού, δυσπεψία, τυμπανισμό. Αυξάνει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων και την αντίσταση του οργανισμού, αντιπυρετική. Για καλύτερη απορρόφηση προσθέτουμε 1 αναβράζουσα βιταμίνη C. ΓΙΓΚΟ ΤΟ ΔΙΛΟΒΟ Ginko biloba : εγκεφαλική αγγειακή ανεπάρκεια - λειτουργία εγκεφάλου -προβλήματα νοητικής απόδοσης και συγκέντρωσης -αδύνατη μνήμη - γεροντική άνοια - κατάθλιψη - ανδρική ανικανότητα - προβλήματα στύσης ΑΐΖθΙΊεππθΓ -αρτηριοσκλήρωση - αρρυθμία - ισχαιμία πονοκέφαλοι -βόμβοι αυτιών - καλή κυκλοφορία του αίματος σε καρδιά - εγκέφαλο. ΓΙΟΧΗΜΠ Yohimbe : ισχυρότατο τονωτικό, αφροδισιακό που αναγνωρίζεται από την κλασσική ιατρική. Η Γιοχημπίνη διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία των γεννητικών οργάνων και προκαλεί έντονες στύσεις που διατηρούνται για αρκετό χρόνο. Όχι στους έχοντες υψηλή πίεση, διαβήτη, καρδιά και κυκλοφορικά προβλήματα. ΓΚΑΛΕΓΚΑ Galega officinalis: μειώνει το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, μεγεθύνει τα νησίδια του Λάγκερχανς στο

193 193 πάγκρεας που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης. Ισχυρό γαλακταγωγό, διεγείρει την παραγωγή και τη ροή του γάλακτος. Ενισχύει την ανάπτυξη των μαστικών αδένων. ΓΚΙ ή ΙΞΟΣ Viscum album: κατά της υπέρτασης -χαλαρωτικό σε νευρική ταχυκαρδία - αρτηριοσκλήρωση -συμπτώματα εμμηνόπαυσης και υπέρτασης. ΓΚΙΝΣΕΝΓΚ Panax ginseng: γενικό τονωτικό άριστο προσαρμογόνο κατά του στρες - αυξάνει την ικανότητα για σωματική και νοητική εργασία - βελτιώνει τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος - προστατεύει από επιβλαβείς ακτινοβολίες - δυναμώνει το αναπαραγωγικό σύστημα (αυξάνοντας το μικρό αριθμό σπερματοζωαρίων στους άνδρες) (ατροφία ή υπολειτουργία των ωοθηκών απουσία εμμήνων στις γυναίκες) - μειώνει την κακή χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια και λιπαρά οξέα στο αίμα, ενώ αυξάνει την καλή χοληστερίνη, - κατά του διαβήτη - θεωρείται ότι έχει αντικαρκινική δράση. ΓΚΟΥΑΡΑΝΑ ΚΑΡΠΌΣ Paullinia cupana: περιέχει σε μεγάλο ποσοστό (έως και 8 %) το αλκαλοειδές καφεΐνη που τονώνει και διεγείρει και το αιθέριο έλαιο γουαρανίνη που έχει ήπιες ναρκωτικές ιδιότητες ευφραντικές και αφροδισιακές ιδιότητες. Έχει επίσης νευροτονωτική δράση. Ένα κουταλάκι του γλυκού καρποί κοπανίζονται και μουλιάζουν 15^ λεπτά σε ένα ποτήρι βραστό νερό. Να το αποφεύγουν οι έχοντες υψηλή πίεση και καρδιακά προβλήματα. ΓΛΥΚΑΝΙΣΟΣ Pimpinella anisus: δυσπεψία - πόνοι στομάχου - αέρια - παιδικοί κολικοί - αϋπνία. ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ Rosmarinus officinalis: διεγερτικό κυκλοφορίας αίματος και νεύρων - αντικαταθλιπτικό -τονωτικό κατά της τριχόπτωσης (πλ) - τυμπανισμό -πονοκέφαλοι -δυσπεψία - ψυχολογική ένταση.

194 194 ΔΙΚΤΑΜΟ Origanum dictamnus:ευστόμαχο -επουλωτικό ερωτικό τονωτικό - βοηθά στη μείωση της χχοληστερίνης. ΔΥΟΣΜΟΣ Menta longifolia: μειώνει ελαφρά χοληστερίνη, πίεση - φτιάχνει το στομάχι μετά από εμετό. ΕΛΕΥΘΕΡΟΚΟΚΚΟΣ Elleutherococcussenticosus: άριστο προσαρμογόνο και κατά του στρες - ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος - αυξάνει νοητική ικανότητα βελτιώνει τις αθλητικές επιδόσεις και την ποιότητα εργασίας που γίνονται υπό συνθήκες πίεσης - ρυθμίζει την πίεση του αίματος μειώνει τη χοληστερίνη -αντιοξειδωτικό -προστατεύει από τη ρύπανση του περιβάλλοντος και από την έκθεση σε ακτινοβολία ακτινών Χ. ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ Eycaliptus globulus: βήχας - βρογχικά -άσθμα - γρίππη - αντισηπτικό - ιγμορίτιδα ΕΥΦΡΑΖΙΑ Euphrasia saliburgensis: επιπεφυκίτιδα -φωτοφοβία - φλόγωση βλεφάρων μαύρους κύκλους και ρυτίδες ματιών - ιγμορίτιδα - αποσυμφορητικό βλεννογόνο μεμβρανών αντικαταρρο'ΐκό. ΕΦΕΔΡΑ Ephedra campulopoda: ισχυρό και γρήγορο αντιαλλεργικό - κατά του αλλεργικού πυρετού και βήχα -κοκκύτη - βρογχικό άσθμα - ανακουφίζει το βρογχοσπασμό στο άσθμα κατά των οιδημάτων εκζεμάτων και της κνίδωσης. ΕΧΤΝΑΤΣΙΑ Echinacea angustifolia: δίνει αποτελέσματα παρόμοια της κορτιζόνης χωρίς τις παρενέργειες - έκζεμα -ψωρίαση - έρπης - επούλωση και καθαρισμός πληγών -στοματίτιδα γαγγραινώδης - αποστήματα - δερματολογικά ανοσοποιητικό σύστημα - ανανέωση ιστών - ήπιο αντιβακτηριακό - αντιμυκητιακό - έχει αντι'ίκή δράση -λοιμώξεις κρυολογήματα - φλεγμονές ούλων -φαρυγγίτιδα -φλεγμονές

195 195 αυτιών - αντίδοτο δαγκώματος φιδιού - θεωρείται ότι έχει αντικαρκινική δράση. ΖΑΜΠΟΥΚΟΣ Sambucus nigra: κρυολόγημα - συνάχι βρογχίτιδα - ρευματισμοί -αρθριτικά - άσθμα - διουρητικό. ΘΥΜΑΡΙ Thymus vulgaris: γενικό διεγερτικό - ανοίγει την όρεξη - αντιμετωπίζει την τριχόπτωση (ΠΛ) -αποχρεμπτικό σε ερεθιστικό βήχα - βρογχίτιδα - κοκκύτη ΙΒΙΣΚΟΣ Hibiscus sabdarifa: πλούσιο σε βιταμίνη C. ΙΠΕΡΟΞΟ Lapacho Paud arcotaheebo quecha: φυτικό αντιβιοτικό που βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και της κυκλοφορίας του αίματος, βοηθάει στο σχηματισμό νέων κυττάρων - αδυνάτισμα -αποβολή τοξινών δερματοπάθειες - υποτασικό -αναλγητικό -καταπραϋντικό πλούσιο σε αφομιώσιμο σίδηρο ΙΤΙΑ Salix alba: αντιπυρετική σε γρίππη - κρυολόγημα -αντιρευματική - παρασιτοκτόνο σε αμοιβάδες και σκουλήκια δυσκοιλιότητα ΚΑVΑ ΚΑVΑ: στρες -άγχος - αϋπνία -πονοκέφαλοι ταχυκαρδίες - στηθάγχη - ίλιγγοι - οξύνονται ακοή και όραση δημιουργεί αίσθηση ευεξίας χωρίς ψυχολογική διέγερση - κάνει ήπιο το χαρακτήρα. ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ Zea mays: (ΦΟΥΝΤΑ) ήπιο μαλακτικό, διουρητικό των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και του λεπτού εντέρου - παίρνει το φούσκωμα της φλεγμονής μετά από πέτρα στα νεφρά - βοηθά σην ακράτεια των ούρων των παιδιών αναλγητικό στον πόνο της φλεγμονής του προστάτη. ΚΑΛΕΝΤΟΥΛΑ Calendula anversis: φλεβίτιδα - κιρσοί -έλκος στομάχου - εμμηναγωγό -συκώτι - ίκτερος.

196 196 ΚΑΡΔΑΜΟ ΣΠΟΡΟΣ Lepidium sativum : περιέχει βιταμίνες Α και C και γλυκοσίδιο που με την επαφή του με το νερό μετατρέπεται σε αντιβιοτική ουσία. Αφροδισιακό. ΚΑΡΥΔΙΑ Juglans regia (ΦΎΛΛΑ ): καθαρίζει το αίμα -φυτικό χρώμα και τονωτικό μαλλιών (ΠΛ), (Μ) μειώνει τη χοληστερίνη αντιμυκητιακό - αντισηπτικό - βλεφαρίτιδα παιδιών - ανορεξία ορεκτικό ΕΣΩΤ. ΦΛΟΙΟΣ: Ισχυρό καθαρτικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στην εγκυμοσύνη. ΕΞΩΚΑΡΠΙΟ ΝΩΠΟ: χρόνια διάρροια - αναιμία. ΚΑΣΤΑΝΙΑ Castanea sativa: (ΦΎΛΛΑ ) ξερόβηχας -τονωτικό αντιπυρετικό - φυτικό χρώμα μαλλιών, - κατά της διάρροιας. μάτια (κριθαράκι -κοκκινίλα). ΚΕΔΡΟΣ Juniperus communis: λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος - αποτοξινωτικό - διουρητικό. ΚΙΧΩΡΙΟ Cichorium intybus: πολύ καλό για το στομάχι και το συκώτι. ΚΟΛΗΤΣΙΔΑ Calium aparine: ισχυρό διουρητικό και καθαρτικό για τη λέμφο (σε περιπτώσεις διογκωμένων λεμφαδένων) καθαρίζει το αίμα - κυστίτιδα - λίθοι και άμμος του ουροποιητικού - για πιτυρίδα ή απολέπιση κεφαλής - αποτοξινωτικό - μειώνει το ουρικό οξύ. ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ Prunus spinosa: κατά των συμπτωμάτων της υπερτροφίας του προστάτη. ΚΟΥΜΑΡΙΑ Arbutus -κυστίτιδα-διουρητική. unedo: υπερτροφία του προστάτη ΚΡΑΤΑΙΓΌΣ Crataegus oxyacantha: αρρυθμίες ταχυπαλμίες αϋπνία - καρδιοτονωτικό - ρυθμίζει την πίεση.

197 197 ΚΥΝΟΡΟΔΟ Rosa canina: πλούσιο σε βιταμίνη C- επιταχύνει την αναρρωτική διαδικασία - γρίππη. ΛΥΚΟΠΟΔΙΟ Lycopus europaeus: (ΣΚΟΝΗ) για την υπερδραστηριότητα του θυρεοειδούς αδένα - δύσπνοια -ταχυπαλμία - τρέμουλο - καρδιενεργό - διουρητικό -περιφερικό αγγειοδιασταλτικό - στυπτικό - ηρεμιστικό -αντιβηχικό - θεωρείται «ανταγωνιστής» της θυροξίνης. ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΑ Origanum majorana: άγχος -πονοκέφαλος - ευστόμαχη - κατά της υπέρτασης. - αϋπνία ΜΑΡΑΘΟΣ Foeniculum vulgare: μαλακτικός για την πέψη μετεωρισμό - δυσπεψία - κοιλιακοί πόνοι αυξάνει τη ροή του γάλακτος στο θηλασμό - κολικοί βρεφών - για διαταραχές του ουροποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος. ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ Melissa officinalis: αντισπασμωδικό σε σπασμούς του πεπτικού σωλήνα και φυσώδη δυσπεψία - κατά της έντασης, του στρες και της κατάθλιψης -προκαλεί διαστολή περιφερειακών αγγείων μειώνοντας την πίεση - έχει τονωτική επίδραση στην καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα. ΜΕΝΤΑ Menta piperita: τονωτική - φτιάνει το στομάχι μετά από εμετό. ΜΗΔΙΚΗ (ΚΟΚΚΙΝΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ) Trifolium pratense: παδικό έκζεμα - ψωρίαση - αποχρεμπτικό και αντισπασμωδικό σε βήχα - βρογχίτιδα - κοκκύτη -καθαρίζει το αίμα - αποτοξινωτικό - κατά της αρηριοσκλήρωσης και του διαβήτη - πηγή πολλών βιταμινών (Ο, Ο, Ε, Κ) καθώς και αζώτου, καλίου ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου και φωσφόρου. Έχει οιστρογόνο δραστηριότητα και είναι ορεκτικό - τονωτικό σε ανορεξία - αναιμία -καθαρίζει τα μικρόβια στο κόλον του εντέρου - κάνει αλκαλικό το περιβάλλον του αίματος.

198 198 ΜΟΛΟΧΑ Malva silvestris: βρογχικά - βήχας -λαρυγγίτιδα φαρυγγίτιδα - πεπτικά προβλήματα -διουρητική. ΜΠΟΛΝΤΟ Peumus boldo: για χολόλιθους, φλεγμονές και πόνους χοληδόχου κύστης ή του ήπατος. Έχει μαλακτικές και αντισηπτικές δράσεις στο ουροποιητικό σύστημα. Γι α αυτό χρησιμοποιείται και σε κυστίτιδα. ΜΠΟΡΑΝΖΑ Borago officinalis: πέτρες στα νεφρά -χολή διουρητική -ψαμμίαση - κρυολόγημα - βρογχικά -καθαρίζει το αίμα - καρδιοτονωτικό- ρευματισμοί. ΜΥΡΤΙΛΛΟΣ Vaccinium myrtillus: αντιοξειδωτικό -μυωπία παθήσεις αμφιβληστροειδούς - υπερένταση ματιών - οπτική οξύτητα - προσαρμογή στο σκοτάδι -μελαγχρωστική αμφιβληστροειδίτιδα - κατραρράκτης οφειλόμενος σε διαβήτη μείωση του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα - παραγωγή ινσουλίνης. ΠΑΝΣΕΣ Viola tricolor: για υγρό ή ξηρό έκζεμα και άλλα δερματικά - που συνοδεύονται από εκκρίσεις,-αντιφλεγμονώδες - αποχρεμπτικό σε οξεία βρογχίτιδα και κοκκύτη. Στο ουροποιητικό βοηθά σε κυστίτιδες και σε συμπτώματα συχνής και επώδυνης ούρησης. ΠΑΣΙΦΛΟΡΑ Passiflora incamata: για επίμονη αϋπνία -βοηθά τη μετάβαση σε μια κατάσταση ήρεμου και ξεκούραστου ύπνου μειώνει ελαφρά την πίεση -αντισπασμωδικό σε κρίσεις ηρεμιστικό νεύρων -νευραλγία. ΠΙΚΡΟΞΥΛΟ Quassa amara: σακχαροδιαβήτης. ΠΙΠΕΡΟΡΙΖΑ Zingiber officinalis : ισχυρό αντιοξειδωτικό απώλεια όρεξης - στομαχόπονος -δυσπεψία - τυμπανισμός ναυτία - εμετοί (ταξιδιωτικοί και εγκυμοσύνης) αντιπηκτικό αίματος - σεξουαλική ανικανότητα - τονωτικό παραγωγής

199 199 ανδροστερόνης και του οιστρογόνου - ρευματοειδής αρθρίτιδα οστεαρθρίτιδα -μυϊκά προβλήματα - υψηλή χοληστερίνη διεγείρει έκκριση χολής - κρυολόγημα -γρίππη. ΠΙΣΚΙΔΙΑ Piscidia erythrina: ισχυρό ηρεμιστικό σε αϋπνία η οποία οφείλεται σε νευρική ένταση ή πόνο -βοηθά στη θεραπεία επώδυνων παθήσεων όπως η νευραλγία και η ημικρανία πόνους στις ωοθήκες και στη μήτρα. ΡΙΟ, ΡΕΒΕΝΤΙ Rheum officinalis: έχει καθαρτική δράση στο έντερο απομακρύνοντας τα απόβλητα ενώ παράλληλα είναι στυπτικό με αντισηπτικές ιδιότητες - χρήσιμο στη θεραπεία της δυσκοιλιότητας. ΣΑΡΣΑΠΑΡΙΛΛΑ (ΣΜΙΛΑΞ) Smilax officinalis: είναι εξομαλυντικό ευρέως φάσματος - βοηθά στη σωστή λειτουργία του οργανισμού στο σύνολο του - χρήσιμο σε λεπιδώδεις δερματικές καταστάσεις - όπως η ψωρίαση με μεγάλο ερεθισμό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αγωγή για τους χρόνιους ρευματισμούς και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Έχει αποδειχθεί ότι περιέχει συστατικά που βοηθούν τη δραστηριότητα της τεστοστερόνης στο σώμα. ΣΕΛΙΝΟ Apium graveolens: διουρητικό - κατά του διαβήτη κατά των ρευματισμών -- χιονίστρες, κατά του ουρικού οξέως (σε βρασμένο γάλα) - αφροδισιακό (σπόροι) αποτοξίνωση στο συκώτι (αλλεργίες) - ανακουφίζει μυϊκούς σπασμούς αντιοξειδωτικό. ΣΕΝΤΕΛΑ Centela asiatica: κινητοποιεί την κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα - ενδυναμώνει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και του συνδετικού ιστού - μειώνει τη σκλήρυνση των τοιχωμάτων των αγγείων βοηθά στην αποοιδηματοποίηση των κάτω άκρων - κυτταρίτιδα - ουρικό οξύ - κιρσώδεις φλέβες - συμπτώματα εμμηνόπαυσης - λειτουργία αδένων - κατεβάζει την πίεση -διουρητική.

200 200 ΣΙΝΑΜΙΚΗ (ΦΎΛΛΑ ) Cassia angustifolia: δυσκοιλιότητα. ΣΟΛΙΝΤΑΓΚΟ Solidago virgaurea: ιδανικό για καταρροή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (οξείας ή χρονίας μορφής ) - κατά της γρίππης -λαρυγγίτιδας - φαρυγγίτιδας - δυσπεψίας (τυμπανισμός - αέρια) - αντισηπτικό και αντιφλεγμονώδες του ουροποιητικού συστήματος (κυστίτιδα - ουρηθρίτιδα)-μειώνει την πίεση του αίματος. ΣΥΜΗΔΑ Betula alba: κυτταρίτιδα - διουρητική -διαλύει το ουρικό οξύ και την ουρία - ουρικές λοιμώξεις. ΣΥΜΦΥΤΟ Symphytum officinalis: γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος - διαφραγματοκήλη - ελκώδη κολίτιδα στυπτικό σε αιμορραγίες - βρογχίτιδα -ερεθιστικό βήχα αποχρεμπτικό - επούλωση τραυμάτων. ΤΑΝΑΤΣΕΤΟ Tanacetum parthenium: πονοκέφαλοι ημικρανίες -ίλιγγοι - ναυτία -κατάθλιψη - τόνωση -κάθαρση μήτρας μετά από τοκετό - πόνους πριόδου -αντιφλεγμονές αρθρίτιδα. (Ε) (2-3) ΤΑΡΑΞΑΚΟ Taraxacum officinalis: καθαρίζει αρτηρίες αίματος - αρτηριοσκλήρωση - χοληστερίνη - σάκχαρο -βοηθά στη σωστή λειτουργία του παγκρέατος, του συκωτιού ( ίκτερος - κίρρωση ήπατος -ηπατίτιδα) και της σπλήνας - διουρητικό για τα νεφρά ουρικό οξύ - πίεση -κατακράτηση υγρών - κράμπες και δοθιήνες - κηλίδες ηλικίας, θεωρείται ότι βοηθά σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑΣ ΠΕΤΑΛΑ Rosa damascena galica: κατά της αϋπνίας και των νεύρων - κατά της δυσκοιλιότητας για χρόνιες εντερίτιδες - πονοκεφάλους - ζαλάδες - πυώδη αμυγδαλίτιδα - ερεθισμένα βλέφαρα

201 201 ΤΡΙΓΩΝΕΛΛΑ Trigonela foecum graecum: διεγείρει την όρεξη (1 κουταλάκι του γλυκού πριν από κάθε γεύμα) -είναι υποκατάστατο του μουρουνέλαιου - προκαλεί την πάχυνση (αναιμία - φυματίωση - διαβήτη ) - τονωτικό σε περιπτώσεις φυσικών και ψυχικών ασθενειών - αυξάνει τη ροή του γάλακτος της μητέρας. ΤΣΑΪ ΒΟΥΝΟΥ Sideritis scardica: θερμαντικό -πλούσιο σε σίδηρο - αντιβηχικό - αναιμία. ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ Urtica dioica: πέτρες στη χολή - αρθριτικά ρευματισμοί - νεφρά - διουρητική - διαλύει το ουρικό οξύ τριχόπτωση - αναιμία. ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ Salvia officinalis: κατά του σακχάρου ανεβάζει την πίεση - τονωτικό του νευρικού συστήματος -τριχόπτωση λαρυγγίτιδα - φαρυγγίτιδα -αμυγδαλίτιδα -στοματίτιδα. ΦΛΑΜΟΥΡΙ ή ΤΙΛΙΟ Tilia platyphylos: Πέτρα νεφρών - αϋπνία - ημικρανίες - βήχας - ηρεμιστικό - θερμαντικό -διουρητικό - κατά της υπέρτασης, αρτηριοσκλήρωσης -ηρεμιστικό. ΦΛΩΜΟΣ : μαλακτικό - αποχρεμπτικό - κατά του κατάρρου, του κρυολογήματος, των παθήσεων του στήθους και του βήχα - κατά της υπερβολικής βλέννας, των φλογώσεων του στόματος και του λάρυγγος - κατά της δυσουρίας. ΦΟΥΜΑΡΙΑ Fumaria officinalis: ψωρίαση - έκζεμα -ακμή λειχήνες. Έχει ευεργετική επίδραση στο συκώτι και τη χοληδόχο κύστη - βοηθά στο γενικό καθαρισμό του οργανισμού δια μέσου των νεφρών και του ήπατος -επιπεφυκίτιδα - υπνωτικό κατευναστικό - τονωτικό -καθαρτικό - υπακτικό - ορεκτικό διουρητικό. ΦΡΑΓΚΟΥΛΑ Rhamnus frangula: ήπιο καθαρτικό -υπακτικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διόρθωση της

202 202 δυσκοιλιότητας - δεν προκαλεί εθισμό ή εξάρτηση -τονωτικό του συκωτιού - εγκολπματώσεις εντέρου περιέχει βιταμίνες Β, Β6, Β2 και μαγνήσιο (για σπασμούς χωρίς πόνους). ΦΤΕΛΙΑ Ulmus campestris (ΚΑΡΑΓΑΤΣΙ ΦΛΟΙΟΣ): γαστρίτιδα - γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος -εντερίτιδα κολίτιδα - διάρροια. ΦΥΚΙΑ ΜΑΥΡΑ Fucus vesiculasis: κόβουν την όρεξη πλούσια σε ιώδιο - ψευδάργυρο - χρώμιο - καταπολεμούν την κυτταρίτιδα. ΧΑΜΕΔΡΥΣ Teucrium chamedris: τονωτικό κατά του κατάρρου των βλεννογόνων, του χρόνιου βρογχίτη - κατά της δυσπεψίας και αεροφαγίας - αντιπυρετικό - διουρητικό ΧΑΜΟΜΗΛΙ Matricaria chamomilla: ηρεμιστικό -επουλωτικό χωνευτικό - κατά της παχυσαρκίας -αντιφλογιστικό - ρυθμίζει όρεξη - πέψη. ΑΓΓΕΛΙΚΗ (ANGELICA ARCHANGELICA) Αρωματικό φυτό με δυνατή και επίμονη μυρωδιά. Το φυτό από θάμνος παίρνει διαστάσεις μικρού δέντρου και μπορεί να φτάσει ακόμη και τα δύο μέτρα. Διετές με παχιά σαρκώδη ρίζα, κούφιο στέλεχος, οδοντωτά φύλλα και πράσινο από λουλούδια στην αρχή του καλοκαιριού. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι πάρα πολλές και κατ' αρχήν χρησιμοποιείται ως τονωτικό φάρμακο. Οι γυναίκες που έχουν ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση τους ξαναβρίσκουν τον κανονικό τους ρυθμό χρησιμοποιώντας το σαν αφέψημα. Κατά του βήχα και της δυσπεψίας χρησιμοποιείται και ως

203 203 καρδιοτονωτική, ευεργετική στα μάτια. Ακόμη είναι κατά του πλευρίτη και καθαριστική για τα ούρα ΑΓΡΙΟΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ (ROSA GALLICA) Η αγριοτριανταφυλλιά είναι θάμνος ψηλός με άνθη ρόδινα ή λευκά. Έχει ύψος από 1-3 μέτρα με σύνθετα και πριονωτά φύλλα. Τα πέταλά της είναι αραιά και ο καρπός της είναι γνωστός με το όνομα «κυνόροδο». Είναι είδος φαρμακευτικό γνωστό στη λαϊκή σαν πολύ καλό φάρμακο. Χρησιμοποιούμε τους κιτρινωπούς καρπούς αυτών των λουλουδιών που είναι πολύ στυπτικοί και καταπραϋντικοί. Το αφέψημα που μας δίνει καταπολεμά την αϋπνία, το συνάχι, τις διάφορες εντερίτιδες ή με πλύσεις θεραπεύει τις φλεγμονές των ματιών. Τα πέταλά της είναι τονωτικά και χρησιμοποιούνται κατά των αιμορραγιών και της δυσκοιλιότητας ΑΧΙΛΛΕΙΑ (ACHILLEA MILILLOCIUM) Πολυετές, αναρριχητικό βότανο. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα και μικρά λευκά ή ροζ λουλούδια με κίτρινο κέντρο. Φυτρώνει το καλοκαίρι σε χαλαρές ομάδες. Πίνοντας το τσάι του, τονώνουμε τον οργανισμό. Είναι διουρητικό και απαλύνει τους πόνους των ρευματισμών. Είναι ακόμη φυτό ενεργητικό στις γαστρικές παθήσεις. Σταγόνες κρύου τσαγιού στα αυτιά επουλώνουν τις διάφορες παθήσεις τους. Τονώνει τη λειτουργία των νεφρών και της καρδιάς. Τονώνει επίσης τα μαλλιά και με εντριβές στο κεφάλι μειώνει την τριχόπτωση. Συνιστάται και

204 204 για την ακμή, τη βρογχίτιδα, τα κρυολογήματα και τον πυρετό, την υπέρταση, την λαρυγγίτιδα και την ψωρίαση. Ακόμη και για υγιή άτομα σαν διεγερτικό του πνεύματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις οι υπερβολικές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν ζάλη και ίλιγγο.

205 205 ΒΑΛΕΡΙΑΝΑ (VALERIANA OFFICINALIS) Είναι θάμνος που φτάνει σε ύψος από 1-15 μέτρα. Η βάση της είναι βελούδινη και απλή. Τα φύλλα φυτρώνουν αντίθετα με φτεροειδή μορφή. Τα άνθη της είναι λευκά με ροζ αποχρώσεις και ανθίζουν στα μέσα του καλοκαιριού. Οι ρίζες της έχουν έντονη μυρωδιά. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε την ρίζα του φυτού, αλλά και τα ξεραμένα φύλλα που με αυτά φτιάχνουμε τσάι. Συνιστάται για την αρθρίτιδα, την κολίτιδα, τη διάρροια, τον πονοκέφαλο και την υπέρταση, την αϋπνία, το σύνδρομο του ευερέσθιτου εντέρου, την εμμηνόπαυση, την ψωρίαση, τους ρευματισμούς, τη νευρική υπερένταση, τον πονόδοντο, την ισχιαλγία, τους πόνους περιόδου. Με το αφέψημά της γίνονται μπάνια κατά των σπασμών των νεογέννητων βρεφών. Η βαλεριάνα μπορεί να αυξήσει την επίδραση ορισμένων υπνωτικών χαπιών και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αν παίρνετε υπνωτικά χάπια, παρά μόνο με την καθοδήγηση του γιατρού. Αποφεύγετε τις μεγάλες δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα

206 206 Βαλσαμόχορτο Υπερικόν το διάτρηρον, (Hypericaceae), βάλσαμο, σπαθόχορτο, St.-John's-wort) Η λέξη Perforatum προέρχεται από τα λατινικά, που μεταφράζουν το ελληνικό «δι άτρητο». Τα φύλλα είναι φωτεινά κίτρινα-πορτοκαλί. Τα πέταλα, συνήθως κίτρινα. Όταν γυρίσουν προς το φως, αποκαλύπτουν ημιδιαφανείς στιγμές που δίνουν την εντύπωση πως είναι διάτρητες. Οι κουκίδες αυτές δεν είναι όμως τρύπες, αλλά έγχρωμα αιθέρια έλαια και ρητίνες. Αν τρίψει κανείς τις μαύρες αυτές κουκίδες που έχουν τα 5 πέταλα με τα δάχτυλά του, αυτά θα γίνουν κόκκινα. Για πολλούς φυτοθεραπευτές, αυτές οι μαύρες-κόκκινες κουκίδες περιέχουν μερικά από τα πιο πολύτιμα και αποτελεσματικά φυτικά συστατικά. Οι στήμονες του φυτού έχουν ιδιαίτερη μορφή, με στερεό κυλινδρικό στέλεχος, με δύο γραμμές που εξέχουν κατά μήκος. Αυτές οι γραμμές κάνουν τον στήμονα να μοιάζει επίπεδος, πράγμα εντελώς ασυνήθιστο στον κόσμο των φυτών. Περιέχει υπερικίνη και ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα, αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό). Το βαλσαμόχορτο απασχόλησε τη θεραπευτική από την αρχαιότητα, ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν σαν διουρητικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, αιμοστατικό. Στη διάρκεια

207 207 του μεσαίωνα αποδόθηκαν στο φυτό μαγικές ιδιότητες, ιδίως αν η συγκομιδή γινόταν στις 24 Ιουνίου, ημέρα εορτασμού του Α. Ιωάννη. Πώς και γιατί ονομάστηκε το φυτό βότανο του Αι Γιάννη, «St.-John's-wort» είναι άγνωστο. Πάντως σύμφωνα με τη σχετική «συζήτηση», στη Βίβλο αναφέρεται ότι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος ζούσε στην έρημο τρεφόμενος με μέλι και ακρίδες. Επειδή στον ελληνικό κόσμο της εποχής η λέξη «άκρον» αφορούσε τις άκρες των φυτών, ορισμένοι θεώρησαν ότι ο Ι. ο Βαπτιστής τρεφόταν με βότανα, μεταξύ των οποίων το βαλσαμόχορτο. Σύμφωνα με άλλη ανάλογη «θεωρία» για την ονομασία του φυτού, οι μαύρες κουκίδες αντιστοιχούν στο αίμα του Αι Γιάννη και οι διαφανείς περιοχές των πετάλων, στα δάκρυα που χύθηκαν όταν αποκεφαλίστηκε Στις ΗΠΑ, μετά από ένα πρόγραμμα του ABC News τον Ιούνιο του 1997, το Hypericum έγινε το πιο δημοφιλές φυτό, το εναλλακτικό «prozaκ», (Ladose), για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Χρησιμοποιείται επίσης σαν αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες. Ήδη, το 1994 στη Γερμανία, συνταγογραφήθηκαν συνταγές για 20 εκατ. ασθενείς! Μόνο στην Μοντάνα των ΗΠΑ καλλιεργούνται σήμερα στρέμματα φυτού. Εξωτερικά χρησιμοποιείται σαν άριστο επουλωτικό σε πληγές και εγκαύματα πρώτου βαθμού. Το Hypericum σύμφωνα με ορισμένες υποθέσεις μπορεί να φανεί χρήσιμο στη θεραπεία του απλού έρπητα και στο σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. Αλλά η μεγάλη υπόσχεση του φυτού είναι η συμβολή του στη θεραπεία του AIDS! Πολλοί ασθενείς με AIDS δέχτηκαν ευεργετικά τη χρήση του φυτού, δήλωσαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση. Μελέτες δείχνουν μια αύξηση ή σταθεροποίηση των βοηθητικών Τ-κυττάρων για μεγάλο

208 208 χρονικό διάστημα μετά απο καθημερινή λήψη, από το στόμα και ενδοφλεβίως, 1-2mg υπερικίνης. Δοσολογία: σε μορφή καψουλών, μια τυπική δοσολογία είναι 300mg 3 φορές ημερησίως για τιτλοδοτημένα προϊόντα σε 0,3% υπερικίνης. Σαν βάμμα (που περιέχει 0,2-0,3% υπερικίνη), μισό κουταλάκι του γλυκού σε λίγο νερό, να πίνεται αργά σε διάστημα λεπτών. Προφυλάξεις: Το Hypericum μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ προκαλώντας ευαισθησία στο φως. Σε ορισμένα δέρματα μπορεί να προκαλέσει αντίδραση φωτοευαισθησίας και φωτοδερματίτιδα, που εκδηλώνεται με δερματικούς ερεθισμούς, περιλαμβανομένου του στόματος, της μύτης και των αυτιών. Δεν πρέπει μετά τη χρήση του να ακολουθεί έκθεση στο φως. Τα σκουρόχρωμα δέρματα δεν προσβάλλονται. Σε πειραματόζωα επηρεάζει τη θερμορύθμιση. Πάντως, τα περιστατικά φωτοευαισθησίας και παρενεργειών που έχουν καταγραφεί είναι σπάνια και αφορούν ορισμένες περιπτώσεις πολύ υψηλών ημερήσιων δόσεων που χρησιμοποιούνται σε ασθενείς με AIDS. Το Hypericum μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων, κατά συνέπεια χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Όσοι χρησιμοποιούν Hypericum θα πρέπει να το σταματήσουν, αν λαμβάνουν φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν τις εξής δραστικές ουσίες: ινδιναβίρη (crivixan), κυκλοσπορίνη (ciclosporin), θεοφυλλίνη (choledyl, theo-dur, uniphyllin, aberten), διγιτοξίνη (digoxin, lanoxin), panwarfin, και αντισυλληπτικά. Επίσης επειδή το Ηypericum επηρεάζει νευροδιαβιβαστές, μπορεί να αλληλεπιδρά με διάφορα ψυχότροπα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων άλλων αντικαταθλιπτικών.σε περίπτωση άλλων φαρμάκων πρέπει να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός.

209 209 ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ (OCIMUM BASILIUM) Αρωματικό, μονοετές φυτό με πράσινα ή κόκκινα φύλλα και μικρά λευκά λουλούδ ια. Καταπραύνει τους σπασμούς της κοιλιάς και τις νευρικές ημικρανίες. Είναι τονωτικό και διουρη τικό. Ο βασιλικός σε σκόνη για τη μύτη είναι κατά του κρυολογή ματος και των πονοκεφάλων. Ευνοεί την παραγωγή γάλακτος στις μητέρες που θηλάζουν. Κατά της δυσκοιλιότητας μπορούμε να φάμε τα φύλλα του βασιλικού με λάδι, σαν σαλά τα. Συνιστάται για τσιμπήμα τα και κεντρ ίσμα τα. Επιπλέον χρησιμοποιείται και ως χαλαρωτικό έκχυμα για το μπάνιο Την αρχική προέλευση του Βασιλικού την βρίσκουμε στην Ινδία. Πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και στην Αφρική ενώ στην Ελλάδα τον έφερε, μαζί με άλλα φυτά, ο Μέγας Αλέξανδρος μετά από την εκστρατεία του στις Ινδίες. Στην Βρετανία άρχισε να καλλιεργείται από τον 16ο αιώνα. Το όνομα του προέρχεται από την ελληνική λέξη Βασιλεύς Περιγραφή Ο βασιλικός είναι ένα αρωματικό ποώδες μονοετές φυτό που μπορεί να φτάσει τα 60 εκατοστά σε ύψος, με ελλειπτικά έντονα μυρωδάτα φύλλα και μικρά άσπρα άνθη. Ανήκει στο γένος

210 210 ώκιμου της οικογένειας των χειλανθών και υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες τόσο στο μέγεθος όσο και στο χρώμα των φύλλων. Οι σπόροι του βασιλικού φυτρώνουν εύκολα σε μέρη με άφθονο ήλιο και στεγνό εύφορο χώμα. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι. Θρησκευτική και πολιτισμική αξία Υπάρχουν πολλά τελετουργικά και δοξασίες που είναι συνδεδεμένες με τον Βασιλικό. Η ινδική ονομασία του βασιλικού είναι Τούλσι ( Thulsi ή Tulsi ), και συνδέεται με μια νύμφη της ινδουιστικής μυθολογίας που μεταμορφώθηκε σε φυτό για να αποφύγει τον έρωτα ενός θεού της Άπω Ανατολής. Στις μέρες μας θεωρείται το ιερό φυτό του θεού Βισνού και του Κρίσνα στην Ινδία και και αφήνεται ένα κλαράκι του μέσα στα ρούχα του νεκρού για να εξασφαλίσει την είσοδό του στον Κόσμο των Νεκρών. Στην ιουδαϊκή παράδοση προτείνετε για ενδυνάμωση σε περίοδο νηστείας. Θρύλοι της Αφρικής αξιώνουν ότι ο βασιλικός προστατεύει από τους σκορπιούς ενώ οι Ευρωπαίοι κάποιες φορές λένε ότι είναι σύμβολο του Σατανά. Οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο καθώς και ως σύμβολο του έρωτα. Στην Ιταλία και στην Κρήτη ο βασιλικός ήταν σύμβολο της αγάπης, και όποιος άνδρας δεχόταν ένα κλωνάρι βασιλικού από μια νεαρή γυναίκα, θεωρείτο δεσμευμένος με αυτήν. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις ταριχεύσεις και οι Γαλάτες σε τελετές εξαγνισμού μαζί με νερό

211 211 πηγής. Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό. Στην αρχαία Ελλάδα αντιπροσώπευε την εχθρότητα ενώ στην Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία έχει τεράστια αξία για την προετοιμασία του αγιασμού. Λέγεται επίσης πως είχε φυτρώσει βασιλικός κοντά στον τάφο του Χριστού όταν τον ανακάλυψε η Αγία Ελένη. Στην Ευρώπη τοποθετούν ένα κλαδί βασιλικού στα χέρια του νεκρού για να του εξασφαλίσουν καλό ταξίδι, ενώ στην Ινδία το τοποθετούν στο στόμα του νεκρού για να σιγουρευτούν πως θα παραδοθεί στο Θεό. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως άνοιγε τις πύλες του Παραδείσου για το νεκρό. Παγανισμός Στοιχείο: Φωτιά Πλανήτης: Άρης Ο βασιλικός ονομαζόταν ως το βότανο των μαγισσών για αιώνες. Χρησιμοποιήθηκε για εξορκισμούς, προστασία αλλά και ως ερωτικό φίλτρο. Ένα παλιό γνωμικό λέει πως όπου φυτρώνει βασιλικός δε πηγαίνει το κακό και όπου υπάρχει βασιλικός, δε ζει το κακό. Όταν ο βασιλικός δωρίζεται φέρνει καλή τύχη σε ένα νέο σπιτικό. Όταν ραντίζεις το σπίτι με βασιλικό βουτηγμένο σε νερό διώχνεις το κακό. Χρησιμοποιείται για ξόρκια αγάπης και ευημερίας. Μειώνει την ένταση ανάμεσα σε δύο άτομα. Προσελκύει την αφθονία. Το ράντισμα με βρεγμένο βασιλικό στον σύντροφο εξασφαλίζει αφοσίωση. Η χρήση του σε μπάνιο εξαγνισμού φέρνει νέα αγάπη ή απελευθερώνει από μια παλιά αγάπη. Χρησιμοποιείται σε λιβάνια και φυλακτά και φέρνει ευημερία σε αυτόν που το κουβαλά στην τσέπη του. Σαν λιβάνι βοηθάει στον εξορκισμό. Εναλλακτική ιατρική Ο βασιλικός είναι γνωστός από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, όπως αναφέρει ο Διοσκουρίδης.

212 212 Έχει τέτοιες ιδιότητες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για αφέψημα αλλά και για αιθέριο έλαιο με σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες. Στην Αρχαία Ελλάδα οι Ελληνίδες μητέρες πρόσθεταν τρεις φορές την εβδομάδα στο διαιτολόγιο των αγοριών μέχρι και την εφηβεία τους σαλάτες με βασιλικό. Έτσι σύμφωνα με το Διοσκουρίδη και τον Ιπποκράτη πετύχαιναν επιμήκυνση και σύσφιξη του πέους τους. Ακόμα και σήμερα σε μερικά χωριά οι γιαγιάδες επιμένουν ότι κάνει καλό στα νεαρά αγόρια αλλά χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν το λόγο. Οι αυτόχθονες της Δυτικής Αφρικής χρησιμοποιούσαν τον βασιλικό ως αντιπυρετικό φάρμακο, οι Αιγύπτιοι αναμίγνυαν τον βασιλικό με μύρο από μυρσίνη κατά τη διαδικασία της ταρίχευσης. Οι πιο γνωστές ευεργετικές του ιδιότητες είναι οι εξής: βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος - το τσάι βοηθάει στην πέψη ως ένα άλλο είδος σόδας και καταπραΰνει τα έντερα βοηθά στις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους ενισχύει τη μνήμη είναι διουρητικό Το εκχύλισμα βασιλικού βοηθάει στις περιπτώσεις στοματίτιδας και επιχείλιου έρπη συνιστάται για περιπτώσεις ναυτίας αλλά και για τις ναυτίες εγκυμοσύνης η κατανάλωση των φύλλων βοηθάει στην αύξηση του μητρικού γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες τα αποξηραμένα φύλλα βασιλικού καταπραΰνουν τις παθήσεις της χρόνιας ρινίτιδας και ιγμορίτιδας μειώνει τις ρυτίδες απομακρύνει τα κουνούπια, τις μύγες και τις σκνίπες στην αρωματοθεραπεία, ως αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται σε μασάζ εναντίον της κατάθλιψης η προσθήκη του στο μπάνιο χαλαρώνει το σώμα μας.

213 Συγκομιδή και συντήρηση 213 Φρέσκος - Ψιλοκόψτε τα φύλλα του Αποξηραμένος - Κόψτε τα φύλλα νωρίς το πρωί ή μετά τη δύση του ήλιου όταν το φυτό δεν είναι ανθισμένο. Καλό είναι γενικά να αφαιρείται τα άνθη του βασιλικού απο το φυτό.τοποθετήστε τα φύλλα πάνω σε ένα βαμβακερό ύφασμα και αφήστε να ξεραθούν σε δροσερό και σκοτεινό μέρος. Σε βάζο - Μπορείτε να τα διατηρήσετε μέσα σε βάζο που περιέχει ελαιόλαδο. Στην κατάψυξη - ανακατέψτε τα με ελαιόλαδο και τοποθετήστε τα σε παγοθήκες. Μαγειρική pesto a la Genovese 2 φλυτζάνια φρέσκα φύλλα βασιλικού 1/3 φλιτσανιού κουκουναρόσπορους 2-3 σκελίδες σκόρδο 1/2 φλυτζάνι παρμεζάνα 1/2 φλυτζάνι ελαιόλαδο αλάτι ΒΑΤΟΣ (RUBUS FRUCTICOSUS) Θάμνος πολύ γνωστός σε όλη την Ελλάδα, όπου φυτρώνει σε άγρια κατά σταση πλάι σε φράχτες και πεζούλια. Έχει αγκαθωτούς βλαστούς και δίνει καρπούς μικρούς, στρογγ υλούς και κοκκινόμα υρους με γλυκόξινη γεύση. Από τους καρπούς αυτούς φτιάχνουμε σιρόπια ή μαρμελάδες, που εκτός από την ευχάριστη γεύση τους, έχουν και φαρμακευτικές ιδιότητες. Το αφέψημα των φύλλων του είναι κατά της διάρροιας. Με το ίδιο αφέψημα μπορούμε να κάνουμε γαργάρες κατά της στηθάγχης. ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ (QUERCUS)

214 214 Η βασίλισσα των δασών. Εμφανίζεται σε πολλά είδη. Μερικές είναι φυλλοβόλες και άλλες αειθαλείς. Έχουν όμως όλες τις ίδ ιες σχεδ όν φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιούνται κυρίως τα φύλλα της, τα οποία πρέπει να μαζευτούν το καλοκαίρι και να ξηρανθούν όλο το χειμώνα. Επίσης μπορ εί να χρησιμοποιηθεί και ο φλοιός αλλά και τα βελανίδια αφού κοπούν από το δέντρο όταν είναι αρκετά ώριμα. Οι βελανιδιές είναι πλούσιες σε τανίνη και έχουν την ιδιότητα να σταμα τούν το αίμα και να σφίγγουν τους χαλαρωμένους από τραυματισμούς ή μολύνσεις ιστούς. Ακόμη χρησιμοποιούντα ι σε αιμορραγίες, αιμορροΐδες, ακράτεια ούρων, κιρ σούς, εκζέματα, ουλίτιδα ΒΙΣΚΟΣ (VISCUM ALBUM) Δεν είναι τέλειο φυτό. Είναι παράσιτο που αναπτύσσεται πάνω στα δέντρα. Γνωστό και ως «γκι» είνα ι αντισπασμωδικό και κατά της υπέρτα σης. Αποτελεί βασική τροφή των ζώων και λέγεται πως αυξάνει το γάλα στις αγελάδ ες. Η παρασκευή της «εξύβεργας» με βάση το γκι ζυμωμένο με μέλι, χρησιμοποιείτα ι για να πιάνοντα ι μικρά πουλιά ΓΑΙΔΟΥΡΑΓΚΑΘΟ-ΚΝΙΚΟΣ (CNICUS BENEDICTUS) Γνωστό φυτό στην Ελλάδα όπου λέγετα ι και Αγιάγκαθο. Το ύψος του δεν ξεπερνά τους 40 πόντους και έχει δυσάρεστη μυρωδιά. Έχει ορθό στέλεχος με γωνίες και φύλλα ανοιχ τοπράσινα, χνουδωτά που καταλήγουν σε μικρό αγκάθι. Τα άνθη του είνα ι μεγά λα και κίτρινα προς το καλοκαίρι.

215 215 Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε ολόκληρο το φυτό και φτιάχνουμε τσάγια και αφεψήματα που τα παίρνοuμε σε περιπτώσεις πυρετών ή ανορεξίας, δυσπεψίας και εξανθημά των ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός Το Δεντρολίβανο ή ρόζμαρι (Rosmarinus officinalis) είναι αυτοφυές φυτό και το συναντάμε σε πετρώδεις τόπους σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στους λαχανόκηπους και ανθόκηπους. Ο θάμνος φτάνει μέχρι ένα μέτρο ύψος. Το δενδρολίβανο είναι εμποτισμένο στην χριστουγεννιάτικη παράδοση. Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών [οικογένεια της μέντας (Laminaceae)] και είναι αειθαλές φρυγανώδες θαμνίο, πολύκλαδο και πυκνόφυλλο, με φύλλα μικρά, γραμμοειδή και χείλη περιτυλιγμένα, με χρώμα πράσινο στο επάνω μέρος και λευκά εριώδη κάτω. Τα άνθη του είναι μικρά κυανόλευκα και συγκεντρωμένα κατά μήκος του ακραίου τμήματος των βλαστών σε σπονδύλους, στις μασχάλες των φύλλων. Ολόκληρο το φυτό και ειδικότερα τα φύλλα και τα γαλάζια άνθη, περιέχουν άχρωμο ή κιτρινωπό λεπτόρευστο αιθέριο έλαιο (ροσμαρινέλαιο), με διαπεραστικό ευχάριστο άρωμα, το οποίο χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική σαν εξωτερική αλοιφή κατά των ρευματικών παθήσεων. Χρησιμοποιείται επίσης σαν τονωτικό και ανθελμινθικό. Τα φύλλα του συλλέγονται την Άνοιξη και η χρήση τους στη μαγειρική δίνει στο φαγητό εξαίρετο και ιδιαίτερο άρωμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν αποξηραμένα φύλλα και άνθη του δενδρολίβανου, από τα οποία παρασκευάζονται αφεψήματα, βάμμα και αιθέρια έλαια. Το αφέψημα των φύλλων του δενδρολίβανου αποτελεί ισχυρό πεπτικό τονωτικό και διεγείρει τη λειτουργία της πέψης, κινητοποιώντας την έκκριση γαστρικών υγρών, της χολής και τη λειτουργία του ήπατος. Οι τανίνες τις οποίες περιέχει, του προσδίδουν στυπτικές ιδιότητες και για αυτό θεωρείται κατάλληλο βοηθητικό της ομαλής εμμήνου ρύσεως. Ρυθμίζει την υπερβολική μητρορραγία και ομαλοποιεί τον κύκλο των

216 216 γυναικών. Ως αντιοξειδωτικό, προστατεύει και ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης και τονώνει τη λειτουργία της καρδιάς. Έχουν αναφερθεί τονωτικές ιδιότητες για το νευρικό σύστημα και σε περιπτώσεις πονοκεφάλων. Το δενδρολίβανο είναι διεγερτικό της κυκλοφορίας του αίματος και ενδείκνυται για περιπτώσεις ατονίας, υπερκόπωσης, εξάντλησης, για κατάθλιψη, αϋπνία, άγχος κ.λπ. Το δενδρολίβανο χρησιμοποιείται συστηματικά από το 500 π.χ. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν αναγνωρισμένο σαν βότανο που είχε την ικανότητα να βελτιώνει το μυαλό και την μνήμη. Έχουν ακόμη αποδοθεί σ αυτό αφροδισιακές ιδιότητες. Μασάζ με σταγόνες αιθέριου ελαίου από τα φύλλα του δενδρολίβανου στους κροτάφους, απαλύνει τον πονοκέφαλο. Λίγες σταγόνες αιθέριου ελαίου στο νερό του μπάνιου, ξεκουράζουν και ανακουφίζουν από πόνους στα κόκαλα και τους μυς. Το φυτό έχει επίσης αντισηπτικές, αντιβακτηριδιακές και αποχρεμπτικές ιδιότητες, ενώ είναι εφιδρωτικό και σπασμολυτικό και γι αυτό χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κρυολογήματος, βήχα, βρογχίτιδας, άσθματος. Μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις δυσπεψίας, μετεωρισμού, κολικών, διάρροιας και γενικότερων προβλημάτων του πεπτικού. Ακόμα έχει ειπωθεί πως αν τρίψουμε το τριχωτό της κεφαλής με αφέψημα, συντελούμε στη μείωση της τριχόπτωσης, ενώ πλύσεις της στοματικής κοιλότητας με αυτό, συντελούν στη θεραπεία ούλων που ματώνουν και χαλαρών δοντιών. Διάφοροι θρύλοι συνδέουν το δενδρολίβανο με τα Χριστούγεννα και όλοι τους περιστρέφονται γύρω από τη Μαρία τη μητέρα του Ιησού, και το ένδυμα που άπλωσε πάνω από ένα φυτό δενδρολίβανου. Μια εκδοχή λέει ότι κατά την διάρκεια της φυγής της οικογένειας του Ιησού προς την Αίγυπτο, η Μαρία άπλωσε τα ρούχα του μωρού σε έναν διπλανό θάμνο, που ήταν θάμνος δενδρολίβανου. Τότε τα άσπρα λουλούδια του φυτού έγιναν μπλε για να τιμήσουν το Θείο Βρέφος. Μια παραλλαγή αυτού του θρύλου λέει, πως ήταν ο μανδύας της Μαρίας που απλώθηκε στο δενδρολίβανο και ο οποίος είχε μπλε χρώμα. Το μπλε χρώμα παραδοσιακά συνδέεται με την

217 217 Παναγία και η χριστιανική παράδοση θέλει τα μπλε λουλούδια να αναφέρονται σε Εκείνη. Μια άλλη παραλλαγή στο ίδιο θέμα λέει, ότι την ώρα που τα ρούχα του Θείου Βρέφους ήταν απλωμένα στον θάμνο, αυτός άρχισε να εκπέμπει μια γλυκιά ευωδιά. Αυτή ήταν η ανταμοιβή του για την υπηρεσία που πρόσφερε στο Θείο Βρέφος. Ίσως αυτό το διακριτικό άρωμα να είναι ο λόγος που το δενδρολίβανο απέκτησε τη φήμη του σύμβολου της θύμησης. Χρησιμοποιήθηκε σε κηδείες και στην διακόσμηση τάφων για να θυμίζει ότι δεν ξεχνιούνται οι εκλιπόντες. Χρησιμοποιήθηκε ακόμα και σε γάμους, για να θυμίζει στους νεόνυμφους να μην ξεχνούν τους όρκους τους. Έτσι συμβολίζει ακόμα, τη φιλία και την πίστη στις σχέσεις ΔΙΚΤΑΜΟΣ Ή ΕΡΩΝΤΑΣ Ή ΣΤΑΜΑΤΟΧΟΡΤΟ Ο δίκταμος φυτρώνει άφθονος στις απότομες πλαγιές του Αγιερινιώτικου φαραγγιού, καθώς και στα γκρεμνά πάνω από το χωριό Κουστογέρακο, που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του φαραγγιού ακόμη και στους βράχους της παραλίας της πανέμορφης Σούγιας που είναι και το τέλος αυτής της χαράδρας. Η συλλογή του είναι δουλειά επικίνδυνη και γίνεται κυρίως τον Αύγουστο που είναι ανθισμένος από ανθρώπους που έχουν εξοικειωθεί στην αναρρίχηση με σκοινιά. Λόγω αυτής της επικινδυνότητας πήρε και το όνομα "έρωντας", γιατί πρέπει να 'χει κανείς το πάθος του έρωτα για ν' αποφασίσει να διακινδυνέψει τη ζωή του για να το μαζέψει. Η συλλογή του γινόταν και γίνεται με σκοπό το εμπόριο, τόσο εντός Ελλάδας,

218 218 όσο και στο εξωτερικό. Σήμερα ο άγριος δίκταμος δεν επαρκεί για τι ανάγκες του εμπορίου γι' αυτό καλλιεργείται όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και στην Αλγερία, την Γαλλία κ.α. Το αιθέριο έλαιο του δίκταμου χρησιμεύει στην αρωματοποιία και για τον αρωματισμό διαφόρων ποτών, ιδίως του βερμούτ. Οι θαυματουργικές του ιδιότητες αναφέρονται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς όπως είναι ο Όμηρος, ο Αριστοτέλης, ο Ευριπίδης, ο Θεόφραστος, ο Βιργίλιος, ο Πλούταρχος, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός κ.α Το αναφέρουν σαν αποτελεσματικό στις παθήσεις των νεφρών, των εντέρων για τις δηλητηριάσεις κ.α., κάτι που έχει εξακριβωθεί από τους σύγχρονους μελετητές, γι' αυτό στην Κρήτη συνηθίζουν να το προσφέρουν σαν ρόφημα. Κατά την μυθολογία ήταν αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη γιατί βοηθούσε, όπως κι εκείνη στον τοκετό. Για τον ίδιο λόγο οι αρχαίοι παρίσταναν το άγαλμα της θεάς με στεφάνι από δίκταμο. Οι παλαιότεροι το χρησιμοποιούσαν με τη μορφή καταπλάσματος σαν αιμοστατικό και επουλωτικό, γι' αυτό ακούγεται και με το όνομα σταματόχορτο. Διηγούνται ιστορίες γι' αγρίμια, που λαβωμένα από ία βέλη κυνηγών, έτρωγαν δίκταμο κι η ακίδα του βέλους έπεφτε από το σώμα τους. Δρακοντιά (Dracunculus vulgaris) Η Δρακοντιά ή Αράπης ή Φιδόχορτο είναι φυτό που φτάνει σε ύψος μέχρι 1 m με φύλλα μεγάλα και πλατιά, σπάθη μέχρι 55 cm καστανοπόρφυρη εσωτερικά και πρασινωπή απ

219 219 έξω. Φυτρώνει σε χωράφια, χαντάκια και άκρες δρόμων σε χαμηλό υψόμετρο. Ανθίζει την άνοιξη και βγάζει ένα σκούρο κόκκινο λουλούδι που με την δυσάρεστη οσμή του μας εντυπωσιάζει σαν μια παράξενη εμφάνιση της φύσης. Το φυτό αυτό με τα παράξενα λουλούδια και φύλλα ήταν για τους αρχαίους συνδεδεμένο με τα φίδια που αντιπροσώπευαν τη μυστικότητα του κάτω κόσμου. Στην ανατολική Κρήτη βρέθηκε μία σαρκοφάγος που είναι διακοσμημένη με μοτίβο που πιθανόν είναι παρμένο από τη δρακοντιά. Θυμάρι Το θυμάρι είναι φυτό και ανήκει στην κατηγορία των χειλανθών. Υπάρχουν 33 είδη θυμαριού και πολλά από αυτά είναι θάμνοι, που φυτρώνουν και στην Ελλάδα σε άγονα μέρη. Το θυμάρι έχει ωραίο άρωμα και προσελκύει τις μέλισσες που μαζεύουν από αυτό εξαιρετικό μέλι. Το θυμάρι νοστιμίζει το γάλα και το κρέας των ζώων που το τρώγουν στο βόσκημα τους. Τ άνθη του θυμαριού είναι μοβ ή άσπρα και κάνουν στάχυ. Το απόσταγμα του χρησιμοποιείται σαν φάρμακο στις πληγές των ζώων. Από το θυμάρι ακόμα βγαίνει το θυμέλαιο, που είναι χρήσιμο στην αρωματοποιία και στη φαρμακευτική. Ιβίσκος μπορει να περιορισει τη χοληστερολη Όλοι μας γνωρίζουμε τους ιβίσκους στις διάφορές τους παραλλαγές, σαν

220 220 όμορφα διακοσμητικά φυτά με εντυπωσιακά λουλούδια. Όμως στην ανατολική Ασία απ' όπου κατάγεται το φυτό, η χρήση των ιβίσκων δεν είναι μόνο διακοσμητική αλλά και φαρμακευτική, τουλάχιστο στην παραδοσιακή ιατρική. Βασισμένοι πάνω σ' αυτό οι σύγχρονοι επιστήμονες ανακάλυψαν μετά από έρευνες ότι ο ιβίσκος μπορεί να περιορίσει την χοληστερόλη. Οι ερευνητές λένε ότι ένα εκχύλισμα, προερχόμενο από άνθη ιβίσκου, μπορεί να έχει τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία της καρδιάς, όπως έχουν το κόκκινο κρασί και το τσάι. Μία ομάδα από το πανεπιστήμιο Chung Shan Medical University της Ταϊβάν λέει ότι το λουλούδι περιέχει αντιοξειδωτικά που βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης. Σε μελέτες που έγιναν σε ζώα, διαπίστωσαν ότι το εκχύλισμα ελαττώνει τη χοληστερόλη στα ζώα, και το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στον άνθρωπο (εφημερίδα Journal of the Science of Food and Agriculture). ΚΆΛΥΚΕΣ ΙΒΊΣΚΟΥ (HIBISCUS SABDARIFFA ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ L). ΣΑΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΌ ΓΙΑΤΡΙΚΌΚΑΙ ΡΌΦΗΜΑ. Ο ιβίσκος (Hibiscus sabdariffa L), ο οποίος αναπτύσσεται στην Κίνα, την Ινδία και την Ταϊβάν χρησιμοποιείται σαν παραδοσιακό γιατρικό για να θεραπεύσει την υψηλή πίεση στο αίμα και τις ηπατικές διαταραχές. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι περιέχει αντιοξειδωτικά που είναι γνωστό ότι επιφέρουν μείωση των κινδύνων, οι οποίοι καθίστανται εντονότεροι από τα λίπη που εισέρχονται στις

221 221 αρτηρίες. Διεξήγαγαν μία μελέτη όπου παρατήρησαν τα αποτελέσματα που είχε το εκχύλισμα του ιβίσκου, στη χαμηλή πυκνότητα (περιεκτικότητα) λιποπρωτεϊνών, LDL ή "κακής" χοληστερόλης στους αρουραίους. Έτσι διαπίστωσαν ότι το εκχύλισμα του ιβίσκου μειώνει σημαντικά τις εναποθέσεις λιπιδίων στις αρτηρίες και τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Ο γιατρός Chau-Jong Wang, που πρωτοστάτησε στην έρευνα είπε: "Τα πειράματα απέδειξαν ότι διάφορα εκχυλίσματα από κόκκινο κρασί και τσάι περιορίζουν τη χοληστερόλη καθώς και τα λιπίδια που συσσωρεύονται στις αρτηρίες των αρουραίων. Είπε ότι τα δεδομένα υποδεικνύουν σθεναρά ότι αυτό θα μπορούσε να είναι χρήσιμο στην πρόληψη ή ακόμη και στη θεραπεία μεγάλουάνθη ιβίσκου (Hibiscus sabdariffa L) αριθμού αγγειοκαρδιακών παθήσεων, στις οποίες η χοληστερόλη έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα λουλούδια του ιβίσκου είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικά στη μείωση της χοληστερόλης είμαστε περίεργοι να δούμε εάν οι μακροχρόν ιες μελέτες αποδείξουν ότι ισχύουν τα ίδ ια αποτελέσματα και στους ανθρώπους. οποιαδήποτε κι αν είναι θεραπευτικά αποτελέσματα από την χρήση του ιβίσκου, η συμβουλή μας παραμένει η ίδια: Η κανονική φυσική δραστηριότητα και η δίαιτα που περι λαμβάνει υψηλές ποσ ότητες σε φρούτα και λαχανικά και χαμηλές σε κεκορεσμένα λίπη παραμένει ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε την καρδιακή σας υγεία ΚΟΥΜΑΡΙΑ Η κουμαριά είναι φυτό ιθαγενές των Μεσογειακών περιοχών και της ΝΔ Ιρλανδίας. Αειθαλής θάμνος ή

222 222 δένδρο που φτάνει σε ύψος 12 μ. Ο φλοιός του είναι τραχύς. Τα φύλλα του είναι γυαλιστερά βαθυπράσινα, λογχοειδή και οδοντωτά. Τα άνθη άσπρα ή ροζ βγαίνουν κατά κρεμαστά σκιάδια. Ο καρπός είναι σφαιρικός με διάμετρο 1,5 2 εκ. με χρώμα κόκκινο - πορτοκαλί και τραχεία επιφάνεια. Ανθίζει στο τέλος του Φθινοπώρου με αρχές του Χειμώνα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Ευδοκιμεί σε ελαφρό αμμώδες και μη ασβεστούχο χώμα και χρειάζεται ήλιο. Χρησιμοποιείτε στην ποτοποιία και στην βαφική. Σε ορισμένες περιοχές της Ιταλίας και της Κορσικής από τους καρπούς του παράγεται με απόσταξη ένα είδος οινοπνευματώδους ποτού. Επίσης οι καρποί τρώγονται, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα νόστιμοι. Τα φύλλα και ο φλοιός χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική ΚΡΑΤΑΙΓΟΣ Βελτιώνει την στεφανιαία κυκλοφορία, δυναμώνει την καρδιά, σταθεροποιεί την πίεση, βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία. Σε υπερτάση 30γρ./500ml νερό για 5 λεπτά Λεβάντα Η λεβάντα είναι ένα γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια χειλανθή. Υπάρχουν δύο είδη λεβάντας. Η λεβάντα η στοιχάδα που φυτρώνει στα πεδινά πετρώδη μέρη και η λεβάντα σταχύς που φυτρώνει σε τόπους πετρώδεις.από τα δύο αυτά είδη και περισσότερο από το δεύτερο, παίρνουν με απόσταξη ένα αρωματικό αιθέριο λάδι, το οποίο χρησιμοποιούν για να

223 223 φτιάχνουν με την αρωματική λοσιόν και τα αρωματικά σαπούνια. Το αιθέριο αυτό λάδι έχει αντισηπτικές και επουλωτικές ιδιότητες

224 224 Λεμονόχορτο Λεμονόχορτο (Lemongrass Oil) Έχει δυνατό, δροσερό και λεμονάτο άρωμα. Είναι ισχυρό αντιβακτηριδιακό, ιδιαίτερα χρήσιμο για προβληματικές επιδερμίδες, ανοιχτούς πόρους και ακμή. Επίσης είναι καλό εντομοαπωθητικό. Συνδυάζεται με : Ευκάλυπτο, Μυρτιά, Έλαια Κωνοφόρων, Έλαια Εσπεριδοειδών, Γεράνι. Λουίζα (Αloysia triphylla, Lippia citriodora) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Κατάγεται από τη Ν. Αμερική και καλλιεργείται ως αρωματικό-φαρμακευτικό και ως καλλωπιστικό φυτό. Θάμνος ύψους 1-1,5 μ. ή ψηλότερος, αν το έδαφος είναι γόνιμο. Φύλλα οδοντωτά ή λειόχειλα σε τριμερείς ή τετραμερείς σπονδύλους, λογχοειδή με βραχύ μίσχο, λεία στην άνω επιφάνεια και αδενώδη στην κάτω. Άνθη λευκά, μικρά που σχηματίζουν μασχαλιαίους σπονδύλους ή επάκριους βότρυς. Τα φύλλα συνθλιβόμενα αναδίδουν οσμή λεμονιού. ΙΑΤΡΙΚΗ:Η λαϊκή ιατρική τη χρησιμοποιεί ευρύτατα για νοσήματα του στομάχου. Το αφέψημα της πιστεύεται ότι σταματά τη διάρροια και είναι τονωτικό, αντιπυρετικό και διουρητικό. Συνιστάται, μάλιστα, σε περιπτώσεις νεφρολιθιάσεως.

225 225 ΧΡΗΣΗ:Χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα άνθη. Πρέπει να καταναλώνεται με μέτρ ο λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε καμφορά. Καλλιεργείται σπάνια σήμερα και έχουν σχεδ όν ξεχα στεί οι μαγειρικές της αρετές. Λόγω της έντονης μυρωδιάς λεμονιού που αναδίδει, χρησιμοποιείτα ι για να αρωματίζει ψάρια, σούπες, σαλάτες, πουλερ ικά και κρέατα. Όμως η κύρια εφαρμογή της εντοπ ίζεται στη ζαχαροπ λαστική και την ποτοποιία. Ταιριάζει ακόμη τέλεια με φρέσκα φρούτα, γι αυτό και γαρνίρει φρουτοσαλάτες, χυμούς φρούτων ή επιδόρπια κυρ ίως με βάση τα φρούτα. Αποξηραμένη χρησιμοποιείται για την Παρασκευή αφεψημάτων Η Λουίζα μας προσφέρει απλόχερα τις ευεργετικές της ιδιότητες και και βοηθά στην αποτοξίνωση, αποβολή περιττών υγρών και κυτταρίτιδας. Στην λαϊκή ιατρική χρησιμοποιείται ευρέως για στομαχόπονους, αλλά και ως αντιπυρετικό και τονωτικό ρόφημα. Αναδίδει έντονο άρωμα λεμονιού και έχει κάπως ξινή, αλλά νόστιμη γεύση. Σας την προσφέρουμε με πέταλα μολόχας, κατιφέ και πιπερόριζας (ginger), που φημίζεται για τις αφροδισιακές της ιδιότητες, έτσι ώστε να απολαύσετε ένα υπέροχο ρόφημα ζεστό ή κρύο. Οδηγίες Προετοιμασίας: 1-2 κουταλιές, 7-10 Λεπτά, 100 Κελσίου

226 226 Λυγαριά Η λυγαριά είναι θαμνώδες φυλλοβόλο φυτό. Το οποίο φυτρώνει στις ακροποταμιές. Ανήκει στην οικογένεια βερβενίδες. Τα φύλλα της λυγαριάς είναι στενόμακρα λογχοειδή, τα άνθη της είναι άσπρα, μενεξεδιά ή γαλάζια. Τα φύλλα της έχουν ένα ευχάριστο άρωμα. Τα κλωνάρια της που είναι ευλύγιστα τα χρησιμοποιούν στην καλαθοπλεκτική. Με τα κλωνάρια της φτιάχνουν κοφίνια για την μπουγάδα και κοφίνια για να μεταφέρουν οι ελαιοπαραγωγοί τις ελιές και οι αμπελουργοί τα σταφύλια τους. Την λυγαριά οι επιστήμονες τη λένε άγνο η κοινή. Σήμερα όμως εμείς τη λέμε και λυγιά, λύγα ή αγνιά Μαρουλίδα (Petromarula pinuata) Είναι φυτό ενδημικό της Κρήτης. Φυτρώνει σε βράχους και τοίχους από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι την ορεινή ζώνη Είναι φυτό διετές με ρόδακα από πτερόλοβα ή πτεροσχιδή ή φύλλα μέχρι 30 cm και βλαστούς λείους μέχρι 80 cm. Ta γαλάζια του άνθη εμφανίζονται κατά τους μήνες Απρίλιο-Μάιο.

227 227 ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΑ (ORIGANUM MAJORANA) Πολύ γνωστό αυτοφυές φυτό που ζει πολλά χρόνια και είναι ιδιαίτερα αγαπητό για το άρωμά του. Χρησιμοποιείται κυρίως για τις ανάγκες της αρωματοποιίας. Με τα φυλλαράκια του που έχουν γκρίζο χρώμα κι από τα κόκκινα λουλούδια του, φτιάχνουμε ένα αφέψημα με ηρεμιστικές, αφιδρωτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες ΜΕΝΤΑ (MENTHA PIPERITA) Πολυετές φυτό με κοκκινοπόρφυρα, τετράγωνα κοτσάνια και γυαλιστερά, σκουροπράσινα, οβάλ, οδοντωτά φύλλα. Έχει μικρά πορφυρά λουλούδια που εμφανίζονται το καλοκαίρι. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες πολλές. Είναι φυτό τονωτικό, στομαχικό, χωνευτικό, αντισπασμωδικό. Τονώνει την λειτουργία του συκωτιού, κατά του κατάρρου και της μητραλγίας. Επιταχύνει τους παλμούς της καρδιάς και αυξάνει τη θερμοκρασία. Το λάδι της μέντας είναι κατά των νευραλγιών και του πονοκεφάλου. Το μαντόλ συστατικό του λαδιού της μέντας είναι σε μορφή κρυστάλλων. Χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, τοπικό σε μορφή κραγιόν ή πομάδας σε περιπτώσεις νευραλγίας, κεφαλαλγίας και ισχιαλγίας. Συνιστάται και για την ομορφιά του προσώπου του σώματος και των μαλλιών. Ιδανικό για κανονικό δέρμα. Είναι δροσιστικό της αναπνοής ενώ συνιστάται για λιπαρά μαλλιά. Αναζωογονητικό έγχυμα για μπάνιο. Να αποφεύγονται οι εισπνοές με λάδι για μεγάλα διαστήματα. Δεν πρέπει

228 228 να δίνεται σε παιδιά για περισσότερο από μία εβδομάδα ή σε μωρά με οποιαδήποτε μορφή. Μυρτιά Η μυρτιά είναι αειθαλής αρωματικός θάμνος και φυτρώνει από μόνος του στα δάση της πατρίδας μας, μαζί με τις κουμαριές και τα σκίνα. Ανήκει στην οικογένεια μυρτίδες και συγγενεύει με τον ευκάλυπτο. Η μυρτιά είναι ένας μακρόβιος θάμνος και τα είδη της είναι 100. Πεύκη η τραχεία (Pinus brutia) Δένδρο κωνοφόρο που ανήκει στην οικογένεια των πευκιδών. Είναι πιο γνωστή με το όνομα πεύκο της Θάσου. Το ύψος της συνήθως κυμαίνεται από m και σπανιότερα φτάνει τα 30 m. Ο κορμός της είναι ευθυτενής, με διακλαδώσεις σε κανονικά σπονδυλώματα, με χρώμα των νεαρών κλάδων της πρασινωπό ή κοκκινοκίτρινο, οι κώνοι της που είναι χωρίς ή με πολύ κοντό ποδίσκο είναι τοποθετημένοι σχεδόν κάθετα στα κλαδιά, ενώ οι βελόνες της που είναι αδρές στην αφή έχουν χρώμα σκούρο πράσινο και είναι ανά δύο. Η πεύκη η τραχεία έχει ικανότητα προσαρμογής και μπορεί να αναπτυχθεί σε διάφορα εδάφη. Είναι ανθεκτική στο ψύχος και την ξηρασία. Το ευθυτενές σχήμα του κορμού της δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα στην αξιοποίηση της ξυλείας του. Εκτός από την Κρήτη συναντάται στη Χαλκιδική, τη Θράκη, τη Θάσο, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Ικαρία και τα Δωδεκάνησα. ΤΖΙΝΤΖΕΡ

229 229 Oι Aσιάτες το έλεγαν ζιντεμέλ, οι Δυτικοί το είπαν τζίντζερ (ginger) και οι Έλληνες πιπερόριζα. Πρόκειται για ένα σπάνιο δώρο της Aνατολής και είναι από τα πιο μελετημένα φυτά στον κόσμο. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν γίνει για να αποκρυπτογραφηθεί η χημική σύνθεση αυτού του φυτού και να αποδειχθεί η ωφέλεια που προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό. Tο τζίντζερ προέρχεται από την Aνατολή. Σήμερα, η ποιοτικότερη πιπερόριζα καλλιεργείται στην Kαραϊβική. Eίναι αγαπημένο και απαραίτητο συστατικό της ινδικής, ιαπωνικής και κινεζικής κουζίνας. Tο ενεργό συστατικό της πιπερόριζας είναι η τζιντζερόλη, ένα συστατικό που όταν μαγειρευτεί, έχει πικάντικο άρωμα και μια γλυκιά και ταυτόχρονα πιπεράτη γεύση. Eκτός, όμως, από τη γεύση και το άρωμα που δίνει στα φαγητά, το τζίντζερ έχει και μεγάλη θρεπτική αξία. Πώς σας ωφελεί Oι Kινέζοι το συνιστούν εδώ και 2000 χρόνια για τη βελτίωση στομαχικών διαταραχών και για την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Tα αιθέρια έλαιά του και άλλα συστατικά του του προσδίδουν ορισμένες από τις πολύτιμες ιδιότητές του. Συγκεκριμένα: 1. Φημίζεται για τις αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και ανοσορρυθμιστικές του ιδιότητες. 2. Mειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, ρυθμίζει το σάκχαρο και έχει επουλωτική δράση. 3. Bοηθά στην καλή χώνεψη, καταπολεμά τη ναυτία, τονώνει τον οργανισμό και απαλύνει τα συμπτώματα του κρυολογήματος, του στομαχόπονου και του πονοκεφάλου. Έχει αντιπυρετική και αντιμικροβιακή δράση. 4. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι το τζίντζερ βοηθάει στη μείωση των αρθριτικών ενοχλήσεων. Παρ όλα αυτά, απαιτούνται ακόμη περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση των πιθανών του δράσεων στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Mπορεί από τις περισσότερες έρευνες να προκύπτουν θετικά αποτελέσματα για την επίδραση αυτού του φυτού στον οργανισμό, ωστόσο, δεν θα πρέπει να το παρακάνετε, γιατί δεν αποκλείονται πιθανές παρενέργειες από τη συστηματική

230 230 μακροχρόνια λήψη του. H κατανάλωσή του, επίσης, πρέπει να αποφεύγεται από παιδιά κάτω των 2 ετών. Tι περιέχει Tο τζίντζερ αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από νερό (περίπου 80%). Eπιπλέον, περιέχει αρκετό κάλιο, ψευδάργυρο, και πολυφαινόλες, στις οποίες οφείλονται κάποιες από τις ωφέλιμες δράσεις του. Θρεπτική αξία ανά 100 γρ. τζίντζερ Ενέργεια: 80 kcal / Λιπαρά: 0,4 γρ. / Yδατάνθρακες: 18 γρ. / Φυτικές ίνες: 2 γρ. / Πρωτεΐνες: 2 γρ. / Mαγνήσιο: 43 mg / Xαλκός: 2 mg / Kάλιο: 415 mg / Φώσφορο: 34 mg / Aσβέστιο: 16 mg / Nάτριο: 13 mg / Bιταμίνη C: 5 mg / Φυλλικό οξύ: 11 μg Πως να το καταναλώσετε H χαρακτηριστική του γεύση νοστιμίζει φαγητά, σάλτσες, γλυκά, ροφήματα και κοκτέιλ ποτών. Mπορείτε να το καταναλώσετε ωμό, αλλά και μαγειρεμένο. Στις σαλάτες Aν θέλετε να δώσετε στη σαλάτα σας πιο πικάντικη γεύση και περισσότερες ευεργετικές ουσίες, προσθέστε μερικά κομματάκια πιπερόριζας. Tαιριάζει υπέροχα με τις πράσινες σαλάτες που συνοδεύονται από ντρέσινγκ με λεμόνι. Στα φαγητά Kοτόπουλο: Σε ένα μεγάλο τηγάνι για 4 φιλέτα κοτόπουλου σοτάρετε ελαφρά με 5 κουταλιές ελαιόλαδο, 3 πολύχρωμες πιπεριές και 2 μέτρια κρεμμύδια κομμένα σε φέτες, καθώς και μία λεπτή φέτα ψιλοκομμένο τζίντζερ. Στη συνέχεια, προσθέτετε τα φιλέτα και τα ψήνετε μέχρι να ροδίσουν. Tο κοτόπουλο με τζίντζερ συνοδεύεται θαυμάσια με ρύζι.

231 231 Mπιφτέκια: Zυμώνετε τον κιμά με όλα τα υλικά της συνταγής σας και προσθέσετε μία κουταλιά τζίντζερ σε σκόνη ανά κιλό κιμά. Aρακάς-φασολάκια: Προσθέτετε 15 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα μία φέτα τζίντζερ (φρεσκοτριμμένο) ανά κιλό λαχανικών. Στα γλυκά Mπορείτε, επίσης, να βάλετε τριμμένο τζίντζερ σε διάφορα γλυκά, όπως σε κουλουράκια, μπισκότα και κέικ. Για κέικ, κουλουράκια και μπισκότα χρησιμοποιήστε ανά 3½ φλιτζάνια αλεύρι 1½ κουταλιά τριμμένο τζίντζερ (φρέσκο ή σε σκόνη). Aν, μάλιστα, στα γλυκά αντικαταστήσετε τη μισή ποσότητα ζάχαρης με μέλι, θα αναδειχθεί περισσότερο το άρωμα του τζίντζερ. Tο τζίντζερ ως φάρμακο Για δυσπεψία - ναυτία: Aν μετά το φαγητό νιώθετε φούσκωμα, πιείτε ένα τσάι με τζίντζερ. Φτιάξτε το τσάι σας όπως συνήθως και προσθέστε 1 κουταλάκι τριμμένο τζίντζερ. Tο ίδιο κάντε αν έχετε ναυτία. Για το κρυολόγημα: Bάλτε σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό, 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη ή τριμμένη φρέσκια ρίζα, 2-3 σταγόνες λεμόνι και 1 κουταλάκι μέλι. Aφήστε το 3-4 λεπτά, σουρώστε το και πιείτε το. Mπορείτε, επίσης, στο τσάι ή στο χαμομήλι σας να προσθέσετε αντί για τριμμένο τζίντζερ, μία μόνο σταγόνα αιθέριο έλαιο τζίντζερ. Για την ιγμορίτιδα και τη βουλωμένη μύτη: Bάλτε σε ένα κατσαρολάκι 1 φλιτζάνι νερό και 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη, αφήστε το να βράσει και κάντε εισπνοές πάνω από το νερό που κοχλάζει ή βουτήξτε μια γάζα στο ίδιο μείγμα και κάντε κομπρέσες στη μύτη. Aυτό βοηθάει στο να ανοίξουν τα ιγμόρεια και να φύγουν οι εκκρίσεις.

232 232 Για κράμπες και χιονίστρες: Σε 100 ml ελαιόλαδο, προσθέστε 1 κουταλιά φρεσκοτριμμένο τζίντζερ, ανακατέψτε το, βάλτε το σε ένα γυάλινο δοχείο και αφήστε το εκεί για 2 εβδομάδες. Kάθε φορά που έχετε κράμπα ή χιονίστρες, κάντε εντριβές με το λάδι από τζίντζερ, γιατί διεγείρει την περιφερειακή κυκλοφορία του αίματος και απαλύνει τα συμπτώματα. Πώς θα το βρείτε στην αγορά Σε ρίζα. Σε σκόνη (μπαχαρικό που προέρχεται από αποξηραμένη πιπερόριζα κατόπιν ειδικής επεξεργασίας). Σε σιρόπι. Σε αιθέριο έλαιο. Σε κάψουλα. Σε βάμμα. Πού θα το βρείτε Tο μπαχαρικό θα το βρείτε σε μεγάλα σουπερμάρκετ, καθώς και σε μαγαζιά που πωλούν μπαχαρικά. Tη ρίζα θα τη βρείτε σε σουπερμάρκετ και σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και βιολογικών προϊόντων. Tο αιθέριο έλαιο, το σιρόπι, τις κάψουλες και το βάμμα θα τα αναζητήσετε σε επιλεγμένα φαρμακεία. Πώς να το διαλέξετε H ρίζα πρέπει να είναι λεία, χωρίς ρυτίδες και σκληρή με ομοιόμορφο χρώμα. Σε περίπτωση που κάποια σημεία είναι μαλακά, ρυτιδιασμένα ή με διαφορετικό χρώμα σημαίνει ότι δεν είναι φρέσκια. Πώς να το συντηρήσετε H φρέσκια ρίζα συντηρείται στο ψυγείο για δύο εβδομάδες περίπου. Kατά τη φύλαξη δεν πρέπει να την ξεφλουδίσετε όλη, γιατί θα αλλοιωθεί γρήγορα και θα χαθούν τα θρεπτικά της συστατικά. Φροντίστε να ξεφλουδίζετε κάθε φορά μόνο το σημείο που πρόκειται να καταναλώσετε.

233 233 3 εύκολες συνταγές με τζίντζερ Χυμός τζίντζερ Yλικά (για 2 άτομα) 4 καρότα 1 μήλο 4 εκ. ρίζας τζίντζερ Εκτέλεση Kαθαρίστε τα υλικά και βάλτε τα σε έναν αποχυμωτή. O χυμός αυτός ενδείκνυται για κρυολογήματα και ναυτίες. Σαλάτα με κύβους χαλούμι και πιπερόριζα Yλικά (για 2 άτομα) 100 γρ. χαλούμι 3 μέτριες ντομάτες 5 φύλλα ρόκας και 5 φύλλα μαρούλι 2 λεπτές φέτες τζίντζερ 1/2 κουταλάκι ρίγανη 2 κουταλιές λεμόνι 2 κουταλιές ελαιόλαδο Φρεσκοτριμμένο πιπέρι Εκτέλεση Ξεφλουδίστε το τζίντζερ και κόψτε το σε μικρά κομμάτια. Kόψτε, επίσης, τις ντομάτες σε ροδέλες και το χαλούμι σε κύβους. Bάλτε τα σε ένα γυάλινο μπολ. Προσθέστε τη ρόκα, το μαρούλι, τη ρίγανη, το λεμόνι, το ελαιόλαδο και λίγο φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Aνακατέψτε και σερβίρετε.

234 Σούπα με τζίντζερ 234 Yλικά (για 2 άτομα) 2 πατάτες 2 καρότα 2 μέτρια κομμάτια τζίντζερ 2 κλωνάρια σέλινο 1 κουταλιά ψιλοκομμένο δυόσμο 1 κουταλιά ψιλοκομμένο μάραθο 2 κουταλιές λεμόνι 2 κουταλιές τριμμένη παρμεζάνα Aλάτι, πιπέρι Εκτελεση Bάζετε τις πατάτες, τα καρότα, το σέλινο και το τζίντζερ να βράσουν για λεπτά με τόσο νερό, όσο χρειάζεται για να τα σκεπάζει. Λίγο πριν την ολοκλήρωση του βρασίματος, προσθέτετε λίγο ελαιόλαδο, το λεμόνι και το αλάτι και ανακατεύετε. Σερβίρετε τη σούπα με ψιλοκομμένο μάραθο, δυόσμο, πιπέρι και τριμμένη παρμεζάνα

235 ΠΡΙΜΟΥΛΑ-ΚΟΥΛΙΑΣΤΡΑΝΤΟ (PRIMULA VERIS) 235 Πολυετές φυτό με πράσινες ροζέτες από ζαρωμένα φύλλα και λεπτό μίσκο, στεφανωμένο από κίτρινα λουλούδια με άρωμα μελιού που μοιάζουν χρυσά κηροπήγια και βγαίνουν τον Μάιο και τον Ιούνιο. Τα μέρη που χρησιμοποιούνται για ιατρικούς σκοπούς είναι οι ρίζες και τα άνθη. Η ρίζα είναι καταπραϋντική, αποχρεμπτική και συνιστάται για την καταρροή και το βήχα. Τα άνθη κάνουν καλό στην αϋπνία και στην νευρική ένταση. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του φυτού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιατί μπορεί να διεγείρει τη μήτρα ΣΑΜΠΟΥΚΟΣ-ΣΑΟΥΓΚΟΥ (SAMBUCUS NIGRA) Ο Σαμπούκος αναφέρεται ως το ξύλο από το οποίο φτιάχτηκε ο σταυρός του Χριστού και λέγεται ότι από αυτό το δέντρο κρεμάστηκε ο Ιούδας. Θάμνος σαν μικρό δέντρο με πλατιά οδοντωτά φύλλα. Έχει μικρά κρεμ λουλούδια με δυνατό άρωμα, που βγαίνουν την άνοιξη και δίνουν σκουροκόκκινες, μαύρες ρώγες. Ο φλοιός των κλαδιών και του κορμού είναι γκρίζος. Τα άνθη, τα φύλλα, οι ρώγες και η φλούδα είναι τα μέρη που χρησιμοποιούμε για διάφορες ασθένειες. Από ξεραμένα άνθη φτιάχνουμε τσάι, κατάλληλο για την καταπολέμηση των κρυολογημάτων. Ακόμη συνιστάται για εντριβές κατά τον σπυριών της επιδερμίδας. Καταπλάσματα από φύλλα απαλύνουν τους πόνους από αιμορροίδες και εγκαύματα. Τέλος, ξεκουράζουν τα κουρασμένα και κόκκινα μάτια. Οι ρώγες του σαμπούκου δεν πρέπει να τρώγονται ποτέ ωμές, ούτε να πίνεται ο χυμός του ωμός, γιατί και τα δυο μπορούν να προκαλέσουν

236 236 διάρροια. Επίσης η φλούδα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

237 237 Σημύδα ( Betula pendula "Youngii) Φυλλοβόλα δένδρα και θάμνοι με χαρακτηριστικό λευκό κορμό και κρεμάμενα κλαδιά. Έχουν πράσινα φύλλα που το φθινόπωρο γίνονται κίτρινα. Είναι ταχυαυξή, φωτόφιλα είδη, με μεγάλες απαιτήσεις σε νερό. Φυτεύονται μεμονωμένα και σε δενδροστοιχίες. Τα τυπικά είδη πολλαπλασιάζονται με σπόρους, ενώ οι ποικιλίες με εμβόλια. Σημύδα η κρεμοκλαδής ( Betula Verrucosa) Δέντρο με ύψος μέχρι μέτρα. Ο φλοιός είναι λείος και άσπρος. Τα κλαδιά είναι λεπτά, συνήθως κρεμάμενα και γυμνά. Σιτρονέλλα Oι περισσότεροι γνωρίζουμε τη σιτρονέλα ως την πιο συνηθισμένη φυσική προστασία από τα κουνούπια. Ωστόσο, το φυτό με τη λεμονάτη μυρωδιά διαθέτει και άλλες ιδιότητες και συγκεκριμένα φαρμακευτικές και γαστριμαργικές. Το αιθέριο έλαιό της χρησιμοποιείται ευρέως στην αρωματοθεραπεία για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, καθώς έχει μεταξύ άλλων τονωτική, αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, ενώ αποτελεί βασικό υλικό της ασιατικής κουζίνας, τόσο για το ιδιαίτερο άρωμά της όσο και για τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει. Λίγη φυτολογία Υπάρχουν πάνω από 50 είδη σιτρονέλας, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια φυτών που φέρουν τη λατινική ονομασία Cymbopogon. Στη χώρα μας, δεν ευδοκιμεί κανένα από τα είδη του φυτού, το οποίο αναπτύσσεται σε άγρια και καλλιεργημένη μορφή στη Νοτιοανατολική Ασία (κυρίως στην Ταϊλάνδη, την

238 238 Ιάβα, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία), αλλά και στη Νέα Γουινέα. Oρισμένα είδη καλλιεργούνται για το αιθέριο έλαιό τους και άλλα για μαγειρική χρήση. Το αιθέριο έλαιο Το αιθέριο έλαιο του φυτού προκύπτει με απόσταξη από δύο είδη σιτρονέλας, το Cymbopogon nardus της Κεϋλάνης και το Cymbopogon winderianus της Ιάβας. Τα βασικά συστατικά του αιθέριου ελαίου σιτρονέλας, ανεξάρτητα από το είδος του φυτού από το οποίο προέρχεται, είναι η σιτρονελάλη, η γερανιόλη και το λεμονένιο. Στη σιτρονελάλη οφείλεται το χαρακτηριστικό λεμονώδες άρωμα του φυτού. Oι συγκεντρώσεις των δραστικών συστατικών ποικίλλουν ανάλογα με το φυτό από το οποίο προέρχεται το αιθέριο έλαιο. Κρατά μακριά σας τα κουνούπια Λόγω της σιτρονελάλης και της γερανιόλης, η σιτρονέλα απωθεί τα κουνούπια, γι αυτό και χρησιμοποιείται ευρέως ως εντομοαπωθητικό. Στο εμπόριο, θα βρείτε αυτοκόλλητα (patches) εμποτισμένα με το αιθέριο έλαιο του φυτού, λοσιόν για επάλειψη ή ψεκασμό στο σώμα και τα ρούχα, αλλά και σαμπουάν, αφρόλουτρα και κρέμες σώματος. Σκίνος Ο σκίνος ανήκει στην οικογένεια ανακαρδίιδες η οποία έχει 500 είδη. Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει δένδρα ρητινώδη. Ο σκίνος έχει λεπτά φύλλα φτερόμορφα και υπόλευκα μικρά άνθη, τα οποία σχηματίζουν κρεμαστούς βότρεις. Οι καρποί τους είναι κόκκινοι σφαιρικοί, έχουν το μέγεθος μικρού πιπεριού και καυστικοί γεύση. Μια παραλλαγή του είναι το

239 239 μαστιχόδενδρο το οποίο φυτρώνει στη Χίο και από το οποίο βγαίνει το ρετσίνι και σχηματίζεται η μαστίχα, που εκρέει σαν τα δάκρυα από τις εγκοπές του κορμού. Είδος σκίνου είναι και η φιστικιά

240 240 ΣΚΟΡΔΟ (ALLIUM SATIVUM Λαχανικό με λεπτά και επίπεδα φύλλα και σφαιρικό κεφάλι με μικρά πρασινόασπρα ή ροζ λουλούδια, που εμφανίζεται στα μέσα του καλοκαιριού. Ο βολβός του είναι σκεπασμένος με άσπρη φλούδα και έχει 8-13 σκελίδες. Εμείς θα το πούμε περισσότερο φάρμακο παρά ωφέλιμο λαχανικό, είναι πολύ καλό απολυμαντικό του οργανισμού, διασταλτικό τον αιμοφόρων αγγείων, ρίχνει την πίεση και τονώνει το στομάχι. Ακόμη, καταπολεμά τις αμοιβάδες και τον τυφοειδή πυρετό, τις φαρυγγίτιδες και τις λαρυγγίτιδες. Πολύ καλό τονωτικό του οργανισμού, ώστε παλιότερα πίστευαν ότι χαρίζει μακροζωία. Είναι ένα καλό αφέψημα που πίνεται ζεστό με γάλα για τους ασθματικούς και όσους υποφέρουν από παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Καταπλάσματα με σκόρδο απαλύνουν τους πόνους από νευραλγίες και ρευματισμούς. Το σκόρδο όμως μπορεί να ερεθίσει το στομάχι, ενώ λόγω της χαρακτηριστικής έντονης μυρωδιάς του, μπορεί να προκαλέσει δυσοσμία της αναπνοής ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ-Η τροφή Θαύμα

241 Πρόκειται να γίνει κατανοητό παρα κάτω 241 γιατί το μικροσκοπικό αυτό φύκι θεωρούνταν και θεωρείται τροφή και όχι συμπλήρωμα διατροφής. Είναι γιατί από παλία ήταν γνωστό στους Ιθαγενέις της Κεντρικής Αμερικής σαν βασικό συστατικό της διατροφής τους και αυτό όχι τυχαία, γιατί όπως σήμερα πλέον έχει αποδειχθεί η σπιρουλίνα είναι πηγή υψηλής συγκέντρωσης και ποιότητας πρωτείνης, ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, μεταλλικά στοιχεία σπάνιας ποιότητας λιπαρές ουσίες απαραίτητες για τον νευρικό ιστό κ.ά. Ενδιαφέρουσα είναι η δράση της πάνω στον ιό του AIDS του οποίου φάινεται να αναστέλλει την λειτουργία. Το κύριο ακόμα πλεονέκτημα της είναι ότι οι βιταμίνες της και τα μεταλλικά άλατά της σαν πηγή δνε είναι συνθετικά αλλά 100% φυσικά και σε καμμία περίπτωση δεν περιέχουν τοξικά κατάλοιπα. Τρεις μόνον παραγωγοί σπιρουλίνας υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Οι δύο είναι Ελληνες με έδρα παραγωγής και καλλιέργειας την Νιγρίτα Σερρών. Οπως αναφέρθηκε προηγουμένωςη Σπιρουλίνα είναι ένα μικροσκοπικό νηματώδες κυανοπράσινο μικροφύκος (microalgae) του γλυκού νερού που όμως μπορεί να αναπτυχθεί και στο θαλασσινό.επιστημονικότερα

242 242 ανομάζεται arthrospira (Αρθροσπείρα) και ανήκει στα κυανοβακτήρια. Εκ πρώτοις εντυπωσιάζει με το βαθύ πράσινο χρώμα της το οποίο τονίζει τα μέρη που ευδοκιμεί και τα χαρακτηρίζει. Το χρώμα αυτό το οφείλει σε μιά χρωστική, την πρωτείνη φυκοκυανίνη που είναι ισχυρό ανιοξειδωτικό αλλά και την χλωροφύλλη ουσία γνωστή που χαρακτηρίζει τα φυτά και που είναι δέκτης ισχυρής ηλιακής ενέργειας. Από διατροφική άποψη αποτελεί την πλουσιότερη σε πρωτείνη "πράσινη τροφή". Περιέχει 5% λιπαρά χωρίες καθόλου χοληστερόλη, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων βρίσκεται σε μορφή των απαραίτητων για την υγεία ω-6-λιπαρών οξέων, κυριώς λινολεικών και γ-λινολενικού οξέος. Είναι εκπληκτικό πράγματι, πώς ένα τόσο μικρός οργανισμός, μπορέι να κρύβει τόσες πολλές βιταμίνες και τόσα άλλα στοιχεία, και μάλιστα στην ιδανική αναλογία για τον ανθρωπινο οργανισμό, ώστε δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως πρόκειται για θάυμα της φύσης δώρο στον άνθρωπο. ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ

243 243 Εχει 60-70% περιεκτικότητα σε πρωτείνη.αντίστοιχα η περιεκτικότητα σε πρωτείνη άλλων τροφών είναι η σόγια 35%, σκόνη γάλακτος 35%, κρέας 15-25%, αυγά 12%, δημητριακά 8-14% Η περιεκτικότητά της σε βιταμίνη Β12 είναι 2-6 φορές περισσότερη από το ωμό βοδινό συκώτι περιέχει 58 φορές περισσότερο σίδηρο από το ωμό σπανάκι και 28 φορές παρισσότερο από το ωμό βοδινό συκώτι Είναι 3 φορές περισσότερο πλούσια σε βιταμίνη Ε από το ωμό φύτρο σιταριού και λεχει 49% καλυτερη απορρόφηση από την συνθετική βιταμίνη Ε 25 φορές υψηλότερη περιεκτικότητα β-καροτίνης από ότι τα ωμά καρότα Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα της είναι τρεις φορές περισσότερα από ότι στο λάδι νυχτολούλουδου Η περιεκτικότητά της σε χλωροφύλλη είναι 5-30 φορές υψηλότερη από τον σπόρο άλφα-άλφα, το σταρόχορτο και το κριθαρόχορτο. ΠΑΛΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ

244 244 Υπάρχουν αναφορές ότι είχε ευρεία χρήση στο διαιτολόγιο των Αζτέκων στο Μεξικό εδώ και 400 χρόνια. Στις μέρες μας αποτελεί τροφή της φυλής kanembu στην περιοχή της λίμνης Τσαντ στη Δημοκρατία του Τσαντ στην Αφρική. Εκει πωλείται σαν αποξηραμένο είδος ψωμιού και ονομάζεται "dihe". Για την καλλιέργεια του προς μαζική παραγωγή εδώ και είκοσι χρόνια χρησιμοποιούνται μεγάλες δεξαμενές αλλά και συγκεντρώσεις σε φυσικές λίμνες. Η σημερινή παγκόσμια παραγωγή ξεπερνά τους 3000 τόνους. Μπορέι να καταναλωθεί και ως πρόσθετο σε διάφορα είδη τροφίμων (ζυμαρικά, γαλακτοκομικά, χυμού κλπ) αλλά μπορέι να χρησιμοποιηθεί και ως άριστη ζωοτροφή, ως τροφή σε υδατοκαλλιέργειες, ως πρώτη ύλη για την παραγωγή χρωστικών τροφών και καλλυντικών, για φθορίζοντες δείκτες σε ιατρικά τεστ καθώς και για την παραγωγή ενζύμων στην Μοριακή Γενετική.. Είναι ασφαλέστατο διατροφικό προιόν και αυτό έχει αποδειχθεί τόσο από εκτενείες τοξικολογικές μελέτες όσο και από την μακροχρόνια κατανάλωσή της ανα τους αιώνες. ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Αυτές οφεόλονται στις δύο κύριες ουσίες που συγκεντρώνη η Σπιρουλίνα την ΦΥΚΟΚΥΑΝΙΝΗ και την ΣΠΙΡΟΥΛΑΝΗ.

245 245 Η φυκοκυανίνη είναι η κυτριότερη πρωτείνη της σπιρουλίνας. περιέχει μία Είναι μία κυανή φυκομπιλιποπρωτείνη χρωστική, το επειδή τετραπυρρολικό χρωμοφόρο κυανομπιλίνη, στο οποίο οφείλεται το βαθύ κυανουν χρώμα της πρωτείνης αυτής. Συμμετέχει στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης μαζι με την φυκομπιλιποπρωτείνη αλλοφυκοκυανίνη και τη χρωστική χλωροφύλλη. Η σπειρουλάνη είναι ένας θειικός πολυσακχαρίτης μεγάλου Μοριακού βάρους και αποτελείται από απλά σάκχαρα, παράγωγα της ραμνόζης, ξυλόζης καθώς και ουρονικά οξέα. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Τα κύρια αντιοξειδωτικά συστατικά είναι η φυκοκυανίνη, σπειρουλάνη, το β-καροτένιο, και ορισμένες πολυφαινόλες. In vitro έχει αποδειχθεί ότι η φυκοκυανίνη δεσμέυει τις πολύ δραστικές ρίζες του υδροξυλίου και υπεροξειδίου, καθώς και τα δραστικά υπεροξυνιτρώδη ιόντα. παρεμποδίζει την οξείδωση λιπιδίων καθώς και εκλεκτικά τη δράση του ενζύμου κυκλοοξυγενάση-2 COX-2, το οποίο είναι υπεύθυνο για διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις και υπερεκφράζεται σε διάφορους τύπους καρκίνου. Η σπιρουλάνη δεσμεύει ρίζες υδροξυλίου και λιπιδίων καθώς και τις ελεύθερες ρίζες DMPD και ABTS.

246 246 ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Ερευνες σε ανθρώπινα κύτταρα αλλά και σε ανθρώπους έδειξαν ότι η κατανάλωση 1γρ σπειρουλίνας την ημέρα προκαλεί πλήρη εξάλειψη βλαβών λευκοπλακίας (προκαρκινική βλάβη βλεννογόνου του στόματος). Η φυκοκυανίνη επάγει απόπτωση (κυτταρικό θάνατο) ανθρώπινων κυττάρων λευχαιμίας, ενώ η σπειρουλάνη μειώνει την μεταστατικότητα στον πνέυμονα κυττάρων μελανώματος.παράλληλα σπιρουλίνας αναστέλλει εκχύλισμα τον πολυφαινολών πολλαπλασιασμό ανθρώπινων κυττάρων ηπαττώματος (όγκος ήπατος). Πρόσφατα άρχισε να δοκιμάζεται η χρήση της χρωστικής φυκομπιλίνης για τη στοχευμένη δημιουργία ελέυθερων ριζών, με τα από διέγερσή της με γωτεινή ακτινοβολία με σκοπό την καταστροφή καρκινικών όγκων (φωτοδυναμική θεραπεία) ΚΑΤΑ ΤΟΥ AIDS Η πλέον ενδιαφέρουσα ιδιότητα της σπιροθλίνας και ιδιαίτερα της σπιρουλάνης είναι η ικανότητά της να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του ιού HIV-1, καθώς και άλλων ιών. Μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι η κατανάλωση 5γρ σπειρουλίνας την ημέρα αυξάνει το επίπεδο IgE στο σίελο ανθρώπων, ενώ κανονικοποιει τα επίπεδα IgE στο αίμα

247 247 (μείωση αλλεργικών αντιδράσεων).παράλληλα προστατεύει έναντι της αλλεργικής κατανάλωση σπειρουλάνης οδηγεί ρινίτιδας. σε αύξηση Η των επιπέδων IFNγ.Επίσης και τα επίπεδα της IL1 και του νεκρωτικού παράγοντα των όγκωνtnfα στα ανθρώπινα κύτταρα Τ. ΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΩΝ Λόγω των ανωτέρω ιδιοτήτων που εκτέθηκαν, η σπιρουλίνα προσέλκυσε την προσοχή των ερευνητών της NASA για κάποιο υποκατάστατο της υψηλής απαιτήσεων διατροφής των αστροναυτών, κατά τις μακροχρόνμιες παραμονές τους στους διαστημικούς σταθμούς. H NASA ακόμη μαζί με άλλες συνεργαζόμενες Εθνικές Διαστημικές Υπηρεσίες, σχεδιάζει ένα "Ελεγχόμενο Οικολογικό Σύστημα Υποστήριξης Ζωής" το οποίο θα παρέχει οξυγόνο και τροφή στους αστροναύτες και θα ανακυκλώνει τα απόβλητα, ανθρώπινα και μη, με τη βοήθεια διαφόρων βακτηρίων, κατά την διάρκεια των διαπλανητικών Ενα παρόμοιο ταξιδίων. Ευρωπαικό πρόγραμμα ονομάζεται MELISSA και υποστηρίζεται από την Ευρωπαική Υπηρεσία Διαστήματος (ESA).στο σύστημα αυτό υποστήριξης της ζωής προβλέπεται η ανάπτυξη μικροοργανισμών και η σπιρουλίνα έχει τον κεντρικό ρόλο στην όλη διαδικασία. Γιά τη σπιρουλίνα της περιοχής Νιγρίτας Σερρών να πούμε εν συντομία ότι η ιδέα της παραγωγής ξεκίνησε το 1992

248 248 έπειτα από 10ετη έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα του τμήματος ΓεωλογίαςΓεωθερμίας Ερευνών. και ο του καθηγητής Ινστιτούτου του Γεωμεταλλευτικών Αριστ.Παν.Θεσσαλονίκης Δρ.Μιχαήλ Φύτικας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω περιοχή είναι όχι μόνον ιδανική για την παραγωγή σπιρουλίνας, αλλά αποτελεί και την μοναδική περιοχή της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης που συνδυάζει αρμινικά τις παραμέτρους καλλιέργειας του κυανοπράσινου φύκους. (TILIA EUROPOEA) Ψηλό και φυλλοβόλο δέντρο με πλάγια, ωοειδή, σκουροπράσινα φύλλα, ανοιχτοκίτρινα άνθη με γλυκιά μυρωδιά, που βγαίνουν την άνοιξη και κιτρινοπράσινους καρπούς. Τα άνθη είναι αυτά τα οποία χρησιμοποιούνται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Το τίλιο συνιστάται για τη βρογχίτιδα, τον πυρετό, την υπέρταση, την αϋπνία, τη ναυτία και τον εμετό, τη νευρική ένταση και την ισχιαλγία. Τέλος, δίνει λάμψη σε ξηρά και ευαίσθητα μαλλιά

249 249 ΤΡΙΚΟΚΚΙΑ (CRATAEGUS OXYACANTHA) Αυτός ο φυλλοβόλος έχει λοβωτά, σκουροπράσινα φύλλα, άσπρα λουλούδια, το καλοκαίρι και κόκκινους καρπούς, το φθινόπωρο. Τα μέρη που χρησιμοποιούνται για φαρμακευτική ιδιότητα είναι τα άνθη, τα φύλλα και οι καρποί. Η τρικοκκιά είναι γνωστή για τα οφέλη της στην καρδιά και στην κυκλοφορία του αίματος. Συνιστάται για την αρθρίτιδα, τον πονοκέφαλο και την ημικρανία καθώς και για την υπέρταση ΦΑΣΚΟΜΗΛΙΑ Η φασκομηλιά χρησιμοποιείται στη χώρα μας ως πρωινό ρόφημα αντί του τσαγιού και γι αυτό στην αλλοδαπή τα χόρτο αυτό είναι γνωστό ως τσάι Ελληνικό. Έχει πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες, τονωτικό, στομαχικό, ουραγωγό, εμμηναγωγό. Εντριβές οινούχο αφέψημα καταπραΰνουν τις οχλήσεις της αρθρίτιδας και περιορίζουν το νυκτερινό ιδρώτα. Στην Ελλάδα φύονται αρκετά είδη, τα οποία ονομάζονται γενικά φάσκοι, σφάκες, σφακιές, χαμομηλιές, αλιφασκές ή φασκομηλιές