Οργάνωση Γνώσης και Νοητικά Μοντέλα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Οργάνωση Γνώσης και Νοητικά Μοντέλα"

Αοιδή Μητσοτάκης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Οργάνωση Γνώσης και Νοητικά Μοντέλα Ηαναπαράσταση γνώσης έχει αναλογική µορφή Είναι προτασιακού χαρακτήρα µε µορφή δηλώσεων Κατανεµηµένη αναπαράσταση Σηµασιολογικά δίκτυα (semantic networks) Σχήµατα(schemata) Scripts Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 1

2 Νοητικά Μοντέλα-Mental Models Είναι δυναµικά σχήµατα γνώσης που αφορούν χρήση συσκευών ή διατάξεων ή τρόπους αντιµετώπισης προβληµάτων. Είναι νοητικές αναπαραστάσεις της πραγµατικότητας µέσω των οποίων µπορούµε να προβλέψουµε έκτακτα περιστατικά ή να δοκιµάσουµε εναλλακτικέςλύσεις οµικά µοντέλα (structured or surrogate models) - Λειτουργικά µοντέλα (functional models) Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 2

3 Άσκηση Επιστρέφει κάποιος στο σπίτι µετά από µέρες µια κρύα νύχτα του Χειµώνα και το βρίσκει εντελώς παγωµένο. Ενεργοποιεί το θερµοστάτη (αυτόνοµη θέρµανση). Σκεφτείτε σε τι θερµοκρασία θα το βάλει κατά τη γνώµη σας: 18 βαθµούς ΜΑΧ Εξηγήσετε τη συµπεριφορά του µε βάση το νοητικό µοντέλο του θερµοστάτη Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 3

4 Νοητικά Μοντέλα Να καταγράψετε το δικό σας νοητικό µοντέλο που αφορά τη µηχανή ATM Τραπέζης που χρησιµοποιείτε µε βάση τις εξής ερωτήσεις: Τι υπάρχει στην κάρτα σας ; Τι συµβαίνει όταν εισάγετε λάθος κωδικό PIN; Γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις κατά τη διαδικασία; Γιατί κατά τη διαδικασία η κάρτα παραµένει στη µηχανή ; Μετράτε τά χρήµατα στο τέλος, γιατί; Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 4

5 Νοητικά Μοντέλα-Mental Models οµικά µοντέλα (structured or surrogate models) Περιγράφει πλήρως τη δοµή µια συσκευής και την αρχή λειτουργίας της. Απαραίτητο εάν κάτι δε λειτουργεί ικανοποιητικά Λειτουργικά µοντέλα (functional models). ε ξέρουµε την ακριβή δοµή αλλά τις αρχές λειτουργίας. ηµιουργούνται µε τη µεταφορά της εµπειρίας ενός χρήστη από άλλη συσκευή ή περιοχή γνώσης. Παράδειγµα διαφορετικές αριθµοµηχανές βασίζονται στη γνώση αριθµητικής. Θερµοστάτης; Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 5

6 Ηχρήσηµεταφορών στη διάδραση χρήστη-συστήµατος Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 6

7 Παράδειγµα Μεταφοράς Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 7

8 Ιδεατά µοντέλα συστήµατος (Conceptual Models) Γενικός όρος που περιγράφει όλα τα νοητικά µοντέλα που εµπλέκονται κατά τις φάσεις σχεδίασης ανάπτυξης και λειτουργίας ενός υπολογιστικού συστήµατος, δηλαδή τους διαφορετικούς τρόπους µε τους οποίους το σύστηµα γίνεται αντιληπτό από τους σχεδιαστές και τους χρήστες του. Στόχος των µεθοδολογιών αυτών είναι η προσέγγιση των µοντέλων σχεδιαστή και των µοντέλων χρήστη. Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 8

9 Conceptual Models Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 9

10 Ιδεατά µοντέλα συστήµατος (Conceptual Models) Τα µοντέλα σχεδιαστή ή µοντέλα συστήµατος είναι τα νοητικά µοντέλα που οι σχεδιαστές αναπτύσσουν για το σύστηµα και την αλληλεπίδραση του µελλοντικού χρήστη µε αυτό (δοµικά και λειτουργικά µοντέλα). Τα µοντέλα χρήστη είναι τα νοητικά µοντέλα που ο χρήστης τελικά αναπτύσσει κατά την εκµάθηση και χρήση του συστήµατος (λειτουργικά µοντέλα) Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 10

11 Κοινωνικά Χαρακτηριστικά Ανθρώπινης Συµπεριφοράς Κοινωνικά χαρακτηριστικά Οργανωτικά χαρακτηριστικά της οµάδας Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 11

12 Μοντέλα Συνοµιλίας ευτερεύον κανάλι επικοινωνίας (back channel). Τηλέφωνο, ηλεκτρονικό ταχυδροµείο... Θεωρία των δια λόγου ενεργειών (speech acts theory). «άρχισα να πεινάω»... Συνοµιλία για δράση (conversation for action CfA), διάλογος µε αναµονή-υπόσχεση Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 12

13 Συνοµιλία για δράση µεταξύ Α,Β Α: Απόρριψη 1 Α: Αίτηµα Β. Υπόσχεση 2 αναφοράς 3 4 Α: ήλωση ολοκλήρωσης 5 Β: Αναφορά Β: Αντιπρόταση Α: Αντιπρόταση ολοκλήρωσης Β: Ακύρωση Α: Ακύρωση Β: Απόρριψη Α: Ακύρωση 6 Α: Αποδοχή 7 Α: Ακύρωση Β: Ακύρωση Α: Ακύρωση 8 9 Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 13

14 Μελέτες οργανωτικής δοµής Μελέτη της επίδρασης που η εισαγωγή της τεχνολογίας θα έχει σε ένα οργανισµό Μέθοδοι: Επιστηµονική διαχείριση Κοινωνικό-τεχνική διαχείριση Θεωρία τρων δραστηριοτήτων ιαχείριση ροής εργασιών Κοινά σηµεία Κατανοµή εργασίας Ανάλυση κατανοµής οφέλους σε κατηγορίες χρηστών και οργανωτικών δοµών Κίνδυνος µη αποδοχής Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 14

15 Κοινωνικό-τεχνική προσέγγιση ανάλυσης επιχείρησης a) περιγραφή υφιστάµενης οργανωτικής δοµής και διάταξης πόρων και παραγωγικών µηχανισµών b) καταγραφή λειτουργικών οµάδων που είναι δυνατόν να αποκτήσουν έναν βαθµό αυτονοµίας c) παραλλαγές που επηρεάζουν το αποτέλεσµα d) κοινωνική ανάλυση υφιστάµενου συστήµατος e) καταγραφή αντίληψης των ίδιων των εργαζοµένων για τους ρόλους τους f) περιγραφή των οµάδων συντήρησης και της επίδρασης τους στην παραγωγική διαδικασία g) περιγραφή της επίδρασης των προµηθευτών και πελατών στην παραγωγική διαδικασία h) περιγραφή της κατάστασης της επιχείρησης και των πλάνων ανάπτυξης της και επίδραση των παραµέτρων αυτών στην παραγωγική διαδικασία i) Συγκέντρωση προτάσεων βελτιώσεων Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή 15

Σχετικά έγγραφα

ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή

Περιεχόµενα ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή Θεωρητικό Υπόβαθρο: Νοητικά Μοντέλα και Ιδεατά Μοντέλα Συστήµατος Βιβλιογραφία Νοητικά µοντέλα (Mental models) Ιδεατά Μοντέλα Συστήµατος (Conceptual