Γιάννης Κυριόπουλος MD, MSc, MPH, PhD Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. Forum Δημόσιας Υγείας, ΕΣΔΥ Νοέμβριος 2014.

Transcript

1 Ανιχνεύοντας την καμπύλη Preston: η επαλληλία υγείας και ανάπτυξης Γιάννης Κυριόπουλος MD, MSc, MPH, PhD Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Forum Δημόσιας Υγείας, ΕΣΔΥ Νοέμβριος Η καμπύλη Preston: προσδόκιμο επιβίωσης και κατά κεφαλήν ΑΕΠ Greece προσδόκιμο επιβίωσης Κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε τιμές ίσης αγοραστικής δύναμης σε δολάρια ΗΠΑ Πηγή: World Development Indicators CD ROM, World Bank (2002) Note: Circles are proportional to population and some of the largest (or most interesting) countries are labeled. The solid line is a plot of a population weighted nonparametric regression. Luxembourg, with per capita GDP of $50,061 and life expectancy of years, is excluded. 2 1

2 Η καμπύλη Preston για το σύνολο των χωρών όκιμο επιβίωσης Προσδό Κατά κεφαλήν ΑΕΠ3 Η καμπύλη Preston για τις πτωχές χώρες σδόκιμο επιβίωσης Προσ Κατά κεφαλήν ΑΕΠ 4 2

3 Η καμπύλη Preston για τις χώρες αρχικά μέσου εισοδήματος σδόκιμο επιβίωσης Προσ Κατά κεφαλήν ΑΕΠ 5 Η καμπύλη Preston για τις πλούσιες χώρες όκιμο επιβίωσης Προσδό Κατά κεφαλήν ΑΕΠ 6 3

4 Η καμπύλη Preston στο χρόνο οσδόκιμο ζωής (έτη) Προ Πραγματικό (σταθερό εισόδημα) ανά άτομο (σε δολάρια) 7 Η καμπύλη Preston: προσδόκιμο επιβίωσης και κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας Πηγή: ΟECD Health Statistics,

5 Μεγέθυνση και ανάπτυξη Η μεγέθυνση είναι μια ποσοτική έννοια, που σχετίζεται με την αύξηση του ΑΕΠ. Ασχολείται με το εισόδημα, τις μεταβολές του, καθώς και τους παράγοντες που επιδρούν καθοριστικά στα παραπάνω. Ηανάπτυξηενσωματώνει και ποιοτικές διαστάσεις, που σχετίζονται με την ευημερία του πληθυσμού, την ποιότητα ζωής, τη φτώχεια, την υγεία του πληθυσμού, το περιβάλλον 9 Οι αμφίδρομες επιδράσεις Ανάπτυξη και Μεγέθυνση: η πρώτη προϋποθέτει τη δεύτερη Ανάπτυξη και Υγεία: η υγεία αποτελεί συστατικό της ανάπτυξης Μεγέθυνση και Υγεία: η μεγέθυνση οδηγεί σε καλό επίπεδο υγείας, και το καλό επίπεδο υγείας οδηγεί σε μεγέθυνση (μέσω ανθρώπινου κεφαλαίου, αύξησης παραγωγικότητας) Ο τομέας υγείας δεν αποτελεί απλώς ένα πεδίο άσκησης η κοινωνικής πολιτικής αλλά επιδρά στην οικονομική δραστηριότητα και μεγέθυνση. H σύζευξη πολιτικής υγείας και οικονομικής πολιτικής μπορεί να ενισχύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές. 10 5

6 Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης (HDI) Ανθρώπινη ανάπτυξη (1) Δείκτης προσδόκιμου επιβίωσης κατά τη γέννηση (2) Δείκτης επιπέδου εκπαίδευσης (2.1) Μέσα έτη εκπαίδευσης του πληθυσμού (2.2) Αναμενόμενα έτη εκπαίδευσης του πληθυσμού (3) Δείκτης μέσου δηλωθέντος εισοδήματος Τελικά, ο δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) είναι ο γεωμετρικός μέσος των τριών ανωτέρω δεικτών LE: προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση MYS: Μέσα έτη εκπαίδευσης του πληθυσμού (μέσος όρος των σχολικών χρόνων ενός ατόμου 25 ετών) EYS: Αναμενόμενα έτη εκπαίδευσης του πληθυσμού (ο μέσος όρος των σχολικών χρόνων που εκτιμάται ότι θα έχει ένα παιδί 5 ετών GNIpc: Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (κατά κεφαλήν) 11 Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης και ακαθάριστο εγχώριο προϊόν Δείκ 010) κτης ανθρώπινης ανάπτυξης (20 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ ίσης αγοραστικής δύναμης (PPP) σε δολάρια ΗΠΑ 12 6

7 Μεταβολές στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού/ιστορικοί δείκτες 13 Συνιστώσες της υγείας και κατανομή πόρων Συμβολή στη μείωση της θνησιμότητας (%) Κατανομή δαπανών υγείας στις ΗΠΑ (%) 27 Ανθρώπινη βιολογία Περιβάλλον Τρόπος ζωής Σύστημα υγείας 11 Πηγή: Dever G.E.A. Αn epidemiological model for health policy analysis. Soc. Ind. Res., 19:2, 9.465,

8 Κοινωνικό, οικολογικό και οικονομικό σύστημα υγείας αρρώστιας Οικονομική δομή της κοινωνίας Τρόποι και σχέσεις παραγωγής Διανομή Εθνικού πλούτου Κοινωνικές ανισότητες Επίπεδο Ε ί δ ζωής πληθυσμού Οικονομική ανάπτυξη Κοινωνικό οικολογικό περιβάλλον Γεωγραφικοί και κλιματολογικοί παράγοντες Παραγωγικότητα γης Φυσικός πλούτος Πρώτες ύλες Βαθμός υποβάθμισης της φύσης και του κοινωνικού περιβάλλοντος Αλλοίωση οικοσυστήματος Παράγοντες κινδύνου και συνδυασμοί αυτών Μετανάστευση Αστικοποίηση Αστυφιλία Άγχος Πίεση Επιθετικότητα Σύστημα υπηρεσιών Υγείας Αρρώστιας Υγεία Θνησιμότητα Νοσηρότητα Επίπεδο υγείας αρρώστιας του ατόμου και του πληθυσμού Ανθρώπινη οικολογία Δυναμική εξελικτική διαδικασία συνεχών διαδράσεων πληθυσμού και περιβάλλοντος Προσαρμογή δυσπροσαρμοστία Κοινωνικοπολιτισμική υπερδομή Κοινωνικές σχέσεις Βαθμός συμμετοχής στην κοινωνική ζωή Συνήθειες, έθιμα, θρησκείες Τρόποι ζωής Ποσοστό αναλφάβητων Επίπεδο τριτοβάθμιας τεχνικής εκπαίδευσης Συνειδητοποίηση φαινομένων υγείας αρρώστιας Πληθυσμός Γενετική σύνθεση Δημογραφία Ποσοτικός προσδιορισμός και δομή πληθυσμού Δυναμική πληθυσμού Ταχύτητα αύξησης Πυκνότητα 15 Επίδραση της κοινωνικής κλιμάκωσης στην υγεία Πηγή:

9 Social Determinants of Health 17 Conceptual framework Πηγή: European Union (2013), Health inequalities in the EU Final report of a consortium. Consortium lead: Sir Michael Marmot. 18 9

10 Επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο Απόδοση του ανθρωπίνου κεφαλαίου με ισότιμη επένδυση ανά ηλικία Πηγή: Heckman & Carneiro (2003) Human Capital Policy 19 K:344939,00.html Εξέλιξη δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης ( ) Επίδοση Θέση Επίδοση Θέση Δείκτης HDI ( ) ( ) 29 Inequalityadjusted HDI 0.768( 2) ( 3)

11 Ανάπτυξη και κοινωνικοί δείκτες Ελλάδα OECD Διαθέσιμο εισόδημα (ανά νοικοκυριό) $ $ Απασχόληση (15 64 ετών) 51% 64% Ώρες εργασίας Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (25 64 ετών) ) 67% 75% Καλή εκπαίδευση (PISA score) Ρύπανση ατμόσφαιρας (PM 10) 27,9 mg 3 20,1mg 3 Ποιότητα νερού 66% 84% Αίσθηση συμμετοχής στην κοινότητα 68% 89% Συμμετοχή στα κοινά 62% 72% Θετική στάση ζωής (ικανοποίηση) ί 52% 76% Αίσθημα ασφάλειας 53% 69% Θύμα επίθεσης ( τελευταίοι 12 μήνες) 3,7% 3,9% Ανθρωποκτονίες (ανά κατοίκους) 1,4 4,1 Ικανοποίηση από την ζωή 4,7/10 6,6/10 21 Κοινωνικοί και οικονομικοί δείκτες πριν και μετά τη κρίση 22 Πηγή: Society at a glance 2014 Highlights: Greece. The crisis and its aftermath 11

12 Κοινωνικοί δείκτες πριν και μετά τη κρίση Πρό κρίσης Τελευταίο έτος Πρό κρίσης Τελευταίο έτος Πρό κρίσης Τελευταίο έτος Πρό κρίσης Τελευταίο έτος Ανεργία (%) Άνθρωποι που δηλώνουν δυσκολία να αγοράσουν τροφή (%) Αυτοκτονίες (%) Εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση Ελλάδα Ευρωπαϊκή Ένωση OECD Πηγή: OECD, Society at a glance 2014 Highlights: Greece. The crisis and its aftermath, Ιδία διαμόρφωση 23 Ικανοποίηση με τη λειτουργία του κοινωνικού κράτους Πηγή: OECD, Society at a glance

13 Εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης Πηγή: OECD, Society at a glance, Μεταβολή εισοδήματος στις χώρες του ΟΟΣΑ ( ) OECD (2013) Crisis squeezes income and puts pressure on inequality and poverty. Results from the OECD Income Distribution Database (May 2013)26 13

14 Κατανομή του εισοδήματος στις χώρες του ΟΟΣΑ (2010) OECD (2013) Crisis squeezes income and puts pressure on inequality and poverty. Results from the OECD Income Distribution Database (May 2013)27 Απώλεια διαθεσίμου εισοδήματος στα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά ( ) OECD (2013) Crisis squeezes income and puts pressure on inequality and poverty. Results from the OECD Income Distribution Database (May 2013)28 14

15 Εισοδηματικές ανισότητες στην Ελλάδα και τις χώρες του ΟΟΣΑ Πηγή: OECD, Ρυθμός ανάπτυξης και πληθυσμός με υγεία καλή, (αυτοεκτίμηση του επιπέδου υγείας),

16 Ρυθμός αύξησης του ακαθάριστου προϊόντος και PYLLs (2010) 31 Μεταβολή του κατά κεφαλήν ακαθάριστου προϊόντος και της κατά κεφαλή δημόσιας δαπάνης 32 16

17 Μεταβολή του κατά κεφαλήν ακαθάριστου προϊόντος και της δημόσιας δαπάνης για την υγεία στην περίοδο οικονομικής λιτότητας Πηγή: Reeves A., McKee M., Basu S., Stuckler D., et al, The political economy of austerity and healthcare: Cross national analysis of expenditure changes in 27 European nations , Health Policy Vol. 115, Issue 1 (March 2014) 33 Κατανομή πλούτου στον παγκόσμιο πληθυσμό 34 17

18 Household wealth distribution Πηγή: Norton D., Ariely A. Building a better America. Perspectives on Psychological Science. January 2011 vol. 6no doi: / Gary Burtless (2014) Has Rising Inequality Brought Us Back to the 1920s? It Depends on How We Measure Income. rising inequality 1920s measuring income burtless 18

19 Gary Burtless (2014) Has Rising Inequality Brought Us Back to the 1920s? It Depends on How We Measure Income. rising inequality 1920s measuring income burtless 37 Καμπύλη Kuznets Inequality Income per capita Πηγή:

20

21

22 Greece

23

24

25 49 In our times the destiny of man presents its meaning in political terms Thomas Mann 50 25

26 Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 51 26