Η ΕΕ ενισχύει τους δεσµούς µε τους γείτονές της και εξακολουθεί να στηρίζει τις µεταρρυθµίσεις τους

Transcript

1 IP/09/625 Βρυξέλλες, 23 Απριλίου 2009 Η ΕΕ ενισχύει τους δεσµούς µε τους γείτονές της και εξακολουθεί να στηρίζει τις µεταρρυθµίσεις τους Στις ετήσιες εκθέσεις προόδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβαίνει σε απολογισµό των συγκεκριµένων επιτευγµάτων σχετικά µε τις µεταρρυθµίσεις που επέτυχαν οι χώρες που εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) κατά το έτος 2008, και προσδιορίζει τους τοµείς όπου χρειάζεται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες. Σε ανακοίνωση για την εφαρµογή της ΕΠΓ που παρουσιάστηκε σήµερα, η Επιτροπή κάνει επισκόπηση των εξελίξεων σε 12 χώρες της ΕΠΓ. Εξάλλου υπογραµµίζει τον αντίκτυπο της χρηµατοπιστωτικής κρίσης σε αυτές και προτείνει διάφορους τρόπους µε τους οποίους η ΕΕ θα µπορούσε να συµβάλει στην διαδικασία ανάκαµψής τους. Παρά τις δυσχερείς συγκυρίες του 2008, που χαρακτηρίστηκαν από πολιτικές και οικονοµικές προκλήσεις και µια γενικότερη κάµψη τnς ώθησης των µεταρρυθµίσεων, µεταξύ άλλων και στον χώρο της διακυβέρνησης, πολλά είναι τα επιτεύγµατα που κατέγραψαν οι χώρες εταίροι σε βασικούς τοµείς της συνεργασίας, όπως στενότερες πολιτικές επαφές, αυξηµένες συναλλαγές, στενότερη συνεργασία στην έρευνα και καινοτοµία, µεγαλύτερη κινητικότητα των νέων, κλπ. Σηµαντική ήταν επίσης η σύσφιγξη των δεσµών µέσω δύο νέων περιφερειακών πλαισίων που συµπληρώνουν τις διαφοροποιηµένες διµερείς σχέσεις: την Ένωση για τη Μεσόγειο και την Ανατολική Εταιρική Σχέση. Την ανακοίνωση συνοδεύουν ξεχωριστές εκθέσεις για κάθε χώρα µε σχέδιο δράσης της ΕΠΓ 1 και µία έκθεση ανά τοµέα. Το 2008 κατέδειξε σαφώς τη στρατηγική σηµασία της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Η οικονοµική και χρηµατοπιστωτική κρίση, βίαιες συγκρούσεις στη γειτονιά µας και η πολιτική αστάθεια, όλα έχουν επιπτώσεις στην ασφάλεια και την ευµάρεια των πολιτών της ΕΕ. Ως εκ τούτου, παραµένει σηµαντικό για την ΕΕ να παρέχει απτή, στοχοθετηµένη και αξιόπιστη στήριξη στους γείτονές µας ώστε να δηµιουργούνται µερίσµατα αµοιβαίας ασφάλειας και ευµάρειας", δήλωσε η κα Benita Ferrero- Waldner, επίτροπος αρµόδια για τις εξωτερικές σχέσεις και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Παρά τη γενικότερα δυσχερή συγκυρία (παγκόσµια οικονοµική και χρηµατοπιστωτική κρίση, σύγκρουση µεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας τον Αύγουστο 2008, επέµβαση του Ισραήλ στη Γάζα τον εκέµβριο 2008/Ιανουάριο 2009), οι σχέσεις της ΕΕ µε τους γείτονές της ενισχύθηκαν και άλλο κατά το Οι εταίροι της Ευρώπης σηµείωσαν πρόοδο στη µεταρρύθµιση των οικονοµιών τους και στην παροχή καλύτερων ευκαιριών στις κοινωνίες τους χάρη σε προσπάθειες εκσυγχρονισµού. 1 Αρµενία, Αζερµπαϊτζάν, Αίγυπτος, Γεωργία, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Μαρόκο, Μολδαβία, Κατεχόµενα εδάφη Παλαιστίνης, Τυνησία και Ουκρανία.

2 Η Benita Ferrero-Waldner πρόσθεσε: "Παρά το δύσκολο διεθνές πλαίσιο κατά το 2008, η ΕΠΓ εξακολούθησε να παράγει αποτελέσµατα και ενισχύθηκε περαιτέρω µε δύο νέες πρωτοβουλίες: την Ένωση για τη Μεσόγειο και την Ανατολική Εταιρική Σχέση. Οι εταίροι µας σηµείωσαν σηµαντική πρόοδο σε βασικούς τοµείς, όπως το εµπόριο, η φορολογία και καλύτερο επιχειρηµατικό περιβάλλον, πρέπει όµως να καταβάλλουν σηµαντικά µεγαλύτερες προσπάθειες όσον αφορά τις πολιτικές µεταρρυθµίσεις, τη χρηστή διακυβέρνηση και τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Ως εκ τούτου, η ΕΠΓ θα εξακολουθήσει να δρα ως το µέσο της ΕΕ που θα ενθαρρύνει τις µεταρρυθµίσεις στην άµεση γειτονία της." Ενισχύθηκε η πολιτική συνεργασία Η Αρµενία, το Αζερµπαϊτζάν, η Γεωργία, η Μολδαβία και η Ουκρανία ευθυγραµµίστηκαν µε τις περισσότερες δηλώσεις της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας µε τις οποίες τους είχε ζητηθεί να ευθυγραµµιστούν, και υψώνουν από κοινού µε την ΕΕ µία φωνή στον διεθνή χώρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συµπροέδευσε σε διάσκεψη χορηγών για τους Παλαιστίνιους (µε ανάληψη δέσµευσης ύψους 440 εκατ. ευρώ το 2008), και στηρίζει την πολιτική σταθεροποίηση και την εθνική συµφιλίωση (εκλογική µεταρρύθµιση) στον Λίβανο. Η ΕΕ διαδραµάτισε πρωταρχικό ρόλο στη συµφωνία για την κατάπαυση του πυρός στην Γεωργία κατά την ένοπλη σύγκρουση µε την Ρωσία, υποστήριξε την εδαφική της ακεραιότητα, έστειλε ταχύτατα παρατηρητές επί τόπου, παρέσχε άµεση ανθρωπιστική βοήθεια για τους µετατοπισθέντες εντός της χώρας πληθυσµούς, και υποστήριξε τις συνοµιλίες στη Γενεύη για την επίλυση της διένεξης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συµπροέδευσε σε διεθνή διάσκεψη χορηγών για την Γεωργία µε ανάληψη δέσµευσης ύψους 500 εκατ. ευρώ για την περίοδο ). Τονώθηκε η οικονοµική ένταξη και οι εµπορικές συναλλαγές Η Ουκρανία προσχώρησε στον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου και διαπραγµατεύεται µε την ΕΕ µια σε βάθος και σφαιρική συµφωνία ελευθέρων συναλλαγών στο πλαίσιο της νέας συµφωνίας σύνδεσης (της πρώτης αυτού του είδους µε ανατολικούς γείτονες). Ολοκληρώθηκαν µελέτες σχετικά µε την πιθανότητα υπογραφής µελλοντικής σε βάθος και σφαιρικής συµφωνίας ελευθέρων συναλλαγών µε την Γεωργία και την Αρµενία. Εµπορικές διαπραγµατεύσεις για γεωργικά και αλιευτικά προϊόντα ολοκληρώθηκαν µε την Αίγυπτο και το Ισραήλ, και συνεχίζονται µε το Μαρόκο και την Τυνησία. Άρχισαν διαπραγµατεύσεις για την ελευθέρωση των υπηρεσιών και της εγκατάστασης µε την Αίγυπτο, το Μαρόκο και την Τυνησία. Για τις χώρες της ΕΠΓ η ΕΕ αποτελεί τον κυριότερο εµπορικό εταίρο. Κατά το 2008 οι εξαγωγές προς την ΕΕ αυξήθηκαν µε διψήφιους αριθµούς στην περίπτωση της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, του Λιβάνου και της Ουκρανίας. 2

3 ιευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων και καταπολέµηση της λαθροµετανάστευσης Οι συµφωνίες διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων και επανεισδοχής µε την Ουκρανία και τη Μολδαβία τέθηκαν σε ισχύ την 1 η Ιανουαρίου Τον Οκτώβριο 2008 εγκαινιάστηκε µε την Ουκρανία διάλογος σχετικά µε τις θεωρήσεις εισόδου µε σκοπό την καθιέρωση ενός καθεστώτος άνευ υποχρέωσης θεώρησης εισόδου στο απώτερο µέλλον. Τονώθηκε διάλογος µε την Γεωργία µε στόχο τη σύναψη συµφωνιών για τη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων και επανεισδοχής καθώς και τη σύναψη εταιρικής σχέσης κινητικότητας για να διευκολυνθεί η νόµιµη µετανάστευση και να παταχθεί η λαθροµετανάστευση. Μια τέτοια εταιρική σχέση κινητικότητας συνήφθη στη Μολδαβία στα µέσα του Προχώρησε ο πολιτικός διάλογος και η συνεργασία ασφαλείας µε το Μαρόκο για την καταπολέµηση της λαθροµετανάστευσης. Η Τυνησία αναβάθµισε τον εξοπλισµό και τις υποδοµές της για να ενισχύσει τον έλεγχο των συνόρων, και θέσπισε την έκδοση νέων βιοµετρικών διαβατηρίων παρόλα αυτά η λαθροµετανάστευση από Τυνησία αυξήθηκε σηµαντικά το Συνεργασία στον τοµέα της δικαιοσύνης Βελτιώθηκαν οι συνθήκες επιµόρφωσης Παλαιστίνιων δικαστών και εισαγγελέων µε την ίδρυση, χάρη σε χρηµατοδότηση της ΕΕ, του Παλαιστινιακού Ιδρύµατος δικαστικής επιµόρφωσης. Εξειδικευµένη επιµόρφωση για δικαστές, δικηγόρους και δικαστικούς υπαλλήλους ετοιµάζεται στον Λίβανο. Η Επιτροπή προµήθευσε οχήµατα στην Παλαιστίνια µη στρατιωτική αστυνοµία, γεγονός που ενίσχυσε σηµαντικά την αποτελεσµατικότητά της. Η Γεωργία σηµείωσε σηµαντική πρόοδο στην καταπολέµηση της διαφθοράς, τις βελτιωµένες συνθήκες κράτησης και την απαγόρευση των βασανιστηρίων και της κακοµεταχείρισης. Η νέα νοµοθεσία της Αρµενίας για τους πρόσφυγες και το άσυλο αποβλέπει στην προσέγγιση των προδιαγραφών της ΕΕ καθώς και των διεθνών προδιαγραφών. Η ενεργειακή συνεργασία εισέρχεται σε νέα φάση Εγκαινιάστηκαν διαπραγµατεύσεις για την προσχώρηση της Μολδαβίας και της Ουκρανίας στη συνθήκη για την Ενεργειακή Κοινότητα, η οποία περιλαµβάνει δεσµεύσεις για τη σταδιακή σύγκλιση µε τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ΕΕ. Η χρηµατοδότηση της ΕΕ είναι πρωταρχικής σηµασίας για την ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας προκειµένου να αναβαθµιστούν οι σοβιετικού τύπου αντιδραστήρες. Η ΕΕ εξακολουθεί να παρέχει οικονοµική βοήθεια στην Αρµενία για να εξασφαλιστούν τα ελάχιστα πρότυπα ασφαλείας στο πυρηνικό εργοστάσιο του Medzamor. Η ΕΕ υπέγραψε µνηµόνιο συµφωνίας για ενεργειακή συνεργασία µε την Αίγυπτο, σηµαντική χώρα παραγωγής ενέργειας. Το Αζερµπαϊτζάν είναι στρατηγικός εταίρος της ΕΕ όσον αφορά τους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Κασπία, τόσο ως χώρα παραγωγής όσο και ως χώρα διέλευσης. 3

4 Το Ισραήλ, η Παλαιστινιακή αρχή και η Ευρωπαϊκή Ένωση επανεκίνησαν την τριµερή συνεργασία για την ενέργεια Solar for Peace ("Ηλιακή ενέργεια για την ειρήνη"), και η Παλαιστινιακή αρχή ανάπτυξε σχέδια για εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας στην Ιεριχώ. Η σύνοδος κορυφής της Ένωσης για την Μεσόγειο, στις 13 Ιουλίου 2008, υποστήριξε το Μεσογειακό σχέδιο ηλιακής ενέργειας ως πρωτοβουλία προτεραιότητας για την Ένωση για τη Μεσόγειο: διαδικασία της Βαρκελόνης. Ενίσχυση των µεταφορικών συνδέσεων Η συµφωνία αεροµεταφορών µε το Μαρόκο, που υφίσταται από το 2007, έχει οδηγήσει σε αύξηση της διακίνησης κατά 17% µέχρι στιγµής µε τη δηµιουργία 52 νέων γραµµών σύνδεσης και είσοδο στην αγορά 12 νέων αεροπορικών εταιρειών. Έτσι µειώνονται οι ναύλοι και βελτιώνεται η επιλογή των ταξιδιωτών, ενώ παράλληλα υποβοηθάται η οικοδόµηση της τουριστικής βιοµηχανίας και ανοίγονται θέσεις απασχόλησης. Εγκαινιάστηκαν διαπραγµατεύσεις για συµφωνία παρόµοιου τύπου µε την Ουκρανία και προγραµµατίζονται άλλες µε την Γεωργία. Οριζόντιες συµφωνίες αεροµεταφορών υπογράφτηκαν µε την Αρµενία, το Ισραήλ και την Ιορδανία, και εγκαινιάστηκαν διαπραγµατεύσεις για ευρωµεσογειακές αεροπορικές συµφωνίες µε τις δύο τελευταίες χώρες. Στο νότιο Καύκασο εγκαινιάστηκε η αποκατάσταση της σιδηροδροµικής γραµµής µεταξύ Yerevan και Tbilisi (Αρµενία - Γεωργία). Οι χρηµατοοικονοµικές συνεισφορές από την επενδυτική διευκόλυνση γειτονίας στηρίζουν έργα όπως το τραµ του Ραµπάτ και την κατασκευή αγροτικών δρόµων στο Μαρόκο, τον εκσυγχρονισµό του αεροδροµίου του Chisinau και την αποκατάσταση του οδικού δικτύου στη Μολδαβία. Και άλλα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει οικονοµικά ΜΚΟ και τοπικές αρχές στην Αίγυπτο, την Γεωργία, την Ιορδανία, τα κατεχόµενα εδάφη στην Παλαιστίνη, την Τυνησία και την Ουκρανία. Η χρηµατοοικονοµική στήριξη για την µεταρρύθµιση του εκπαιδευτικού συστήµατος στο Μαρόκο αποσκοπεί στη µείωση του αναλφαβητισµού (που ανέρχεται στο 38% του πληθυσµού, κατά κύριο λόγο γυναίκες). Η θέση της γυναίκας και η προστασία των δικαιωµάτων της βελτιώθηκε περαιτέρω στην Ιορδανία, την Τυνησία και την Αίγυπτο. Χάρη στη στήριξη της ΕΕ κατέστη δυνατή η θέσπιση της υποχρεωτικής υγειονοµικής ασφάλισης στο Μαρόκο, και αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την µεταρρύθµιση του τοµέα της υγείας στη Μολδαβία. Η βελτίωση της ύδρευσης στην Ιορδανία µε χρηµατοδότηση της ΕΕ αντιµετωπίζει τις ανάγκες των ιρακινών προσφύγων στην περιοχή της Zarqa. Ο κοινοτικός µηχανισµός πολιτικής προστασίας κινητοποιήθηκε το 2008 για να βοηθήσει την Γεωργία µετά τον πόλεµο µε τη Ρωσία, και για να συνδράµει την Ουκρανία και τη Μολδαβία µετά τις τραγικές πληµµύρες. Το Ισραήλ (ως συνδεδεµένο µέλος), η Αίγυπτος, η Ιορδανία και το Μαρόκο, ιδιαίτερα, συµµετείχαν επιτυχώς στις πρώτες προκηρύξεις στο πλαίσιο του 7 ου ερευνητικού προγράµµατος. Υπήρξε σηµαντική αύξηση ως προς τον αριθµό των νέων από χώρες της ΕΠΓ που συµµετείχαν σε εθελοντικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της κοινοτικής ενέργειας "Νεολαία εν δράσει" (+87.5%), καθώς και εµφανής αύξηση στις ανταλλαγές νέων και νέων εργαζοµένων (+23%). 4

5 Με βάση τη διαδικασία της Βαρκελόνης, η Ένωση για τη Μεσόγειο προσέδωσε ανανεωµένη ώθηση στη σχέση της Ευρώπης µε τους γείτονές της στον Νότο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσης µια φιλόδοξη Ανατολική εταιρική σχέση µε την Αρµενία, το Αζερµπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, την Γεωργία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, προσφέροντας ένα ευρύ και φιλόδοξο πρόγραµµα δράσης για τη σύσφιγξη των δεσµών της ΕΕ µε αυτές τις χώρες. Η συνδροµή της ΕΕ µε τους εταίρους της ΕΠΓ αυξήθηκε επίσης και το 2008: δεσµεύτηκαν 1,71 δισεκατ. ευρώ έναντι 1,67 δισεκατ. ευρώ κατά το ιαθέσιµα έγγραφα: Η Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο για την εφαρµογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας το 2008 (Βρυξέλλες, 23 Απριλίου 2009) και µεµονωµένες εκθέσεις για τις χώρες (Αρµενία, Αζερµπαϊτζάν, Αίγυπτος, Γεωργία, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Μαρόκο, Μολδαβία, κατεχόµενα εδάφη της Παλαιστίνης, Τυνησία και Ουκρανία), και ανά τοµέα εκθέσεις προόδου ευρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση Συνοπτικές σηµειώσεις για την κατάσταση κάθε χώρες ευρίσκονται για Αρµενία MEMO/09/182 Αζερµπαϊτζάν MEMO/09/183 Αίγυπτος MEMO/09/179 Γεωργία MEMO/09/184 Ισραήλ MEMO/09/185 Ιορδανία MEMO/09/186 Λίβανος MEMO/09/187 Μαρόκο MEMO/09/188 Μολδαβία MEMO/09/180 Κατεχόµενα εδάφη της Παλαιστίνης MEMO/09/181 Τυνησία MEMO/09/178 Ουκρανία MEMO/09/189 Περισσότερες πληροφορίες για ΕΠΓ 5