Σεκμηρίωζη ηων άρθρων και διερεύνηζη ερεσνηηικών ηάζεων

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΓΤΣΗΚΖ ΑΣΣΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΧΝ, ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ ΚΑΗ ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΑΡΥΔΗΟΝΟΜΗΑ, ΒΗΒΛΗΟΘΖΚΟΝΟΜΗΑ KAI ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΠΛΖΡΟΦΟΡΖΖ Σεκμηρίωζη ηων άρθρων και διερεύνηζη ερεσνηηικών ηάζεων ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Μαξία Καιιηαληψηε (12034) Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο Κσλζηαληίλνο Κππξηαλφο Αζήλα, Μάηνο

2 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ ην πιαίζην ηεο ζπγθεθξηκέλεο πηπρηαθήο εξγαζίαο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή κνπ θ. Κσλζηαληίλν Κππξηαλφ γηα ηελ άκεζε αληαπφθξηζε θαη ηελ πνιχηηκε βνήζεηα ηνπ ζηε δηεθπεξαίσζε θαη θαη επέθηαζε ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. Σέινο, ζα ήζεια λα εθθξάζσ ηηο επραξηζηίεο κνπ ζηνπο γνλείο κνπ θαη ηηο αδεξθέο κνπ, νη νπνίνη ζηήξημαλ ελεξγά ηηο ζπνπδέο κνπ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο, πξνζθέξνληάο κνπ πάληα ην θαιχηεξν δπλαηφ. 2

3 Περιετόμενα ΠΔΡΗΛΖΦΖ... 4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΗΑΓΧΓΖ Κίλεηξν ηεο έξεπλαο ηφρνο Γηάξζξσζε ηεο εξγαζίαο... 7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Καηαινγνγξάθεζε Πεξηγξαθηθή θαηαινγνγξάθεζε Θεκαηηθή Αλάιπζε Έιεγρνο θαζηεξσκέλσλ φξσλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ Καλφλεο Καηαινγνγξάθεζεο (AACR) 1967 θαη (ACCR2) Πξφηππν MARC Τπνδηαηξέζεηο ηνπ MARC Koha ν Παλειιήλην πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ Αλαιπηηθή πεξηγξαθή ΚΔΦΑΛΑΗΟ Μεζνδνινγία εξγαζίαο ΚΔΦΑΛΑΗΟ Κνηλά ραξαθηεξηζηηθά ζηηο εγγξαθέο ησλ άξζξσλ Αλαιπηηθέο εγγξαθέο άξζξσλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο γηα πεξαηηέξσ έξεπλα Αθξσλχκηα ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

4 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Μηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο εξγαζίεο ζην πεξηβάιινλ ησλ βηβιηνζεθψλ είλαη ε πεξηγξαθηθή επεμεξγαζία ηεθκεξίσλ θαη αληίζηνηρα ε πξνηππνπνίεζε ησλ εγγξαθψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη. Απηή ε εξγαζία βνεζά ηνπο ρξήζηεο ζηελ ηαρχηεξε θαη επθνιφηεξε αλαδήηεζε θαη αλάθηεζε πιεξνθνξηψλ. Μέζα ζε απηφ πιαίζην, ζθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε ηεθκεξίσζε ησλ επηζηεκνληθψλ άξζξσλ ηνπ 14 νπ πλέδξηνπ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ κε ηε ρξήζε πξνηχπσλ θσδηθνπνίεζεο βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ. Γηα ηελ ηεθκεξίσζε ησλ άξζξσλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη Αγγιν- Ακεξηθάληθνη Καλφλεο Καηαινγνγξάθεζεο θαη ην πξφηππν MARC21 (Machine Readable Cataloguing). Δπηπιένλ, αλαθέξνληαη ηα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ ηππνπνίεζε ησλ εγγξαθψλ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ (π.ρ. Dewey Decimal Classification DDC, Library of Congress Subject Headings LCSH, θιπ.). Πην ζπγθεθξηκέλα, γίλεηαη αλαθνξά ζηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξνηχπσλ θαη έπεηηα παξνπζηάδνληαη νη αλαιπηηθέο εγγξαθέο ησλ άξζξσλ. Φάλεθε φηη ε δηαδηθαζία απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ γηα λα κελ πιήηηεηαη ε αμηνπηζηία θαη ε ηππνπνίεζή ηνπο. Λέξειρ κλειδιά: θαηαινγνγξάθεζε, ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο, βηβιηνγξαθηθέο εγγξαθέο, θαζηεξσκέλνη φξνη, πξφηππα θσδηθνπνίεζεο βηβιηνγξαθηθψλ εγγξαθψλ, πξφηππν MARC21, koha 4

5 Abstract One of the most important tasks in the library domain is the descriptive processing of the items and respectively the standardization of the entries that are created. This task helps users in finding and retrieving information in a more efficient and faster way. In this context, the scope of the specific thesis is the documentation of the articles that were presented at the 14th Conference of Academic Libraries with the employment of bibliographic data encoding standards. For the documentation of the articles, the Anglo-American Cataloging Rules and the MARC21 (Machine Readable Cataloguing) Standard were employed. Additionally, the tools that were used for the standardization of the entries, which were created, are referred (i.e. Dewey Decimal Classification -DDC, Library of Congress Subject Headings LCSH, etc.). More specifically, the basic characteristics of the standards are mentioned and afterward, the analytic entries of the articles are presented. It appeared that the process requires special attention to the input of the data in order not to compromise its reliability and standardization. Keywords: cataloging, subject headings, bibliographic records, authorized terms, bibliographic record coding standards, MARC21 standard, koha 5

6 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ΔΙΑΓΧΓΗ 1.1 Κίνηηρο ηης έρεσνας ηε ζχγρξνλε επνρή, έλαο βηβιηνζεθνλφκνο ή επηζηήκνλαο ηεο πιεξνθφξεζεο, δελ έρεη αθφκε ηφζν αλαγλσξηζκέλν ξφιν. Παξφια απηά, ζχκθσλα κε ηηο Σζάθνπ- Υαηδεκαξή (2001), ν ξφινο ηνπ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο, θαζφηη αλαπηχζζεη δηαδηθαζίεο γηα ηελ νξγάλσζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαη δηαρεηξίδεηαη βάζεηο δεδνκέλσλ δηάθνξσλ βηβιηνζεθψλ θαη νξγαληζκψλ. Δηδηθφηεξα, ε θαηαινγνγξάθεζε θαη ε επεμεξγαζία ηνπ πιηθνχ απνηειεί έλα βαζηθφ ζηνηρείν ηεο επηζηήκεο ηεο Βηβιηνζεθνλνκίαο, κηαο θαη ζπληειεί ζηελ εγγξαθή δεδνκέλσλ ζηνλ ςεθηαθφ θφζκν κε απνηέιεζκα λα θξίλεηαη ινηπφλ αλαγθαία πξσηίζησο ε δηαζαθήληζε ηεο έλλνηαο ηεο. Ζ πεξηγξαθηθή απηή δηαδηθαζία, επηηπγράλεηαη κέζσ δηάθνξσλ πξνηχπσλ θσδηθνπνίεζεο βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα κέζσ ησλ Αγγινακεξηθάληθσλ θαλφλσλ θαηαινγνγξάθεζεο (ΑΑΚΚ2) θαη ηνπ πξνηχπνπ MARC21 (Machine Readable Cataloguing). Πην ζπγθεθξηκέλα, νη εηδηθνί θαλφλεο πεξηγξαθήο γηα ηε δεκηνπξγία βηβιηνγξαθηθψλ εγγξαθψλ (ΑΑΚΚ2),δίλνπλ νδεγίεο γηα ηελ πεξηγξαθή θάζε είδνπο πιηθνχ, θαη ε αληίζηνηρε εθαξκνγή ηνπ πξνηχπνπmarc21 γηα βηβιηνγξαθηθά δεδνκέλα θαη αξρεία θαζηεξσκέλσλ φξσλ ζχκθσλα κε ηηο Σζνπθαιά θαη Κνληνχ 2015). πλεπψο, ε θαηαλφεζε ηεο έλλνηαο ηεο θαηαινγνγξάθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζσζηή ρξήζε ησλ θαλφλσλ απνηειεί θιεηδί ζηε δηαδηθαζία ηεο ηεθκεξίσζεο ησλ επηζηεκνληθψλ άξζξσλ πνπ πξφθεηηαη λα παξνπζηαζηνχλ. 1.2 ηότος ηφρνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη αξρηθά λα δηαζαθεληζηεί ε έλλνηα ηεο θαηαινγνγξάθεζεο θαη λα γίλεη κηα ζχληνκε αλαδξνκή ζηα πξφηππα θσδηθνπνίεζεο ηεο πιεξνθνξίαο. Κχξην ζθνπφ σζηφζν, απνηειεί ε απνδειηίσζε-ηεθκεξίσζε δηάθνξσλ επηζηεκνληθψλ άξζξσλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ ζην 14 ν πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ θαη ηα νπνία έρνπλ ζπγθεληξσζεί ζην βηβιίν «Γηαρείξηζε ηεο γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο Πξαθηηθά» θαη απηφ κε ηε ζεηξά ηνπ έρεη εθδνζεί κε ηε ζπκβνιή ηνπ Σερλνινγηθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Ηδξχκαηνο Αζήλαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζα παξνπζηαζηνχλ αλαιπηηθέο εγγξαθέο άξζξσλ νη νπνίεο έρνπλ δεκηνπξγεζεί κέζσ ησλ πξνηχπσλ θσδηθνπνίεζεο βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ AAKK2 θαη MARC21. 6

7 1.3 Γιάρθρωζη ηης εργαζίας ην πξψην θεθάιαην γίλεηαη κηα εηζαγσγή ηνπ ζέκαηνο ηεο εξγαζίαο. Καζνξίδεηαη ην θίλεηξν ηεο έξεπλαο, ν ζηφρνο ηεο θαη νη ζεκαηηθέο ελφηεηεο πνπ πεξηιακβάλεη θάζε θεθάιαην. ην δεχηεξν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο, παξνπζηάδεηαη ν φξνο ηεο θαηαινγνγξάθεζεο, δειαδή ε δηαδηθαζία επεμεξγαζίαο ηνπ πιηθνχ θαη ν δηαρσξηζκφ ηεο δηαδηθαζίαο απηήο ζε πεξηγξαθηθή θαη ζεκαηηθή θαηαινγνγξάθεζε. Δπηπιένλ, δίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ έιεγρν ησλ θαζηεξσκέλσλ φξσλ, ν νπνίνο ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ επηινγή ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. ην ηξίην θεθάιαην, γίλεηαη κηα ζχληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή ησλ θαλφλσλ θαηαινγνγξάθεζεο θαη θπζηθά ηνπ πξνηχπνπ MARC21, ησλ ππνδηαηξέζεψλ ηνπ θαη ηνπ ινγηζκηθνχ Koha κηαο θαη φιεο νη εγγξαθέο δεκηνπξγήζεθαλ κέζσ απηνχ. Δπηπιένλ, δίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ην πλέδξην θαη ηελ αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ επηζηεκνληθψλ άξζξσλ. ηε ζπλέρεηα, ζην ηέηαξην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε γηα ηελ εθπφλεζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, δίλνληαο έκθαζε ζηνλ ζηφρν θαη ηε ρξήζε πξνηχπσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ. ην ηέηαξην πέκπην, παξνπζηάδνληαη νη αλαιπηηθέο εγγξαθέο ησλ επηζηεκνληθψλ άξζξσλ ηνπ 14 νπ πλεδξίνπ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ κε ζέκα «Γηαρείξηζε ηεο Γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο- Πξαθηηθά». Ζ παξνχζα εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ην έθην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην, ζην νπνίν γίλεηαη αλαθνξά ζηα ζπκπεξάζκαηα ηεο ηεθκεξίσζεο ησλ άξζξσλ, θαζψο θαη θάπνησλ εηδηθψλ επηζεκάλζεσλ πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηε δηαδηθαζία απνδειηίσζεο ησλ άξζξσλ. Δπηπιένλ παξνπζηάδνληαη πξνηάζεηο γηα πεξαηηέξσ πξαθηηθή ελαζρφιεζε κε ηε δηαδηθαζία ηεο θαηαινγνγξάθεζεο. 7

8 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Καηαλογογράθηζη Με ηνλ φξν ηεο θαηαινγνγξάθεζεο (cataloguing), ζχκθσλα κε ηνλ Μπψθν(2001), ελλννχκε «ηη διαδικαζία επεξεπγαζίαρ ηος ςλικού, ηο οποίο πεπιλαμβάνει ένα ζύνολο διαδικαζιών και επεξεπγαζιών, οι οποίερ έσοςν ωρ γενικό ζηόσο να κάνοςν ηα δημοζιεύμαηα και ηιρ πληποθοπίερ ηιρ οποίερ πεπιέσονηαι ζε αςηά, εύκολα πποζβάζιμερ ζηον ενδιαθεπόμενο σπήζηη». Με άιια ιφγηα, πξφθεηηαη γηα κηα ζεηξά απφ δηαδνρηθέο επεμεξγαζίεο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο αξηζκνχ εξγαιείσλ γηα ηελ εχθνιε πξφζβαζε ησλ ρξεζηψλ ζην εθάζηνηε πιηθφ κηαο βηβιηνζήθεο. Έηζη ινηπφλ ζχκθσλα θαη κε ηνλ Καπηδάθε (2015), ε δηαδηθαζία ηεο θαηαινγνγξάθεζεο απνηειεί κηα απφ ηηο βαζηθέο δηαδηθαζίεο γηα ηε δεκηνπξγία, ηελ νξγάλσζε θαη ηε δηαηήξεζε ελφο θαηαιφγνπ βηβιηνγξαθηθψλ εγγξαθψλ. Μέζσ ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίαο, επηηπγράλεηαη ε εχθνιε πξφζβαζε ηνπ ρξήζηε ζε κηα ζπιινγή, θαζψο θαη ε δηεπθφιπλζή ηνπ ζηελ απφθηεζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ αλαδεηά κε γξήγνξν ηξφπν. χκθσλα κε ηνλ Καπηδάθε (2015), ν θαηάινγνο, απνηειεί ην θχξην εξγαιείν θαηαρψξηζεο ζηνηρείσλ θαη πξφζβαζεο ζην πιηθφ κηαο βηβιηνζήθεο θαη ε εξγαζία δεκηνπξγίαο ηνπ νδεγεί ζηε ιεγφκελε θαηαινγνγξάθεζε. Οη κνξθέο ηνπ θαηαιφγνπ είλαη ν δειηηνθαηάινγνο θαη ν απηνκαηνπνηεκέλνο θαηάινγνο, ν νπνίνο ππνζηεξίδεηαη απφ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα. Δηδηθφηεξα, ν OPAC (Open Public Access Catalogue), δειαδή ν αλνηρηφο θαηάινγνο δεκφζηαο πξφζβαζεο, απνηειεί κηα ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλσλ ζηελ νπνία πεξηιακβάλνληαη βηβιηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο γηα ην πιηθφ ηεο εθάζηνηε βηβιηνζήθεο (Καπηδάθεο, 2015). ηφρνο ηνπ είλαη λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα αλαδεηνχλ φπνην ηεθκήξην επηζπκνχλ γλσξίδνληαο κφλν έλα ζηνηρείν, φπσο γηα παξάδεηγκα κφλν ηνλ ζπγγξαθέα, ηνλ ηίηιν, ην ISBNθαη άιια (Furrie, 2008). Αθφκα, κε ηε ρξήζε ηνπ OPACν ρξήζηεο κπνξεί λα πάξεη πιεξνθνξίεο φρη κφλν γηα ην ηεθκήξην πνπ αλαδεηά αιιά θαη γηα ην αλ ην πιηθφ απηφ έρεη δαλεηζηεί, πνηα είλαη ε θπζηθή ηνπ θαηάζηαζε θ.α. 8

9 ΚΑΣΑΛΟΓΟΓΡΑΦΖΖ Πεξηγξαθηθή Καηαινγνγξάθεζε Θεκαηηθή Αλάιπζε Βηβιηνγξαθηθή Πεξηγξαθή Δπηινγή εκείσλ Πξφζβαζεο Σαμηλφκεζε Δπηινγή Θεκαηηθψλ Δπηθεθαιίδσλ Καλφλεο Καηαινγνγξάθεζεο Σαμηλνκηθά πζηήκαηα Καηάινγνη Θεκαηηθψλ Δπηθεθαιίδσλ ρήκα 1: Τπνδηαηξέζεηο θαηαινγνγξάθεζεο (Καπηδάθεο, 2015) Με βάζε ηνλ παξαπάλσ πίλαθα, ε θαηαινγνγξάθεζε ησλ ηεθκεξίσλ αξρίδεη κε ηελ πεξηγξαθηθή θαηαινγνγξάθεζε θαη ζπλερίδεηαη κε ηε ζεκαηηθή αλάιπζε απηψλ. Καη ηα δχν ζηάδηα φκσο, ζρεηίδνληαη κε ηνλ έιεγρν θαζηεξσκέλσλ φξσλ (authority control). Με απηφ ηνλ ηξφπν, νη πιεξνθνξίεο ησλ ηεθκεξίσλ θσδηθνπνηνχληαη ζην ζπκβαηφ ζχζηεκα ηνπ θάζε πιεξνθνξηαθνχ νξγαληζκνχ, δίλνληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν πξφζβαζε ζην παξερφκελν πιηθφ. Αλ θαη νη εηδηθνί φξνη πεξηγξαθηθή θαηαινγνγξάθεζε θαη ζεκαηηθή θαηαινγνγξάθεζε είλαη επξέσο δηαδεδνκέλνη, σζηφζν έρεη επηθξαηήζεη ζηελ πξαθηηθή ηεο παξαδνζηαθήο βηβιηνζεθνλνκίαο λα ρξεζηκνπνηείηαη ν φξνο ηεο θαηαινγνγξάθεζεο, έλαληη ηεο βηβιηνγξαθηθήο πεξηγξαθήο. 9

10 2.2 Περιγραθική καηαλογογράθηζη πσο πξναλαθέξζεθε, κε ηε βνήζεηα ηνπ πίλαθα, ε δηαδηθαζία ηεο θαηαινγνγξάθεζεο μεθηλά κε ην πξψην κέξνο, ηελ πεξηγξαθηθή θαηαινγνγξάθεζε, θαηά ηελ νπνία επηηπγράλεηαη ε θαηαγξαθή πιεξνθνξηψλ κηαο βηβιηνγξαθηθήο εγγξαθήο. Χο βηβιηνγξαθηθή εγγξαθή νξίδεηαη ε θαηαγξαθή ζηνηρείσλ ηαπηφηεηαο, φπσο νλνκάδνληαη, ελφο δεκνζηεχκαηνο (Καηζηξίθνπ & Μειεηίνπ, 2002). ην ζεκείν απηφ πξαγκαηνπνηείηαη ε πεξηγξαθή θπζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ελφο ηεθκεξίνπ (κέγεζνο, δηαζηάζεηο, έθηαζε) θαη ε επηινγή ησλ ζεκείσλ πξφζβαζεο (access points). Σα ζεκεία πξφζβαζεο είλαη νη πηζαλνί ηξφπνη αλαδήηεζεο ησλ ρξεζηψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ν ηίηινο, ηα νλφκαηα θπζηθψλ πξνζψπσλ ή νξγαληζκψλ, ηα ζηνηρεία έθδνζεο θ.α. ια φζα αλαθέξζεθαλ απνηεινχλ ην ζχλνιν κηαο βηβιηνγξαθηθήο εγγξαθήο. πλήζσο, έλα ζεκείν πξφζβαζεο επηιέγεηαη σο θχξην ζεκείν, ελψ φια ηα ππφινηπα ζεσξνχληαη πξφζζεηεο εγγξαθέο. Ζ ζπγθεθξηκέλε έλλνηα ηεο θχξηαο αλαγξαθήο πεγάδεη απφ ηνπο δειηηνθαηαιφγνπο θαη πιένλ έρεη ράζεη ηε ζεκαζία ηεο ζηνπο online θαηαιφγνπο, φπνπ δελ ππάξρεη θάπνηα νπζηαζηηθή δηαθνξνπνίεζε (Shoham&Lazinger, 1991). Ο δηαρσξηζκφο φκσο ελφο ηεθκεξίνπ απφ άιια έξγα κε ίδην ζέκα ή θνηλφ ζπγγξαθέα, απνηειεί ηνλ βαζηθφ ζθνπφ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο πεξηγξαθηθήο θαηαινγνγξάθεζεο. Κάζε εγγξαθή πξέπεη λα είλαη κνλαδηθή θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζην ςεθηαθφ ζχζηεκα ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί ν εθάζηνηε νξγαληζκφο πιεξνθφξεζεο. Οη πιεξνθνξίεο, νη νπνίεο θαζηζηνχλ κνλαδηθή θάζε εγγξαθή είλαη ν ηίηινο, νη κλείεο επζχλεο θαη ε έθδνζε. Με απηφ ηνλ ηξφπν, ηα ζεκεία πξφζβαζεο ηα νπνία έρεη δεκηνπξγήζεη έλαο θαηαινγνγξάθνο είλαη ηθαλά λα δηεπθνιχλνπλ ηνπο ρξήζηεο ζηνλ εληνπηζκφ ελφο ηεθκεξίνπ ελφο θαηαιφγνπ, κηαο θαη νη ηειεπηαίνη δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα αλάθηεζεο θάζε εγγξαθήο (θξέηαο, 1986). 2.3 Θεμαηική Ανάλσζη Σν δεχηεξν κέξνο ηεο θαηαινγνγξάθεζεο είλαη ε ζεκαηηθή θαηαινγνγξάθεζε (subject cataloguing) ή ζεκαηηθή αλάιπζε (subject analysis), ε νπνία ζηνρεχεη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ζεκαηηθνχ πεξηερνκέλνπ ηνπ ηεθκεξίνπ, ην νπνίν βξίζθεηαη πξνο 10

11 θαηαινγνγξάθεζε. Ο θαηαινγνγξάθνο αξρηθά εληνπίδεη ηα θχξηα ζέκαηα θαη έπεηηα ηα δεπηεξεχνληα ζέκαηα θάζε ηεθκεξίνπ θαη ζηε ζπλέρεηα κεηαηξέπεη ην ζέκα ζε ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο. Ζ δηαδηθαζία απηή νλνκάδεηαη ζεκαηηθή επξεηεξίαζε θαη ζχκθσλα κε ηηο Σζάθνπ & Υαηδεκαξή(2001), ρξεζηκνπνηνχληαη δχν θχξηεο θαηεγνξίεο ζπζηεκάησλ ζεκαηηθήο επεμεξγαζίαο ησλ βηβιηνζεθψλ. Οη θαηάινγνη ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ θαη νη δνκεκέλνη ζεζαπξνί γλψζεσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο ειέγρνληαη απφ θάπνην ιεμηιφγην ή θαηάινγν ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. Με ηε ρξήζε ησλ ζεζαπξψλ εμαζθαιίδεηαη κφλν έλαο φξνο γηα ηελ πεξηγξαθή κηαο έλλνηαο θαη έρεη σο απνηέιεζκα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο αζάθεηαο ηεο θπζηθήο γιψζζαο. Έηζη, ζε έλαλ θαηάινγν γηα παξάδεηγκα, θάησ απφ κηα ζπγθεθξηκέλε ζεκαηηθή επηθεθαιίδα ζπγθεληξψλνληαη φια ηαηεθκήξηα κε θνηλφ πεξηερφκελν (Καπηδάθεο, 2015). Δμάιινπ, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ιφγσ ηνπ φηη νη ρξήζηεο αλαδεηνχλ πιεξνθνξίεο κε βάζε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε ζεκαηνινγία, ε δηαδηθαζία απηή ηεο ζεκαηηθήο θαηαινγνγξάθεζεο θξίλεηαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. Δπηπιένλ, εμνηθνλνκείηαη ρξφλνο γηα ηε ζπγθέληξσζε πιεξνθνξηψλ ησλ ρξεζηψλ. ηε ζπλέρεηα, κε βάζε ηε ζεκαηηθή αλάιπζε πξαγκαηνπνηείηαη ε ηαμηλφκεζε (classification). Χο ηαμηλφκεζε νξίδεηαη «η ηακηοποίηζη ηων ηεκμηπίων ζε μια ζειπά βάζει κάποιων σαπακηηπιζηικών ηοςρ»( Classification, 2018).Δπηπιένλ, ε ιέμε ηαμηλφκεζε απνηειεί έλα κεηαθξαζηηθφ δάλεην απφ ηε γαιιηθή, taxinomie.απφ ηελ ηαμηλφκεζε, πξνέξρεηαη θαη ε επηινγή ελφο ηαμηλνκηθνχ αξηζκνχ κε βάζε ην ηαμηλνκηθφ ζχζηεκα ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί ε θάζε βηβιηνζήθε. 2.4 Έλεγτος καθιερωμένων όρων Καηά ηε δηαδηθαζία ηεο θαηαινγνγξάθεζεο απαηηείηαη ν έιεγρνο θαζηεξσκέλσλ φξσλ (authority control), ν νπνίνο ρξεζηκνπνηείηαη θαη ζην ζηάδην ηεο βηβιηνγξαθηθήο πεξηγξαθήο αιιά θαη ζηελ επηινγή ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. Πξνθεηκέλνπ ινηπφλ λα αλαδεηρζνχλ νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ νλνκάησλ θαη ησλ ζεκάησλ, επηιέγνληαη απφ ηνπο θαηαινγνγξάθνπο νη ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο, νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζεκεία πξφζβαζεο κε βάζε θπξίσο ηνλ έιεγρν ησλ θαζηεξσκέλσλ φξσλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη ε δηαζαθήληζε ησλ φξσλ θαη ηεξείηαη ε αθξίβεηα ζηε κνξθή ησλ ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. ιε ε δηαδηθαζία 11

12 βαζίδεηαη θπξίσο ζηε ρξήζε θαλφλσλ θαη ειεγρφκελσλ ιεμηινγίσλ (ζεζαπξνί, ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο). Οπνηαδήπνηε εγγξαθή, πεξηιακβάλεη θαη κηα ιίζηα απφ ελαιιαθηηθνχο φξνπο, νη νπνίνη έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο παξαπνκπέο. Γηα παξάδεηγκα, αλ έλα φλνκα ζπγγξαθέα ρξεζηκνπνηεζεί κε ηνλ ίδην ηξφπν ζε φιεο ηεο εγγξαθέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ σο επηθεθαιίδα ην ίδην φλνκα, ηφηε κε ηνλ ίδην ηξφπν φιεο νη εγγξαθέο ησλ έξγσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε απηφλ ή γξάθηεθαλ απφ απηφλ, ζα εκθαληζηνχλ καδί ζηνλ θαηάινγν. Σν ίδην ζπκβαίλεη θα κε ηα ζέκαηα ησλ πεξηερνκέλσλ ησλ ηεθκεξίσλ (Μπάγηαο,1999). Χζηφζν, πνιιέο θνξέο θαηά ηε δηαδηθαζία εληνπηζκνχ θαη θαηαγξαθήο ησλ θαζηεξσκέλσλ φξσλ ζηνπο θαηαιφγνπο, παξαηεξνχληαη ιάζε θαη αζπλέπεηεο, κε απνηέιεζκα λα κεηψλεηαη έηζη ε αμηνπηζηία ηνπο. Σα ιάζε απηά κπνξεί λα είλαη είηε νξζνγξαθηθά, είηε θαηά ηε πιεθηξνιφγεζε ηνπο, είηε λα εληνπίδνληαη πιεξνθνξίεο ζε εζθαικέλα πεδία MARC. χκθσλα κε ηε κειέηε ηεο Καινθσιηά(2004), ιχζε ηνπ πξνβιήκαηνο ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη ε χπαξμε ελφο εζληθνχ αξρείνπ θαζηεξσκέλσλ φξσλ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα ήηαλ δηαζέζηκν online θαη πξνζαξηεκέλν ζηα ζπζηήκαηα απηνκαηνπνίεζεο. Καη πάιη βέβαηα ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ δελ ζα ήηαλ αλεμάξηεηε δηφηη έγθεηηαη θπξίσο ζηελ ππνθεηκεληθή ρξήζε ησλ θαηαινγνγξάθσλ. 12

13 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Κανόνες Καηαλογογράθηζης πσο θαλεξψλεη θαη ην φλνκα, έλαο θψδηθαο θαηαινγνγξάθεζεο, είλαη έλα ζχλνιν θσδηθνπνίεζεο επηκέξνπο νδεγηψλ θαη θαλφλσλ ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν πνπ δεκηνπξγείηαη κηα εγγξαθή, κε ζηφρν λα θαηαγξαθεί ζε έλαλθαηάινγν (Μπψθνο,2001). Δηδηθφηεξα, ηα πξφηππα θαηαινγξάθεζεο αλαθέξνπλ νδεγίεο θαη ζηνηρεία ηα νπνία είλαη ρξήζηκα ζηελ θαζνδήγεζε ελφο θαηαινγνγξάθνπ. χκθσλα θαη κε κειέηε ηνπ Καπηδάθε (2015), νη νδεγίεο απηέο ζηελ αξρή ήηαλ πξφρεηξα δηαηππσκέλεο θαη εκθαλίζηεθαλ απφ ηνλ 18 ν αηψλα. Ο Sir Anthony Panizzi, ν ηφηε δηεπζπληήο ηνπ Σκήκαηνο Έληππσλ Βηβιίσλ ηνπ Βξεηαληθνχ Μνπζείνπ, ην 1841 δεκνζίεπζε 91 θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο. Οη ζπγθεθξηκέλνη θαλφλεο ηππψζεθαλ ην 1897 θαη κεηαθξάζηεθαλ ζηα ειιεληθά. Αξγφηεξα, ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 19 νπ αηψλα δεκνζηεχηεθαλ θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο εζληθήο εκβέιεηαο (γηα ρξήζε θάπνησλ ζπγθεθξηκέλσλ αγγιφθσλσλ θξαηψλ), φπσο ηνπ C.ACutter θαη ηνπ C.Jewett. Πην ζπγθεθξηκέλα ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο ακεξηθαληθήο έλσζεο βηβιηνζεθψλ (American Library Association- ALA, 2009), νη θαλφλεο ηνπ 1908 αληηθαηνπηξίζηεθαλ ζηνλ θψδηθα ηνπ Ο θψδηθαο φκσο ηνπ 1949 δελ δηέζεηε θαλφλεο πεξηγξαθηθήο θαηαινγνγξάθεζε θη έηζη ε Βηβιηνζήθε ηνπ Κνγθξέζνπ αλέιαβε ηε ζπγθεθξηκέλε επζχλε γηα ηελ ηεθκεξίσζε ηέηνησλ θαλφλσλ. Οη θαλφλεο απηνί δεκνζηεχηεθαλ ην 1949 θαη πηνζεηήζεθαλ απφ ηελ ακεξηθαληθή έλσζε βηβιηνζεθψλ. Αξγφηεξα, ην 1951, πξνθεηκέλνπ λα αλαιπζεί πεξηζζφηεξν ν θψδηθαο ALAηνπ 1949, ε American Library Association δήηεζε ηε βνήζεηα ηνπ Seymour Lubetzky ηεο Βηβιηνζήθεο ηνπ Κνγθξέζνπ. Έηζη ην 1953 δεκνζηεχηεθε ε Έθζεζε Lubetzky κε ηίηιν Καλφλεο θαη Αξρέο Καηαινγνγξάθεζεο. Σν ζπγθεθξηκέλν έξγν απνηέιεζε κηα θίλεζε γηα έλαλ θψδηθα βαζηζκέλν ζε αξρέο θαη φρη έλαλ θψδηθα βάζεη ζπγθεθξηκέλσλ πεξηπηψζεσλ (Lubetzky, 1969). ηε ζπλέρεηα, ην 1956, ν Lubetzky, απνηέιεζε ηνλ ζπληάθηε ηνπ αλαζεσξεκέλνπ θψδηθα θη έηζη ην 1960 ζπλέηαμε ηνλ θψδηθα «Code of Cataloging Rules; Author and Title Entry», δειαδή ηνλ Κψδηθα Καλφλσλ θαηαινγνγξάθεζεο: εηζαγσγή ζπγγξαθέα θαη ηίηινπ. 13

14 Σν 1967,νη Αγγιν-ακεξηθάληθνη θαλφλεο (AACR) δεκνζηεχηεθαλ ζε δπν εθδφζεηο, κηα γηα ηελ Ακεξηθή θαη κηα γηα ηελ Βξεηαλία, ελψ ε ελνπνίεζε ηνπο ην 1978, απνηειεί ηε δεχηεξε έθδνζε ησλ Αγγιν-ακεξηθαληθψλ Καλφλσλ Καηαινγνγξάθεζεο (ΑΑCR2). Σα δηάθνξα ηκήκαηα ησλ θαλφλσλ έρνπλ αλαζεσξεζεί πνιιέο θνξέο, ελψ ε ηειεπηαία ηξνπνπνίεζε ηνπο πξαγκαηνπνηήζεθε ην Χζηφζν, θάζε θνξά νη αιιαγέο νη νπνίεο παξαηεξνχληαη είλαη κηθξέο. Δθηφο φκσο ησλ γλσζηψλ Αγγιν-ακεξηθάληθσλ Καλφλσλ Καηαινγνγξάθεζεο κε ηε κεγαιχηεξε ρξήζε θαη δηάδνζε, ππάξρνπλ θαη άιινη θψδηθεο θαηαινγνγξάθεζεο κηθξφηεξσλ γισζζηθψλ θνηλνηήησλ, φπσο: o γαιιηθφο θψδηθαο: Normes de Catalogue o γεξκαληθφο θψδηθαο: Regeln fur die alphabetische Katalogisierung θαη ν δαληθφο θψδηθαο: Katalogiserinsregler for Danske Bibliotekerog Bibliografier 3.2 (AACR) 1967 και (ACCR2) 1978 Σν 1967 δεκηνπξγήζεθε ε πξψηε έθδνζε ησλ Αγγιν-ακεξηθάληθσλ Καλφλσλ Καηαινγνγξάθεζεο (Anglo- American Cataloguing Rules), γλσζηνί θαη σο AACR. Ζ ζπγθεθξηκέλε έθδνζε βαζίζηεθε ζην πλέδξην «Αξρψλ ηνπ Παξηζηνχ» θαη έηζη δεκηνπξγήζεθαλ δπν θείκελα, έλα βφξεην ακεξηθάληθν θαη έλα βξεηαληθφ, κε ζηφρν ηελ θάιπςε ησλ δηαθνξεηηθψλ γισζζηθψλ αλαγθψλ (American Library Association, 2009) Σν πλέδξην πνπ πξναλαθέξζεθε, πξαγκαηνπνηήζεθε ην 1961 ζην Παξίζη κε ζέκα «Αξρέο ηεο Καηαινγνγξάθεζεο». Σν εηδηθφ απηφ πλέδξην, δηαηχπσζε έλα ζχλνιν αξρψλ, ηηο νπνίεο πξέπεη λα ηεξνχλ νη θψδηθεο θαηαινγνγξάθεζεο. Ήηαλ ε πξψηε πξνζπάζεηα ζε δηεζλέο επίπεδν, ηεο αληηκεηψπηζεο ησλ πξαθηηθψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο θαηαινγνγξάθεζεο. θνπφο ήηαλ λα εμαζθαιίζεη φηη φιεο νη βηβιηνγξαθηθέο εγγξαθέο θαη ηα θαηαρσξηζκέλα δεδνκέλα, ζα ήηαλ αλαγλσξίζηκα απφ θάζε βηβιηνζεθνλφκν θαη ρξήζηε, αζρέησο ηνπ δεκηνπξγνχ (Μπψθνο,2001). Σν 1978 ε έλσζε ησλ δπν θεηκέλσλ (ακεξηθαληθνχ- βξεηαληθνχ), απνηέιεζε ηε δεχηεξε έθδνζε ησλ Αγγιν-Ακεξηθάληθσλ Καλφλσλ (ACCR2) ηνπ Χο 14

15 ζεκείν εθθίλεζεο ηεο λέαο δεκηνπξγίαο απνηέιεζε ε κεγάιε επηηπρία ηεο πξψηεο έθδνζεο ησλ θαλφλσλ πνπ ηθαλνπνίεζε ηηο απαηηήζεηο θαη ηηο αλάγθεο ησλ βηβιηνζεθψλ, ζε φιν ηνλ θφζκν (Gorman&Winkler, 1997). Δπηπιένλ, αλαδείρηεθε ε αλάγθε αλάπηπμεο ηεο Γηεζλνχο Πξφηππεο Βηβιηνγξαθηθήο πεξηγξαθήο (International Standard Bibliographic Description- ISDB) γηα ηηο πεξηνδηθέο εθδφζεηο, ηηο κνλνγξαθίεο θαη άιιεο κνξθέο πιηθνχ κε ζηφρν λα δηεπθνιχλεηαη ε πξνψζεζε αληαιιαγήο βηβιηνγξαθηθψλ εγγξαθψλ θαη δεδνκέλσλ ζε άιιεο ρψξεο. Με ηε θξνληίδα ινηπφλ ηεο Γηεζλνχο Οκνζπνλδίαο Βηβιηνζεθνλνκηθψλ Δλψζεσλ θαη Ηδξπκάησλ (International Federation Library Association- IFLA), πξαγκαηνπνηήζεθε ζηε Κνπεγράγε ην 1969 κηα δηεζλήο ζπλάληεζε Πξαγκαηνγλνκφλσλ ηεο Καηαινγνγξάθεζεο (Καπηδάθεο, 2015). Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο, κε πξσηνβνπιία ηεο ΑLA θαη ηεο Βξεηαληθήο Βηβιηνζήθεο, ζχκθσλα κε ηνπο (Gorman&Winkler, 1997),ηνλ Μάξηην ηνπ 1974 δηεμήρζε κηα 3κεξήο ζπλάληεζε κε ηξεηο εθπξνζψπνπο ηεο βηβιηνζεθνλνκηθήο έλσζεο, ησλ ηξηψλ αγγιν-ακεξηθάληθσλ ρσξψλ (Βξεηαλία Καλαδάο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο) νξίδνληαο ηελ επηκέιεηα ηνπ λένπ θψδηθα ζηνλ Michael Gorman ηεο βξεηαληθή βηβιηνζήθεο θαη ζηνλ PaulW. Winkler ηεο Βηβιηνζήθεο ηνπ Κνγθξέζνπ. Ζ δεχηεξε έθδνζε ησλ Αγγιν-ακεξηθάληθσλ Καλφλσλ Καηαινγνγξάθεζεο ρσξίδνληαη ζε δχν κέξε: Σεχρνο Ά: απνηειείηαη απφ ηα θεθάιαηα 1-13 θαη ζρεηίδεηαη κε ηνπο θαλφλεο πεξηγξαθήο δηαθνξεηηθψλ ηεθκεξίσλ 1 ν θεθάιαην: αθνξά γεληθνχο θαλφλεο πεξηγξαθήο 2 ν - 12 ν θεθάιαηα δηαρσξίδνληαη ζε: Βηβιία, Φπιιάδηα θαη Έληππα Μνλφθπιια Υαξηνγξαθηθφ πιηθφ Υεηξφγξαθα (πεξηιακβάλνληαη θαη πιινγέο Υεηξνγξάθσλ) Μνπζηθή 15

16 Ζρνγξαθήζεηο Κηλεκαηνγξαθηθέο Σαηλίεο θαη Μαγλεηνζθνπήζεηο Γξαθηθφ πιηθφ Αξρεία Ζ/Τ Σξηζδηάζηαηα ηερλνπξγήκαηα θαη ξεάιηα Μηθξνθφξκεο Πεξηνδηθέο εθδφζεηο 13 ν θεθάιαην: Αλάιπζε. Πεξηιακβάλεη νδεγίεο γηα ηεθκήξηα πνπ απνηεινχλ κέξνο κεγαιχηεξνπ ζπλφινπ Σεχρνο Β: πεξηιακβάλεη θαλφλεο νξηζκνχ θαη κνξθήο ζεκείσλ πξφζβαζεο ησλ ηεθκεξίσλ θαζψο θαη Παξάξηεκα Α: Υξήζε Κεθαιαίσλ Γξακκάησλ Παξάξηεκα Β: πληνκνγξαθίεο Παξάξηεκα Γ: Αξηζκεηηθά Παξάξηεκα Γ: Γισζζάξη Δπξεηήξην Αμίδεη λα ηνληζηεί φηη ε ειιεληθή κεηάθξαζε ηεο δεχηεξεο αλαζεσξεκέλεο έθδνζεο ηνπ 1988 πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ην ΣΔΗ Θεζζαινλίθεο ππφ ηελ επίβιεςε ηεο Μνξειέιε Καθνχξε Μεξζίλεο. 3.3 Πρόησπο MARC21 Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο ρξεζηκνπνηείηαη ην πξφηππνmarc21. Με κηα ζχληνκε αλαδξνκή, ην βηβιηνγξαθηθφ πξφηππν MARC (Machine Readable Cataloguing), δεκηνπξγήζεθε πεξίπνπ ην 1960 απφ ηε Βηβιηνζήθε ηνπ Κνγθξέζνπ πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηήζεη ηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο σο κέζα ηεο 16

17 δεκηνπξγίαο θαη ηεο αληαιιαγήο ησλ βηβιηνγξαθηθψλ εγγξαθψλ. Απνηειεί ινηπφλ, έλα πξφηππν, ην νπνίν ζρεδηάζηεθε γηα ηελ θσδηθνπνίεζε ησλ βηβιηνγξαθηθψλ ηεθκεξίσλ κε ρεηξφγξαθν ή έληππν θείκελν, ραξηψλ, πεξηνδηθψλ εθδφζεσλ, αξρείσλ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή, κνπζηθήο θαη νπηηθνχ πιηθνχ (Furrie, 2008). Ζ πξνζπάζεηα απηή ηεο Βηβιηνζήθεο ηνπ Κνγθξέζνπ ζηέθζεθε κε επηηπρία, θη έηζη ζε ζπλεξγαζία κε ην Ζλσκέλν Βαζίιεην, αλαπηχρζεθε ην κνξθφηππν ηνπ MARC. χκθσλα κε ηνπο (Gorman&Winkler, 1997) ην ζπγθεθξηκέλν κνξθφηππν ζεσξήζεθε αξθεηά επηηπρεκέλν, έρνληαο σο απνηέιεζκα, ηα επφκελα ρξφληα λα δεκηνπξγεζνχλ ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο πάλσ απφ πελήληα ηέηνηα κνξθφηππα MARC. Γηα παξάδεηγκα ην USMARC δεκηνπξγήζεθε ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο θαη ην UKMARC ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην. Πεξίπνπ ην 2001, ε Βηβιηνζήθε ηνπ Κνγθξέζνπ ζπγρσλεχνληαο ην ακεξηθάληθν USMARC, ην βξεηαληθφ UKMARC θαη ην ήδε θαλαδηθφ MARC δεκηνχξγεζε ην MARC21, ην νπνίν είλαη θαη ην πην γλσζηφ ζηηο κέξεο καο θαη ην πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελν ζηελ Δπξψπε(Gorman&Winkler, 1990). Δπηπιένλ, ζχκθσλα κε ηηο Σζνπθαιά & Κνληνχ(2015) θάζε βηβιηνγξαθηθή εγγξαθή MARC δηαρσξίδεηαη απφ ηξία ζηνηρεία: Σε δνκή ηεο εγγξαθήο, ε νπνία απνηειεί ηελ εθαξκνγή ελφο δηεζλνχο πξνηχπνπ Format for Information Exchange θαη ηνπ ακεξηθαληθνχ πξνηχπνπ Bibliographic Information Exchange. Σνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ πεξηερνκέλνπ, πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ MARC θαη πεξηιακβάλεη θψδηθεο θαη θαλφλεο νη νπνίνη έρνπλ δεκηνπξγεζεί γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ δεδνκέλσλ κηαο εγγξαθήο. Σα δεδνκέλα πνπ πεξηέρνληαη ζηελ εγγξαθή, ην πεξηερφκελν δειαδή ησλ δεδνκέλσλ πνπ απνηεινχλ κηα εγγξαθή MARC θαζνξίδεηαη απφ άιια πξφηππα φπσο ην International Standard Bibliographic Description- ISBD, ην Library of Congress Subject Headings- LCSH, ηνπο Αγγιν- ακεξηθάληθνπο Καλφλεο Καηαινγνγξάθεζεο, απφ ζεκαηηθνχο ζεζαπξνχο θαη άιινπο θαλφλεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ν εθάζηνηε θνξέαο γηα ηε δεκηνπξγία κηαο εγγξαθήο. 17

18 3.4 Τποδιαιρέζεις ηοσ MARC21 Σα ππνπεδία ηνπ MARC ηα ζπλαληάκε αλά εθαηνληάδεο (Σζνπθαιά & Κνληνχ, 2015) Γηα παξάδεηγκα: 0ΥΥ: ηνηρεία ειέγρνπ, θσδηθνί, αξηζκνί 1ΥΥ: Κχξηα θαηαρψξηζε 2ΥΥ: Σίηινο, έθδνζε 3ΥΥ: Φπζηθή πεξηγξαθή 4ΥΥ: Γήισζε ζεηξάο 5ΥΥ: εκεηψζεηο 6ΥΥ: Πεδία πξφζβαζεο γηα ζέκαηα 7ΥΥ:Πξφζζεηεο θαηαρσξήζεηο, ζχλδεζε 8ΥΥ: Δηζαγσγή ζεηξάο, ηνπνζεζία 9ΥΥ: Σνπηθή εθαξκνγή Δπηπιένλ, θαη πάιη ζχκθσλα κε κειέηε ησλ Σζνπθαιά & Κνληνχ (2015),ππάξρνπλ πέληε δηαηάμεηο επηθνηλσλίαο ηνπ πξνηχπνπ MARC21 θαη απνηεινχλ πξφηππα ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ αληαιιαγή θαη ηε παξνπζίαζε: ησλ βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ 1 ησλ επηθεθαιίδσλ θαη ησλ θαζηεξσκέλσλ φξσλ 2 ησλ ηαμηλνκηθψλ δεδνκέλσλ 3 ησλ αληηηχπσλ 4 1 MARC21 Format for Bibliographic Data: 2 MARC21 Format for Authority Data: 3 MARC21 Format for Classification Data: 18

19 θαη πιεξνθνξηψλ γεληθά ησλ κε βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ 5,ζε κνξθή αλαγλσξίζηκε απφ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή. 3.5 Koha ηελ παξνχζα εξγαζία ρξεζηκνπνηήζεθε ην πξφγξακκα Κoha κε ζθνπφ ηελ θαηαινγνγξάθεζε επηζηεκνληθψλ άξζξσλ ηνπ 14 νπ πλέδξηνπ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ. χκθσλα κε ηελ επίζεκε ζειίδα ηνπ koha, ( Koha, 2018),είλαη ην πξψην δσξεάλ παθέην ινγηζκηθνχ αλνηρηνχ θψδηθα κε ζθνπφ ηελ απηνκαηνπνίεζε ησλ βηβιηνζεθψλ. Σν Koha δηαλέκεηαη ζχκθσλα κε ηελ έθδνζε 3 ηεο Γεληθήο Γεκφζηαο Άδεηαο Διεχζεξνπ Λνγηζκηθνχ (GPL) ή κεηαγελέζηεξε. Έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ ειεχζεξνπ ινγηζκηθνχ είλαη φηη δελ ππάξρεη θιείδσκα γηα ηνπο πνιίηεο. Οη βηβιηνζήθεο ινηπφλ είλαη ειεχζεξεο λα εγθαηαζηήζνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ νη ίδηεο ην Koha αλ έρνπλ ηελ εμεηδηθεπκέλε ηερλνγλσζία ή γηα λα αγνξάζνπλ ππεξεζίεο ππνζηήξημεο ή αλάπηπμεο απφ ηηο θαιχηεξεο δηαζέζηκεο πεγέο. Οη βηβιηνζήθεο νχησο ή άιισο ζα πξέπεη λα είλαη ειεχζεξεο λα αιιάδνπλ εηαηξεία ππνζηήξημεο θαη λα εμάγνπλ ηα δεδνκέλα ηνπο αλά πάζα ζηηγκή. Δηδηθφηεξα, ραξαθηεξίδεηαη σο ην πξψην απηνκαηνπνηεκέλν ζχζηεκα βηβιηνζεθψλ (Integrated Library System-ILS) θαη παξέρεη πςειέο δπλαηφηεηεο ζηνλ ρξήζηε. Υξεζηκνπνηείηαη ζε βηβιηνζήθεο φισλ ησλ κεγεζψλ θαη ραξαθηεξίδεηαη απφ άκεζε ιεηηνπξγηθφηεηα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ βαζηθψλ θαη πξνεγκέλσλ επηινγψλ. Σν Koha πεξηιακβάλεη ελφηεηεο γηα θαηαινγνγξάθεζε, δηαρείξηζε πεξηνδηθψλ, εθηχπσζε εηηθεηψλ, εηδνπνηήζεηο πνιιαπιψλ κνξθψλ, θπθινθνξία εθηφο ζχλδεζεο φηαλ δελ ππάξρεη πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν θαη πνιιά άιια. Δπηπιένλ, είλαη πνιχγισζζν θαη κεηαθξαζηηθφ κηαο θαη δηαζέηεη κεγάιν αξηζκφ γισζζψλ κε αθφκα πεξηζζφηεξεο πξνζζήθεο θάζε ρξφλν (Omeluzor, 2012). Μέζα ζηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ινγηζκηθνχ απηνχ, κπνξεί λα πξνζηεζεί θαη ε δπλαηφηεηα αλαδήηεζεο πιήξνπο θεηκέλνπ πνπ παξέρεηαη. Ζ ηζρπξή απηή αλαδήηεζε θαη ε βειηησκέλε εκθάληζε ηνπ θαηαιφγνπ πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη κεηαμχ άιισλ θαη πεξηερφκελν απφ ην Amazon θαη ηε Google δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα αλαδεηήζνπλ πιεξνθνξίεο θαη πιηθφ απφ δηάθνξεο 4 MARC21 Format for Holdings Data: 5 MARC21 Format for Community Data: 19

20 κεραλέο αλαδήηεζεο ( Koha,2018). Αθφκα, ε ζπκβαηφηεηα ηνπ Koha κε άιια πξφηππα κηαο βηβιηνζήθεο ρξίδεη ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο. Σν Koha θαηαζθεπάδεηαη ρξεζηκνπνηψληαο πξφηππα θαη πξσηφθνιια βηβιηνζεθψλ φπσο ην MARC21, UNIMARC, SW, SIP2 εμαζθαιίδνληαο έηζη ηε δηαιεηηνπξγηθφηεηα κεηαμχ Koha θαη άιισλ ζπζηεκάησλ θαη ηερλνινγηψλ, ππνζηεξίδνληαο έηζη ηηο ππάξρνπζεο ξνέο εξγαζηψλ θαη εξγαιείσλ. Καηαιεθηηθά, ην koha, παξέρεη ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο θαηλνχξηαο εγγξαθήο θαζηεξσκέλνπ φξνπ, γηα παξάδεηγκα ζπγγξαθέα, ζεκάησλ θαη άιια, ν νπνίνο δελ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί μαλά ζε πξνεγνχκελε εγγξαθή. Δπηπιένλ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα αλαδεηήζεη ζηνλ θαηάινγν εγγξαθέο κε βάζε ηνλ ηίηιν ελφο ηεθκεξίνπ, ηνλ ζπγγξαθέα, είηε λα πξνρσξήζεη ζε κηα ζχλζεηε αλαδήηεζε βάζεη ιέμεσλ θιεηδηψλ. Δηδηθφηεξα, κεξηθέο απφ ηηο δπλαηφηεηέο απηνχ ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη: Οη εγγξαθέο βξίζθνληαη ζε κνξθή unimarc ή marc21 ην πξσηφθνιιν Ε39.50 επηηξέπεη ηελ εηζαγσγή εγγξαθψλ άιισλ βηβιηνζεθψλ Λεηηνπξγεί κε θάζε ινγηζκηθφ ελφο ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή Με ηε βνήζεηα ηνπ opac ν ρξήζηεο κπνξεί λα αλαδεηήζεη ηεθκήξηα απφ νπνηαδήπνηε βηβιηνζήθε ο Πανελλήνιο σνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Σν 14 ν Παλειιήλην πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ κε ζέκα «Γηαρείξηζε Γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο», νξγαλψζεθε απφ ην Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο ζηηο Γεθεκβξίνπ 2005 θαη πξφθεηηαη γηα έλα απφ ηα κνλαδηθά ζπλέδξηα ηνπ θιάδνπ ηεο βηβιηνζεθνλνκίαο, ην νπνίν δηεμάγεηαη ζηε ρψξα καο. ηηο κέξεο καο είλαη θαλεξφ φηη ζε κηα επνρή παγθνζκηνπνίεζεο θαη ξαγδαίαο αλάπηπμεο ηεο ηερλνινγίαο, ηελ νπνία δηαλχνπκε, νη θνξείο ηεο πνιηηηζκηθήο θαη επηζηεκνληθήο καο θιεξνλνκηάο ζπληεινχλ ζηελ νξγάλσζε θαη δηαρείξηζε ηεο παξερφκελεο γλψζεο. Σέηνηνη θνξείο απνηεινχλ θαη νη βηβιηνζήθεο νη νπνίεο απφ ηελ παξαδνζηαθή κνξθή ηνπο έρνπλ εμειηρζεί θαηά έλα κεγάιν κέξνο ζε ςεθηαθέο κηαο 20

21 θαη ε εμειίμεηο ηεο επνρήο ην θαζηζηνχλ αλαγθαίν θαη απαξαίηεην (Σζηκπφγινπ, 2015). Κχξηα αλάγθε ηεο θάζε βηβιηνζήθεο είλαη ε δηαθχιαμε ηεο γλψζεο θαη ηεο πιεξνθνξίαο, εηδηθά απφ ηε ζηηγκή πνπ ν φγθνο ησλ πιεξνθνξηψλ δελ κπνξεί λα δηαθπιαρζεί κφλν κε ηνλ πξνθνξηθφ ιφγν. Ζ αλάγθε ινηπφλ απηή επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο βηβιηνζήθεο, κε ζθνπφ ηε δηαηήξεζε θαη ηελ νξγάλσζε ηεο γλψζεο (Βιάρνπ- Υαιθηνπνχινπ,1999). Με αθνξκή ην ζπγθεθξηκέλν ζπλέδξην θαη ηα άξζξα πνπ παξνπζηάζηεθαλ, ζε γεληθέο γξακκέο ηνλίζηεθαλ ηα εξγαιεία δηαρείξηζεο γλψζεο, νη δεμηφηεηεο ησλ επηζηεκφλσλ ηεο πιεξνθφξεζεο θαζψο θαη ε κεγάιε ζεκαζία ηεο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ απφ ηηο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο, πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζνπλ θαιχηεξα λα δηαρεηξηζηνχλ φιν ηνλ πινχην πνπ δηαζέηνπλ. πλεπψο, ε ρξήζε ηέηνησλ ζχγρξνλσλ βηβιηνζεθψλ ζα σθειήζεη ηφζν ηελ εθπαίδεπζε, φζν θαη ηηο έξεπλεο φισλ ησλ ρξεζηψλ (Γηαλλαθφπνπινο, 2006). κσο, ιφγσ ηνπ ηεξάζηηνπ φγθνπ ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ θηλείηαη θαζεκεξηλά ζην δηαδίθηπν, απαηηνχληαη θαη λένη ηξφπνη αλάπηπμεο, δηαρείξηζεο κεζνδνινγηψλ αμηνιφγεζεο απηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ κε ζθνπφ ηε δηάδνζε γλψζεο. Αθφκα, νη πιεξνθνξίεο νη νπνίεο θηάλνπλ ζηνπο ρξήζηεο δελ πξέπεη λα απνηεινχλ κηα απιή παζεηηθή πιεξνθφξεζε πνπ δέρνληαη ρσξίο θάπνηα αληελέξγεηα, δειαδή είηε αμηνιφγεζε απηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ είηε κέζσ ηεο κάζεζεο έηζη ψζηε λα θηάζνπλ ζηελ επηζπκεηή γλψζε. 3.7 Αναλσηική περιγραθή Απφ ηα πξαθηηθά ηνπ 14 ν Παλειιήληνπ πλέδξηνπ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ πνπ πξναλαθέξζεθε, πξνέθπςαλ 37 άξζξα (ειιεληθά θαη αγγιηθά) ηα νπνία ρσξίζηεθαλ ζε ελφηεηεο αλάινγα κε ην πεξηερφκελφ ηνπο θαη ην επηζηεκνληθφ πιαίζην ζην νπνίν εληάζζνληαη. Γηα παξάδεηγκα ζηελ πξψηε ελφηεηα ζπλαληάκε άξζξα ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ηεο γλψζεο ζηνπο πιεξνθνξηαθνχο νξγαληζκνχο θαη ηδηαίηεξα ζηηο βηβιηνζήθεο. ηε δεχηεξε ελφηεηα, ηα άξζξα βαζίδνληαη θπξίσο ζηελ ππνζηήξημε ηεο έξεπλαο κέζσ ηεο αθαδεκατθήο θνηλφηεηαο ελψ ζηε ηξίηε ελφηεηα θχξην ζέκα απνηειεί ε δηαρείξηζε ηεο γλψζεο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Σέινο, ε ηέηαξηε θαη ε πέκπηε αθνξνχλ ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ηα πξφηππα γηα ηε δηαρείξηζε ηεο γλψζεο. 21

22 ια ηα άξζξα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηα πξαθηηθά ηνπ ζπλεδξίνπ ζα θαηαινγνγξαθεζνχλ κε αλαιπηηθή πεξηγξαθή, δειαδή ζα θαηαινγνγξαθεζνχλ ζε επίπεδν άξζξνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, σο αλάιπζε ζεσξείηαη ε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία δεκηνπξγείηαη κηα βηβιηνγξαθηθή εγγξαθή κέζα ζηελ νπνία πεξηγξάθεηαη έλα κέξνο ή θάπνηα κέξε ελφο ηεθκεξίνπ γηα ην νπνίν έρεη γίλεη νινθιεξσκέλε αλαγξαθή (Μάλεζε, 2014). 22

23 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Μεθοδολογία εργαζίας Ζ απνδειηίσζε ησλ άξζξσλ, πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ koha 6 θαη ηε ρξήζε ησλ θαλφλσλ θαηαινγνγξάθεζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, γηα ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ πεδία ειέγρνπ, ηα νπνία ζπκπιεξψλνληαλ απηφκαηα γηα θάζε εγγξαθή, αιιά θαη πεδία εηζαγσγήο πιεξνθνξηψλ αλάινγα κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε άξζξνπ. Βαζηθφ ζηνηρείν θάζε εγγξαθήο άξζξνπ είλαη ε ρξήζε ελφο ηαμηλνκηθνχ αξηζκνχ. Οη ηαμηλνκηθνί αξηζκνί πξνήιζαλ απφ ηνλ Γεκφζην Ζιεθηξνληθφ Καηάινγν ηεο Βηβιηνζήθεο (OPAC) 7 ηνπ ΣΔΗ Αζήλαο, ν νπνίνο εληάζζεηαη ζηα πιαίζηα ελφο ζπλεξγαηηθνχ κνληέινπ ησλ ειιεληθψλ αθαδεκατθψλ βηβιηνζεθψλ κε ην φλνκα Integrated Library System as a Service- ILSaS. ηνλ θαηάινγν παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά νη βηβιηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο θαη ν ηαμηλνκηθφο αξηζκφο θάζε ηεθκεξίνπ. Δηδηθφηεξα, νη αληίζηνηρνη ηαμηλνκηθνί αξηζκνί ηνπ OPAC, έρνπλ ζηεξηρηεί ζην Γεθαδηθφ χζηεκα Σαμηλφκεζεο Dewey (Dewey Decimal Classification DDC), ην νπνίν απνηειεί θαη ην επηθξαηέζηεξν ζχζηεκα ηαμηλφκεζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ηφζν ζε δηεζλείο βηβιηνζήθεο φζν θαη ζηηο ειιεληθέο. Έηζη ινηπφλ θάζε άξζξν πνπ έρεη θαηαινγνγξαθεζεί, αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηνπ, έρεη ηνλ ηαμηλνκηθφ αξηζκφ ελφο άξζξνπ κε παξφκνην ζέκα ηνπ θαηαιφγνπ. Δπηπιένλ, γηα θάζε εγγξαθή έλα αθφκα βαζηθφ ζηνηρείν είλαη ε επηινγή ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο ηεο Δζληθήο Βηβιηνζήθεο ηεο Διιάδαο. Οη ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο ηεο Δζληθήο Βηβιηνζήθεο ηεο Διιάδαο βαζίδνληαη ζηηο Θεκαηηθέο Δπηθεθαιίδεο ηεο Βηβιηνζήθεο ηνπ Κνγθξέζνπ (Library of Congress SubjectHeadings LCSH), πνπ απνηεινχλ ην πην δηαδεδνκέλν εξγαιείν γηα ηε δεκηνπξγία θαη θαζηέξσζε ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ. Ζ θαηαινγνγξάθεζε ηνπ πιηθνχ έγηλε ζχκθσλα κε ηνπο Αγγινακεξηθάληθνπο θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο, ην πην δηαδεδνκέλν εξγαιείν ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη απφ φιεο ηηο βηβιηνζήθεο. Υξεζηκνπνηήζεθε ν πξψηνο ηφκνο γηα ηελ πεξηγξαθηθή θαηαινγνγξάθεζε κηαο θαη απηφο αλαθέξεηαη ζηνπο θαλφλεο πνπ είλαη 6 Koha: ινγηζκηθφ θαηαινγνγξάθεζεο 7 Γεκφζηνο Ζιεθηξνληθφο Καηάινγνο ΣΔΗ Αζήλαο: 23

24 απαξαίηεηνη γηα ηελ πεξηγξαθή ησλ μερσξηζηψλ εηδψλ ηεθκεξίσλ θαη δίλνληαη νδεγίεο μερσξηζηά γηα ηηο 8 πεξηνρέο ηεο πεξηγξαθήο, φπσο ηελ πεξηνρή ηνπ ηίηινπ θαη κλείαο επζχλεο, έθδνζεο, θπζηθήο πεξηγξαθήο, ζεηξάο θ.α. Δπηπιένλ, ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ν δεχηεξνο ηφκνο κηαο θαη απηφο αζρνιείηαη κε ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη ηελ θαζηέξσζε επηθεθαιίδσλ. ηε ζπλέρεηα, ζα παξνπζηαζηνχλ νη αλαιπηηθέο εγγξαθέο ησλ άξζξσλ ηνπ ζπλεδξίνπ θαη ζπλνπηηθά θάπνηα θνηλά ραξαθηεξηζηηθά πνπ είραλ φζνλ αθνξά ηελ θαηαρψξηζή ηνπο ζην Koha θαζψο θαη ηνπο θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο. 24

25 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Κοινά ταρακηηριζηικά ζηις εγγραθές ηων άρθρων Σα πεδία ηνπ MARC21 πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ είλαη: 000/ 003/ 005/ 008 (ηα πεδία απηά απνηεινχλ ηα πεδία ειέγρνπ θαη ζπκπιεξψλνληαη απηφκαηα απφ ην ζχζηεκα) 040 b:ζην πεδίν απηφ εηζάγνπκε ηε γιψζζα ζηελ νπνία είλαη γξακκέλν ην ηεθκήξην πνπ θαηαινγνγξαθνχκε. 082 a: εηζάγεηαη ν ηαμηλνκηθφο αξηζκφο Σν πεδίν 082 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο φπνπ κφλν ζηνλ δεχηεξν εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ 4 κηαο θαη ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο ν αξηζκφο απηφο ελδείθλπηαη φηαλ ν ηαμηλνκηθφο αξηζκφο δελ πξνέξρεηαη απφ ηελ βηβιηνζήθε ηνπ θνγθξέζνπ 100 a: εηζαγσγή ηνπ θχξηνπ ζπγγξαθέα απφ ηνπο ήδε θαζηεξσκέλνπο φξνπο ή δεκηνπξγία θαηλνχξηνπ Σν πεδίν 100 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο φπνπ κφλν ζηνλ πξψην εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ 1 κηαο θαη ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο ν αξηζκφο απηφο ελδείθλπηαη φηαλ έρνπκε πξψηα ην επίζεην ηνπ ζπγγξαθέα 100 (4) : εηζάγνπκε ηελ ηδηφηεηα ηνπ νλφκαηνο, φπνπ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ρξεζηκνπνηήζεθε ε ζπληνκνγξαθία aut κηαο θαη απηφ ραξαθηεξίδεη ηνπο ζπγγξαθείο 245 a: ζην πεδίν απηφ αλαγξάθεηαη ν ηίηινο ηνπ ηεθκεξίνπ 245 b: ζην πεδίν απηφ αλαγξάθεηαη αλ ππάξρεη ππφηηηινο 245 c: εηζαγσγή φισλ ησλ ζπγγξαθέσλ ηνπ ηεθκεξίνπ φπσο αλαγξάθνληαη ζε απηφ Σν πεδίν 245 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο. Ο πξψηνο δείθηεο είλαη ν αξηζκφο 1 φηαλ ζέινπκε λα ν ηίηινο λα απνηειέζεη ζεκείν πξφζβαζεο γηα ην ηεθκήξην θαη ν δεχηεξνο ζπκβνιίδεη ηα ςεθία πνπ δελ ππνινγίδνληαη ζηελ αξρή ηεο ιέμεο. Πην ζπγθεθξηκέλα αλ ν ηίηινο αξρίδεη κε νπνηαδήπνηε ιέμε, ν δείθηεο είλαη 0, ελψ αλ αξρίδεη κε άξζξν ηφηε κεηξάκε ηνλ αξηζκφ ραξαθηήξσλ ηνπ άξζξνπ θαη ην θελφ. 260 a: ζην πεδίν αλαγξάθεηαη ν ηφπνο έθδνζεο ηνπ ηεθκεξίνπ 260 b: ζην πεδίν απηφ αλαγξάθεηαη ην φλνκα ηνπ εθδφηε 260 c: ζην πεδίν απηφ αλαγξάθεηαη ε ρξνλνινγία έθδνζεο ηνπ ηεθκεξίνπ 300 a: κηαο θαη εδψ έρνπκε ηε θπζηθή πεξηγξαθή, ζην πεδίν απηφ αλαγξάθνληαη νη ζειίδεο 300 b: ζην πεδίν απηφ αλαγξάθνληαη νη δηαζηάζεηο 25

26 300 c:ζην πεδίν απηφ αλαγξάθνληαη άιιεο θπζηθέο ιεπηνκέξεηεο φπσο γηα παξάδεηγκα νη εηθφλεο πνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλεη 520 a: εηζαγσγή ηεο πεξίιεςεο θάζε άξζξνπ 650 a: εηζαγσγή ζεκαηηθψλ επηθεθαιίδσλ απφ ήδε θαζηεξσκέλνπο φξνπο ή δεκηνπξγία θαηλνχξησλ Σν πεδίν 650 πεξηιακβάλεη δπν δείθηεο εθ ησλ νπνίσλ ν δεχηεξνο απνηειείηαη απφ ηνλ αξηζκφ 4 κηαο θαη νη ζεκαηηθέο επηθεθαιίδεο πξνέξρνληαη απφ κε θαζνξηζκέλε πεγή 700 a: εηζαγσγή πξφζζεησλ αλαγξαθψλ αμηφινγσλ κλεηψλ επζχλεο κηαο θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζην έξγν είλαη ζεκαληηθνί Σν πεδίν 700 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο φπνπ κφλν ζηνλ πξψην εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ 1 κηαο θαη ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο ν αξηζκφο απηφο ελδείθλπηαη φηαλ έρνπκε πξψηα ην επίζεην ηνπ ζπγγξαθέα 700 (4) : εηζάγνπκε ηελ ηδηφηεηα ηνπ νλφκαηνο, φπνπ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ρξεζηκνπνηήζεθε ε ζπληνκνγξαθία aut κηαο θαη απηφ ραξαθηεξίδεη ηνπο ζπγγξαθείο 710 a: εηζαγσγή εηαηξηθνχ νλφκαηνο φπνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε απνηέιεζε ην ΣΔΗ Αζήλαο. Σν πεδίν 700 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο φπνπ κφλν ζηνλ πξψην εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ (4) : εηζάγνπκε ηελ ηδηφηεηα ηνπ νλφκαηνο, φπνπ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ρξεζηκνπνηήζεθε ε ζπληνκνγξαθία edt κηαο θαη απηφ ραξαθηεξίδεη ηνλ εθδφηε 773 a : ζην πεδίν αλαγξάθεηαη ε θχξηα πιεξνθνξία «14 ν πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ» 773 d: ζην πεδίν αλαγξάθεηαη ην κέξνο, ν εθδφηεο θαη ε ρξνλνινγία έθδνζεο 773 h: ζην πεδίν αλαγξάθνληαη νη θπζηθέο ιεπηνκέξεηεο 773 t: ζην πεδίν αλαγξάθεηαην ηίηινο ηνπ βηβιίνπ κε ηα πξαθηηθά ηνπ ζπλεδξίνπ 773 z: ζην πεδίν αλαγξάθεηαη ν αξηζκφο ISBN Σν πεδίν 773 πεξηιακβάλεη θαη δπν δείθηεο φπνπ κφλν ζηνλ πξψην εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ 0 κηαο θαη απηφο ν αξηζκφο νξίδεηαη γηα ηελ εκθάληζε ηεο ζεκείσζεο 942 c : ππνρξεσηηθφ πεδίν κε πξνεπηιεγκέλεο επηινγέο πνπ θαζνξίδεη ηνλ ηχπν ηνπ ηεθκεξίνπ ηνπ kohaπνπ θαηαινγνγξαθνχκε Γηα ηα παξαπάλσ πεδία ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη εμήο θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο: 26

27 1.1Α1 πεξηιακβάλνληαη πξνθαηαξθηηθέο νδεγίεο γηα ηε ζηίμε θαη ηε ρξήζε δηαζηεκάησλ 1.1Β1 νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ηνπ θχξηνπ ηίηινπ ηνπ ηεθκεξίνπ, ηε ζεηξά θαη ηελ νξζνγξαθία 1. 4Α1. πεξηιακβάλνληαη πξνθαηαξθηηθέο νδεγίεο γηα ηε ζηίμε θαη ηε ρξήζε δηαζηεκάησλ ζηε πεξηνρή δεκνζίεπζεο, δηάζεζεο 1.4Γ1. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ηνπ ηφπνπ δεκνζίεπζεο 1.4Γ1. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ηνπ νλφκαηνο ηνπ εθδφηε, δηαζέηε θαη ηνπ ηφπνπ κε ηνλ νπνίν ζρεηίδεηαη 1.4Σ. νδεγίεο γηα ηε ρξνλνινγία δεκνζίεπζεο ησλ εθδηδφκελσλ ηεθκεξίσλ 1.5Α 1. νδεγίεο γηα ηε ρξήζε δηαζηεκάησλ ζην πεδίν ηεο θπζηθήο πεξηγξαθήο 1.5Β1. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ηεο έθηαζεο ηνπ ηεθκεξίνπ 1.5Γ. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή θπζηθψλ ιεπηνκεξεηψλ 1.5Γ. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ησλ δηαζηάζεσλ ηνπ ηεθκεξίνπ 1.1Σ1. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή ησλ κλείσλ επζχλεο 1.1Σ5. πεξηιακβάλνληαη νδεγίεο γηα ηελ αλαγξαθή άλσ ησλ ηξηψλ πξνζψπσλ ή ζπιινγηθψλ νξγάλσλ χκθσλα κε ηνπο θαλφλεο θαηαινγνγξάθεζεο, ην ζπγθεθξηκέλν είδνο πιηθνχ ζα πξέπεη λα πεξηγξαθή βάζεη ησλ θαλφλσλ θαη ησλ νδεγηψλ ηνπ θεθαιαίνπ 2 ησλ θαλφλσλ. Υάξηλ φκσο ηεο κλεκνληθήο δνκήο πνπ έρνπλ νη θαλφλεο θαηαινγξάθεζεο, νη πεξηζζφηεξεο νδεγίεο γηα ηε ζσζηή πεξηγξαθή απηνχ ηνπ πιηθνχ δίλνληαη ζην πξψην θεθάιαην πνπ πεξηιακβάλεη γεληθνχο θαλφλεο πνπ απαληψληαη ζε φια ηα είδε ηνπ πιηθνχ. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη πεξηνρέο ηεο θπζηθήο πεξηγξαθήο θαη ησλ ζεκεηψζεσλ, αθνχ εθεί απαηηνχληαη εηδηθνί θαλφλεο αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ πιηθνχ. Δπίζεο, έλα άιιν ζεκαληηθφ θεθάιαην ησλ θαλφλσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηεο δεκηνπξγίαο ησλ εγγξαθψλ είλαη ην θεθάιαην 13 ηεο Αλάιπζεο, αθνχ ε θαηαινγνγξάθεζε έγηλε ζε επίπεδν άξζξνπ. 5.2 Αναλσηικές εγγραθές άρθρων Έπεηηα απφ ηε ρξήζε ησλ θαλφλσλ θαηαινγνγξάθεζεοπνπ νξίδεη θάζε πεδίν θαη ηε ρξήζε ησλ πξνηχπσλ θσδηθνπνίεζεο βηβιηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ, 27

28 παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά φιεο νη πιεξνθνξίεο θαη ησλ 37 άξζξσλ ηνπ 14 νπ πλεδξίνπ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ κε ζέκα «Γηαρείξηζε ηεο Γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο». 000 nam a22 7a _c618 _d OSt b xxu 00 0 eng d 040 _cost 041 _agre 082 _a _9223 _aπαλειιήλην πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ _n(14ν : _d2005 : _cαζήλα) _a14ν πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ : _b δηαρείξηζε ηεο γλψζεο: ν παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο (1-3 Γεθεκβξίνπ 2005): πξαθηηθά / _cεπηκέιεηα Γηψξγνο Γηαλλαθφπνπινο 260 _aαζήλα : _bσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, _c _a473 ζ. : _bδηαγξ., ζρ. ; _c24 εθ. 500 _aκείκελν ζηα ειιεληθά θαη αγγιηθά 504 _aπεξηέρεη βηβιηνγξαθία _999 _aαθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο 28

29 650 0 _9200 _aacademic libraries _9224 _aγηαλλαθφπνπινο, Γηψξγνο _eedt _937 _aσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο 942 _2ddc _cbk 000 nam a22 7a _c581 _d ΑΠΟ 003 OSt b xxu 00 0 eng d 040 _bgre _cost _a _4aut _938 _aκξηεδή, Βέξα _aοη ειιεληθέο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο σο νξγαληζκνί δηαρείξηζεο γλψζεο : _bνέεο πξνθιήζεηο θαη επθαηξίεο γηα ηνπο επηζηήκνλεο ηεο πιεξνθφξεζεο / _cβέξα Κξηεδή, Κψζηαο Ζιηφπνπινο. 260 _aαζήλα: _bσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, 29

30 _c _a37-48 ζ.: _bεηθ.; _c24 εθ. 520 _aζ κειέηε απηή πξαγκαηνπνηήζεθε κε ζηφρν ηε δηεξεχλεζε ζηξαηεγηθψλ, δνκψλ, δηαδηθαζηψλ θαη πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο γλψζεο (ΓΓ) πνπ εθαξκφδνληαη ζηηο ειιεληθέο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο. Δπίζεο, ζθνπφο ηεο έξεπλαο ήηαλ λα εμεηάζεη ην επίπεδν ελεκέξσζεο ησλ επηζηεκφλσλ ηεο πιεξνθφξεζεο κε έκθαζε ζηηο ελδερφκελεο επθαηξίεο θαη πξνθιήζεηο πνπ εηζάγεη ε ΓΓ, θαζψο θαη ζηνπο λένπο ξφινπο θαη ηθαλφηεηεο ησλ επηζηεκφλσλ ηεο πιεξνθφξεζεο πνπ ίζσο Θεσξεζεί απαξαίηεην λα αλαπηχμνπλ. Ζ έξεπλα ρσξίζηεθε ζε δχν επίπεδα. Σν πξψην ζηάδην, πεξηιάκβαλε ηελ αλάπηπμε θαη δηαρείξηζε ελφο δηεμνδηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ ελψ ην δεχηεξν ζηάδην, ζπλεληεχμεηο ζπγθεθξηκέλσλ αηφκσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζην πξψην ζηάδην ηεο έξεπλαο. Με ηε κέζνδν ησλ ζπλεληεχμεσλ, καο δφζεθε ε δπλαηφηεηα λα δηεξεπλήζνπκε ελδηαθέξνπζεο απφςεηο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ αλάιπζε ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. Γηα παξάδεηγκα εμεηάζηεθαλ ζεκεία φπσο, ε ζεκαζία ηεο νξγαλσζηαθήο θνπιηνχξαο ηνπ νξγαληζκνχ, νη θαηάιιειεο ζηξαηεγηθέο, νη δνκέο θαζψο επίζεο θαη ε αλαγθαηφηεηα ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη δηαδηθαζηψλ ζηηο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο. Σα πξψηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο δείρλνπλ αλεπαξθή πιεξνθφξεζε θαη ελεκέξσζε γηα ηηο ηειεπηαίεο εμειίμεηο ηεο ΓΓ ζην ρψξν ησλ ειιεληθψλ αθαδεκατθψλ βηβιηνζεθψλ. Δπηπιένλ, δειψλνπλ φηη κηα ηξνπή πξνο ηε ΓΓ απαηηεί αμηνζεκείσηεο θαη νπζηαζηηθέο αιιαγέο γηα ηηο βηβιηνζήθεο νη νπνίεο επηζπκνχλ λα ηηο αθνινπζήζνπλ. Σέινο, ν ζηξαηεγηθφο επαλαπξνζδηνξηζκφο ησλ λέσλ ηθαλνηήησλ θαη ξφισλ ησλ επηζηεκφλσλ ηεο πιεξνθφξεζεο είλαη ηδηαίηεξα απαξαίηεηνο γηα ηελ επηηπρεκέλε εθαξκνγή ηεο ΓΓ ζηηο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο _940 _ainformation science _941 30

31 _aπιεξνθφξεζε _942 _alibrary science _9174 _aβηβιηνζεθνλνκία _4aut _943 _aζιηφπνπινο, Κψζηαο _4edt _937 _aσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο _dαζήλα: Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ηδξπκα Αζήλαο,2006 _a14ν πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ _tγηαρείξηζε ηεο Γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο: Πξαθηηθά _z _h473ζ. : εηθ. ; 24εθ. 942 _2ddc _cbk 000 nam a22 7a _c583 _d OSt b xxu 00 0 eng d 040 _bgre _cost _a

32 100 1 _4aut _944 _aβαζηιαθάθε, Δπγελία _aο ξφινο ησλ ζχγρξνλσλ βηβιηνζεθψλ ζηε λέα νηθνλνκία : _bε δηαρείξηζε ηεο γλψζεο σο βάζε ζηελ παξαγσγή ππεξεζηψλ πξνζηηζέκελεο αμίαο / _cδπγελία Βαζηιαθάθε, Άξηεκηο Υαιεπιίνγινπ. 260 _aαζήλα: _bσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, _c _a49-61 ζ. ; _c24 εθ. 520 _aζ «λέα νηθνλνκία» απνηειεί κηα ζρεηηθά πξφζθαηε πξαγκαηηθφηεηα ζηελ ειιεληθή πιεξνθνξηαθή αγνξά, επεξεάδεη ηηο επηρεηξεζηαθέο ιεηηνπξγίεο ησλ βηβιηνζεθψλ θαη δηακνξθψλεη λένπο θαλφλεο θαη ζηαζεξέο. Οη ζχγρξνλεο βηβιηνζήθεο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο πξνθεηκέλνπ λα ζπκβαδίζνπλ κε ηηο εμειίμεηο, νθείινπλ λα επελδχζνπλ ζηελ αιιαγή ηεο νξγαλσζηαθήο ηνπο θνπιηνχξαο, λα πηνζεηήζνπλ λένπο ξφινπο, λα εληζρχζνπλ ηηο πξαθηηθέο επηθνηλσληαθήο πνιηηηθήο θαη λα δηαρεηξηζηνχλ απνηειεζκαηηθά ηε «γλψζε» ζηελ νπνία έρνπλ πξφζβαζε ή παξάγνπλ. Απφξξνηα ησλ πξναλαθεξζέλησλ απνηειεί ε αλάπηπμε ππεξεζηψλ «πξνζηηζέκελεο αμίαο» πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα γηα ηηο βηβιηνζήθεο. Σν.άξζξν κέζσ βηβιηνγξαθηθήο αλαζθφπεζεο θαη πνηνηηθήο αλάιπζεο, αξρηθά, νξίδεη ηε «λέα νηθνλνκία» θαη ελλνηνινγηθά ηνπνζεηεί ηνλ φξν ηεο «πξνζηηζέκελεο αμίαο» ζηηο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο ζην βηβιηνζεθνλνκηθφ πεξηβάιινλ. ηε ζπλέρεηα, δηελεξγείηαη πνηνηηθή αλάιπζε ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο λέαο νηθνλνκίαο ζηελ Διιάδα κε ζηφρν λα πξνζδηνξηζηεί ν ζχγρξνλνο ξφινο ησλ βηβιηνζεθψλ έηζη ψζηε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο ζχγρξνλεο πξνθιήζεηο εμαζθαιίδνληαο, φρη κφλν ηε βησζηκφηεηα, αιιά θαη ηελ αληαγσληζηηθή παξνπζία ηνπο _945 _aknowledge management 32

33 650 4 _9110 _aγηαρείξηζε γλψζεο _946 _adigital libraries _9175 _aφεθηαθέο βηβιηνζήθεο _4aut _948 _aυαιεπιίνγινπ, Άξηεκηο _4edt _937 _aσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο _a14o πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ _dαζήλα : Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο,2006 _h473ζ. : εηθ. ; 24εθ. _tγηαρείξηζε ηεο Γλψζεο: Ο παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο: Πξαθηηθά _z _2ddc _cbk 000 nam a22 7a _c582 _d OSt b xxu 00 0 eng d 040 _cost _a _4aut _935 33

34 _aμπαιαηζνχθαο, Παλαγηψηεο _afrom information to knowledge management : _ba critical approach on differences and common ground under the integration rhetoric / _cπαλαγηψηεομπαιαηζνχθαο. 260 _aαζήλα : _bσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, _c _a63-71 ζ. ; _c24 εθ. 520 _ait is apparent that the criticism about knowledge management as a fad or a new name for information management is mainly expressed from the information sc ience community. This behaviour possibly stems from the threat that information managers are facing with the emergence of knowledge management discipline and their difficulty to obtain strateg is roles in the knowledge centred organisations. On the other hand the "explicit information" part of knowledge management initiative partially legitimizes the argument that knowledge management "is simply a more pretentious synonym for information manager ent". The purpose of this paper is to critically appraise the criticism that knowledge management is another fad or a new term for information management. Four main aspects as criteria for differentiation between information and knowledge management are discussed. The criteria include: knowledge capital, knowledge sharing, knowledge management systems & technology, and e-learning. In addition, the common-grounds between information and knowledge management are also presented. Finally some recommendations are provided for promoting and establishing a knowledge management culture within the academic libraries sector _945 _aknowledge management _9110 _aγηαρείξηζε γλψζεο _

35 _adatabase management _9177 _aγηαρείξηζε βάζεσλ δεδνκέλσλ _4edt _937 _aσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο _a14o πλέδξην Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ _dαζήλα : Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, _h473 ζ. ; 24 εθ. _tγηαρείξηζε ηεο Γλψζεο: ν παγθφζκηνο ηζηφο θαη νη κνλάδεο πιεξνθφξεζεο : Πξαθηηθά _z _2ddc _cbk 000 nam a22 7a _c584 _d OSt b xxu 00 0 eng d 040 _bgre _cost _a _4aut _949 _aπηζθνπάλε, Άλλα-Μαξία _aζ ζεκαζία ησλ δηθαηηθψλ θαη δενληνινγηθψλ θαλφλσλ ζηε δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο ζην ζχγρξνλν πεξηβάιινλ ησλ ππεξεζηψλ πιεξνθφξεζεο / _cάλλα- Μαξία Πηζθνπάλε, Βαζηιηθή ηαθαληνχλα, Λίιηαλ Μήηξνπ. 35

36 260 _aαζήλα: _bσερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Αζήλαο, _c _a73-83 ζ. ; _c24εθ. 520 _aζ δηαρείξηζε ηεο γλψζεο θαη γεληθφηεξα ηεο πιεξνθνξίαο δε λνείηαη απνθνκκέλε απφ ηελ ππνρξέσζε ζεβαζκνχ ησλ αηνκηθψλ δηθαησκάησλ θαη ηδίσο ησλ δηθαησκάησλ πξνζηαζίαο ηνπ ηδησηηθνχ βίνπ θαη ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. Ζ απμαλφκελε ρξήζε ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζην ζχγρξνλν πεξηβάιινλ ησλ βηβιηνζεθψλ θαη ππεξεζηψλ πιεξνθφξεζεο ελέρεη θηλδχλνπο παξαβίαζεο ησλ δηθαησκάησλ απηψλ. Απνηειεί δενληνινγηθή θαη θπξίσο λνκηθή ππνρξέσζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ νξγαληζκψλ λα απνηξέςνπλ απηνχο ηνπο θηλδχλνπο. ην πιαίζην ηεο παξνχζαο εηζήγεζεο γίλεηαη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηηο δηαθνξέο κεηαμχ δηθατθψλ θαη δενληνινγηθψλ θαλφλσλ, ζηε ζρέζε κεηαμχ ησλ θαλφλσλ απηψλ θαη ζην δήηεκα ηεο επηινγήο θαηαιιειφηεξνπ πιαηζίνπ γηα ηε ξχζκηζε θαη πξνζηαζία ησλ αηνκηθψλ δηθαησκάησλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο. Δμεηάδεηαη κηα ελδηάκεζε δπλαηφηεηα ξχζκηζεο, ε ιεγφκελε "ζπξξχζκηζε". Δξεπλάηαη θαηά πφζνλ νη θψδηθεο δενληνινγίαο κπνξνχλ λα ελζσκαηψζνπλ ηνπο θαλφλεο ηνπ δηθαίνπ πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ σο πξνιεπηηθφ κέηξν πξνζβνιήο δηθαησκάησλ θαη σο κέζν ζηάζκηζεο ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθφξεζεο θαη ηνπ πιεξνθνξηθνχ απηνθαζνξηζκνχ ηνπ αηφκνπ. Σέινο, επηζεκαίλνληαη νη θίλδπλνη απφ ηελ επεμεξγαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζηηο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο θαη πξνηείλεηαη ε ζχληαμε ελφο θψδηθα δενληνινγίαο. Απηή ε πξφηαζε ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ ιακβάλεη ππφςε ηεο ηελ ηζρχνπζα ειιεληθή λνκνζεζία, ηηο αλάγθεο θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ βηβιηνζεθψλ θαζψο θαη ηηο ελδεδεηγκέλεο ηερλνινγίεο πξνζηαζίαο ηεο ηδησηηθφηεηαο _950 _aχζηεκα ηεθκεξίσζεο _9179 _adocumentation system 36