Ο τουρισμός κρουαζιέρας ως περιοριστικός παράγοντας ανάπτυξης με όρους αειφορίας της Πάτμου Δωδεκανήσου

Transcript

1 ΔΠΜΣ Πολεοδομία Χωροταξία Ευνοϊκοί και περιοριστικοί παράγοντες του σχεδιασμού με όρους αειφορίας Σ.Αυγερινού-Κολώνια, Ρ.Κλαπατσέα, Ν. Μπελαβίλας Ο τουρισμός κρουαζιέρας ως περιοριστικός παράγοντας ανάπτυξης με όρους αειφορίας της Πάτμου Δωδεκανήσου Ηρώ Μπάλα ΙΟΥΛΙΟΣ 2012

2 ΧΩΡΙΚΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΝΗΣΟΣ ΠΑΤΜΟΥ Σ Χ Η Μ Α Τ Η Σ Π Ρ Ο Β Λ Η Μ Α Τ Ι Κ Η Σ - Υ Π Ο Θ Ε Σ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ 1 Διάρθρωση τοπικού παραγωγικού συστήματος με στόχο την εξυπηρέτηση της ζήτησης που χαρακτηρίζεται από μικρή χρονική διάρκεια & χωρική εμβέλεια αλλά ισχυρή ένταση ΣΤΟΙΧΕΙΟ 2 Ανυπαρξία συνδυαστικότητας & συμπληρωματικότητας στο πλαίσιο μιας αειφορικής 2 αξιοποίησης των φυσικών & ανθρώπινων πόρων ΣΤΟΙΧΕΙΟ 3 Εγκατάλειψη παραδοσιακών δραστηριοτήτων ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΟΝΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΦΕΡΟΥΣΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

3 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΔΗΜΟΥ ΠΑΤΜΟΥ Δ.ΠΑΤΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΟΙΚΙΣΜΟΙ % ΜΑΡΑΘΙ % ΑΡΚΟΙ % ΓΚΡΟΙΚΟΣ 60 ΚΑΜΠΟΣ ,05% ΠΑΤΜΟΣ[ΧΩΡΑ] ΣΚΑΛΑ 1728 ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Δ.ΠΑΤΜΟΥ, 1951, >65 14,74% ,99% ,21% ,83% ,94% ,30% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ & ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ, ,36 101, ,93 46, Ιγηρ Ιεξαρτ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ,2001 Δ.ΠΑΤΜΟΥ ΕΛΛΑΔΑ ΔΗΜΟΣ ΠΑΤΜΟΥ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ, 2001 Ανώτατη Εκπ/ση 160 Ανώτερη Εκπ/ση 126 Μέση Εκπ/ση 526 Απολυτήριο Γυμνασίου 447 Απολυτήριο Δημοτικού 1070 Φοιτά στο Δημοτικό 161 Εγκατέλειψε το Δημοτικό, αλλά γνωρίζει γραφή και ανάγνωση 247 Δεν γνωρίζει γραφή και ανάγνωση 316 ΚΥΡΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ,1991, Εκπαίδευση 2001 Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών 1991 Δημόσια διοίκηση Μεταφορές, αποθήκευση & Ξενοδοχεία & εστιατόρια Χονδρικό & λιανικό εμπόριο Κατασκευές Μεταποιητικές βιομηχανίες Α_ΓΕΝΗΣ Αλιεία Β_ΓΕΝΗΣ Γεωργία, κτηνοτροφία Γ_ΓΕΝΗΣ

4 Α Φ Ι Ξ Ε Ι Σ Κ / Ζ Α Ν Α Λ Ι Μ Α Ν Ι ΠΗΓΗ:ΕΝΩΣΗ ΛΙΜΕΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΑΤΡΑ ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΜΗΛΟΣ ΚΩΣ ΒΟΛΟΣ ΧΑΝΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΑΤΑΚΟΛΟ ΚΕΡΚΥΡΑ ΠΑΤΜΟΣ ΡΟΔΟΣ ΜΥΚΟΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ Ε Π Ι Β Α Τ Ε Σ Κ / Ζ Α Ν Α Λ Ι Μ Α Ν Ι ΠΗΓΗ:ΕΝΩΣΗ ΛΙΜΕΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΑΤΡΑ ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΜΗΛΟΣ ΚΩΣ ΒΟΛΟΣ ΧΑΝΙΑ ΠΑΤΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΡΟΔΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΥΚΟΝΟΣ ΚΑΤΑΚΟΛΟ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑΣ

5 ΣΥΝΗΘΗ ΔΙΚΥΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΥΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΑΝ.ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

6 ΔΙΚΤΥΑ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

7 Αναπτυξιακή υστέρηση/πόλωση Αυξανόμενοι ρυθμοί ανάπτυξης απουσία σχεδιασμού Θρησκευτικό κέντρο/τουριστικός προορισμός με ισχυρή διεθνή προβολή & μεγάλη επισκεψιμότητα Υψηλή ποιότητα γεωργικών/κτηνοτροφικών/αλιευτικών προϊόντων Εξειδικευμένες μορφές τουρισμού (πολιτιστικός, θρησκευτικός, φυσιολατρικός) ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Υπερεξάρτηση οικονομίας από παράκτιο τουρισμό & τουρισμό κρουαζιέρας Υπέρμετρη ανάπτυξη τουριστικών και παραπλήσιων δραστηριοτήτων Χαμηλή ποιότητα τουριστικών προϊόντων & υπηρεσιών Χρονική και χωρική υπερσυγκέντρωση της τουριστικής κίνησης και δραστηριότητας Ανεπάρκεια τεχνικών και κοινωνικών υποδομών Ανεπαρκείς θαλάσσιες συγκοινωνίες και συνδέσεις/δικτυώσεις Απομάκρυνση από τον α γενή τομέα ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ S W O T Α Ν Α Λ Υ Σ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΠΕΙΛΕΣ Διεθνής και Ελληνική οικονομική κρίση Σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ανάπτυξη της κατάλληλης σε μέγεθος και τύπο οικονομικής δραστηριότητας τουριστικής ανάπτυξης Ανάπτυξη, διεθνώς, εναλλακτικών μορφών τουρισμού(καταδυτικός τουρισμός) Διασύνδεση δικτύωση με παραπλήσια νησιά Χρηματοδοτικά εργαλεία Ύπαρξη θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στις επικοινωνίες Ανάπτυξη πολυδραστηριότητας του τοπικού εργατικού δυναμικού Τριτογενοποίηση της οικονομίας συρρίκνωση του α γενούς τομέα. Επικράτηση του τουρισμού κρουαζιέρας-all inclusive Ανυπαρξία γενικότερης πολιτικής υποστήριξης µορφών εναλλακτικού τουρισµού, Συνεχόμενη οικιστική ανάπτυξη βάση τουριστικής εκμετάλλευσης Αυξανόμενοι ρυθμοί ανάπτυξης απουσία σχεδιασμού Αισθητική υποβάθμιση από τις τουριστικές δραστηριότητες στο τοπίο και στον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα Παρείσφρηση παράνομων δραστηριοτήτων σε ευαίσθητες περιοχές Διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ νησιών/περιφερειών μεταξύ των οποίων και ανισοκατανομή ανθρώπινων και φυσικών πόρων και υποδομών Δυσχέρειες στην ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και επικοινωνιών λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα Ελλείψεις σε υλικοτεχνικά μέσα και χαμηλός βαθμός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών Μικρή τοπική αγορά Υψηλό μεταφορικό κόστος

8 Ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί Μεγάλο ποσοστό παραγωγικού πληθυσμού(χαμηλός δείκτης γήρανσης) Συλλογικές δράσεις Υψηλά εισοδηματικά στρώματα ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Κοινωνικές πιέσεις από την υπερσυγκέντρωση τουριστών κρουαζιέρας Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης/εξειδίκευσης των απασχολουμένων στον τουριστικό τομέα Σταδιακή απώλεια ιδιαίτερων τοπικών (κοινωνικών) χαρακτηριστικών S W O T Α Ν Α Λ Υ Σ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για την διαφύλαξη της φυσιογνωμίας του τόπου Βελτίωση δεξιοτήτων και αναβάθμιση των γνώσεων του ανθρώπινου δυναμικού, ενίσχυση για ανάπτυξη της πολυδραστηριότητας του τοπικού εργατικού δυναμικού Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την εκπαίδευση και κατάρτιση προσαρμοσμένη στις τοπικές ιδιαιτερότητες. ΑΠΕΙΛΕΣ Απαξίωση δεξιοτήτων των απασχολουμένων. Κοινωνικός αποκλεισμός Τάσεις εγκατάλειψης από παραγωγικές ηλικίες.

9 Ιδιαίτερο τοπίο φυσικού κάλλους, που διακρίνεται από ποικιλία μορφών Ιδιαίτερη οικιστική συγκρότηση(χώρα Πάτμου) Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO Αξιόλογοι οικισμοί με παραδοσιακά στοιχεία τοπικής αρχιτεκτονικής Διατήρηση της παραδοσιακής φυσιογνωμίας των οικισμών Βυζαντινά, μεταβυζαντινά μνημεία με διεθνή προβολή Τοπικά παραδοσιακά και πολιτιστικά στοιχεία (Φεστιβάλ θρησκευτικής μουσικής, Θρησκευτικές αναπαραστάσεις Ιερός Νιπτήρας, Αποκαθήλωση, Μονοπάτι Σκάλας- Χώρας, Ανεμόμυλοι, Πατμιάδα Σχολή, Σπήλαιο της Αποκάλυψης) ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Περιορισμένη επιφάνεια, ζητήματα χωρητικότητας Περιβαλλοντικές πιέσεις κατά τις περιόδους τουριστικής κίνησης Έλλειψη διαχείρισης της αγροτικής γης Παράνομη βόσκηση / υπερβόσκηση /αλιεία Ανεπάρκεια ά υποδομών /συστημάτων ά διάθεσης απορριμμάτων/ανακύκλωσης Έλλειψη αποχετευτικού συστήματος Έντονα προβλήματα με την υδροδότησης/ηλεκτροδότησης (κυρίως κατά τους θερινούς μήνες) Παράνομη κατασπατάληση φυσικών πόρων S W O T Α Ν Α Λ Υ Σ Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Πλούσια πολιτιστική κληρονομιά στον ναυτικό χώρο Ολοκληρωμένες διαχειριστικές παρεμβάσεις για τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά Ευρωπαϊκή συνεργασία στους τομείς της έρευνας και του περιβάλλοντος Πράσινη Ανάπτυξη/ Αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας ΑΠΕΙΛΕΣ Διατάραξη / αλλοίωση του ιστορικού ή παραδοσιακού μοντέλου συνύπαρξης οικιστικού περιβάλλοντος/ φυσικού περιβάλλοντος Εξάντληση αποθεμάτων φυσικών πόρων και μόνιμες περιβαλλοντικές βλάβες Φυσικές περιβαλλοντικές απειλές (ηφαιστειακή ζώνη) Θεσμικό πλαίσιο _Χωρικές πολιτικές Λειτουργική /αισθητική υποβάθμιση λόγω ανεξέλεγκτης οικοδομικής δραστηριότητας

10 ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΑΣΕΩΝ ή ΣΥΓΚΥΡΙΑΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ [ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ] 1.Ανυπαρξία συνδυαστικότητας και _Έμφαση στην μη συνδυασμένη συμπληρωματικότητας των δραστηριοτήτων, ανάπτυξη παράκτιου τουρισμού & ως στοιχεία μονοκαλλιέργειας τουρισμού Κ/Ζ 2.Η ανάπτυξη στηρίζεται αποκλειστικά σε μια δραστηριότητα με περιορισμένη χρονική _Έμφαση & ενίσχυση αποκλειστικά του διάρκεια και χωρική εμβέλεια αλλά ισχυρή τουρισμού Κ/Ζ, ελλείψει μέτρων για ένταση εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης 3.Δραστηριότητα All inclusive (κάθετη του Δήμου ολοκλήρωση υπηρεσιών) _Βελτίωση/ Κατασκευή υποδομών που 4.Περεταίρω απομάκρυνση από τον α γενή σχετίζονται με τον τουρισμό κρουαζιέρας τομέα & παραδοσιακές δραστηριότητες η ΚΟΙΝΩΝΙΑ - 1.Κοινωνικές πιέσεις από την συνεχόμενη διόγκωση της δραστηριότητας, σε συνδυασμό με την απουσία ελέγχου της φέρουσας ικανότητας του τόπου 2.Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης & κατάρτισης /εξειδίκευσης των απασχολουμένων στον τουριστικό τομέα την απαξίωση των δεξιοτήτων τους 3.Υψηλή εξειδίκευση/κατάρτιση των απασχολούμενων στον τουριστικό τομέα με στόχο την παροχή αυξημένης ποιότητας υπηρεσιών, η απασχόληση στον τομέα του τουρισμού κρουαζιέρας ως επί το πλείστον καλύπτεται από μη εγχώριο εργατικό δυναμικό. 4.Οι περιορισμένες θέσεις απασχόλησης σε απαξίωση των δεξιοτήτων των απασχολούμενων ή εγκατάλειψη του νησιού από παραγωγικές ηλικίες ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Απουσία μέτρων [Θεωρείται ότι η λήψη μέτρων σε αυτή την περίπτωση είναι περιοριστικός παράγοντας οικονομικής απόδοσης του αναπτυξιακού μοντέλου] 1.Περιβαλλοντικές πιέσεις κατά τις περιόδους τουριστικής κίνησης, με μόνιμες περιβαλλοντικές βλάβες [19-26 λτ αποβλήτων ανά τουρίστα Κ/Ζ ανά ημέρα] 2.Διατάραξη της βιοποικιλότητας, έμβιου θαλάσσιου & υποθαλάσσιου περιβάλλοντος 3.Διατάραξη / αλλοίωση του παραδοσιακού μοντέλου συνύπαρξης δομημένου περιβάλλοντος / φυσικού περιβάλλοντος λόγω περιορισμένης επιφάνειας του νησιού 4.Διατάραξη / αλλοίωση του παραδοσιακού τοπίου λόγω ανάπτυξης εκτεταμένων αναγκαίων υποδομών για Κ/Ζ στην περιορισμένη επιφάνεια του νησιού 5.Εξολοκλήρου εγκατάλειψη διαχείρισης της αγροτικής γης

11 ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ/ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ [ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ] _Έμφαση στην ανάπτυξη αειφόρου τουρισμού & ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών(καταδυτικός, πολιτιστικός, φυσιολατρικός) _Διαμόρφωση συστήματος διασύνδεσης τουρισμού Κ/Ζ με τον παράκτιο τουρισμό _Έλεγχος της φέρουσας ικανότητας τουριστικής δραστηριότητας _Ισόρροπη ανάπτυξη α γενούς τομέα με στόχο την κάλυψη μέρους της τοπικής ζήτησης _Οικονομική ανάπτυξη/ απασχόληση _Χρηματοδοτικά εργαλεία 1.Κ/Ζ:Ισχυρής έντασης τουριστική δραστηριότητα με περιορισμένη χρονική διάρκεια και χωρική εμβέλεια 2.Περιορισμένη οικονομική απόδοση λόγω περιορισμένης [φέρουσας ικανότητας] χωρικής επιφάνειας του νησιού _Κοινωνική συνοχή ΚΟΙΝΩΝΙΑ _ Πολυτομεακή Κατάρτιση /εξειδίκευση του ντόπιου πληθυσμού _Θέσεις απασχόλησης /Παραμονή όλου του εύρους παραγωγικών ηλικιών _Υψηλό επίπεδο κατάρτισης/εξειδίκευσης των απασχολουμένων - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ _ Καθορισμός περιοχών απόλυτης προστασίας _Εκμετάλλευση δυνατοτήτων του νησιού για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού _Ενημέρωση & Ευαισθητοποίηση τοπικής κοινωνίας _Προστασία υδάτινων πόρων _Περιορισμός περιβαλλοντικών πιέσεων _Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση & Συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας -

12 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ [ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ] ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ _Εξολοκλήρου απομάκρυνση από τον τουρισμό Κ/Ζ _Ισόρροπη ανάπτυξη α γενούς τομέα με στόχο την κάλυψη εξολοκλήρου της τοπικής ζήτησης _Έλεγχος της φέρουσας ικανότητας τουριστικής/αγροτικής δραστηριότητας _Δικτυώσεις με περιοχές κάτω από κοινές στρατηγικές, στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης πολυκεντρικό μοντέλο εναλλακτικού τουρισμού _Πολυτομεακή Κατάρτιση/εξειδίκευση του ντόπιου πληθυσμού _Καθορισμός περιοχών απόλυτης προστασίας _Εκμετάλλευση δυνατοτήτων του νησιού για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού _Ενημέρωση & Ευαισθητοποίηση τοπικής κοινωνίας _Προστασία υδάτινων πόρων 1.Οικονομική ανάπτυξη/ απασχόληση Ανταγωνιστικότητα 2.Χρηματοδοτικά εργαλεία 3.Σημαντικός βαθμός αυτάρκειας 1.Κοινωνική συνοχή 2.Θέσεις απασχόλησης/παραμονή όλου του εύρους παραγωγικών ηλικιών 3.Υψηλό επίπεδο κατάρτισης/εξειδίκευσης των απασχολουμένων 1.Περιορισμός περιβαλλοντικών πιέσεων 2.Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση & Συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας

13 Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Η ενσωμάτωση σ ένα εθνικό ή και υπερεθνικό σύστημα, του οποίου τον δυναμισμό δεν μπορεί να επιδείξει ένα σύστημα μικρών νησιών και γι'αυτό υποτάσσεται σ'αυτόν, οδήγησε στις μη βιώσιμες ακρότητες της τουριστικής ανάπτυξης. Λ.Βασενχόβεν Σ Τ Ο Χ Ο Σ ισορροπία ανάμεσα στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, στην κοινωνία και στην οικονομία [ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ] μέσα σε ένα σύστημα ανοιχτό στο εξωτερικό περιβάλλον, ΣΥΣΤΗΜΑ του οποίου η οικονομική βάση χαρακτηρίζεται από έλλειψη ικανού μεγέθους και ποικιλίας / γεωγραφικά απομακρυσμένο από τις οικονομικές και πληθυσμιακές συγκεντρώσεις, από τα μεγάλα παραγωγικά και καταναλωτικά κέντρα και από τις σημαντικές υποδομές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής ΔΕΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΑΥΤΟΝΟΜΑ Αειφόρος ανάπτυξη μέσα σε μια ευρύτερη γεωγραφική ενότητα από εκείνη του κάθε νησιού την ανάπτυξη σε ευρύτερες, αλλά πάντα συνεκτικές, γεωγραφικές ενότητες νησιωτικών συμπλεγμάτων τοπική συναίνεση και συμμετοχή ανεξάρτητα από κερδοσκοπικά τοπικά και μη συμφέροντα