Research Paper: A en on Deficit during Dual-Task Performance in Alzheimer sdisease

Transcript

1 SALMAND Spring Vol 9. Num 2 Research Paper: A en on Deficit during Dual-Task Performance in Alzheimer sdisease Pa ents *Hamid Salehi 1, Maryam Nezakatolhoseini 1, Abdolmajid Azadian 2 1. Assistant Professor in Motor Behavior, Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Educa on, University of Isfahan, Isfahan, Iran. 2. M.A. in Motor Behavior, Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Educa on, University of Isfahan, Isfahan, Iran. Received: 9 Sept Accepted: 19 Feb Key words: Demen a, A en on,dual-task, Visuospa al/motor task, Aging A B S T R A C T Objec ves The aims of the present inves ga on was the evalua on of divided a en on deficits in Alzheimer's disease () pa ents by using dual-task paradigm in order to ascertain whether this method can be useful in the early diagnosis of or not. Materials & Methods A total of 23 elderly individuals (11 females and 12 males) voluntarily par cipated in the inves ga on: 13 pa ents with Alzheimer's disease () and 10 healthy elderly individuals. The experimental setup consisted of (a) single -task and (b) dual-task trials at two levels of difficulty. In singletask condi on, the par cipants were asked to recite the months of the year con nuously with normal order (easy) and backward (difficult). They also performed a computerized visuospa al/motor tracking task. The par cipants then performed the tracking task in conjunc on with each of the months reci ng tasks as dual-task condi on. Results The results showed a significant interac on (disease level of difficulty) effect. So that, the performance impairment on combine performance in two simultaneous tasks was related to task difficulty, but the elderly control group did not differ in the easy and difficult condi ons. Conclusion These findings not only increase our understanding of the a en on deficits in pa ents, but also have implica ons for the media ng effect of cogni ve load in using dual-task paradigm for studying a en on mechanisms of cogni vely suffered individuals. * Corresponding Author: Hamid Salehi, PhD Address: Department Motor Behavior, University of Isfahan, Hezar Jarib Ave., Isfahan, Iran. Tel: +98 (313) Fax: +98 (313 ) Salehi@Zoho.com 88

2 توجه بیماران آلزایمر در اجراي تکلیف دوگانه نقص عبدالمجید آزادیان 2 مریم نزاکتالحسینی 1 صالحى 1 * حمید 1. استادیار رفتار حرکتی گروه رفتار حرکتى دانشکده تربیت بدنى دانشگاه اصفهان اصفهان ایران. 2. کارشناس ارشد رفتار حرکتی گروه رفتار حرکتى دانشکده تربیت بدنى دانشگاه اصفهان اصفهان ایران شهریور تاریخ دریافت: بهمن تاریخ پذیرش: 30 کلیدواژه: زوال عقل توجه تکلیف دوگانه تکلیف بینایی فضایی و حرکتی سالمندي با استفاده از روش تکلیف دوگانه است تا مشخص شود هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقص تقسیم توجه در بیماران آلزایمر () اهداف استفاده کرد یا خیر. که آیا از این روش می توان براي تشخیص زودهنگام و ده فرد فرد مسن (یازده زن و دوازده مرد) به طور داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند: سیزده بیمار مواد و روشها 23 مسن سالم گروه کنترل. کاربندي آزمایشی شامل کوشش هاي مجزا و هم زمان با دو سطح دشواري بود. در وضعیت تک کاره از شرکت کنندگان خواسته شد ماه هاي سال را با ترتیب معمولی (آسان) و معکوس (دشوار) پشت سرهم بیان کنند. آنها یک تکلیف بینایی فضایی و حرکتی کامپیوتري از نوع پیگردي را نیز اجرا کردند. در وضعیت دوگانه شرکت کنندگان هم زمان با اجراي پیگردي یکی از تکالیف یادآوري ماه هاي سال را نیز اجرا می کردند. تکلیف افت عملکرد اجراي هم زمان دو (بیماري سطح دشواري) معنادار مشاهده شد. به این صورت که در بیماران یک اثر تعاملی یافتهها تکلیف تابع سطح دشواري تکلیف بود در حالی که براي افراد مسن گروه کنترل این گونه نبود. را افزایش مى دهد و نیز نشان مى دهد در ارزیابی توجه نتایج تحقیق حاضر درك ما در زمینه نقص هاي توجه بیماران نتیجهگیرى افراد مبتلا به مشکلات شناختی باید نقش بار شناختی تکالیف به کار رفته در روش تکلیف دوگانه نیز به عنوان یک عامل میانجی در نظر گرفته شود. مقدمه شایع ترین نوع دمانس یا زوال عقل بیماري آلزایمر () 1 میلیون نفر به آن است. برآوردها نشان می دهد در کل دنیا 25 دچارند و انتظار می رود در آیندة نزدیک به دلیل پیرشدن جوامع انسانی آمار مواردي که مبتلا به این بیماري تشخیص داده [1]. در مناطق مختلف می شوند به نحو چشمگیري افزایش یابد در افراد بالاي شصت دنیا آمار مبتلایان به زوال عقل نوع [2] و مشخص شده است که بعد درصد گزارش سا لال 1/6-6/4 هر پنج سال دو سالگی شیوع وابسته به سال 2 از سن 65.[1] برابر می شود یک بیماري چندعاملى است. بر اساس زوال عقل از نوع اولین نشانه هایى که در شروع معیارهاي 3 DSM-IV-TR ظاهر می شود نقص هاي متعدد حافظه شناخت توجه و است که باعث اختلال در سازوکارهاي تصمیم گیري مرکزي 4 [3]. براي ارزیابی توجه هاي روزانه و اجتماعی می شود فعالیت و سازوکارهاي تصمیم گیري مرکزي بیشتر از روش تکلیف استفاده می شود. دوگانه و همزمان 6 اراي ه در این روش دو تکلیف به صورت مجزا 5 می شود. فرد باید بتواند توجه خود را بین دو تکلیف تقسیم نمایند. اگر آزمودنی در اجراي یکی از تکالیف یا هر دو تکلیف دچار افت (تداخل) شود این گونه استدلال می شود که سازوکار (توانایی تقسیم منابع توجه بین چند محرك) تقسیم توجه 7 [7-4]. بسیاري از پژوهشگران آسیب در برخی نقص دارد او از جنبه هاي توجه و سازوکارهاي تصمیم گیري مرکزي را 10]. با این وجود اخیرا مشخص شده که گزارش کرده اند [10-8 central execu ve func oning.4 Single-Task.5 Dual-Task.6 divided a en on.7 Alzheimer s Disease ().1 age-specific prevalence.2 Diagnos c and Sta s cal Manual of Mental Disorders,.3 Fourth Edi on Text Revision (DSM-IV-TR) نویسنده مسي ول: * حمید صالحی دکتر نشانى: اصفهان خیابان هزارجریب دانشگاه اصفهان گروه رفتار حرکتی. +98 (313) فکس: (313) تلفن تماس: الکترونیکى: Salehi@Zoho.com پست 89

3 بهار دوره. 9 شماره 1 همه جنبه هاي توجه متا ثر نمی شود در مراحل مختلف.[12 و 12 11] علی رغم وجود گزارش هاي متعدد دربارة آسیب تقسیم توافق کاملی در این زمینه توجه در سالمندان مبتلا به 15]. نتایج برخی از تحقیقات مانند 14 ندارد [5 و 13 وجود 2004) نشان داد ه که در افراد مبتلا پژوهش لوژیه و همکاران (2004 تغییر در ویژگی هاي یک تکلیف ساده نمی تواند اثري در بهه.[15 اجراي تکلیف دوگانه ایجاد کند [ ) نیز نشان دادهاند در همین ارتباط لونیه و همکاران (2009 که روش تکلیف دوگانه (استفاده از نسخە قلم و کاغذي تکلیف تعقیبی و تکلیف شمارش اعداد) حساسیت کافی براي تشخیص را ندارد و نمی توان بین عملکرد تکلیف دوگانه اولیە بیماران 16] این در تمایز قاي ل شد [16 افراد مسن سالم و مبتلا به حالی است که محققین دیگر نظر دیگري دارند. به عنوان مثال 2004) اجراي تکلیف دوگانه در (الف) کراسلی و همکاران (2004 تکالیفی که به صورت خودکار اجرا نمی شوند و (ب) تکالیف بررسی و و افراد مسن سالم () 8 آسان را در بیماران مقایسه کرده اند. تنها وقتی محسوس آنان نشان دادند نقص بیماران 14]. با است که تکالیف جدید یا به اندازة کافی پیچیده باشند [14 توجه به نتایج این تحقیق و پژوهش هاي مشابه به نظر می رسد تابع بار شناختی مشاهده تداخل در اجراي تکلیف دوگانه در اعمال شده باشد بنابراین می توان این فرضیه را مطرح نمود که ظاهرا تنها وقتی می توان از روش تکلیف دوگانه براي تشخیص نقص هاي توجه و سازوکارهاي تصمیم گیري مرکزي در استفاده نمود که از تکالیفی با پیچیدگى و بار شناختی کافی استفاده شود. در پژوهش حاضر این فرضیه به بوتە آزمایش گذاشته شده است. در بیشتر پژوهش ها محققان تا کید مى کنند که براي بالابردن ضریب موفقیت مداخله هاي دارویی براي درمان یا جلوگیري.[1] تشخیص صحیح و زودهنگام لازم است از پیشرفت یافته هاي آزمایشگاهی نشان لیکن بر اساس نظر DSM-IV-TR اختصاصی و حساس می دهد در حال حاضر هیچ نشانگر زیستی 9 در افراد زنده باشد و پذیرش همگانی که تشخیص دهندة [3]. به همین لحاظ تهیه ابزارهاي باشد وجود ندارد داشته تشخیصی رفتاري/عملکردي مانند: روش تکلیف دوگانه و بالابردن دقت آنها از اهمیت ویژه اي برخوردار خواهد بود. در راستاي اهمیت و لزوم انجام تحقیقات در این زمینه و با توجه به آنچه بیان شد هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثر پیچیدگی (بار شناختی) تکلیف بر اجراي تکالیف استفاده شده در روش تکلیف دوگانه در شرایط هم زمان و مقایسه آن در است. و مبتلا به سالمندان سالم () در همین راستا تا ثیر ابتلا به بیماري آلزایمر بر توانایی اجراي تکلیف دوگانه در افراد مسن ارزیابی می شود تا مشخص شود که آیا این روش ابزاري مفید براي تشخیص ابتلا به با نقص هایی در پردازش هماهنگ و مو ثر هست یا نه. اگر سازوکارهاي مرکزي توجه مرتبط باشد پیش بینى می شود افت بیشتر از گروه همسالان سالم () عملکرد هم زمان افراد باشد. خود باشد و این افت تابع بار شناختی شرایط هم زمان روش مطالعه کنندگان شرکت در این پژوهش علمی-مقایسه اي که به صورت میدانی فرد مسن (یازده زن و دوازده مرد) با اجرا شد در کل 23 سال و میانگین سن 70/17±63/5 81 تا دامنە سنی 62 سال از خانە سالمندان صادقیه اصفهان به صورت داوطلبانه و با دریافت رضایتنامە شفاهی یا کتبی شرکت کردند. براساس پروندة پزشکی موجود در خانە سالمندان که حاوي تشخیص [3] و با بود روان پزشک براساس شش معیار DSM-IV-TR [18 [ 17 و استفاده از پرسشنامە وضعیت عقلی (SPMSQ) 10 ده نفر از این عده در دستە افراد مسن با عملکرد شناختی و سیزده نفر با عملکرد طبیعی به عنوان افراد مسن کنترل شد. شناختی غیرطبیعى به عنوان گروه شناسایی میانگین تعداد خطا در پرسشنامە وضعیت عقلى براي گروه دست آمد. در و براي گروه 5/85±2/2323 به 1/60±0/56 گروه هشت نفر داراي نشانههاي اختلال شناختی متوسط و پنج نفر داراي اختلال شناختی خفیف تشخیص داده شد. براي ارزیابی عملکرد شناختی شرکت کنندگان از پرسشنامە وضعیت عقلی استفاده شد. این پرسشنامه داراي ده سو ال است که به صورت شفاهی از افراد مسن سو ال می شود. با بررسی پاسخ هاي فرد سو الاتى مانند: «امروز چند شنبه است» یاا و تعیین تعداد خطاها «ري یس جمهور قبلی چه کسی بود» وضعیت عقلی او مشخص می شود. اگر تعداد خطاي فرد بین صفر تا دو باشد عملکرد شناختی او طبیعی خواهد بود و در قرار می گیرد ولی اگر خطاها بیشتر گروه افراد مسن سالم () از سه باشد عملکرد شناختی فرد طبیعی نیست و در گروه قرار می گیرد. اگر تعداد خطاها بین سه تا چهار باشد فرد اختلال شناختی خفیف دارد. اگر تعداد خطاها بین پنج تا هفت باشد فرد داراي اختلال شناختی متوسط و اگر تعداد خطاها هشت یا بیشتر Short Portable Mental Status Ques onnaire (SPMSQ).10 Elderly Control ().8 Biological marker.9 90

4 توجه در بیماران آلزایمر نقص نمایی از مسیر طراحی شده براي انجام تکلیف پیگردى. 1. شکل باشد فرد داراي اختلال شناختی شدید تشخیص داده می شود. درصورتی که سطح سواد فرد در سطح اول ابتدایی یا کمتر باشد یک خطا از تعداد خطاهاي او کاسته می شود و اگر سطح سواد او بالاتر از دبیرستان باشد یک خطا بهمجموع خطاهاي فرد اضافه می شود. در این ابزار اطلاعات فردي شامل نام و نام خانوادگی سن جنسیت سطح تحصیلات نیز ثبت میشود 1984) همچنین روکافورت و 18]. والبرت و همکاران ( ) 1994) نشان داده اند که این پرسشنامه از روایی و همکاران 1994) پایایی مناسبی براي ارزیابی وضعیت عقلی افراد مسن مبتلا به.[20 و برخوردار است [19 مشکلات شناختی بهویژه تکلیف دوگانه شرایط در روش تکلیف دوگانه براي این که بتوان توانایی انجام دو تکلیف در شرایط هم زمان را ارزیابی نمود باید به این مهم توجه نمود که دو تکلیف نباید بر سر منابع پردازش مشترك رقابت 7]. بنابراین در اغلب تحقیقات مرتبط با از یک کنند [6 و [14 و تکلیف کلامی مداوم مثل شمارش ماه هاي سال [13 21] و یک تکلیف حرکتی مداوم مانند یک یا شمارش اعداد [21 5] تکلیف بینایی فضایی و حرکتی از نوع پیگردي (تعقیبی) 11 22] استفاده می شود. و و 15 در راستاي فراهم نمودن شرایطی براي دستیابی به اهداف تحقیق و مشابه تحقیقات قبل با درنظرگرفتن منطق و شرایط اجراي تکلیف دوگانه براي افراد مبتلا به در طرح تحقیق با انتخاب یادآوري ماه هاي سال به صورت معمولی (تکلیف آسان) و برعکس (تکلیف دشوار) بار شناختی تکلیف شناختی را دست کارى کردیم. تکلیف شناختی آسان عبارت بود از: شمارش ماه هاي سال با ترتیب معمولی (فروردین اردیبهشت و...). در تکلیف دشوار از شرکت کنندگان خواستیم ماه هاي سال را با ترتیب معکوس (اسفند بهمن و...) بیان کنند. از طرف دیگر سعی کردیم تکلیف حرکتی را به صورت یک الگوي کامپیوتري طوري طراحی کنیم که از نظر ویژگی هاي فضایی بینایی و حرکتی به تکالیف پیگردي روزمره (مثل رانندگی) شبیه باشد و همە شرکت کنندگان قادر به انجام آن باشند ولی اجراي آن براي آزمودنی تازگی داشته باشد و به صورت خودکار اجرا نشود. در طرح تحقیق (الف) عملکرد در اجراي تکالیف شناختی و (ب) عملکرد در اجراي تکلیف پیگردي به عنوان متغیرهاي اندازه گیري شد. وابسته عملکرد شرکت کنندگان در تکالیف شناختی از طریق محاسبە تعداد ماه هایی که آنها در مدت ده ثانیه با ترتیب انجام شد. براي اندازه گیري دقت در اجراي شمرده اند 12 صحیح تبدیل آن به و تکلیف حرکتی از ریشە مجذور خطا (RMSE) 13.[23 استفاده کردیم [23 % RMSE -1 تکلیف بینایی فضایی و حرکتی یک تکلیف پیگردي کامپیوتري ویژه مانند: شبیه سازهاى رانندگی بود که براساس برنامهنویسی اهداف پژوهش در محیط نرمافزاري Visual Basic و اجرا شد. به این شکل که در زمینە صفحه نمایشگر جادهاي مجازي ظاهر می شد. هم زمان یک پیکان (مکان نما) قرمز رنگ در صفحه نمایشگر ظاهر می شد. فرد با گرفتن یک اهرم کنترل و حرکت دادن آن با دست برتر خود می توانست موقعیت مکان نما را تغییر دهد. در حین آزمایش از سمت راست صفحه یک مارپیچ به عنوان مسیر هدف ظاهر می شد که نحوه و جهت ظهور آن Correct months recited.12 Root Mean Square Error (RMSE).13 Visuospa al/motor tracking task.11 91

5 بهار دوره. 9 شماره 1 به صورت غیرقابل پیش بینی به پایین یا بالا تغییر می کرد. فرد باید با حرکت دادن اهرم کنترل سعی کند با حداکثر دقت این مسیر را دنبال کند و مکان نما را روي هدف نگه دارد (شکل 1). پارامترهاي خروجی نرم افزار عبارت بودند از: مختصات x مسیر هدف و مسیر مکان نما (برحسب میلی متر) از شروع و y ثانیه. حرکت (t) برحسب هرتز جمع آوري و به صورت یک فایل این اطلاعات با نرخ 100 بانک اطلاعات با فرمت اکسل تولید و ذخیره می شد. براي اجراي این تکلیف پیگردي در نرم افزار طراحی شده از یک کامپیوتر گیگاهرتز دوهسته اي یک صفحه نمایشگر پنتیوم 3/2 IV (مدل FJS- اینچ و یک دستە بازي کامپیوتري 14 ال سی دي 19 Z70 ساخت کشور چین) به عنوان اهرم کنترل استفاده شد. در پژوهش زمینه یابی که پیش از اجراي تحقیق انجام گرفت پایایی اندازه هاي به دست آمده از نرم افزار در اجراي تکلیف پیگردي طراحی شده براي این تحقیق به روش بازآزمایی 15 r )محاسبه شد که بالاتر از معیار پذیرش = 0/92, P< 0/001) (0/7) است. مراحل جمعآورى اطلاعات مراحل تحقیق به این ترتیب اجرایی شد: ابتدا پروندة پزشکی سالمندان خانە سالمندان صادقیه اصفهان بررسی شد. از بین سالمندان موجود تعداد سى نفر که بالاي شصت سال سن داشتند و براي شرکت در تحقیق اظهار تمایل کردند انتخاب شدند. نمونه طوري انتخاب شد که نیمی از آنها با توجه به تشخیص و نیمی سالم باشند. افرادي پزشک داراي علاي م ابتلا به که قادر به انجام تکالیف آزمایشگاهی پژوهش نبودند حذف شدند. سپس سو الات پرسشنامە وضعیت عقلی (SPMSQ) توسط محقق از این نمونه ها پرسیده شد و صحت پاسخ ها با اطلاعات موجود در پرونده افراد مقایسه شد و افراد گروه هاي مشخص شدند. از یک طرح مخلوط بین گروهی- و استفاده شد که عامل بین گروهی مبتلابودن گروهی 16 درون و عامل درون گروهى انجام به مشکلات شناختی مرتب با تکلیف در وضعیت هاي مجزا و هم زمان بود. آزمون هاي طراحی شده در این طرح به این ترتیب اجرا شد: پیش از شروع نحوة اجراي آزمون توسط محقق توضیح داده می شد. ابتدا هر فرد تکالیف شناختی آسان و دشوار را در وضعیت مجزا انجام مى داد و اجراي آنها با عنوان Reci ng- Months آسان و دشوار ثبت شد. پیش از آزمون به فرد اجازه Single ماه هاي سال (دوازده ماه) را چهار مرتبه (دومرتبه ساده دادیم اجرا کوشش دومرتبه دشوار) تکرار کند. پس از آن هر فرد 10 می کرد: پنج تکلیف آسان و پنج تکلیف دشوار. براي جلوگیري از پیش بینی استفاده از حافظە کوتاه مدت یا خستگی ذهنی ترتیب اجراي این تکالیف به صورت نامنظم انتخاب شد ولی هیچ گاه سه بار پیاپی تکلیف دشوار یا آسان اجرا نمی شد. فاصلە بین دو کوشش پیاپی نیز سه دقیقه در نظر گرفته شد. پس از این مرحله فرد تکلیف پیگردى را اجرا کرد و پس از شد. در ثبت محاسبات مربوط نتایج با عنوان پیگردى مجزا 17 این آزمون از هر فرد می خواستیم به مدت ده ثانیه مسیر تعریف شده را دنبال کند. در این مرحله نیز پس از توضیح نحوة اجرا براي آشنایی با نحوة اجرا به هر فرد فرصت دادیم تکلیف را دوبار تمرین کند. پس از آن ده کوشش انجام می داد. هر فرد در طی ده کوشش دو نوع تکلیف در شرایط هم زمان (شناختی و پیگردي) را اجرا می کرد و عملکرد او پس از انجام و پیگردى محاسبات با عناوین Month Reci ng-dual هم زمان ثبت شد. پنج کوشش در شرایط تکلیف دوگانە آسان (استفاده از تکلیف شناختی آسان) و پنج کوشش در شرایط تکلیف دوگانه دشوار (استفاده از تکلیف شناختی دشوار). ترتیب اجراي این دو نوع آزمون نیز مشابه قبل نامنظم بود. در تمام مراحل آزمون براي جلوگیري از خستگی فرد پس از اجراي هر کوشش به مدت سه دقیقه استراحت می کرد. پنج موفق به اجراي و دو نفر از گروه نفر از افراد گروه کامل این آزمون ها نشدند که درکل از مطالعه کنار گذاشته شدند. آزمون ها براي هر نفر در یک جلسە اختصاصی و تنها در حضور محقق انجام شد که درمجموع حدود شصت دقیقه طول می کشید. آزمون گیري در محل خانە سالمندان و در یک اتاق خالی با روشنایی مناسب انجام شد و هیچ عامل برهم زننده توجه در آن وجود نداشت. و تحلیل آماري تجزیه براي محاسبه بردار مکان-زمان تکلیف پیگردي از معادله مختصات در راستاي محور یک استفاده شد. در این معادله xt مختصات در راستاي محور عمودي در ا م yt افقی در لحظه t ا م هستند. براي محاسبە بردار مکان در لحظه t ا م و rt لحظه t از معادله دو استفاده شد. در این ریشه مجذور خطا (RMSE) بردار مکان زمان مسیر نشانگر در زمان t ا م معادله به ترتیب rt و n بردار مکان-زمان مسیر هدف (پیش فرض) در زمان t ا م Ti.[23 تعداد داده هاي مورد استفاده در محاسبه هستند [23 معادله 1: Tracking-Single.17 joys ck.14 test-retest reliability.15 mixed between-withinwithin groups.16 92

6 توجه در بیماران آلزایمر نقص برونی) با ابعاد کیفیت زندگی در مردان سالمند ساکن خانه. همبستگی بین جهت گیري مذهبی (درونی جدول 1. ضرایب Max 12/00 12/00 11/20 11/80 5/74 5/57 Min /80 6/00 5/40 3/06 3/83 SD 0/57 0/43 1/49 1/90 0/74 0/71 M 11/40 11/78 8/46 9/98 3/89 4/51 تعداد ماه هاي صحیح آسان گروه دشوار (mm) %RMSE -1 Single-task 11/80 11/20 8/60 8/00 5/55 5/29 4/06 5/91 8/00 8/80 2/40 3/40 3/03 3/72 2/ /09 0/85 1/86 1/41 0/76 0/57 0/47 0/74 10/77 9/98 4/55 6/70 3/85 4/24 3/26 4/53 Dual-task تعداد ماه هاي صحیح آسان دشوار آسان دشوار (mm) %RMSE -1 2: معادله به منظور تعیین تغییر عملکرد در اجراي هم زمان تکالیف در شرایط هم زمان نسبت به مجزا و بررسی سازوکارهاي رفتار افراد با استفاده از معادله سه تحت بررسی افت عملکرد کلی (μ) محاسبه شد. μ = (1-[(Pm + Pt)/2]) معادله 100 :3 Pm هم زمان نسبت امتیاز مرکب در شرایط در این معادله μ افت عملکرد فرد در یادآوري ماه هاي سال در تغییر شرایط از است که به این صورت dual(xdual) (Xsingle) single به محاسبه می شود. Pt نیز [(Xsingle - Xdual)/Xsingle] معادل همین افت عملکرد در تکلیف پیگردي است. براي انجام آزمون هاي آماري از آزمون تی استودنت براي با طرح تحلیل واریانس مخلوط 18 نمونه هاي مستقل و آزمون F استفاده شد. با سطح معناداري =α 0/0505 یافتهها عملکرد گروه هاي تحت بررسی در تکالیف شناختی آسان و دشوار (تعداد ماه هاي صحیح یادآوري شده) و دقت اجراي در شرایط مجزا و هم زمان آسان تکلیف پیگردي ) 1- (%RMSE و دشوار در جدول یک توصیف شده است. و سطح در شرایط مجزا براي بررسی اثرات ابتلا دشواري تکلیف بر عملکرد اجراي تکلیف شناختی از یک طرح تحلیل واریانس مخلوط دو (گروه: و ( 2 (سطح دشواري تکلیف: آسان و دشوار) با تکرار سنجش روي عامل دوم استفاده شد. نتایج نشان داد تنها اثر اصلی دشواري F در حالی (1/21) = 43/19, p < 0/001 تکلیف معنادار است و اثر متقابل F (1, 21) =3/48, p = که اثر اصلی گروه 0/08 F معنادار نشد. بر اساس این تحلیل (1, 21) =1,85, p = 0,19 و با توجه به جدول دو نتیجه می شود که عملکرد هر دو گروه در تکلیف دشوار افت کرده است. نتایج آزمون تی براي مقایسه در گروه هاي دقت اجراي تکلیف پیگردي ) 1- (%RMSE نشان داد تفاوت معناداري بین دو گروه وجود ندارد و. t (21) = 2/05, P= = 0/053 هاي داده هاي مربوط به شاخص افت عملکرد کلی ( μ )گروه تحت بررسی در جدول دو توصیف شده است. براي بررسی از یک طرح و سطح دشواري تکلیف بر μ اثرات ابتلا به مشابه قبل استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس مخلوط ) (1, F اثر = 14/87, p < 0/001 نشان داد اثر اصلی گروه و اثر متقابل F (1, 21) =22/29, p < 0/001 اصلی دشواري تکلیف است. 21) (1, Fمعنادار = 21/78, P< 0/001 Mixed design Analysis of Variance (ANOVA).18 93

7 بهار دوره. 9 شماره 1 در دو وضعیت آسان و دشوار. در نتیجه تغییر شرایط آزمون از Single-task به Dual-task هايCE (10=n) و (13=n) افت عملکرد کلی (μ) گروه جدول 2. Max 97/84 Min 82/34 SD 4/04 M 95/17 آسان شرایط گروه μ 95/66 85/75 3/33 91/11 97/94 99/64 46/91 63/54 12/89 12/89 66/79 90/95 دشوار شرایط dual-task آسان ناشی از انتقال شرایط آزمون از single-task به افت عملکرد کلى (μ) 2. شکل و بیماران( ) گروه هاي کنترل () ( Easy )و دشوار (Difficult) در با توجه به معنادار شدن اثر تعاملی و با توجه به شکل دو مى توان نتیجه می گرفت که بین متغیر مستقل دشواري تکلیف ارتباطی وجود ندارد در حالی که در گروه و متغیر وابسته μ ارتباط وجود دارد. بین این دو متغیر در گروه بحث تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر ابتلا به بیماري آلزایمر بر توانایی اجراي تکلیف دوگانه در شرایط افزایش بار شناختی انجام شد. در راستاي این هدف و با استفاده از منطق حاکم بر روش تکلیف دوگانه وضعیت تقسیم توجه در افراد مسن ارزیابی و مقایسه شد. نتایج نشان داد وقتی سالم و مبتلا به تکلیف شناختی آسان باشد نمی توان تمایزي بین عملکرد و قاي ل شد ولی با افزایش بار شناختی تکلیف ضعف عملکرد آشکار شد. افراد مبتلا به تحقیقات گذشته نشان داده تکلیف شمارش معمولی ماه هاي سال در طول زندگی بسیار تکرار شده و در اغلب افراد به صورت خودکار اجرا می شود در حالی که شمارش برعکس خودکار 14]. با توجه به این که تکالیف و نیست و نیاز به توجه دارد [13 شناختی آسان فرایندهاي توجه سطح پایین یا کنترل خودکار را درگیر می کنند و درنظرگرفتن نتیجە حاصل می توان نتیجه به گرفت که ضعف فرایندهاي شناختی و حافظه نسبت همسالان سالمشان تنها در تکالیف شناختی که خودکار نبوده و جدید هستند ظاهر می شود. براي اینکه بتوان از ویژگی ها و مزایاي روش تکلیف دوگانه استفاده کرد لازم بود براي ارزیابی سازوکارهاي مرکزي در روش شناسی از یک تکلیف حرکتی به عنوان تکلیف بینایی به فضایی و حرکتی استفاده شود که دو گروه و قادر 22]. نتایج اجراي آن باشند و عملکرد آنان مشابه باشد [6 و تحقیق نشان داد تکلیف پیگردي انتخاب و طراحی شده واجد این شرایط بوده است چراکه طبق نتایج حاصل در اجراي دو گروه و تفاوت این تکلیف بین دقت ) 1- (%RMSE معناداري مشاهده نشد. بنابراین تغییرات احتمالی در اجراي تکلیف پیگردي در شرایط تکلیف دوگانه مربوط به توانایی کمتر افراد مبتلا به 94

8 توجه در بیماران آلزایمر نقص در اجراي این تکلیف نیست و می توان آن را به سازوکارهاي توجه دخیل در اجراي هم زمان تکالیف نسبت داد. ما در این پژوهش به طور ویژه به اثرات ابتلا به بیماري آلزایمر متمرکز شدیم. با تمهیدات فراهم شده بر توانایی اجراي همزمان در طرح تحقیق انتظار داشتیم در شرایط هم زمان عملکرد افراد مسن تحت تا ثیر ابتلا به بیماري آلزایمر تغییر کند و این تغییرات تابع بار شناختی تکلیف باشد. الگوي نتایج تحقیق ما پیش بینی هاي ما را تا یید کرد. به این صورت که بین اثر سطح بر شاخص افت عملکرد کلی دشواري تکلیف و اثر ابتلا به اثر متقابل معنادار مشاهده شد و با تغییر از شرایط اجراي (μ) فاحشی در افراد مسن ساده به دشوار افت عملکرد کلى (μ) مبتلا به بیماري آلزایمر دیده شد. در حالی که در مورد همتایان سالم آنها این چنین نبود. نتیجه حاصل مو ید این است که فشار مضاعف ناشی از درخواست اجراي هم زمان تکلیف شناختی شمارش معکوس ماه هاي سال و اجراي تکلیف پیگردي بیش از ظرفیت محدود بوده است بنابراین آنها در تقسیم توجه بین این توجه افراد دو تکلیف دچار اختلال شده اند. آنچه شایان توجه است این در هنگام اجراي تکلیف دوگانه است که هر دو گروه و ساده به ترتیب در حدود هجده و پانزده درصد افت عملکرد را کرده اند. تجربه این یافته مو ید این است که هر دو گروه تحت بررسی در تقسیم توجه مشکل داشته اند بنابراین نمی توان صرف این که آزمودنی در تقسیم توجه بین دو تکلیف دچار اختلال شده او را تشخیص داد. بلکه با توجه به نتایج به عنوان فرد مبتلا به در شرایط لازم است عملکرد آزمودنی مسن مشکوك به تکالیف دوگانه دشوار نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. به هرحال در پژوهش هاي اخیر نیز که از دیگر انواع تکالیف شناختی و حرکتی استفاده شده نتایج کمابیش مشابهی گزارش شده.[13 است و یافته هاي تحقیق ما را تا یید کرده است [5 و این نتایج تا یید دیگري بر وجود نقص در سازوکارهاي مرکزي مسي ول هماهنگی تقسیم توجه در بیماران آلزایمر است. همچنین گواه این است که سطح دشواري اجرا یک عامل تعدیل کنندة مهم در بررسی کارآمدي سازوکارهاي تقسیم توجه در افراد مسن مبتلا به بیماري آلزایمر و تشخیص آنها از هم است. نتیجه گیرينهایی نتایج تحقیق حاضر در کل درك ما در زمینە نقص هاي توجه را افزایش داد و تا یید کرد که بیماران در بیماران تقسیم توجه نقص هایی دارند و نیز نشان داد در ارزیابی توجه افراد مبتلا به مشکلات شناختی باید نقش بار شناختی تکالیف به کاررفته در روش تکلیف دوگانه نیز به عنوان یک عامل مهم در نظر گرفته شود. نتایج حاصل از تحقیق پیشنهاد می کند تشخیص داد لازم است را از براي این که بتوان افراد در شرایط آزمایشی از تکالیف غیرخودکار و جدید استفاده نمود و در استفاده از روش تکلیف دوگانه به نقش واسطه اي سطح دشواري اجرا نیز توجه ویژه شود. تشکر و قدردانى این مقاله برگرفته از پایان نامە کارشناسی ارشد آقاي عبدالمجید آزادیان است. همچنین نویسندگان مقاله وظیفه خود می دانند از مسي ولان خانە سالمندان صادقیه اصفهان و تمامی عزیزانی که به عنوان آزمودنی در تحقیق ما مشارکت فعال داشتند تشکر و قدردانی نمایند. این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه اصفهان به انجام رسیده است. منابع [1] Qiu C, Kivipelto M, Von Strauss E. Epidemiology of Alzheimer's disease: Occurrence, determinants, and strategies toward intervention. Dialogues in Clinical Neurosciences. 2009; 11(2): [2] Ferri CP, Prince M, Brayne C, Brodaty H, Fratiglioni L, Ganguli M, et al. Global prevalence of dementia: A Delphi consensus study. Lancet. 2005; 366(9503): [3] American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 4th Edition. Washington, DC : American Psychiatric Association; [4] Sebastian MV, Menor J, Elosua MR. Attentional dysfunction of the central executive in : Evidence from dual task and perseveration errors. Cortex. 2006; 42(7): [5] Festa EK, Heindel WC, Ott BR. Dual-task conditions modulate the efficiency of selective attention mechanisms in Alzheimer's disease. Neuropsychologia. 2010; 48(11): [6] Huang HJ, Mercer VS. Dual-task methodology: Applications in studies of cognitive and motor performance in adults and children. Pediatric Physical Therapy. 2001; 13(3): [7] Sala SD, Baddeley A, Papagno C, Spinnler H. Dual-task paradigm: A means to examine the central executive. Annals of the New York Academy of Sciences. 1995; 769(1): [8] Parasuraman R, Haxby JV. Attention and brain function in Alzheimer's disease: A review. Neuropsychology.1993; 7(3):242. [9] Perry RJ, Hodges JR. Attention and executive deficits in Alzheimer's disease: A critical review. Brain. 1999; 122(Pt 3): [10] Baudic S, Barba GD, Thibaudet MC, Smagghe A, Remy P, Traykov L. Executive function deficits in early Alzheimer's disease and their relations with episodic memory. Archives of Clinical Neuropsychology. 2006; 21(1): [11] Carter SF, Caine D, Burns A, Herholz K, Lambon Ralph MA. Staging of the cognitive decline in Alzheimer's disease: Insights from a detailed neuropsychological investigation of mild cogni- 95

9 tive impairment and mild Alzheimer's disease. International. Journal of Geriatric Psychiatry. 2012; 27(4): [12] Weintraub S, Wicklund AH, Salmon DP. The neuropsychological profile of Alzheimer disease. Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine. 2012; 2(4):1-18. [13] Corney P. Attention in normal aging and Alzheimer s disease. Thesis for PhD. Saskatoon, Saskatchewan, Canada : University of Saskatchewan; [14] Crossley M, Hiscock M, Foreman JB. Dual-task performance in early stage dementia: Differential effects for automatized and effortful processing. Journal of Clinical Expermental Neuropsychology. 2004; 26(3): [15] Logie RH, Cocchini G, Delia Sala S, Baddeley. Is there a specific executive capacity for dual task coordination? Evidence from Alzheimer's disease. Neuropsychology. 2004; 18(3): [16] Lonie JA, Tierney KM, Herrmann LL, Donaghey C, O'Carroll RE, Lee A, et al. Dual task performance in early Alzheimer's disease, amnestic mild cognitive impairment and depression. Psychological Medicine. 2009; 39(1): [17] Erkinjuntti T, Sulkava R, Wikstrom J, Autio L. Short portable mental status questionnaire as a screening test for dementia and delirium among the elderly. Journal of the American Geriatrics Society. 1987; 35(5): [18] Pfeiffer E. A short portable mental status questionnaire for the assessment of organic brain deficit in elderly patients. Journal of the American Geriatrics Society. 1975; 23(10): [19] Roccaforte WH, Burke WJ, Bayer BL, Wengel SP. Reliability and validity of the short portable mental status questionnaire administered by telephone. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology. 1994; 7(1):33-8. [20] Wolber G, Romaniuk M, Eastman E, Robinson C. Validity of the short portable mental status questionnaire with elderly psychiatric patients. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1984; 52(4): [21] Zijlstra A, Ufkes T, Skelton DA, Lundin-Olsson L, Zijlstra W. Do dual tasks have an added value over single tasks for balance assessment in fall prevention programs? A mini-review. Gerontology. 2008; 54(1):40-9. [22] Foley JA, Kaschel R, Logie RH, Della Sala S. Dual-task performance in Alzheimer's disease, mild cognitive impairment, and normal ageing. Archives of Clinical Neuropsychology. 2011; 26(4): [23] Schmidt RA, Lee TD. Motor control and learning: A behavioral emphasis, 5th Edition. Champaign, IL : Human Kinetics;

10 97