Downloaded from goums.ac.ir at 0: on Sunday September 30th 2018

Transcript

1 / صفحات ۱۶ تا ۲۲ تحقيقي اثر عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا بر دژنراسيون نورونه يا پس از کمپرسيون عصب سياتيک در موش صحرايي ۳ ۲ ۲ ۱ دکتر مريم طهراني پور بي بي زهرا جوادموسوي* مريم کهترپور دکتر جينا خياط زاده حرکتي ا لفا شاخ قدامي نخاع ۱- دکتري فيزيولوژي جانوري استاديار گروه زيست شناسي دانشگاه ا زاد اسلامي واحد مشهد. ۲- کارشناس ارشد زيست شناسي علوم جانوري گروه زيست شناسي دانشگاه ا زاد اسلامي واحد مشهد. ۳- دکتري زيست شناسي تکوين جانوري استاديار گروه زيست شناسي دانشگاه ا زاد اسلامي واحد مشهد. چکيده زمينه و هدف : نورونها تحت تاثير عوامل فيزيکي شيميايي و پاتولوژيکي دچار صدمه ميشوند. اثرات ضايعه در سيستم عصبي محيطي به صورت رتروگراد بر جسم سلولي نورونه يا سيستم عصبي مرکزي تاثيرگذار بوده و باعث دژنراسيون مرکزي نورونها در مغز و نخاع ميشود. اين مطالعه به منظور تعيين اثر عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا بر دژنراسيون نورونه يا پس از کمپرسيون عصب سياتيک در موش صحرايي انجام شد. حرکتي ا لفا شاخ قدامي نخاع روش بررسي : اين مطالعه تجربي روي ٣٢ سر موش صحرايي نر نژاد ويستار با وزن ٣٥٠-٣٠٠ گرم انجام شد. حيوانات به صورت تصادفي در چهار گروه هشتتايي کنترل (A) کمپرسيون (B) کمپرسيون + تيمار با دوز ٢٥ ميليگرم بر کيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (C) و کمپرسيون + تيمار با دوز ٥٠ ميليگرم برکيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (D) قرار گرفتند. به منظور ايجاد کمپرسيون در گروهه يا C B و D کمپرسيون عصب سياتيک در خلف ران با استفاده از قيچي قفلدار به مدت ٦٠ ثانيه انجام شد. اولين تزريق عصاره به صورت درون صفاقي بلافاصله بعد از کمپرسيون عصب و دومين تزريق درون صفاقي ٧ روز بعد انجام شد. پس از ٢٨ روز از زمان کمپرسيون با استفاده از روش پرفيوژن از نخاع ناحيه کمري نمونهبرداري شد. پس از برشگيري سريال و رنگا ميزي با ا بي تولوي يدين دانسيته نورونها با روش دايسکتور و روش استريولوژي محاسبه شد. سپس دادهها با استفاده از نرمافزار Minitab 13 و ا زمونه يا ا ماري ANOVA و Tukey تجزيه و تحليل شدند. يافتهها : دانسيته نوروني در گروه کمپرسيون (٣٤/٢±٦١١/٥) نسبت به گروه کنترل (٣٠/٧±١٦٣٣/٤) کاهش معنيداري داشت (٠/٠٠١>P) و دانسيته نوروني گروه (٢٨/١±١٢٧٨/٦) C در مقايسه با گروه کمپرسيون افزايش ا ماري معنيداري داشت (٠/٠٠١>P). دانسيته نوروني گروه (٢٨/٧±١٥٤٩/٨) D نيز نسبت به گروه کمپرسيون افزايش معنيداري نشان داد (٠/٠٠١>P). نتيجهگيري : اين مطالعه نشان داد که عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا باعث افزايش دانسيته نورونه يا نخاع در موشه يا حرکتي ا لفا شاخ قدامي صحرايي با کمپرسيون عصب سياتيک ميگردد و اين افزايش دانسيته نوروني با ميزان عصاره دريافتي ارتباط دارد. کليد واژهها : کانابيس ساتيوا دژنراسيون نخاع نورونه يا حرکتي ا لفا موش صحرايي * نويسنده مسو ول : بي بي زهرا جوادموسوي پست الکترونيکي : javadmosavi60@yahoo.com نشاني : طبس اداره ا موزش و پرورش شهرستان طبس پيش دانشگاهي و دبيرستان فارابي تلفن ۴۲۲۲۱۱۰ ۰۳۵۳ نمابر ۴۲۲۲۱۶۱ وصول مقاله : ۸۹/۳/۲۴ اصلاح نهايي : ۸۹/۷/۱۰ پذيرش مقاله ۸۹/۷/۱۴

2 و 9 دکتر مريم طهراني پور و همکاران / ١٧ مقدمه نورونها تحت تاثیر عوامل فیزیکی شیمیایی و پاتولوژیکی دچار صدمه میشوند. عمده نورونها تقسیم نمیشوند و تخریب (degeneration) آنها یک صدمه داي می محسوب میشود (1). هنگامی که عصبی قطع میشود ارتباط آکسون با جسم سلولی قطع شده و قطعه دیستال آن از محل ضایعه تا انتها شروع به دژنراسیون همزمان میکند. بهعلاوه دژنراسیون تا اولین گره رانویه به سمت پروگزیمال نیز ادامه مییابد که این فرایند را دژنراسیون والرین میگویند (2). چنانچه میزان تخریب بخش پروگزیمال شدید باشد اثرات ضایعه رو به عقب به سوي جسم سلولی توسعه یافته و سبب دژنراسیون مرکزي (تخریب جسم سلولی) میشود. مثلا اجسام نیسل شکسته شده و در سرتاسر سیتوپلاسم جسم سلولی پراکنده میشود که این فرایند را کروماتولیز میگویند. همچنین هسته از موقعیت مرکزي خود به سمت محیط جسم سلولی تغییر مکان مییابد و جسم سلولی به دلیل تغییرات اسمزي متورم میگردد (2). دژنراسیون با متورم شدن آکسولما و تشکیل قطعات بیضی شکل ادامه مییابد (3). ناپیوستگی آکسولما وابسته به Ubiqitin و پروتي ازهاي یون کلسیم میگردد) calpain (که باعث جریان میباشد. بنابراین آکسون به قطعات مهرهمانند تقسیم میشود. میلین نیز دچار تغییرات دژنراتیو میشود. بدین معنی که قطعه قطعه شده و توسط سلولهاي شوان و ماکروفاژهاي بافتی فاگوسیته میگردد (3). اگرچه نورونها عموما پس از تولد فاقد قدرت تکثیر میباشند اما میتوانند در مقابل درجات معینی از ضایعات مقاومت کرده و بهبود یابند که به این فرایند رژنراسیون میگویند (4). طی این فرایند سلولهاي شوان تکثیر شده و فضاي داخل لولههاي آندونوریال ریشه پروگزیمال را تا اولین گره رانویه مجاور و لولههاي آندونوریال ریشه دیستال را تا انتهاي عصب پر میکنند. سپس از انتهاي پروگزیمال هر آکسون چندین فیلمان با سرهاي پیازي شکل خارج میشود که طی رشد خود بین سلولهاي شوان پیش رفته تا به ریشه دیستال برسند. در نهایت تنها یک فیلمان درون لوله آندونوریال رشد کرده تا ارگان انتهایی را عصبدهی کند( 5 ). کانابیس (Cannabis) یک گیاه یکساله دو پایه بوتهاي گلدار از خانواده کانابیناسه میباشد که برگهاي مرکب پنجهاي با برگچههاي دندانهاي دارد (6). گیاه کانابیس یک خانواده بینظیر از ترکیبات ترپن و فنولیک که کانابینوي ید نامیده میشود تولید میکند. دو کانابینوي یدي که معمولا به میزان زیادي تولید میشود Cannabidiol و (THC) 9 Tetra hydro cannabinol (CBD) میباشد که تنها THC روانگردان است (7). دو شکل خوراکی از کانابیس در ایالات متحده در دسترس بوده که شامل (marinal) dronabinol و (cesamet) nabiloneمیباشد (8). dronabinol براي درمان ) کماشتهایی در بیماريهاي نقص ایمنی و درمان حالتهاي تهوع ناشی از شیمیدرمانی مورد استفاده قرار میگیرد 10). همچنین این ماده براي کاهش اثرات آلزایمر در افراد مسن نیز استفاده میگردد (7). کانابیس پزشکی براي درمان آب سیاه کاهش درد و براي درمان بیماريهاي نورولوژیکال مانند بیماري صرع افسردگی و اختلالات دوقطبی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین THC موجود در کانابیس همچنین در درمان کماشتهایی کاهش وزن اختلال حرکات تنگی نفس التهاب و عفونت استفاده میشود (11). کانابینوي یدها همچنین در متابولیسم انرژي و افزایش توده چربی در بدن و کبد نقش مهمی دارند ( 12 و 13 ). به علاوه آنها سبب افزایش توده استخوانی در استخوانها شده و بنابراین براي درمان پوکی استخوان مفید میباشند (14). با توجه به موارد کاربرد فراوان این گیاه در پزشکی (8-11) به خصوص استفاده آن براي درمان بیماريهاي سیستم عصبی (11) و با توجه به این که تاکنون تحقیقی در زمینه بررسی اثر عصاره آبی برگ گیاه مذکور صورت نگرفته است لذا این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا Sativa) (Cannabis بر دژنراسیون نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش صحرایی انجام شد. روش بررسي براي انجام این مطالعه تجربی ویستار با سن تقریبی سر موش صحرایی نر نژاد هفته و وزن گرم از موسسه

3 / ١٨ اثر کانابيس ساتيوا بر دژنراسيون نورونهاي حرکتي ا لفا نخاع سرمسازي رازي خریداري شد. موشها در حیوانخانه گروه زیستشناسی دانشکده علوم دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تا زمان آزمایش نگهداري شدند. شرایط نگهداري با دماي 21 درجه سانتیگراد و رطوبت 50 درصد و سیکل نوري 12 ساعت نور و 12 ساعت تاریکی بود. به طوري که همگی امکان دسترسی به آب و غذاي کافی داشتند. پروتکل اخلاقی کار روي حیوانات رعایت شد. برگ گیاه کانابیس ساتیوا (شاهدانه) به طریقه تجارتی تهیه شد و توسط مرکز هرباریوم دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی مشهد به شماره هرباریومی 2548 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ساتیوا تایید شد (هرباریوم.(IAUM- برگ کانابیس توسط آسیاب کاملا خرد گردید. از برگ آن عصاره آبی با استفاده از دستگاه سوکسله مدل H626 اینکار تهیه شد. براي 50 گرم پودر خشک برگ گیاه را ابتدا داخل کاغذ مخصوص کارتوش ریخته و در دستگاه قرار دادیم و از 450 سیسی آب مقطر به عنوان حلال استفاده شد. در پایان عصارهگیري از عصاره آبی حذف حلال صورت گرفت. حیوانات به چهار گروه هشتتایی کنترل (A) مپرسیون ک (B) کمپرسیون + تیمار با دوز 25 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره آبی (C) و کمپرسیون + تیمار با دوز 50 میلیگرم برکیلوگرم عصاره آبی (D) تقسیم شدند. موشهاي صحرایی هر گروه با تزریق درون صفاقی ماده بیهوشی رامپون و کتامین به نسبت 6 و 60 میلیگرم بر کیلوگرم بیهوش شدند (15). پس از زدودن موهاي زاي د ناحیه خلف ران راست حیوان پوست به اندازه 2-3 سانتیمتر شکافته شد و با کنار زدن عضلات خلف ران عمل کمپرسیون عصب سیاتیک با استفاده از قیچی قفلدار (قفل دوم) به مدت 60 ثانیه صورت گرفت. پس از کمپرسیون عصب محل ضایعه ضدعفونی و توسط گیره فلزي بخیه زده شد. در گروههاي تیمار اولین مرحله تزریق عصاره با دوز 25 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن و 50 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی بلافاصله پس از عمل کمپرسیون انجام شد. پس از بههوش آمدن موشه يا صحرایی آنها را به قفسهاي جداگانه انتقال دادیم و در شرایط استاندارد حیوانخانه نگهداري کردیم. دومین مرحله تزریق 7 روز درون صفاقی عصاره در گروههاي تیمار پس از اولین تزریق صورت گرفت. پس از 28 روز از تاریخ کمپرسیون با استفاده از روش پرفیوژن ابتدا بافتهاي بدن حیوانات را تا حدي فیکسه کردیم سپس از نخاع ناحیه کمري آنها نمونهبرداري صورت گرفت (15). نخاع تا انتهاي مخروط انتهایی از داخل ستون مهرهها خارج شد. سپس از انتهاي مخروط انتهایی نخاع 18 میلیمتر بالا رفته و نمونههایی به طول 8 میلیمتر تهیه نمودیم. با توجه به این که عصب سیاتیک از پنج ریشه عصب شامل اعصاب چهارم و پنجم کمري (L4-L5) و اول تا سوم خاجی (S1-S3) در نخاع منشاء میگیرد لذا نمونههاي 8 میلیمتري تهیه شده محدوده جسم سلولی نورونهاي تشکیلدهنده عصب سیاتیک میباشند (سگمانتهاي نخاعی) (15). نمونههاي تهیه شده به مدت دو هفته درون فیکساتور قرار گرفت و پس از آن وارد مراحل پاساژ بافتی شد که شامل سه مرحله آبگیري از بافت با استفاده از الکل شفافسازي توسط زایلن و مرحله آغشتگی با پارافین بود. برشگیري با استفاده از دستگاه میکروتوم انجام شد. به طوري که برشهایی با ضخامت 7 میکرون ایجاد گردید. برشگیري به صورت سریال صورت گرفت و از هر 30 برش 3 برش متوالی به لام منتقل گشت و در نهایت از هر نمونه 30 لام تهیه شد. پس از آن نمونهها با استفاده از رنگآبی تلوي یدین رنگآمیزي شدند. در سلولهاي عصبی اجسام نیسل براساس استفاده از رنگهاي بازي محلول در تامپونهاي ویژهاي آشکار میگردند. لذا در این مطالعه براي مشخص شدن جسم سلولی و اجزاء آن از رنگ آبی تولوي یدین استفاده گردید (16). در مرحله بعدي با استفاده از دستگاه فتومیکروسکوپ از منطقه شاخ قدامی نخاع در سمت راست در لامهاي تهیه شده از دو برش متوالی عکسهایی تهیه گردید. براي شمارش نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع در سمت راست از روش دایسکتور استفاده شد. در این روش در یک چهارچوب مرجع نورونها شمارش میگردند. اگر ذرهاي در چهارچوب مرجع باشد ولی در چهارچوب بعدي (در برش متوالی بعدي) نباشد در شمارش به حساب میآید اما اگر نورونی در هر دو چهارچوب باشد در شمارش

4 دکتر مريم طهراني پور و همکاران / ١٩.(P<0/001) محسوب نمیشود (15). پس محاسبه شد: از شمارش نورونها دانسیته نورونی توسط فرمول زیر ND=ΣQ/Σframe V dissector :ΣQ مجموع نورونهاي شمارش شده در یک نمونه :Σframe مجموع دفعات نمونهبرداري شده در یک نمونه V: disecector حجم چهارچوب نمونهبرداري و برابر با V dissector= A frame H میباشد. A: frame مساحت چهارچوب نمونهبرداري : H فاصله بین دو برش متوالی یا ضخامت هر برش دادهها با استفاده از نرمافزار Minitab 13 و آزمونهاي آماري ANOVA و Tukey (براي مقایسه دوتایی گروهها) تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنیداري آزمونها کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد. يافتهها دانسیته نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع در گروهه يا دوز کنترل (A) کمپرسیون (B) کمپرسیون + تیمار با 25 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا (C) و کمپرسیون برکیلوگرم + تیمار با دوز 50 میلیگرم وزن بدن عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا (D) به تفکیک در هریک از موشهاي صحرایی تحت آزمایش در جدول یک نشان داده شده است. جدول : ١ دانسيته نورونهاي حرکتي ا لفا شاخ قدامي نخاع در گروههاي کنترل (A) کمپرسيون (B) کمپرسيون + تيمار با دوز ٢٥ ميليگرم بر کيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (C) و کمپرسيون + تيمار با دوز ٥٠ ميليگرم برکيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (D) شماره موش ۱ ٢ ۳ ۴ ۵ ٦ ۷ ۸ B A گروهها D ١٤٦١ ١٥٤٠ ١٥٧٩ ١٦١٩ ١٥٠٠ ١٦٩٨ ١٤٦١ ١٥٤٠ C ١٢٢٤ ١٣٨٤ ١٢٦٣ ١١٨٤ ١٣٤٢ ١٢٢٤ ١٢٢٤ ١٣٨٤ ۴۳۴ ۵۹۲ ۵۵٢ ۷۱۰ ۵۵٢ ٦۷۱ ۷۱۰ ٦۷۱ ١۵۷۹ ١٦۵۸ ۱۵۰۰ ۱۷۳۷ ١٦۵۸ ۱۵۴۰ ١٦۵۸ ۱۷۳۷ براساس نتایج این مطالعه میانگین و انحراف معیار دانسیته نورونه يا حرکتی آلفا در گروههاي کنترل و کمپرسیون به ترتیب 1633/4±30/7 و 611/5±34/2 تعیین گردید میانگین دانسیته نورونه يا D به ترتی ب.(P<0/001) حرکتی آلفا در گروههاي C و 1278/6±28/1 و 1549/8±28/7 تعیین گردید مقایسه بین دانسیته نورونه يا حرکتی آلفا در گروههاي C و D در مقایسه با گروه کمپرسیون افزایش معنیداري نشان داد (نمودار یک) (0/001>P). نمودار : ١ مقايسه دانسيته تعداد نورونهاي حرکتي ا لفا شاخ قدامي نخاع بين گروههاي کنترل (A) کمپرسيون (B) کمپرسيون + تيمار با دوز ٢٥ ميليگرم بر کيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (C) و کمپرسيون + تيمار با دوز ٥٠ ميليگرم برکيلوگرم وزن بدن عصاره ا بي برگ گياه کانابيس ساتيوا (D) P<۰/۰۰۱ *** P<۰/۰۱ ** P<۰/۰۵ * بحث این مطالعه نشان داد که کمپرسیون عصب سیاتیک سبب کاهش معنیدار نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع موش صحرایی میگردد و عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا به میزان 25 و 50 میل ی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در موشهاي با کمپرسیون عصب سیاتیک باعث افزایش معنیدار میگردد. دانسیته نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع آسیبهاي نخاعی منجر به بروز آپوپتوزیس و راهاندازي مسیرهاي مرگ داخل سلولی میشوند (17). مطالعه Kinugasa و همکاران نشان داد که آکسوتومی و لهشدگی عصب آپوپتوز را در نورونها القاء میکند (18) *** *** A B C D *** گروه های مورد ا زماي ش شواهدي که طی چندسال اخیر جمعآوري شده نشان میدهد که مواد مخدر مبتنی بر اندوکانابینوي یدها به طور بالقوه براي کاهش اثرات نورودژنراسیون سیستم عصبی مفید میباشند. در واقع کانابینوي یدهاي درونی و بیرونی به منظور دانسيته تعداد نورون ها ) ميلی متر مکعب)

5 / ٢٠ اثر کانابيس ساتيوا بر دژنراسيون نورونهاي حرکتي ا لفا نخاع اعمال محافظت نورون در مدلهاي آزمایشگاهی و طبیعی از مکانیسمهاي جلوگیري از مسمومیت نورونی با استفاده از پیشگیري ازآزادسازي گلوتامات کاهش نفوذ کلسیم فعالیتهاي آنتیاکسیدانی افزایش بیان فاکتورهاي نروتروفیک کاهش التهاب و افزایش خونرسانی به محل آسیبدیده استفاده میکنند (19-21). با توجه به موارد ذکر شده کانابینوي یدها میتوانند به عنوان ملکولهاي محافظ نورونی لحاظ شوند.آنها خصوصیات آنتیاکسیدانی فوقالعادهاي دارند. در واقع کانابینوي یدها اثرات پروتکتیوي خود در مقابل سمیت گلوتامات را از مسیرهاي وابسته به رسپتور انجام نمیدهند بلکه آنها بهوسیله خصوصیات آنتیاکسیدانی اثرات خود را القاء میکنند و اثرات آنتیاکسیدانی این ترکیبات از طریق آسکوربات و آلفاتوکوفرول اعمال میشود که به کانابینوي یدها توان مقابله با گلوتامات و آسیبهاي اکسیداتیو را میدهد (22). بنابراین احتمال میرود یکی از مکانیسمهاي اصلی که عصاره گیاه کانابیس ساتیوا (حاوي کانابینوي ید) به لحاظ اعمال حفاظت نورونی بهره برده باشد ویژگی آنتیاکسیدانی این گیاه باشد و احتمالا به این دلیل دانسیته نورونی در گروههایی که با عصاره آبی این گیاه تیمار شدهاند نسبت به گروه کمپرسیون افزایش مییابد. همچنین کانابینوي یدها سبب کاهش التهاب در ناحیه آسیبدیده میگردند. به طوري که این ماده در مراحل اولیه پس از آسیب از ترشح سایتوکینهاي اصلی و التهابی مانند فاکتور نکروزدهنده توموري آلفا (TNF-α) اینترلوکین 1 بتا (IL-1β) و اینترلوکین (IL-6) 6 جلوگیري مینماید (17). بنابراین مکانیسم موثر دیگري که به وسیله آن عصاره آبی برگ گیاه میتواند پس از کمپرسیون عصب سیاتیک از مرگ سلولی جلوگیري کند کاهش التهاب در محل آسیب دیده است. افزایش خونرسانی به محل آسیبدیده نیز مکانیسم دیگري است که سبب بقاي نورونها میگردد. تحقیقات نشان میدهد که کانابینوي یدها از واکنشهاي تحریک شده توسط فاکتور اندوتلین 1 که سبب انقباض عروق میشود پیشگیري کرده و با کاهش انقباض عروق در ناحیه آسیب دیده سبب افزایش خونرسانی به این ناحیه میشود (20). بنابراین میتوان گفت که کانابینوي یدها با استفاده از هر یک از مکانیسمهاي ذکر شده به لحاظ بالینی مولکولهاي محافظ نورونی میباشند و بدین جهت است که دانسیته نورونی در گروههاي تیمار شده با عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا (حاوي ماده مو ثره کانابینوي ید) افزایش معنیداري در مقایسه با گروه کمپرسیون داشته است. کانابینوي یدها براي حفاظت نورونی از دو مکانیسم اصلی استفاده میکنند که شامل مکانیسم مستقل از رسپتورهاي کانابینوي یدي با هدف کاهش آسیبهاي اکسیداتیو و همچنین القاء و افزایش رسپتورهاي کانابینوي یدي CB2 میباشد (21). نتيجهگيري این مطالعه نشان داد که عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا باعث افزایش دانسیته نورونهاي حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع در موشهاي صحرایی با کمپرسیون عصب سیاتیک میگردد و این افزایش دانسیته نورونی با میزان عصاره دریافتی ارتباط دارد. تشکر و قدرداني این مقاله حاصل پایان نامه براي اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته علوم جانوري بود. بدینوسیله از همه همکاران گروه زیستشناسی دانشکده علوم دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد مدیریت محترم گروه سرکار خانم دکتر محمودزاده و ریاست محترم دانشکده علوم آقاي دکتر هروي به خاطر همکاريهاي بیشاي به تشکر و قدردانی مینماییم. References 1. Vargas ME, Barres BA. Why is Wallerian degeneration in the CNS so slow? Annu Rev Neurosci. 2007;30: Coleman MP, Conforti L, Buckmaster EA, Tarlton A, Ewing RM, Brown MC, et al. An 85-kb tandem triplication in the slow Wallerian degeneration (Wlds) mouse. Proc Natl Acad Sci USA Aug 18;95(17): Kerschensteiner M, Schwab ME, Lichtman JW, Misgeld T. In vivo imaging of axonal degeneration and regeneration in the injured spinal cord. Nat Med May;11(5): Ferrer I, Planas AM. Signaling of cell death and cell survival following focal cerebral ischemia: life and death struggle in the penumbra. J Neuropathol Exp Neurol Apr;62(4): Kirsch M, Campos Friz M, Vougioukas VI, Hofmann HD. Wallerian degeneration and axonal regeneration after sciatic nerve

6 دکتر مريم طهراني پور و همکاران / ٢١ crush are altered in ICAM-1-deficient mice. Cell Tissue Res Oct;338(1): Small E, Cronquist A. A practical and natural taxonomy for Cannabis. Taxon 1976;25(4): Small E, Beckstead HD. Common cannabinoid phenotypes in 350 stocks of Cannabis. Lloydia Jun;36(2): King SA. Cannabinoids and Pain. Psychiatric Times. 2008; 25(2): Osei-Hyiaman D, Harvey-White J, Bátkai S, Kunos G. The role of the endocannabinoid system in the control of energy homeostasis. Int J Obes (Lond) Apr;30 Suppl 1:S Kirkham TC, Tucci SA. Endocannabinoids in appetite control and the treatment of obesity. CNS Neurol Disord Drug Targets Jun;5(3): Grotenhermen F, Russo EB. Review of therapeutic effects. In: Russo EB. Cannabis and Cannabinoids: Pharmacology, Toxicology, and Therapeutic Potential. Chap st. New York: Routledge. 2002; p: Di Marzo V, Goparaju SK, Wang L, Liu J, Bátkai S, Járai Z, et al. Leptin-regulated endocannabinoids are involved in maintaining food intake. Nature Apr 12;410(6830): Kirkham TC, Williams CM, Fezza F, Di Marzo V. Endocannabinoid levels in rat limbic forebrain and hypothalamus in relation to fasting, feeding and satiation: stimulation of eating by 2-arachidonoyl glycerol. Br J Pharmacol Jun;136(4): Karsenty G. Convergence between bone and energy homeostases: leptin regulation of bone mass. Cell Metab Nov;4(5): Behnam Rasouli M, Mahdavi Shahri N, Tehranipour M, Nikravesh MR. Post-operative time effects after sciatic nervecrush on the nunmer of Alpha motoneurons, using a stereological counting method (disector). Iranian Biomedical Journal Jan; 4(1): Kiernan J. Histological and Histochemical Methods: Theory and Practice. 4 th. London: Cold Spring Harbor Laboratory Press. 2008; pp: Hampson AJ, Grimaldi M, Axelrod J, Wink D. Cannabidiol and (-)Delta9-tetrahydrocannabinol are neuroprotective antioxidants. Proc Natl Acad Sci USA Jul 7;95(14): Kinugasa T, Ozaki S, Hamanaka S, Kudo N. The effects of sciatic nerve axotomy on spinal motoneurons in neonatal Baxdeficient mice. Neurosci Res Dec;44(4): van der Stelt M, Di Marzo V. Cannabinoid receptors and their role in neuroprotection. Neuromolecular Med. 2005;7(1-2): Mechoulam R, Shohami E. Endocannabinoids and traumatic brain injury. Mol Neurobiol Aug;36(1): Sagredo O, García-Arencibia M, de Lago E, Finetti S, Decio A, Fernández-Ruiz J. Cannabinoids and neuroprotection in basal ganglia disorders. Mol Neurobiol Aug;36(1): Chen J, Lee CT, Errico S, Deng X, Cadet JL, Freed WJ. Protective effects of Delta(9)-tetrahydrocannabinol against N- methyl-d-aspartate-induced AF5 cell death. Brain Res Mol Brain Res Apr 4;134(2):

7 Journal of Gorgan University of Medical Sciences / 22 Spring 2011; Volume 13, Number 1 Original Paper Effect of aquatic extract of Cannabis sativa leaves on degeneration of alpha motoneurons in spinal cord after sciatic nerve compression in Rats Tehranipour M (PhD) 1, Javadmoosavi BZ (MSc)* 2 Kehtarpour M (MSc) 2, Khayyatzade J (PhD) 1 1 Assistant Professor, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran. 2 MSc in Animal Biology, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran. Abstract Background and Objective: Neurons are injured under physical, chemical and pathological conditions. The effects of injuries in peripheral nervous system returns as retrograde to the cell body of neurons in central nervous system and causes brain and spinal degeneration. This study was done to evaluate the effect of aquatic extract of Cannabis sativa leaves on degeneration of alpha motoneurons in spinal cord after sciatic nerve compression in Rats. Materials and Methods: This experimental study was carried out on thirty two male Wistar rats, weighing grams. Animals were divided into four groups each consisting eight members; A: control, B: compression, C: compression + treatment with 25 mg/kg aquatic extract, D: compression + treatment with 50 mg/kg aquatic extract. In order to induce compression in B, C and D, after cutting the right thigh muscle, Sciatic nerve of thigh was exposed to compression for 60 seconds using locker pincers. The first extract injection was done intraperitoneally immediately after compression and the second intera peritoneal injection was done 7 days later. 28 days after compression, the Lumbar spinal cord were dissected, fixed and stained with toluidine blue. The density of alpha motoneurons was measured using dissector and stereological methods. Data was analyzed with using Minitab-13 software, ANOVA and Tukey tests. Results: Neuronal density was 611.5±34.2 and ±30.7 in compression and control groups respectively (P<0.001). There was a meaningful statistical increase in neuronal density of group C (1278.6±28.1) in comparing compression group (P<0.001). The neuronal density in group (D) (1549.8±87.7), significantly increased in comparison with group (B) (P<0.001). Conclusion: This study showed that aquatic extract of Cannabis sativa leaves increases the density of alpha motoneurons in spinal cord after sciatic nerve compression in Rats. The increase in neuronal density is relevant to the amount of extract used. Keywords: Cannabis sativa, Degeneration, Spinal cord, Alpha motoneurons, Rat * Corresponding Author: Javadmoosavi BZ (MSc), javadmosavi60@yahoo.com Received 14 June 2010 Revised 2 October 2010 Accepted 6 October 2010 This paper should be cited as: Tehranipour M, Javadmoosavi BZ, Kehtarpour M, Khayyatzade J. [Effect of aquatic extract of Cannabis sativa leaves on degeneration of alpha motoneurons in spinal cord after sciatic nerve compression in Rats]. J Gorgan Uni Med Sci. Spring 2010;13(1): [Article in Persian]