Μάθημα 1 - Βιοποικιλότητα: Σημασία

Transcript

1 Εργαστήριο Λιβαδοπονίας Τμήμα Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. ΤΕΙ Λάρισας Μάθημα 1 - Βιοποικιλότητα: Σημασία Μιχάλης Βραχνάκης Επίκουρος καθηγητής

2 Ποικιλότητα... Βιοποικιλότητα... Χλωριδική ποικιλότητα... John Leonardo Acosta Φωτ.: M. Βραχνάκης μία αφαίρεση της πραγματικότητας... μία αφαίρεση του δικτύου της ζωής... στη βάση του δικτύου της ζωής... φυλή, εθνικότητα, χρώμα, προέλευση, περιπτώσεις ειδικής αγωγής, ΑΜΕΑ, ηλικία, φύλο, σεξουαλική προτίμηση, θρησκεία, κοινωνικοοικονομικό status, γλώσσα, κουλτούρα (Idaho State University) Φωτ: Toomas Kokovkin για την ΕΠΠ Web of Life- Ann Horton

3 Ορισμός Βιοποικιλότητας Ο ορισμός και οι τρόποι ποσοτικοποίησης της βιοποικιλότητας: ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ στις βιολογικές επιστήμες Ευρέως αποδεκτός: o ορισμός που περιλαμβάνεται στο Άρθρο 2 της διεθνούς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (Convention on Biological Diversity) (5 Ιουνίου του 1992 Σύμβαση του Rio, Κύρωση της σύμβασης Ν.2204/1994): βιολογική ποικιλότητα είναι η ποικιλία όλων των ζωντανών οργανισμών (συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων) των χερσαίων, θαλασσίων και άλλων υδάτινων οικοσυστημάτων καθώς και των διαφόρων οικολογικών συνθέσεων που οι οργανισμοί σχηματίζουν δηλ. ποικιλότητα μέσα σε κάθε είδος, μεταξύ των ειδών και των οικοσυστημάτων (42 άρθρα + της ποικιλότητας της ζωής που εμφανίστηκε στο παρελθόν πάνω στη γη, ίχνη της οποίας ανιχνεύονται σε απολιθώματα. Φωτ.: M. Βραχνάκης Απολιθώματα : κρινοειδή και αμμωνίτες Ιουρασική Περίοδος, Holzmaden, Γερμανία

4 H Μεσογειακή λεκάνη ως εξέχουσα περιοχή (hotspot) της παγκόσμιας βιοποικιλότητας* Hotspot Original Extent (km 2 ) 2,085,292 Hotspot Vegetation Remaining (km 2 ) 98,009 Endemic Plant Species 11,700 Endemic Threatened Birds 9 Endemic Threatened Mammals 11 Endemic Threatened Amphibians 14 Extinct Species 5 Human Population Density (people/km 2 ) 111 Area Protected (km 2 ) 90,242 Area Protected (km 2 ) in Categories I-IV* 28,751 *

5 Η Βιοποικιλότητα ειδών στην Ελλάδα Η Ελλάδα εξαιτίας: - της γεωγραφικής θέσης - της ποικιλίας των κλιματικών τύπων - της ορογραφικής διαμόρφωσης (περίπου 8000 σπήλαια) - της ποικιλίας εδαφικών σχηματισμών - της ποικιλίας στην ιστορία χρήσης παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη βιοποικιλότητα σε όλα τα επίπεδα αναφοράς. Αναλογικά με την έκτασή της, παρουσιάζει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα σε επίπεδο ειδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ( hot spot in hot spot ).

6 Η Βιοποικιλότητα ειδών στην Ελλάδα 6308 φυτικά taxa (5200 είδη) (Flora Hellenica) πανιδικά taxa (ξηράς, γλυκέων/αλμυρών υδάτων) 43 φυλές αγροτικών ζώων Υψηλό ποσοστό ενδημισμού 936 είδη φυτών (18%), 1282 ζωικά είδη και υποείδη, και 85 τύποι οικοτόπων είναι Κοινοτικού ενδιαφέροντος Campanula reiseri Halácsy Rana cretensis Beerli et al.

7 Η Βιοποικιλότητα ειδών στην Ελλάδα Φυτογεωγραφική υποδιαίρεση Ενδημικά Τοπικά ενδημικά Απειλούμενα Πελοπόννησος (Pe) Κρήτη (KK) Στερεά Ελλάδα (StE) Δυτικό Αιγαίο (WAe) Ανατολικό Αιγαίο (EAe) Κυκλάδες (Kik) Κεντρική β. Ελλάδα (NC) Νότια Πίνδος (SPi) Βόρεια Πίνδος (NPi) Ανατολική β. Ελλάδα (NE) Ανατολική κ. Ελλάδα (EC) Ιόνιοι Νήσοι (IoI) Βόρειο Αιγαίο (NAe)

8 Σημασία και Επίπεδα Αναφοράς Βιοποικιλότητας Γενετική Βιοποικιλότητα: αναφέρεται το εύρος των κληρονομικών καταβολών ενός είδους. Όσο μεγαλύτερο είναι το εύρος αυτό, τόσο μεγαλύτερη η ικανότητα επιβίωσης σε εξωτερικές διαταραχές. Βιοποικιλότητα των ειδών: αναφέρεται στα διαφορετικά είδη φυτών και ζώων σε μια περιοχή. Μεγαλύτερη βιοποικιλότητα των ειδών σε ένα οικοσύστημα οδηγεί σε: Σταθερότητα του οικοσυστήματος Απρόσκοπτες ροές ενέργειας, βιομάζας και ανακύκλωσης των θρεπτικών στοιχείων Αποτελεσματικότερους μηχανισμούς ανάδρασης Συμβολή στην οντογενετική εξέλιξη των ειδών λόγω αλληλεξάρτησης Βιοποικιλότητα οικοσυστημάτων-φυτοκοινωνιών: αναφέρεται στο διαφορετικό αριθμό των συνδυασμών ειδών φυτών και ζώων (οικοσυστημάτων) σε μια περιοχή. Βιοποικιλότητα των τοπίων: αναφέρεται στο διαφορετικό αριθμό τύπων τοπίων που εμφανίζονται σε μία χώρα.

9 Είμαστε μέρος της The mountains, I become part of the herbs, the evergreens, I become part of them. The morning mists, the clouds, the gathering waters, I become part of it all. The dew drops, the pollen, I am part of them... NAVAJO Adee Dodge ( ) Γίνομαι μέρος των βουνών, των φυτών, του παντοτινού πράσινου Γίνομαι μέρος της πρωινής καταχνιάς, των σύννεφων, των νερών Της δροσοσταλίδας, της γύρης Είμαι μέρος τους.

10 Εργαστήριο Λιβαδοπονίας Τμήμα Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. ΤΕΙ Λάρισας Μάθημα 2 - Βιοποικιλότητα: Απειλές Μιχάλης Βραχνάκης Επίκουρος καθηγητής

11 Απειλές βιοποικιλότητας 1 Αλλοιώσεις Καταστροφές βιοτόπων Florida - USA Φωτ. - ΕΠΠ

12 Απειλές βιοποικιλότητας 2 Εισβολή ξενικών χωροκατακτητικών ειδών μη ιθαγενή είδη στην Ευρώπη - Επιπτώσεις στην οικολογία: ανταγωνισμός (π.χ. αμερικανικός γκρι σκίουρος (Sciurus carolinensis) - ιθαγενή κόκκινο σκίουρο (S. vulgaris)) μεταβολή της δομής (π.χ. το φύκι Caulerpa taxifolia) υβριδισμό με ιθαγενή είδη: (π.χ. Populus nigra x P. deltoides) άμεση τοξικότητα πηγή παρασίτων ή φορέα παθογόνων οργανισμών διατάραξη της επικονίασης, λόγω ανταγωνισμού με τοπικά είδη μέλισσας. Robinia pseudoacacia (Νοτιοανατολλικές USA, Αγγλία 1636, ) - Επιπτώσεις στις οικονομικές δραστηριότητες - Επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου (π.χ. αλλεργίες από Heracleum mantegazzianum, Ambrosia artemisiifolia - ασιατικό κουνούπι-τίγρης (Aedes albopictus), είναι φορέας τουλάχιστον 22 αρμποϊών) Ailanthus altissima (Κίνα, 1880)

13 Απειλές βιοποικιλότητας 3 Αγροτική εντατικοποίηση και ρύπανση Φωτ. Ι. Καζόγλου 105 εκατ. τόνοι ετήσιες αποθέσεις νιτρικών παγκοσμίως!

14 Απειλές βιοποικιλότητας 4 Αλόγιστη βόσκηση, λαθροθήρευση, αλόγιστη συλλογή Μαρόκο - Υπερβόσκηση Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό Ελλάδα Υποβόσκηση Γαλλικές Άλπεις

15 Απειλές βιοποικιλότητας 5 Ερημοποίηση και παγκόσμια κλιματική αλλαγή Ikaria Yassoglou N.J Semi-natural environments and processes. Soil: Mediterranean soil types in a desertification context. In: Atlas of Medite rranean Environments in Europe: The Desertification Context from MEDALUS (P. Mairota, J.B. Thornes and N. Geeson eds). John Wiley & Sons, Chichester.

16 Απειλές βιοποικιλότητας 6 Εγκατάλειψη παραδοσιακών πρακτικών χρήσεως γης Cantabrian Mountains

17 Εργαστήριο Λιβαδοπονίας Τμήμα Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. ΤΕΙ Λάρισας Μάθημα 3 - Βιοποικιλότητα: Δυσκολίες στην ποσοτικοποίησή της Α. Δυσκολίες στην εφαρμογή μελετών ποικιλότητας στο πεδίο Μιχάλης Βραχνάκης Επίκουρος καθηγητής

18 Προβληματισμοί 1. Χλωριδική Ποικιλότητα: Σημειακή ή συνολική? Σημειακή: Πληθυσμιακή μελέτη Συνολική: Ποσοτικοποίηση της ποικιλότητας και των συστατικών της 2. Χλωριδική Ποικιλότητα: Μόνο ο αριθμός ειδών? Κοινότητα Α Κοινότητα Α: n A =3 Ν A =9 3:3:3 + + Κοινότητα B Κοινότητα B: n B =3 Ν B =9 6:2:1 (i) Αριθμός ατόμων (ii) Τρόπος κατανομής των ατόμων σε κάθε είδος (ομοιομορφία κατανομής) (iii) Χωροδιάταξη (iv) Συμπεριφορά στο χρόνο (v) Λειτουργικότητα (functional diversity)

19 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών α. Μεγάλος αριθμός ειδών Ελληνική λεκάνη Πρέσπας (327 τ. χλμ.): >1800 φυτικά είδη και υποείδη California ( τ. χλμ): 5862 ιθαγενή και 1023 ξενικά είδη Rocky Mountain National Park, Colorado, USA (1080 τ. χλμ.): > 1000 είδη και πάνω από 100 ξενικά Hawaii islds ( τ. χλμ.): 1900 αγγειόσπερμα με τα μισά να είναι ξενικά είδη

20 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών β. Ύπαρξη υποειδών και ποικιλιών (φαινοτυπική ποικιλία) Lilium carniolicum Lilium pyrenaicum ssp. carniolicum var. bosniacum Lilium carniolicum ssp. albanicum

21 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών γ. Δεν υπάρχουν τέλειες κλείδες αναγνώρισης!

22 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών δ. Διάσταση μεταξύ κλείδων αναγνώρισης! Tutin T.G., V. H. Heywood, N.A. Burges, D.H. Valentine, S.M. Walters and D.A. Webb (eds) Flora Europaea, 5 vols. Cambridge: University Press. Davis P.H. (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 10 vols. Edinburgh: University Press

23 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών ε. Ένωση ή διαχωρισμός ταξινομικών μονάδων (ειδών, υποειδών ή ποικιλιών) Φυλογένεση Trifolium

24 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών στ. Ονοματοδοσία νέων ειδών, λάθη/αλλαγές/διορθώσεις σε ονόματα, συνώνυμα Νέα ονόματα εμφανίζονται καθημερινά! Trifolium campestre (synonym: Trifolium procumbens)

25 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών ζ. Μη ολοκληρωμένες κλείδες (και floras) λόγω ταχεία εισβολής ξενικών ειδών The 5 Worst World Invasive Plant Species ( 5. Japanese Knotweed (Fallopia japonica, syn. Polygonum cuspidatum, Reynoutria japonica) 4. Water hyacinth (7 είδη Eichornia) 2. Kudzu (Pueraria lobata, Fabaceae) 3. Cheatgrass (Bromus tectorum) 1. Hottentot Fig (Carpobrotus edulis)

26 Α. Ταξινομικές Δυσκολίες Δυσκολίες στην αναγνώριση ειδών η. Έλλειψη ειδικών βοτανικών και συστηματικών επιστημόνων

27 Β. Φαινολογικές Δυσκολίες Τα φυτά πολύ σπάνια συγχρονίζονται στο χρόνο ανθοφορίας τους και πολύ σπάνια επισκέπτεται κάποιος την ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια του χρόνου δειγματοληψίας

28 Β. Φαινολογικές Δυσκολίες Τα φυτά πολύ σπάνια συγχρονίζονται στο χρόνο ανθοφορίας τους και πολύ σπάνια επισκέπτεται κάποιος την ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια του χρόνου δειγματοληψίας PEAK PHENOLOGY!

29 Β. Φαινολογικές Δυσκολίες Τα φυτά πολύ σπάνια συγχρονίζονται στο χρόνο ανθοφορίας τους και πολύ σπάνια επισκέπτεται κάποιος την ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια του χρόνου δειγματοληψίας MULTIPLE BLOOMING! (Azalea spp.) Cyclamen hederifolium (May-June, October) Azalea spp.

30 Β. Φαινολογικές Δυσκολίες Τα φυτά πολύ σπάνια συγχρονίζονται στο χρόνο ανθοφορίας τους και πολύ σπάνια επισκέπτεται κάποιος την ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια του χρόνου δειγματοληψίας Χρόνος βόσκησης και άλλες διαταραχές

31 Γ. Δυσκολίες λόγω σπανιότητας ειδών Τα φυτά εμφανίζονται με πολύ ανομοιόμορφή κατανομή στο χώρο Species abundance curves Σχεδόν το 50% των ειδών που βρέθηκαν σε plots 1 στρ. είχαν λιγότερο από 1% κάλυψη φυλλώματος! (Central Grasslands, Rocky Mountains, Colorado Plateau) a/c: salt marshes (αλμυρά έλη) are species poor b/d: fen systems (βάλτοι) are richer, possibly owing to a fine partitioning of available niches

32 Γ. Δυσκολίες λόγω σπανιότητας ειδών Τα φυτά εμφανίζονται με πολύ ανομοιόμορφή κατανομή στο χώρο Species frequency curves Από τα 550 είδη που καταγράφηκαν σε 309 plots του 1 στρ. στη Utah (USA) 189 βρέθηκαν σε μόλις 1 ή 2 plots ενώ μόνο 36 βρέθηκαν σε 50 ή περισσότερα. Αποτέλεσμα της σπανιότητας των ειδών (species rarity) είναι ότι τα περισσότερα είδη έχουν patchy distribution (κατανομή)! Bird data set from the Atlantic Forest (Brazil)

33 Γ. Δυσκολίες λόγω σπανιότητας ειδών Τα φυτά εμφανίζονται με πολύ ανομοιόμορφή κατανομή στο χρόνο H σπανιότητα των ειδών όπως αντανακλάται (α) στην ανομοιόμορφη κατανομή τους στο χώρο και (β) στο patchiness συνοδεύεται πολλές φορές και από ανομοιόμορφη κατανομή στο χρόνο! Η ανομοιόμορφη κατανομή στο χρόνο οφείλεται στη μετανάστευση των ειδών από (immigration) και προς (emigration) την κοινότητα, φύτρωση σπόρων, εκριζώσεις, ειδογένεση (speciation) λόγω υβριδισμού ή πολυπλοειδίας, και εξαφάνιση. Σπίνοι (κυρίως Geospiza spp., κ.ά.): Από 1-7 τρέφονται στο έδαφος (ή πιο σπάνια σε μικρούς θάμνους), από 8-12 σε δέντρα. Eιδογένεση στην Anemone spp. Με διπλασιασμό του χρωμοσωμικού της αριθμού.

34 Εργαστήριο Λιβαδοπονίας Τμήμα Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. ΤΕΙ Λάρισας Μάθημα 4. Βιοποικιλότητα: Μέτρηση και Παρακολούθησή της Μιχάλης Βραχνάκης Επίκουρος καθηγητής

35 Παρακολούθηση (Monitoring) της Βιοποικιλότητας Χρησιμότητα: 1. Αποτελεσματικό διαχειριστικό εργαλείο σε θέματα διατήρησης και προαγωγής της βιοποικιλότητας που μετρά την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας και διατήρησης 2. Αποτελεσματικό εργαλείο διάγνωσης βιολογικών, χρονικών και χωρικών, τάσεων σε σχέση με τις συνέπειες από τις φυσικές και τις ανθρωπογενείς διαταραχές στο φυσικό περιβάλλον 3. Αποτελεσματικό εργαλείο υποστήριξης πολιτικών και λήψης αποφάσεων που σχετίζονται με την προστασία και προαγωγή της βιοποικιλότητας

36 Παρακολούθηση (Monitoring) της Βιοποικιλότητας Επιδιώξεις: 1. Η απογραφή των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους που είναι παρόντα σε μία περιοχή και η διαπίστωση αμοιβαίων σχέσεων 2. Διάκριση των φυσικών και μη-φυσικών διακυμάνσεων των συστατικών της βιοποικιλότητας 3. Προσδιορισμός των σχέσεων αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ των εξωτερικών επιδράσεων και των αλλαγών στις βιοκοινότητες Ουκρανία

37 Μελέτη περίπτωσης: Ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Φορέας Υλοποίησης: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Επιτροπή Ερευνών Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας Επιστημονικός Υπεύθυνος: Βασίλειος Π. Παπαναστάσης Το έργο χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων και συγκεκριμένα από το ΕΤΕΡΠΣ στο πλαίσιο του προγράμματος «Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη» Έναρξη: Φεβρουάριος 2003 Διάρκεια: 1 έτος Προϋπολογισμός: 7000

38 Τα ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου ΑΒΙΟΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ υψομετρικό εύρος μ. φλύσχης, σχιστόλιθοι, ασβεστόλιθοι και μάργες δροσερό καλοκαίρι, δριμύ και μακρύ χειμώνα (7-9 μήνες) με έντονες χιονοπτώσεις και ύψος κατακρημνισμάτων από χιλ. Κύριες χρήσεις γης στην ευρύτερη περιοχή Γράμμου Δασοπονία και η Κτηνοτροφία

39 Τα ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου Αξίες Βιοποικιλότητας 30 περίπου τύποι οικοτόπων (3 είναι προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) 490 περίπου φυτικά είδη (60 ανήκουν σε κάποιο καθεστώς προστασίας, είναι ενδημικά ή σπάνια) 15 είδη ψαριών 29 είδη αμφιβίων και ερπετών (εκ των οποίων 20 περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ) 25 είδη θηλαστικών (εκ των οποίων 9 αποτελούν είδη που απαιτούν ειδικά μέτρα διατήρησης σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) μεγάλος αριθμός ειδών λεπιδόπτερων

40 Τα ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Περιοχή Natura 2000 Κορυφές Όρους Γράμμος (GR ) Ηα SPA SCI Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΙΒΑ 049) Μνημείο της Φύσης (Το μικτό δάσος του Γράμμου ΜΦ 51) Προτεινόμενη Περιοχή Προστασίας (Όρος Γράμμος ΠΠ 1302)

41 Τα ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου Απειλές στις λιβαδικές εκτάσεις 1. Άνιση κατανομή στο χώρο του κτηνοτροφικού κεφαλαίου Συνέπειες: α) επιβάρυνση του λιβαδικού οικότοπου προτεραιότητας Χλοώδεις διαπλάσεις με Nardus ποικίλων ειδών, σε πυριτιούχα υποστρώματα των ορεινών ζωνών (και υποορεινών ζωνών της ηπειρωτικής Ευρώπης) κωδ που παρουσιάζει πολύ χαμηλή αντιπροσωπευτικότητα (C), και β) μείωση της χλωριδικής ποικιλότητας, αλλά και των πληθυσμών των δύο φυτικών ειδών που περιλαμβάνονται στο Red Data Book (Thesium vlachorum Alden και Valeriana crinii Orph. ex Boiss. ssp. epirotica (Phitos) Franzen) 2. Πληθυσμιακή μείωση αγρίων οπληφόρων ζώων (αγριόγιδο Rupicapra rupicapra ssp. balcanica) λόγω λαθροθήρας Συνέπειες: αύξηση κάλυψης θάμνων που οδηγεί σε α) μειωμένη χλωριδική ποικιλότητα και β) υποβάθμιση των λιβαδικών οικοτόπων προτεραιότητας Χλοώδεις διαπλάσεις με Nardus ποικίλων ειδών, σε πυριτιούχα υποστρώματα των ορεινών ζωνών (και υποορεινών ζωνών της ηπειρωτικής Ευρώπης) κωδ Αλπικοί ασβεστόφιλοι λειμώνες κωδ. 6170

42 Τα ψευδαλπικά λιβάδια του Γράμμου Παπαναστάσης Β., Ι. Ισπικούδης, Μ. Βραχνάκης, Κ. Ιώβη, Γ. Τσουγκράκης και Δ. Μπούσμπουρας Ειδική Λιβαδοπονική Μελέτη Αλπικών Λιβαδιών Γράμμου. Πρόγραμμα Εφαρμογή Διαχειριστικών Σχεδίων στις Περιοχές Γράμμου και Ροδόπης. Life 99NAT/GR/ σελ. 79 (+Παραρτήματα). Λ.Μ.1 α) σπορά επιθυμητών και αυτοφυών λιβαδικών ειδών (π.χ. Lotus corniculatus, Dactylis glomerata cv. Chrysopigi, κ.λπ.) σε μία έκταση 300 περίπου στρεμμάτων σε υπόστρωμα στάχτης. Ευρυσπορά - πυκνότητα 2 χλγ/στρ. Λ.Μ.4 α) σπορά ποωδών φυτών σε έκταση 200 στρ., β) εκμετάλλευση της Β.Υ. των θάμνων με τη λήψη μέτρων ευνόησης ειδών άγριων οπληφόρων, και γ) μεταφορά 1220 προβάτων στη ΛΜ 9. Λ.Μ.9 α) μεταφορά 1220 προβάτων από τη ΛΜ 4 (έλλειμμα 2000 περίπου προβάτων), και κυρίως β) μέτρα ασφάλειας των βοσκών

43 Προβληματισμοί 1. Χλωριδική Ποικιλότητα: Σημειακή ή συνολική? Σημειακή: Πληθυσμιακή μελέτη Συνολική: Ποσοτικοποίηση της ποικιλότητας και των συστατικών της 2. Χλωριδική Ποικιλότητα: Μόνο ο αριθμός ειδών? Κοινότητα Α Κοινότητα Α: n A =3 Ν A =9 3:3:3 + + Κοινότητα B Κοινότητα B: n B =3 Ν B =9 8:2:1 (i) Αριθμός ατόμων (ii) Τρόπος κατανομής των ατόμων σε κάθε είδος (ομοιμορφφία κατανομής) (iii) Χωροδιάταξη (iv) Συμπεριφορά στο χρόνο (v) Λειτουργικότητα (functional diversity)

44 Προτεινόμενοι δείκτες για παρακολούθηση της χλωριδικής ποικιλότητας A. Ποσοτική έκφραση συνολικής ποικιλότητας H - Sobs i 1 p log e pi Δείκτης των Shannon-Wiener C S OBS i p i 2 2 N i N i 1 pi N N 1 Δείκτης του Simpson T T D ( S 1) ln N McI N U N N U 2 n i Δείκτης του Margalef Δείκτης του McIntosh

45 Προτεινόμενοι δείκτες για παρακολούθηση της χλωριδικής ποικιλότητας B. Αριθμός ειδών S obs Καταγραφόμενος αριθμός ειδών n 1 Smax Sobs k n 1 ης τάξεως jackknife εκτιμητής Γ. Δείκτης ισοδυναμίας Δ. Δείκτης κυριαρχίας E H H max H lns d N max N T Δείκτης ισοδυναμίας των Shannon-Wiener Δείκτης κυριαρχίας των Berger- Parker

46 Προτεινόμενοι δείκτες για παρακολούθηση της χλωριδικής ποικιλότητας Ε. Test ετερογένειας S total S Stotal ( 1 ) i 1 n Test κατά Coleman ΣΤ. Κατάταξη φυτοκοινοτήτων H log s e p i i 1 1 Κατάταξη κατά Renyi

47 Εφαρμογή για Monitoring (Visual Basic + Access Microsoft) Μ. Βραχνάκης και Θ. Παρτόζης (2004)

48 Εφαρμογή για Monitoring (Visual Basic + Access Microsoft)

56 Που Πως Πότε - Ποιοι