ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ"

Δαίδαλος Λαμπρόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ἐπειδὴ δὲ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας πρῶτον μὲν διὰ τὴν τοῦ θεοῦ συγγένειαν ζῴων μόνον θεοὺς ἐνόμισεν καὶ ἐπεχείρει βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα θεῶν ἔπειτα φωνὴν καὶ ὀνόματα ταχὺ διηρθρώσατο τῇ τέχνῃ καὶ οἰκήσεις καὶ ἐσθῆτας καὶ ὑποδέσεις καὶ στρωμνὰς καὶ τὰς ἐκ γῆς τροφὰς ηὕρετο. Oὕτω δὴ παρεσκευασμένοι κατ ἀρχὰς ἄνθρωποι ᾤκουν σποράδην πόλεις δὲ οὐκ ἦσαν ἀπώλλυντο οὖν ὑπὸ τῶν θηρίων διὰ τὸ πανταχῇ αὐτῶν ἀσθενέστεροι εἶναι καὶ ἡ δημιουργικὴ τέχνη αὐτοῖς πρὸς μὲν τροφὴν ἱκανὴ βοηθὸς ἦν πρὸς δὲ τὸν τῶν θηρίων πόλεμον ἐνδεής - πολιτικὴν γὰρ τέχνην οὔπω εἶχον ἧς μέρος πολεμική - ἐζήτουν δὴ ἁθροίζεσθαι καὶ σῴζεσθαι κτίζοντες πόλεις ὅτ οὖν ἁθροισθεῖεν ἠδίκουν ἀλλήλους ἅτε οὐκ ἔχοντες τὴν πολιτικὴν τέχνην ὥστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο. Ζεὺς οὖν δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν μὴ ἀπόλοιτο πᾶν Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καὶ δίκην ἵν εἶεν πόλεων κόσμοι τε καὶ δεσμοὶ φιλίας συναγωγοί. Ἐρωτᾷ οὖν Ἑρμῆς Δία τίνα οὖν τρόπον δοίη δίκην καὶ αἰδῶ ἀνθρώποις Πότερον ὡς αἱ τέχναι νενέμηνται οὕτω καὶ ταύτας νείμω; Νενέμηνται δὲ ὧδε εἷς ἔχων ἰατρικὴν πολλοῖς ἱκανὸς ἰδιώταις καὶ οἱ ἄλλοι δημιουργοί καὶ δίκην δὴ καὶ αἰδῶ οὕτω θῶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἢ ἐπὶ πάντας νείμω; Ἐπὶ πάντας ἔφη ὁ Ζεύς καὶ πάντες μετεχόντων οὐ γὰρ ἂν γένοιντο πόλεις εἰ ὀλίγοι αὐτῶν μετέχοιεν ὥσπερ ἄλλων τεχνῶν καὶ νόμον γε θὲς παρ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να μεταφραστεί το απόσπασμα: Oὕτω δὴ παρεσκευασμένοι οὕτω καὶ ταύτας νείμω; 2. ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας: Να εξηγήσετε τη φράση και να επισημάνετε ποιες συνέπειες είχε για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. 3. Ἐπὶ πάντας ἔφη ὁ Ζεύς καὶ πάντες μετεχόντων: Ποια σημασία έχει η φράση για τη συνολική επιχειρηματολογία του Πρωταγόρα; Να εξηγήσετε τον ρόλο που παίζει στην απάντηση του σοφιστή. 4. Να αναδείξετε το επιχείρημα που προβάλλει ο Σωκράτης στο παρακάτω απόσπασμα, να εξηγήσετε πού αποσκοπεί και να κρίνετε την πειστικότητά του: «Αυτή τη στάση φυσικά δεν την έχει μόνο η συνέλευση της πόλης μας, αλλά και στο ιδιωτικό επίπεδο [βλέπουμε ότι] οι πιο σοφοί και οι άριστοι των πολιτών μας δεν μπορούν να μεταβιβάσουν αυτή την αρετή που έχουν οι ίδιοι σε άλλους. Ο Περικλής, ας πούμε, ο πατέρας των νεαρών από 'δώ, τους μόρφωσε καλά στα θέματα που εξαρτώνται από τους δασκάλους. Αλλά στα θέματα στα οποία ο ίδιος είναι σοφός, ούτε αυτός τους εκπαιδεύει ούτε σε άλλους έδωσε τους γιους του να τους εκπαιδεύσουν. Κι αυτοί, τριγυρίζουν και βόσκουν, σαν ζώα λυμένα, όπου τύχει να συναντήσουν από μόνοι τους την αρετή. Κι αν θέλεις, δες και τον Κλεινία, τον μικρό αδελφό του Αλκιβιάδη από 'δώ. Αυτόν τον είχε στην κηδεμονία του ο Περικλής και, φοβούμενος μήπως τον χαλάσει ο Αλκιβιάδης, τον πήρε από αυτόν και ανέθεσε στον Αρίφρονα να τον μορφώσει. Και πριν κλείσουν έξι μήνες, ο Αρίφρονας του τον έδωσε πίσω, μην ξέροντας τι να κάνει μαζί του. Και άλλους πάμπολλους έχω να σου απαριθμήσω, οι οποίοι, ενώ ήταν οι ίδιοι αγαθοί, δεν μπόρεσαν ποτέ τους να βελτιώσουν κανέναν ούτε από τους συγγενείς τους ούτε από τους ξένους. Εγώ λοιπόν, Πρωταγόρα, έχοντας υπόψη μου αυτά τα γεγονότα, δε θεωρώ πως η αρετή είναι διδακτή. Επειδή όμως σε α- κούω να το υποστηρίζεις εσύ, κάμπτομαι και πιστεύω πως κάτι θα εννοείς, αφού θεωρώ πως έχεις μεγάλη πείρα σε πολλά ζητήματα, και πολλά έχεις μάθεις και πολλά επίσης έχεις ανακαλύψει μόνος σου. Αν λοιπόν μπορείς να μας αναλύσεις με τρόπο εναργέστερο γιατί η αρετή είναι διδακτή, μη μας αρνηθείς και κάνε το». 5. Να δώσετε σύντομους και περιεκτικούς ορισμούς για τους όρους: «μαιευτική», «επαγωγική μέθοδος», «ηθική».

ὀνόματα ταχὺ διηρθρώσατο τῇ τέχνῃ καὶ οἰκήσεις καὶ ἐσθῆτας καὶ ὑποδέσεις καὶ στρωμνὰς καὶ τὰς ἐκ γῆς τροφὰς ηὕρετο.

2 6. Να αναζητήσετε στο κείμενο μία ομόρριζη λέξεις για καθεμία από αυτές που σας δίνονται. Η ορθογραφία των λέξεων βαθμολογείται! μέθεξη άγημα χειράμαξα ψείρα σχέδιο εργομέτρηση άφιξη τόκος πανώλη αθετώ Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Καὶ μηδεὶς ὑμῶν εἰς τοῦτ ἀποβλέψας, ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν. Οὐ γὰρ δίκαιον ἐλάττους ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν ἀδόξων ἢ τῶν διωνομασμένων, οὐδὲ χείρους ἡγεῖσθαι τοῦς πενομένους ἢ τοὺς πολλὰ κεκτημένους. Ὑμᾶς γὰρ ἂν αὐτοὺς ἀτιμάζοιτε εἰ τοιαῦτα γιγνώσκοιτε περὶ τῶν πολλῶν. Ἔτι δὲ καὶ πάντων ἂν εἴη δεινότατον, εἰ δημοκρατουμένης τῆς πόλεως μὴ τῶν αὐτῶν ἅπαντες τυγχάνοιμεν, ἀλλὰ τῶν μὲν 5 ἀρχῶν μετέχειν ἀξιοῖμεν, τῶν δ ἐν τοῖς νόμοις δικαίων ἀποστεροῖμεν ἡμᾶς αὐτούς, καὶ μαχόμενοι ἐθέλοιμεν ἀποθνῄσκειν ὑπὲρ τῆς πολιτείας, ἐν δὲ τῇ ψήφῳ πλέον νέμοιμεν τοῖς τὰς οὐσίας ἔχουσιν. Βοηθητικό λεξιλόγιο: οἱ διωνομασμένοι: οι επιφανείς πολίτες. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να μεταφραστεί το απόσπασμα. 2α. Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί με τους ζητούμενους τύπους των ρημάτων: εἰμί (1) ἀξιούτω (1) γιγνώσκοιτε (4) μετέχειν (6) γ πληθ. υποτ. αορ. β εν. προστ. αορ. β πληθ. οριστ. ενεστ. β εν. υποτ. ενεστ. β εν. υποτ. αορ. β εν. προστ. αορ. β εν. προστ. αορ. γ πληθ. ευκτ. αορ. Μονάδες 20 2β. Να αντικαταστήσετε κατά βαθμό τις λέξεις που σας δίνονται: πένης, ἐλάττους, χείρους, πολλά, πλέον. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός

Οὐ γὰρ δίκαιον ἐλάττους ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν ἀδόξων ἢ τῶν διωνομασμένων, οὐδὲ χείρους ἡγεῖσθαι τοῦς πενομένους ἢ τοὺς πολλὰ κεκτημένους.

3 3α. Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι ακόλουθες λέξεις του κειμένου: πένης (1) τοῦ πλήθους (1) τοῦ τιμήματος (1-2) ἐλάττους (2) ἢ τῶν διωνομασμένων (2-3) πολλά (3) δημοκρατουμένης (5) τῶν αὐτῶν (5) ἡμᾶς αὐτούς (6) τοῖς ἔχουσιν (7-8) 3β. «Καὶ μηδεὶς ὑμῶν εἰς τοῦτ ἀποβλέψας, ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν»: Να εξαρτηθεί το απόσπασμα από τη φράση: Ὁ λέγων τοῖς δικασταῖς παρεκελεύετο. Επιμέλεια: Βασ. Π. Χαραλαμπάκος

5 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Κείμενο [Καὶ μηδεὶς ὑμῶν εἰς τοῦτ ἀποβλέψας, (ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς), ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν]. [Οὐ γὰρ δίκαιον ἐλάττους ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν ἀδόξων ἢ τῶν διωνομασμένων, οὐδὲ χείρους ἡγεῖσθαι τοῦς πενομένους ἢ τοὺς πολλὰ κεκτημένους]. [Ὑμᾶς γὰρ ἂν αὐτοὺς ἀτιμάζοιτε] (εἰ τοιαῦτα γιγνώσκοιτε περὶ τῶν πολλῶν). [Ἔτι δὲ καὶ πάντων ἂν εἴη δεινότατον,] (εἰ δημοκρατουμένης τῆς πόλεως μὴ τῶν αὐτῶν ἅπαντες τυγχάνοιμεν), ἀλλὰ (τῶν μὲν ἀρχῶν μετέχειν ἀξιοῖμεν), (τῶν δ ἐν τοῖς νόμοις δικαίων ἀποστεροῖμεν ἡμᾶς αὐτούς), καὶ (μαχόμενοι ἐθέλοιμεν ἀποθνῄσκειν ὑπὲρ τῆς πολιτείας), (ἐν δὲ τῇ ψήφῳ πλέον νέμοιμεν τοῖς τὰς οὐσίας ἔχουσιν). Μετάφραση Και κανείς από εσάς, αφού κοιτάξει αυτό, ότι δηλαδή είμαι φτωχός και ένας από το (ανώνυμο) πλήθος, ας μη θεωρήσει σωστό να μου στερήσει το πρόστιμο (που θα επιβληθεί στον υπόδικο). Γιατί δεν είναι δίκαιο να επιβάλλετε ελαφρύτερες ποινές στους αφανείς απ ό,τι στους επώνυμους ούτε να θεωρείτε κατώτερους τους φτωχούς απ ό,τι τους πλούσιους. Διότι θα περιφρονούσατε τους εαυτούς σας, εάν παίρνατε τέτοιες αποφάσεις για τους πολλούς. Και επιπλέον θα ήταν το φοβερότερο από όλα, εάν, ενώ η πόλη έχει δημοκρατικό καθεστώς, δεν είχαμε όλοι τα ίδια δικαιώματα, αλλά θεωρούσαμε σωστό να συμμετέχουμε στα αξιώματα και, από την άλλη, αποστερούσαμε τους εαυτούς μας από τις δίκαιες προβλέψεις των νόμων και, από τη μια, δεχόμασταν με προθυμία να χάσουμε τη ζωή μας στη μάχη υπερασπιζόμενοι το πολίτευμα, αλλά στην ψηφοφορία δίναμε μεγαλύτερα δικαιώματα σε όσους έχουν περιουσία. Ασκήσεις 2α. Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί με τους ζητούμενους τύπους των ρημάτων: εἰμί (1) ἀξιούτω (1) γιγνώσκοιτε (4) μετέχειν (6) γ πληθ. υποτ. αορ. γένωνται β εν. προστ. αορ. γενοῦ β πληθ. οριστ. ενεστ. ἀξιοῦτε β εν. υποτ. ενεστ. ἀξιοῖς β εν. υποτ. αορ. γνῶτε β εν. προστ. αορ. γνῶθι β εν. προστ. αορ. μετάσχες γ πληθ. ευκτ. αορ. μετάσχοιεν 2β. Να αντικαταστήσετε κατά βαθμό τις λέξεις που σας δίνονται: πένης, ἐλάττους, χείρους, πολλά, πλέον. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός πένης πενέστερος πενέστατος ὀλίγας/μικράς ἐλάττους ἐλαχίστας κακούς χείρονας/χείρους χειρίστους πολλά πλείονα/πλείω πλεῖστα πολύ πλέον πλεῖστον/πλεῖστα 3α. Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι ακόλουθες λέξεις του κειμένου: πένης (1) κατηγορούμενο στο ἐγὼ μέσω του εἰμί τοῦ πλήθους (1) γενική διαιρετική στο εἷς τοῦ τιμήματος (1-2) αντικείμενο του ἀφαιρεῖν ἐλάττους (2) κατηγορούμενο στο τὰς τιμωρίας μέσω του ποιεῖσθαι ἢ τῶν διωνομασμένων (2-3) β όρος σύγκρισης στο τῶν ἀδόξων μέσω του ἐλάττους πολλά (3) σύστοιχο αντικείμενο στο τοὺς κεκτημένους δημοκρατουμένης (5) επιρρηματική χρονική ή εναντιωματική μετοχή, με υποκείμενο τῆς πόλεως (γενική απόλυτη) τῶν αὐτῶν (5) αντικείμενο του τυγχάνοιμεν

[Ὑμᾶς γὰρ ἂν αὐτοὺς ἀτιμάζοιτε] (εἰ τοιαῦτα γιγνώσκοιτε περὶ τῶν πολλῶν).

6 ἡμᾶς αὐτούς (6) τοῖς ἔχουσιν (7-8) άμεσο αντικείμενο του ἀποστεροῖμεν επιθετική μετοχή, με υποκείμενο το άρθρο της, ως έμμεσο αντικείμενο στο νέμοιμεν 3β. «Καὶ μηδεὶς ὑμῶν εἰς τοῦτ ἀποβλέψας, ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν»: Να εξαρτηθεί από τη φράση Ὁ λέγων τοῖς δικασταῖς παρεκελεύετο. Ὁ λέγων τοῖς δικασταῖς παρεκελεύετο μηδένα αὐτῶν ἀποβλέψαντα, ὅτι πένης εἴη ἀξιοῦν

«Καὶ μηδεὶς ὑμῶν εἰς τοῦτ ἀποβλέψας, ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος

Σχετικά έγγραφα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΡΧΗ 1 ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Πλάτων, «Πρωταγόρας» Κείμενο «Ἐπειδὴ δὲ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας,