Κ *ΜΑΘ. ww.hunters.gr, hunters.gr

Transcript

1 Κ *ΜΑΘ

2 Κ *ΜΑΘ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ΕΔΡΑ: ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ , , FAX ww.hunters.gr, hunters@ hunters.gr

3 Κυνηγετικό Εγχειρίδιο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2006

4 Η πλήρης αναφορά στην έκδοση αυτή έχει ως εξής: Περικλής Μπίρτσας, Γεώργιος Δέλλιος, ΧρήστοςΣώκος και Κυριάκος Σκορδάς (Συντονιστές έκδοσης). «Κυνηγετικό εγχειρίδιο 2006». Έκδοση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας & Θράκης. 2006, Θεσσαλονίκη. 320 σελ. Copyright 2006, Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας - Θράκης ISBN: Η έκδοση αυτή τυπώθηκε σε αντίτυπα Σελιδοποίηση, Μοντάζ, Εκτύπωση: ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ, I. Αντωνιάδης - Θ. Ψαρράς Ο.Ε. Ν. Ραιδεστός-Τηλ Δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε αντιγραφή ή αναδημοσίευση του συνόλου ή τμήματος του παρόντος έργου χωρίς την έγγραφη άδεια της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης.

5 Πρόλογος Η έκδοση ενός εγχειριδίου βασικών γνώσεων, απαραίτητων για τον κυνηγό, αποφασίσθηκε από την Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μελών της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης το Δεκέμβρη του 2005, με στόχο τη δωρεάν διανομή του στους κυνηγούς της περιφέρειάς της κατά την επικείμενη ανανέωση των αδειών Θήρας τον Αύγουστο του Μέσα στα στενά αυτά χρονικά περιθώρια το Διοικητικό Συμβούλιο και οι συνεργάτες της Ομοσπονδίας προσπάθησαν να συντονίσουν και να εναρμονίσουν το συγγραφικό έργο μιας μεγάλης ομάδας πρόθυμα και αφιλοκερδώς προσφερθέντων προσώπων, εξειδικευμένων στον τομέα του ο καθένας, επιστημονικά ή/και πρακτικά. Παρά το γεγονός ότι επιδιώχθηκε η όσο το δυνατό πληρέστερη κάλυψη της σχετικής ύλης, η πρώτη αυτή προσπάθειά μας δεν στερείται οπωσδήποτε ελλείψεων, παραλείψεων, κάποιας ανομοιογένειας μεταξύ των επιμέρους κεφαλαίων καθώς, ενδεχομένως, και σφαλμάτων. Στηριζόμαστε στις προσδοκώμενες υποδείξεις, παρατηρήσεις και συμβολές κάθε μελλοντικού αναγνώστη του έργου, έτσι ώστε στις αμέσως επόμενες εκδόσεις του το έργο αυτό να συμπληρωθεί και να βελτιωθεί, καθιστάμενο έτσι ισάξιο προς αντίστοιχες εκδόσεις ομολόγων κυνηγετικών οργανώσεων άλλων χωρών. Παράλληλα από τη θέση αυτή πρέπει να τονιστεί ότι το ανά χείρας έργο δεν έχει καμία ανταγωνιστική φιλοδοξία απέναντι στις εκδόσεις του περιοδικού κυνηγετικού τύπου, που εμφανίζουν πολύ εντονότερο το στοιχείο της ποικιλίας ύλης και της επικαιρότητας και είναι, ως εκ τούτου, αναντικατάστατης αξίας και απολύτως αναγκαίες για την ενημέρωση του Έλληνα κυνηγού. Ιδιαίτερες ευχαριστίες για τις περιεκτικές συμβολές τους εκφράζονται στην Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας και στους κ.κ. Αλέξανδρο Γκάσιο, Θεοφάνη Καραμπατζάκη, Κωνσταντίνο Καψάλη, Αθανάσιο Κυριτσάκα, Χαράλαμπο Μπιλλίνη, Περικλή Μπίρτσα, Ευστράτιο Νικολαϊδη, Γιάννη Νικολακόπουλο, Μαρία Παναγιωτοπούλου, Νικόλαο Παραγιό, Πέτρο Πλατή, Κυριάκο Σκορδά, Δημήτρη Συρρή, Χρήστο Σώκο, Σμαρώ Σωτηράκη και Γιάννη Τσουγκράκη. Τον γενικό συντονισμό και την ευθύνη της επιμέλειας της έκδοσης είχαν, προσβλέποντας στην επιεική κρίση του αναγνώστη, οι Περικλής Μπίρτσας, Γιώργος Δέλλιος, Χρήστος Σώκος και Κυριάκος Σκορδάς. Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 2006 Γιώργος Δέλλιος Πρόεδρος Δ. Σ. Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας & Θράκης

6

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Αποστολή και έργο των Κυνηγετικών Οργανώσεων Γενικά Η δράση των Κυνηγετικών Συλλόγων Το έργο των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών ρόλος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΚΣΕ) Πρόγραμμα προσδιορισμού της φαινολογίας της μετανάστευσης των θηρεύσιμων πτηνών στην Ελλάδα Πρόγραμμα καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης (ΑΡΤΕΜΙΣ) Πρόγραμμα προσδιορισμού της σχετικής αφθονίας των θηραματικών ειδών στην Ελλάδα μέσω της κυνηγετικής δραστηριότητας (ΑΡΤΕΜΙΣ II) Τι είναι το Αρτεμις II; Πως γίνεται η συλλογή των στοιχείων; Πως γίνεται η επεξεργασία των στοιχείων; Αποτελέσματα Οφέλη Πρόγραμμα βελτίωσης ενδιαιτημάτων και ενίσχυσης του επιδημητικού θηράματος Η ιστορία των πρώτων Κυνηγετικών Οργανώσεων στη Βόρεια Ελλάδα Η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ) Τι είναι η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης Πως είναι οργανωμένη η ΚΟΜΑΘ Ποιες είναι οι κύριες δράσεις της ΚΟΜΑΘ Κοινωνική δράση Επικοινωνιακή δράση Επιστημονική δράση Υποστηρικτική και λοιπή φιλοθηραματική δράση Συμμετοχή στην υλοποίηση προγραμμάτων της ΚΣΕ Που πάνε τα χρήματα των κυνηγών; Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για τις Κυνηγετικές Οργανώσεις; Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για το Κράτος; Κυνηγετική φιλοσοφία και ηθική Εισαγωγή Το κυνήγι ως δραστηριότητα του ανθρώπου Κατανοώντας την ελληνική κυνηγετική φιλοσοφία και παράδοση «Μόλυνση» της κυνηγετικής φιλοσοφίας Κυνηγετική ηθική Ανάλυση του νομοθετικού πλαισίου για το κυνήγι Το κυνηγετικό όπλο Ο κυνηγετικός σκύλος Η άδεια Θήρας (κυνηγίου) Αστυνόμευση του κυνηγίου 53

8 4.5. Ποινές Παραγραφή των αδικημάτων Θήρας Δικαστήρια Γενικές απαγορεύσεις Θήρας Ειδικές απαγορεύσεις για τη Θήρα τριχωτών Ειδικές απαγορεύσεις για τη Θήρα πτερωτών Στοιχεία βιολογίας και χαρακτηριστικά θηλαστικών Τάξη: Lagomorpha Οικογένεια: Leporidae Λαγός - Lepus europaeus Αγριοκούνελο - Oryctolagus cuniculus Τάξη: Ardiodactyla Οικογένεια: Suidae Αγριόχοιρος -Susscrofa Οικογένεια: Cervidae Ζαρκάδι - Capreolus capreolus Οικογένεια: Bovidae Αγριόγιδο - Rupicapra rupicapra Τάξη: Carnivora Οικογένεια: Canidae Αλεπού- Vulpesvulpes Ο λύκος (Conis Lupus) και η σχέση του με τα άγρια οπληφόρα και τα κτηνοτροφικά ζώα Οικογένεια: Felidae Αγριόγατα - Felis silvestris Ι. Λύγκας- Lynx lynx Στοιχεία βιολογίας και χαρακτηριστικά πτηνών Τάξη: Anseriformes Οικογένεια: Anatidae Σταχτόχηνα- Anseranser Ασπρομέτωπη - Anser albifrons Καταστροφές από χήνες σε καλλιέργειες και αίτια πρόκλησής τους Βαρβάρα - Tadorna tadorna Σφυριχτάρι - Anas penelope Κιρκίρι-/Anos crecca Πρασινοκέφαλη - Anas plathyrhynchos Ψαλίδα- Anas acuta Σαρσέλα - Anas querquedula Χουλιαρόπαπια ή κουτάλάς -Anas clypeata Κυνηγόπαπια, Γκισάρι - Aythya ferina Τσικνόπαπια - Aythya fuligula Τάξη: Galliformes (Ορνιθόμορφα) Οικογένεια: Phasianidae (Σκαλιστικά) Νησιώτικη πέρδικα - Alectoris chukar Πετροπέρδικα - Alectoris graeca Πεδινή πέρδικα - Perdixperdix Ορτύκι - Coturnix coturnix 88 I R

9 Φασιανός - Phasianus colchicus Τάξη: Gruiformes Οικογένεια: Rallidae Νεροπουλάδα - Gallinula chloropous Φαλαρίδα - Fulica atra Τάξη: Charadriiformes (Χαραδριόμορφα) Οικογένεια: Charadriidae Καλημάνα - Vanellus vanellus Οικογένεια: Scolopacidae Κουφομπεκάτσινο - Lymnocryptes minimus Μπεκατσίνι - Gallinago gallinago Μπεκάτσα - Scolopax rusticola Τάξη: Columbiformes Οικογένεια: Columbidae Αγριοπερίστερο - Columba livia Φάσσα - Columbapalum bus Δεκαοχτούρα - Streptopelia decaocto Τρυγόνι - Streptopelia turtur Τάξη: Passeriformes Οικογένεια: Alaudidae Κατσουλιέρης - Galerida cristata Σταρήθρα - Alauda arvensis Οικογένεια: Turdidae Κότσυφας - Turdus merula Κεδρότσιχλα - Turdus pilaris Κελαηδότσιχλα - Turdus philomelos Κοκκινότσιχλα - Turdus iliacus Τσαρτσάρα - Turdus viscivorus Οικογένεια: Corvidae Κίσσα - Garrulus glandarius Καρακάξα - Pica pica Σταχτοκουρούνα - Corvus corone cornix Κοράκι - Corvus corax Οικογένεια: Sturnidae Ψαρόνι - Sturnus vulagaris Οικογένεια: Passeridae Σπουργίτης - Passer domesticus Χωραφοσπουργίτης - Passer hisopaniolensis Δεντροσπουργίτης - Passer montanus Η ειδική περίπτωση της νανόχηνας [Anser erythropus) Οικολογία θηραμάτων Εισαγωγή Τα οικοσυστήματα και τα θηράματα που υποστηρίζουν Η έννοια του οικοσυστήματος και του ενδιαιτήματος Η σημασία του ενδιαιτήματος Τροφή Κάλυψη Νερό Χώρος 118 q

10 Κατανομή Τα οικοσυστήματα - κυνηγότοποι της Ελλάδας Λιβάδια και Θαμνολίβαδα Δάση πλατυφύλλων Δάση κωνοφόρων Υγρότοποι και παράκτια οικοσυστήματα Γεωργικές καλλιέργειες Η οικολογική αξία της Ελληνικής φύσης Η μετανάστευση των θηραμάτων Επίδραση του καιρού στην έναρξη της μετανάστευσης Επίδραση του καιρού στη μεταναστευτική πορεία Δακτυλίωση Περιοριστικοί παράγοντες για τον πληθυσμό των θηραμάτων Γενικά Αβιοτικοί περιοριστικοί παράγοντες Βιοτικοί περιοριστικοί παράγοντες Βλάστηση Αρπαγές Ασθένειες - παράσιτα Γενετική υποβάθμιση Ανθρωπογενείς περιοριστικοί παράγοντες Γεωργικά φάρμακα Βόσκηση αγροτικών ζώων Δασοπονία Το κυνήγι ως περιοριστικός παράγοντας Βιολογικό πλεόνασμα Επίδραση του μεγέθους της κυνηγετικής κάρπωσης Διαχείριση του κυνηγίου Γενικά Σκοποί της διαχείρισης του κυνηγίου Διαχειριστικά μέτρα για το κυνήγι Κυνηγετική και περιβαλλοντική εκπαίδευση Θηροφύλαξη Απογραφή υφιστάμενης κατάστασης Βελτίωση του ενδιαιτήματος Διαχείριση της βλάστησης και των χρήσεων γης Προσφορά τροφής Προσφορά νερού Διαχείριση της αρπακτικότητας Περιορισμός των επιπτώσεων των παρασίτων και ασθενειών Αντιμετώπιση της γενετικής υποβάθμισης Εκτροφή και απελευθέρωση θηραμάτων Τεχνικές εκτροφής των περδίκων και φασιανών Απελευθέρωση θηραμάτων Διαχείριση της κυνηγετικής κάρπωσης Κατανομή της κάρπωσης Αειφορία της κάρπωσης Διασφάλιση της ποιότητας του κυνηγίου Επιλογή και εφαρμογή των κυνηγετικών κανονισμών 144 I 1Π

11 Χρονικοί κανονισμοί κυνηγίου 144 Χωρικοί περιορισμοί κυνηγίου 144 Όριο κάρπωσης 145 Κυνηγετικός εξοπλισμός Οργάνωση και ανάπτυξη του κυνηγίου Η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα Η ανάγκη νέων δράσεων για το κυνήγι Συστήματα Θήρας Κατοχύρωση των κυνηγοτόπων Ιδιωτικές εκτάσεις Δημόσιες εκτάσεις Η διαχείριση της Θήρας του αγριόχοιρου Διαχείριση μέσω της κάρπωσης Διευρυμένη διαχείριση Γνώση της κατάστασης του πληθυσμού Κανονισμοί στην άσκηση του κυνηγίου Βελτίωση του ενδιαιτήματος Λήψη μέτρων προστασίας του πληθυσμού από ανθρωπογενείς αιτίες Λήψη μέτρων για τις ζημιές που προκαλεί ο πληθυσμός στις ανθρώπινες δραστηριότητες Ανάλυση κόστους - οφέλους υβριδισμός του αγριόχοιρου και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί Ποιά είναι, πρακτικά, τα προβλήματα της γενετικής μόλυνσης του αγριόχοιρου; Με ποιόν τρόπο γίνεται ο υβριδισμός του αγριόχοιρου Γιατί γίνονται όλα αυτά; Και τι πρέπει να γίνει; Βελτίωση ενδιαιτημάτων Ότι πρέπει να γνωρίζετε για τον κυνηγετικό σκύλο Το κυνοστάσιο Η επιλογή κυνηγετικού σκύλου Αρσενικό ή θηλυκό; Με «χαρτιά» ή χωρίς «χαρτιά»; Η σημασία της μορφολογίας Λεπτομέρειες της επιλογής Εκτροφή κυνηγετικών σκύλων Inbreeding: Ενδογαμική ή συγγενική Closebreeding: Κλειστή αναπαραγωγή Linebreeding: Γραμμική αναπαραγωγή Outcrossing: Εξω-διασταύρωση Crossbreeding: Εξωφυλετική διασταύρωση Ζευγάρωμα - εγκυμοσύνη - γέννα κυνηγετικού σκύλου Ζευγάρωμα Εγκυμοσύνη Γέννα Προετοιμασία γέννας Τα απαραίτητα και που θα χρησιμεύσουν Τοκετός 172 I 11

12 Πότε επεμβαίνουμε Ί Επιλογή κουταβιού Επιλογή - αγορά Επιλογή από δική μας εκτροφή Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων δεικτών Τύπου Μπρακ Γερμανικός Κοντότριχος Δείκτης - Κούρτσχαρ Γερμανικός Σκληρότριχος Δείκτης - Ντράχτχααρ Ουγγρικός Βίζλα Κοντότριχος Ιταλικός Μπρακ Ιταλικό Σπινόνε Δείκτης της Βαϊμάρης - Βαϊμαράνερ Γαλλικός Μπρακ τύπου Πυρηναίων Μπρακ Ωβέρνης Τύπου Επανιέλ Σπάνιελ της Βρετάνης - Επανιέλ Μπρετόν Σπάνιελ Γαλλικός - Επανιέλ Φρανσέζ Τύπου Γκριφφόν Γκριφφόν Κόρθαλς Αγγλικοί δείκτες Ι. Πόιντερ Αγγλικό Σέττερ Γκόρντον Σέττερ ή Σκωτικό Σέττερ Ιρλανδικοί δείκτες Ιρλανδικό Σέττερ Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων επαναφοράς, ξεπετάγματος, νερού Λάμπραντορ Ριτρίβερ Γκόλντεν Ριτρίβερ Αγγλικό Κόκερ Σπάνιελ - Κόκερ Αγγλικό Σπρίνγκερ Σπάνιελ - Σπρίνγκερ Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων ιχνηλατών Ιστορικά στοιχεία Ελληνικοί Ιχνηλάτες Ελληνικός Ιχνηλάτης Κρητικός Ιχνηλάτης Σέρβικοι Ιχνηλάτες Βαλκανικός Ιχνηλάτης Γιουγκοσλάβικος Τρίχρωμος Ιχνηλάτης Βουλγάρικοι Ιχνηλάτες Λουντογκόρσκο Μπαλκάν Βουλγαρίας Μπαράκ Βουλγαρίας Σλοβένικοι Ιχνηλάτες Ιχνηλάτης του Ποσάβα Κοντότριχος Ιχνηλάτης της Ίστριας Σκληρότριχος Ιχνηλάτης της Ίστριας Ελβετικοί Ιχνηλάτες Γιούρα τύπου Μπρούνο Ιταλικοί Ιχνηλάτες 205 I 1?

13 Σεγκούτσιο Κοντότριχο Γαλλικοί Ιχνηλάτες Σκύλος του Αρτουά Αρτεσιανό - Νορμανδικό Μπασέ Μπρικέ Γκριφόντης Βανδέας Πορσελέν Αριέγης Μεγάλο Μπλε της Γασκώνης Μικρό Μπλε της Γασκώνης Γκριφόν Μπλε της Γασκώνης Μπασέ Μπλε της Γασκώνης Μεγάλο Γασκώνης Σαιντόνζης Μικρό Γασκώνης Σαιντόνζης Γκριφόν Νιβερναί Μπηγκλ Χάριερ Μπλαντχάουντ ή ΣαιντΥμπέρ Αγγλο-Γαλλικό Μικρού Κυνηγίου Αγγλικοί Ιχνηλάτες Χάριερ Μπήγκλ Ιχνηλάτες Αμερικής Μπασέ Χάουντ Γερμανικοί Ιχνηλάτες Γερμανικός Ιχνηλάτης Μπρακ Ισπανικοί Ιχνηλάτες Μεγάλος Ισπανικός Ιχνηλάτης 9.9. Πρώτες βοήθειες για κυνηγόσκυλα Πότε απειλείται άμεσα η ζωή του σκύλου Βασικές αρχές πρώτων βοηθειών Τι πρέπει να ξέρετε για να εκτιμήσετε την κατάσταση του σκύλου σας Έλεγχος Σημείων Ζωής Έλεγχος Θερμοκρασίας Σώματος Εργαλεία Μεταφορά του σκύλου Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση Αναπνευστική λειτουργία Καρδιακή λειτουργία Βασικές αρχές αντιμετώπισης των δηλητηριάσεων Θερμοπληξία Πως θα την αποφύγουμε Πως θα την καταλάβουμε Τι θα κάνουμε Υποθερμία Πως θα την αποφύγουμε Πως θα την καταλάβουμε Τι θα κάνουμε Κύριες ασθένειες των ζώων (θηλαστικών και πτηνών) Διροφιλαρίωση του σκύλου Γεωγραφική και πληθυσμιακή κατανομή I 13

14 Αιτιολογία - τρόπος μετάδοσης Συμπτωματολογία Διάγνωση Θεραπευτική αντιμετώπιση Πρόληψη Λεισμανίωση Ασκαρίδωση των σαρκοφάγων Εχινοκκόκωση - Υδατίδωση στον άνθρωπο και τα ζώα Τριχινέλλωση Γρίπη των πτηνών Κυνηγετικά όπλα Ιστορική αναδρομή στα κυνηγετικά όπλα Γενική περιγραφή του κυνηγετικού όπλου Ορισμός Τύποι λειόκανων όπλων Κύρια σημεία του κυνηγετικού όπλου - περιγραφή Διαμετρήματα Πυρομαχικά Φυσίγγια Σκάγια Σεβροτίνες (δράμια) Μονόβολα Βεληνεκές Σκόπευση Συντήρηση Ασφαλής φύλαξη Ασφαλής χρήση Εξοπλισμός, πρόληψη και αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων Γενικά Απαραίτητος εξοπλισμός για αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών Φαρμακείο - Κουτί πρώτων βοηθειών Πρακτικές συμβουλές για πετυχημένη κατασκήνωση Πρώτες βοήθειες για κυνηγούς Τεχνητή αναπνοή Μπρούμυτα Ανάσκελα Το φιλί της ζωής Αιμορραγία Καταπληξία (shock) Τραύματα Διαστρέμματα Κατάγματα - Εξαρθρώσεις Βλάβες πλάτης - λαιμού Κατάγματα σιαγόνας Σπασμένα πλευρά Διάσειση Εγκαύματα Δαγκώματα από ζώα

15 Δαγκώματα από φίδια Παράσιτα και τσιμπήματα από έντομα Χειρισμός των θηραμάτων Χειρισμός πουλιών Χειρισμός λαγού Αγριόχοιρος: Καθάρισμα, γδάρσιμο και τεμαχισμός του Καθάρισμα αρσενικού αγριόχοιρου Το γδάρσιμο και ο τεμαχισμός του αγριόχοιρου Περαιτέρω τεμαχισμός και προετοιμασία του κρέατος του αγριόχοιρου Η σημασία του ειδικού τύπου Η ταυτότητα της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης Διοικητικό Συμβούλιο Περιφερειακοί Σύμβουλοι Διατελέσαντες Πρόεδροι Επίτιμοι Πρόεδροι Επίτιμα Μέλη Ελεγκτική Επιτροπή Στελέχωση Ομοσπονδιακή Οηροφυλακή Εκδόσεις ΚΟΜΑΘ Βιβλία Φυλλάδια και άλλες εκδόσεις Χρήσιμες διευθύνσεις Δασικές αρχές Μακεδονίας - Θράκης Κυνηγετικές Οργανώσεις Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος Κυνηγετικές Ομοσπονδίες Κυνηγετικοί Σύλλογοι Μακεδονίας - Θράκης

16

17 1. Αποστολή και έργο των Κυνηγετικών Οργανώσεων Από στοιχεία της ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1.1. Γενικά Ο κυνηγετικός κόσμος αποτέλεσε την κοινωνική ομάδα που πρώτη πίεσε και πέτυχε να θεσπισθούν προστατευτικές διατάξεις για την άγρια ζωή στη νεότερη Ελλάδα. Οι Κυνηγετικές Οργανώσεις απέκτησαν τη σημερινή τους μορφή το 1969 μέσα από το Ν.Δ. 86/1969 περί «Δασικού Κώδικα». Αρκετές από τις διατάξεις του νομοθετήματος αυτού αντιγράφουν αυτούσιες τις προτάσεις των Πανελλήνιων Κυνηγετικών Συναντήσεων που είχαν προηγηθεί τη δεκαετία του , απηχώντας επιχειρήματα και αντιλήψεις προστασίας της άγριας ζωής, που θα τα ζήλευαν οι σημερινοί όψιμοι οικολογούντες. Με βάση τις διατάξεις αυτές, και μετά από συνεχείς πιέσεις των κυνηγετικών οργανώσεων προσλαμβάνονται φύλακες Θήρας, προστατεύονται τα είδη που κινδύνευαν, τίθενται αυστηρότατοι κανόνες στη Θήρα, απαγορεύεται η χρήση παγίδων και διχτυών, απαγορεύεται η Θανάτωση και εμπορία προστατευόμενων ειδών, ιδρύονται Θηρευτικά πάρκα. Ακόμη μέσα από τις ίδιες διατάξεις του «Δασικού Κώδικα» ιδρύονται και οι σημερινοί 250 Κυνηγετικοί Σύλλογοι σε όλη τη χώρα, οι οποίοι υπάγονται στην δικαιοδοσία των 7 Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και αυτές με τη σειρά τους στη δικαιοδοσία της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας. Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνεται πλέον ένα δίκτυο οργανώσεων που συνεργάζονται με την πολιτεία, με κοινά καταστατικά λειτουργίας και κοινό σκοπό, ο οποίος συνιστάται στην προστασία και ανάπτυξη του Θηραματικού πλούτου της χώρας Η δράση των Κυνηγετικών Συλλόγων Σχεδόν σε κάθε γωνιά της Ελληνικής γης λειτουργεί ένας Κυνηγετικός Σύλλογος, που παράγει κάθε χρόνο σημαντικό φιλοπεριβαλλοντικό έργο. Διαθέτοντας περισσότερα από ετησίως, από τις εισφορές που καταθέτουν οι κυνηγοί, τα εκλεγμένα Διοικητικά Συμβούλια και τα μέλη των Κυνηγετικών Συλλόγων: Μεριμνούν για την εξασφάλιση επαρκούς αντικειμένου κυνηγετικής δραστηριότητας στην περιοχή τους Συμβάλλουν στα μεγάλα φιλοπεριβαλλοντικό προγράμματα της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Σπέρνουν εγκαταλελειμμένους αγρούς Προσλαμβάνουν θηροφύλακες και τους εξοπλίζουν με κάθε απαραίτητο σύγχρονο μέσο 17

18 Εκτρέφουν και απελευθερώνουν θηράματα σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές έτσι ώστε να εγκατασταθούν άγριοι πληθυσμοί Σώζουν από τροφοπενία χιλιάδες άγρια ζώα, ρίχνοντας τόνους τροφών σε παγωμένες λίμνες και χιονισμένα δάση ο Δενδροφυτεύουν χιλιάδες στρέμματα σε περιοχές που κάηκαν ή καταστράφηκαν από άλλες αιτίες Οργανώνουν ομάδες πυρασφάλειας και συνδράμουν στο έργο των πυροσβεστικών δυνάμεων Επεμβαίνουν προς κάθε κατεύθυνση, προκειμένου να αποφευχθούν καταστροφές του περιβάλλοντος ή υποβάθμιση των οικοτόπων ο Εκδίδουν εφημερίδες και περιοδικά φιλοπεριβαλλοντικού περιεχομένου Μια πραγματική "στρατιά" ανθρώπων ακούραστα εργάζεται για τη διάσωση και ανάπτυξη εκείνου του ανανεώσιμου φυσικού πόρου, που αν εξαντληθεί, ο κυνηγός αυτοκαταργείται: Των άγριων θηραματικών πληθυσμών Το έργο των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών Το πλήθος και η ποικιλία των φιλοπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων που προαναφέρθηκαν, δεν θα μπορούσε να κατευθυνθεί σε συγκεκριμένους τομείς, ούτε να τεθούν προτεραιότητες, αν δεν υπήρχαν οι 7 Κυνηγετικές Ομοσπονδίες, κατανεμημένες στις 7 γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας. Έχοντας κύριο ρυθμιστικό ρόλο, οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες ελέγχουν το έργο των 250 Κυνηγετικών Συλλόγων, δίνουν κατευθύνσεις και επιλύουν μια σειρά λειτουργικών προβλημάτων. Βασικό μέλημά τους είναι η προσαρμογή της θηραματικής πολιτικής στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας, η φροντίδα για την ορθή εκτέλεσή της καθώς και ο συντονισμός και η ενίσχυση των διαφόρων φιλοθηραματικών και φιλοπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων των αντίστοιχων Κυνηγετικών Συλλόγων. Για τον σκοπό αυτό, οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες επενδύουν ετησίως πάνω από Στις Κυνηγετικές Ομοσπονδίες επίσης έχει ανατεθεί ο συντονισμός και σε μεγάλο βαθμό η εφαρμογή των μεγάλων προγραμμάτων που έχει ξεκινήσει η Κυνηγετική Συνομοσπονδία. Αυτές είναι αυτές που κατευθύνουν, εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις, λαμβάνουν μέτρα και ελέγχουν την τήρηση των μεθόδων που πρέπει να εφαρμοστούν, ώστε να εξασφαλιστεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των επιμέρους αποτελεσμάτων και μελετών Ο ρόλος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος, όντας το ανώτατο επιτελικό όργανο στην κορυφή της ιεραρχίας των Κυνηγετικών Οργανώσεων, είναι ο θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας για θέματα κυνηγίου. Αυτή έχει την ευθύνη για την προώθηση όλων των αναγκαίων ενεργειών για διασφάλιση και ανάπτυξη της κυνηγετικής δραστηριότητας και για βελτίωση και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Για να γίνει αυτό, η Κυνηγετική Συνομοσπονδία διαμορφώνει συγκεκριμένη φιλοπεριβαλλοντική πολιτική, καταρτίζει μακροπρόθεσμο σχεδίασμά για την αέναη ύπαρξη και ανάπτυξη του θηραματικού πλούτου και ελέγχει τις Κυνηγετικές Ομοσπονδίες και τους Συλλόγους, φροντίζοντας για την ορθή εφαρμογή των αποφάσεων που αφορούν στην υλοποίηση των παραπάνω στόχων.

19 Έχοντας επωμισθεί το βάρος της στρατηγικής για την αντιμετώπιση των ακανθωδών προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα το φυσικό περιβάλλον (και κατά συνέπεια και ο θηραματικός πόρος), η Κ.ΣΈ. παρακολουθεί τις διεθνείς και κοινοτικές εξελίξεις και δίνει σε εθνικό επίπεδο τις ενδεδειγμένες κατευθύνσεις στο όλο "οικοδόμημα" των Κυνηγετικών Οργανώσεων. Μέσα από αυτή την στρατηγική: α) η επιστήμη της οικολογίας και η σύγχρονη θεώρηση του διαχειριστικού ρόλου του κυνηγού, β) οι επιταγές του Κοινοτικού Δικαίου και των Διεθνών Συμβάσεων γ) οι διεθνείς επιστημονικές και πολιτικές συνεργασίες, δ) οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ε) οι προτάσεις των Πανεπιστημιακών και άλλων Ερευνητικών Κέντρων που ασχολούνται με τη μελέτη, προστασία και ανάπτυξη της άγριας ζωής, μετουσιώνονται σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις με στόχο την υλοποίησή τους από τις 7 Κυνηγετικές Ομοσπονδίες, τους 250 Κυνηγετικούς Συλλόγους και τους χιλιάδες απλούς κυνηγούς σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Με τη βοήθεια όλων των παραπάνω δράσεων και μελετών η Κ.ΣΈ. υπερασπίζει με επιστημονικά τεκμηριωμένα επιχειρήματα τις θέσεις του κυνηγετικού κόσμου και αναδεικνύει την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα της ελληνικής Θήρας, με πολλές και μεγάλες επιτυχίες ως τώρα, στις επιθέσεις και τις κατηγορίες που επιχειρούνται τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο ρόλος και το έργο όλων των βαθμιδών των κυνηγετικών οργανώσεων για την απόκτηση αξιόπιστων στοιχείων και πληροφοριών καθώς και για την αναβάθμιση των βιοτόπων παίρνει μορφή μέσα από τη συμμετοχή, το συντονισμό και την υλοποίηση των παρακάτω μεγάλων προγραμμάτων: Πρόγραμμα προσδιορισμού της φαινολογίας της μετανάστευσης των θηρεύσιμων πτηνών στην Ελλάδα Με πρωτοβουλία της Κ.ΣΈ. και με στόχο να καταγραφεί η μετανάστευση των άγριων πουλιών που βρίσκονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, έχει ξεκινήσει ένα από τα μεγαλύτερα και πληρέστερα προγράμματα στην Ευρώπη, κόστους Με την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστήμιου της Θεσσαλονίκης και σε συνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Διατήρησης της θηραματικής και Άγριας Πανίδας (Γαλλία) και το Ίδρυμα των Μεταναστευτικών Πτηνών της Δυτικής Παλαιαρκτικής (Γαλλία), που έχουν εμπειρία δεκαετιών σε όλη την Ευρώπη και την Αφρική και δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 1ΊΟ χώρες, εξειδικευμένα άτομα ενεργούν σχεδόν καθημερινά για λογαριασμό της Κ.ΣΈ. σε κάθε σημαντικό βιότοπο της Ελλάδας. Για την παρακολούθηση της μετανάστευσης των υδρόβιων πουλιών, 40 εκπαιδευμένοι παρατηρητές σαρώνουν τους σημαντικούς υγροβιότοπους από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και από τη Μυτιλήνη μέχρι τον Αμβρακικό, 3 φορές το μήνα, ξεπερνώντας σε σύνολο τις παρατηρήσεις ετησίως. Παράλληλα, χρησιμοποιείται υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμός για να καταγραφουν οι μεταναστεύσεις των τσιχλών και των κοτσύφων, με μεθόδους που εφαρ I 19

20 μόζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ίδιες με αυτές που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη. Τα υπόλοιπα, κυνηγετικού ενδιαφέροντος, μεταναστευτικά πουλιά, όπως οι μπεκάτσες και οι φάσσες, καταγράφονται από εξειδικευμένες ομάδες κυνηγών, μετά από λεπτομερή ενημέρωση πάνω στις μεθόδους που πρέπει να εφαρμόζονται, ώστε να προσδιοριστούν οι ημερομηνίες άφιξης και αναχώρησης των ειδών αυτών. Δρώντας με μεθόδους ταυτόσημες με αυτές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, οι ελληνικές κυνηγετικές οργανώσεις μπορούν τώρα να έχουν αξιόπιστα αποτελέσματα για το χρόνο μετανάστευσης των πτηνών αυτών και, κυρίως, αποτελέσματα που επί δεκαετίες ζητούσαν από τη χώρα μας οι Ευρωπαϊκές Επιτροπές, αλλά εμείς ως κράτος αδυνατούσαμε να παρέχουμε. Στηριζόμενοι στα αποτελέσματα αυτά οι κυνηγετικές οργανώσεις, με τους επιστημονικούς τους συνεργάτες, θα έχουν πλέον αδιαμφισβήτητα και ασφαλή στοιχεία που θα ισχυροποιούν τις θέσεις τους για τη χρονική περίοδο άσκησης του κυνηγίου στην Ελλάδα. Η επιστημονική τεκμηρίωση του κυνηγίου ως μέσου διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος θα καταργήσει πλέον τις αμφίβολης ποιότητας εκτιμήσεις, που δίνονταν μέχρι τώρα συνήθως από περιστασιακούς φυσιολάτρες - παρατηρητές και οργανώσεις με αντικυνηγετικές, κατά βάση, κατευθύνσεις Πρόγραμμα καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης (ΑΡΤΕΜΙΣ) Το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ είναι μια διαρκής μελέτη παρακολούθησης των θηραματικών πληθυσμών και καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης. Το πρόγραμμα ονομάστηκε έτσι προς ανάμνηση της αρχαίας θεάς προστάτιδας του κυνηγίου, επειδή αποτελεί την πρώτη μελέτη εθνικής κλίμακας που εκπονείται με αντικείμενο το κυνήγι. Το πρόγραμμα εκπονεί η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας και έχει επανειλημμένα αποσπάσει επαινετικές κριτικές από Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς και αναγνώριση σε Παγκόσμια Συνέδρια. Έχει συμπληρώσει ήδη 12 χρόνια εφαρμογής, με στοιχεία που θεωρούνται από τα πλέον πλήρη και αξιόλογα σε σχέση με αυτά αντίστοιχων προγραμμάτων που εφαρμόζονται στην Ευρώπη. Η υλοποίησή του στηρίζεται στην επιστροφή συμπληρωμένου ερωτηματολογίου, στο τέλος της κυνηγετικής περιόδου, όπου περιγράφεται η κάρπωση που πέτυχε ο κάθε κυνηγός κατά τη διάρκεια των κυνηγετικών του εξόδων, σε συνδυασμό με διάφορα στοιχεία που αφορούν την κυνηγετική του εξειδίκευση και τις συνήθειες του ίδιου ως κυνηγού. Από το πρόγραμμα αυτό έχουν προκύψει αποτελέσματα, μέσα από σύγχρονες στατιστικές μεθόδους, που αναδεικνύουν την εικόνα των ελλήνων κυνηγών, τις προτιμήσεις τους στα θηράματα και, το σημαντικότερο, οδηγούν σε πολύ σοβαρές εκτιμήσεις σχετικά με την κατάσταση των θηραματικών πληθυσμών. Από τα συμπληρωμένα δελτία του ΑΡΤΕΜΙΣ προκύπτει ένα πλήθος πληροφοριών, τις οποίες επεξεργάζεται ειδική ομάδα επιστημόνων με πολυετή εμπειρία, και περιγράφονται με σαφήνεια τα δεδομένα της κυνηγετικής κάρπωσης στην Ελλάδα. Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία, υιοθετώντας το ΑΡΤΕΜΙΣ πριν από 12 χρόνια, λειτούργησε με γνώμονα τις μελλοντικές απαιτήσεις της Ενωμένης Ευρώπης,. Πράγματι πρόσφατα κρίθηκε σκόπιμο να εφαρμοστεί ένα ανάλογο πανευρωπαϊκό σύστημα, θεωρώντας ότι το Ελληνικό σύστημα καταγραφής (ΑΡΤΕΜΙΣ), πληρεί με περίσσεια τις απαιτήσεις των πανευρωπαϊκών μεθόδων καταγραφής της κάρπωσης. Η πρόταση αυτή έγινε αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Πανευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη για την κυνηγετική κάρπωση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2006, με 20

21 παρουσία του αρμόδιου Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοποί της μελέτης αυτής είναι: Η εκτίμηση, κατ' αρχήν, της εθνικής κυνηγετικής κάρπωσης δηλαδή του συνολικού αριθμού των θηραμάτων κατά είδος, που θηρεύονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Στη συνέχεια η εκτίμηση αυτή εξειδικεύεται σε επίπεδο κυνηγετικών περιφερειών (εδαφική περιοχή Κυνηγετικών Ομοσπονδιών) μέχρι να φθάσει στο επίπεδο νομού. Η καταγραφή διαφόρων χαρακτηριστικών της κυνηγετικής δραστηριότητας, όπως η κυνηγετική ζήτηση κατά θήραμα και γεωγραφική ενότητα, ο συνολικός ετήσιος αριθμός των εξορμήσεων του μέσου κυνηγού, η μέση διάρκεια μιας κυνηγετικής εξόρμησης και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται, η διασπορά των κυνηγών στον Ελλαδικό χώρο και πως αυτή διαφοροποιείται μεταξύ των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων και της επαρχίας, πόσα φυσίγγια καταναλώνονται ανά εξόρμηση και συνολικά, πως κυμαίνεται ο αριθμός των κυνηγών της παρέας σε σχέση με το θήραμα κ.α. Ο αριθμητικός προσδιορισμός των δεικτών θηραματικής αφθονίας, έτσι ώστε αυτοί συγκρινόμενοι στατιστικά από χρονιά σε χρονιά, να οδηγούν σε συμπεράσματα για την πορεία των θηραματικών πληθυσμών (τάση αύξησης ή μείωσης). Τέτοιοι δείκτες είναι λ.χ. ο μέσος αριθμός των θηραμάτων που συναντά και ο μέσος αριθμός των θηραμάτων που θηρεύει ο κυνηγός σε μια του εξόρμηση. Δείκτη επιτυχίας της αναπαραγωγής αποτελεί ο μέσος αριθμός των πουλιών του κοπαδιού για τις πέρδικες, όταν υπολογιστεί για τις πρώτες μέρες της κυνηγετικής περιόδου (~ 15 Σεπτ.). Αντίθετα, όταν ο αριθμός των πουλιών αφορά το τέλος της περιόδου (~ 30 Νοεμβ.) δείχνει την ικανότητα επιβίωσης του κοπαδιού τον χειμώνα. Η μελέτη της εισόδου ορισμένων θηρεύσιμων αποδημητικών στη χώρα μας, όπως της μπεκάτσας, της φάσσας, των τσιχλών, των παπιών κ.ά., καθώς και η έξοδος κάποιων άλλων, όπως το ορτύκι, το τρυγόνι κλπ.. Φίλε κυνηγέ, Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ΑΡΤΕΜΙΣ είναι πολύ σημαντική ενέργεια. Μην ξεχνάς πως πρόκειται για μια έρευνα που χρηματοδοτείται από τους κυνηγούς και εξυπηρετεί τον κυνηγετικό κόσμο, δίνοντας πολύτιμα και αξιόπιστα στοιχεία για τη συνέχιση της κυνηγετικής δραστηριότητας. Τα στοιχεία αυτά είναι απόρρητα, γι' αυτό μη διστάζεις να το συμπληρώνεις Πρόγραμμα προσδιορισμού της σχετικής αφθονίας των θηραματικών ειδών στην Ελλάδα μέσω της κυνηγετικής δραστηριότητας (ΑΡΤΕΜΙΣ II) Σε συνέχεια της εφαρμογής του προγράμματος ΑΡΤΕΜΙΣ και με στόχο την ολοκλήρωση της εικόνας της κυνηγετικής κάρπωσης και της κατάστασης των πληθυσμών των I 21 I