ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΑ.Λ. - Τ.Ε.Ε.

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ΚΑΙ Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΑΡΑΡΓΥΡΗ ΓΙΟΥΛΑ - ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Α1. Στο κείμενο αυτό ο δοκιμιογράφος προσεγγίζει την κυριαρχία της διαφήμισης σήμερα αλλά και τους κινδύνους που αυτή εγκυμονεί σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Αρχικά, αφού παραθέτει την παραπάνω διαπίστωση, σημειώνει την αισθητική παρουσία της διαφήμισης σε διάφορες πτυχές της ζωής μας, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα. Παρατηρεί, όμως, πως το φαινόμενο αυτό είναι αρνητικό, όταν δεν λειτουργεί θεμιτά. Πιο συγκεκριμένα, αναλύει κάποιες διαπιστώσεις ερευνητών σχετικά με την έντεχνη επίδραση που ασκεί η διαφήμιση στο κοινό και τη δημιουργία επίπλαστων αναγκών σ αυτό. Ως εκ τούτου, η διαφήμιση προάγει τον υπερκαταναλωτισμό, ενώ ο μέσος πολίτης χειραγωγείται από αυτήν στο πλαίσιο της μαζοποίησης που κυριαρχεί σε αστικό επίπεδο. Κλείνοντας, ο γράφων αναφέρει και την κοινωνική προσφορά της διαφήμισης, όταν ενημερώνει το κοινό, όταν τηρεί τους κανόνες δεοντολογίας και συνεπώς συντελεί στην οικονομική ανάπτυξη. Β1. Κατά το δοκιμιογράφο, η διαφήμιση μπορεί αναντίρρητα να λειτουργήσει θετικά σε κοινωνικό επίπεδο. Πράγματι, με την ενημέρωση που προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό συντελεί στην υποβοήθηση του για τη λήψη ορθολογικών αγοραστικών αποφάσεων. Επιπρόσθετα, η διαφήμιση μπορεί να ασκήσει και αμιγώς κοινωνικό ή ανθρωπιστικό έργο μέσα από την προβολή κοινωνικών ή πολιτικών μηνυμάτων. Εξάλλου, σε οικονομικό επίπεδο συντελεί στην ενίσχυση της εμπορικής ανταγωνιστικότητας, στην τεχνολογική εξέλιξη, στη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και στην εν γένει οικονομική ανάπτυξη. Συνεπώς, η θεμιτή λειτουργία της διαφήμισης αποφέρει σαφή κοινωνικά οφέλη. Β2. Τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου του είναι τεκμήρια με τη μορφή παραδειγμάτων από τη σύγχρονη πραγματικότητα, που επιβεβαιώνουν την απόλυτη κυριαρχία της διαφήμισης («εφημερίδες, περιοδικά πράγματα διαφήμισης»). Επίσης κάνει χρήση επιχειρήματος στην τελευταία τηλ.-fax: , info@exelixi.edu.gr 1

2 περίοδο της παραγράφου («Είναι ένα φαινόμενο το υποσυνείδητο του ψυχικού κόσμου μας»). Β3. α. Διαβαίνει = ξεπερνά, περνά Συλλογή = σκέψη Παρατηρούν = προσέχουν, ελέγχουν, εξετάζουν Τεχνητές = φτιαχτές, κατασκευασμένες Πρόοδο = βελτίωση, εξέλιξη, ανάπτυξη β. Αρνηθεί αποδεχτεί, αναγνωρίσει Δικαιολογημένη αδικαιολόγητη Λογικά παράλογα Ωφέλιμη ανώφελη, επιζήμια Διαφώτιση σύγχυση, συσκότιση, αποχαύνωση Β4. Θεματική περίοδος: «Η διαφήμιση μπορεί ωφέλιμη». Λεπτομέρειες / Σχόλια: «Να συμβάλει πολύ φαινομενικής αλήθειας». Κατακλείδα: Δεν υπάρχει Γ1. Κεντρική έννοια: Διαφήμιση Δεδομένα: (Εννοούνται) Η διαφήμιση, εκτός από την αναμφισβήτητη θετική της λειτουργία, διαθέτει και μια αρνητική πλευρά με πολλές εκφάνσεις. Ζητούμενα: 1) Ποιες είναι οι αρνητικές πλευρές της διαφήμισης; 2) Ποιοι παράγοντες βοηθούν στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης των νέων απέναντι στα αρνητικά μηνύματα της διαφήμισης; Επικοινωνιακό Πλαίσιο: Άρθρο, Τίτλος «Διαφήμιση: ο σύγχρονος θεός με τα δύο πρόσωπα!» ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Το σύγχρονο οικονομικό σύστημα έχει αναπτύξει πολλές μεθόδους για να προωθήσει τα προϊόντα του και να βελτιώσει την απόδοσή του. Μία από αυτές τις μεθόδους είναι και η διαφήμιση, δηλαδή η διαδικασία γνωστοποίησης στο ευρύ κοινό ενός προϊόντος, τηλ.-fax: , info@exelixi.edu.gr 2

3 προσώπου ή γεγονότος, που δημιουργεί μια μορφή επικοινωνίας ανάμεσα στον παραγωγό και τον καταναλωτή. ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ: α. Ποιες είναι οι αρνητικές πλευρές της διαφήμισης; Η Διαφήμιση για να επιβληθεί και να κυριαρχήσει χρειάζεται να επιβάλλει κακές μεθόδους με αποτελέσματα επιζήμια για την οικονομική και κοινωνική ζωή. αναπτύσσει έντονη υλιστική τάση και αντίληψη, με αποτέλεσμα το άτομο να γίνεται ανδράποδο των υλικών- πλαστών αναγκών του. ωθείται στην υπερκατανάλωση επηρεαζόμενο από τη γνωστοποίηση των νέων προϊόντων, ενώ αφήνεται σε μια σοβαρή πλάνη. αξιολογεί τα αγαθά και τις αξίες της με βάση τα υλικά τους αντισταθμίσματα με συνέπεια την απώλεια της εσωτερικής του ελευθερίας. του δημιουργεί συνεχώς νέες επιθυμίες και ταυτόχρονα αυξάνει το άγχος, την ένταση και την αγωνία του για την πραγμάτωση τους. εξαπατά τον καταναλωτή μέσα από την ωραιοποίηση των προβαλλόμενων προϊόντων και όσων αυτά προσφέρουν. διογκώνει τις ατομικές του ανάγκες εις βάρος των γενικότερων κοινωνικών αναγκών. προβάλλει και επιβάλλει νέα πρότυπα ζωής, καθιερώνει νέες αξίες, τυποποιώντας έτσι τη ζωή. παρουσιάζει την ωραιοποιημένη εικόνα της μέσα από τα πολύχρωμα φόντα, τα χρώματα, τις εναλλαγές των προσώπων και των καταστάσεων, τα ηχητικά μοτίβα. διαστρεβλώνει την αλήθεια, αποκρύπτοντας την πραγματική ουσία. Παρουσιάζει έναν κόσμο εξωπραγματικό, φανταστικό, δημιουργώντας ειδικά στο νέο, παραποιημένες εντυπώσεις για τη ζωή, τις ανθρώπινες σχέσεις με τις τεχνητές υπερβολές. περιορίζει την ελευθερία σκέψης και βούλησης. νεκρώνει τη φαντασία και το πνεύμα. ενισχύει τον πνευματικό σκοταδισμό καθώς παθητικοποιεί την κρίση του ατόμου. μέσω της πλύσης εγκεφάλου, που του ασκεί, αδρανοποιεί το αισθητήριό του και τις επιλογές του. του επιβάλλει και του διαμορφώνει κοινωνικές πεποιθήσεις και πολιτικές ιδεολογίες. τον παθητικοποιεί και τον αποπροσανατολίζει. εξευτελίζει την προσωπικότητα του και κυρίως υποβιβάζει τη γυναικεία υπόσταση. τηλ.-fax: ,

4 τον μετατρέπει σε υποχείριο της μόδας καθορίζοντας και προσαρμόζοντας τις προτιμήσεις του στην τυποποίηση της εποχής διεγείρει τα κατώτερα ένστικτά του διαταράσσοντας την ψυχική του ισορροπία και τον οδηγεί στη βία, το έγκλημα, τα ναρκωτικά, την πορνεία προκειμένου να καλύψει με κάθε μέσο τις υλικές του ανάγκες ρυπαίνει το φυσικό περιβάλλον και καταστρέφει την αισθητική του, μέσω κυρίως των αφισών. η βιομηχανία για την παραγωγή περισσότερων αγαθών, ωθείται στην εξάντληση του ορυκτού πλούτου ικανοποιεί έμμεσα το αγοραστικό κοινό με οικονομικό κόστος, με το οποίο επιβαρύνεται ο ίδιος ο καταναλωτής με την αύξηση των τιμών των προϊόντων. ενισχύεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των πολυεθνικών εταιρειών που έχει ως αποτέλεσμα αφενός την αύξηση των κερδών τους και αφετέρου το κλείσιμο των μικρότερων επιχειρήσεων και τη μειωμένη προσφορά θέσεων εργασίας. προβάλλονται συνήθως ξένες διαφημίσεις, με οικονομικό αντίκτυπο αρνητικό για την εθνική οικονομία, καθώς εξάγεται συνάλλαγμα στο εξωτερικό. δημιουργείται έντονη τάση ξενομανίας με επιπτώσεις αρνητικές για την κοινωνική και πολιτιστική ζωή. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ: Οι νέοι είναι η μελλοντική αγορά και γι αυτό είναι σημαντική η δημιουργία σ αυτούς νέων προτύπων κατανάλωσης. Πρόκειται για μια ρευστή και δυνητικά διαμορφώσιμη ομάδα, δεκτική στα μηνύματα της διαφήμισης, αλλά και πιο επιρρεπή στη βίωση των αρνητικών συνεπειών της. Γι αυτό και πρέπει να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη ώστε να θωρακιστούν απέναντι στα αρνητικά μηνύματα της διαφήμισης. β. Ποιοι παράγοντες βοηθούν στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης των νέων απέναντι στα αρνητικά μηνύματα της διαφήμισης; Επιβάλλεται ο ίδιος ο νέος, είτε ως ακροατής είτε ως θεατής, να μην είναι τόσο εύπιστος στα διαφημιστικά μηνύματα, αλλά να μπορεί να κρίνει και να αξιολογεί την αξία της κάθε προσφοράς, να ιεραρχεί τις ανάγκες του και να πραγματοποιεί ενδελεχή έρευνα αγοράς. Χρειάζεται να διαθέτει σωστή παιδεία που θα τον βοηθήσει να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, με σωστές ηθικές αρχές και αξίες ώστε να τηλ.-fax: ,

5 αποβάλει και να ελέγξει τον υπερβολικό υλισμό και καταναλωτισμό. Σ αυτό μπορούν να συντελέσουν τόσο η οικογένεια όσο και το σχολείο. Απαιτείται σωστή αγωγή σε θέματα καταναλωτικής συμπεριφοράς από όλους τους κοινωνικούς φορείς και τα υπεύθυνα κρατικά όργανα. Οι ίδιοι οι διαφημιστικοί φορείς να σταματήσουν να δημιουργούν απατηλές εντυπώσεις στο κοινό και να συσταθεί ένας ειδικός κώδικας αρχών, με βάση τον οποίο θα πρέπει να λειτουργεί η διαφήμιση, μακριά από την υπερβολή, δίνοντας σωστή και ειλικρινή πληροφόρηση και σεβόμενη την προσωπικότητα και την αξία του ατόμου. ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Ανακεφαλαίωση των προηγούμενων. Σχόλια Τα θέματα κρίνονται βατά και σαφή σε όλη τους την έκταση. Πιο συγκεκριμένα: 1) Το κείμενο ήταν ιδιαίτερα κατανοητό, γεγονός που καθιστούσε εύκολη τη σύνταξη της περίληψης και την απάντηση στην ερώτηση Β1. 2) Οι επιμέρους ερωτήσεις της ενότητας Β ήταν διατυπωμένες με σαφήνεια και οι απαντήσεις τους εύκολα εντοπίζονταν στο κείμενο από έναν καλά προετοιμασμένο μαθητή. 3) Η παραγωγή λόγου αφορούσε θέμα διδαγμένο στη Γ Λυκείου και τα δύο ζητούμενα ήταν ακριβή ως προς τη διατύπωσή τους, με λίγο πιο αυξημένο το βαθμό δυσκολίας του 2 ου ζητουμένου. Τέλος, όλα τα θέματα είχαν διδαχθεί στους μαθητές μας κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είχαν γράψει διαγώνισμα στην ίδια θεματική ενότητα στις 10/02/2013. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα μπορούν να αναζητηθούν στα βιβλία μας: 1) Παράγραφος - Περίληψη, Β Λυκείου 2) Τυπολογία ερωτήσεων, ερώτηση 1, 9, 53 3) Πειθώ, σελ ) Λεξικό Εννοιών, σελ τηλ.-fax: , info@exelixi.edu.gr 5