ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο κειµενογράφος πραγµατεύεται την κυριαρχία της διαφήµισης στη σύγχρονη ζωή. Αναλυτικότερα, σηµειώνει ότι οπτικές και ηχητικές διαφηµίσεις προβάλλονται διαρκώς, εξηγώντας ότι η διαφήµιση αποτελεί φαινόµενο της βιοµηχανικής κοινωνίας σε συνάρτηση µε την τεχνολογική ανάπτυξη. Συνακόλουθα, επισηµαίνει τους κοινωνικούς κινδύνους που ελλοχεύουν διευκρινίζοντας ότι ωφέλιµη διαφήµιση είναι µόνο αυτή που παρουσιάζει ποιοτικά προϊόντα. Τουναντίον, η κακή διαφήµιση επιδιώκει µε έντεχνα µέσα την ετεροκατεύθυνση του κοινού ωθώντας το στην υπέρµετρη κατανάλωση. Επιπρόσθετα, αναφέρει ότι ο καταναλωτισµός µειώνει την αγοραστική δύναµη ενώ η έλλειψη κοινωνικής ευθύνης κρίνεται επιζήµια. Ο καταναλωτής όντας επιρρεπής χειραγωγείται και καθίσταται έρµαιο. Συγκεφαλαιώνοντας, συνάγεται ότι η διαφήµιση µπορεί να καταστεί ωφέλιµη για την κοινωνία εάν πληροί ορισµένες προϋποθέσεις. Β.1 Η επιδίωξη προώθησης των καταναλωτικών προϊόντων µε κάθε µέσο µετέτρεψε τη διαφήµιση σε έναν καλά οργανωµένο µηχανισµό χειραγώγησης της κοινής γνώµης. Μολαταύτα, κρίνεται σκόπιµο να σηµειωθεί ότι αρκετές διαφηµίσεις προβάλλουν κοινωνικά µηνύµατα επιδιώκοντας την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Έτσι, ενισχύεται ο εθελοντισµός και συνακόλουθα η ανακούφιση των αναξιοπαθούντων συνανθρώπων. Επιπρόσθετα, η αύξηση της παραγωγής χάρη στην κατανάλωση των προϊόντων δηµιούργησε νέες θέσεις εργασίας. Ακολούθως, η προβολή διαφηµίσεων ενίσχυσε οικονοµικά τα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης µε απόρροια να λειτουργούν ελεύθερα διασφαλίζοντας την πολυφωνική ενηµέρωση. Ολοκληρώνοντας, είναι αυτονόητο ότι οι δέκτες απαιτείται να διαθέτουν κριτική ικανότητα ώστε να αξιολογούν τα µηνύµατα και να αφοµοιώνουν µόνο τα ωφέλιµα. Β.2. Η επίκληση στη λογική επιτυγχάνεται µε δύο µέσα. Πιο συγκεκριµένα, στο χωρίο «Εφηµερίδες, περιοδικά εικονογραφηµένα χρώµατα κλπ.,»

2 χρησιµοποιούνται τεκµήρια παραδείγµατα. Ακολούθως, στο υπόλοιπο της παραγράφου ο κειµενογράφος παραθέτει επιχείρηµα. Β.3. α. διαβαίνει= ξεπερνά συλλογή= σκέψη παρατηρούν= βλέπουν τεχνητές= πλασµατικές πρόοδο= ανάπτυξη, εξέλιξη β. αρνηθεί αποδεχθεί δικαιολογηµένη αδικαιολόγητη λογικά παράλογα ωφέλιµη βλαβερή, επιβλαβής διαφώτιση συσκότιση, παραπλάνηση Β.4. Θεµατική Περίοδος: «Η διαφήµιση µπορεί κοινωνικά ωφέλιµη» Σχόλια- Λεπτοµέρειες: «Να συµβάλει φαινοµενικής αλήθειας» Κατακλείδα πρόταση: - Γ. Η παραπλανητική διαφήµιση ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η διαφήµιση αποτελεί ένα σύνθετο φαινόµενο της σύγχρονης βιοµηχανικής κοινωνίας. Ειδικότερα, αποσκοπεί στη δηµιουργία ευνοϊκού κλίµατος στην κοινή γνώµη & τελικά στην προώθηση της ιδέας ή στην αγορά του προϊόντος. Η διαρκής προβολή διαφηµίσεων επηρεάζει ποικιλοτρόπως όλους σχεδόν τους τοµείς της κοινωνικής ζωής. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ για την 1η & 2η παράγραφο:

3 Στη σύγχρονη εποχή, η διαφήµιση έχει υπερβεί τον αρχικό σκοπό της, την απλή δηλαδή ενηµέρωση για τις ιδιότητες ενός προϊόντος. Έτσι, έχει µετατραπεί σε έναν καλά οργανωµένο µηχανισµό χειραγώγησης της κοινής γνώµης. Πιο συγκεκριµένα, Βοµβαρδισµός του δέκτη µε συνεχή µηνύµατα αποσκοπώντας στην άµβλυνση της κριτικής του ικανότητας & την κατάργηση της ελεύθερης βούλησής του. Επιβολή µόδας, κοινού τρόπου ζωής, οµοιοµορφίας στη σκέψη. Γενικά, επιφέρει τον κοµφορµισµό, την τυποποίηση & τη µαζοποίηση. Εκµετάλλευση των συναισθηµατικών αναγκών του ατόµου τις οποίες εκχυδαΐζει. Εµπορευµατοποίηση των ανθρώπινων σχέσεων & συνακόλουθος υποβιβασµός τους εφόσον ταυτίζονται µε τα διαφηµιζόµενα αγαθά. Καταναλωτισµός, υλικός ευδαιµονισµός, ταύτιση της κοινωνικής καταξίωσης µε την ολοένα αυξανόµενη απόκτηση υλικών αγαθών. Κατ αυτόν τον τρόπο, µειώνεται ο ελεύθερος χρόνος & εντείνεται το άγχος εφόσον το άτοµο υπερεργάζεται προκειµένου να καθίσταται ικανό να ικανοποιεί τις ανάγκες που του επιβάλλουν. Προβάλλεται το ωφελιµιστικό & χρησιµοθηρικό πνεύµα µε απόρροια την ηθική αλλοτρίωση του ανθρώπου ο οποίος καθίσταται φιλοχρήµατος & άπληστος. Ενίσχυση των φαινοµένων κοινωνικής νοσηρότητας δηλ. της βίας & παραβατικής συµπεριφοράς. Αναλυτικότερα, η διαφήµιση παρουσιάζει µια ουτοπική ζωή και δηµιουργεί πλασµατικές ανάγκες και απαιτήσεις που καθίσταται αδύνατο να ικανοποιήσουν όλοι. Ως εκ τούτου, Σύγχυση των πολιτών από τον καταιγισµό µηνυµάτων, υποταγή στην κατευθυνόµενη πληροφόρηση και παραπληροφόρηση, άκριτη αποδοχή προπαγάνδας. Χρήση της διαφήµισης από κυβερνήσεις και ολοκληρωτικά καθεστώτα για αποπροσανατολισµό της κοινής γνώµης. Συνεχής υπογράµµιση των ατοµικών αναγκών µε αποτέλεσµα την ενίσχυση του ατοµικισµού & την συνακόλουθη αποστασιοποίηση από την πολιτική & τα κοινά.

4 Οικονοµική εκµετάλλευση του καταναλωτή, ο οποίος αφενός µετατρέπεται σε θύµα της κερδοσκοπίας των επιχειρήσεων & αφετέρου εν αγνοία του επιβαρύνεται ο ίδιος µε το κόστος της διαφήµισης εφόσον αυτό προστίθεται στην τιµή αγοράς. ηµιουργία µονοπωλιακών καταστάσεων αφού οι µικρές επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να διαφηµιστούν µαζικά και εντατικά και γενικά αδυνατούν να αντέξουν τον ανταγωνισµό των µεγάλων επιχειρήσεων. Αλλοίωση της γλώσσας µέσα από τη συνθηµατολογία. για την 3η & 4η παράγραφο: Σαφώς, η διαφήµιση είναι ανέφικτο να περιοριστεί ή να καταργηθεί µολονότι εντοπίζονται οι προαναφερθείσες σηµαντικές επιπτώσεις. Άλλωστε, συµβάλλει στην ενηµέρωση των πολιτών στα πλαίσια της σύγχρονης πολύπλοκης βιοµηχανικής κοινωνίας. Εποµένως, κρίνεται αναγκαία η εξεύρεση τρόπων ώστε να δηµιουργηθούν οι απαιτούµενες δικλείδες προστασίας του καταναλωτή & ταυτόχρονου περιορισµού της ανεξέλεγκτης δράσης της. Πρωταρχικό µέληµα, λοιπόν, των φορέων αγωγής είναι να αναπτύξουν την κριτική ικανότητα των νέων προκειµένου να αξιολογούν τα µηνύµατα που δέχονται. Πιο συγκεκριµένα: 1. Η οικογένεια µέσω του διαλόγου κρίνεται σκόπιµο να ενισχύει τον προβληµατισµό των παιδιών. Ειδικότερα, οι γονείς απαιτείται να ιεραρχούν τις ανάγκες τους και να παρουσιάζουν στα παιδιά τους την πραγµατική αγοραστική τους δύναµη. Ακολούθως, στα πλαίσια του οικογενειακού περιβάλλοντος τα παιδιά να αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες προκειµένου να καθίστανται υπεύθυνα άτοµα. 2. Στο σχολείο είναι σηµαντικό να ανατίθενται εργασίες και να διατυπώνονται ερωτήσεις κρίσεως, που καλλιεργούν την αντιληπτική ικανότητα του µαθητή οξύνοντάς την. Πιο συγκεκριµένα, απαιτείται η αλλαγή αντίληψης στη διδασκαλία και η αποµάκρυνση από τη στείρα αποµνηµόνευση έτοιµων γνώσεων. Ακολούθως, είναι σηµαντική η ενίσχυση των ανθρωπιστικών µαθηµάτων, τα οποία διευρύνουν τους πνευµατικούς ορίζοντες.

5 3. Οι πνευµατικοί ταγοί οφείλουν να τοποθετούνται αναφορικά µε τα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόµενα. Ειδικότερα, ως ολοκληρωµένες προσωπικότητες είναι σηµαντικό να αφυπνίζουν τις νωθρές συνειδήσεις στηλιτεύοντας φαινόµενα παραπληροφόρησης. Παράλληλα, οι διανοούµενοι έχουν τη δυνατότητα να καταπολεµήσουν την άγνοια και το δογµατισµό αρκεί να διατυπώνουν τις θέσεις τους µε τρόπο προσιτό και κατανοητό. 4. Τα ΜΜΕ και οι ιθύνοντες σε αυτά υποχρεούνται να διασφαλίζουν την πολυφωνική ενηµέρωση που συνάδει µε το δηµοκρατικό πολίτευµα. Αυτό σηµαίνει ότι πρέπει να λειτουργούν ελεύθερα και ακηδεµόνευτα τηρώντας τον κώδικα δηµοσιογραφικής δεοντολογίας. 5. Ο ίδιος ο νέος οφείλει να συνειδητοποιήσει την ευθύνη που φέρει απέναντι στον εαυτό του και το ρόλο του στα πλαίσια ενός δηµοκρατικού κράτους. Ως εκ τούτου, είναι σηµαντικό να επιδιώκει την αυτοµόρφωση και να επαγρυπνεί. ιατυπώνοντας τον προβληµατισµό του και αξιολογώντας την αξιοπιστία των κρουνών πληροφόρησης δεν θα ποδηγετείται. Ακολούθως, είναι απαραίτητο να ιεραρχεί τις ανάγκες του κατανοώντας ότι οι πνευµατικές αξίες υπερέχουν από τις υλικές. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συνοψίζοντας, αναδεικνύεται επιτακτική η ανάγκη διαµόρφωσης προσωπικοτήτων µε πολύπλευρες γνώσεις και οξυδέρκεια, ικανών να εντοπίζουν και να αντιµετωπίζουν τους µηχανισµούς χειραγώγησης. Στη σύγχρονη εποχή, η τελειοποίηση των µηχανισµών και µέσων της διαφήµισης απαιτούν σαφώς τη διαρκή πνευµατική εγρήγορση του ατόµου σε συνάρτηση µε την ενεργοποίηση της ευνοµούµενης πολιτείας. Οι παραπάνω απαντήσεις είναι ενδεικτικές. Τα θέµατα ήταν προσιτά στους υποψηφίους µε µοναδική δυσκολία ίσως στα λεξιλογικά. Επιµέλεια: Μεταξία Θεοδωροπούλου φιλόλογος