ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Γιώργος Ν. Μαγούλιος, Κακθγθτις Τμιμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής
Άδειεσ Χριςθσ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 2
Χρθματοδότθςθ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο ΤΕΙ Κεντρικισ Μακεδονίασ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3
ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Περιεχόμενα: Το ςυνάλλαγμα, οι ςυναλλαγματικζσ ιςοτιμίεσ, θ αγορά ςυναλλάγματοσ, Η εξζλιξθ του διεκνοφσ νομιςματικοφ ςυςτιματοσ από τον κανόνα του χρυςοφ μζχρι το ευρωπαϊκό νομιςματικό ςφςτθμα, Η ζννοια και θ ςθμαςία του Ιςοηυγίου Εξωτερικϊν Πλθρωμϊν γενικά και ειδικότερα τθσ Ελλάδασ και Διάφορα μζςα προςτατευτιςμοφ. Λζξεισ Κλειδιά: ςυνάλλαγμα, νομιςματικό ςφςτθμα, Ιςοηφγιο Εξωτερικϊν Πλθρωμϊν. Σκοπόσ: Η κατανόθςθ των διεκνϊν νομιςματικϊν ςχζςεων και θ ικανότθτα διαχείριςθσ και επίλυςθσ προβλθμάτων ςχετικϊν με το ςυνάλλαγμα, το ιςοηφγιο εξωτερικϊν πλθρωμϊν και τουσ δαςμοφσ. 4
3.1. Η ζννοια του ςυναλλάγματοσ Για τθ διενζργεια των εμπορικϊν ςυναλλαγϊν ςτθν επικράτεια κάκε χϊρασ είναι γνωςτό ότι χρθςιμοποιείται το εγχϊριο νόμιςμα, ωσ κοινά αποδεκτό μζςο πλθρωμισ ςτισ ςυναλλαγζσ. Κατά τον ίδιο τρόπο και ςτισ διεκνείσ ςυναλλαγζσ είναι αναγκαία θ φπαρξθ ενόσ κοινά αποδεκτοφ μζςου πλθρωμισ. Αυτό το κοινά αποδεκτό μζςο πλθρωμισ ςτισ διεκνείσ ςυναλλαγζσ ονομάηεται ςυνάλλαγμα. Μπορεί να είναι τα νομίςματα όλων των χωρϊν ςυνάλλαγμα; Η απάντθςθ ςτο ερϊτθμα αυτό ζχει ςχζςθ με το κατά πόςο το νόμιςμα κάκε χϊρασ κεωρείται από τισ αγορζσ ωσ κοινά αποδεκτό μζςο διεκνϊν πλθρωμϊν. Με τθν ζννοια αυτι οι αγορζσ είναι εκείνεσ που προςδιορίηουν εάν ι όχι ζνα εκνικό νόμιςμα είναι και μζςο πλθρωμισ ςτισ διεκνείσ ςυναλλαγζσ. 5
3.2. Συναλλαγματικζσ Ιςοτιμίεσ Η ζννοια τθσ ςυναλλαγματικισ ιςοτιμίασ αναφζρεται ςτθ ςχζςθ ανταλλαγισ ενόσ νομίςματοσ με ζνα άλλο. Εάν θ τιμι του δολαρίου μειωκεί ςε ςχζςθ με το ευρϊ, δθλαδι χρειαηόμαςτε περιςςότερα δολάρια για τθν αγορά του ευρϊ, τότε λζμε ότι το δολάριο υποτιμικθκε ζναντι του ευρϊ ι το ευρϊ ανατιμικθκε ζναντι του δολαρίου. Αντίςτροφα εάν θ τιμι του δολαρίου αυξθκεί ζναντι του ευρϊ, δθλαδι χρειαηόμαςτε λιγότερα δολάρια για τθν αγορά ενόσ ευρϊ, τότε μιλάμε για ανατίμθςθ του δολαρίου ζναντι του ευρϊ. Εκτόσ των εννοιϊν τθσ υποτίμθςθσ και τθσ ανατίμθςθσ, υπάρχει και θ ζννοια τθσ διολίςκθςθσ, που ςθμαίνει τθ ςταδιακι υποτίμθςθ ενόσ νομίςματοσ ζναντι ενόσ άλλου. 6
3.2.1 Ζιτθςθ & Προςφορά ςυναλλάγματοσ Οι τιμζσ των νομιςμάτων, δθλαδι θ ςχζςθ ανταλλαγισ τουσ με τα άλλα νομίςματα, διαμορφϊνονται ςτθν αγορά, που λζγεται διατραπεηικι αγορά ςυναλλάγματοσ. Η ηιτθςθ του ςυναλλάγματοσ εξαρτάται από τισ διεκνείσ ανταλλαγζσ αγακϊν και υπθρεςιϊν, και από τισ μθ εμπορευματικζσ ςυναλλαγζσ, όπωσ είναι θ απόκτθςθ περιουςιακϊν ςτοιχείων ςτο εξωτερικό, θ αγορά ομολόγων, θ ςφναψθ δανείων κ.λπ. Η προςφορά ςυναλλάγματοσ είναι ςυνάρτθςθ των εξαγωγϊν μιασ χϊρασ. Εφόςον ηθτοφνται (εξάγονται) τα προϊόντα μιασ χϊρασ Α από τισ άλλεσ χϊρεσ, οι χϊρεσ αυτζσ είναι υποχρεωμζνεσ να πλθρϊςουν για τθν ειςαγωγι των προϊόντων από τθ χϊρα Α ςτο νόμιςμά τθσ και με τθν ζννοια αυτι αυξάνεται θ προςφορά του. Όπωσ και ςτα άλλα αγακά ςτο ςθμείο που τζμνονται θ καμπφλθ τθσ ηιτθςθσ και τθσ προςφοράσ διαμορφϊνεται κατϋ αρχιν θ τιμι του ςυναλλάγματοσ, ςυνυπολογίηοντασ και τα ιςχφοντα κάκε φορά ςτο πλαίςιο τθσ λειτουργίασ του διεκνοφσ νομιςματικοφ ςυςτιματοσ. 7
3.2.2 Διατραπεηικι αγορά ςυναλλάγματοσ Η διατραπεηικι αγορά ςυναλλάγματοσ λειτουργεί ςε κακθμερινι βάςθ υπό τθν εποπτεία τθσ Κεντρικισ Τράπεηασ κάκε χϊρασ. Συμμετζχουν ςε αυτιν εκπρόςωποι των εμπορικϊν τραπεηϊν, οι οποίοι ενδιαφζρονται να αγοράςουν ι να πωλιςουν ςυνάλλαγμα. Η τιμι εκκίνθςθσ τθσ διαπραγμάτευςθσ κάκε νομίςματοσ κακορίηεται από τθν τιμι κλειςίματοσ τθσ προθγοφμενθσ θμζρασ, τθν τάςθ των τιμϊν ςτισ διεκνείσ αγορζσ και τθν αςκοφμενθ κάκε φορά ςυναλλαγματικι πολιτικι τθσ κεντρικισ τράπεηασ. Εφόςον για ζνα νόμιςμα διαμορφϊνεται υψθλι ηιτθςθ, τότε αυξάνεται θ τιμι του ι εάν υπάρξει μεγάλθ προςφορά τότε μειϊνεται θ τιμι του. Στο ςθμείο εκείνο όπου θ ηιτθςθ εξιςορροπείται με τθν προςφορά διαμορφϊνεται θ τιμι του ςυγκεκριμζνου νομίςματοσ, δθλαδι θ ςχζςθ ανταλλαγισ του με τα άλλα νομίςματα 8
3.3. Επιςκόπθςθ του Διεκνοφσ Νομιςματικοφ Συςτιματοσ Αναφερόμενοι ςτο Διεκνζσ Νομιςματικό Σφςτθμα εννοοφμε τουσ κανόνεσ που διζπουν τισ διεκνείσ νομιςματικζσ ςχζςεισ ι το διεκνζσ ςφςτθμα πλθρωμϊν ι τισ ςχζςεισ ανταλλαγείσ των νομιςμάτων μεταξφ τουσ. Το Διεκνζσ Νομιςματικό Σφςτθμα για να φκάςει ςτθ ςθμερινι του μορφι πζραςε από διάφορα ςτάδια, τα ςθμαντικότερα των οποίων αναφζρονται παρακάτω ςυνοπτικά. 9
3.3.1 Το ςφςτθμα του Χρυςοφ Κανόνα Μζχρι και τισ αρχζσ του 19ου αιϊνα, ωσ μζςο ςτισ διεκνείσ ςυναλλαγζσ αξιοποιοφνταν πολφτιμα μζταλλα και κυρίωσ ο χρυςόσ και το αςιμι. Στισ αρχζσ του 19ου αιϊνα και με τθν επζκταςθ και ανάπτυξθ των διεκνϊν ςυναλλαγϊν, διαπιςτϊκθκε ότι θ υφιςτάμενθ ποςότθτα του χρυςοφ και αςθμιοφ δεν επαρκοφςε για να καλφψει τισ αυξανόμενεσ ανάγκεσ των διεκνϊν ςυναλλαγϊν. Τθν περίοδο εκείνθ (1821), με πρωτοβουλία τθσ Μεγάλθσ Βρετανίασ, κακιερϊκθκε το ςφςτθμα του Χρυςοφ Κανόνα ςτισ διεκνείσ νομιςματικζσ ςχζςεισ. Σφμφωνα με το Χρυςοφ Κανόνα θ ποςότθτα του κυκλοφοροφντοσ χριματοσ κα ζπρεπε να ζχει αντίκριςμα ίςθσ αξίασ ςε χρυςό. Με τον τρόπο αυτό διαμορφϊκθκε θ ιςοτιμία τθσ ςτερλίνασ με βάςθ το χρυςό (4,24 ςτερλίνεσ=1 ουγκιά χρυςοφ) και ακολοφκθςαν το δολάριο (20,67 $=1 ουγκιά χρυςοφ) και τα άλλα νομίςματα αντίςτοιχα. Ο Χρυςοφσ Κανόνασ ιταν ζνα ςφςτθμα Στακερών Συναλλαγματικών Ιςοτιμιών. 10
3.3.2 Η Συνκικθ του Bretton Wood Μετά το Β Παγκόςμιο Πόλεμο ζγινε (1944) ςτισ Η.Π.Α. θ Συνκικθ του Bretton Woods, ςτθν οποία ςυμμετείχαν εκπρόςωποι από 44 χϊρεσ και θ οποία, μεταξφ των άλλων, ζλαβε τισ παρακάτω αποφάςεισ: κακόριςε νζα ιςοτιμία του δολαρίου με βάςθ το χρυςό, 1 ουγκιά χρυςοφ=35 $ και τθν υποχρζωςθ των Η.Π.Α. να διατθροφν αξία χρυςοφ ίςθ με τα κυκλοφοροφντα δολάρια, θ διακφμανςθ των ιςοτιμιϊν των νομιςμάτων ςτθ ςχζςθ τουσ με το δολάριο κακορίςτθκε ςτο +1% ι 1%, ενϊ υιοκετικθκε θ δυνατότθτα παρζμβαςθσ των κεντρικϊν τραπεηϊν ςτθν αγορά ςυναλλάγματοσ για αγορά ι πϊλθςθ νομιςμάτων, ςτθν περίπτωςθ κατά τθν οποία θ ιςοτιμία του νομίςματοσ υπερζβαινε το όριο διακφμανςθσ. Ίδρυςθ του Διεκνοφσ Νομιςματικοφ Ταμείου (Δ.Ν.Τ.) και τθσ Παγκόςμιασ Τράπεηασ. 11
3.3.3 Σμικςόνεια Συμφωνία Το 1971 θ αμερικανικι κυβζρνθςθ, λόγω των ελλειμμάτων, κατιργθςε τθ μετατρεψιμότθτα του δολαρίου ςε χρυςό. Τθν ίδια χρονιά ζγινε θ Σμικςόνεια Συμφωνία με βάςθ τθν οποία: υποτιμικθκε το δολάριο ςε 38 $ ανά ουγκιά χρυςοφ, ανατιμικθκαν τα περιςςότερα νομίςματα ζναντι του δολαρίου και θ επιτρεπόμενθ διακφμανςθ των ιςοτιμιϊν των νομιςμάτων ςτθ ςχζςθ τουσ με το δολάριο κακορίςτθκε ςτο +2,25% ι 2,25%. 12
3.4. Το Ευρωπαϊκό Νομιςματικό Σφςτθμα Το 1978 ςτθ ςφνοδο κορυφισ τθσ Βρζμθσ αποφαςίςτθκε θ δθμιουργία του Ευρωπαϊκοφ Νομιςματικοφ Συςτιματοσ (Ε.Ν.Σ.) με βαςικι επιδίωξθ τθν προϊκθςθ τθσ νομιςματικισ ςυνεργαςίασ μεταξφ των χωρϊν μελϊν τθσ Ε.Ο.Κ. και τθ ςτακερότθτα των ςυναλλαγματικϊν ιςοτιμιϊν. Τα βαςικά ςυςτατικά ςτοιχεία του Ε.Ν.Σ. ιταν: θ Ευρωπαϊκι Νομιςματικι Μονάδα (ECU), o Μθχανιςμόσ Συναλλαγματικών Ιςοτιμιών (ΜΣΙ) και το Ταμείο Ευρωπαϊκισ Νομιςματικισ Συνεργαςίασ (FECOM). 13
3.4.1 Η Συνκικθ του Μάαςτριχτ και θ Ο.Ν.Ε. Με τθ Συνκικθ του Μάαςτριχτ (Δεκζμβριοσ 1991) ετζκθ το πλαίςιο για τθν Οικονομικι και Νομιςματικι Ζνωςθ και τθν υιοκζτθςθ ενιαίου νομίςματοσ από τα κράτθ μζλθ τθσ Ε.Ε., του ευρϊ. Η Συνκικθ του Μάαςτριχτ υπογράφθκε το Φεβρουάριο του 1992 και τζκθκε ςε εφαρμογι το Νοζμβριο του 1993, αφοφ πρϊτα εγκρίκθκε από τα κράτθ μζλθ τθσ Κοινότθτασ. Η Συνκικθ προζβλεπε ςυγκεκριμζνα κριτιρια που ζπρεπε να ικανοποιοφν οι υποψιφιεσ για τθν ΟΝΕ χϊρεσ, ϊςτε με βάςθ το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα να ςυμμετάςχουν ςτθν ΟΝΕ από τθν 1/1/1999 και να κυκλοφοριςει το ευρϊ από τθν 1/1/2002. 14
3.4.1.1 Τα κριτιρια τθσ Συνκικθσ του Μάαςτριχτ για τθ ςυμμετοχι ςτθν Ο.Ν.Ε. Ο πλθκωριςμόσ τθσ υποψιφιασ χϊρασ δεν μποροφςε να είναι μεγαλφτεροσ από το μζςο όρο του πλθκωριςμοφ των τριϊν κρατϊν μελϊν με το χαμθλότερο πλθκωριςμό, προςαυξθμζνοσ κατά 1,5%. Τα μακροχρόνια επιτόκια τθσ υποψιφιασ χϊρασ δεν μποροφςαν να είναι μεγαλφτερα από το 1,5% του μζςου όρου των επιτοκίων των τριϊν χωρϊν με τα χαμθλότερα επιτόκια. Το ζλλειμμα του προχπολογιςμοφ τθσ κυβζρνθςθσ να μθν υπερβαίνει το 3% του Ακακάριςτου Εκνικοφ Προϊόντοσ (ΑΕΠ). Το δθμόςιο χρζοσ τθσ υποψιφιασ χϊρασ να μθν είναι μεγαλφτερο από το 60% του ΑΕΠ ι τουλάχιςτον να τείνει προσ αυτό. Η ιςοτιμία του νομίςματοσ κάκε υποψιφιασ χϊρασ κα ζπρεπε να παραμείνει για δφο χρόνια ςτο ςτενό περικϊριο διακφμανςθσ +2,5% ζωσ -2,5% του Μθχανιςμοφ Συναλλαγματικών Ιςοτιμιών. 15
3.4.2 Η Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα (Ε.Κ.Τ.) Στισ αρμοδιότθτεσ τθσ Ε.Κ.Τ. περιλαμβάνονται: Η χάραξθ και εφαρμογι τθσ οικονομικισ και νομιςματικισ πολιτικισ τθσ Ζνωςθσ. Η διαχείριςθ του ευρώ. Η διενζργεια πράξεων ςε ςυνάλλαγμα και θ εξαςφάλιςθ τθσ ομαλισ λειτουργίασ του ςυςτιματοσ πλθρωμϊν. Η διατιρθςθ τθσ ςτακερότθτασ των τιμών ςτθ ηϊνθ του ευρϊ, οφτωσ ϊςτε να παραμζνει ςτακερι θ αγοραςτικι αξία του. Ελζγχει τθν εξζλιξθ του πλθκωριςμοφ με ςτόχο ο ετιςιοσ ρυκμόσ αφξθςθσ των τιμϊν καταναλωτι να είναι μικρότεροσ του 2%. Κακορίηει το φψοσ των επιτοκίων για ολόκλθρθ τθ ηϊνθ του ευρϊ. 16
3.4.3 Το Σφμφωνο Στακερότθτασ και Ανάπτυξθσ Το Σφμφωνο Στακερότθτασ ορίηει ότι τα κριτιρια ζνταξθσ ςτο ενιαίο νόμιςμα είναι τα ίδια και για τισ χϊρεσ που κα κελιςουν να ενταχκοφν ςτθν ευρωηϊνθ και αναφζρεται κυρίωσ ςτθ διαδικαςία που ζχει ςχζςθ με τα υπερβολικά ελλείμματα. Συγκεκριμζνα δεν επιτρζπεται ςτα κράτθ μζλθ να υπερβοφν το δθμόςιο ζλλειμμα πάνω από 3% του ΑΕΠ. Στθν περίπτωςθ κατά τθν οποία θ Ευρωπαϊκι Επιτροπι διαπιςτώςει υπερβολικό ζλλειμμα, φςτερα από γνϊμθ τθσ οικονομικισ και δθμοςιονομικισ επιτροπισ, διατυπϊνει γνϊμθ και ςφςταςθ ςτο Συμβοφλιο των Υπουργών Οικονομίασ και Οικονομικών (ECOFIN). Με βάςθ τθ γνϊμθ τθσ Επιτροπισ το Συμβοφλιο αποφαςίηει εάν υφίςταται ι όχι υπερβολικό ζλλειμμα. Εάν θ απόφαςθ του Συμβουλίου είναι κετικι, απευκφνει ςυςτάςεισ ςτο κράτοσ μζλοσ με το υπερβολικό ζλλειμμα και κζτει ςυγκεκριμζνεσ προκεςμίεσ, προκειμζνου το κράτοσ μζλοσ να λάβει μζτρα μείωςθσ του ελλείμματοσ. 17
3.5. Το Ιςοηφγιο Εξωτερικών Πλθρωμών Το Ιςοηφγιο Εξωτερικών Πλθρωμών είναι ζνασ λογαριαςμόσ ςτον οποίο καταγράφονται οι ςυναλλαγζσ μιασ χϊρασ με τισ άλλεσ χϊρεσ, δθλαδι οι διεκνείσ ςυναλλαγζσ τθσ. Στο λογαριαςμό αυτό καταχωροφνται με τθ διπλογραφικι μζκοδο οι υποχρεϊςεισ πλθρωμισ ςε ςυνάλλαγμα και οι απαιτιςεισ ςε ςυνάλλαγμα κάκε χϊρασ. Οι ςυναλλαγζσ, από τισ οποίεσ προκφπτει υποχρζωςθ πλθρωμισ, καταχωρίηονται ςτθ χρζωςθ, ενϊ οι ςυναλλαγζσ, από τισ οποίεσ προκφπτει απαίτθςθ πλθρωμισ, ςτθν πίςτωςθ. 18
3.5.1 Επί μζρουσ λογαριαςμοί Ιςοηυγίου Εξωτερικών Πλθρωμών α) Το Εμπορικό Ιςοηφγιο, ςτο οποίο καταγράφονται οι ειςπράξεισ και οι πλθρωμζσ από τισ εξαγωγζσ και τισ ειςαγωγζσ των υλικϊν αγακϊν. β) Το Ιςοηφγιο Υπθρεςιών, ςτο οποίο καταγράφονται οι ειςπράξεισ και οι πλθρωμζσ που προκφπτουν από τισ εξαγωγζσ και τισ ειςαγωγζσ υπθρεςιών. γ) Το Ιςοηφγιο Ειςοδθμάτων, όπου καταγράφονται οι απαιτιςεισ και οι υποχρεϊςεισ αντίςτοιχα από και ςε αμοιβζσ, μιςκοφσ, τόκουσ, μερίςματα και κζρδθ. δ) Ιςοηφγιο Μεταβιβάςεων, ςτο οποίο καταγράφονται οι ειςπράξεισ και πλθρωμζσ από μονομερείσ μεταβιβάςεισ. ε) Το Ιςοηφγιο Κίνθςθσ Κεφαλαίων, ςτο οποίο καταχωρίηονται οι ειςροζσ και οι εκροζσ κεφαλαίων του δθμόςιου και του ιδιωτικοφ τομζα. ςτ) Το Ιςοηφγιο Συναλλαγματικών Αποκεμάτων, όπου αναφζρονται τα ςυναλλαγματικά αποκζματα, τα αποκζματα χρυςοφ και τα ειδικά τραβθχτικά δικαιώματα. 19
3.6. Ο προςτατευτιςμόσ και οι δαςμοί Με τα διάφορα μζτρα προςτατευτιςμοφ τα κράτθ επιδιϊκουν τθν προςταςία τθσ εγχϊριασ παραγωγισ από τθν απειλι των ειςαγόμενων προϊόντων και αποτρζπουν τθν εκροι ςυναλλάγματοσ. Αν και θ κυρίαρχθ ςιμερα αντίλθψθ ςτο διεκνζσ εμπόριο είναι θ απελευκζρωςθ των αγορϊν και ο περιοριςμόσ των μζτρων προςτατευτιςμοφ, αρκετζσ χϊρεσ αναπτυγμζνεσ και μθ καταφεφγουν ςε τζτοια περιοριςτικά μζτρα προςωρινοφ ι μόνιμου χαρακτιρα. Τα περιοριςτικά μζτρα ςτο πλαίςιο του προςτατευτιςμοφ διακρίνονται ςε δαςμολογικά και μθ δαςμολογικά. 20
3.6.1 Οι δαςμολογικοί περιοριςμοί Οι δαςμολογικοί περιοριςμοί είναι διάφορεσ κατθγορίεσ δαςμϊν (φόρων), που επιβάλλονται επί των ειςαγόμενων προϊόντων, προκειμζνου να περιοριςτεί ι και να αποφευχκεί θ διείςδυςι τουσ ςε μια αγορά. Οι επιδράςεισ του δαςμοφ ςυνίςτανται: Στθν αφξθςθ τθσ τιμισ του ειςαγόμενου προϊόντοσ. Στθν προςταςία τθσ εγχϊριασ παραγωγισ. Στθν αναδιανομι του ειςοδιματοσ από τουσ καταναλωτζσ προσ τουσ παραγωγοφσ, γνωςτό και ωσ πλεόναςμα καταναλωτι, παραγωγοφ. Στθν αφξθςθ των εςόδων του κράτουσ. Τα είδθ των δαςμών: αναλογικοί ι κατ αξία δαςμοί, ςτακεροί ι προκακοριςμζνοι δαςμοί, ςφνκετοι δαςμοί. 21
3.6.2 Οι μθ δαςμολογικοί περιοριςμοί Οι μθ δαςμολογικοί περιοριςμοί αναφζρονται ςε μζτρα προςταςίασ, που δεν ζχουν ςχζςθ με τθν επιβολι δαςμϊν, αλλά επιδιϊκουν παρόμοιουσ ςτόχουσ όπωσ είναι ο περιοριςμόσ και θ αποκάρρυνςθ των ειςαγωγϊν. Τα κυριότερα μζτρα μθ δαςμολογικισ προςταςίασ είναι: Ποςοτικοί περιοριςμοί ι ποςοςτώςεισ, Οι πάςθσ φφςεωσ επιδοτιςεισ, Η επιβολι ποιοτικών κριτθρίων-προτφπων, Το ντάμπινγκ (dumping), Διάφοροι διοικθτικοί και ςυναλλαγματικοί περιοριςμοί. 22
Τζλοσ Ενότθτασ Επεξεργαςία: Τςιμπίρθσ Αλκιβιάδθσ Σζρρεσ, 25-05-2015 23