ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α1. α. Ορεινοί: Οι επαναστάτες του 1862 προκήρυξαν εκλογές αντιπροσώπων για Εθνοσυνέλευση, η οποία θα ψήφιζε νέο σύνταγμα. Οι εκλογές έγιναν το Νοέμβριο του 1862. Η πλειονότητα των αντιπροσώπων που εκλέχθηκαν προέρχονταν από τοπικά ψηφοδέλτια, χωρίς κομματικές παρεμβάσεις. Αυτό είναι μια ακόμα απόδειξη ότι τα «ξενικά» κόμματα είχαν χρεοκοπήσει. Μέσα στην εθνοσυνέλευση συγκροτήθηκαν οι πυρήνες των δύο μεγάλων παρατάξεων, των πεδινών και των ορεινών, όπως ονομάστηκαν. Οι ορεινοί απαρτίστηκαν από διάφορες ομάδες (υπό τον Δ. Γρίβα και τον Κ. Κανάρη) με κοινό στόχο την αντίσταση στην πολιτική των πεδινών. Βρήκαν υποστηρικτές μεταξύ των μικροκαλλιεργητών, των κτηνοτρόφων, των εμπόρων και των πλοιοκτητών. (σ. 77 σχ. βιβλίου) β. Φεντερασιόν: Πρόκειται για τη μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της Θεσσαλονίκης η οποία στηριζόταν σε πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοιχτή σε νέες ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης και αποτέλεσε μετά τους βαλκανικούς πολέμους σημαντικό δίαυλο για τη διάδοση της σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στην Ελλάδα. (σ. 46 σχ. βιβλίου) γ. Πατριαρχική Επιτροπή (1918): Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «Τον Οκτώβριο του 1918... Ανατολική Θράκη». (σ. 142-143 σχ. βιβλίου) Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 1
Α2. α. Λάθος, β. Λάθος, γ. Σωστό, δ. Λάθος, ε. Σωστό. Β1α. Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «Μετά την υπογραφή της συνθήκης... επέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης». (σ. 137 σχ. βιβλίου) Β1β. Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «Την περίοδο 1919-1921... Αρμένιοι και Ρώσοι». (σ. 140 σχ. βιβλίου) Β2. Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «Οι διαφορές του αγροτικού... κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο». (σ. 46 σχ. βιβλίου) ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Γ1α. Η απάντηση βρίσκεται στα χωρία «Στις 24 Ιουλίου 1923... επίμαχων περιοχών» (σ. 149-151 σχ. βιβλίου) και «Με βάση το άρθρο 11... των ανταλλαξίμων» (σ. 152 σχ. βιβλίου). εμπλουτιστεί με χωρία και πληροφορίες από το ιστορικό παράθεμα Α που αναφέρεται στην ενημέρωση των μικρασιατών Ελλήνων για την επικείμενη ανταλλαγή πληθυσμών. Γ1β. Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «Όταν έγινε γνωστή... του ελληνικού κράτους» (σ. 151-152 σχ. βιβλίου). Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 2
εμπλουτιστεί με χωρία και πληροφορίες από τα ιστορικά παραθέματα Β και Γ που αναφέρουν λόγους για τους οποίους η Ελλάδα αναγκάστηκε να αποδεχθεί την ανταλλαγή των πληθυσμών. Συγκεντρωτικά, οι λόγοι αυτοί ήταν η πολιτική των Νεοτούρκων για την εκδίωξη όλων των μη μουσουλμανικών εθνοτήτων από την αυτοκρατορία, η επιτακτική, χρονικά, ανάγκη της Ελλάδας να μη χάσει το διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα, ώστε να απαιτήσει την μετανάστευση και των μουσουλμανικών πληθυσμών της Ελλάδας παράλληλα με την μετανάστευση των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας και ο ρεαλισμός του βενιζελικού ορθολογισμού, που στόχευε σε μια ριζική επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων ήδη από το 1914. Δ1. Η απάντηση βρίσκεται στο χωρίο «το πιο σημαντικό ήταν η διαχείριση του εθνικού ζητήματος της ένωσης της Κρήτης... δημιούργησε βαρύ κλίμα διχασμού» (σ. 208-209 σχ. βιβλίου). εμπλουτιστεί με χωρία και πληροφορίες από τα ιστορικά παραθέματα. Πιο συγκεκριμένα, το παράθεμα Α αναφέρεται πρώτα στην άποψη του Βενιζέλου, σύμφωνα με την οποία η άμεση επίτευξη της ένωσης ήταν μεν αδύνατη, όμως και η παράταση του καθεστώτος της αρμοστείας θα εμπόδιζε την εφαρμογή των μέτρων που θα επέτρεπαν τη βαθμιαία απαλλαγή της Κρήτης από τα δεσμά της διεθνούς εξάρτησης και των συμφερόντων των Μεγάλων Δυνάμεων. Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 3
Αντίθετα, η αυτονόμηση της νήσου θα μπορούσε να βοηθήσει τόσο στην προαγωγή των εθνικών της συμφερόντων στο εξωτερικό όσο και στην κατοχύρωση της εσωτερικής αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα με την οργάνωση της κρητικής πολιτοφυλακής από Έλληνες αξιωματικούς και την παράλληλη αποχώρηση των διεθνών στρατευμάτων. Στη συνέχεια, το παράθεμα αναφέρεται στην αρνητική αντίδραση του ύπατου αρμοστή Γεωργίου, που θεωρούσε ότι η βενιζελική άποψη ήταν αντίθετη τόσο με τις επιλογές διαχείρισης του κρητικού ζητήματος από την βασιλική οικογένεια της Ελλάδας όσο και, γενικότερα, με τις δυναστικές αντιλήψεις πάνω στο εθνικό ζήτημα της Κρήτης. Γι' αυτόν το λόγο ο Γεώργιος απέρριψε τις προτάσεις του Βενιζέλου και επεδίωξε περισσότερο να προβάλει προς τις Μεγάλες Δυνάμεις τις εσωτερικές συνθήκες της Κρήτης ως μέσο πίεσης για την ένωσή της με την Ελλάδα. Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 4
Έτσι, όπως αναφέρεται στο παράθεμα Β, ο πρίγκιπας προχώρησε σε προσωπικές συζητήσεις με παράγοντες των Μεγάλων Δυνάμεων, όπως ήταν ο τσάρος της Ρωσίας και οι υπουργοί εξωτερικών της Ρωσίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Ιταλίας, χωρίς μάλιστα καν να ενημερώσει ή να συμβουλευτεί τους υπουργούς του για τις ενέργειες αυτές. Ήταν φυσικό τότε ο Βενιζέλος να αξιολογήσει ως πρόωρες τις ενέργειες αυτές του ύπατου αρμοστή, στοχεύοντας στην ανακήρυξη της Κρήτης σε ανεξάρτητο πριγκιπάτο ως τελευταίο στάδιο για την πραγματοποίηση της ένωσης. Ο πρίγκιπας, όπως επίσης αναφέρεται στο παράθεμα Β του Λ. Μακράκη, δεν μπορούσε να αντιληφθεί τη διαφορά ανάμεσα στη δεσποτική διακυβέρνηση με ξένη κηδεμονία και στην πλήρη αυτονομία χωρίς ξένες επεμβάσεις και με κυβερνήτη διορισμένο από την ελληνική κυβέρνηση, που επεδίωκε ο Βενιζέλος. Ο Γεώργιος θεωρούσε ότι οποιαδήποτε λύση του κρητικού ζητήματος θα προερχόταν από τις Μεγάλες Δυνάμεις και υποτιμούσε την προσφορά των ίδιων των Κρητικών, τους οποίους μάλιστα θεωρούσε ακόμα και επιζήμιους για τον εθνικό σκοπό. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Περβολιανάκης Δημήτρης Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 5