ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Α

Transcript

1 ΘΕΜΑ Α Α.1.1. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Α α. Ιδρύθηκε το 1921 στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης, με σκοπό να βοηθήσει όσους Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία είχαν εγκαταλείψει τις ιδιαίτερες πατρίδες τους κατά τον Α Παγκόσμιο πόλεμο να επιστρέψουν και να αποκατασταθούν στα σπίτια και τις ασχολίες τους. (σελ.143) β. Αντιβενιζελικό κόμμα με αρχηγό το Δημήτριο Ράλλη.Ήταν αντίθετο οικονομική ανάπτυξη. (σελ.92) γ. Το οριστικό κείμενο των μεταρρυθμίσεων που προήλθε μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των Μ.Δυνάμεων,των Κρητών και του Βενιζέλου προέβλεπε την οργάνωση στρατό (σελ 215) και Το πιο σημαντικό είναι (σελ 216). Α Λάθος 2.Λάθος 3.Σωστό 4.Σωστό 5.Λάθος ΘΕΜΑ Α2 1

2 Α.2.1. ΑΓ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΗΛ , Παράλληλα με τον παν-ποντιακό με τους Έλληνες σελ Α.2.2. Το πολιτικό κενό στη διακυβέρνηση ταχύτερα και ασφαλέστερα σελ ΟΜΑΔΑ Β Το παραπάνω κείμενο είναι από την Ιστορία του Ελληνικού έθνους και αναφέρεται στο φαινόμενο του δηλιγιαννισμού. Συγκεκριμένα αναφέρει πως ο αντι-τρικουπισμός ήταν ένα κίνημα εξίσου νέο με το προηγούμενο με σαφείς καταβολές από το γαλλικό και ρωσικό κόμμα.χαρακτηριστικό του δηλιγιαννικού κόμματος ήταν ο αντι-αγγλισμός και οι φιλογερμανικές τάσεις. Η αντι-τρικουπική παράταξη συγκέντρωνε πολίτες που προέρχονταν από τα (μικρό)αστικά κοινωνικά στρώματα.το τρικουπικό κόμμα προέβλεπε ανάπτυξη της οικονομίας και θεωρούσε το κράτος ως μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης επιδιώκοντας τον εκσυγχονισμό με κάθε κόστος.ολόκληρο το απρόσωπο πλέγμα σχέσεων γύρω από το κράτος και την πολιτική εξουσία προσπαθούσε να αποτρέψει τον επιδιωκόμενο από τον Τρικούπη έλεγχο του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου.οι αντίθετοι με την πολιτική του Τρικούπη βουλευτές συσπειρώθηκαν γύρω από τον Δηλιγιάννη,ο οποίος σε μεγάλο βαθμό εξέφραζε πολιτικές απόψεις αντίθετες από εκείνες του Τρικούπη. Ο Δηλιγιάννης δεν αποδεχόταν τον χωρισμό των εξουσιών και στόχευε στη συγκέντρωση και τον έλεγχό τους από το κόμμα. Οι αντιτρικουπικοί δεν ήταν εναντίον του κεφαλαίου, αλλά ήθελαν να το θέσουν υπό τον έλεγχο της κρατικής μηχανής.ο Δηλιγιάννης προέβαλε το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης με τη μείωση των φόρων και την παροχή ευκαιριών στους προστατευομένους του για κατάληψη δημοσίων θέσεων. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στην πηγή πως 2

3 στιγμάτιζαν με υστερικό πάθος την κερδοσκοπία, το χρηματιστήριο,το χρηματικό κεφάλαιο, το χρηματικό πλούτο,την τοκογλυφία, την τραπεζική παντοδυναμία. Ήταν εναντίον των ξένων της Ευρώπης και των πλούσιων Ελλήνων της διασποράς. Ο Δηλιγιάννης επέκρινε το κοινωνικό κόστος του εκσυγχρονισμού και υποστήριζε ένα κράτος κοινωνικής αλληλεγγύης.το κόμμα του απεχθανόταν το τυχοδιωκτικό χρηματιστικό κεφάλαιο,ήταν υπέρ των παραγωγικών επενδύσεων,μέσα από έναν κατάλληλο κυβερνητικό προσανατολισμό, υποστηρίζοντας μια αργή οικονομική ανάπτυξη που θα βασιζόταν σε παραδοσιακές παραγωγικές δραστηριότητες. Παλιές οικογένειες κοτζαμπάσηδων και έκπτωτων τζακιών συνέρρεαν στην αντι-τρικουπική παράταξη.παρά την παραδοσιακή μορφή πολλών από αυτών που μετείχαν στη δηλιαννική παράταξη, το φαινόμενο του δηλιγιαννισμού ήταν εξίσου νέο με εκείνο του τρικουπισμού νέο με βάση τις επιδιώξεις τους και όχι με βάση την προέλευση των στρωμάτων.έχοντας ως αφετηρία ένα δημαγωγικό αντι-τρικουπισμό, κατέληξαν να αναφέρονται όλο και περισσότερο στο γερμανικό αναπτυξιακό υπόδειγμα.το κόμμα του Τρικούπη είχε σαφείς επιδράσεις από το φιλελευθερισμό του αγγλικού κόμματος ενώ του Δηλιγιάννη προέβαλλε εθνικιστικά πρότυπα εμπνευσμένα από τον Κρόμγουελ, τον Καποδίστρια,το Βίσμαρκ. Το πρόγραμμα του Δηλιγιάννη διαμόρφωσε ένα πρόγραμμα με αναφορές στο παρόν και στο μέλλον και ενώ αντιτιθόταν στο τρικουπικό, ωστόσο δεν επεδίωκε την επιστροφή στο παρελθόν.αντίθετα στόχευε σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό εκσυγχρονισμό με άξονα το κράτος. Ο Τρικούπης επεδίωκε ενίσχυση της οικονομίας και αποδυνάμωση της πολιτικής εξουσίας ενώ ο Δηλιγιάννης την ενδυνάμωση της πολιτικής εξουσίας που θα ελέγχει και την οικονομία.ήταν κατά της πλουτοκρατίας,του χρηματικού και χρηματιστικού κεφαλαίου και στόχευε στην οικονομική πρόοδο συνυφασμένη με την κοινωνική δικαιοσύνη και κυρίως στην ενίσχυση του κράτους. Προσέβλεπε στην υποστήριξη της Γαλλίας και της Ρωσίας όμως βασικό πρότυπο της πολιτικής του ήταν η Γερμανία την οποία 3

4 θαύμαζε βαθύτατα. Ο Δηλιγιάννης συσπείρωσε γύρω του όλα εκείνα τα ετερόκλητα κοινωνικά στρώματα που ήταν αντίθετα με την πολιτική του Τρικούπη. ΘΕΜΑ Β2 Τα πρώτα υπομνήματα των επαναστατών προς τους εκπροσώπους των Δυνάμεων έθεταν ως ανυποχώρητη βάση συζήτησης το ενωτικό ζήτημα. Στο παραπάνω παράθεμα από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους πληροφορούμαστε πως η αντίδραση των μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στην επανάσταση δεν ήταν απόλυτα αρνητική αφού οι τέσσερις κυβερνήσεις ήταν θετικές στο να θέσουν προς συζήτηση το θέμα με την Τουρκία,υπό την προυπόθεση να διατηρηθεί η τάξη στο νησί και να εξασφαλισθεί η προστασία του μουσουλμανικού πληθυσμού. Νωρίς όμως κατέστη σαφές ότι οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις δεν ήταν ακόμη έτοιμες για τη λύση αυτή και ο Βενιζέλος σταθμίζοντας την υφισταμένη κατάσταση άρχισε να σχεδιάζει τις υποχωρήσεις του, για να εξασφαλίσει τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη. Στόχος του ήταν να δημιουργηθεί προς το παρόν και στην Κρήτη ένα καθεστώς ανάλογο με εκείνο της Ανατολικής Ρωμυλίας, ουσιαστικά ελεύθερο,με σκιώδη σουλτανική επικυριαρχία. Η έκρηξη του εθνικού ενθουσιασμού που είχε καταλάβει τους Κρήτες δεν ανέτρεψε την αυστηρή τήρηξη της τάξης,ενώ η ελληνική κυβέρνηση αποσκοπούσε να εντάξει το θέμα στο πλαίσιο μιας γενικότερης ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Διεθνής Επιτροπή που ήλθε στην Κρήτη το Φεβρουάριο 1906, ανέλαβε να εξετάσει την κατάσταση και τους όρους λειτουργίας του αρμοστειακού καθεστώτος και να υποβάλει σχετική έκθεση.έπειτα από μακρότατες και επίπονες διαβουλεύσεις με τον Ελ. Βενιζέλο και με την ελληνική κυβέρνηση, οι Μεγάλες Δυνάμεις κατέληξαν σε μια νέα ρύθμιση του Κρητικού Ζητήματος. Το οριστικό κείμενο, προέβλεπε μεταξύ άλλων, την ανάκληση των ξένων στρατευμάτων, μετά την αποκατάσταση της εσωτερικής γαλήνης στην Κρήτη. Η παρουσία των ξένων στρατευμάτων, κατέστη πλέον περιττή 4

5 και οι Μ.Δυνάμεις αποφάσισαν να εκκενώσουν την Κρήτη μέσα σ ένα χρόνο, με μόνη εγγύηση την ασφάλεια των μουσουλμάνων της νήσου. Ωστόσο τόσο οι τολμηρές ελληνικές προσδοκίες όσο και οι καλές ευρωπαϊκές προθέσεις δεν μπορούσαν να οδηγήσουν σε άμεσα θετικά αποτελέσματα εξαιτίας της βίαιης εκδήλωσης της τούρκικης αντίδρασης. Δύο μεγάλα εξωτερικά γεγονότα ήρθαν να ταράξουν πάλι την πορεία των κρητικών πραγμάτων:η προσάρτηση της Βοσνίας και της Ερζεγοβίνης από την Αυστρία και η ανακήρυξη της Βουλγαρίας σε βασίλειο, με ταυτόχρονη προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας. Οι Νεότουρκοι εθνικιστές μετά την αναγκαστική υποχώρηση απέναντι στη Βουλγαρία και την Αυστροουγγαρία στόχευαν σε μια πρώτη διπλωματική επιτυχία με τη ματαίωση της ενωτικής λύσης. Η ελληνική κυβέρνηση του Γ.Θεοτόκη υπέδειξε στους Κρήτες την ανάγκη λαϊκών κινητοποιήσεων, για την κήρυξη της ένωσης με την Ελλάδα. Οι ζωηρές λαϊκές αντιδράσεις στους δρόμους, στην πρωτεύουσα και στις επαρχίες συνοδεύονταν με το αίτημα της διατήρησης της υφιστάμενης ισορροπίας στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.Σε λαϊκή συγκέντρωση στα Χανιά εγκρίθηκε ομόφωνα το πρώτο ψήφισμα της ένωσης και η Κρητική Κυβέρνηση εξέδωσε με τη σειρά της επίσημο Ψήφισμα (24 Σεπτεμβρίου 1908). Για την επίσημη έναρξη της νέας περιόδου της πολιτικής ζωής στην Κρήτη,σχηματίστηκε προσωρινή διακομματική κυβέρνηση.η ελληνική κυβέρνηση,για να μην προκαλέσει διεθνείς περιπλοκές με την αντίδραση της Τουρκίας,απέφυγε να αναγνωρίσει επίσημα την ένωση και περιορίστηκε σε παρασκηνιακές οδηγίες στη νέα Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης. Η παράταση των διαπραγματεύσεων αποκάλυπτε την επιφυλακτικότητα και υπαναχώρηση των προστάτιδων Δυνάμεων.Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της Τουρκίας,οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν αντέδρασαν δυναμικά και φάνηκαν να αποδέχονται σιωπηρά τις νέες εξελίξεις.η Τουρκία ζήτησε διευκρίνιση των ευρωπαϊκών προθέσεων και η απαντητική διακοίνωση απαντούσε πως δεν είχε ακόμη έρθει η στιγμή για τον διακανονισμό του Κρητικού ζητήματος,με προϋπόθεση 5

6 τη σύμφωνη γνώμη της Πύλης.Δεν προχώρησαν σε καμιά επίσημη αναίρεση του πολιτικού καθεστώτος,όπως το είχαν υπογράψει το Η απεμπόληση των διαπραγματεύσεων με στόχο την ένωση δεν ανέστειλε την απόφαση των Δυνάμεων να αποσύρουν τα στρατεύματα από την Κρήτη. ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΑΝΝΑ ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ 6