ΦΟΡΗΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΤΗ Δημόσια Διαβούλευση
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Εισαγωγή Η εισαγωγή υπολογιστών στην εκπαίδευση μόνο καλό μπορεί να φέρει: Στην απλούστερη περίπτωση να σταματήσουν να τυπώνονται βιβλία και να είναι όλα σε pdf και οι μαθητές να απαλλαγούν από ένα ασήκωτο καθημερινό φορτίο ή οι μαθητές να έχουν πρόσβαση σε εικονικά πειράματα π.χ. φυσικής ή οι μαθητές να έχουν πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, εγκυκλοπαίδειες κ.ά. Με το μαθητικό υπολογιστή, οι μαθητές, πατώντας ένα πλήκτρο και με την κατάλληλη υποστήριξη εκπαιδευτικού λογισμικού, θα είναι σε θέση να μελετήσουν ένα πρόγραμμα που εκτελείται και να το αλλάζουν, προσδίδοντας νέες ιδιότητες στον υπολογιστή και δημιουργώντας δικά τους προγράμματα. Τεχνικά, τα επιμέρους εξαρτήματά του θα μπορούν να αποσυναρμολογηθούν από τα παιδιά και να επανασυνδεθούν βοηθώντας τα να κατανοήσουν τη δομή των έξυπνων υπολογιστικών μηχανών. Η φιλοσοφία του υπολογιστή αυτού τόσο ως προς την υλική υπόσταση του μαθητικού υπολογιστή, όσο και ως προς την άϋλη, υπολογιστική του, θα βλέπει τη μάθηση σαν μια διαδικασία πειραματισμού και δημιουργίας. Ο μαθητικός υπολογιστής πρέπει να ενσωματώνει τεχνολογικές καινοτομίες, σε τρεις κυρίως περιοχές. Πρώτη, να έχει εξαιρετικά μικρή κατανάλωση, λιγότερη από το ένα δέκατο της αντίστοιχης ενός συμβατικού φορητού υπολογιστή, κερδίζοντας έτσι πολλαπλάσια αυτονομία. Δεύτερη η οθόνη, να είναι πολύ υψηλής ανάλυσης με αποτέλεσμα η εικόνα να προσομοιάζει εκτυπωμένο χαρτί. Ταυτόχρονα, να είναι ικανή να λειτουργεί και σε συνθήκες άπλετου φωτισμού, εκεί που οι οθόνες συμβατικής τεχνολογίας (ακόμα και των κινητών τηλεφώνων) αποβαίνουν συχνά άχρηστες. Τρίτη καινοτομία να υπάρχει δυνατότητα για αυτόματη ασύρματη δικτύωση, που να επιτρέπει στον υπολογιστή του κάθε μαθητή να είναι συνεχώς συνδεδεμένος με αυτούς των συμμαθητών του και με το Διαδίκτυο. Σελίδα 2 από 6 2
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Εκπαιδευτική Διάσταση Ο οποιοσδήποτε προβληματισμός σχετικά με τη λειτουργικότητα, διάθεση και χρηστικότητα του μαθητικού υπολογιστή εντάσσεται στην περιοχή της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Συνοπτικά το εκπαιδευτικό λογισμικό που θα χρησιμοποιηθεί θα ποικίλλει και θα πρέπει να είναι εξελίξιμο και προσαρμόσιμο σε οποιαδήποτε αλλαγή του ΔΕΠΠΣ και των προγραμμάτων σπουδών στις βαθμίδες της εκπαίδευσης που θα υλοποιηθεί το έργο. Το γεγονός ότι βασιζόμαστε σε υλικό και λογισμικό ή σε τεχνολογία με τη στενή έννοια προβληματίζει στον τομέα αυτό λόγω των αυτονόητων περιορισμών που θέτει η τεχνολογική εξέλιξη. Οι άξονες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ένταξη του μαθητικού υπολογιστή στην εκπαιδευτική διαδικασία συνοψίζονται στα εξής σημεία: το πρόγραμμα σπουδών το επίπεδο εκπαίδευσης που αφορά η ένταξη (π..χ. Δευτεροβάθμια, πρωτοβάθμια και τάξη) τους προς επίτευξη διδακτικούς και γνωστικούς στόχους o Στόχοι χαμηλού επιπέδου (τι) o στόχοι υψηλού επιπέδου (πως και γιατί) τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες, την περίοδο της ένταξης, όπως το κόστος, κλπ. το επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης, τη διαχρονικά δημιουργική αξιοποίηση της τεχνολογίας με δεδομένο τους περιορισμούς στο χρόνο ζωής υλικού και λογισμικού οποιασδήποτε τεχνολογίας.. τις φιλοσοφικές και ιδεολογικές θεωρήσεις των πρωτεργατών της ένταξης και το παγκόσμιο ρεύμα που υποκινήθηκε από την ιδέα του μαθητικού υπολογιστή στην τρέχουσα χρονική στιγμή που αποφασίζεται η ένταξη του στην ελληνική πραγματικότητα και εκπαίδευση. Σελίδα 3 από 6 3
ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Υποστήριξη της Δράσης Εκτός των όσων αναφέρονται στην ενότητα 3 για την υποστήριξη της δράσης θα πρέπει να συγκροτηθούν επιτροπές παρακολούθησης που θα απαρτίζονται από εκπαιδευμένους καθηγητές και δασκάλους οι οποίοι θα είναι και οι «υπεύθυνοι δράσης» στις πιλοτικές εφαρμογές στα σχολεία τους, καθώς και από εκπροσώπους των συλλόγων γονέων των σχολικών μονάδων που θα έχουν προκριθεί.. Ο ρόλος των ΚΕ ΠΛΗΝΕΤ θα έπρεπε να είναι συμμετοχικός στις επιτροπές παρακολούθησης της δράσης και όχι συντονιστικός στο όλο έργο, Οι επιτροπές παρακολούθησης δράσης θα πρέπει να συντονίζονται κεντρικά από ειδικό γραφείο στο Υπ.Ε.Π.Θ. ή στο Π.Ι. με τη συμμετοχή και των σχολικών συμβούλων στο οποίο θα υποβάλλονται και οι τελικές εκθέσεις αξιολόγησης στο ορισμένο χρονοδιάγραμμα Η ενημέρωση των γονέων και εκπαιδευτικών θα πρέπει να αναληφθεί σαν δράση από τη σχολική μονάδα που θα πραγματοποιηθεί η πιλοτική εφαρμογή υπό μορφή σεμιναρίου λίγων ωρών και σε συνεργασία με τον ανάδοχο. ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Τεχνολογική Διάσταση Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην ενότητα 4 η τεχνολογική διάσταση του μαθητικού υπολογιστή μπορεί να εντοπιστεί κυρίως στις ακόλουθες απαιτήσεις: Ασύρματη διαδικτύωση, σύνδεση με άλλους Η/Υ, Περιήγηση στο Διαδίκτυο, Ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων, Εκτέλεση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Συγγραφή-Επεξεργασία κειμένων, Αναπαραγωγή πολυμέσων, Επικοινωνία και δημιουργία συνεργασιών, Ανάπτυξη λογισμικού, εφαρμογών Υποστήριξη βασικών γλωσσών προγραμματισμού Σύνδεση και ενσωμάτωση με το περιβάλλον του εργαστηρίου της σχολικής μονάδας. Και στα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά: Έξυπνος σχεδιασμός, ελαφρύς/μικρός, Σελίδα 4 από 6 4
μεγάλη διάρκεια αυτονομίας, ανθεκτική κατασκευή Σε ότι έχει να κάνει με το λειτουργικό σύστημα σε σχέση με τις λύσεις (ΧΟ-1 ή classmate PC) για τον προτεινόμενο Η/Υ πρέπει να σημειωθεί ότι το καταλληλότερο λειτουργικό είναι εκείνο που έχει σαν αποστολή να κάνει τον υπολογιστή πιο λειτουργικό αυξάνοντας τις δυνατότητές του, διαχειριζόμενο σωστότερα τους πόρους του υλικού, και συνεργαζόμενο καλύτερα με το εκπαιδευτικό λογισμικό που θα εγκατασταθεί σε αυτόν. Τούτο μόνο μετά κατόπιν αποτελέσματος μελέτης από ομάδα αξιολόγησης μπορεί να προκριθεί. Η ομάδα θα λάβει υπόψη της και τις δύο λύσεις, θα θέσει τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν στην πιλοτική εφαρμογή και θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα με βάση και τις εκθέσεις από τις επιτροπές παρακολούθησης της δράσης. ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Επόμενα βήματα ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Χρηματοδότηση της δράσης ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Αξιολόγηση της δράσης Εκτός των δύο αξόνων της αξιολόγησης που περιγράφεται στην ενότητα 7 και προκειμένου να επιλεχθεί η σωστή λύση μετά τη διάρκεια της πιλοτικής εφαρμογής, θα πρέπει να προστεθεί και ένας τρίτος άξονας αξιολόγησης, με σκοπό να τεκμηριωθεί επιστημονικά ποια από τις δύο λύσεις είναι η καλύτερη. Ο τρίτος άξονας της αξιολόγησης θα αφορά στο μαθησιακό αποτέλεσμα που είχε η κάθε προτεινόμενη λύση (και μάλιστα για όλες τις προτεινόμενες εφαρμογές, μαθήματα). Θα είναι μια συγκριτική αξιολόγηση των δύο λύσεων (intel, OLPC) με ομάδες μαθητών της ίδιας εκπαιδευτικής βαθμίδας που έκαναν χρήση της μιας λύσης έναντι της άλλης. Ειδικότερα θα επιλεγούν με τυχαίο και αντιπροσωπευτικό τρόπο δύο ομάδες μαθητών (που θα ξεκινήσουν απαραίτητα από την ίδια βάση μέτρησης, πιθανόν με μηδενική σχέση με Η/Υ) με τη μία ομάδα να χρησιμοποιεί τη λύση intel και την άλλη ομάδα τη λύση OLPC, θα αξιολογηθούν ως προς το μαθησιακό αποτέλεσμα για κάθε μάθημα και από εκεί θα προκύψει και το οριστικό αποτέλεσμα. Σελίδα 5 από 6 5
Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνει με διαφάνεια και να συμμετέχουν επιστήμονες με εμπειρία στο θέμα που θα προταθούν από τις αντίστοιχες επιστημονικές παιδαγωγικές ενώσεις (ΕΠΥ, ΠΕΚΑΠ, ΕΤΠΕ). Γενικές παρατηρήσεις και ερωτήματα: Συμφωνούμε στη διανομή του υπολογιστή στις τάξεις Ε, ΣΤ Δημοτικού, Α και Β Γυμνασίου. Για την παρακολούθηση του Εκπαιδευτικού και Μαθησιακού μέρους του θέματος, πρέπει να δημιουργηθεί μια μόνιμη διαρκής επιτροπή στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο που θα αποτελείται από επιστήμονες όλων των κλάδων (οι οποίοι θα προτείνονται από τις αντίστοιχες Επιστημονικές Ενώσεις) και με συμμετοχή των αρμοδίων παραγόντων του Π.Ι και του ΥπΕΠΘ η οποία θα μελετάει και θα εγκρίνει το μαθησιακό περιεχόμενο του λογισμικού που κάθε φορά θα προστίθεται στον Η/Υ. Αυτό γιατί χρειάζεται μόνιμη και ιδιαίτερη προσοχή στο τι βλέπουν, τι ακούνε και με ποιους επικοινωνούν οι μαθητές σε αυτές τις κρίσιμες ηλικίες. (Αυτό μπορεί να σημαίνει διανομή με ασφαλές, κλειδωμένο και φιλτραρισμένο λογισμικό μόνο μέσω του ΠΣΔ) Η συμμετοχή των γονέων μας βρίσκει σύμφωνους και κατά τη γνώμη μας πρέπει να αντιπροσωπεύονται και στη μόνιμη διαρκή επιτροπή που προτείνουμε. Ως προς τις δύο προτεινόμενες τεχνολογίες, πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί αρχικά καμία από τις δύο. Πρέπει όμως να λειτουργήσουν πιλοτικά για ένα σχολικό έτος και να αξιολογηθεί ποια από τις δύο λύσεις προσέφερε περισσότερα. Αυτή πρέπει και να επιλεχθεί σαν τελική λύση. Κάθε άλλη προσπάθεια επιλογής της μιας ή της άλλης λύσης χωρίς πλήρη και εμπεριστατωμένη επιστημονική και εκπαιδευτική αξιολόγηση θα ακυρώσει την προσπάθεια. Στην ενότητα 7 περιγράφεται ο τρόπος της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής. Στη διανομή του υπολογιστή θα πρέπει να έχουν όσα σχολεία δεν λειτουργούν εργαστήρια υπολογιστών με παρουσία όμως και στα σχολεία που διαθέτουν εργαστήρια πληροφορικής, εφόσον ενδιαφέρει να μελετηθεί και το επίπεδο της συνεργασίας του μαθητικού υπολογιστή σε αυτό το περιβάλλον. Σελίδα 6 από 6 6