Switch-off αναλογικής τηλεόρασης και ξενοδοχεία Μια προσπάθεια παρουσίασης των εναλλακτικών λύσεων που µπορούν να εφαρµοστούν στα ξενοδοχεία κατά τη διάρκεια του switch-off της αναλογικής τηλεόρασης, ανάλογα µε το είδος των τηλεοράσεων που διαθέτουν Έχει φτάσει και στην Ελλάδα η ώρα όπου σύντοµα αρχίζουν τα switch-off της αναλογικής τηλεόρασης σε περιοχές που υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία. Πρέπει λοιπόν να δούµε ποιες είναι οι λύσεις που έχει ένα ξενοδοχείο, ώστε να µπορεί να προσφέρει στους πελάτες του πολύ καλή ποιότητα εικόνας σε όλα τα επίγεια, αλλά και δορυφορικά κανάλια που διαθέτει. Μάλλον δεν έχει γίνει ακόµα αντιληπτό από τους περισσότερους συναδέλφους εγκαταστάτες, ότι µέχρι σήµερα είχαµε µερικά switch-off στην Ελλάδα, όµως κανένα από αυτά δεν αφορούσε περιοχή µε πολλά ξενοδοχεία. Αντίθετα, πολλά από τα switch-off που πρόκειται να ακολουθήσουν καλύπτουν µεγάλες τουριστικές περιοχές µε µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων. Για παράδειγµα το Μόντε Σµιθ στη Ρόδο που είναι ιδιαίτερα τουριστική περιοχή, καλύπτει µόνο την πόλη της Ρόδου και όχι τα παράλια όπου βρίσκονται όλες οι µεγάλες ξενοδοχειακές µονάδες (Φαληράκι, Αφάντου, Λίνδος, Καλλιθέα, Καµείρου κλπ). Αυτές οι περιοχές εξακολουθούν να καλύπτονται από τους 12 περιφερειακούς αναλογικούς αναµεταδότες, οι οποίοι θα λειτουργούν για κάποιο ακόµα διάστηµα. Επιπρόσθετα, όλα αυτά αφορούσαν µόνο τη Digea, µια που η ΕΡΤ δεν συγχρονίστηκε µαζί της ηλαδή το πολυδιαφηµισµένο αναλογικό switch off της Ρόδου, δεν ήταν στην πραγµατικότητα switch off για τα ξενοδοχεία του νησιού, δηλαδή το αντικείµενο του δικού µας ενδιαφέροντος σε αυτό το άρθρο. Οι µεγάλες ξενοδοχειακές µονάδες που ενδιαφέρουν τον τεχνικό κόσµο βρίσκονται στις παραλίες της Ρόδου και όχι στην πόλη της Ρόδου, ενώ ακόµα και αυτό το µικρό switch off που έγινε στην πόλη της Ρόδου, ΕΝ αφορούσε όλα τα κανάλια. Κάτι ανάλογο έχει συµβεί και σε όλες τις άλλες περιοχές όπου έχουµε ήδη ψηφιακή εκποµπή: Είτε δεν έχουν κλείσει τα αναλογικά (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), είτε υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις από αναλογικές πηγές ( οβρούτσι, Ξυλόκαστρο, Αίγινα), είτε δεν υπάρχει µεγάλος αριθµός ξενοδοχείων όπου υπήρξε πραγµατικό και πλήρες αναλογικό switch off (Πλάκα), είτε είχαµε εκποµπές µόνο από Digea ή µόνο από ΕΡΤ (Ξυλόκαστρο, Ρόδος, Πήλιο, ολιανά κλπ), είτε είχαµε ένα συνδυασµό των παραπάνω περιπτώσεων.
Είναι αλήθεια λοιπόν ότι µέχρι τώρα δεν έχουµε αντιµετωπίσει µια πραγµατικά µεγάλη περιοχή σαν την υτική Ελλάδα, στην οποία υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία και σε µεγάλα τµήµατα της οποίας από την 9 η εκεµβρίου η ψηφιακή τηλεόραση θα είναι η µόνη επιλογή. ηλαδή τις επόµενες µέρες θα υπάρξει µια έντονα αυξηµένη ζήτηση λύσεων από τα ξενοδοχεία που βρίσκονται στις περιοχές όπου θα σταµατήσει η αναλογική εκποµπή. Για να πάρουµε µια γεύση από την περιοχή κάλυψης των Ακαρνανικών, µπορούµε να παρατηρήσουµε το σχετικό διάγραµµα. Είναι φανερό ότι πρόκειται για ένα κέντρο εκποµπής που καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος από τα Επτάνησα (Κέρκυρα, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθο κλπ) µε τον πολύ µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων, ενώ καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος της υτικής Ελλάδας, αρχίζοντας από την Πάργα, συνεχίζοντας σε Πρέβεζα, Άρτα, Αιτωλοακαρνανία και φτάνοντας µέχρι µεγάλες περιοχές της Αχαΐας. Όσα θα αναφέρουµε παρακάτω αφορούν το αναµενόµενο switch-off της αναλογικής τηλεόρασης στα Ακαρνανικά, στην πραγµατικότητα όµως αναφέρονται σε όλα τα αναλογικά switch-off που θα ακολουθήσουν τους επόµενους µήνες, µε την Αρόη να ξεκινά µάλλον τον Ιανουάριο καλύπτοντας πλήρως την πόλη της Πάτρας και να ακολουθούν λίγο αργότερα τα δύο Κέντρα Εκποµπής της Κρήτης (Χανιά & Ηράκλειο) που καλύπτουν το σύνολο των βόρειων παραλίων του νησιού µε ένα πολύ µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων.
Τα παραπάνω δύο διαγράµµατα κάλυψης είναι χαρακτηριστικά για την Κρήτη. Η επόµενη περιοχή µε µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων είναι οι Κυκλάδες, µε το κέντρο εκποµπής Πύργου στη Σύρο να καλύπτει τα τουριστικά νησιά Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Άνδρος, Τήνος, Σίφνο, Σέριφο, Κύθνο, Κέα και φυσικά την ίδια τη Σύρο.
Και αυτό το διάγραµµα κάλυψης αποκαλύπτει το πραγµατικό µέγεθος της κάλυψης περιοχών µε ξενοδοχεία. Έχει φτάσει λοιπόν η ώρα να δούµε πως µπορούµε να ταξινοµήσουµε τις ανάγκες των ξενοδοχείων µε βασικό κριτήριο το είδος των τηλεοράσεων που διαθέτουν και να δούµε µε λεπτοµέρειες τις διάφορες επαγγελµατικές ή µη λύσεις που µπορούν να εφαρµοστούν σε αυτά µε τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα της κάθε λύσης. Το βασικό κριτήριο αυτής της ταξινόµησης πρέπει να είναι το είδος των τηλεοράσεων που διαθέτει κάθε ξενοδοχείο, για τον απλό λόγο ότι είναι αυτό που διαφοροποιεί ουσιαστικά τις διαθέσιµες, αλλά και τις ενδεδειγµένες λύσεις. Θα πρέπει να διευκρινίσουµε ότι όσα αναφέρουµε για τα ξενοδοχεία, ισχύουν µε τον ίδιο τρόπο και για νοσοκοµεία, γηροκοµεία, σωφρονιστικά συγκροτήµατα, συγκροτήµατα κατοικιών και γενικά για κάθε SMATV δίκτυο διανοµής που στηρίζεται στο οµοαξονικό καλώδιο. Όµως σε αυτό εδώ το κείµενο θα αναφερόµαστε σε όλα αυτά τα δίκτυα µε τη λέξη ξενοδοχεία, µια που στην Ελλάδα έχουµε ένα πολύ µεγάλο αριθµό οµοαξονικών δικτύων σε ξενοδοχεία, τόσο µεγάλο που επισκιάζει όλες τις άλλες οµάδες κτιρίων. Το άρθρο αυτό ευελπιστούµε ότι θα βοηθήσει τους τεχνικούς του χώρου που ασχολούνται µε εγκαταστάσεις αυτού του είδους να αποκτήσουν µια πληρέστερη άποψη των διαθέσιµων επιλογών. Ευελπιστούµε επίσης ότι τυχόν ξενοδόχοι που ασχολούνται σαν χοµπίστες µε το αντικείµενο του περιοδικού και θα διαβάσουν αυτό το άρθρο θα κατανοήσουν καλύτερα ποια είναι η ενδεδειγµένη για αυτούς επιλογή. Θέλουµε να ελπίζουµε ακόµα ότι γνωρίζοντας τι θα συµβαίνει µετά την 9 η εκεµβρίου στο τηλεοπτικό τοπίο των περιοχών που καλύπτονται από τα Ακαρνανικά (και των επόµενων switch off που θα ακολουθήσουν σε ανάλογες ηµεροµηνίες), θα ελαχιστοποιηθούν οι περιπτώσεις των ξενοδοχείων που δεν θα έχουν προσαρµοστεί στα νέα δεδοµένα και έτσι την επόµενη µέρα δεν θα έχουν εικόνα στις τηλεοράσεις των δωµατίων τους. Οι οµάδες που θα εξετάσουµε λοιπόν, είναι οι εξής: Α. Ξενοδοχεία µε αναλογικές τηλεοράσεις. Β. Ξενοδοχεία µε ψηφιακές DVB-T MPEG4 τηλεοράσεις Γ. Ξενοδοχεία µε ψηφιακές DVB-T MPEG2 τηλεοράσεις Αυτό το µήνα θα εξετάσουµε τις διαθέσιµες λύσεις για την πρώτη οµάδα, δηλαδή τα ξενοδοχεία µε αναλογικές τηλεοράσεις. Τον επόµενο µήνα θα δούµε τις διαθέσιµες λύσεις για τα ξενοδοχείο µε ψηφιακές τηλεοράσεις. Α. Ξενοδοχεία µε αναλογικές τηλεοράσεις Η οµάδα αυτών των ξενοδοχείων, είναι µάλλον η πλέον περίπλοκη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουµε µια µεγάλη ποικιλία τεχνικών επιλογών, που εφαρµόζονται µε διαφορετικό τρόπο ανάλογα µε τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των ξενοδοχείων. Θα εξετάσουµε όλες τις πιθανές περιπτώσεις, ακόµα και αυτές όπου ο τεχνικός θα µπορεί να προτείνει στον ξενοδόχο να µην κάνει αναβάθµιση του εξοπλισµού του για να παίξουν οι παλιές τηλεοράσεις του µε τα νέα MPEG4 σήµατα, αλλά απλά να αντικαταστήσει τις τηλεοράσεις του µε καινούριες. Το πλέον σηµαντικό είναι ότι αυτή η οµάδα ξενοδοχείων, µε την πραγµατοποίηση του switch off των αναλογικών καναλιών, θα χάσει την εικόνα των επίγειων καναλιών σε όλα τα επίγεια κανάλια δηλαδή αλλάζοντας κανάλι στην τηλεόραση θα βλέπουµε µόνο χιόνια µια που δεν υπάρχει πλέον αναλογική εκποµπή. Όλα αυτά θα συµβούν φυσικά σε όσα ξενοδοχεία δεν κάνουν καµία
ενέργεια πριν από το switch off. Τα ξενοδοχεία που θα προβλέψουν να πραγµατοποιήσουν έγκαιρα τις αναγκαίες αλλαγές, δεν θα έχουν κανένα πρόβληµα. Για να µπορέσουµε να εξετάσουµε καλύτερα αυτή την οµάδα των ξενοδοχείων µε αναλογικές τηλεοράσεις, θα την χωρίσουµε σε 3 κατηγορίες, ανάλογα µε τον εξοπλισµό που διαθέτει. 1. Ξενοδοχεία µε υφιστάµενο επαγγελµατικό εξοπλισµό. Η µεγαλύτερη οµάδα αυτής της κατηγορίας ξενοδοχείων µε αναλογικές τηλεοράσεις, είναι αυτά που έχουν ήδη επαγγελµατικό εξοπλισµό δηλαδή κάποιο HeadEnd εγκατεστηµένο σε rack 19 ή σε βάσεις τοίχου και µια ανάλογη αξιοπρεπή διανοµή σε ένα ή περισσότερα κτηριακά συγκροτήµατα µε ενισχυτές γραµµής. Σε ένα τέτοιο ξενοδοχείο θα πρέπει να προταθούν από τον τεχνικό και τελικά να εγκατασταθούν, επαγγελµατικές µονάδες οι οποίες θα συµπληρώσουν τον υφιστάµενο εξοπλισµό. Μια τέτοια επαγγελµατική µονάδα θα πρέπει να συµπεριλαµβάνει το τµήµα του επίγειου ψηφιακού δέκτη και το τµήµα του διαµορφωτή. Το τµήµα του δέκτη θα πρέπει φυσικά να είναι συµβατό µε το πρότυπο συµπίεσης H.264 (MPEG4 layer 10) που χρησιµοποιείται στην Ελλάδα, ενώ θα είναι καλό να είναι έτοιµο να αποδιαµορφώσει και τα κανάλια High Definition που ήδη υπάρχουν στην Ελλάδα και σύντοµα θα πολλαπλασιαστούν. Ο διαµορφωτής θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε VSB (Vestigial Side Band µονής πλευρικής), ώστε να επιτρέπει την τοποθέτηση των καναλιών το ένα δίπλα στο άλλο, µια που σε µια τέτοια εγκατάσταση µε αναλογική διανοµή θα υπάρχουν µαζί µε τα πολλά υφιστάµενα δορυφορικά κανάλια µέσα στο φάσµα και καλό θα είναι να τα κρατήσουµε µακριά από τις ψηλές συχνότητες των UHF. Η S-band είναι γενικά η καλύτερη λύση για την διαµόρφωση όλων αυτών των καναλιών. Στα χαρακτηριστικά του διαµορφωτή έχουν ιδιαίτερη σηµασία ο λόγος C/N που παρέχει στην έξοδο του, η αποµόνωση από το διπλανό κανάλι και οι χαµηλές στάθµες spurious που δηµιουργεί ο διαµορφωτής µέσα στη µπάντα. Τυπικές καλές τιµές για αυτά τα µεγέθη είναι C/N>48dB, αποµόνωση µεγαλύτερη από 60dB στο διπλανό
κανάλι και θόρυβος στη µπάντα < -75dBc. Τα χαρακτηριστικά αυτά αποκτούν ακόµα µεγαλύτερη σπουδαιότητα σε συγκροτήµατα που έχουν περισσότερα από ένα κτίρια και χρησιµοποιούνται ενισχυτές γραµµής µε διόρθωση κλίσης καµπύλης (tilt) που για να λειτουργήσουν σωστά απαιτείται προσεκτική ρύθµιση & σωστά χαρακτηριστικά σηµάτων, ενώ είναι αυτονόητο ότι σε όλες τις περιπτώσεις είναι απαραίτητη η ισοστάθµιση στις στάθµες όλων των καναλιών (δορυφορικών και επίγειων) στην έξοδο του τελικού ενισχυτή στο HeadEnd του συγκροτήµατος. Θα πρέπει να σηµειώσουµε ότι στις εγκαταστάσεις αυτής της ποιότητας δεν µπορεί να προκύψει κανένα πρόβληµα στη χωροταξική διευθέτηση συσκευών και καλωδίων, είτε αναφερόµαστε σε λύσεις rack 19, είτε σε βάσεις τοίχου, διότι οι εταιρείες που διαθέτουν τέτοια προϊόντα έχουν φροντίσει για το λύσιµο αυτών των προβληµάτων. Συνήθως στη συσκευασία περιλαµβάνονται όλες οι γέφυρες Ζ που απαιτούνται, έτσι ένα µόνο καλώδιο χρειάζεται για την είσοδο και ένα µόνο καλώδιο φεύγει από την έξοδο. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να τονίσουµε ότι σε αυτή την οµάδα ξενοδοχείων που έχουν ήδη επαγγελµατικό εξοπλισµό, δεν θα πρέπει ο τεχνικός να κάνει το λάθος και να προτείνει οικιακό εξοπλισµό µε φθηνούς δέκτες και διαµορφωτές. Τα προβλήµατα που θα αντιµετωπίσει είναι δύο: 1. Τα περισσότερα ξενοδοχεία αυτής της κατηγορίας είχαν αρχικά χρησιµοποιήσει οικιακό εξοπλισµό για τα δορυφορικά κανάλια, τον οποίο αντικατέστησαν αργότερα µε επαγγελµατικό εξοπλισµό - όταν κουράστηκαν από τις συνεχείς βλάβες των εν λόγω συσκευών. Ξέρουν πλέον τι χρειάζεται στο ξενοδοχείο τους και θα επιλέξουν το κατάλληλο. Αν κάποιος τεχνικός προτείνει οικιακό εξοπλισµό σε ένα τέτοιο ξενοδοχείο, το πιθανότερο είναι να τον αγνοήσουν θεωρώντας ότι δεν ξέρει τη δουλειά του. 2. Στην µικρή πιθανότητα που υπάρχει να πάρει ένας τεχνικός µια δουλειά σε τέτοιο ξενοδοχείο µε οικιακό εξοπλισµό, θα το µετανιώσει σύντοµα από τις βλάβες που θα έχει να αντιµετωπίσει, από τη δυσκολία να στήσει τον οικιακό εξοπλισµό σε ένα περιορισµένο χώρο χρησιµοποιώντας ράφια και ένα χάος από καλώδια, από την αδυναµία να ρυθµίσει το δίκτυο σε σωστές στάθµες & σωστές συχνότητες χωρίς αλληλοπαρεµβολές, ενώ είναι σίγουρο ότι τελικά αντί να βγάλει κέρδος θα ζηµιωθεί οικονοµικά από τις πολλαπλές επισκέψεις που θα αναγκαστεί να κάνει στο ξενοδοχείο εξ αιτίας των προβληµάτων. Οι τεχνικές δυσκολίες είναι ακόµα πιο σοβαρές αν η εγκατάσταση στο ξενοδοχείο είναι εκτεταµένη και χρησιµοποιεί ενισχυτές γραµµής. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αδιανόητη η χρήση οικιακού εξοπλισµού, δεδοµένου ότι σίγουρα θα χαλάσει την εικόνα και στα υπόλοιπα κανάλια (δορυφορικά) που µέχρι τότε λειτουργούσαν σωστά.
Τα streams που χρησιµοποιούνται στη Ελλάδα είναι 4 πανελλαδικά για Digea & ΕΡΤ και ανάλογα µε την περιοχή από 2 έως 4 για τα περιφερειακά κανάλια. ηλαδή τα κανάλια που θα λαµβάνονται στην ψηφιακή λήψη θα είναι από 24 έως 32. ύσκολα ένα ξενοδοχείο αυτής της κατηγορίας θα βάλει µονάδες για όλα τα κανάλια της περιοχής, σίγουρα όµως θα βάλει 10-15 µονάδες για τα πανελλαδικά κρατικά και ιδιωτικά, συν µερικά περιφερειακά κανάλια ανάλογα µε το τοπικό ενδιαφέρον. Ο ελάχιστος αριθµός όµως είναι τα 10 κανάλια, όπως έχει δείξει και η µέχρι τώρα εµπειρία. Εποµένως µια τυπική σύνθεση θα είναι ανάλογη µε το παραδίπλα διάγραµµα. Μια ακόµη χρήσιµη παρατήρηση, είναι η εξής: Ένα HeadEnd που θα αποτελείται από επαγγελµατικές µονάδες, µπορεί να ρυθµίσει τις εξόδους των µονάδων στις ίδιες συχνότητες που υπήρχαν για τα αναλογικά πριν το switch off. Αυτό είναι µια ιδιαίτερα έξυπνη επιλογή, ιδιαίτερα στα µεγάλα ξενοδοχεία, µια που µε αυτόν τον τρόπο δεν θα χρειαστεί να ρυθµιστούν ξανά όλες οι τηλεοράσεις του ξενοδοχείου. Ο τεχνικός απλά τροφοδοτεί µε τάση και RF το σύστηµα, συνδέει την έξοδο του στο HeadEnd µαζί µε τα υφιστάµενα δορυφορικά και όλες οι τηλεοράσεις παίζουν κανονικά χωρίς καµία ρύθµιση στα δωµάτια. 2. Ξενοδοχεία µε υφιστάµενο µικτό ή ηµιεπαγγελµατικό εξοπλισµό. Περιλαµβάνει µια µικρότερη οµάδα ξενοδοχείων, συνήθως µικρού µεγέθους ή χαµηλής κατηγορίας, τα οποία διαθέτουν ήδη µέτριας ποιότητας εξοπλισµό για δορυφορική λήψη διανοµή, καθώς και για τη λήψη των επίγειων αναλογικών σηµάτων. Συνήθως χρησιµοποιούνται σχετικά καλής ποιότητας δορυφορικοί δέκτες και καλής ή µεσαίας ποιότητας επαγγελµατικοί διαµορφωτές, µε µονή ή διπλή πλευρική. Σε αυτή την περίπτωση για την µετατροπή των MPEG4 σηµάτων σε αναλογικά, είναι ρεαλιστικό και θα πρέπει να προταθεί ένας εξοπλισµός ανάλογος µε τον υφιστάµενο.
Στο τµήµα της λήψης θα πρέπει να χρησιµοποιήσουµε οικιακούς επίγειους δέκτες της καλύτερης δυνατής ποιότητας ώστε να αποφύγουµε µελλοντικές βλάβες. Είναι πολύ σηµαντικό να προσέξουµε το ζήτηµα της χωροταξικής διευθέτησης στους δέκτες (ραφάκια κλπ), έτσι ώστε να εξασφαλιστεί επαρκής αερισµός και να µπορούν να τοποθετηθούν σωστά τα πολλά καλώδια (εισόδου RF και video/audio) που θα πρέπει να χρησιµοποιηθούν, χωρίς να δηµιουργηθεί χάος. Στο τµήµα της διαµόρφωσης θα πρέπει να είµαστε όσο µπορούµε περισσότερο προσεκτικοί, επιλέγοντας αν είναι δυνατόν διαµορφωτές µε µονή πλευρική. Οι διαµορφωτές διπλής πλευρικής µπορεί να είναι αποδεκτοί, µόνο εάν υπάρχουν αρκετές διαθέσιµες συχνότητες στην S-band, µια που ακόµα και για 10 µόνο κανάλια που θα χρησιµοποιηθούν θα καλύψουν τον χώρο συχνοτήτων 20 καναλιών. Γενικά θα πρέπει τα χαρακτηριστικά των διαµορφωτών να µην απέχουν πολύ από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για την επαγγελµατική κατηγορία. Φυσικά αναφερόµαστε σε σχετικά µικρά κτίρια που καλύπτονται επαρκώς από τον κεντρικό ενισχυτή του συστήµατος. Εάν το κτίριο είναι µεγάλο και απαιτεί ενισχυτές γραµµής ή ακόµα χειρότερα εάν το συγκρότηµα έχει περισσότερα από ένα κτίρια, η επιλογή διαµορφωτών µονής πλευρικής είναι µονόδροµος. Στο θέµα της χωροταξικής διευθέτησης δεν θα έχουµε κανένα πρόβληµα στο τµήµα των διαµορφωτών, µια που πρόκειται για επαγγελµατικές µονάδες. Είναι λυµένο και το ζήτηµα του σωστού αερισµού και το ζήτηµα της ζεύξης των καλωδίων εξόδου, εφ όσον χρησιµοποιούνται γέφυρες Ζ και έχουµε µία µόνο έξοδο. ύο χαρακτηριστικές συνθέσεις µε διαµορφωτές µονής και διαµορφωτές διπλής πλευρικής φαίνονται στα σχετικά σχήµατα.
3. Ξενοδοχεία µε υφιστάµενο οικιακό εξοπλισµό. Γενικά τέτοιου είδους ξενοδοχεία έχουν µάλλον εκλείψει στον Ελλαδικό χώρο, εκτός αν αναφερόµαστε σε πολύ µικρά ξενοδοχεία ή σε ξενοδοχεία πολύ χαµηλής κατηγορίας ή σε χαµηλής ποιότητας ενοικιαζόµενα δωµάτια µε στοιχειώδη εξοπλισµό. Είναι αυτονόητο ότι τέτοιες µονάδες δεν θα έχουν τον προϋπολογισµό για οποιαδήποτε σοβαρή εγκατάσταση, ενώ κατά πάσα πιθανότητα δεν θα έχουν ούτε δορυφορικό εξοπλισµό µε διανοµή στα δωµάτια. Εποµένως η µόνη ίσως επιλογή µας εδώ θα είναι να τους προσφέρουµε την οικονοµικότερη δυνατή λύση, που θα περιλαµβάνει τους πιο φθηνούς οικιακούς επίγειους δέκτες της αγοράς και ένα απλό οικιακό διαµορφωτή. Αν βέβαια διαθέτει πολύ λίγα δωµάτια, ίσως καλύτερη επιλογή να είναι η αντικατάσταση των τηλεοράσεων Για τους φθηνούς επίγειους ψηφιακούς δέκτες δεν έχουµε να πούµε κάτι, πέρα από την επιζητούµενη µεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία - για να αποφύγουµε άσκοπες κλήσεις για βλάβες. Για τους οικιακούς διαµορφωτές να πούµε απλά ότι καλό θα είναι να δίνουν σήµα σε κάποια κανάλια της S-band για να µπορέσουµε να κάνουµε τη δουλειά µας, να έχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα για το χαµηλό κόστος τους και ει δυνατό να είναι διαµορφωτές κάποιος γνωστής αξιόπιστης εταιρείας του χώρου και όχι κινέζικοι µιας χρήσης. Από τεχνική πλευρά, δεν θα πρέπει να προσπαθήσουµε να διαµορφώσουµε περισσότερα από 10 κανάλια µε τέτοιους διαµορφωτές, γιατί απλά δεν θα καταφέρουµε να τους κάνουµε να δουλέψουν σωστά όλοι µαζί και για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουµε στο θέµα της χωροταξικής διευθέτησης αυτών των συνθέσεων µια που εδώ ο κάθε δέκτης θέλει ένα καλώδιο εισόδου RF, που θα παίρνει σήµα από διακλαδωτή, ο οποίος θα εξασθενεί το σήµα και έτσι θα χρειάζεται ένας ενισχυτής πριν από αυτόν. Και για τους διαµορφωτές χρειάζεται ένα καλώδιο RF για τον καθένα, που θα οδηγηθεί σε ζεύκτη (διακλαδωτή ανάποδα) για να συγκεντρωθούν όλα τα σήµατα. Επειδή ο ζεύκτης θα έχει µια σηµαντική απώλεια, θα πρέπει να ενισχύσουµε και πάλι το ενιαίο σήµα, ενώ θα πρέπει να προσέξουµε ώστε το σήµα µετά το ζεύκτη να µην είναι τόσο χαµηλό που θα έχει ήδη µειωθεί σηµαντικά το C/N στο διαµορφωµένο σήµα. Φυσικά θα χρειαστεί και ένα ζεύγος καλωδίων V/A για να συνδέσει κάθε δέκτη µε τον ανάλογο διαµορφωτή. Το σύνολο των πολλών αυτών καλωδίων θα πρέπει να διευθετηθεί πολύ προσεκτικά, έτσι ώστε να µπορούµε να βρούµε την άκρη ξανά όταν θα πρέπει να αντικαταστήσουµε κάποια συσκευή που χάλασε. Είναι αυτονόητο φυσικά ότι όλοι οι δέκτες και όλοι οι διαµορφωτές θα πρέπει να τοποθετηθούν µε τρόπο που να τους εξασφαλίζει την φυσική οµαλή κυκλοφορία αέρα (σε ραφάκια), έτσι ώστε να µην χαλάσουν όλοι µαζί τις ζεστές καλοκαιρινές µέρες.
Γενικά, ίσως να µην αξίζει να ασχοληθεί ένας τεχνικός µε τέτοιες ερασιτεχνικές λύσεις, αν όµως το κάνει, ας προσέξει τουλάχιστον τις παραπάνω λεπτοµέρειες. Είναι σίγουρο ότι θα γλυτώσει πολύ χρόνο στο µέλλον και τουλάχιστον τις µισές κλήσεις για βλάβες. Μία χαρακτηριστική σύνθεση µε λύση αυτής της µορφής, φαίνεται στο σχετικό σχήµα. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και ο εξοπλισµός δεν αρµόζει σε επαγγελµατική εγκατάσταση, έχει τουλάχιστον γίνει προσεκτική εργασία µε σωστή χωροταξική διευθέτηση συσκευών και καλωδίων. Σηµαντική παρατήρηση: Αρκετοί νοµίζουν ότι ένα ξενοδοχείο µε αναλογικές τηλεοράσεις µπορεί να λύσει το πρόβληµα της ψηφιακής λήψης τοποθετώντας ένα επίγειο ψηφιακό δέκτη σε κάθε δωµάτιο. Αυτό είναι λανθασµένη εντύπωση και ποτέ ένας ξενοδόχος δεν θα προκρίνει µια τέτοια λύση για ένα βασικό λόγο: Σε ένα σπίτι είναι εύκολο να βάλουµε ένα επίγειο ψηφιακό δέκτη δίπλα σε κάθε τηλεόραση. Τον χρησιµοποιούµε συνέχεια και µετά από δύο µέρες όλα τα µέλη της οικογένειας ξέρουν να τον χειριστούν ακόµα και οι ηλικιωµένοι ή τα παιδιά. Σε ένα ξενοδοχείο όµως η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Σε κάθε δωµάτιο µπαίνουν διαφορετικοί άνθρωποι κάθε µέρα και είναι φυσικό να µην έχουν ξαναδεί το συγκεκριµένο τύπο δέκτη. Εκτός λοιπόν από λίγους πελάτες του ξενοδοχείου που τα πάνε πολύ καλά µε την τεχνολογία και θα βρουν εύκολα µόνοι τους πως δουλεύει ο κάθε δέκτης, οι υπόλοιποι πελάτες του ξενοδοχείου θα καλέσουν στη reception παραπονούµενοι ότι η τηλεόραση τους δεν παίζει τα κανάλια. Αυτό είναι κάτι πέρα από τα αποδεκτά σε ένα ξενοδοχείο και ο διευθυντής/ιδιοκτήτης του δεν θέλει να συµβεί. Εκτός από αυτή τη δυσκολία, είναι φανερό ότι σε µια τέτοια επιλογή δεκτών στα δωµάτια, όταν ο πελάτης του ξενοδοχείου θελήσει να περάσει από τα επίγεια στα δορυφορικά, θα πρέπει να ψάχνει πως από την είσοδο AV θα περάσει στα κανάλια και µετά πως θα πάει ξανά στην είσοδο AV για να ξαναδεί τα επίγεια µέσω του δέκτη. Φυσικά θα πρέπει να υπάρχουν 2 τηλεχειριστήρια σε κάθε δωµάτιο (τηλεόραση και επίγειος ψηφιακός δέκτης), ενώ ο δέκτης δεν θα είναι κάποια ειδική έκδοση hotel που να κλειδώνει, εποµένως ο κάθε πελάτης που µπορεί να τον χειριστεί, θα µπαίνει στο menu, θα σαρώνει τα κανάλια, θα σβήνει, θα προσθέτει, θα αλλάζει την σειρά τους, τα favorites κλπ. Όταν θα φεύγει αυτός ο πελάτης από το δωµάτιο και πηγαίνει ο επόµενος, φυσικά θα καλεί και αυτός στη reception παραπονούµενος ότι η τηλεόραση του δεν παίζει τα κανάλια. Όλα αυτά δεν ταιριάζουν στην καθηµερινότητα ενός ξενοδοχείο, το οποίο θέλει να λειτουργούν όλα ρολόι και ένας ξενοδόχος δεν θα τα δεχτεί. Αυτό που ισχύει στα ξενοδοχεία είναι η απλότητα: µία τηλεόραση, ένα τηλεχειριστήριο και όλα τα κανάλια στη σειρά, χωρίς πρόσθετες συσκευές ή οτιδήποτε άλλο που ίσως δυσκολέψει τον πελάτη. Σαν επίλογος Βλέποντας τα όσα αρκετά σύνθετα έχουµε αναφέρει παραπάνω, είναι φανερό ότι οι πολλές εναλλακτικές επιλογές, σε διαφορετικά είδη ξενοδοχείων, δηµιουργεί µια πολύ µεγάλη ποικιλία λύσεων τέτοια ποικιλία που πολλές φορές η σωστή σύνθεση ενός συστήµατος γίνεται γρίφος ακόµα και για ένα έµπειρο τεχνικό. εν θα υπάρξει πρόβληµα όµως, µια που αρκετές εταιρείες του χώρου έχουν προβλέψει να προσφέρουν έτοιµες λύσεις στην αγορά, λύσεις που προσφέρουν έτοιµα πακέτα προσαρµοσµένα στα Ελληνικά δεδοµένα, για να καλύψουν συγκεκριµένες πραγµατικές ανάγκες και συγκεκριµένο αριθµό καναλιών.
Για παράδειγµα γνωστή εταιρεία του χώρου προσφέρει τα επαγγελµατικά πακέτα IKUTER & IKUMOD για τις ανάγκες των ξενοδοχείων µε αναλογικές τηλεοράσεις. Τα συγκεκριµένα πακέτα έχουν (όπως και τα παλιότερα πακέτα IKUSAT, IKUHot, IKUGapF κλπ της ίδια εταιρείας), πολύ χαµηλότερη τιµή από την κάθε µία µονάδα που συνθέτει το πακέτο ξεχωριστά. εδοµένου όµως ότι σε µια εγκατάσταση ξενοδοχείου θα χρειαστούµε πάντα αρκετές µονάδες (πχ 10 µονάδες για 10 κανάλια) και όχι µία µόνο µονάδα, η διάθεση αυτών των πακέτων παρέχει εξαιρετικά προσιτή τιµή για το επίπεδο ποιότητας και αξιοπιστίας της σύνθεσης. Φυσικά στα πακέτα περιλαµβάνονται όλα τα παρελκόµενα (βάσεις, τροφοδοτικά, ενισχυτές), απαλλάσσοντας µε αυτό τον τρόπο τον τεχνικό από το ψάξιµο, για το πόσες και ποιες βάσεις χρειάζεται, ποιος είναι ο κατάλληλος ενισχυτής, ποια τροφοδοτικά ταιριάζουν στην κάθε σύνθεση, αν το τροφοδοτικό φτάνει για να τροφοδοτήσει τις µονάδες που του αντιστοιχούν κλπ. Ο τεχνικός είναι σίγουρος ότι αγοράζει ένα σύστηµα που δουλεύει και δεν θα χρειαστεί να προσθέσει κάτι που ξέχασε να υπολογίσει. Αυτά τα χαρακτηριστικά (χαµηλή τιµή πακέτου και έτοιµη/δοκιµασµένη σύνθεση) θα βοηθήσουν ουσιαστικά τον τεχνικό να διαλέξει εύκολα αυτό που θέλει και να κάνει τη δουλειά του απλά, σωστά και αποτελεσµατικά. Από όλα όσα είδαµε σε αυτό το άρθρο, αλλά και από την εµπειρία µας σε προηγούµενα µικρότερα αναλογικά switch off στη χώρα µας, προκύπτει ένα ακόµα συµπέρασµα: Το σύνολο σχεδόν των ξενοδοχείων δεν είναι ακόµα ενηµερωµένα για τις ιδιαιτερότητες του switch off και τι σηµαίνει αυτό για το δικό τους ξενοδοχείο. Θα µπορούσαµε να πούµε ότι και η πλειοψηφία των τεχνικών που ασχολούνται µε ξενοδοχεία δεν έχει ακόµα πολύ καθαρή στη σκέψη τους την έκταση που θα έχει η ζήτηση επαγγελµατικού εξοπλισµού στις περιοχές µε πολλά ξενοδοχεία. Αρκετοί δεν έχουν ακόµα κωδικοποιήσει πολύ καλά τις διαθέσιµες λύσεις που θα πρέπει να προσφέρουν σε ξενοδοχεία-πελάτες τους, σε συνάρτηση και µε το είδος των τηλεοράσεων που διαθέτει το ξενοδοχείο. Η άποψη µας είναι ότι θα πρέπει να ενηµερωθούν όσο πληρέστερα γίνεται οι τεχνικοί του κλάδου και στη συνέχεια να επικοινωνήσουν έγκαιρα µε τα ξενοδοχεία-πελάτες τους, ώστε να τους ενηµερώσουν για τις νέες ανάγκες που προκύπτουν. Σε αυτή την κατεύθυνση άλλωστε εντάσσεται και η δηµοσίευση αυτού του άρθρου πριν από το switch off των Ακαρνανικών ελπίζουµε όµως ότι θα εξακολουθήσει να είναι επίκαιρο και πριν από τα επόµενα µεγάλης έκτασης switch off που θα γίνουν στην Ελλάδα µέσα στην επόµενη χρονιά. Φυσικά στο επόµενο τεύχος θα έχουµε τη συνέχεια, µε την εξέταση των λύσεων σε ξενοδοχεία µε ψηφιακές τηλεοράσεις MPEG4, αλλά και MPEG2. Τέλος 1 ου µέρους
Β. Ξενοδοχεία µε ψηφιακές DVB-T MPEG4 τηλεοράσεις Πολλοί συνάδελφοι πιστεύουν ότι τα ξενοδοχεία που έχουν σύγχρονες τηλεοράσεις µε ενσωµατωµένο δέκτη MPEG4, δεν θα χρειαστούν κάτι στον εξοπλισµό του δικτύου τους αµέσως µετά το αναλογικό switch off. Πιστεύουν ότι µε το που θα ανοίξουν τα ψηφιακά κανάλια θα παίξουν µε το HeadEnd και το δίκτυο όπως ήταν µέχρι τότε. Ότι απλά θα χρειαστούν να συντονίσουν τις τηλεοράσεις. Αυτό είναι µεγάλο σφάλµα. Υπάρχουν πολλά που θα πρέπει να γίνουν σε ένα τέτοιο ξενοδοχείο: - Θα πρέπει να µπορούν να περάσουν τα ψηφιακά από την κεραία στο HeadEnd και από εκεί στο δίκτυο διανοµής. - Θα πρέπει να βρεθεί µια λύση µε τα δορυφορικά που δίνονται στο δίκτυο για διανοµή µάλλον σε αναλογική µορφή. - Θα πρέπει να δοθεί λύση για τυχόν εσωτερικά κανάλια του ξενοδοχείου, για info channels που λειτουργούν, για τη µουσική στην περίπτωση που περνάει µέσα από την τηλεόραση και µια σειρά άλλες λεπτοµέρειες που θα πρέπει να διευθετηθούν. Θα προσπαθήσουµε λοιπόν εδώ να δούµε τα προβλήµατα που µπορεί να προκύψουν σε ένα ξενοδοχείο µε τηλεοράσεις MPEG4, να τα ταξινοµήσουµε και να δούµε τι εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν. 1. Από την κεραία επιγείων στο δίκτυο διανοµής και τις τηλεοράσεις. Τα µεγάλα ξενοδοχεία χρησιµοποιούν στο σύνολο τους κάποιες µονάδες στο HeadEnd, οι οποίες εξασφαλίζουν µια καλή ή στοιχειώδη επεξεργασία των επίγειων σηµάτων, έτσι ώστε στην έξοδο τα σήµατα να έχουν καλή ποιότητα και να είναι ισοσταθµισµένα. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σηµασία, µια που τα κανάλια στην Ελλάδα δεν εκπέµπουν µε ίδια ισχύ και ίδια διαγράµµατα ακτινοβολίας, µε αποτέλεσµα να φτάνουν στις κεραίες λήψης άνισα µε µεγάλες διαφορές συνήθως µεταξύ τους. Αυτό µπορεί να είναι ανεκτό σε πολυκατοικίες µε µικρό µέγεθος και ένα µόνο ενισχυτή, δεν είναι όµως σε ένα ξενοδοχείο όπου οι συνολικές διαδροµές των καλωδίων είναι αρκετά µεγαλύτερες, δηµιουργώντας επιπρόσθετες διαφορές µεταξύ των καναλιών υψηλών και χαµηλών συχνοτήτων. Είναι αδιανόητο φυσικά σε ξενοδοχεία µε ενισχυτές γραµµής στο δίκτυο, µια που για να
λειτουργήσει σωστά η ρύθµιση κλίσης καµπύλης στον ενισχυτή γραµµής, είναι απαραίτητο να είναι απόλυτα ισοσταθµισµένα όλα τα κανάλια στο κέντρο. - Η καλύτερη επεξεργασία στα επίγεια αναλογικά κανάλια, γίνεται µε αναλογικούς µεταλλάκτες διπλής µεταλλαγής µε SAW filters µέσω IF. Οι µεταλλάκτες αυτοί, επεξεργάζονται το κανάλι, το καθαρίζουν και το αποµονώνουν από τα διπλανά και του υποβιβάζουν την συχνότητα (ή το βγάζουν και πάλι στην ίδια συχνότητα ανάλογα µε τις ανάγκες του ξενοδοχείου). - Μια άλλη σχετικά καλή επεξεργασία των επίγειων καναλιών που εφαρµόζεται σε µικρότερες µονάδες, είναι οι µονοκάναλοι ενισχυτές υψηλής εξόδου, οι οποίοι παρέχουν στην έξοδο µια σχετική αποµόνωση από τα διπλά κανάλια και ισοστάθµιση των σηµάτων. - Μια τρίτη επιλογή που εφαρµόζεται σε πιο µικρά ξενοδοχεία µε λιγότερες απαιτήσεις, είναι οι ενεργοί µονοκάναλοι προενισχυτές, µε ενιαία τελική βαθµίδα ενίσχυσης, οι οποίοι επίσης παρέχουν στην έξοδο µια σχετική αποµόνωση από τα διπλά κανάλια και ισοστάθµιση των σηµάτων. - Μια τέταρτη επιλογή είναι οι προγραµµατιζόµενοι ενισχυτές µε ενεργά φίλτρα οµάδας καναλιών. Είναι µια σχετικά πρόσφατη τεχνολογία, που παρέχει αντίστοιχα µε τα προηγούµενα πλεονεκτήµατα και εφαρµόζεται σε µικρές και µεσαίες µονάδες. - Υπάρχει και µία τελευταία επιλογή, αυτή της χρήσης ενός απλού ενισχυτή κεντρικής, η οποία πρακτικά δεν έχει εφαρµογή στα ξενοδοχεία - εκτός ίσως από κάποια πολύ µικρά ή µε λίγα ενοικιαζόµενα δωµάτια). Φυσικά µια τέτοια λύση δεν παρέχει καµία επεξεργασία στα σήµατα ότι µπαίνει βγαίνει, µε τα όσα προβλήµατα συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Εκτός από τα παραπάνω, τα ξενοδοχεία έχουν επίσης δορυφορικά κανάλια, εσωτερικά κανάλια του ξενοδοχείου, info channels κλπ. Όλα αυτά αναµιγνύονται µε τα επίγεια αναλογικά κανάλια, ενισχύονται από τον τελικό ενισχυτή εξόδου και παρέχονται στο δίκτυο για διανοµή προς τις τηλεοράσεις.
Όσα είπαµε µέχρι εδώ, ισχύουν για τα ξενοδοχεία που έχουν σύγχρονες τηλεοράσεις MPEG4 και βρίσκονται σε περιοχή µε αναλογική λήψη των επίγειων καναλιών. Εποµένως, ένα τέτοιο ξενοδοχεία που βρίσκεται σε περιοχή που γίνεται αναλογικό switch off όπως πχ σε λίγες µέρες στα Ακαρνανικά, θα πρέπει να πρέπει να γίνουν συγκεκριµένες ενέργειες για να µπορεί να περάσει στο δίκτυο του τα νέα ψηφιακά streams. Να το δούµε λοιπόν κατά περίπτωση: Ι. Αν πρόκειται για ξενοδοχείο που έχει στο HeadEnd αναλογικούς µεταλλάκτες, θα πρέπει να τους αντικαταστήσει έγκαιρα µε ψηφιακούς µεταλλάκτες ή µε ψηφιακούς regenerators (αναγεννητές σήµατος). Είναι γνωστό ότι οι αναλογικοί µεταλλάκτες έχουν ένα εύρος ~6 MHz, ενώ οι ψηφιακοί χρειάζονται και τα 8 MHz του ψηφιακού σήµατος. Λόγω των σταθερών φίλτρων SAW στην IF οι αναλογικοί µεταλλάκτες δεν µπορούν να αυξήσουν το εύρος τους από 6 σε 8 MHz, εποµένως θα πρέπει να αντικατασταθούν µε ψηφιακούς µεταλλάκτες. ΙΙ. Υπάρχει µια ιδιαίτερη παραλλαγή της παραπάνω λύσης. Εάν το ξενοδοχείο βρίσκεται σε περιοχή όπου το ψηφιακό σήµα δεν έρχεται µε άριστα χαρακτηριστικά εάν δηλαδή το MER και το CBER δεν έχουν ιδανικές τιµές, φέρνουν στη λήψη και εποµένως στους µεταλλάκτες ένα σήµα το οποίο περιέχει ήδη αρκετά λάθη αρκετά χαµένα πακέτα πληροφοριών. Επειδή οι µεταλλάκτες επεξεργάζονται µόνο το φάσµα συχνοτήτων που τους αφορά, αν το σήµα µέσα στο φάσµα έχει σφάλµατα, αυτά θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στην έξοδο του µεταλλάκτη. ηλαδή το σήµα θα είναι πεντακάθαρο όσο αφορά το φάσµα και τα διπλανά κανάλια, όµως τα MER, CBER, C/N κλπ, δεν µπορεί να είναι καλύτερα. Σε µια τέτοια περίπτωση, η χρήση αναγεννητών σήµατος κάνει θαυµάσια δουλειά. Ουσιαστικά το κάθε stream αποδιαµορφώνεται σε κάθε αναγεννητή, µετατρέπεται σε ASI, περνάει από κυκλώµατα Viterbi & Reed Solomon, διορθώνονται όλα τα λάθη µε την επαναδηµιουργία όλων των χαµένων πακέτων, διαµορφώνεται ξανά σε DVB-T και παρέχεται στην έξοδο µε άριστες τιµές MER, CBER, VBER, C/N κλπ. Ουσιαστικά το σήµα εξόδου είναι ακριβώς ίδιο µε το σήµα που βγήκε από το studio και αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήµατα της ψηφιακής τεχνολογίας
Εποµένως σε ένα ξενοδοχείο µε άριστα ψηφιακά σήµατα από την κεραία, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε ψηφιακούς µεταλλάκτες. Όταν τα ψηφιακά σήµατα δεν είναι άριστα, θα πρέπει να χρησιµοποιήσουµε ψηφιακούς αναγεννητές. Αν µερικά streams είναι καλά και µερικά όχι, τότε µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε µικτό σύστηµα µε ψηφιακούς µεταλλάκτες για τα άριστα streams και ψηφιακούς αναγεννητές για τα streams µε χαµηλά MER, CBER, κλπ. III. Στις περιπτώσεις όπου έχουµε ένα κέντρο µε µονοκάναλους ενισχυτές υψηλής εξόδου, η καλύτερη επιλογή είναι να τους αντικαταστήσουµε µε ψηφιακούς µονοκάναλους ενισχυτές υψηλής εξόδου δηλαδή µε µονάδες οι οποίες θα επιτρέπουν την άνετη διέλευση 8 MHz του ψηφιακού stream. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι η δυνατή η επαναρύθµιση των παλιών µονάδων ώστε να επιτρέπουν τη διέλευση των 8 MHz. IV. Στις περιπτώσεις όπου έχουµε ένα κέντρο µε ψηφιακούς µονοκάναλους προενισχυτές, µε ενιαία τελική βαθµίδα ενίσχυσης, η καλύτερη επιλογή είναι να τους αντικαταστήσουµε µε ψηφιακούς ενεργούς µονοκάναλους προενισχυτές δηλαδή µε µονάδες οι οποίες θα επιτρέπουν την άνετη διέλευση 8 MHz του ψηφιακού stream. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι η δυνατή η επαναρύθµιση των παλιών µονάδων ώστε να επιτρέπουν τη διέλευση των 8 MHz. V. Μια ιδιαίτερα πρακτική λύση προσιτού κοστολογίου για τα µικρά ξενοδοχεία και συγκροτήµατα µε ενοικιαζόµενα δωµάτια, είναι τα σύγχρονα προγραµµατιζόµενα mini HeadEnds. Αυτά είναι διαθέσιµα σε διάφορες παραλλαγές µε ποικιλία εισόδων και το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι µπορούν να προγραµµατιστούν µε απλό τρόπο και να µας δώσουν µια ικανοποιητική ισοστάθµιση των ψηφιακών streams. Παράλληλα µπορούν να χρησιµοποιηθούν σαν combiners για να αναµίξουν και τα δορυφορικά κανάλια µαζί µε τα επίγεια ψηφιακά, ώστε να έχουµε στην τελική έξοδο του συστήµατος όλα τα σήµατα που χρειάζεται το ξενοδοχείο. Μέσα στις υπόλοιπες δυνατότητες τους, είναι και η εξαιρετικά χρήσιµη δυνατότητα της αυτόµατης ισοστάθµισης των καναλιών, της εξισορρόπησης δηλαδή όλου του φάσµατος µε το πάτηµα ενός µόνο πλήκτρου.
2. Από την δορυφορική κεραία στο δίκτυο διανοµής και τις τηλεοράσεις. Το σύνολο των ξενοδοχείων που έχουν ψηφιακές MPEG4 τηλεοράσεις, αλλά βρίσκονται σε περιοχές που δεν έχει γίνει ακόµα το αναλογικό switch off, διαθέτουν αναλογικό επαγγελµατικό εξοπλισµό για τα δορυφορικά κανάλια. Αυτό είναι απόλυτα λογικό, αφού παρά το γεγονός ότι οι τηλεοράσεις είναι ψηφιακές, τα επίγεια κανάλια µπορούσαν να τα πάρουν µόνο αναλογικά, ενώ και ο εξοπλισµός για τα δορυφορικά κανάλια ήταν αναλογικός στην έξοδο του. Τώρα όµως η κατάσταση αλλάζει ριζικά. Τα επίγεια κανάλια θα γίνουν έτσι και αλλιώς ψηφιακά αφού θα γίνει switch off για τα αναλογικά. Με τα δορυφορικά τι θα γίνει? Αν παραµείνουν ως έχουν, θα παρατηρείται το εξής παράδοξο στην εγκατάσταση: από το LNB θα κατεβαίνει σήµα ψηφιακό για τα δορυφορικά κανάλια (όλα ψηφιακά είναι), στο HeadEnd θα µετατρέπεται σε αναλογικό, θα διανέµεται στο δίκτυο σε αναλογική µορφή, για να καταλήξει στη πρίζα και την τηλεόραση, η οποία είναι όµως ψηφιακή!!! Μοιάζει παράδοξο το παραπάνω και έτσι είναι. Αποτελεί λογική εξέλιξη αφού στηρίζεται σε εξοπλισµό που εξυπηρετούσε άλλες συνθήκες. Όµως το µεγάλο πρόβληµα δεν είναι αυτό, αλλά το γεγονός ότι οι πελάτες του ξενοδοχείου θα έχουν προβλήµατα προσπαθώντας να χειριστούν µια τηλεόραση η οποία λαµβάνει και ψηφιακά και αναλογικά σήµατα. Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες τηλεοράσεις MPEG4 έχουν µια σύνθετη διαδικασία στο τηλεχειριστήριο τους για την εναλλαγή των ψηφιακών και των αναλογικών προγραµµάτων. Έτσι, όσα ξενοδοχεία έχουν την διανοµή των δορυφορικών καναλιών σε αναλογική µορφή, µε την έλευση της ψηφιακής και το κλείσιµο των αναλογικών επίγειων καναλιών, οι πελάτες του ξενοδοχείου είναι υποχρεωµένοι να µάθουν µια σύνθετη διαδικασία χειρισµού στο τηλεχειριστήριο του δωµατίου τους για να περάσουν από το επίγεια στα δορυφορικά. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, ιδιαίτερα σε ηλικιωµένους, παιδιά κλπ, µε αποτέλεσµα πολλές κλήσεις στη reception του ξενοδοχείου για παράπονα. Παράπονα που δεν θέλει να έχει ο υπεύθυνος του ξενοδοχείου Το παραπάνω πρόβληµα µπορείι να εξαλείψει οριστικά η µετατροπή των δορυφορικών σηµάτων σε ψηφιακά επίγεια σήµατα. ηλαδή σήµατα όµοια µε αυτά της ψηφιακής επίγειας που εκπέµπονται τοπικά, κάνοντας εντελώς απλή υπόθεση την εναλλαγή των δορυφορικών σηµάτων µε τα επίγεια σε όλες τις τηλεοράσεις και για όλους τους επισκέπτες ενός ξενοδοχείου. Αυτό φυσικά εξαφανίζει τις κλήσεις στη reception και τα παράπονα των πελατών. Ευτυχώς η αγορά έχει λύση για αυτά τα προβλήµατα.
Είναι οι µονάδες διάφανης µεταφοράς διαµόρφωσης (transmodulators) από QPSK σε COFDM - δηλαδή από DVB-S σε DVB-T. Με αυτή τη µετατροπή είναι πολύ εύκολο για κάθε επισκέπτη ενός ξενοδοχείου που διαθέτει τηλεοράσεις MPEG4, να περνάει µε τον απλούστερο τρόπο από τη θέαση των ψηφιακών επίγειων καναλιών στη θέαση των δορυφορικών καναλιών, ακόµα και αν πρόκειται για High Definition δορυφορικά κανάλια. Οι µονάδες αυτές έχουν τη δυνατότητα επιλογής 4-8 καναλιών από ένα δορυφορικό transponder και τη µετατροπή τους σε COFDM για τη λήψη των δορυφορικών προγραµµάτων µε όλες τις νέες τηλεοράσεις ή µε απλούς επίγειους ψηφιακούς δέκτες. Είναι κατάλληλες για την διανοµή δορυφορικών σηµάτων σε ξενοδοχεία που έχουν τηλεοράσεις µε ενσωµατωµένο δέκτη ψηφιακής επίγειας DVB-T (COFDM). εδοµένου ότι η κάθε µονάδα δίνει έτοιµα προς διανοµή 4-8 κανάλια αντί για ένα, το συνολικό κόστος είναι χαµηλότερο από το αντίστοιχο κόστος για την επεξεργασία και διανοµή των ίδιων καναλιών σε αναλογική µορφή. Είναι χρήσιµο να τονίσουµε ότι εφ' όσον χρησιµοποιούµε διάφανη µεταφορά διαµόρφωσης, περνάνε όλες οι πληροφορίες όπως το EPG, η αρχική διαµόρφωση ήχου αποδίδεται όπως εκπέµπεται (stereo, Dolby κλπ), η συµπίεση δεν αλλάζει (MPEG2 ή MPEG4 παραµένουν ως έχουν), ενώ και τα High Definition περνάνε χωρίς καµία µείωση της αρχικής ποιότητας. Με απλά λόγια, ένα ξενοδοχεία µε σύγχρονες MPEG4 τηλεοράσεις και παλιό αναλογικό εξοπλισµό για τα δορυφορικά - ακόµα και πολύ καλό αναλογικό εξοπλισµό, αυτό που θα κάνει στα δορυφορικά ψηφιακά προγράµµατα, είναι να τα µετατρέπει σε αναλογικά για να τα διανείµει στο δίκτυο και µετά να τα αναπαράγει από... ψηφιακές τηλεοράσεις. Είναι φανερό ότι έτσι έχουµε απώλεια ποιότητας, ενώ στη ψηφιακή διαµονή, δεν έχουµε την παραµικρή απώλεια. Ψηφιακό σήµα παίρνουµε από το κάτοπτρο, ψηφιακά το επεξεργαζόµαστε και ψηφιακό το δίνουµε στο δίκτυο για να το λάβουν και να το αναπαράγουν ψηφιακές τηλεοράσεις. ηλαδή όλη η αλυσίδα είναι ψηφιακή. Φυσικά η διανοµή ψηφιακού σήµατος σε ένα δίκτυο είναι πολύ απλή υπόθεση, µια που ακόµα και 40-45 dbµv να φτάσουν στην πρίζα του δωµατίου είναι αρκετά για να ανοίξουν χωρίς πρόβληµα τον ψηφιακό δέκτη της τηλεόρασης, σε αντίθεση µε το αναλογικό σήµα που απαιτεί 60-65 dbµv. Επιπλέον τα ψηφιακά σήµατα δεν επιβαρύνονται από πιθανές αποπροσαρµογές µέσα στο δίκτυο, οι οποίες δηµιουργούσαν είδωλα στην αναλογική διανοµή. Αυτό σηµαίνει ότι απαλείφονται τα προηγούµενα προβλήµατα της αναλογικής διανοµής, ενώ πλέον µπορούν να χρησιµοποιηθούν σχετικά ψηλά κανάλια ακόµα και σε παλιά/προβληµατικά δίκτυα µε µεγάλες απώλειες στη διανοµή.
Τέλος, οι µονάδες µεταφοράς διαµόρφωσης µας δίνουν τη δυνατότητα να επιλέξουµε διαφορετικά χαρακτηριστικά ψηφιακής διαµόρφωσης στη διαµόρφωση DVB-T. εδοµένου ότι το σήµα µας δεν κινδυνεύει από παρεµβολές και άλλες εξωτερικές επιδράσεις σε ένα κλειστό σύστηµα διανοµής όπως είναι ένα ξενοδοχειακό δίκτυο, έχουµε τη δυνατότητα να επιλέξουµε τιµές που θα αποφεύγαµε για εκποµπή στον αέρα (που είναι ευπρόσβλητη στις παρεµβολές και το θόρυβο). Έτσι µπορούµε να επιλέξουµε ένα συνδυασµό που µας δίνει πολύ υψηλό bit rate - πχ 64 QAM, CR 7/8 & GI 1/32, που µας δίνει ένα bit rate µεγαλύτερο από 31 Mbps. Με ένα τόσο µεγάλο περιθώριο bit rate, µπορούµε να χωρέσουµε έως και 7-8 προγράµµατα SD σε ένα stream - ανάλογα µε το bit rate του καθενός από αυτά. Αυτό σηµαίνει µείωση του πραγµατικού κοστολογίου ανά πρόγραµµα, µια που µε µία µόνο µονάδα MTI-800 περνάµε τόσα πολλά προγράµµατα. Το κόστος µειώνεται ακόµα περισσότερο στα έτοιµα πακέτα που προσφέρουν οι εταιρείες του χώρου πχ για την µετατροπή 20-40 δορυφορικών καναλιών από QPSK σε COFDM, το κόστος είναι αρκετά µικρότερο ακόµα και από τις πολύ οικονοµικές λύσεις των αναλογικών. Εποµένως µε την έλευση των ψηφιακών επίγειων καναλιών σε µια περιοχή και το σχετικό switch off της αναλογικής TV, κάθε ξενοδοχείο έχει πολλούς και καλούς λόγους για να µετατρέψει όλα τα κανάλια που έχει στο δίκτυο του σε κανάλια ψηφιακής επίγειας τηλεόρασης. Μια τέτοια µετατροπή έχει µόνο πλεονεκτήµατα, µε το µεγαλύτερο να είναι για τους ξενοδόχους η εξάλειψη των παραπόνων για την δυσκολία στην εναλλαγή των ψηφιακών και αναλογικών προγραµµάτων. Φυσικά και όλα τα άλλα τεχνικά πλεονεκτήµατα που αναφέρθηκαν παραπάνω. 3. Από τις εσωτερικές πηγές στο δίκτυο διανοµής και τις τηλεοράσεις. Παραπάνω φτιάξαµε όλα τα κανάλια ψηφιακά και τα δορυφορικά και τα επίγεια. Τα επεξεργαστήκαµε στο HeadEnd και τα ρίξαµε στο δίκτυο σε ψηφιακή µορφή.
Πολλά ξενοδοχεία όµως έχουν δικά τους εσωτερικά προγράµµατα, info channels, διανοµή video, µουσικής, σήµα από συνδροµητικούς δέκτες dreambox κλπ, τα οποία θέλουν να τα δώσουν στο δίκτυο του ξενοδοχείου τους. Φυσικά αφού φτιάξαµε ψηφιακή διανοµή για όλα τα δορυφορικά και επίγεια κανάλια, θα πρέπει να κάνουµε ψηφιακά και τα σήµατα που προέρχονται από τις τοπικές αναλογικές πηγές. Η τεχνολογία δίνει και εδώ τις λύσεις της. Στην ελληνική αγορά έχουν παρουσιαστεί πολλοί ψηφιακοί διαµορφωτές, οι οποίοι δέχονται στην είσοδο τους σήµατα video & audio από µία, δύο ή τέσσερεις αναλογικές συσκευές παρέχοντας στην έξοδο τους ένα ψηφιακό stream που περιλαµβάνει τα σήµατα από όλες αυτές τις πηγές. Γ. Ξενοδοχεία µε ψηφιακές DVB-T MPEG2 τηλεοράσεις Είναι µια ιδιαίτερη κατηγορία ξενοδοχείων, τα οποία έχουν αδικηθεί από την επιλογή του MPEG4 ως πρότυπου συµπίεσης για την Ελλάδα. Περιλαµβάνει ξενοδοχεία που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους ή ανανέωσαν τον εξοπλισµό τους την πενταετία 2004-2009 και οι µόνες διαθέσιµες ψηφιακές τηλεοράσεις στην αγορά ήταν αυτές µε κωδικοποίηση MPEG2. Άλλωστε και η ΕΡΤ µε MPΕG2 ξεκίνησε και για αρκετά χρόνια δεν υπήρξε καµιά αναφορά για το MPEG4 µέχρι που αρκετά αργότερα το αποφάσισε και το επέβαλε η Digea.
Αν συνυπολογίσουµε και το γεγονός ότι την πενταετία 2004-2009 είχαµε τους Ολυµπιακούς αγώνες, αλλά και ότι ήταν η προ κρίσης εποχή, όπου οι επιδοτήσεις έρρεαν άφθονες και οι τράπεζες δάνειζαν εύκολα, καταλαβαίνουµε για πιο λόγο τα ξενοδοχεία µε τηλεοράσεις MPEG2 είναι περισσότερα από αυτά µε τηλεοράσεις MPEG4. Το κακό εδώ είναι ότι σε αυτή την οµάδα ξενοδοχείων, ενώ έχουν σχετικά πρόσφατα αγορασµένες ψηφιακές τηλεοράσεις, την επόµενη µέρα του switch off θα έχουν µόνο ήχο από τα κανάλια στις τηλεοράσεις τους. Εποµένως, είναι µια ιδιαίτερα µεγάλη οµάδα ξενοδοχείων για την οποία θα πρέπει να δούµε προσεκτικά ποιες είναι οι προσφερόµενες λύσεις ώστε να µπορέσουν να αξιοποιήσουν τον εξοπλισµό τους και µετά το αναλογικό switch off µε το µικρότερο δυνατό κοστολόγιο. Στην πραγµατικότητα οι λύσεις που έχουµε για αυτά τα ξενοδοχεία, ανήκουν σε δύο οµάδες και εξαρτώνται από τον τρόπο που θα τα αντιµετωπίσουµε, από το είδος των σηµάτων που θα στείλουµε στο δίκτυο και τις τηλεοράσεις του ξενοδοχείου. Στην πρώτη οµάδα θα πρέπει να στείλουµε όλα τα σήµατα σε αναλογική µορφή, ενώ στη δεύτερη οµάδα θα τα στείλουµε όλα σε ψηφιακή µορφή τέτοια όµως που να µπορούν να αποκωδικοποιηθούν από τις συγκεκριµένες MPEG2 τηλεοράσεις. εν πρέπει να ξεχνάµε ότι όπως τεκµηριώθηκε νωρίτερα σε αυτό το άρθρο, τα σήµατα που διανέµονται σε ένα ξενοδοχείο, θα πρέπει είναι όλα ίδιας µορφής είτε όλα ψηφιακά είτε όλα αναλογικά, έτσι ώστε τα κανάλια να αλλάζουν µε απλό τρόπο από το τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης. 1. ιανοµή των σηµάτων σε αναλογική µορφή. Κάνοντας µερικούς απλούς υπολογισµούς κοστολογίου, θα δούµε ότι αυτή είναι µια συµφέρουσα λύση εάν το ξενοδοχείο έχει ήδη µεγάλο αριθµό δορυφορικών καναλιών που τα διανέµει σε αναλογική µορφή και εφ όσον το δίκτυο RF του ξενοδοχείου είναι σε καλή κατάσταση. Αν ισχύουν τα παραπάνω, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη: θα πρέπει να πάµε σε αναλογική διανοµή, µε ένα από τους τρόπους που αναφέρονται στην 1 η ενότητα (Α. Ξενοδοχεία µε αναλογικές τηλεοράσεις), αφού θα αντιµετωπίσουµε τις τηλεοράσεις MPEG2 σαν αναλογικές τηλεοράσεις. 2. ιανοµή των σηµάτων σε ψηφιακή µορφή. Εντελώς διαφορετική προσέγγιση θα έχουµε αν θέλουµε να κάνουµε αν θέλουµε να κάνουµε ψηφιακή διανοµή. Αναφέραµε προηγούµενα ότι αυτή θα είναι µια καλή λύση αν το ξενοδοχείο δεν έχει µεγάλη εγκατεστηµένη βάση σε επαγγελµατικό εξοπλισµό δορυφορικών καναλιών και ο λόγος είναι απλός: Η πλειοψηφία των δορυφορικών καναλιών έχει συµπίεση MPEG2 και όχι MPEG4, δηλαδή το ξενοδοχείο µπορεί να κάνει εύκολα διανοµή δορυφορικών σηµάτων σε DVB-T MPEG2, χρησιµοποιώντας transmodulators DVB-S σε DVB-T οι οποίοι δεν έχουν υψηλό κοστολόγιο ανά κανάλι, δεδοµένου ότι από κάθε µονάδα µπορούν να περάσουν από τέσσερα έως επτά δορυφορικά κανάλια. Εποµένως το ξενοδοχείο µπορεί να κάνει εύκολη διανοµή των δορυφορικών καναλιών σε MPEG2. Το σχηµατικό διάγραµµα µας δίνει µια ιδέα για την µετατροπή των δορυφορικών σηµάτων QPSK σε ψηφιακά επίγεια COFDM σε MPEG2 που µπορούν να το λάβουν απροβληµάτιστα οι υφιστάµενες MPEG2 τηλεοράσεις του ξενοδοχείου. Για τα MPEG4 ψηφιακά επίγεια τα πράγµατα είναι πιο δύσκολα βέβαια, µια που δεν υπάρχει κάποια µονάδα που να µπορεί να αλλάξει την συµπίεση ενός stream από MPEG4 σε MPEG2. Η µόνη λύση που έχουµε εδώ είναι η αποδιαµόρφωση των σηµάτων MPEG4 µε επίγειους ψηφιακούς δέκτες και η επαναδιαµόρφωση τους σε MPEG2.