ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ Ο ΦΟΡΟΣ ΣΤΙΣ Ε.Π.Ε. Γενικά Ο φόρος στις ΕΠΕ υπολογίζεται πάνω στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού μετά την αφαίρεση τυχόν μερισμάτων ή κερδών από συμμετοχή σε άλλες εταιρείες, με συντελεστή 35% για τη χρήση του 2004, 32% για τη χρήση 2005, 29% για τη χρήση 2006, και 25% για τη χρήση 2007. Αν στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού περιλαμβάνονται και έσοδα αφορολόγητα ή φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο επ ονόματί της, οι δαπάνες μειώνονται όπως πιο κάτω: Πως υπολογίζονται οι δαπάνες όταν υπάρχουν απαλλασσόμενα έσοδα; Σε περίπτωση κατά την οποία στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται και έσοδα που απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έσοδα από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε ημεδαπές εταιρίες, για τον υπολογισμό του καθαρού κέρδους της επιχείρησης που υπόκειται σε φορολογία, το συνολικό ποσό των δαπανών που πρόκειται να εκπεσθεί μειώνεται κατά τα εξής ποσά δαπανών, που βαρύνουν τα πιο πάνω ακαθάριστα έσοδα: α) Ποσό των χρεωστικών τόκων που εξευρίσκεται με επιμερισμό των τόκων αυτών μεταξύ των υποκειμένων στη φορολογία ακαθάριστων εσόδων και των μη υποκείμενων. β) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) των εσόδων που απαλλάσσονται της φορολογίας ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή των εσόδων από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπές επιχειρήσεις, ως λοιπές δαπάνες. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το είκοσι τοις εκατό (20%) των πάσης φύσεως δαπανών της επιχείρησης. Για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών προστίθεται σ αυτά το μέρος των αφορολογήτων εσόδων που αναλογούν στα διανεμόμενα κέρδη με οποιαδήποτε μορφή μετά την αναγωγή του εξευρισκόμενου αυτού ποσού σε μικτό με την προσθήκη σε αυτό του αναλογούντος φόρου. Π.χ. Καθαρά κέρδη ισολογισμού χρήσης 2004 335.000 μείον αφορολόγητα κέρδη 20.000 Φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο 15.000 Καθαρά κέρδη φορολογητέα 300.000 Σε διανομή κερδών 120.000 στα μη φορολογηθέντα κέρδη αναλογούν 35.000 Χ 120.000 = 14.000 ευρώ 300.000 Το ποσό των 14.000 με 35% συντελεστή φορολογίας αναγόμενο σε μικτό ανέρχεται σε 14.000 Χ 100 = 21.538 ευρώ 65 Επομένως τα φορολογητέα κέρδη ανέρχονται σε 300.000 ευρώ πλέον αναλογία αφορολόγητων στα διανεμόμενα αναγόμενα σε μικτά 21.538 ευρώ. Σύνολο φορολογητέων 321.548 ευρώ. (Για την χρήση 2005 εφαρμόζεται ο συντελεστής φορολογίας 32% για το έτος 2006 29% και για το έτος 2007 25%.) Αν τα αφορολόγητα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα κέρδη του ισολογισμού και γίνεται διανομή, το μέρος των κερδών που διανέμεται φορολογείται στο όνομα του Ν.Π. μετά την αναγωγή του σε μικτό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου. 1
Τι συμβαίνει με την Επιχειρηματική αμοιβή, το συμπληρωματικό φόρο και τις εκπτώσεις του φόρου; (Άρθρο 109 Ν.2238/94) α) Η επιχειρηματική αμοιβή εταίρων διαχειριστών ΕΠΕ, καταργήθηκε από τη χρήση 2003. β) Συμπληρωματικός φόρος Επιπλέον του κυρίου φόρου, επιβάλλεται και συμπληρωματικός φόρος στο εισόδημα από ακίνητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα. Ο φόρος αυτός, υπολογίζεται με συντελεστή τρία τοις εκατό (3%) στο συνολικό ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από ακίνητα μη δυνάμενος να υπερβεί το ποσό του κυρίως φόρου εισοδήματος. Σημειώνουμε και εδώ ότι το εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων στις ΕΠΕ και ΑΕ θεωρείται εισόδημα Δ πηγής και επομένως εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα οι τόκοι δανείου για αγορά ακινήτου προς εκμετάλλευση (γνωμ. Ν.Σ.Κ. 678/2000 ΠΟΛ. 1058/7.3.2001). γ) Εκπτώσεις από το φόρο Από το συνολικό ποσό του φόρου που αναλογεί στο φορολογούμενο εισόδημα και του συμπληρωματικού φόρου εκπίπτουν: α) Ο φόρος που προκαταβλήθηκε ή παρακρατήθηκε. β) Ο φόρος που αναλογεί στο μέρος των φορολογηθέντων κατά ειδικό τρόπο, με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης εισοδημάτων που διανέμονται και με τα οποία έχουν προσαυξηθεί τα υποκείμενα σε φορολογία κέρδη του νομικού προσώπου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρ θρου 106 του Ν.2238/94. γ) Ο φόρος που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για το εισόδημα που προέκυψε σε αυτήν και υπόκειται σε φορολογία. Ειδικά, για μερίσματα που εισπράττει ημεδαπή μητρική εταιρεία από αλλοδαπή θυγατρική εταιρεία, εκπίπτει το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικού προσώπου, καθώς και το ποσό που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος κατά το μέρος το οποίο αναλογεί στα πιο πάνω διανεμόμενα μερίσματα. Όταν τα μερίσματα αυτά έχουν διανεμηθεί προηγουμένως από θυγατρική της πιο πάνω αλλοδαπής εταιρείας, του ίδιου ή άλλου κράτους, και η καταβάλλουσα στην ημεδαπή εταιρεία τα μερίσματα, δεν έχει προβεί σε παρακράτηση φόρου ή δεν έχει καταβάλλει η ίδια φόρο εισοδήματος, το ημεδαπό νομικό πρόσωπο δικαιούται να εκπέσει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος το ποσό φόρου εισοδήματος που έχει καταβάλλει η θυγατρική της αλλοδαπής εταιρείας ή που έχει παρακρατήσει για τα υπόψη μερίσματα, τα οποία τελικά έχουν διανεμηθεί προς το ημεδαπό νομικό πρόσωπο. Για την απόδειξη του ύψους του φόρου που έχει καταβληθεί εκτός Ελλάδος για το ποσό του διανεμόμενου μερίσματος που τελικώς κτάται από την ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία απαιτείται βεβαίωση εκδιδόμενη στη χώρα καταβολής του φόρου, από Ορκωτό Ελεγκτή ή άλλη αρμόδια αρχή της χώρας. Το ποσό φόρου που εκπίπτει σύμφωνα με την περίπτωση αυτή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανώτερο από ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα. Τι ισχύει για την προκαταβολή του φόρου; (Άρθρο 111 Ν.2238/94) Με βάση την οριστική δήλωση του νομικού προσώπου ή τον οριστικό τίτλο, ο αρμόδιος προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας βεβαιώνει ποσό ίσο με 2
το πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) του φόρου που αναλογεί στα εισοδήματα της διαχειριστικής περιόδου ή του ημερολογιακού έτους κατά περίπτωση, που έληξε. Η προκαταβολή του φόρου από το οικον. έτος 2006 αυξήθηκε από 55% σε 65% (άρθρο 10 παρ.1 3453/7.4.2006). Η προκαταβολή φόρου στις νέες ΕΠΕ μειώνεται κατά 50% στα 3 πρώτα χρόνια Η βεβαίωση αυτή γίνεται έναντι του φόρου που αναλογεί στο εισόδημα της διανυόμενης διαχειριστικής περιόδου ή του ημερολογιακού έτους κατά περίπτωση. Όταν δεν υπάρχει δήλωση ή οριστικός τίτλος, ο καταβλητέος φόρος υπολογίζεται με βάση το φόρο που προκύπτει από στοιχεία του εγγύτερου οικονομικού έτους. Αν τα έσοδα της ΕΠΕ αποδεδειγμένα μειώνονται πάνω από 25% στην τρέχουσα χρήση μπορεί να ζητηθεί με αίτηση μέχρι τον Σεπτέμβριο ή ανάλογη μείωση του. Τα παρακρατηθέντα ποσά εκπίπτουν από την προκαταβολή; Τα ποσά του φόρου που εισπράττονται στην πηγή με παρακράτηση, εφόσον συντρέχει περίπτωση, εκπίπτουν από το ποσό που πρέπει να βεβαιωθεί ως προκαταβολή. Δεν εκπίπτουν τα ποσά του φόρου που έχουν παρακρατηθεί σε εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν υπολογίζεται προκαταβολή σε κεφαλαιοποιούμενα ή διανεμόμενα κέρδη που απαλλάσσονται της φορολογίας εισοδήματος. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 10 ν.3522/2006 για διαχείριση από1.1.2007 αφαιρούνται από τα κέρδη ισολογισμού 1500 ευρώ για κάθε άτομο που απασχολούν με αναπηρία 67% και άνω. Επίσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 3 του ν.3522/2006 από 1.1.2006 και μετά δεν αναγνωρίζεται για έκπτωση η ζημιά της ΕΠΕ που αποσβέστηκε με ειδική μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της. Μισθοί και κάθε είδους απολαβές των εταίρων ΕΠΕ εκπίπτονται εφόσον είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. 3
ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ Ο ΦΟΡΟΣ ΣΤΙΣ Α.Ε. ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ Ν.Π. (Πλην τραπεζικών και ασφαλιστικών) Ο φόρος στις Α.Ε. υπολογίζεται πάνω στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού μετά την αφαίρεση τυχόν μερισμάτων ή κερδών από συμμετοχή σε άλλες εταιρείες. Συγκεκριμένα ανάλογα με τη χρήση υπάρχουν οι παρακάτω συντελεστές: χρήση συντελεστής 2004 35%, 2005 32%, 2006 29%, 2007 25%. Οι μισθοί μελών του Δ.Σ. Α.Ε. για υπηρεσίες που παρέχουν βάσει ειδικής μίσθωσης εργασίας ή εντολής εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα εάν τα μέλη του Δ.Σ. είναι ασφαλισμένα στο ΙΚΑ. Υπολογισμός δαπανών όταν υπάρχουν απαλλασσόμενα έσοδα Σε περίπτωση κατά την οποία στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται και έσοδα που απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έσοδα από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε ημεδαπές εταιρίες, για τον υπολογισμό του καθαρού κέρδους της επιχείρησης που υπόκειται σε φορολογία, το συνολικό ποσό των δαπανών που πρόκειται να εκπεσθεί μειώνεται κατά τα εξής ποσά δαπανών, που βαρύνουν τα πιο πάνω ακαθάριστα έσοδα: α) Ποσό των χρεωστικών τόκων που εξευρίσκεται με επιμερισμό των τόκων αυτών μεταξύ των υποκειμένων στη φορολογία ακαθάριστων εσόδων και αυτών που αναφέρονται πιο πάνω. β) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) των εσόδων που απαλλάσσονται της φορολογίας ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή των εσόδων από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπές επιχειρήσεις, ως λοιπές δαπάνες. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται για τραπεζικές, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαία κεφάλαια. Αν στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού περιλαμβάνονται και έσοδα αφορολόγητα ή φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο επ ονόματι της εταιρίας, για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών προστίθεται σ αυτά το μέρος των αφορολογήτων εσόδων που αναλογούν στα διανεμόμενα κέρδη με οποιαδήποτε μορφή μετά την αναγωγή του εξευρισκόμενου αυτού ποσού σε μικτό με την προσθήκη σε αυτό του αναλογούντος φόρου. (Βλέπε παράδειγμα πιο κάτω) Ποια είναι η προκαταβολή του φόρου; Από το οικονομικό έτος 2006 το ποσοστό του προκαταβλητέου φόρου αυξήθηκε από 55% στο 65% και για τις τραπεζικές από60% σε 80%. Ο προκαταβλητέος φόρος μειώνεται κατά 50%, στις νέες επιχειρήσεις για τα 3 πρώτα έτη. Η μείωση αυτή δεν εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που προέρχονται από μετατροπή (ίδρυση ΝΠ από 1.1.2005). 4
Τι συμβαίνει με την ονομαστικοποίηση των μετοχών; Άρθρο 6 παρ. 11 ν.3296/2004 (τροποποίηση άρθρου 24 παρ. 3 ν. 2214/1994) Καταργείται η διάταξη ονομαστικοποίησης των μετοχών ΑΕ με κεφάλαιο επενδυμένο σε ακίνητα πάνω από 60%. (Παραμένει η ονομαστικοποίηση μετοχών ΑΕ που ασχολούνται με εκπαίδευση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.) Ποιες είναι οι αλλαγές που έχουν επέλθει με τον πρόσφατο ν.3522/2006; α) Άρθρο 4 παρ. 10 ν.3522/2006 ισχύει για διαχειρίσεις από 1.1.2007 Από τα κέρδη ισολογισμού αφαιρούνται 1500 ευρώ για κάθε άτομο που απασχολούν με αναπηρία 67% και άνω. β) Άρθρο 9 παρ. 3 ν.3522/2006 ισχύει για διαχειρίσεις από 1.1.2006 και μετά. Δεν αναγνωρίζεται η ζημιά του Ν.Π. (ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.) άρθρου 101 παρ. 1 ΚΦΕ που αποσβέστηκε με ειδική μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Σε εταιρία υπάρχουν αφορολόγητα έσοδα και γίνεται διανομή. κερδών 120.000 ευρώ, ενώ τα συνολικά καθαρά κέρδη είναι 300.000 ευρώ, τα αφορολόγητα έσοδα είναι 34.000 και οι μετοχές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο (χρήση 2004) με το συνολικό κεφάλαιο της εταιρίας να είναι 100.000 ευρώ. Καθαρά κέρδη φορολογητέα 300.000 Αφορολόγητα έσοδα 34.000 Σύνολο κερδών ισολογισμού 334.000 Προσδιορισμός φορολογητέων κερδών Συνολικά καθαρά κέρδη ισολογισμού 334.000 Πλέον δαπάνες που αφορούν τα αφορολόγητα έσοδα 34.000 Χ 5% = 1.700 (τόκοι χρεωστικοί δεν υπάρχουν) Σύνολο: 335.700 Για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών πρέπει να προστεθεί το μέρος των αφορολογήτων που αναλογεί στα διανεμόμενα και το ποσό αυτό να αναχθεί σε μικτό (με την προσθήκη του φόρου). Ήτοι έχουμε Σε 335.700 κέρδη αντιστοιχούν αφορολόγητα 34.000 Σε διανεμόμενα 120.000 τί αφορολόγητα ποσά αντιστοιχούν: Χ = 34.000 Χ 120.000 = 12.154 335.700 το ποσό αυτό είναι το καθαρό και (μετά την έκπτωση του φόρου) ανάγεται σε μικτό ως εξής: Σε 65 καθαρό αντιστοιχεί 100 Σε 12.154 καθαρό ποσό μικτό Χ; Χ = 100 Χ 12.154 = μικτό 18.700 ευρώ 65 Με βάση τα πιο πάνω, τα φορολογητέα κέρδη ανέρχονται σε: 335.700 Μείον αφορολόγητα 34.000 Σύνολο 301.700 Πλέον αναλογία αφορολόγητων στα διανεμόμενα 18.700 Σύνολο φορολογητέων 320.400 Αναλογών φόρος με 35% (χρήση 2004) 112.140 5
Συνολικά κέρδη ισολογισμού 334.000 Μείον αναλογών φόρος 112.140 Υπόλοιπο κερδών προς διάθεση 221.860 Διάθεση κερδών Τακτικό αποθεματικό 11.093 221.860 Χ 5% = 11.093 Πρώτο μέρισμα 73.768 Ως πρώτο μέρισμα υπολογίζεται ή το 35% των κερδών (μείον το τακτικό αποθεματικό), ή το 6% του κεφαλαίου αν είναι μεγαλύτερο Εδώ υπολογίζεται το 35% των κερδών. Ήτοι: 210.767Χ 35% Δεύτερο μέρισμα 46.238 Κέρδη εις νέον: 90.761 Σύνολο: 221.860 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για τις χρήσεις 2005, 2006, 2007 εφαρμόζονται ως άνω μειωμένοι συντελεστές φορολογίας 32%, 29%, 25% αντίστοιχα ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Ε.Π.Ε. & Α.Ε. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 7 Ν.2940/2001, τα καθαρά κέρδη των τεχνικών Α.Ε. και Ε.Π.Ε. που ασχολούνται με την πώληση ανεγειρομένων οικοδομών και την κατασκευή Δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων, καθώς και των κοινοπραξιών στις οποίες μετέχουν Ε.Π.Ε. και Α.Ε. φορολογούνται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις φορολογίας εισοδήματος και όχι με τις διατάξεις του άρθρου 34 (ειδικός τρόπος φορολογίας με ακαθάριστα έσοδα επί συντελεστή καθαρού κέρδους). Επομένως, από το οικον. έτος 2003 οι τεχνικές Α.Ε. και Ε.Π.Ε. φορολογούνται με βάση τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν από τους ισολογισμούς τους. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1067/21.4.2005Αποφ.Υπ.Οικ. σε περίπτωση διάλυσης ημεδαπής Α.Ε. υπάρχει υποχρέωση πώλησης όλων των περιουσιακών της στοιχείων και στη συνέχεια διανομής του προϊόντος της εκκαθάρισης στους μετόχους. 6