688 EKK H IA A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 ANAKOINΩΣEIΣ TOY MHTPOΠOΛITOY NAYΠAKTOY KAI AΓIOY BΛAΣIOY κ. IEPOΘEOY ΓIA TIΣ TAYTOTHTEΣ (28.8.2001) Mετ π να χρ νο κα να µήνα, κα συγκεκριµένα π τ ν 24η Mα ου 2000, ταν στ ν Bουλ νακοινώθηκε π φαση τ ς Kυβέρνησης περ τ ς µ ναγραφ ς το Θρησκε µατος στ ελτία Tα υ τ ο τ ή τ ω ν, χουµε τ ν ε καιρία σήµερα ν σ ς νακοινώσουµε τ ποτελέσµατα τ ς κφρασθείσης πιθυµίας το λαο πάνω στ θέµα α τ. Kατ τ ν διαδικασία λέγχου ε ρέθησαν: συνολικ ντυπα 3.025.245 γκυρα ντυπα: 3. 0 0 8. 9 0 1 διπλοϋπογεγραµµένα - κυρα ντυπα: 1 6. 3 4 4 Συνολικ συγκεντρώθηκαν 3.008.901 γκυρα δελτία τ ς Iερ ς Συν δου µ τ α τηµα διενεργείας ηµοψηφίσµατος, µ βάση τ Aρθρο 44 το Συντάγµατος γι τ ν προαιρετικ µ ναγραφ το Θρησκε µατος στ ελτία A σ τ υ ν ο- µικ ν Tα υ τ ο τ ή τ ω ν. T ντυπα χουν λεγχθ σ τέσσερα διαδοχικ στάδια: α) στ ν τ πο συλλογ ς πογραφ ν, δ η λ. στ ς Eνορίες κα τ ς I. M ο ν έ ς, β) στ ς Iερ ς Mητροπ λεις µ τ ν συνδροµ πιτροπ ν πο ποτελο νταν π ε δικο ς πισ τ ή µ ο ν ε ς, γ) π τ ν κεντρικ Eπιτροπ Eλέγχου κα ιαφάνειας µ σ γχρονο πιστηµονικ τρ πο, κα τέλος δ) π τ ν Iερ Σ νοδο µ διαπιστωτικ π ρ ά ξ η. Eποµένως δ ν ε ναι ε κολο ν µφισβητηθο ν ο τε διαδικασία, ο τε τ ποτέλεσµα. Στ σηµε ο α τ θεωρο µε χρήσιµο ν σηµειώσουµε γι µι κ µη φορ ρισµένα σηµε α, τ πο α ε ναι ναγκα α γι τ ν πλήρη καταν ηση τ ς λης προσπάθειας κα πρωτοβουλ ί α ς. 1. H Iερ Σ νοδος τ ς Eκκλησίας τ ς Eλλάδος µ το ς κατ τ πους Σεβ. M η τ ρ ο π ο λ ί- τας κα το ς π α το ς Eφηµερίους ρχεται σ πικοινωνία καθηµεριν µ τ πλήρωµά της, πο ε ναι συντριπτικ πλειοψηφία το λληνικο λαο, τ ποιµαίνει κα τ καθοδηγε καί, β ε- β α ί ω ς, κο ει κα τ προβλήµατα πο τ πασ χ ο λ ο ν.πάνω π λα χει ποχρέωση ν διαφυλάττη τ δ γµατα κα τ ς παραδ σεις, κ α θ ς πίσης ν διατηρ τ ν πνευµατικ ταυτ τητα κα τ ν διοπροσωπεία το λαο. Kα α τ γιατ π π ψεως θεολογικ ς Eκκλησία ε ναι Σ µα Xριστο, στ πο ο συµµετέχουν, κ α τ διαφ ρους βαθµο ς, λοι ο βεβαπτισµένοι, τ α υ- τοχρ νως µως ε ναι κα νας θεσµ ς, πο ος διατηρε µι σηµαντικ παράδοση πο γίνεται ντικείµενο ρε νης κα θαυµασµο π το ς ξ έ ν ο υ ς. E π ο µ έ ν ω ς,πρέπει ν γίνεται ντιληπτ τι Eκκλησία δ ν ε ναι να νθρώπινο Σωµατε ο κα µι νθρωποκεντρικ ργάνωση, λ λ χει µι λλη θέση κα λλον προορισµ σ α τ ν τ ν τ πο. 2. Mέσα σ α τ τ πλαίσια πρέπει ν γίνη ντιληπτ τι Eκκλησία δ ν κάνει πολιτική. A ν τ ι θ έ τ ω ς, π τ ν φ ση της ε σέρχεται µέσα στ ν διηρηµένη κοινωνία γι ν τ ν νώση κα ν δράση συνεκτικά, καταργώντας δι τ ς γάπης τίς διαιρέσεις. H Eκκλησία δ ν κοµµατιάζει, λλ νώνει το ς νθρώπους, χ ρ η σ ι µ ο π ο ι ών τ α ς λα τ µέσα πο διαθέτει, κα τ πο α ε ναι πνευµατικ κα πολιτισµικά. Σέβεται τ ς λευθερίες το λαο, γι α τ λλωστε κα στ θέµα τ ς ναγραφ ς το θρησκε µατος στ ελτία Tα υ- τοτήτων λαβε θέση π ρ τ ς προαιρετικ ς ναγραφ ς κα δειξε τ ν διάθεσή της ν συνεργασθ µ τ ν Πολιτεία γι ν τροποποιηθ σχ ων ν µος 1988/1991, περβαίνοντας µ γάπη κα τ ς παλαι τερες δικές της ποφάσεις. 3. H Iερ Σ νοδος στ συγκεκριµένο ζήτηµα τ ς διαγραφ ς το θρησκε µατος π τ ελ-
A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 EKK H IA 689 τία Tαυτοτήτων βρέθηκε σ µι πρωτοφαν θέσ η. Πρ τον ζήτησε διάλογο µ τ ν Kυβέρνηση κα δ ν βρ κε νταπ κριση. ε τ ε ρ ο ν, κ α τ έ θ ε- σε σ α τ ν πολ τως ρεαλιστικ ς προτάσεις πο δ ν γιναν δεκτές. Kαί τρίτον δ ν µπορο σε ν γνοήση τ ν δυσαρέσκεια κα τ ν γανάκτηση το µεγίστου τµήµατος τ ν Eλλήνων πολ ι τ ν, φο κατ τ ς δηµοσκοπήσεις, ξ ε π ε ρ ν τ 82% τ τµ µα κε νο το λαο τ πο ο πιθυµε τ ν προαιρετικ τ ν ποχρεωτικ ναγραφ το Θρησκε µατος στ ς Tα υ τ τ η τ ε ς. Σ δ ο Συν δους τ ς Iεραρχίας τ ς 6ης Iουνίου 2000 κα τ ς 11ης Oκτωβρίου 2000, λ λ κα σ συνεδριάσεις τ ς ιαρκο ς Iερ ς Συν δ ο υ,συνεζήτησε π µακρ ν τ σοβαρ α τ θέ- µ α, τ πο ο ντιµετώπισε στ ν λη διάστασή τ ο υ,πο ε ναι διατήρηση τ ς πολιτισµικ ς παράδοσης το λαο, µέσα στ ν E ρωπαϊκ Eνωση µ τ ς ποικίλες παραδ σεις κα διαιτερ τητ ε ς. Tε λ ι κ ά, Iερ Σ νοδος κατέληξε µ ψυχραι- µία κα νηφαλι τητα σ δ ο ποφάσεις. Π ρ τ ο ν ν γίνουν «λαοσυνάξεις», ο πο ες, πως λοι ν ε γ ν ώ ρ ι σ α ν, γιναν µ ε πρέπεια κα ε ρηνικ τ ρ π ο, παρ τ τεράστιο σ γκο πλ θος τ ν Eλλήνων Πολιτ ν πο συµµετε χαν σ α τές. O συγκεντρώσεις α τ ς δειξαν τ ν σχέση το λαο µ τ ν πνευµατική του γεσία κα τ ν προσήλωσή του στ ν Πίστη κα τ ν παράδοση πο παρέλαβε π το ς προγ νους του. ε τ ε- ρ ο ν, ς συνέχεια κα παίτηση το λαο α το, Iερ Σ νοδος προχώρησε στ ν πρωτοβουλία ν συλλέξη πογραφές, στε ν κινηθο ν ο διαδικασίες γι τ ν διενέργεια ηµοψηφίσµατ ο ς, πως γίνεται σ λες τ ς E ρωπαϊκ ς χ ρες, πρ σφατα µάλιστα στ ν Eλβετία µ θρησκευτικ θέµα κα τ ν Iρλανδία. Eδ ξίζει ν πογραµµισθ κα τ γνωρίζουν ο πάντες τι Eκκλησία κατ τ ν διάρκεια τ ς συλλογ ς τ ν πογραφ ν σεβάσθηκε π λυτα το ς Eλληνες Π ο λ ί τ ε ς,δ ν ξανάγκασε κανέναν ν πογράψη κα λοι συµµετε χαν λευθέρως κα βιάστως προσερχ µενοι στο ς Iερο ς Nαο ς γι ν πογράψουν τ σχετικ ντυπα. E µαστε σ θέση ν γνωρίζουµε τι πέγραψαν πρ σωπα πο νήκους σ λους διακρίτως το ς πολιτικο ς χώρους γιατ σ λους το ς χώρους α το ς πάρχουν νθρωποι πο κα τ ν Πατρίδα γαπο ν κα τ ν Eκκλησία σέβονται. Kα το το γινε δι τι γκαίρως ντελήφθησαν τι προσπάθεια τ ς Eκκλησίας γινε π τ βάσει τ ν πιστευµάτων της περ τ ς διατηρήσεως τ ς πνευµατικ ς κα πολιτισµικ ς ταυτ τητος κα διοπροσωπίας το Γένους µας, καθ ς πίσης πραγµατοποιήθηκε µ προσοχή, πευθυν τητα κα κ ρια φροντίδα ν µ διχάση τ ν λα. Στ σηµε ο α τ φείλουµε ν ε χαριστήσουµε «πάλιν κα πολλάκις» τ κατοµµ ρια τ ν πολιτ ν ο πο οι α θορµήτως προσ λθαν ν πογράψουν. Σεβ µαστε πίσης τ ν στάση σων δ ν πέγραψαν, πικαλο µενοι σοβαρο ς λ γους γι το ς ποίους δείχνουµε καταν ηση. Tο ς διαβεβαιώνουµε τι πάντοτε το ς γαπ µε κα πάντοτε το ς α σθαν µαστε παιδι τ ς Eκκλησίας κα πάντοτε το ς χουµε στ ν καρδιά µας. 4. Πολλ ς φορ ς πίσης χουµε τονίσει τι Iερ Σ νοδος µ τ ς δ ο α τ ς ποφάσεις της δ ν ντιπολιτε θηκε τ ν Kυβέρνηση, λλ διεφώνησε µ µι συγκεκριµένη κυβερνητικ π φ α σ η. H Eκκλησία δ ν χει ντιπάλους ο τε θέλει ν παίζη τ ν ρ λο τ ς ντιπολίτευσης. Eχει νθρώπους το ς ποίους γαπ, π ο ι α κα ν ε ναι ναντί Tης συµπεριφορά τους. H Eκκλησία δ ν ναµειγν εται στ πολιτικ δρώ- µενα τ ς Xώρας, λλ δ ν µπορε ν κχωρήση στ Kράτος τ ν ποστολή T η ς, πο ε ναι ν ρθοτοµ τ ν λ γο τ ς A λ η θ ε ί α ς,ν κρατ τ ς Παραδ σεις κα ν ποδηγετ πνευµατικ τ τέκνα της, προσφέροντας στο ς δοκιµαζ µενους τ ν λληλεγγ η της. 5. Πρέπει κ µη ν πογραµµισθ δε ντως τι Iερ Σ νοδος δ ν προσέφυγε στ Συµβο λιο τ ς Eπικρατείας γι τ θέµα α τ, κ ρ ι β ς γιατ σέβεται τ ν θεσµ κα δ ν θ θελε ν φέρη σ δοκιµασία κα κρίση συνειδήσεως τ µέλη τ ο υ, τ πο α ε ναι ταυτ χρονα πολίτες το Kράτους κα µέλη τ ς Eκκλησίας. 6. H Eπιτροπή µας π τ ν ρχ ε χε βασικ δ ο σκοπο ς, νας ν διοργανώση µ τ ν
690 EKK H IA A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 κατ τ δυνατ ν καλ τερο τρ πο λην α τ τ ν π ρ ο σ π ά θ ε ι α, κα τ κανε µ παραθεωρώντας τ ν διαρθρωµένο κκλησιαστικ ργανισµ, κ α δε τερος ν νηµερώση τ ν λα µέσα π τ Mέσα Mαζικ ς Eπικοινωνίας, π α ν τ ώ ν τ α ς συγχρ νως στ ς ντίθετες π ψεις. Θ θελα στ ν συνέχεια ν καταγράψω µερικ ς π τ ς ντίθετες π ψεις πο διατυπώθηκαν κα συνοπτικ ς παντήσεις σ α τές. H συλλογ πογραφ ν π τ ν Eκκλησία δ ν χει σοβαρ τητα, ε ναι στεία π θεση. Aπαντήσαµε τι κα στ ν Πατρίδα µας ε ναι συνηθισµένο τ φαιν µενο ο πολίτες ν πογράφουν να κείµενο κα ν ζητο ν κάτι π τ ν Πολιτεία, φο χουν τ δηµοκρατικ κα συνταγµατικ δικαίωµα το ναφέρεσθαι.a τ κάνουν ο καδηµαϊκοί, ο καλλιτέχνες κ.λπ. ν πιστε ουµε τι πάρχουν πρώτης, δ ε υ τ έ ρ α ς, τρίτης κ.λπ. κατηγορίας πολίτες. M τ ν συλλογ τ ν πογραφ ν καταργε ται µυστικ τητα πο ε ναι παραίτητη σ µι τέτοια πράξη. Aπαντήσαµε τι λλο ε ναι ψηφοφορία, ποία πράγµατι πρέπει ν ε ναι µυστικ κα λλο ε ναι συλλογ πογραφ ν γι να συγκεκριµένο θέµα πο γίνεται φανερά. Π ο λ λ ο Eλληνες Πολίτες πογράφουν διάφορα κείµενα χωρ ς ν θεωρ ται τι ψηφίζουν. Aλλο ε ναι ψηφοφορία κατ τ ηµοψήφισµα κα λλο συλλογ πογραφ ν γι ν γίνη ηµοψήφισµα. H λη προσπάθεια δ ν θ χη γκυρ τητ α. O µ ω ς, συλλογ τ ν πογραφ ν γινε µ γκυρο τρ πο, δι τι δι µέσου το κκλησιαστικο ργανισµο γιναν τέσσερις λεγχοι. Πρ τον στο ς τ πους πο πέγραψαν ο πολίτ ε ς, δηλαδ τ ς Eνορίες, δε τερον π τ ς Mητ ρ ο π λ ε ι ς,µ τ ς Eπιτροπ ς E δικ ν Eπιστηµ ν ω ν, τρίτον π τ ν Eπιτροπ Eλέγχου κα ιαφάνειας τ ς Iερ ς Συν δου, µ τ ν βοήθεια λεκτρονικ ν πολογιστ ν, κα τέταρτον π τ ν Iερ Σ νοδο. H συλλογ πογραφ ν διχάζει τ ν λληνικ λα. Aπαντήσαµε τι κάθε πράξη πο ναφέρεται στ ν κφραση το θελήµατος το λαο δ ν µπορε ν θεωρ ται κα ν ποκαλ ται διχαστικ νέργεια. Γι παράδειγµα ο βουλευτικ ς κα δηµοτικ ς κλογές, δ ν µπορο ν ν ρµηνευθο ν ς διχαστικές, πειδ πάρχουν διάφορες προτιµήσεις κ µη κα µέσα στ ν ο κογένεια κα γίνονται µερικ ς φορ ς ντονες συζητήσ ε ι ς.a τ ε ναι διαδικασία τ ς ηµοκρατίας. A ν τ ί θ ε τ α, διχάζουν νέργειες πο ρχονται ντιµέτωπες µ τ ν λα. ν µπορε πλειοψηφία ν καθορίζη τ δικαιώµατα τ ς µειοψηφίας. Aπαντήσαµε τι α τ τ πιχείρηµα προσβάλλει τ ν λληνικ λα, γιατ στ θέµα τ ς θρησκευτικ ς λευθερίας, πως λέχθη στ ν Bουλ σ σχετικ συζήτηση, δ ν γινε ποτ παραβίαση τ ν θρησκευτικ ν λευθερι ν. A λ λ ω σ τ ε,σ µι δηµοκρατικ κοινωνία πλειοψηφία ποφασίζει χωρ ς ν παραβιάζη τ ς λευθερίες τ ς µειοψ η φ ί α ς, λλ µως ε νοµο µενη Πολιτεία ε ναι ποχρεωµένη ν θεσπίζη ν µους γι τ ν προστασία τ ν τοµικ ν δικαιωµάτων χι µ νον τ ς µειοψηφίας, λλ κα τ ς πλειοψηφίας. ιαφορετικ παραβιάζεται τ ν 4ο ρθρο το Συντάγµατος τι λοι ο Eλληνες πολίτες ε ναι σοι νώπιον το N µου. Aλλωστε στ ν Eλλάδα σχετικ πείρα πιβεβαιώνει τι χι µ νον προστατε ονται τ τοµικ δικαιώµατα τ ς µειοψηφίας λλ περπροστατε ονται. H Eκκλησία ς Nοµικ Πρ σωπο ηµοσίου ικαίου, δ ν χει δικαίωµα ν πρωτοστατ στ ν συλλογ πογραφ ν. Aπαντήσαµε τι κάθε πολίτης α τ ς τ ς χώρας χει τ συνταγµατικ δικαίωµα το ναφέρ ε σ θ α ι. E π ε ι τ α, Eκκλησία ε ναι Nοµικ Πρ σωπο ηµοσίου ικαίου κατ ε δικ ννοια, φο τ Kράτος δ ν χει κα δ ν µπορε ν κχωρήση τ δικαίωµα το θρησκε εσθαι σ µερικο ς ργανισµο ς, πως τ κανε µ τ ν κχώρηση λλων ρµοδιοτήτων σ λλους δη- µοσίους ργανισµο ς. Γι α τ κατ τ E ρωπαϊκ ικαστήριο Aνθρωπίνων ικαιωµάτων τ κκλησιαστικ νοµικ πρ σωπα τ ς Eκκλησίας «ποτελο ν µι ντ τητα διαφορετικ π τ ν ηµ σιο Tο µ έ α» ( Aπ φαση 9-12-1994).
A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 EKK H IA 691 A λ λ ω σ τ ε, συλλογ πογραφ ν µπορε ν γίνη κα π να φυσικ Nοµικ Πρ σωπο ηµοσίου ικαίου, πως νας µος ικηγορικ ς Σ λλογος (N. Π... ). Σ γχρονες πιστηµονικ ς ντιλήψεις σχυρίζονται τι κα τ Nοµικ Πρ σωπα ηµοσίου ικαίου ε ναι φορε ς συνταγµατικ ν δικαιωµάτων. Kα ν συγκεντρωθο ν τρία κατοµµ ρια πογραφ ν δ ν χει σηµασία, γιατί πάρχουν λλα τ σα κατοµµ ρια ψηφοφ ρων πο δ ν π έ γ ρ α ψ α ν. Aπαντήσαµε τι ρχ το ηµοψηφίσµατος συνίσταται στ ν ζητ τ ν διενέργεια το ηµοψηφίσµατος γι να θέµα κ µη κα νας λάχιστος ριθµ ς ψηφοφ ρων, πως λλωστε συµβαίνει σ λα τ E ρωπαϊκ Kράτη κα τ ς Πολιτε ες τ ς Aµερικ ς πο τ ποσοστ κινε ται κατ µέσον ρον π 5% ως 15 τ πολ 20%. Oµως στ ν περίπτωσή µας τ ποσοστ τ ν Eλλήνων πολιτ ν πο πιθυµε διενέργεια η- µοψηφίσµατος κινε ται σ ψηλ πίπεδα. Φ α ν- ταζ µαστε τί ντίθετα πιχειρήµατα θ µ ς λεγαν ν τ ποσοστ τ ν πογραψάντων ταν πολ χαµηλ τερο! ν πέγραψαν λοι ο Eλληνες Πολίτες κα λοι ο Oρθ δοξοι Xριστιανοί. Aπαντήσαµε τι δ ν σηµαίνει τι τ µέλη τ ς Eκκλησίας ξαντλο νται στ ν ριθµ τ ν προσώπων πο πέγραψαν, φο κα λλοι θελαν ν πογράψουν, λλ δ ν τ πραξαν γι διαφ ρους ε νοήτους κα κατανοητο ς λ γους. O µ ω ς, τ ποσοστ τ ν πογραψάντων (περίπου 50% το κλογικο σώµατος, ν πολογισθο ν πολλο παράµετροι) ε ναι πολ µεγάλο, συγκριν µενο µ,τι γίνεται στ ν E ρώπη κα τ ν A µ ε ρ ι κ ή. Γι παράδειγµα στ ν Iταλία τ ποσοστ συµµετοχ ς ε ναι περίπου 1%, σ τ ν Eλβετία 0,7%, κα νδεικτικ σ Πολιτε ες τ ν H. Π. A. : N ew York: New York City παιτε ται ριθµ ς τ ν 50.000 κλογέων. Στ ς λλες π λεις 30.000 κλογε ς ποσοστ 10%. Michigan: Γι λες τ ς π λεις παιτε ται ποσοστ 5% τ ν κ λ ο γ έ ω ν, γι τ Detroit 3% τ ν ψηφισάντων στ ς κλογές. Indiana: 5% τ ν γγεγραµµένων. California: σ τ San Francisco τ 1988 παιτήθηκαν 12.000 ψ φοι, κα στ Los A n g e l e s7 0. 000 ψ φ ο ι. Florida: Tροπολογία µπορε ν ζητηθ π τ 10% τ ν κλογέων. Texas: γι α τηση τροπολογίας ν µου παιτο νται 20.000 ψ φοι 5% τ ν ψήφων γι κάθε µι π τ ς 217 π λεις. Γι δηµοψήφισµα παιτε ται τ 5% ως 10%, π π λη σ π λη. H Kυβέρνηση πο χει τ ν ε θ νη γι ν κάνη τ ηµοψήφισµα δ ν θ λάβη π ψη της τ ν ριθµ τ ν πογραφ ν κα δ ν θ διενεργήση ηµοψήφισµα. Aπαντήσαµε τι α τ βεβαίως ε ναι δικαίω- µα τ ς Kυβερνήσεως κα τ ς Bουλ ς. E ναι δ γνωστ ν τι σ µφωνα µ τ 44 ρθρο το Συντάγµατος γι κοινωνικ θέµα, πως ε ναι α τ πο µ ς πασχολε, ποφασίζεται ν γίνη η- µ ο ψ ή φ ι σ µ α, στερα π πρ ταση τ ν 2/5 το συν λου το Kοινοβουλίου ν γι θνικ θέ- µατα παιτε ται πρ ταση το Yπουργικο Συµβ ο υ λ ί ο υ. Oµως κανε ς δ ν µπορε ν µφισβητήση τι πάρχει µι θικ δέσµευση γι τ ν K υ β έ ρ ν η σ η, φο δ ν ε ναι δυνατ ν ν περιφρονήση κανε ς ε κολα πάνω π τρία κατοµ- µ ρια Eλλήνων πολιτ ν, πο διατυπώνει στ ν Kυβέρνηση να α τηµα, ταν µάλιστα α τ κίνηση θ καταγραφ στ ν στορία γι τ µεγάλο ποσοστ τ ν πογραψάντων. ν µπορε ν γίνη ηµοψήφισµα, φ ο τ Συµβο λιο τ ς Eπικρατείας χει ποφανθ τι ε ναι ντισυνταγµατικ ναγραφή το θρησκε µατος στ ς ταυτ τητες. Aπαντήσαµε τι π φαση το Σ.τ.E. τ ο υ- λάχιστον κατ τ µισυ, δηλαδ στ θέµα τ ς θ α γ έ ν ε ι α ς,δικαίωσε κείνους πο προσέφυγαν στ Σ.τ.E., πράγµα τ πο ο σηµαίνει τι κυρώθηκε Yπουργικ Aπ φαση γι τ ς νέες ταυτ τητες κα ποµένως πρέπει ν σταµατήση διαδικασία κδ σεως κα χορηγήσεως ταυτοτήτων χωρ ς τ ν θαγένεια κα διαιτέρως ν ποσυρθο ν σα δελτία ταυτ τητος χορηγήθ η σ α ν. E π ί σ η ς, τ θέµα τ ς ναγραφ ς το θρησκε µατος κατ τ ν γνώµη πολλ ν νοµικ ν πρέπει ν ε σαχθ στ ν Bουλ γι τ ν τροποποίηση το σχ οντος κ µη ν µου 1988/1991 γι τ ς ταυτ τητες. A κ µ η, κε νο πο χει ση-
692 EKK H IA A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 µασία ε ναι τι π ρξε σχυρ µειοψηφία στ ν Oλοµέλεια το Σ.τ.E., ποία διετ πωσε λλες π ψ ε ι ς, τ ς πο ες κα τεκµηρίωσε µ σχυρ νοµικ πιχειρήµατα. Eπ πλέον, δ ν µπορο µε ν διανοηθο µε τι σοι κατέχουµε σήµερα ελτία Tα υ τ ο τ ή τ ω ν µ τ ν νδειξη το θρησκε µατος, πως γιν ταν το λάχιστον δ κα να α ώνα, β ρ ι σ κ µ α σ τ ε ξω π τ συνταγµατικ πλαίσια. Aκ µη σ πολλ θέµατα πάρχουν ντικρου µενες ποφάσεις το Σ.τ.E. κα δ ν ποκλείεται στερα π να χρονικ διάστηµα προαιρετικ ναγραφ το θρησκε µατος ν θεωρηθ ς συνταγµατικ νέργεια στερα π π φαση το δίου λλου νωτάτου ικαστηρίου. E ναι δ «ε λ ογο κα καθ λα θεµιτ ν διατυπώνονται πιστηµονικ ς κα δικαστικ ς κρίσεις λληλοσυγ - κ ρ ου µ ε ν ε ς». Kα κατ τ Σ νταγµα ( ρθρο 100) µ νον ο ποφάσεις το Aνωτάτου E δικο ικαστηρίου ε ναι µετάκλητες. K α ί, β έ- β α ι α, σ κρα α συνταγµατικά ρια, πως συµβαίνει στ ν περίπτωσή µας, τ τεκµήριο ρµοδι τητος νήκει πρωτογεν ς στ ν λα. E π ο µ έ- νως πρ σφατη π φαση το Συµβουλίου τ ς Eπικρατείας ε ναι µι π φαση ποία δ ν ε ναι ο τε τελεσίδικη ο τε µετάκλητη. K α α τ κριβ ς συνιστ τ ν λειτουργία τ ς ηµοκ ρ α τ ί α ς, καθ ς πίσης κα τ ν ποδοχ στ ν πράξη τι ε µαστε µέλη τ ς E ρωπαϊκ ς Eνωσης στ ργανα τ ς ποίας µπορο ν ν προσφ γουν σοι χουν ννοµο συµφέρον. O λα ς δ ν ε ναι ριµος ν ποφασίζη µ ηµοψήφισµα γι τέτοια ζητήµατα. Aπαντήσαµε τι στ ν E ρώπη που φαρ- µ ζεται ρχ τ ς µέσου ηµοκρατίας, π ο- δείχθηκε τι λα ς κινήθηκε µ ριµ τητα κα καταψήφισε προτάσεις πο δ ν συνέφεραν τ K ρ ά τ ο ς, στω κα ν συνέφεραν το ς πολίτας. E π ο µ έ ν ω ς,προσβάλλει α τ τ πιχείρηµα τ ν λληνικ λα. Γι παράδειγµα ναφέρουµε τ ν E λ β ε τ ί α, που γιναν ηµοψηφίσµατα, τ ν τελευταία µάλιστα ε κοσιπενταετία, γι θέµατα π ω ς : µείωση ρίου λικίας συνταξιοδ τησης, πλήρης διαχωρισµ ς Kράτους - Eκκλησίας, α ξηση το χρ νου δείας τ ν ργαζοµένων, περιορισµ ς ριθµο µεταναστ ν, κα λα ς τ κ α τ α ψ ή φ ι σ ε, ν περψήφισε π.χ. τ ν ν µο γι τ ν προστασία τ ν λιµν ν, κ µη κα τ ν α ξηση φορολογίας καυσίµων γι δηµοσιονοµικο ς λ γ ο υ ς, δείχνοντας τσι τ ν νηφαλι τητα κα ριµ τητά του. E π ε ι τ α, µε ς δ ν πιστε ουµε τι τ πράγµατα πρέπει ν παραµένουν σ χα- µηλ πίπεδα, λλ φείλουµε ν ργαζ µαστε γι ν νεβάζουµε τ πίπεδο το λαο. A κ µ η δ ν πρέπει ν ποστηρίζουµε τ ν ρχ τ ς «ε δικευµένης τάξης», πο ρυθµίζει λα τ θέ- µατα κα µε ς πλ ς πρέπει ν κολουθο µε τ ς ντολ ς α τ ς τ ς τάξης τ ν ε δηµ νων. 7. Στ χέρια µας χουµε, λ ο ι π ν, τ ποτέλεσµα τ ς πρωτοβουλίας τ ς Iερ ς Συν δου κα τ ς λαϊκ ς τυµηγορίας, τ πο ο µ σχετικ γγραφο κα π µνηµα θ κατατεθ στ ν Πολιτειακ κα Πολιτικ γεσία το τ που. T ελτία καθ αυτ θ παραµείνουν στ ν Iερ Σ νο δ ο. T α τηµα κα παράκλησή µας ε ναι ν ε σακουσθο ν τ κατοµµ ρια τ ν Eλλήνων πολιτ ν κα µέσως ν δείξουµε τ ν σφριγηλ συνολικ ν τητά µας προχωρώντας σ ποικοδοµητικ διάλογο. Παράλληλα τ α τηµα ν διενεργηθ δηµοψήφισµα µ τ ρώτηµα ν Λα ς θέλει τ ν προαιρετικ ναγραφ το θρησκε µατος στ ς ταυτ τητες θ παραµείνη θικ σ χ υ ρ. 8. E ρισκ µενος στ τέλος α τ ν τ ν νακ ο ι ν ώ σ ε ω ν, θ θελα ν µο πιτρέψετε ς Πρ εδρος α τ ς τ ς Eπιτροπ ς, ποία ε χε τ ν ε θ νη γι τ ν λη διαδικασία συλλογ ς τ ν πογραφ ν, φ ν ς µ ν ν ε χαριστήσω δηµ σια τ λλα µέλη τ ς Eπιτροπ ς, τοι τ ν Σ ε β.mητροπολίτη ηµητριάδος κα Aλµυρο κ. I γ ν ά τ ι ο, τ ν Σεβ. Mητροπολίτη Kαισαριαν ς B ρωνος κα Yµηττο κ. α ν ι ή λ, τ ν Πανοσ. A ρ χ ι µ. Θεολ γο A π ο σ τ ο λ ί δ η, A ρ χ ι γ ρ α µ µ α τ έ α τ ς Iερ ς Συν δου, κα τ ν Γραµµατέα τ ς Eπιτροπ ς A ρ χ ι µ. Xρυσ στοµο Σκλήφα κα λους σοι βοήθησαν στ ν λη α τ προσπάθ ε ι α, φ τέρου δ ν σ ς ναφέρω ξοµολογητικ µερικ ς λήθειες. Hµουν Πρ εδρος τ ς Eπιτροπ ς γι τ ς Tαυτ τητες π τ ν Iανουάριο το τους 1999
A γουστος - Σεπτέµβριος 2001, Aριθµ. 8 EKK H IA 693 κα ργασθήκαµε λοι µ σ νεση, ψ υ χ ρ α ι µ ί α, νηφαλι τητα κα µασταν τοιµοι ν καταθέσουµε ρεαλιστικ ς προτάσεις, ν βεβαίως γιν ταν διάλογος, κα σ α τ ν τ ν περίπτωση θ ποφευγ ταν λη α τ νωµαλία. Mπορ ν βεβαιώσω τι Mακαριώτατος A ρ χ ι ε π ί σ κ ο π ο ς Aθην ν κα Πάσης Eλλάδος κ. X ρ ι σ τ δ ο υ λ ο ς µ ς νέπνευσε ν ντιµετωπίσουµε τ θέµα χωρ ς κρ τητες, λλ µ διάλογο µ το ς φορε ς τ ς Πολιτείας. Oµως δυστυχ ς, µ ς πρ λαβαν λα α τ τ γεγον τα, χωρ ς ν µπορέσουµε ν κάνουµε διάλογο µ ρµοδίους φορ ε ς.a τ στάση µας πρεπε ν ε χε κτιµηθ. Oταν νέκυψε τ θέµα τ ς διαγραφ ς τ ς νδειξης το θρησκε µατος π τ ελτία Tα υ- τ ο τ ή τ ω ν, πειδ µουν Πρ εδρος τ ς Eπιτ ρ ο π ς,µο νατέθηκε κα προεδρία τ ς νέας Eπιτροπ ς γι τ ν συλλογ τ ν πογραφ ν. Kα νέα Eπιτροπ ργάσθηκε µ ζ λο, ν η φ α- λ ι τ η τ α,ψυχραιµία κα σοβαρ τητα. ν προσπάθησε ν λθη σ ντίθεση µ τ ν Kυβέρνηση, λλ πειδ π ρχε δυσαρέσκεια µέρους το λ α ο, προσπάθησε ν πιτελέση τ ργο της µ ψυχραιµία κα µέσα στ Συνταγµατικ πλαίσια. Eτσι τ ργο τ ς Eπιτροπ ς ρχισε ρχ ς Iουλίου το 2000 κα τελείωσε τ τέλος το Iουνίου 2 0 0 1,δηλαδ ργασθήκαµε ναν λ κληρο χρ ν ο. Θεωρο µε τι τ ργο θ µείνη στ ν στορία, τ σο γι τ ν σκοπ πο διοργανώθηκε σο κα γι τ ν µέθοδο πο πελέγη, λλ κα γι τ ν µεγάλη συµµετοχ το λαο. Eπίσης πρέπει ν σηµειωθ τι πανειληµµένως προτείναµε λ σεις γι ν περβο µε τ ν κρίση στ ς σχέσεις µεταξ κρατικ ς κα κκλησιαστικ ς διοίκησης, λλ δυστυχ ς δ ν τελεσφ ρησε καµία π α τές. ν ε ναι καιρ ς τώρα ν κάνουµε διεξοδικ ναφορ στ θέµα α τ κα ν παρουσιάσουµε τ ς λ σεις πο προτ ε ί ν α µ ε, λλ κα τ τελέσφορ τους. E κ ε ν ο πο χει σηµασία α τ ν τ ν στιγµ ε ναι τι χουµε µπροστά µας τ ν τυµηγορία το λληνικο λαο πο ε ναι πρωτ γνωρη σ παγκ σµιο πίπεδο κα δ ν µπορο µε ν τ ν ποτιµήσου- µ ε. Eµε ς ς Ποιµένες το λαο το Θεο κάνα- µε τ χρέος µας κα ρχεται σειρ τ ς Πολιτείας ν κάνη τ δικ της, π τε λοι θ κριθο µε κα π τ ν λα κα π τ ν στορία α το το τ π ο υ. Π ρ ο σ ω π ι κ ά,π ά ν τ ω ς,πιστε ω τι στ ν µεγάλη συζήτηση πο γίνεται α τ ν τ ν καιρ ν στ ν E ρώπη γι τ ν θεσµικ µετεξέλιξή της, δ η λ α δ ν θ γίνη Oµοσπονδιακ Kράτος ιακυβερνητικ Eνωση Eθν ν - Kρατ ν, πρέπει ν συνειδητοποιήσουµε τ ν ξία τ ς πολιτισµικ ς µας παραδ σεως κα τ ν ρ λο πο προορίζεται ν πιτελέση στ ν E ρώπη, ποια τελικ θεσµικ µορφ ν πικρατήση. Mέσα π τ πλαίσια α τ πρέπει ν δ τε τ ν λη προσπάθεια πο κανε Eκκλησία α τ ν τ ν καιρ. Kα πρέπει κ µη ν σκεφθ τε τι σ α τ ν τ ν τ πο Eκκλησία, µ τ ς κατ τ πους Mητροπ λεις, τ ς Eνορίες, τ Mον α σ τ ή ρ ι α, π ο τ ε λ ε, κτ ς τ ν λλων, π α ρ ά γ ο ν- τα πολιτισµο κα πνευµατικ αση, πο µπορε ν ναπα ση τ ν νθρωπο κα ν το λ ση τ παρξιακά του προβλήµατα. Γιατ τ A ID S, τ ά ν α ρ κ ω τ ι κ ά, ο ναρχίες δ ν λ ονται µ ν µους κα ο µανιστικ ε χολ για, πο στερο νται νοήµατος ζω ς. H Eκκλησία σ α τ ν τ ν τ πο χει µεγάλη ποστολ ν πιτελέση κα ποιος τ ν ρνε ται, φ ν ς µ ν γνοε τ ν στορία τ ο υ, φ τέρου δ δ ν συντελε στ ν διάσωση λου α το το θαυµάσιου πολιτισµο, π ο µπορε ν παίξη πρωταρχικ ρ λο στ ν E ρώπη σήµερα.