τρία µεταλλικά συστήµατα: 1) ο καν νας του δι- µεταλλισµο (Γαλλία, Bέλγιο, Iταλία, Eλβετία, HΠA), αργ ρου καθαρ τητας 9/10, που ένα ψήγµα ισο ται

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "τρία µεταλλικά συστήµατα: 1) ο καν νας του δι- µεταλλισµο (Γαλλία, Bέλγιο, Iταλία, Eλβετία, HΠA), αργ ρου καθαρ τητας 9/10, που ένα ψήγµα ισο ται"

Μαριάμ Βιλαέτης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 θαρ τητα του νοµίσµατος. H υποτίµηση εν ς νοµίσµατος συσχετιζ ταν µε τη µείωση της ποσ τητας του µετάλλου που περιείχε το ν µισµα. Kατά το µεγαλ τερο µέρος του 19ου αιώνα κυριάρχησαν τρία µεταλλικά συστήµατα: 1) ο καν νας του δι- µεταλλισµο (Γαλλία, Bέλγιο, Iταλία, Eλβετία, HΠA), 2) ο καν νας αργ ρου (Aυστρία, Oλλανδία, ανία, Nορβηγία, Σουηδία, Mεξικ, Kίνα, Iνδία, Iαπωνία, Γερµανικά κράτη), 3) ο καν νας χρυσο (Hνωµένο Bασίλειο, Πορτογαλία). O καν νας του διµεταλλισµο ριζε τι µια νοµισµατική µονάδα περιείχε ένα ορισµένο ποσ αργ ρου ή χρυσο. Tο ασηµένιο δολάριο περιείχε 412,5 ψήγµατα αργ ρου καθαρ τητας 9/10, που ένα ψήγµα ισο ται µε 0,065 γραµµάρια, οπ τε το ασηµένιο δολάριο ήταν ισοδ ναµο µε 371,25 ψήγµατα καθαρο αργ ρου. ιαιρώντας τα 480 ψήγµατα που περιέχει µια ουγκιά µε τα 371,25 ψήγµατα καθαρο αργ ρου που περιείχε το ένα ασηµένιο δολάριο, βρίσκουµε τι µια ουγκιά αργ ρου ισοδυναµο σε µε 1,29 ασηµένια δολάρια. Aπ την άλλη πλευρά, το χρυσ δολάριο περιείχε 23,22 ψήγµατα καθαρο χρυσο. ιαιρώντας τα 480 ψήγµατα µε τα 23,22 ψήγµατα καθαρο χρυσο, βρίσκουµε τι µια ουγκιά χρυσο ισοδυναµο σε µε 20,67 χρυσά δολάρια. ιαιρώντας τα 20,67 χρυσά δολάρια µε τα 1,29 αργυρά δολάρια, προέκυπτε τι µια ουγκιά χρυσο κ - 188

Nορβηγία, Σουηδία, Mεξικ, Kίνα, Iνδία, Iαπωνία, Γερµανικά κράτη), 3) ο καν νας χρυσο (Hνωµένο Bασίλειο, Πορτογαλία).

2 ΣYNAΛΛAΓMATIKA KAΘEΣTΩTA 6 στιζε 16 φορές περισσ τερο απ τι µια ουγκιά αργ ρου. Eναλλακτικά, διαιρώντας τα 371,25 ψήγµατα καθαρο χρυσο που περιείχε ένα ασηµένιο δολάριο µε τα 23,22 ψήγµατα καθαρο χρυσο που περιείχε ένα χρυσ δολάριο, προέκυπτε τι ένα ψήγµα καθαρο χρυσο ισοδυναµο σε µε 16 ψήγµατα καθαρο αργ ρου. Στην ελε θερη αγορά, η σχετική τιµή των δ ο µετάλλων καθοριζ ταν ανάλογα µε την προσφορά και τη ζήτηση (Γράφηµα 6.3). H διαφορά ανάµεσα στην επίσηµη σχετική τιµή των δ ο µετάλλων (P*) και στην αγοραία τιµή (P) προσδι ριζε το πιο µέταλλο θα χρησιµοποιο νταν ως µέσο πληρωµών. ταν η επίσηµη τι- µή απέκλινε απ την αγοραία τιµή, ο διµεταλλισµ ς µετατρεπ ταν σε µονοµεταλλισµ. 189

ψήγµα καθαρο χρυσο ισοδυναµο σε µε 16 ψήγµατα καθαρο αργ ρου.

3 ΓPAΦHMA 6.3: Aγοραία Tιµή Xρυσο /Aργυρο

4 ΣYNAΛΛAΓMATIKA KAΘEΣTΩTA 6 Aν P > 16, ο χρυσ ς άξιζε περισσ τερο στην αγορά των µετάλλων, οπ τε οι άνθρωποι έλιωναν χρυσά νο- µίσµατα και πουλο σαν το µέταλλο στην αγορά έναντι αργ ρου, τον οποίο στη συνέχεια µετέφεραν στη νοµισµατοκοπή. Παράλληλα, άλλοι άνθρωποι µετέφεραν άργυρο απ µη νοµισµατικές χρήσεις στη νοµισµατοκοπή, που άξιζε περισσ τερο. Mέσω της διαδικασίας αυτής, η προσφορά χρυσο αυξαν ταν και παράλληλα µειων ταν η προσφορά αργ ρου, οπ τε η αγοραία τι- µή του χρυσο µειων ταν, προσεγγίζοντας και πάλι την επίσηµη τιµή. Aν, µως, η προσφορά χρυσο συνεχιζ ταν, τα χρυσά νοµίσµατα εξαφανίζονταν απ την κυκλοφορία, αφο οι άνθρωποι τα έλιωναν και πουλο σαν το µέταλλο έναντι αργ ρου, οπ τε στην προκεί- µενη περίπτωση ο διµεταλλισµ ς κατέληγε σε µονοµεταλλικ καν να αργ ρου. 38 Aπεναντίας, αν P < 16, ο άργυρος άξιζε περισσ τερο στην αγορά των µετάλλων, οπ τε οι άνθρωποι έλιωναν αργυρά νοµίσµατα και πουλο σαν το µέταλλο στην αγορά έναντι χρυσο, τον οποίο στη συνέχεια µετέφεραν στη νοµισµατοκοπή. Παράλληλα, άλλοι άνθρωποι µετέφεραν χρυσ απ µη νοµισµατικές χρήσεις στη νοµισµατοκοπή, που άξιζε πε- 38. ιαιρώντας τα 1500 ψήγµατα που περιείχε η ράβδος αργ ρου µε τα 371,25 ψήγµατα καθαρο αργ ρου που περιείχε ένα αργυρ δολάριο, βρίσκουµε τι µια ράβδος αργ ρου µας δίνει 4,04 αργυρά δολάρια. 191

Mέσω της διαδικασίας αυτής, η προσφορά χρυσο αυξαν ταν και παράλληλα µειων ταν η προσφορά αργ ρου, οπ τε η αγοραία τι- µή του χρυσο µειων ταν, προσεγγίζοντας και πάλι την επίσηµη τιµή.

5 ρισσ τερο. Mέσω της διαδικασίας αυτής, η προσφορά αργ ρου αυξαν ταν και παράλληλα µειων ταν η προσφορά χρυσο, οπ τε η αγοραία τιµή του χρυσο αυξαν ταν, προσεγγίζοντας και πάλι την επίσηµη τιµή. Aν, µως, η προσφορά αργ ρου συνεχιζ ταν, τ τε τα αργυρά νοµίσµατα εξαφανίζονταν απ την κυκλοφορία, αφο οι άνθρωποι τα έλιωναν και πουλο σαν το µέταλλο έναντι χρυσο, οπ τε ο διµεταλλισµ ς µετατρεπ ταν σε µονοµεταλλικ καν να χρυσο. 39 Aξίζει να τονίσουµε τι τα διάφορα κ στη που συνεπάγονταν η διαδικασία της νοµισµατοκοπής, δηµιουργο σαν µια ζώνη µέσα στην οποία κυµαιν ταν η αγοραία τιµή χωρίς να γίνεται αντικατάσταση του εν ς µετάλλου απ το άλλο µέταλλο (Σχήµα 6.1). Tο άνω ριο διακ µανσης αντιστοιχο σε στον καν να αργ ρου και το κάτω ριο διακ µανσης αντιστοιχο σε στον καν να χρυσο. 40 Aπ το 1792 έως το 1834, οι HΠA βρισκ ταν σε κα- 39. ιαιρώντας τα 100 ψήγµατα που περιείχε η ράβδος χρυσο µε τα 23,22 ψήγµατα καθαρο χρυσο που περιείχε ένα χρυσ δολάριο, βρίσκουµε τι µια ράβδος χρυσο µας δίνει 4,31 χρυσά δολάρια. 40. Aν Z ήταν τα κ στη της νοµισµατοκοπής και των συναλλαγών, ο διµεταλλισµ ς µετατρεπ ταν σε καν να αργ ρου, ταν P > P * + Z και σε καν να χρυσο, ταν P < P * Z. Άρα λοιπ ν, η αγοραία τιµή χρυσο /αργ ρου κυµαιν ταν µέσα σε µια ζώνη διακ - µανσης, P * + Z < P < P * Z. 192

6 ΣYNAΛΛAΓMATIKA KAΘEΣTΩTA 6 ν να αργ ρου, αφο η αγοραία τιµή (15,625) υπέρβαινε την επίσηµη τιµή (15). Kατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1850, η µείωση της αγοραίας τιµής οδήγησε πολλές χώρες απ τον καν να διµεταλλισµο στον καν να χρυσο

Kατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1850, η µείωση της

7 ΣXHMA 6.1: Aρµπιτράζ στο ιµεταλλισµ (% Mεταβολή έναντι του προηγο µενου έτους & Ποσοστ % Eτησίως, αντίστοιχα) S($/YEN) FM($/YEN)

προηγο µενου έτους & Ποσοστ % Eτησίως, αντίστοιχα) 20

8 ΣYNAΛΛAΓMATIKA KAΘEΣTΩTA 6 Aπ το 1870 έως το 1914, η παγκ σµια οικονοµία βρισκ ταν στο σ στηµα του χρυσο καν να. Kάθε χώρα καθ ριζε µια σταθερή σχέση ανάµεσα στο ν µισµά της και τον χρυσ, την επονοµαζ µενη χρυσή ισοτιµία. Aυτ σήµαινε τι οποιοσδήποτε µπορο σε να πάει στην κεντρική τράπεζα και να ζητήσει χρυσ σε αντάλλαγ- µα µε τραπεζογραµµάτια. Tο γεγον ς τι κάθε ν µισµα ήταν µετατρέψιµο µε χρυσ, ανάµεσα στα διάφορα νο- µίσµατα επικρατο σαν σταθερές συναλλαγµατικές σχέσεις και οι διεθνείς πληρωµές διακανονίζονταν µε χρυσ. H ισοτιµία δ ο νοµισµάτων κυµαιν ταν γ ρω απ την επίσηµη χρυσή ισοτιµία µέσα σε µια ζώνη διακ µανσης. Tα ρια διακ µανσης, τα επονοµαζ µενα χρυσά σηµεία, καθορίζονταν απ τα κ στη ασφάλειας και µεταφοράς χρυσο µεταξ χωρών. Tο άνω ριο διακ - µανσης της τιµής του ξένου συναλλάγµατος ήταν ίσο µε τη χρυσή ισοτιµία συν τα κ στη συναλλαγών, ενώ το κάτω ριο διακ µανσης ήταν ίσο µε τη χρυσή ισοτιµία µείον τα κ στη συναλλαγών. 41 Aν η στερλίνα δυνάµωνε 41. Έστω τι Z συµβολίζει την τιµή µιας ουγκιάς καθαρο χρυσο σε δραχµές,y συµβολίζει την τιµή µιας ουγγιάς καθαρο χρυσο σε στερλίνες, S συµβολίζει την ισοτιµία στερλίνας/δραχµής, T AΛ και T ΛA είναι τα κ στη συναλλαγών ανά ουγκιά χρυσο που χρεώνονται, ταν µεταφέρεται χρυσ ς απ την Aθήνα στο Λονδίνο και αντίστροφα. Aν µία χρυσή δραχµή περιείχε 0,301 ψήγµατα καθαρο χρυσο και µία χρυσή στερλίνα περιείχε 113 ψήγµατα 195

Aυτ σήµαινε τι οποιοσδήποτε µπορο σε να πάει στην κεντρική τράπεζα και να ζητήσει χρυσ σε αντάλλαγ- µα µε τραπεζογραµµάτια.

9 έναντι της δραχµής στην αγορά συναλλάγµατος, αγοράζαµε χρυσ αξίας 375 δραχµών στην Aθήνα και αφο τον στέλναµε στο Λονδίνο µπορο σαµε να τον ανταλλάξουµε µε µία στερλίνα την οποία στη συνέχεια πουλο σαµε στην αγορά συναλλάγµατος. Στην προκείµενη περίπτωση, η καµπ λη προσφοράς στερλινών του Σχήµατος 6.2 γιν ταν τελείως ελαστική στο άνω χρυσ σηµείο. Aπ την άλλη πλευρά, αν η στερλίνα αδυνάτιζε έναντι της δραχµής στην αγορά συναλλάγµατος, αγοράζαµε χρυσ αξίας µιας στερλίνας στο Λονδίνο και αφο τον στέλναµε στην Aθήνα µπορο σαµε να καθαρο χρυσο, και αφο µια ουγκιά καθαρο χρυσο ισο ται µε 480 ψήγµατα, διαιρώντας το 480 µε το 0,301 βρίσκουµε τι µια ουγκιά καθαρο χρυσο κ στιζε 1594 δραχµές, ενώ διαιρώντας το 480 µε το 113, βρίσκουµε τι µια ουγκιά καθαρο χρυσο κ στιζε 4,25 στερλίνες. Στη συνέχεια, διαιρώντας τις 1594 δραχµές µε τις 4,25 στερλίνες, βρίσκουµε τι µία στερλίνα κ στιζε 375 δραχµές. Aν στην χρυσή ισοτιµία της στερλίνας προσθέσουµε τα κ στη ασφάλειας και µεταφοράς χρυσο απ την Aθήνα στο Λονδίνο, ανερχ µενα σε 2,50 δραχµές, βρίσκουµε το άνω ριο διακ µανσης της στερλίνας, ήτοι 377,5 δραχµές ανά στερλίνα, το οποίο αποτελο σε την τιµή πώλησης της στερλίνας. Oµοίως, αν απ τη χρυσή ισοτιµία της στερλίνας αφαιρέσουµε τα κ στη ασφάλειας και µεταφοράς χρυσο απ το Λονδίνο στην Aθήνα, βρίσκουµε το κάτω ριο διακ µανσης της στερλίνας, ήτοι 372,5 δραχµές ανά στερλίνα, το οποίο αποτελο σε την τιµή αγοράς της στερλίνας. 196

Aπ την άλλη πλευρά, αν η στερλίνα αδυνάτιζε έναντι της δραχµής στην αγορά συναλλάγµατος, αγοράζαµε χρυσ αξίας µιας στερλίνας στο Λονδίνο και αφο τον στέλναµε στην Aθήνα µπορο σαµε να καθαρο χρυσο,

10 ΣYNAΛΛAΓMATIKA KAΘEΣTΩTA 6 τον ανταλλάξουµε µε 375 δραχµές τις οποίες στη συνέχεια πουλο σαµε έναντι στερλινών στην αγορά ξένου συναλλάγµατος. H διαδικασία αυτή καθιστο σε την καµπ λη ζήτησης στερλινών τελείως ελαστική στο κάτω χρυσ σηµείο. 197

11 ΣXHMA 6.2: Aρµπιτράζ στον Xρυσ Kαν να Στερλίνα/ ραχµές S 377,5 Άνω Xρυσ Σηµείο Προσφορά Στερλινών 375 Xρυσή Iσοτιµία 1 372,5 Kάτω Xρυσ Σηµείο Zήτηση Στερλινών Ποσ τητα Στερλινών 198

Σχετικά έγγραφα

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα. Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ Το Τρίληµµα των Ανοικτών Οικονοµιών 1. Σταθερότητα και Ελεγχος Συναλλαγματικής Ισοτιμίας 2. Χρήση Νομισματικής Πολιτικής για Εσωτερική Ισορροπία