τα βιβλία των επιτυχιών

Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από τη διαρκή τους αξιοποίηση στις τάξεις μας διασφαλίζουμε τον εμπλουτισμό τους, τη συνεχή τους βελτίωση και την επιστημονική τους αρτιότητα, καθιστώντας τα βιβλία των Εκδόσεών μας εγγύηση για την επιτυχία των μαθητών. τα βιβλία των επιτυχιών

χρυσα βουργανα Θέματα εισαγωγικών εξετάσεων στα Πρότυπα Γυμνάσια ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Σειρά: Δημοτικο Σχολειο Θέματα εισαγωγικών εξετάσεων στα Πρότυπα Γυμνάσια Νεοελληνική Γλώσσα Χρύσα Βουργανά ISBN: 978-618-5325-03-9 Επιμέλεια κειμένου: Χαρά Παπαδοπούλου Σχεδιασμός έκδοσης: Μαλβίνα Κότο, Γεωργία Λαμπροπούλου Σελιδοποίηση: Γεωργία Λαμπροπούλου Σχεδιασμός εξωφύλλου: Αλέξανδρος Γιαννακούλιας Υπεύθυνη έκδοσης: Χαρά Παπαδοπούλου Copyright 2018 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ, Χρύσα Βουργανά για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο Κυκλοφορία έκδοσης: Φεβρουάριος 2018 Εικόνες: Shutterstock, Freepik Επικοινωνία με συγγραφέα: chrysa_vourgana@hotmail.co.uk Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο, μέσο και μέθοδο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, θέση σε κυκλοφορία, παρουσίαση, διανομή και η εν γένει πάσης φύσεως χρήση και εκμετάλλευση του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμηματικά, καθώς και της ολικής αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου (στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης κ.λπ.) και του εξωφύλλου του, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπάρχουσας νομοθεσίας περί προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων περιλαμβανομένων και των σχετικών διεθνών συμβάσεων. Λ. Βουλιαγμένης 46 & Αλεξιουπόλεως, ΤΚ 164 52 Αργυρούπολη Τ. 210 4112507 F. 210 4116752 www.ekdoseispoukamisas.gr info@ekdoseispoukamisas.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τεστ 1ο Στα παλάτια της Κνωσού...11 Τεστ 2ο Ερμής και Καλυψώ...15 Τεστ 3ο Τεστ 4ο Τεστ 5ο Τεστ 6ο Τεστ 7ο Τεστ 8ο Τεστ 9ο Ο παππούς...21 «Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασεν η ώρα. Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασαν τα χρόνια»...25 Αλκυόνη...31 Αναδάσωση: Φύλλο πληροφόρησης «Τι είναι αποκατάσταση»...35 Ο Νάρκισσος...39 Ο μικρός μπούφος...43 Ιαπωνία...49 Τεστ 10ο Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι...53 Τεστ 11ο Netiquette...61 Τεστ 12ο Ένας διαφορετικός πολιτισμός...65 Τεστ 13ο Σ' ένα συνοριακό σταθμό...69 Τεστ 14ο Συνέντευξη με έναν φαρμακοποιό...75 Τεστ 15ο Μικροί Πελέ με κάμερες...81 Τεστ 16ο Η Λίμνη των Κύκνων...87 Τεστ 17ο Ιστορία μιας φώκιας...93 Τεστ 18ο Η ελευθερία του Τύπου...99 Τεστ 19ο Ο Αρίων και το δελφίνι...103 Τεστ 20ό Η άποψη του Σωκράτη για τη φιλία...107 Τεστ 21ο Έτος Ελ Γκρέκο το 2014...111 Τεστ 22ο Η πρώτη μέρα στο σχολείο και ο «πρωτοποριακός» δάσκαλος...115 Τεστ 23ο Ο ξεριζωμός...119 Τεστ 24ο Γιατί (δε) γυμνάζονται οι Έλληνες...125 Τεστ 25ο Ο γλάρος Ιωνάθαν...131

Τεστ 26ο Νινέτ Το ταξίδι στο Παρίσι...135 Τεστ 27ο Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος...139 Τεστ 28ο Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια...143 Τεστ 29ο Η αυλή μας...149 Τεστ 30ό Διεθνής Ημέρα Μουσείων...153 Τεστ 31ο Αχιλλέας...157 Τεστ 32ο Παιδική HELMEPA...163 Τεστ 33ο Όταν ο ουρανός... έπεσε στη Γη...167 Τεστ 34ο Οι Ολυμπιακοί Αγώνες...173 Τεστ 35ο Μια διαφορετική πολιτεία...179 Τεστ 36ο Σύγχρονα... παιχνίδια...183 Τεστ 37ο Καμπάνια ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό...189 Τεστ 38ο Πρόσκληση για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (27η Νοεμβρίου)...195 Τεστ 39ο Ομιλία Γιώργου Σεφέρη στην απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας (11 Δεκεμβρίου 1963)...199 Τεστ 40ό Το σαλιγκάρι και η χελώνα...205 ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013 2017...213 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...239 ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ...241 ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013 2017...261

40 ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

τεστ 1ο Στα παλάτια της Κνωσού Το Παλάτι της Κνωσού δεν πρέπει να το φανταστείτε σαν ένα μεγάλο κανονικό χτίριο, παρά σαν μια μικρή πολιτεία. Είχε κι αυτό τους δρόμους του, τις πλατείες, τους ναούς, το θέατρο και τα πάρκα, με πλήθος παράξενα λουλούδια και δέντρα φοινικιές, κυδωνιές, δαμασκηνιές και με παγόνια, μαϊμούδες, καναρίνια και πέρδικες. Είχε ακόμα το Παλάτι τα αργαστήρια του, όπου δούλευαν κάθε λογής καλλιτέχνες, άλλοι ζωγράφοι, άλλοι γλύπτες, χαράκτες, ξυλουργοί, τυπογράφοι. Περίφημα σε όλο τον τότε κόσμο ήταν τα αργαστήρια της αγγειοπλαστικής. Από το Παλάτι της Κνωσού έβγαιναν και διαδίδουνταν στα πέρατα της Μεσογείου τα λαμπρότατα αγγεία με τις εξαίσιες ζωγραφιές: λουλούδια, κοχύλια, σουπιές, χταπόδια ή με αναγλυφικές παραστάσεις ταύρων και γυμναστικών αγώνων. Το Παλάτι είχε ακόμα τα πατητήρια του, τα λιοτριβειά, τα υφαντουργεία, τα βαφεία, τα χρυσοχοεία, τα χαλκουργειά. Κάθε εργοστάσιο είχε και τη δική του σφραγίδα και σφράγιζε ό,τι έφκιανε. Τα υφαντουργεία είχαν στη σφραγίδα τους μιαν αράχνη, τα λιοτριβειά ένα φύλλο ελιάς, τα τυπογραφεία ένα κρίνο. Το Παλάτι είχε και το σχολειό του, μια κάμαρα βορειοανατολικά του Παλατιού, με πέτρινους πάγκους τριγύρω. Στο βάθος υψώνονταν η έδρα του δασκάλου και μπροστά της, χαμηλότερα, μια άλλη έδρα. Στη χαμηλότερη τούτη έδρα ανέβαινε ο μαθητής, κρατούσε μαλακό πηλό κι απάνω του μάθαινε να χαράζει τα παράξενα σημάδια της κρητικής γραφής. Αν έκανε λάθος, τα σβηνε μαλάζοντας τον πηλό και χάραζε άλλα... *** Μια φορά ήρθε κάποιος ηγεμόνας από τη Συρία να προσκυνήσει το βασιλιά της Κρήτης. «Πώς σου φαίνεται το βασίλειό μου;» τον ρώτησε ο βασιλιάς της Κρήτης. «Όλα τα έχει, τίποτα δεν του λείπει, αποκρίθηκε ο Σύρος ηγεμόνας με θαυμασμό. Ποτέ δεν είδαν τα μάτια μου τόσα πλούτη και τόση μεγαλοπρέπεια, ποτέ 11

ΤΕΣΤ 1ο Στα παλάτια της Κνωσού δεν είδα τόσο λαμπρό παλάτι και τέτοια τάξη και πειθαρχία. Όλα τα έχει το βασίλειό σου, παντοδύναμε βασιλέα μου όλα! Ένα μόνο του λείπει». «Τι;» ρώτησε ο βασιλιάς με περιέργεια. «Δεν είναι οχυρωμένο. Δεν έχει φρούρια. Εγύρισα όλη την Κρήτη και πουθενά δεν είδα τείχη υψηλά και πολεμίστρες». Ο βασιλιάς της Κρήτης γέλασε. «Μα το βασίλειό μου», αποκρίθηκε, «είναι τριγυρισμένο από φοβερά φρούρια, δεν τα είδες; Χιλιάδες απόρθητα φρούρια. Περίεργο να μην τα δεις!» Ο Σύρος ηγεμόνας τον κοίταξε κατάπληκτος. «Φρούρια; Είπε, φρούρια; Τυφλώθηκα λοιπόν και δεν τα είδα; Πού είναι;» «Έλα να σου τα δείξω», του είπε ο βασιλιάς της Κρήτης. Διέταξε κι έζεψαν το βασιλικό αμάξι με τους άσπρους ταύρους. «Στο λιμάνι!» διέταξε ο βασιλιάς τον αμαξά του. Σε όλο το δρόμο ο βασιλιάς της Κρήτης δε μιλούσε κοίταζε μονάχα τον ξένο του χαμογελώντας. Σαν έφτασαν στο λιμάνι, ο βασιλιάς σηκώθηκε μέσα στο αμάξι, άπλωσε το χέρι του: «Κοίταξε! είπε στον ξένο του «σηκώσου, ρίξε μια ματιά, τι βλέπεις;» Το λιμάνι ήταν γεμάτο καράβια. Πέρα στην ανοιχτή θάλασσα πλήθος καράβια έρχουνταν με ανοιχτά τα πανιά, άλλα δικάταρτα, άλλα τρικάταρτα. Από το λιμάνι άλλα καράβια έφευγαν κι άκουγες τα βούκινα που αντιλαλούσαν και τις βάρδιες απάνω στους πύργους που φώναζαν. Νίκος Καζαντζάκης, Στα παλάτια της Κνωσού, Εκδόσεις Ελένης Καζαντζάκη 12

ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Ερωτήσεις 1. Να επιλέξεις τη λέξη που έχει την ίδια σημασία με την υπογραμμισμένη στις ακόλουθες φράσεις. Από το Παλάτι της Κνωσού έβγαιναν και διαδίδουνταν στα πέρατα της Μεσογείου [...] α. επεκτείνονταν β. γνωστοποιούνταν γ. μεταφέρονταν δ. διαλαλούνταν [...] τα λαμπρότατα αγγεία με τις εξαίσιες ζωγραφιές [...] α. θεσπέσιες β. πρωτότυπες γ. διάφορες δ. εξωτικές [...] τα σβηνε μαλάζοντας τον πηλό και χάραζε άλλα [...] α. μαλακώνοντας β. πλάθοντας γ. τρίβοντας δ. χαλώντας Χιλιάδες απόρθητα φρούρια. α. επιβλητικά β. ογκώδη γ. ισχυρά δ. μεγαλοπρεπή 2. Να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις ως σωστές (Σ) ή ως λανθασμένες (Λ) σύμφωνα με το κείμενο. Το παλάτι της Κνωσού δεν έμοιαζε με κανονικό κτίριο. Οι αγγειοπλάστες ζωγράφιζαν πάνω στα αγγεία. Στα πατητήρια και στα λιοτριβειά βγάζανε λάδι. Ο Σύρος ηγεμόνας δεν εντυπωσιάστηκε από την Κνωσό. Ο βασιλιάς δεν απόρησε με τον καλεσμένο του που δεν είδε τα φρούρια του βασιλείου. 3. Να συμπληρώσεις τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου πολύς ή με το επίρρημα πολύ. Το παλάτι της Κνωσού ήταν... μεγάλο. Είχε... δρόμους και... πλατείες. Ακόμα είχε... εργαστήρια. Το βασίλειο της Κρήτης είχε... πλούτη και... μεγαλοπρέπεια. Επίσης... τάξη και... αυστηρή πειθαρχεία. 13

ΤΕΣΤ 1ο Στα παλάτια της Κνωσού 4. Να γράψεις πώς λέγεται αυτός που δουλεύει στα παρακάτω εργαστήρια. υφαντουργείο:... βαφείο:... χρυσοχοείο:... χαλκουργειό:... τυπογραφείο:... 5. Να γράψεις τι δηλώνουν οι υπογραμμισμένες προτάσεις και να αντικαταστήσεις τον σύνδεσμο με άλλον χωρίς να αλλάξει το νόημα της πρότασης. Μια φορά ήρθε κάποιος ηγεμόνας από τη Συρία να προσκυνήσει το βασιλιά της Κρήτης. Σαν έφτασαν στο λιμάνι, ο βασιλιάς σηκώθηκε μέσα στο αμάξι, άπλωσε το χέρι του. 6. α. Να συμπληρώσεις τα κενά με τον κατάλληλο τύπο. Μεγαλοπρέπεια το... βασίλειο Τα υψηλά τείχη το υψηλό... των...... β. Να μεταφέρεις την πρόταση στον ενεστώτα. Διέταξε κι έζεψαν το βασιλικό αμάξι με τους άσπρους ταύρους. 7. Γιατί ο βασιλιάς της Κρήτης πήγε τον Σύρο ηγεμόνα στο λιμάνι; Τι ήθελε να του δείξει; Να αναπτύξεις την απάντησή σου σε δέκα σειρές. 14

τεστ 2ο Ερμής και Καλυψώ Mίλησε ο Δίας και δεν απείθησε ο Eρμής. Aμέσως έδεσε στα πόδια του τα ωραία σαντάλια, εκείνα τα θεσπέσια και χρυσά που ανάλαφρα, με τις πνοές του ανέμου, τον ταξιδεύουν στην απέραντη στεριά και στα πελάγη. Πήρε και το ραβδί του, αυτό που μαγνητίζει τα μάτια των ανθρώπων [...]. Mε τούτο το ραβδί στα χέρια του, άρχισε να πετά ο κρατερός, κι ολοταχώς, απ τον αιθέρα του ουρανού, πάνω απ την Πιερία, χύθηκε στο πέλαγος, το κύμα ακροπατώντας σαν τον γλάρο [...]. Κι όταν πετώντας έφτασε το απόμακρο νησί, από τον πόντο τότε βγήκε τον μενεξελή, και πάτησε τη γη. Πλησίασε προς την ευρύχωρη σπηλιά όπου η καλλίκομη νεράιδα κατοικούσε. Τη βρήκε μέσα. Κόρωνε στη σχάρα μια φωτιά μεγάλη, και μοσκοβόλαγε ένα γύρο το νησί, που καίγονταν ο κέδρος ο καλόσχιστος κι η θούγια. Εκείνη εκεί: να τραγουδά με την ωραία φωνή της, υφαίνοντας στον αργαλειό με τη χρυσή σαΐτα. Γύρω από τη σπηλιά θρασομανούσε δάσος με λεύκες, σκλήθρες, κυπαρίσσια μυριστά. Πουλιά με τα φτερά τους τεντωμένα, τώρα πάνω στους κλώνους κούρνιαζαν: γεράκια, κουκουβάγιες και μακρύγλωσσες θαλασσινές κουρούνες [...]. Κι εκεί μπροστά να περιβάλλει τη βαθιά σπηλιά μια νιούτσικη και καρπερή κληματαριά, σταφύλια φορτωμένη. Τέσσερις κρήνες στη σειρά να τρέχουν, στο πλάι η μια της αλληνής, κι όμως η καθεμιά αλλού το γάργαρο νερό της να ξεδίνει. Στις δυο μεριές λιβάδια μαλακά μ άγριες βιολέτες κι άγρια σέλινα. Κι ένας θεός αν έρχονταν εδώ, κοιτάζοντας αυτό της ομορφιάς το θαύμα, θα γέμιζε αγαλλίαση η ψυχή του. Έμεινε εκεί ο Ερμής, το θαύμα να κοιτάζει. Κι όταν ο νους του χόρτασε θαυμάζοντας, το βλέμμα του γυρίζοντας παντού, μπήκε κατόπι στη φαρδιά σπηλιά. Μόλις τον είδε η Καλυψώ, αρχοντική θεά, ευθύς τον αναγνώρισε γιατί οι θεοί δεν μένουν μεταξύ τους άγνωστοι, ακόμη κι όταν κατοικούν μακριά ο ένας απ τον άλλο. Μόνο τον μεγαλόψυχο Οδυσσέα δεν βρήκε στη σπηλιά όπως και πριν, έτσι και τώρα, στην ακτή καθόταν κι έκλαιγε, με δάκρυα, στεναγμούς και 15

ΤΕΣΤ 2ο Ερμής και Καλυψώ λύπες, κοιτάζοντας με μάτια βουρκωμένα απέραντο το πέλαγος. H Kαλυψώ, αρχοντική θεά, ρώτησε αμέσως τον Eρμή, αφού πρώτα τον κάθισε σε κάθισμα γυαλιστερό κι ωραίο: «Ποιος λόγος, πες μου, Eρμή με το χρυσό ραβδί, σε φέρνει εδώ; [...] Mίλα λοιπόν κι άνοιξε την ψυχή σου, πρόθυμη είμαι να το κάνω ό,τι ζητάς, φτάνει να το μπορώ και να μπορεί να γίνει. Mα πρώτα έλα μαζί μου, θέλω να σε φιλέψω». Tον λόγο της συμπλήρωσε η θεά και του έστρωσε τραπέζι: άφθονη αμβροσία, νέκταρ κόκκινο. Kι έπινε εκείνος κι έτρωγε, ώσπου δειπνώντας χόρτασε κι ευφράνθη. Tότε κι αυτός με τη σειρά του πήρε τον λόγο κι είπε: «Θεά εσύ, έναν θεό ρωτάς πώς έφτασα εδώ πέρα. Ξεκάθαρα θα σου μιλήσω, όπως το θέλησες και μόνη σου ο Δίας μ έστειλε, αυτός με πρόσταξε να ρθω, δίχως εγώ να το θελήσω ποιος με τη θέλησή του θα παιρνε τόσο δρόμο, σχίζοντας το απέραντο νερό της αλμυρής θαλάσσης; Πόλη δεν βλέπω εδώ κοντά καμιά μ ανθρώπους που προσφέρουν στους θεούς θυσίες, εκατόμβες διαλεχτές. Aλλά το ξέρεις, την εντολή του Δία, που έχει σκουτάρι τη βροντή του, άλλος θεός δεν τόλμησε να παραβεί ποτέ και να χαλάσει. Eκείνος λέει πως κοντά σου ζει ο πιο συφοριασμένος των ανθρώπων απ όσους άντρες επολέμησαν χρόνους εννιά γύρω απ το κάστρο του Πριάμου, τον δέκατο το κούρσεψαν, και πήραν ύστερα τον δρόμο της επιστροφής. [...] μόνος του αυτός, από τον άνεμο δαρμένος κι απ το κύμα, άραξε εδώ. Aυτόν λοιπόν, κι αμέσως, ο Δίας εντέλλεται, όσο πιο γρήγορα μπορείς, να τον κατευοδώσεις. Γιατί δεν είναι το γραφτό του ν αφανιστεί εδώ πέρα, τόσο μακριά από τους δικούς του είναι της μοίρας του να ξαναδεί δικούς και φίλους, να φτάσει στο ψηλό παλάτι του, το χώμα να πατήσει της πατρίδας του». Ομήρου Οδύσσεια, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτη 16

ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Ερωτήσεις 1. Να επιλέξεις τη σωστή απάντηση σύμφωνα με το κείμενο. Ο Ερμής: α. υπάκουσε στην εντολή του Δία. β. δεν υπάκουσε στην εντολή του Δία. Ο Ερμής: α. πέταξε στον ουρανό κι έφτασε στο απόμακρο νησί. β. περπάτησε πάνω στη θάλασσα κι έφτασε στο απόμακρο νησί. Το νησί της Καλυψώς: α. ήταν κατάφυτο με πλούσια ομορφιά. β. δεν προκαλούσε καμία εντύπωση. Ο Οδυσσέας: α. έλειπε από το νησί. β. έλειπε από τη σπηλιά. Η Καλυψώ: α. αναγνώρισε τον Ερμή και τον ρώτησε τον λόγο της επίσκεψής του. β. αναγνώρισε τον Ερμή και του πρόσφερε φαγητό. Ο Ερμής: α. πήγε πρόθυμα στο νησί. β. πήγε επειδή του το είπε ο Δίας. Η εντολή του Δία ήταν: α. να αφήσει η Καλυψώ τον Οδυσσέα να φύγει. β. να πάρει ο Ερμής τον Οδυσσέα και να τον φέρει πίσω στην πατρίδα του. Το κάστρο του Πριάμου κατακτήθηκε ύστερα από: α. 10 χρόνια β. 9 χρόνια «Κόρωνε στη σχάρα μια φωτιά μεγάλη [...] μ άγριες βιολέτες κι άγρια σέλινα» Στο απόσπασμα έχουμε: α. περιγραφή β. αφήγηση Ο αφηγητής του αποσπάσματος είναι: α. ο Ερμής β. ο Οδυσσέας γ. ο Όμηρος 17

ΤΕΣΤ 2ο Ερμής και Καλυψώ 2. Να επιλέξεις τη λέξη που έχει την ίδια σημασία με την υπογραμμισμένη στις ακόλουθες φράσεις. Δεν απείθησε ο Ερμής. α. δεν πείστηκε β. δεν απειθάρχησε Από τον πόντο τότε βγήκε. α. θάλασσα β. ουρανό Κόρωνε στη σχάρα. α. έκαιγε β. άναβε Θρασομανούσε δάσος με λεύκες. α. υπήρχε β. φούντωνε Τέσσερις κρήνες στη σειρά να τρέχουν. α. πηγές β. βρύσες Θα γέμιζε αγαλλίαση η ψυχή του. α. ευχαρίστηση β. ανακούφιση Τον δέκατο το κούρσεψαν. α. λεηλάτησαν β. κατέκτησαν Να τον κατευοδώσεις. α. οδηγήσεις β. ξεπροβοδίσεις Ο Δίας εντέλλεται. α. προτείνει β. διατάζει 3. Να αντιστοιχίσεις τις λέξεις της στήλης Α με τη σωστή σημασία τους στη στήλη Β. Στήλη Α κρατερός μενεξελής καλλίκομη σχάρα νιούτσικη σκουτάρι Στήλη Β ασπίδα εστία ισχυρός βιολετής με όμορφα μαλλιά νέα 18

ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 4. Να βρεις στο κείμενο δύο σχήματα λόγου: μία μεταφορά και μία παρομοίωση. 5. α. Να γράψεις τον τύπο που ζητείται. Κι εκεί μπροστά να περιβάλλει τη βαθιά σπηλιά. περιβάλλει Παρατατικός... Αόριστος... βαθιά ο..., η..., το... των... σπηλιών β. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο. «Ποιος λόγος, πες μου, Eρμή με το χρυσό ραβδί, σε φέρνει εδώ;» 6. Να μετατρέψεις τη μετοχή σε πρόταση και το αντίστροφο. Να τραγουδά με την ωραία φωνή της, υφαίνοντας στον αργαλειό με τη χρυσή σαΐτα.... Έμεινε εκεί ο Ερμής, το θαύμα να κοιτάζει.... 19

ΤΕΣΤ 2ο Ερμής και Καλυψώ 7. Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις με διαφορετικό τρόπο χωρίς να αλλάξεις το νόημά τους. Tον λόγο της συμπλήρωσε η θεά Ο... από... Να περιβάλλει τη βαθιά σπηλιά μια νιούτσικη και καρπερή κληματαριά Η... από... 20

τεστ 3ο Ο παππούς Ο παππούς είχε γεράσει πολύ. Τα πόδια του δεν τον πήγαιναν, τα μάτια του δεν έβλεπαν, τ αυτιά του δεν άκουγαν. Δόντια δεν είχε. Κι όταν έτρωγε, του χυνόταν το φαγητό. O γιος του και η νύφη του δεν τον έβαζαν πια μαζί τους στο τραπέζι, αλλά του διναν να φάει πάνω στη μεγάλη χτιστή χωριάτικη θερμάστρα όπου πλάγιαζε. Κάποτε που του βάλανε να φάει στο πήλινο πιάτο, του ξέφυγε από τα χέρια, έπεσε κι έσπασε. Η νύφη του άρχισε τότε να τον μαλώνει πως όλα τα χαλάει στο σπίτι και σπάει τα πιάτα. Τέλος του είπε πως αποδώ και πέρα θα του διναν να τρώει στην ξύλινη γαβάθα. O παππούς αναστέναξε μόνο και δεν είπε τίποτα. Μια μέρα ο άντρας με τη γυναίκα του παρακολουθούσαν που ο γιος τους μαστόρευε κάτι σκαλίζοντας ένα μικρό κούτσουρο. O πατέρας λοιπόν τον ρώτησε: «Τι φτιάχνεις εκεί, Μίσα;». Κι ο Μίσα απαντά: «Φτιάχνω μια μεγάλη γαβάθα, πατερούλη. Όταν εσύ κι η μάνα μου γεράσετε, θα σας ταΐζω σ αυτήν τη γαβάθα». O άντρας κι η γυναίκα του κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν. Νιώσανε ντροπή που είχαν προσβάλει τον παππού. Κι από τότε τον βάλανε να τρώει μαζί τους στο τραπέζι και τον πρόσεχαν όπως πρέπει. Λ. Τολστόι, Διηγήματα, μύθοι και παραμύθια, μτφρ. Π. Ανταίος, Εκδόσεις Ωκεανίδα 21

ΤΕΣΤ 3ο Ο παππούς Ερωτήσεις 1. Να συμπληρώσεις τις ακόλουθες φράσεις με βάση τις πληροφορίες του κειμένου δηλώνοντας ό,τι σου ζητείται στην παρένθεση. O γιος του και η νύφη του δεν τον έβαζαν πια μαζί τους στο τραπέζι...... (αιτία) Ο παππούς αναστέναξε και δεν είπε τίποτα...... (χρόνος) Ο Μίσα έφτιαξε μια γαβάθα...... (σκοπός) 2. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο στο παρακάτω απόσπασμα. «Τι φτιάχνεις εκεί, Μίσα;. Κι ο Μίσα απαντά: Φτιάχνω μια μεγάλη γαβάθα, πατερούλη. Όταν εσύ κι η μάνα μου γεράσετε, θα σας ταΐζω σ αυτήν τη γαβάθα.» 3. Να γράψεις το υπογραμμισμένο ρήμα στον αόριστο. Νιώσανε ντροπή που είχαν προσβάλει τον παππού. 22

ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 4. Να μετατρέψεις τα ονοματικά σύνολα σε ρηματικά και το αντίστροφο. Τα μαστορέματα του γιου... Η ντροπή των γονιών... Η στεναχώρια του παππού... Ο πατέρας ρώτησε... Ο παππούς αναστέναξε... Ο άντρας και η γυναίκα δάκρυσαν... 5. Να συμπληρώσεις τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου πολύς ή το επίρρημα πολύ. Ο παππούς ήταν... γερασμένος. Η νύφη του άρχισε να τον μαλώνει.... 6. Να γράψεις τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου. ντροπή:... είχαν προσβάλει:... πρόσεχαν:... 7. Να εξηγήσεις γιατί «ο άντρας κι η γυναίκα του κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν». 23

ΤΕΣΤ 3ο Ο παππούς 8. Να γράψεις με δικά σου λόγια το μήνυμα του κειμένου. 24