ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ED445 Αξιοποίηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 6 ECTS ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 28 ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ( ΣΕ ΩΡΕΣ) ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ 122 Κανένα ΣΤΟΧΟΙ Σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν το εννοιολογικό πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και ανάπτυξη του εκπαιδευτικού καθώς και τη σημασία του τομέα αυτού τόσο ως προς την αποτελεσματικότητα των σχολικών μονάδων, αλλά και ως μηχανισμού ανανέωσης και εκσυγχρονισμού των εκπαιδευτικών συστημάτων. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να: ΑΜΑ 1: Εξηγούν την έννοια και τις αρμοδιότητες της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. ΑΜΑ 2: Αναφέρουν τους σκοπούς και τη σημασία της ανάπτυξης προσωπικού, αναλύοντας τις σύγχρονες βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. ΑΜΑ 3:. Σχεδιάζουν ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών μιας σχολικής μονάδας με βάση ένα συγκεκριμένο θεωρητικό μοντέλο. ΑΜΑ 4: Αξιολογούν προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών. ΑΜΑ 5: Παρουσιάζουν τις διαφορετικές τυπολογίες οργάνωσης προγραμμάτων επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών (ως προς το φιλοσοφικό υπόβαθρο, την οργανωτική τους δομή, το πλαίσιο διεξαγωγής, το περιεχόμενο κτλ) εντοπίζοντας και αναλύοντας τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε προσέγγισης. ΑΜΑ 6: Εισηγούνται τρόπους ανάπτυξης εφαρμογής και αξιοποίησης του ατομικού σχεδίου ανάπτυξης του εκπαιδευτικού. ΑΜΑ 7: Προτείνουν την ανάπτυξη συγκεκριμένης πολιτικής για τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα πλαίσια της σχολικής τους μονάδας αιτιολογώντας τις πρόνοιες της πολιτικής αυτής με βάση το περιεχόμενο του μαθήματος. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1
1. Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού 1.1 Ορισμός της έννοιας του ανθρώπινου δυναμικού 1.2 Αρμοδιότητες της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού 1.3 Ο κύκλος της διαδικασίας απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού 1.4 Το μοντέλο της καταστασιακής ηγεσίας 1.5 Η ανατροφοδότηση στο προσωπικό 1.6 Η καθοδήγηση του προσωπικού 2. Εισαγωγή στην ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού 2.1 Ορισμός της έννοιας της ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού 2.2 Σκοποί της ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού 2.3 Σημασία της ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού 2.4 Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού 2.5 Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο 3. Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών 3.1 Σχεδιασμός με βάση το στοιχειοθετικό μοντέλο 3.2 Σχεδιασμός με βάση το μοντέλο διαδικασίας 3.3 Προϋποθέσεις καλής λειτουργίας των προγραμμάτων 4. Αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών 4.1 Μορφές και τρόποι αξιολόγησης 4.2 Μέσα συλλογής δεδομένων 4.3. Το μοντέλο αξιολόγησης των πέντε επιπέδων του Guskey 4.5. Εθνικά επίπεδα ανάπτυξης προσωπικού 5. Τα στάδια της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών 5.1 Θεωρίες της ηλικίας και της φάσης 5.2 Μοντέλο υιοθέτησης των επαγγελματικών ανησυχιών 5.3 Φάσεις της ανάπτυξης της σταδιοδρομίας 5.4 Μοντέλο της επεξεργασίας πληροφοριών 5.5 Αναπτυξιακές προσεγγίσεις του σταδίου και της σειράς 6. Τυπολογία μορφών οργάνωσης της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών Με βάση διάφορα κριτήρια: 6.1 Τρόπος θεώρησης του ρόλου του εκπαιδευτικού 6.2 Οργανωτική-διοικητική μορφή της επιμόρφωσης 6.3 Πλαίσιο διεξαγωγής της επιμόρφωσης 6.4 Περιεχόμενο επιμόρφωσης 6.5 Χρόνος και διάρκεια επιμόρφωσης 7. Σύγχρονες μέθοδοι επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών 7.1 Μέθοδοι παρουσίασης 7.2 Ενεργητικές συμμετοχικές μέθοδοι και τεχνικές 7.3 Αναπτυξιακή εποπτεία 7.4 Έρευνα δράσης 7.5 Ανοικτή εκπαίδευση 8. Ενδοσχολικής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών 8.1 Σημασία 8.2 Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα 8.3 Βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας 8.4 Χαρακτηριστικά αποτελεσματικών προγραμμάτων 2
8.5 Επιτυχημένες και μη επιτυχημένες πρακτικές 8.6 Επίδραση πρακτικών 8.7 Στήριξη/καθοδήγηση από συνάδελφο 8.8 Συμπεριφορά διευθυντικής ομάδας 8.9 Ανάπτυξη πολιτικής στο σχολείο 8.10 Ατομικό σχέδιο επαγγελματικής ανάπτυξης προσωπικού ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ Συνδυασμός διάφορων μεθόδων διδασκαλίας με έμφαση στην ενεργητική και διαδραστική μάθηση: διαλέξεις, μελέτες περίπτωσης και ανάλυση σεναρίων, ομαδικές εργασίες, πρακτικές εφαρμογές, κριτική άρθρων, παρουσιάσεις, συζητήσεις ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η αξιολόγηση των φοιτητών θα στηριχθεί στα εξής: 1. Συμμετοχή στην τάξη (παρουσίες και ενεργός συμμετοχής στο μάθημα: 10 μονάδες 2. Συγγραφή ομαδικών εργασιών: 30 μονάδες 3. Τελική εξέταση: 60 μονάδες ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σύνολο 100 μονάδες Α) Βασική Βιβλιογραφία Κατσαρού, Ε. & Δεδούλη, Μαρίνα (2008): Επιμόρφωση και Αξιολόγηση στο χώρο της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. http://www.pi-schools.gr/programs/epim_stelexoi/epim_yliko/book5.pdf Παλαιοκρασάς, Στ., Δημητρόπουλος Βασίλης, Πάγκαλος, Στ., Παυλίδης, Γ., Νικολόπουλος Αλέξης (2008). Οργάνωση θεσμού Υποχρεωτικής/Περιοδικής Επιμόρφωσης για τους Εκπαιδευτικούς Ειδικοτήτων των ΤΤΕ (Μελέτη). Αθήνα. http://www.oepek.gr/pdfs/meletes/oepek_meleth_16.pdf Β) Συμπληρωματική Βιβλιογραφία Ελληνική Ιστοσελίδα Κυπριακού Ομίλου Εκπαιδευτικής Διοίκησης (ΚΟΕΔ): (http://www.koed.org.cy/myfiles/deltia/ ) Αντωνίου Π.(2012). Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Προγραμμάτων Επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών για Βελτίωση της Διδασκαλίας και Μάθησης των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων. ΚΟΕΔ, Απρίλιος 2012, Δελτίο 26. Αρτεμίου-Φωτίου Ελένη (2010). Μανθάνον Προσωπικό και επαγγελματική ανάπτυξη: Ο ρόλος των ηγετών. ΚΟΕΔ, Οκτώβριος 2010, Δελτίο 24. 3
Μιχαηλίδου, Αθ. & Πασιαρδής Πέτρος (2009). Η επαγγελματική ανάπτυξη των ηγετών των σχολικών μονάδων στην Κύπρο: είναι αποτελεσματική; ΚΟΕΔ, Δεκέμβριος 2009, Δελτίο 23. Αβερκίου, Χ. (2008). Ενδοσχολική Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών: Μια πρόταση για νεοεισερχόμενους εκπαιδευτικούς δημοτικής εκπαίδευσης. ΚΟΕΔ, Δεκέμβριος 2008. Δελτίο 22. Αντωνίου, Α. (2008). Διαμορφωτική αξιολόγηση διδασκαλίας εκπαιδευτικού από εκπαιδευτικό. ΚΟΕΔ, Ιούλιος 2008, Δελτίο 21. Παπαχαραλάμπους, Γ, Μιχαήλ Χρ. & Θεοδωρίδης, Μ. (2006). Ο ρόλος του Διευθυντή στην παρώθηση/ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προϋποθέσεις για αποτελεσματική άσκηση αυτού του ρόλου. ΚΟΕΔ, Οκτώβριος 2006, Δελτίο 18. Καραγιώργη, Γ. & Συμεού Λ. (2005). Επαγγελματική Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών στην Κύπρο: Ανάγκες και προτεραιότητες στην ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση. ΚΟΕΔ, Νοέμβριος 2005, Δελτίο 17. Παπαχαραλάμπους, Σ. (2005). Δημιουργία κοινότητας μάθησης για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη. ΚΟΕΔ, Μάιος 2005, Δελτίο 16. Παπαχαραλάμπους, Σ. (2004). Ο ρόλος του Διευθυντή στη δημιουργία κοινότητας μάθησης. ΚΟΕΔ, Μάιος 2005, Τεύχος 14. Σαββίδης, Γ. (2000).Η αναγκαιότητα ενδοϋπηρεσιακής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. ΚΟΕΔ, Μάιος 2000, Τεύχος 8. Αγγλική AERA Panel on Research and Teacher Education. (2005). Studying teacher education: The report of AERA Panel on Research Education. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Antoniou, P. (2009). A group-randomization study investigating the effectiveness of different approaches to teacher professional development: Preliminary results. Paper presented at the annual meeting of the International Congress on School Effectiveness and School Improvement (ICSEI), Vancouver: Canada. Antoniou, P., & Kyriakides, L. (2011). The impact of a dynamic approach to professional development on teacher instruction and student learning: Results from an experimental study. School Effectiveness and School Improvement, 22, 291 311. Antoniou, P., Creemers, B.P.M., & Kyriakides, L. (2009). (Eds). Integrating Research on Teacher Education and Educational Effectiveness: Using the Dynamic Model for Teacher Professional Development. In Transformative Leadership and Educational Excellence: Learning Organizations in the Information Age. Sense Publishers: Rotterdam, the Netherlands. Avalos, B. (2011). Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teaching and Teacher Education, 27, 10 20. Cochran-Smyth, M., & Zeichner, K. (2005). Studying teacher education. The report of the AERA panel on research and teacher education. USA: American Education Research Association. Dall Alba, G., & Sandberg, J. (2006). Unveiling professional development: A critical review of stage models. Review of Educational Research, 76, 383-412. Golby, M., & Viant, R., (2007). Means and ends in professional development. Teacher Development. 11 (2), 237 243 4
Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development. Thousand Oaks, CA, Corwin Press. Guskey, T. R. & Sparks, D. (1996). Exploring the relationship between staff development and improvements in student learning. Journal of Staff Development, 17 (4), 34-38. Kyriakides, L., Creemers, B.P.M., & Antoniou, P. (2009). Teacher behaviour and student outcomes: Suggestions for research on teacher training and professional development. Teaching and Teacher Education, 25 (1), 12-23. Muijs, D., & Lindsay, G. (2008). Where are we at? An empirical study of levels and methods of evaluating continuing professional development. British Educational Research Journal, 34 (2), 195 211. 5