ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ 2911η σύνοδος του Συμβουλίου Οικονομικά και Δημοσιονομικά Θέματα Βρυξέλλες, 2 Δεκεμβρίου 2008 Πρόεδρος κα Christine Lagarde Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Βιομηχανίας και Απασχόλησης της Γαλλίας ΤΥΠΟΣ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0)2 281 5389 / 6319 Φαξ: +32 (0)2 281 8026 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/newsroom 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 1
Κυριότερα αποτελέσματα της συνόδου του Συμβουλίου Το Συμβούλιο ενέκρινε μια συμβολή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 11ης και 12 Δεκεμβρίου 2008 η οποία αφορά ένα ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και τις αντιδράσεις στη χρηματοπιστωτική κρίση. Το Συμβούλιο υποστηρίζει ιδίως μια ανάκαμψη της τάξης του 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την υποστήριξη της δραστηριότητας στα κράτη μέλη πρέπει να έχουν συντονισμένη μορφή και να συνυπολογίζουν τη διαφορετική κατάσταση που επικρατεί στα διάφορα κράτη μέλη. Τα κράτη μπορούν να επιλέγουν τα καταλληλότερα μέτρα από έναν κατάλογο που καλύπτει μέτρα δαπανών ή εσόδων, δίνοντας έμφαση σε εκείνα που θα έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο βραχυπρόθεσμα. Το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με όλες τις δυνατότητες ευελιξίας που προσφέρει, συνιστά το κατάλληλο πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρώπη, σύμφωνα με το στόχο της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών. Όσον αφορά τις αντιδράσεις στη χρηματοπιστωτική κρίση, το Συμβούλιο τόνισε ιδίως ότι πρέπει να θεσπιστούν ταχέως εθνικά συστήματα στήριξης του τραπεζικού τομέα, τόσο για τις εγγυήσεις όσο και, ιδίως, τα σχέδια ανακεφαλαιοποίησης. Όσον αφορά το δεύτερο αυτό στοιχείο, το Συμβούλιο αναμένει τη δημοσίευση, από την Επιτροπή, κατευθυντήριων γραμμών που θα βασίζονται σε αρχές όπως διάκριση μεταξύ υγιών και προβληματικών τραπεζών, αποφυγή μέτρων που αποθαρρύνουν την αναζήτηση ιδιωτικών κεφαλαίων από τις τράπεζες, ιδίως όσον αφορά την πολιτική μερισμάτων και την πολιτική του κόστους των δημόσιων παρεμβάσεων, μέριμνα για τη συνοχή των μέτρων με τον κοινό στόχο της ουσιαστικής χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας από τις τράπεζες τέλος, συμφωνήθηκε ότι οι υγιείς τράπεζες δεν θα υποχρεούνται να υποβάλλουν μέτρα αναδιάρθρωσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο των ενισχύσεων. Η Επιτροπή καλείται να συνεργαστεί στενά, για όλα αυτά τα ζητήματα, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Εξάλλου, το Συμβούλιο επεσήμανε την ορθή εφαρμογή των οδικών χαρτών του Συμβουλίου ECOFIN που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Κατά τους τελευταίους μήνες, το Συμβούλιο καθόρισε, ταχύτατα, τη θέση του όσον αφορά τέσσερα σχέδια βασικών οδηγιών που αφορούν: τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιριών (οδηγία "Φερεγγυότητα ΙΙ"), τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών, τη λειτουργία των ΟΣΕΚΑ (οργανισμών συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες), και τα συστήματα εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων. Το Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία για τις οδηγίες αυτές κατά τη σύνοδό του σε σύνθεση ECOFIN, γεγονός που θα επιτρέψει στην Προεδρία να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Χάρη στις θετικές αυτές επαφές ελπίζεται ότι οι τέσσερις αυτές οδηγίες θα εκδοθούν σε πρώτη ανάγνωση. Επίσης, ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο μέρος των εργασιών για τη βελτίωση της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τηρήθηκαν οι προθεσμίες (τέλη 2008) που είχαν ταχθεί, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση των εποπτικών επιτροπών, των οποίων βελτιώθηκε ο τρόπος λειτουργίας, ή ακόμη την εισαγωγή ευρωπαϊκής διάστασης στις εντολές των εθνικών εποπτικών αρχών. Με τη συγκρότηση συλλογικών εποπτικών οργάνων για τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη και την ανάθεση σε αυτούς 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 2
ιδιαίτερου ρόλου σε διάφορες αποφάσεις εποπτείας, η Ευρώπη κάνει σημαντικό βήμα προς μια εποπτεία καλύτερα προσαρμοσμένη στην έντονη ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών. Τέλος, το Συμβούλιο συμφώνησε να συνεχίσει ένα έργο στενού ευρωπαϊκού συντονισμού προκειμένου να εξασφαλίσει ορθή προετοιμασία των διεθνών συνόδων κορυφής που θα ακολουθήσουν τη σύνοδο κορυφής της 1ης Νοεμβρίου στην Ουάσινγκτον. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην αποτελεσματική μεταρρύθμιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το Συμβούλιο ενέκρινε αύξηση, από τα 12 δισ. ευρώ σήμερα σε 25 δισ. ευρώ, του διαθέσιμου ανώτατου ορίου ενίσχυσης σε περίπτωση χρηματοπιστωτικών δυσχερειών ενός κράτους εκτός της ζώνης ευρώ. Το Συμβούλιο ενέκρινε ένα νέο πρόγραμμα εργασιών της Ομάδας "Κώδικας Δεοντολογίας", προκειμένου να εμποδίσει τα φορολογικά καθεστώτα που ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιζήμιο ανταγωνισμό μεταξύ κρατών μελών. Με τον τρόπο αυτόν, θα λάβει νέα ώθηση στην Ευρώπη η καταπολέμηση των πρακτικών φορολογικού ντάμπινγκ. Επίσης, το Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα για το συντονισμό των συστημάτων άμεσης φορολογίας όσον αφορά τους φόρους κατά την έξοδο. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ... 6 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ... 8 ΜΕΙΩΜΕΝΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΠΑ... 10 ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΣ... 12 ΕΠΙΖΗΜΙΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ - ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ... 14 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ - ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ... 15 ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ... 16 ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών σε περίπτωση δυσκολίας ενός κράτους μέλους... 17 Σύστημα εγγυήσεων των καταθέσεων... 17 Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τραπεζικές επιχειρήσεις... 18 Φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιριών - "Φερεγγυότητα ΙΙ"... 19 Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ)... 21 ΦΠΑ επί των ασφαλιστικών υπηρεσιών και άλλων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών... 22 Συντονισμός της άμεσης φορολογίας - Φορολογία κατά την έξοδο... 23 Εκκαθάριση και διακανονισμός για τις πράξεις επί τίτλων... 23 Τραπεζική κινητικότητα - Κοινές αρχές για την αλλαγή τράπεζας... 24 1 Όταν δηλώσεις, συμπεράσματα ή ψηφίσματα έχουν εγκριθεί τυπικά από το Συμβούλιο, αυτό επισημαίνεται στον τίτλο του σχετικού σημείου και το κείμενο τίθεται εντός εισαγωγικών. Τα έγγραφα των οποίων τα στοιχεία δίδονται μέσα στο κείμενο είναι διαθέσιμα στις ιστοσελίδες του Συμβουλίου: http://www.consilium.europa.eu. Οι πράξεις οι οποίες θεσπίζονται με δημοσιοποιήσιμες δηλώσεις στα πρακτικά του Συμβουλίου σημειώνονται με αστερίσκο. Οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιμες στις προαναφερόμενες ιστοσελίδες του Συμβουλίου ή μπορούν να ληφθούν από την Υπηρεσία Τύπου. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 4
ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σύγκρουση στη Γεωργία: Αποστολή ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας... 24 Ειδικός Εντεταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντρική Ασία... 24 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 5
ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ Οι Κυβερνήσεις των κρατών μελών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπροσωπήθηκαν ως εξής: Βέλγιο: κ. Didier REYNDERS Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών και Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων Bουλγαρία: κ. Plamen ORESHARSKI Υπουργός Οικονομικών Τσεχική Δημοκρατία: M. Tomáš ZÍDEK Υφυπουργός Οικονομικών, Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Οικονομικής Πολιτικής Δανία: κ. Lars Løkke RASMUSSEN Υπουργός Οικονομικών Γερμανία: κ. Peer STEINBRÜCK Ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομικών Eσθονία: κ. Ivari PADAR Υπουργός Οικονομικών Iρλανδία: M. Bobby MCDONAGH Μόνιμος Αντιπρόσωπος Ελλάδα: κ. Γεώργιος ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Ισπανία: κ. Pedro SOLBES MIRA Δεύτερος Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γαλλία: κα Christine LAGARDE Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Βιομηχανίας και Απασχόλησης Iταλία: κ. Giulio TREMONTI Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κύπρος: κ. Χαρίλαος ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ Υπουργός Οικονομικών Λετονία: κ. Atis SLAKTERIS Υπουργός Οικονομικών Λιθουανία: κ. Rimantas ŠADŽIUS Υπουργός Οικονομικών Λουξεμβούργο: κ. Jeannot KRECKÉ Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικού Εμπορίου, Υπουργός Αθλητισμού Ουγγαρία: κ. János VERES Υπουργός Οικονομικών Mάλτα: κ. Tonio FENECH Υπουργός Οικονομικών, Εθνικής Οικονομίας και Επενδύσεων Κάτω Χώρες: κ. Wouter BOS Υπουργός Οικονομικών, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Αυστρία: κ. Hans-Dietmar SCHWEISGUT Μόνιμος Αντιπρόσωπος Πολωνία: κ. Jan VINCENT-ROSTOWSKI Υπουργός Οικονομικών Πορτογαλία: κ. Fernando TEIXEIRA DOS SANTOS Υπουργός Οικονομικών 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 6
Ρουμανία: κ. Eugen TEODOROVICI Υφυπουργός Δημόσιου Θησαυρού και Δημόσιων Οικονομικών Σλοβενία: κ. Franc KRIZANIC Υπουργός Οικονομικών Σλοβακία: κ. Maroš ŠEFČOVIČ Μόνιμος Αντιπρόσωπος Φινλανδία: κα Jyrki KATAINEN Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών Σουηδία: κ. Anders BORG Υπουργός Οικονομικών κ. Mats ODL Υπουργός Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Χρηματοπιστωτικών Αγορών Ηνωμένο Βασίλειο: κ. Alistair DARLING Καγκελάριος του Θησαυροφυλακίου (Υπουργός Οικονομικών) 2.XII.2008 Επιτροπή: κ. Siim KALLAS Μέλος κ. Joaquín ALMUNIA Mέλος κ. Charlie McCREEVY Mέλος κ. László KÓVACS Μέλος κα Neelie KROES Μέλος Άλλοι συμμετασχόντες: κ. Λουκάς ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Philippe MAYSTADT Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ. Xavier MUSCA Πρόεδρος της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής κ. Christian KASTROP Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 7
ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ - Υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη, ανταπόκριση στη χρηματοπιστωτική κρίση Το Συμβούλιο σημείωση την παρουσίαση, από την Επιτροπή, μιας ανακοίνωσης με την οποία προτείνεται ένα σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας (εγγρ. 16097/08). Η ανακοίνωση της Επιτροπής προτείνει σειρά βραχυπρόθεσμων πρωτοβουλιών ανάκαμψης, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβώνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση και στηρίζονται εν μέρει στον προϋπολογισμό της ΕΕ και εν μέρει σε συντονισμένες εθνικές δράσεις. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη συμβολή του στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης και 12ης Δεκεμβρίου. Η συμβολή του Συμβουλίου περιέχεται στο εγγρ. 16095/1/08 REV 1. Κατ' αρχάς, το Συμβούλιο ενέκρινε μια συμβολή που αφορά το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και την ανταπόκριση στη χρηματοπιστωτική κρίση. Το Συμβούλιο υποστηρίζει ιδίως μια ανάκαμψη της τάξης του 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την υποστήριξη της δραστηριότητας στα κράτη μέλη πρέπει να έχουν συντονισμένη μορφή και να συνυπολογίζουν τη διαφορετική κατάσταση που επικρατεί στα διάφορα κράτη μέλη. Τα κράτη μπορούν να επιλέγουν τα καταλληλότερα μέτρα από έναν κατάλογο που καλύπτει μέτρα δαπανών ή εσόδων, δίνοντας έμφαση σε εκείνα που θα έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο βραχυπρόθεσμα. Το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με όλες τις δυνατότητες ευελιξίας που προσφέρει, συνιστά το κατάλληλο πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρώπη, σύμφωνα με το στόχο της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών. Είναι, όντως, σκόπιμο να αποφευχθεί χρέος που δεν θα είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα. Όσον αφορά τις αντιδράσεις στη χρηματοπιστωτική κρίση, το Συμβούλιο τόνισε ιδίως ότι πρέπει να θεσπιστούν ταχέως εθνικά συστήματα στήριξης του τραπεζικού τομέα, τόσο για τις εγγυήσεις όσο και, ιδίως, τα σχέδια ανακεφαλαιοποίησης. Όσον αφορά το δεύτερο αυτό στοιχείο, το Συμβούλιο αναμένει τη δημοσίευση, από την Επιτροπή, κατευθυντήριων γραμμών που θα βασίζονται σε αρχές όπως διάκριση μεταξύ υγιών και προβληματικών τραπεζών, αποφυγή μέτρων που αποθαρρύνουν την αναζήτηση ιδιωτικών κεφαλαίων από τις τράπεζες, ιδίως όσον αφορά την πολιτική μερισμάτων και την πολιτική του κόστους των δημόσιων παρεμβάσεων, μέριμνα για τη συνοχή των μέτρων με τον κοινό στόχο της ουσιαστικής χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας από τις τράπεζες τέλος, συμφωνήθηκε ότι οι υγιείς τράπεζες δεν θα υποχρεούνται να υποβάλλουν μέτρα αναδιάρθρωσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο των ενισχύσεων. Η Επιτροπή καλείται να συνεργαστεί στενά, για όλα αυτά τα ζητήματα, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 8
Εξάλλου, το Συμβούλιο επεσήμανε την ορθή εφαρμογή των οδικών χαρτών του Συμβουλίου ECOFIN που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Κατά τους τελευταίους μήνες, το Συμβούλιο καθόρισε, ταχύτατα, τη θέση του όσον αφορά τέσσερα σχέδια βασικών οδηγιών που αφορούν: τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιριών (οδηγία "Φερεγγυότητα ΙΙ"), τις απαιτήσεις κεφαλαίων των τραπεζών, τη λειτουργία των ΟΣΕΚΑ (οργανισμών συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες), και τα συστήματα εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων. Το Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία για τις οδηγίες αυτές κατά τη σύνοδό του σε σύνθεση ECOFIN, γεγονός που θα επιτρέψει στην Προεδρία να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Χάρη στις θετικές αυτές επαφές ελπίζεται ότι οι τέσσερις αυτές οδηγίες θα εκδοθούν σε πρώτη ανάγνωση. Επίσης, ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο μέρος των εργασιών για τη βελτίωση της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τηρήθηκαν οι προθεσμίες (τέλη 2008) που είχαν ταχθεί, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση των εποπτικών επιτροπών, των οποίων βελτιώθηκε ο τρόπος λειτουργίας, ή ακόμη την εισαγωγή ευρωπαϊκής διάστασης στις εντολές των εθνικών εποπτικών αρχών. Με τη συγκρότηση συλλογικών εποπτικών οργάνων για τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη και την ανάθεση σε αυτούς ιδιαίτερου ρόλου σε διάφορες αποφάσεις εποπτείας, η Ευρώπη κάνει σημαντικό βήμα προς μια εποπτεία καλύτερα προσαρμοσμένη στην έντονη ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών. Τέλος, το Συμβούλιο συμφώνησε να συνεχίσει ένα έργο στενού ευρωπαϊκού συντονισμού προκειμένου να εξασφαλίσει ορθή προετοιμασία των διεθνών συνόδων κορυφής που θα ακολουθήσουν τη σύνοδο κορυφής της 1ης Νοεμβρίου στην Ουάσινγκτον. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην αποτελεσματική μεταρρύθμιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 9
ΜΕΙΩΜΕΝΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΠΑ Το Συμβούλιο εξέτασε ένα σχέδιο οδηγίας για την αναθεώρηση των κανόνων σχετικά με τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ (φόρου προστιθέμενης αξίας). Η Προεδρία διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε, προς το παρόν, ομοφωνία για τη συμβιβαστική πρόταση, παρατήρησε δε ότι η πρόταση αυτή οδηγίας αποτελεί μέρος των απαντήσεων στην οικονομική επιβράδυνση που εντοπίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (βλ. σελ. 6) και, συνεπώς, θα αποτελέσει μέρος των μέτρων τα οποία θα εξετάσει το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σκοπός της πρότασης οδηγίας είναι να επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν - χωρίς χρονικό περιορισμό - μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε ορισμένες υπηρεσίες που παρέχονται τοπικά. Οι ισχύοντες κανόνες ΦΠΑ (οδηγία 2006/112/ΕΚ) υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν κανονικό συντελεστή ΦΠΑ στα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες (ένας κανονικός συντελεστής τουλάχιστον 15% εφαρμόζεται μέχρι τα τέλη του 2010). Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή (τουλάχιστον 5%) σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, προβλέπονται δε παρεκκλίσεις για ορισμένες περιπτώσεις ή/και ορισμένα κράτη μέλη. Οι παρεκκλίσεις αυτές περιλαμβάνουν τα εξής: προσωρινές διατάξεις για τα κράτη μέλη που εφάρμοζαν, πριν από το 1992 (δηλαδή κατά την εισαγωγή του γενικού καθεστώτος συντελεστών ΦΠΑ), συντελεστές χαμηλότερους από τους σημερινούς μειωμένους συντελεστές μειωμένους συντελεστές που εφαρμόζονται προσωρινά (μέχρι τα τέλη του 2010) για ορισμένες υπηρεσίες που παρέχονται τοπικά άλλες παρεκκλίσεις περιορισμένης διάρκειας οι οποίες προβλέπονται στις Πράξεις Προσχώρησης των κρατών μελών που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 (και ισχύουν μέχρι τα τέλη του 2010). Το 2006, η Επιτροπή κλήθηκε να αναθέσει σε ανεξάρτητο οργανισμό την αξιολόγηση του αντικτύπου - όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την οικονομική μεγέθυνση και την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς - που ενδέχεται να ανακύψει από την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή στις υπηρεσίες που παρέχονται τοπικά. 1 1 Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε από την επιχείρηση Copenhagen Economics ApS. τα σχετικά αποτελέσματα περιέχονται σε ανακοίνωση της Επιτροπής που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2007 (έγγρ. 11695/07 + ADD 1). 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 10
Με βάση τη μελέτη αυτήν, η Επιτροπή έκρινε ότι απαιτείται νέο πλαίσιο για τον εξορθολογισμό και την απλούστευση των ισχυόντων κανόνων, ενώ παράλληλα πρέπει να παρασχεθεί στα κράτη μέλη κάποια ευελιξία όσον αφορά τη χρήση των μειωμένων συντελεστών. Τον περασμάτων Δεκέμβριο, το Συμβούλιο αποφάσισε να διεξαγάγει το 2008 συζήτηση αρχής σχετικά με τον αντίκτυπο και τη χρησιμότητα των μειωμένων συντελεστών. Τον Ιούλιο του 2008, η Επιτροπή υπέβαλε μια πρώτη πρόταση οδηγίας. Εξάλλου, η Επιτροπή εκπονεί ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα περιβαλλοντικά αγαθά και υπηρεσίες. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 11
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΣ Το Συμβούλιο εξέτασε το ζήτημα της φορολογίας των εσόδων από αποταμίευση και ενέκρινε τα ακόλουθα συμπεράσματα: "1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 της οδηγίας 2003/48/ΕΚ για τη φορολόγηση των υπό μορφή τόκων εισοδημάτων από αποταμιεύσεις, η Επιτροπή δημοσίευσε στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 έκθεση αξιολόγησης της οδηγίας με τη συμπλήρωση της πρώτης τριετίας εφαρμογής της. 2. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της από 14ης Μαΐου 2008 της συνόδου του Συμβουλίου «Οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα», το Συμβούλιο (Ομάδα «Φορολογικά θέματα» - Άμεση φορολογία) έθιξε το θέμα της λειτουργίας της οδηγίας βάσει της έκθεσης αξιολόγησης της Επιτροπής. Σημείωσε με μεγάλο ενδιαφέρον τα σημαντικότερα συμπεράσματα, ιδίως τη διαπίστωση ότι, μολονότι είναι αποτελεσματική εντός των ορίων του σημερινού πεδίου εφαρμογής της, η οδηγία υστερεί σε σχέση με τις φιλοδοξίες που διατυπώθηκαν ομόφωνα στα συμπεράσματα της συνόδου του Συμβουλίου την 26η και 27η Νοεμβρίου 2000. 3. Κατά συνέπεια και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18, η Επιτροπή παρουσίασε στις 13 Νοεμβρίου 2008 πρόταση οδηγίας που τροποποιεί την οδηγία 2003/48/ΕΚ. 4. Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που απέδωσε στο σχετικό φάκελο το Συμβούλιο «Οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα» κατά τις συνόδους του στις 4 Μαρτίου και στις 14 Μαΐου 2008, η Ομάδα «Φορολογικά θέματα» άρχισε αμέσως την εξέταση της εν θέματι πρότασης οδηγίας. Προέβη σε επισκόπηση των μέτρων για τον περιορισμό των δυνατοτήτων παράκαμψης που προσφέρονται επί του παρόντος λόγω της δυνατότητας προσφυγής σε ενδιάμεσες οντότητες ή σε προϊόντα τα οποία, παρά τα παρεμφερή χαρακτηριστικά τους, δεν περιλαμβάνονται στα προϊόντα που καλύπτονται από την οδηγία. Ελήφθη εξάλλου δεόντως υπόψη ο στόχος της Επιτροπής να μην επιβαρυνθούν με υπέρμετρο διοικητικό φόρτο οι συναλλασσόμενοι. Έγινε επίσης μνεία του μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών και του μεταβατικού μηχανισμού της παρακράτησης στην πηγή. Τέλος, επέστησε την προσοχή της Επιτροπής στη σημασία που ενέχει η παράλληλη εφαρμογή από τα εξαρτημένα και συνδεδεμένα εδάφη και τα τρίτα κράτη μέτρων ταυτόσημων ή ισοδύναμων προς τα εκτιθέμενα στην οδηγία. 5. Στα πλαίσια αυτά, το Συμβούλιο: εκφράζει ικανοποίηση για την πρόταση οδηγίας που υποβλήθηκε από την Επιτροπή, ζητεί να επιταχυνθεί η πορεία των συζητήσεων σχετικά με την εν θέματι πρόταση οδηγίας, καλεί σε συνέχιση των διαπραγματεύσεων και των διερευνητικών συνομιλιών της Επιτροπής με τα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρηματοπιστωτικά κέντρα, 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 12
καλεί την προσεχή Προεδρία να το ενημερώσει σχετικά με την πορεία των συζητήσεων την άνοιξη του 2009." Η οδηγία 2003/48/ΕΚ επιβάλλει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τους τόκους που καταβάλλει ένα κράτος μέλος στους αποταμιευτές που διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος, ώστε να είναι δυνατή η φορολογία των τόκων αυτών στο κράτος μέλος φορολογικής κατοικίας. Η οδηγία αυτή εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2005. Κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου 1, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία μπορούν, αντί των προβλεπόμενων μέτρων, να φορολογούν στην πηγή τους τόκους που καταβάλλονται στους αποταμιευτές που διαμένουν σε άλλα κράτη μέλη. Ο συντελεστής φορολογίας είναι 15% για τα πρώτα τρία έτη της μεταβατικής περιόδου, 20% από την 1η Ιουλίου 2008 μέχρι τις 30 Ιουνίου 2001, και 35% στη συνέχεια. Τα τρία κράτη μέλη πρέπει να μεταφέρουν το 75% του προϊόντος του φόρου στο κράτος μέλος φορολογικής κατοικίας, παρακρατώντας το 25% για να καλύψουν τα διοικητικά τους έξοδα. Η οδηγία περιλαμβάνει διατάξεις για την αποφυγή της διπλής φορολογίας. Η οδηγία αφορά μόνον τα φυσικά πρόσωπα και όχι τις επιχειρήσεις. Η οδηγία καλύπτει τη φορολόγηση των υπό μορφή τόκων εισοδημάτων από αποταμιεύσεις, περιλαμβανομένων των λογαριασμών καταθέσεων, τίτλων του δημοσίου και εταιρικών ομολόγων, καθώς και το εισόδημα από συλλογικούς οργανισμούς που επενδύουν άνω του 40% του ενεργητικού τους σε χρεωστικούς τίτλους (άνω του 25% από το 2011) Μέτρα ανάλογα των μέτρων που προβλέπονται στην οδηγία εφαρμόζονται στην Ανδόρα, το Λιχτενστάιν, το Μονακό, τον Άγιο Μαρίνο και την Ελβετία, δυνάμει συμφωνιών που έχουν συναφθεί με την ΕΕ. Τα ίδια μέτρα εφαρμόζονται και σε δέκα εξηρτημένα ή συνδεδεμένα εδάφη των Κάτω Χωρών και του Ηνωμένου Βασιλείου (Νήσοι Guernsey, Jersey, Νήσος του Μαν και επτά εδάφη της Καραϊβικής) δυνάμει ειδικών συμφωνιών που συνήφθησαν με αυτά τα κράτη μέλη. 1 Η μεταβατική περίοδος θα διαρκέσει ανάλογα με τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν η Ανδόρα, το Λιχτενστάιν, το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος, η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες για ανταλλαγή πληροφοριών κατόπιν σχετικού αιτήματος, όπως προβλέπεται στην πρότυπη συμφωνία του ΟΟΣΑ του 2002. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 13
ΕΠΙΖΗΜΙΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ - ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Το Συμβούλιο ενέκρινε το πρόγραμμα εργασιών της Ομάδας "Κώδικας Δεοντολογίας" για το προσεχές 18μηνο. Το πρόγραμμα αυτό διευκρινίζει τους κανόνες λειτουργίας της Ομάδας και καθορίζει τα νέα πεδία έρευνας. Ενέκρινε τα συμπεράσματα που περιέχονται στο έγγραφο 16410/08. Εξάλλου, το Συμβούλιο, ύστερα από σύντομη ανταλλαγή απόψεων, ενέκρινε τα εξής συμπεράσματα: "Σχετικά με τον κώδικα δεοντολογίας, το Συμβούλιο: σημειώνει τις εργασίες της Ομάδας «Κώδικας Δεοντολογίας» (Φορολογία των επιχειρήσεων) κατά τη διάρκεια της γαλλικής Προεδρίας όπως παρουσιάζεται στην έκθεσή της (έγγρ. 16084/1/08 REV 1 FISC 166), ζητεί από την Ομάδα να συνεχίσει την παρακολούθηση του status quo και την κατάργηση επιζήμιων μέτρων, καλεί την Ομάδα να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο πριν από το τέλος της τσεχικής Προεδρίας." Ο Κώδικας Δεοντολογίας, ο οποίος αφορά τη φορολογία των επιχειρήσεων, αφορά τα μέτρα που θίγουν ή ενδέχεται να θίξουν σημαντικά τον τόπο άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων εντός της ΕΕ. Η Ομάδα "Κώδικας Δεοντολογίας" θα πρέπει να αξιολογήσει τα εξής: την κατάργηση των φορολογικών μέτρων που κρίνονται επιζήμια (όταν ένα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς ενός κράτους μέλους προσελκύει επιχειρήσεις άλλων κρατών μελών) την παρακολούθηση των δεσμεύσεων των κρατών μελών να μη θεσπίσουν νέα επιζήμια μέτρα ("πάγωμα"). 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 14
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ - ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Το Συμβούλιο σημείωσε την παρουσίαση, από τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Vítor Caldeira, της ετήσιας έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου η οποία αφορά το οικονομικό έτος 2007. Το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων να εξετάσει την έκθεση αυτήν, προκειμένου να εκπονηθεί σύσταση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής στην Επιτροπή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2007. Το Συμβούλιο αναμένεται να εγκρίνει τη σύσταση αυτήν κατά τη σύνοδο της 10ης Φεβρουαρίου 2009. Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα αριθ. C 286 της 10ης Νοεμβρίου 2008 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 15
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ - Ευρωομάδα Οι Υπουργοί των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ συμμετείχαν, την 1η Δεκεμβρίου, σε συνεδρίαση της ευρωομάδας - Πρόγευμα εργασίας για την οικονομική κατάσταση Κατά τη διάρκεια προγεύματος εργασίας, οι Υπουργοί συζήτησαν την οικονομική κατάσταση, συνεχίζοντας τη συζήτησή τους (η οποία είχε αρχίσει κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου) σχετικά με τα εθνικά μέτρα που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Εξάλλου, οι Υπουργοί ενημερώθηκαν σχετικά με τις συζητήσεις της ευρωομάδας της 1ης Δεκεμβρίου. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 16
ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών σε περίπτωση δυσκολίας ενός κράτους μέλους Το Συμβούλιο εξέδωσε κανονισμό για την αύξηση του ανωτάτου ορίου ενίσχυσης που διατίθεται δυνάμει του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών σε περίπτωση οικονομικής δυσκολίας ενός κράτους μέλους εκτός της ευρωζώνης (έγγρ. 15579/08). Το κείμενο τροποποιεί τον κανονισμό 332/2002/ΕΚ, επί του οποίου βασίζεται ο μηχανισμός, ούτως ώστε να αυξηθεί η σημερινή διαθέσιμη συνολική χρηματοδότηση δανείων ύψους 12 δισεκατομμυρίων ευρώ σε 25 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο μηχανισμός στήριξης αφορά μόνον τα κράτη μέλη εκτός ευρωζώνης. Ο αριθμός κρατών μελών που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη - 11 το 2009, έναντι 3 κατά τη χρονική στιγμή της δημιουργίας του μηχανισμού το 2002 - επηρεάζει την ενδεχόμενη αίτηση μεσοπρόθεσμης στήριξης. Ο μηχανισμός αυτός χρησιμοποιήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2008 προκειμένου να χορηγηθεί στην Ουγγαρία δάνειο ύψους 6,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (βλέπε ανακοινωθέν 15103/08). Σύστημα εγγυήσεων των καταθέσεων Το Συμβούλιο καθόρισε γενικό προσανατολισμό όσον αφορά σχέδιο οδηγίας για την ενίσχυση των κανόνων επί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων, ούτως ώστε να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη στον τραπεζικό τομέα (έγγρ. 16030/08 + COR 1). Με βάση τον προσανατολισμό αυτόν, η Προεδρία θα συνεχίσει τις επαφές της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επίτευξη συμφωνίας που θα επιτρέψει την έκδοση της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση, πριν από το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου. Το σχέδιο οδηγίας έχει ως στόχο να εξασφαλίσει καλύτερη προστασία των αποταμιευτών μέσω τροποποίησης της οδηγίας 94/19/ΕΚ. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων χρησιμεύουν για την πρόληψη των αντιδράσεων πανικού σε περίπτωση που αντιμετωπίσει η τράπεζα δυσκολίες ή σε περίπτωση που χάσει την εμπιστοσύνη του κοινού. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 17
Ο γενικός προσανατολισμός του Συμβουλίου προβλέπει: αύξηση του επιπέδου εγγύησης των καταθέσεων σε 50.000 ευρώ από 30ης Ιουνίου 2009, αντί των σημερινών 20.000 ευρώ, και εναρμόνιση μέχρι 100.000 ευρώ από 31ης Δεκεμβρίου 2011. Η εν λόγω εναρμόνιση θα πρέπει να επιτρέπει την αποφυγή των στρεβλώσεων μεταξύ τραπεζών που παρατηρήθηκαν κατά τη χρηματοοικονομική κρίση (δηλαδή τις μαζικές μεταφορές καταθέσεων από τράπεζες συνδεδεμένες με μηχανισμό που παρέχει χαμηλό επίπεδο εγγύησης προς τράπεζες συνδεδεμένες με μηχανισμό που παρέχει υψηλό επίπεδο εγγύησης), προθεσμία πέντε εργάσιμων ημερών για να διαπιστωθεί ότι ένα πιστωτικό ίδρυμα δεν έχει επιστρέψει τις ληξιπρόθεσμες και απαιτητές καταθέσεις, και 20 εργάσιμων ημερών, που παρατείνονται κατά 10 εργάσιμες ημέρες, για την εκταμίευση. Οι σημερινές προθεσμίες είναι, αντιστοίχως, 21 εργάσιμες ημέρες και τρεις μήνες, με δυνατότητα παράτασης δύο φορές κατά τρεις μήνες. Συνολικά, η προθεσμία εκταμίευσης δεν μπορεί να υπερβεί τις 35 εργάσιμες ημέρες, έναντι των ισχυόντων 10 μηνών. Η ψηφοφορία του Κοινοβουλίου προβλέπεται για την εβδομάδα της 15ης Δεκεμβρίου. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τραπεζικές επιχειρήσεις Το Συμβούλιο καθόρισε γενικό προσανατολισμό όσον αφορά σχέδιο οδηγίας για την ενίσχυση των κανόνων που αφορούν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών (εγγρ. 16216/08). Με βάση τον προσανατολισμό αυτό, η Προεδρία θα συνεχίσει τις επαφές της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επίτευξη συμφωνίας που θα επιτρέψει την έκδοση της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση, πριν από το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου. Στόχος του γενικού προσανατολισμού του Συμβουλίου είναι η τροποποίηση των οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ 1 όσον αφορά πέντε σημεία: Ενίσχυση της εποπτείας επί των διασυνοριακών τραπεζικών ομίλων: α/ οι αποφάσεις σχετικά με την αξιολόγηση των κινδύνων και σχετικά με τις συμπληρωματικές κεφαλαιακές απαιτήσεις θα αποτελούν πλέον το αντικείμενο στενού συντονισμού μεταξύ του επόπτη της μητρικής εταιρείας και των εποπτών των θυγατρικών, β/ οι υποχρεώσεις σχετικά με την υποβολή εκθέσεων θα είναι τελείως εναρμονισμένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο το 2012, γ/ θα συσταθούν συλλογικά εποπτικά όργανα για όλους τους διασυνοριακούς ομίλους υπό την προεδρία του επόπτη της μητρικής εταιρείας, δ/ ο ρόλος της επιτροπής ευρωπαϊκών αρχών τραπεζικής εποπτείας (CEBS) θα ενισχυθεί, ε/ η εντολή των εθνικών εποπτικών αρχών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη μια ευρωπαϊκή διάσταση. 1 Οδηγία 2006/48/ΕΚ για την ανάληψη και άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων, οδηγία 2006/49/ΕΚ για την επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων των επιχειρήσεων επενδύσεων και των πιστωτικών ιδρυμάτων. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 18
Πλαισίωση των πρακτικών τιτλοποίησης: αντιδρώντας στις δυσλειτουργίες του μοντέλου "origination-distribution" οι οποίες ήρθαν στο φως με τη χρηματοπιστωτική κρίση, ενισχύονται οι απαιτήσεις για "due diligence" και διαφάνεια που ισχύουν για τα μεταβιβάζοντα πιστωτικά ιδρύματα των πράξεων τιτλοποίησης και τους επενδυτές. Οι επενδυτές πρέπει να είναι σε θέση να αναλύουν τους κινδύνους που συνδέονται με τα δομημένα προϊόντα πέραν της απλής αξιολόγησης από τους αρμόδιους οργανισμούς. Πέραν των ποιοτικών αυτών απαιτήσεων, το σχέδιο εισάγει και μια ποσοτική απαίτηση, ήτοι την υποχρέωση του μεταβιβάζοντος πιστωτικού ιδρύματος να διατηρεί στον ισολογισμό του το 5% των κινδύνων που μεταβιβάζονται ή πωλούνται στους επενδυτές, προκειμένου να παρέχονται εντονότερα κίνητρα για καλύτερη ανάλυση των κινδύνων, Εναρμόνιση της ταξινόμησης των ιδίων κεφαλαίων πρώτης κατηγορίας και των υβριδικών κεφαλαίων, με την ανάθεση κεντρικού ρόλου της CEBS (Επιτροπή Ευρωπαϊκών Τραπεζικών Εποπτικών Φορέων) για την εξασφάλιση μεγαλύτερη ομοιογένειας των σχετικών βασικών αρχών των εποπτικών φορέων, Θέσπιση κανόνων για την πλαισίωση του κινδύνου ρευστότητας, ιδίως όσον αφορά τη σύσταση αποθεματικών με περιουσιακά στοιχεία με ρευστότητα, τη διενέργεια προσομοιώσεων κρίσεων ρευστότητας και την εκπόνηση προγραμμάτων συνέχισης των δραστηριοτήτων, Βελτιωμένη πλαισίωση των εκθέσεων σε έναν μόνον αντισυμβαλλόμενο ("μεγάλοι κίνδυνοι"): το κείμενο θεσπίζει ένα καθεστώς το οποίο περιορίζει το ποσό εκθέσεων σε έναν μόνον αντισυμβαλλόμενο, ανεξαρτήτως της φύσης του, ακόμη και όταν πρόκειται για τράπεζα (το όριο αυτό καθορίζεται, για όλες τις περιπτώσεις, στο 25% των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας). Βάσει του ισχύοντος καθεστώτος, τα όρια συγκέντρωσης σε τραπεζικούς αντισυμβαλλόμενους είναι λιγότερο περιοριστικά από αυτά που ισχύουν για τους αντισυμβαλλόμενους που είναι επιχειρήσεις, ενώ η χρηματοπιστωτική κρίση κατέδειξε ότι εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος υπερημερίας ενός τραπεζικού αντισυμβαλλομένου. Η ψηφοφορία του Κοινοβουλίου προβλέπεται για τον προσεχή Απρίλιο. Φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιριών - "Φερεγγυότητα ΙΙ" Το Συμβούλιο καθόρισε γενικό προσανατολισμό για ένα σχέδιο οδηγίας για τη θέσπιση νέων κανόνων φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιριών (οδηγία "Φερεγγυότητα ΙΙ) (εγγρ. 16237/08 + COR 1). Βάσει του προσανατολισμού αυτού, η Προεδρία θα συνεχίσει τις επαφές της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να επιτύχει συμφωνία που θα επιτρέψει την έκδοση της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση πριν από το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 19
Σκοπός του σχεδίου οδηγίας είναι η επικαιροποίηση των ισχυουσών νομοθετικών διατάξεων μέσω της αναδιατύπωσης, σε μία και μόνη νομοθετική πράξη, 14 οδηγιών που αφορούν την ασφάλιση, δεδομένου ότι οι σημερινοί κανόνες φερεγγυότητας είναι, σε μεγάλο βαθμό, παρωχημένοι. Το σχέδιο οδηγίας αποσκοπεί: στη βελτίωση της ολοκλήρωσης της κοινοτικής αγοράς ασφάλισης και αντασφάλισης, στην ενίσχυση της προστασίας των ασφαλιζόμενων και των δικαιούχων, στη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ασφαλιστών και των αντασφαλιστών στην Ευρώπη. Όσον αφορά την εποπτεία ομίλου, ο γενικός προσανατολισμός του Συμβουλίου δεν περιλαμβάνει πλέον την "υποστήριξη ομίλου" που περιεχόταν στην πρόταση της Επιτροπής. Ο μηχανισμός αυτός: (i) ανέθετε αποκλειστικά στον εποπτικό φορέα του ομίλου τις σημαντικές αποφάσεις εποπτείας (έγκριση του εσωτερικού μοντέλου, επιβολή συμπληρωματικών κεφαλαιακών απαιτήσεων ), και (ii) επέτρεπε στη μητρική επιχείρηση, υπό τον έλεγχο του εποπτικού φορέα του ομίλου, να καλύπτει ένα μέρος των κεφαλαιακών απαιτήσεων των θυγατρικών της με υποσχέσεις υποστήριξης. Ωστόσο, η γενική προσέγγιση του Συμβουλίου περιλαμβάνει πολυάριθμες βελτιώσεις της εποπτείας ομίλου: τη δημιουργία "συλλογικών εποπτικών οργάνων", τα οποία συνιστούν φορείς ανταλλαγής πληροφοριών και συζητήσεων μεταξύ των εποπτικών φορέων των μητρικών επιχειρήσεων και των εποπτικών φορέων των θυγατρικών, την ενίσχυση τού ρόλου της CEIOPS (Επιτροπής Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), η οποία θα μεριμνά για τη βελτίωση της σύγκλισης των εποπτικών πρακτικών και της οποίας θα είναι δυνατόν να ζητείται η γνώμη για τη διευθέτηση των διαφωνιών μεταξύ των εποπτικών φορέων ενός συλλογικού εποπτικού οργάνου, την αναγνώριση των ομίλων αμοιβαίας ασφάλισης οι οποίοι, όπως και οι άλλοι όμιλοι, θα μπορούν να επωφελούνται από τα ωφελήματα διαφοροποίησης των κινδύνων που καλύπτουν. Συνολικά, η συμφωνία του Συμβουλίου βασίζεται σε μια αντιμετώπιση της εποπτείας των ασφαλιστικών ομίλων η οποία είναι εξίσου φιλόδοξη όπως και εκείνη που ισχύει για τις τράπεζες. Το σύστημα αυτό θα μειώσει τους κινδύνους ασυντόνιστων αποφάσεων μεταξύ εποπτικών φορέων. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 20
Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) Το Συμβούλιο καθόρισε γενικό προσανατολισμό για ένα σχέδιο οδηγίας που αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό των κανόνων που ισχύουν για τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) (εγγρ. 16214/08 + COR 2). Βάσει του προσανατολισμού αυτού, η Προεδρία θα συνεχίσει τις επαφές της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να επιτύχει συμφωνία που θα επιτρέψει την έκδοση της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση πριν από το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου. Αυτή η πρόταση οδηγίας αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του κανονιστικού πλαισίου που εφαρμόζεται στα ευρωπαϊκά επενδυτικά κεφάλαια, δηλαδή τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), τα οποία αντιπροσωπεύουν αγορά 6000 έως 7000 ευρώ. Το χρηματοπιστωτικό αυτό προϊόν, στο οποίο επενδύουν εκατομμύρια ευρωπαίων καταναλωτών, διαθέτει ευρωπαϊκή ετικέτα παγκόσμιας ποιότητας. Η αναθεώρηση της οδηγίας αυτής αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του κανονιστικού πλαισίου που ισχύει γα τα χρηματοπιστωτικά αυτά προϊόντα προκειμένου: να παρέχεται στον επενδυτή μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων με χαμηλότερο κόστος χάρη σε καλύτερη ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, να εξασφαλίζεται κατάλληλη προστασία του επενδυτή, χάρη στην καλύτερη ενημέρωση και την αποτελεσματικότερη εποπτεία, να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού κλάδου χάρη στην προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου στις εξελίξεις της αγοράς. Υπό το πνεύμα αυτό, το κείμενο έχει 6 στόχους : βελτίωση της ενημέρωσης του επενδυτή χάρη στη δημιουργία συγκεφαλαιωτικού τυποποιημένου ενημερωτικού εγγράφου με τις "βασικές πληροφορίες για τον επενδυτή" πρόκειται για καινοτόμο εγχείρημα που διευκολύνει την κατανόηση του προϊόντος από τον καταναλωτή, δημιουργία πραγματικού ευρωπαϊκού διαβατηρίου των εταιριών διαχείρισης ΟΣΕΚΑ, το οποίο ήταν το τελευταίο στοιχείο που έλειπε από την εσωτερική αγορά διαχείρισης ΟΣΕΚΑ και χάρη στο οποίο μια εταιρία διαχείρισης ενός κράτους μέλους θα μπορεί να διαχειρίζεται κεφάλαια άλλων κρατών μελών, 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 21
διευκόλυνση της διασυνοριακής εμπορίας των ΟΣΕΚΑ χάρη στην απλούστευση των διοικητικών διατυπώσεων, διευκόλυνση των διασυνοριακών συγχωνεύσεων των ΟΣΕΚΑ, γεγονός που θα επιτρέψει την αύξηση του μέσου μεγέθους των ευρωπαϊκών κεφαλαίων, διευκόλυνση της συγκέντρωσης των στοιχείων του ενεργητικού, χάρη στην πλαισίωση του συστήματος των λεγόμενων «κύριων τροφοδοτικών κεφαλαίων» («master-feeders» βάσει του οποίου ένα κεφάλαιο επενδύει άνω του 85% του ενεργητικού του σε άλλου κεφάλαιο, ενίσχυση της εποπτείας των ΟΣΕΚΑ και των εταιριών που τα διαχειρίζονται, χάρη σε ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ εποπτικών αρχών: η οδηγία αυτή ενθαρρύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εποπτικών αρχών, εναρμονίζει τις εξουσίες των εποπτικών αρχών, προβλέπει τη δυνατότητα επιτόπιας έρευνας, μηχανισμούς διαβούλευσης και μηχανισμούς αμοιβαίας αρωγής για την επιβολή κυρώσεων, μεταξύ άλλων. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. ανακοινωθέν 16562/08. Η ψηφοφορία του Κοινοβουλίου προβλέπεται για τον προσεχή Ιανουάριο ή Φεβρουάριο. ΦΠΑ επί των ασφαλιστικών υπηρεσιών και άλλων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Το Συμβούλιο ενέκρινε, χωρίς συζήτηση, συμπεράσματα με τα οποία: σημειώνει την έκθεση για πρόοδο των εργασιών η οποία εκπονήθηκε από την Προεδρία σχετικά με το καθεστώς ΦΠΑ που εφαρμόζεται στις ασφαλιστικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (η οποία περιέχεται στο έγγραφο 15793/2/08 REV 2 FISC 156), καθώς και την πορεία των μέχρι σήμερα εργασιών σχετικά με την πρόταση οδηγίας, καλεί τη μελλοντική Προεδρία να βασιστεί στην επιτευχθείσα πρόοδο για προσπαθήσει να επιλύσει τις διαφορές προσέγγισης και τις δυσχέρειες διατύπωσης που ανέκυψαν κατά την εξέταση της πρόταση οδηγίας που υπέβαλε η Επιτροπή. Προς τούτο, η αναλυτική εξέταση της πρότασης κανονισμού εφαρμογής θα μπορούσε να συμβάλει στον εντοπισμό των στοιχείων μιας συμβιβαστικής λύσης, ζητά να γίνει απολογισμός της πορείας των συζητήσεων μέχρι τα τέλη του πρώτου εξαμήνου του 2009. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 22
Σκοπός της πρότασης οδηγίας και της πρότασης κανονισμού είναι να διευκρινιστούν οι διατάξεις της οδηγίας 2006/112/ΕΚ για το κοινό καθεστώς ΦΠΑ όσον αφορά της χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, οι οποίες απαλλάσσονται από το ΦΠΑ. Με τον τρόπο αυτόν, οι δύο αυτές προτάσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς και τις εθνικές φορολογικές διοικήσεις, στη μείωση του διοικητικού τους φόρτου, και στην ελαχιστοποίηση του αντικτύπου του συγκεκαλυμμένου ΦΠΑ στο κόστος των παρόχων υπηρεσιών. Επειδή οι ισχύοντες ορισμοί ερμηνεύονται διαφορετικά από τα διάφορα κράτη μέλη, δημιουργούνται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Συντονισμός της άμεσης φορολογίας - Φορολογία κατά την έξοδο Το Συμβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα που περιέχεται στο εγγρ.16412/08. Το ψήφισμα αυτό καθορίζει τις κατευθυντήριες αρχές της φορολογίας κατά την έξοδο τις οποίες δεσμεύονται να τηρούν τα κράτη μέλη, προκειμένου να οργανωθεί ο τρόπος φορολόγησης μεταξύ κρατών μελών σε περίπτωση μεταφοράς οικονομικών δραστηριοτήτων και να αποφευχθεί η διπλή φορολογία. Το ψήφισμα προβλέπει τα εξής: όταν το κράτος μέλος εξόδου εφαρμόζει φορολογία κατά την έξοδο και όταν το κράτος μέλος υποδοχής εφαρμόζει φορολογία υπεραξίας, τα δύο αυτά κράτη βασίζονται, για τον υπολογισμό των φόρων αυτών, σε κοινή αξία, ήτοι την αγοραία αξία κατά την ημερομηνία μεταφοράς οικονομικών δραστηριοτήτων, σε περίπτωση διαφοράς όσον αφορά τη χρησιμοποιούμενη αξία, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαδικασία επίλυσης διαφορών, η οδηγία σχετικά με τη διοικητική αρωγή συνιστά το κατάλληλο πλαίσιο για την ανταλλαγή των πληροφοριών που απαιτούνται για την ορθή εφαρμογή της αρχής αυτής. Πρόκειται για μια πρώτη έμπρακτη υλοποίηση της πρωτοβουλίας της Επιτροπής για το συντονισμό των συστημάτων άμεσης φορολογίας των κρατών μελών (βλ. έγγρ. 17066/06 Fisc 175), υπό μορφήν ψηφίσματος του Συμβουλίου. Εκκαθάριση και διακανονισμός για τις πράξεις επί τίτλων Το Συμβούλιο εξέδωσε τα συμπεράσματα που περιέχονται στο έγγρ. 16212/08. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 23
Τραπεζική κινητικότητα - Κοινές αρχές για την αλλαγή τράπεζας Το Συμβούλιο εξέδωσε τα συμπεράσματα που περιέχονται στο έγγρ. 16213/08. ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σύγκρουση στη Γεωργία: Αποστολή ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας Η κα Heidi TAGLIAVINI διορίστηκε αρχηγός αποστολής ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας όσον αφορά τη σύγκρουση στη Γεωργία (στο εξής: «αποστολή έρευνας»), για την περίοδο μέχρι τις 31 Ιουλίου 2009. Στόχος της αποστολής είναι η διεξαγωγή έρευνας ως προς τους λόγους και την εξέλιξη της σύγκρουσης στη Γεωργία, μεταξύ άλλων από απόψεως διεθνούς δικαίου 1, ανθρωπιστικού δικαίου και δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και ως προς τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν σε αυτό το πλαίσιο 2. Το γεωγραφικό και χρονικό πεδίο της έρευνας θα είναι αρκετά ευρύ ώστε να είναι δυνατό να καθορισθεί το σύνολο των πιθανών αιτίων της σύγκρουσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα υποβληθούν στα μέρη της σύγκρουσης, καθώς και στο Συμβούλιο, τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), υπό μορφή έκθεσης. Η αρχηγός της αποστολής έρευνας είναι υπεύθυνη για την εκτέλεση της αποστολής. Καθορίζει, με πλήρη ανεξαρτησία, τις διαδικασίες και τις μεθόδους εργασίας της αποστολής, καθώς και το περιεχόμενο της προαναφερόμενης έκθεσης. Ειδικός Εντεταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντρική Ασία Το Συμβούλιο ενέκρινε κοινή δράση σχετικά με την τροποποίηση της κοινής δράσης 2008/107/ΚΕΠΠΑ για την τροποποίηση της εντολής του Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντρική Ασία (έγγρ. 14997/08). Τροποποιήθηκε η κοινή δράση 2008/107/ΚΕΠΠΑ (ΕΕ L 38, 13.2.2008, σ. 19), η οποία εγκρίθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2008, προκειμένου να τροποποιηθεί η εντολή του Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντρική Ασία ώστε να ληφθεί υπόψη ο ρόλος του στην παρακολούθηση της υλοποίησης της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια νέα εταιρική σχέση με την Κεντρική Ασία, η οποία θεσπίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2007. 1 2 Συμπεριλαμβανομένης της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι. Συμπεριλαμβανομένων των κατηγοριών περί εγκλημάτων πολέμου. 16231/1/08 REV 1 (Presse 342) 24