ΚΑΛΛΗΟΠΖ ΒΑΡΔΛΑ ΜΗΧ/ΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ MSc ΧΗΜΙΚΕΣ & ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΔ ΜΔΛΔΣΔ ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΨΔΚΑΜΩΝ ΠΡΟΣΑΗΑ ΚΑΗ ΔΞΤΓΗΑΝΖ ΦΟΗΝΗΚΟΔΗΓΩΝ Τ: 2105549577, 6948258096 e-mail: pepivarela@yahoo.gr Ο ζημανηικόηεπορ εσθπόρ ηυν θοινικοειδών, ηο επιβλαβέρ ένηομο Rhynchophorus ferrugineusneus (Coleoptera) (πςγσοθόπορ ή κόκκινο ζκαθάπι) Τν επηβιαβέο έληνκν Rhynchophorus ferrugineusneus (ξπγρνθφξνο ή θφθθηλνο ξπγρσηφο θάλζαξνο ησλ θνηληθνεηδψλ ή θφθθηλν ζθαζάξη) ζεσξείηαη ζήκεξα σο ν ζεκαληηθφηεξνο ερζξφο ησλ θνηληθνεηδψλ ζηελ Ειιάδα. Απνηειεί ην ζεκαληηθφηεξν ερζξφ ησλ θαιιηεξγεηψλ ρνπξκαδηάο ζηελ Αζία θαη ηε Β. Αθξηθή αιιά θαη ησλ θαιισπηζηηθψλ θνηληθνεηδψλ ζε φιεο ηηο κεζνγεηαθέο ρψξεο (Ειιάδα, Κχπξνο, Ιζπαλία, Πνξηνγαιία, Ιηαιία, Γαιιία, Ιζξαήι, Αίγππηνο, Σπξία, Τνπξθία,). Έρεη θαηαρσξεζεί απφ ηελ Επξσπατθή Κνηλφηεηα σο εσθπόρ καπανηίναρ. Σηα θξάηε κέιε πνπ έρεη εληνπηζηεί ππέπει να λαμβάνονηαι επίζημα μέηπα για καηαπολέμηζη και παπεμπόδιζη εξάπλυζήρ ηος (επεμβάζειρ για ηην πποζηαζία ηυν θοινικοειδών). Σηελ ρψξα καο δηαπηζηψζεθε γηα πξψηε θνξά ην 2005 ζε θνίληθεο ηνπ είδνπο Washingtonia sp. θαη Phoenix canariensis. Μέρξη ζήκεξα ε παξνπζία ηνπ έρεη δηαπηζησζεί ζε πνιιέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο καο θαη θπξίσο ζηελ Αηηηθή πξνθαιψληαο κεγάιεο θαηαζηξνθέο. Αλάκεζα ζηα είδε ησλ θνηληθνεηδψλ, πξνζβάιιεη ηνλ Καλάξην Φνίληθα (Phoenix canariensis), ηελ Φνπξκαδηά (P. dactylifera), ηνλ ελδεκηθφ θνίληθα ηνπ Θενθξάζηνπ (P. Theophrasti), ηελ Οπαζηλγθηφληα (Washingtonia sp.) θαη ηνλ Φακαίξσπα (Chamaerops humilis).
Η πξνζβνιή απφ ην ξπγρνθφξν νδεγεί ζην ζάλαην ην θνηληθνεηδέο εάλ δελ ιεθζνχλ έγθαηξα κέηξα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ θαη επεκβάζεηο ζηα θνηληθνεηδή πνπ γεηηνλεχνπλ κε ηα πξνζβεβιεκέλα (αθηίλα πηήζεο εληφκνπ έσο θαη 5km). Όια ηα ζηάδηα ηνπ εληφκνπ (απγφ, θάκπηα-πξνλχκθε, λχκθε, αθκαίν) εμειίζζνληαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ θνίληθα. Οη πξνλχκθεο εηζρσξνχλ ζην εζσηεξηθφ ηνπ θνίληθα αλνίγνληαο ζηνέο. Η λχκθσζε γίλεηαη κέζα ή έμσ απφ ηνλ θνξκφ, κέζα ζε θνπθνχιη πνπ θηηάρλεη ε πξνλχκθε απφ μεξέο ίλεο ηνπ θνίληθα, γεγνλφο πνπ νδεγεί ζηελ θαηαζηξνθή ηνπ. Τα αθκαία (αξζεληθά θαη ζειπθά) έρνπλ ρξψκα θνθθηλσπφ-θαθέ, κήθνο 3 cm πεξίπνπ θαη θέξνπλ ξχγρνο. Εηθ. 1. Αθκαίν, λχκθε, θνπθνχιηα λχκθσζεο. Εημιέρ-ςμπηώμαηα και ηπόποι ανηιμεηώπιζηρ Τγιήρ ή θαινομενικά ςγιήρ (πποζβεβλημένορ) θοίνικαρ (ηα προζβεβλεμένα θοινικοειδή δεν παρουζιάδουν καηά ανάγκε ζυμπηώμαηα) Σπόπορ ανηιμεηώπιζηρ: Πποληπηικέρ επεκβάζεηο γηα πξνζηαζία Έγκαιπη διάγνυζη ηεο πξνζβνιήο θαη άμεζη λήτη μέηπυν (επεμβάζειρ)γηα θαηαπνιέκεζε ηνπ ξπγρνθφξνπ ΠΡΟΣΑΗΑ ΦΟΗΝΗΚΑ
ςμπηώμαηα (εμθανή) πεξηθεξεηαθά θαγψκαηα ζηα θχιια θαη νπέο απφ ηνλ ξπγρνθφξν Άμεζη λήτη μέηπυν (επεμβάζειρ) και ειδική επιηήπηζη Όςε αλνηθηήο νκπξέιαο ζε θνίληθεο έληνλα πξνζβεβιεκέλνπο θνίληθεο Κοπή/Μησανική απομάκπςνζη (οικονομικά πιο δαπανηπή) Σχκθσλα κε ηελ Απόθαζη 467/2010/ΔΔ ηηρ Δ.Δ. θαη ηελ ηειεπηαία απόθαζη ηος Τποςπγείος Αγποηικήρ Ανάπηςξηρ & Σποθίμυν πξνβιέπεηαη άκεζε εθαξκνγή ζρεδίνπ δξάζεο θαη ιήςε κέηξσλ γηα ηελ πξφιεςε θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εμάπισζεο ηνπ εληφκνπ Rhynchophorus ferrugineusneus ζηα θνηληθνεηδή. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΛΤΖ σέδιο δπάζηρ για ηην ανηιμεηώπιζη ηος πποβλήμαηορ Α) Καηαγπαθή και αποηύπυζη ζε ράξηε ηνπ ζπλφινπ ησλ θνηληθνεηδψλ κε ρξήζε εμεηδηθεπκέλσλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ(gps) Β)ηοποθέηηζη θεπομονικών παγίδυν κε ζθνπφ ηνλ εληνπηζκφ ηνπ θαη παξαθνινχζεζε ηνπ πιεζπζκνχ θαηφπηλ ζπλελλνήζεσο κε ηελ Φπηνπγετνλνκηθή Υπεξεζία ηεο Πεξηθεξεηαθήο Ελφηεηαο. Γ) Ανηιμεηώπιζη ηος εσθπού ησλ θνηληθνεηδψλ απφ νκάδα εηδηθψλ επηζηεκφλσλ κε θαηάιιεια εθπαηδεπκέλν ζπλεξγείν ζηελ πξνζηαζία ησλ θνηληθνεηδψλ εθαξκφδνληαο ζχγρξνλεο θαη απνηειεζκαηηθέο κεζφδνπο.
ΤΠΖΡΔΗΔ ΣΟΝ ΣΟΜΔΑ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΦΟΗΝΗΚΟΔΗΓΩΝ Ο κνλαδηθφο ηξφπνο πξνζηαζίαο ησλ θνηληθνεηδψλ απφ ην λέν ερζξφ είλαη ε ζςνολική διασείπιζη ηος πποβλήμαηορ εθαξκφδνληαο ολοκληπυμένο ζσέδιο δπάζηρ. Γηα απηφ ηνλ ιφγν πξνζθέξεηαη ολοκληρωμένο ζσέδιο σειπιζμών απφ ζςνηονιζμένη ομάδα ειδικών επιζηημόνυν με ηεσνογνυζία ζηε πξνζηαζία ησλ θνηληθνεηδψλ κε άξηηα εξοπλιζμένο ζςνεπγείο θαη εξειδικεςμένο έμπειπο πποζυπικό. Αναλςηικά οι εξειδικεςμένερ ςπηπεζίερ: Καηαγπαθή και αποηύπυζη ηνπ ζπλφινπ ησλ θνηληθνεηδψλ κε ρξήζε εμεηδηθεπκέλσλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ(gps). Ανίσνεςζη ηηρ πποζβολήρ (αλ θαη ε πξνζβνιή απφ ην ξπγρνθφξν ζηα θνηληθνεηδή είλαη θαη αζπκπησκαηηθή) ε νπνία γίλεηαη κε καθξνζθνπηθφ έιεγρν, επηηήξεζε, θαη φπνπ απαηηείηαη παξάζπξν επηζεψξεζεο. Καηηγοπιοποίηζη ηυν θοινικοειδών αλάινγα κε ην κέγεζνο θαη ηα ζπκπηψκαηα πξνζβνιήο κε βάζε ηεο νπνίαο εθηηκάηαη ν ηξφπνο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο γηα θάζε θνηληθνεηδέο μερσξηζηά. Δθαπμογή αποηελεζμαηικήρ βιολογικήρ μεθόδος απόλςηα θιλική και αζθαλήρ για ηον άνθπυπο και ηο πεπιβάλλον (εγθεθξηκέλν θαη δνθηκαζκέλν βηνινγηθφ ζθεπάζκαηα=> εληνκνπαζνγφλνη λεκαηψδεηο κε ρηηνδάλε). Τνπνζέηεζε ζσιήλσλ παξνρήο ζθεπαζκάησλ ζε θνηληθνεηδή κε κεγάιν χςνο θνξκνχ θαη εθαξκνγή ηνπ ζθεπάζκαηνο κε εμεηδηθεπκέλα κέζα πξνζέγγηζεο ηεο ζηεθάλεο. Δθαπμογέρ κε ρεκηθά ζθεπάζκαηα, εγθεθξηκέλα απφ ην Υπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο & Τξνθίκσλ. Μησανική Δξςγίανζη - «Γενδποσειποςπγική» (κεραληθή απνκάθξπλζε ησλ κνιπζκέλσλ θπηηθψλ ηζηψλ απφ ηνλ επηβιαβή νξγαληζκφ θαη απνκάθξπλζε φισλ ησλ κνξθψλ ηνπ εληφκνπ) ησλ θνηληθνεηδψλ κε ζηφρν ηελ αλαβιάζηεζή-αλαγέλλεζή ηνπο.
Δπιζκοπήζειρ θαηά ηελ ζπλνιηθή δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηήξεζε ηζηνξηθνχ γηα θάζε θνηληθνεηδέο. Κοπή και αζθαλή θςηοϋγειονομικά απομάκπςνζη ησλ θνηληθνεηδψλ φηαλ βξίζθνληαη ζε ζηάδην πνπ δε κπνξεί λα ιεθζεί άιιν κέηξν αληηκεηψπηζεο (φπσο νξίδεη ε λνκνζεζία) ιακβάλνληαο φια ηα θπηνυγεηνλνκηθά κέηξα κε βάζε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία. (Τν ζπλεξγείν θνπήο είλαη εκπαιδεςμένο και πιζηοποιημένο απφ ηελ Γιεύθςνζη Αγποηικήρ Οικονομίαρ και Κςηνιαηπικήρ ηηρ Πεπιθεπειακήρ Δνόηηηαρ Πειπαιά.)