ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά 2008-2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2 Ιουνίου 2009 ΩΡΑ: 07:45 10:15 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τρία μέρη και πέντε σελίδες. ΜΕΡΟΣ Α (20 μονάδες) Να απαντήσεις ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις δύο (2) ερωτήσεις. 1. Κάθε στοιχείο της στήλης Α αντιστοιχεί με ένα στοιχείο της στήλης Β. Να γράψεις στο φύλλο εξέτασης τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα από το καθένα τον αριθμό της στήλης Β, που αντιστοιχεί με τη σωστή απάντηση. Προσοχή: Στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β Α. Περικλής 1. Μυκηναϊκός Πολιτισμός Β. Ερρίκος Σλήμαν 2. Ειρήνη με το «Μέγα Βασιλέα» Γ. Σταυρόσχημα ειδώλια 3. Λειτουργίες Δ. Ονήσιλος 4. Χαλκολιθική Εποχή Ε. Ευαγόρας 5. Αρτύβιος 6. Ύστερη Εποχή του Χαλκού (5 2 μονάδες = 10 μονάδες) 2. Να προσδιορίσεις αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι ορθό ή λάθος, γράφοντας στο φύλλο εξέτασής σου τη λέξη ορθό ή λάθος, δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση: α. Ο Μάικ Βέντρις και ο Τζον Τσάντγουικ αποκρυπτογράφησαν τη Γραμμική Α. β. Ο οικισμός της Τέντας αποτελεί το σημαντικότερο οικισμό της Νεολιθικής Εποχής. γ. Οι δύο βασικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί της κλασσικής εποχής ήταν ο δωρικός και ο ιωνικός. δ. Από την αλληλογραφία του Φαραώ της Αιγύπτου με το βασιλιά της Κύπρου, φαίνεται ότι το νησί ευημερούσε και έστελνε χαλκό στην Αίγυπτο. ε. Το άγαλμα του Απόλλωνα Κεραιάτη αποτελεί μαρτυρία εισαγωγής θρησκευτικών στοιχείων από το μυκηναϊκό κόσμο. (5 2 μονάδες = 10 μονάδες) Σελίδα 1
ΜΕΡΟΣ Β (45 μονάδες) Να απαντήσεις ΜΟΝΟ σε τρεις (3) από τις τέσσερις (4) ερωτήσεις. 1. Αναμφίβολα, ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός ήταν λαμπρός και επηρέασε την ιστορία του ελληνισμού. Να εξηγήσεις τρία (3) συνεκτικά στοιχεία του μυκηναϊκού κόσμου, καθώς και δύο (2) αίτια παρακμής του. Ακολούθως, να αναφέρεις δύο (2) αντιπροσωπευτικά δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. 2. Κατά τη διάρκεια της Αρχαϊκής Εποχής, οι Έλληνες ήρθαν αντιμέτωποι με τους Πέρσες. Να αναφέρεις την αιτία και την αφορμή της περσικής επίθεσης στην Ελλάδα και να εξηγήσεις τη σημασία της επιτυχούς απόκρουσης. 3. Κατά την Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού οι Κύπριοι κεραμοποιοί έφτιαχναν εντυπωσιακά αγγεία. Αντιπροσωπευτικότερα είναι τα ερυθροστιλβωτά και τα λευκά γραπτά αγγεία. Να περιγράψεις τα χαρακτηριστικά τους. 4. Να γράψεις κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: α. Αγγεία με λευκό επίχρισμα και μελανή διακόσμηση (χρονική τοποθέτηση, σχήμα, διακόσμηση). β. Ανταλκίδειος Ειρήνη (χρονική τοποθέτηση, διαπραγματευτές, όροι). (9 μονάδες) ΜΕΡΟΣ Γ (35 μονάδες) Να απαντήσεις σε ΕΝΑ (1) ΜΟΝΟ από τα πιο κάτω ζητήματα. Κάθε ζήτημα βαθμολογείται με 35 μονάδες. Ζήτημα πρώτο 1. «... ενώ ο σημερινός πόλεμος κράτησε πάρα πολλά χρόνια και προκάλεσε τόσες συμφορές στην Ελλάδα, όσες δεν είχε ποτέ πάθει σε ανάλογο χρονικό διάστημα. Ποτέ άλλοτε δεν κυριεύτηκαν και δεν καταστράφηκαν τόσες πολιτείες, είτε από βαρβάρους είτε από Έλληνες που πολεμούσαν μεταξύ τους. Σε πολλές μάλιστα, πολιτείες, αφού καταστράφηκαν, εγκαταστάθηκε καινούργιος πληθυσμός. Ποτέ άλλοτε δεν έγιναν τόσες εξορίες και δεν σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι, είτε στον πόλεμο είτε σ εμφύλιους σπαραγμούς». Θουκυδίδης, Ιστορία, Α,23 (Μετ. Αγγ. Βλάχος) Σελίδα 2
Αφού μελετήσεις προσεκτικά το προηγούμενο παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σου α. Να αναφέρεις τον πόλεμο για τον οποίο κάνει λόγο ο Θουκυδίδης στο παράθεμα και να εξηγήσεις τρία (3) αίτια που οδήγησαν στο συγκεκριμένο πόλεμο. β. Να αναφέρεις τέσσερις (4) συνέπειες του πολέμου αυτού. 2. Αφού παρατηρήσεις προσεχτικά την πιο πάνω εικόνα και με βάση τις ιστορικές σου α. Να εξηγήσεις την οργάνωση των πόλεων κρατών από γεωγραφική άποψη. β. Να εξηγήσεις τις βασικές επιδιώξεις της κάθε πόλης κράτους. γ. Να αναφέρεις μια (1) θετική και μια (1) αρνητική συνέπεια της λειτουργίας αυτού του θεσμού για τον ελληνισμό. 3. Σελίδα 3
Αφού δεις προσεχτικά την προηγούμενη εικόνα και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να γράψεις: α. Ποιος Αθηναίος στρατηγός εικονίζεται στη φωτογραφία; β. Ποια φράση έχει μείνει γνωστή στην ιστορία για τον συγκεκριμένο στρατηγό και γιατί; (7 μονάδες) Ζήτημα δεύτερο 1. Ο Ισοκράτης προτρέπει το Φίλιππο να ενώσει τις ελληνικές πόλεις «Σε βεβαιώνω ότι χρειάζεται χωρίς να αδιαφορήσεις καθόλου για τα προσωπικά σου συμφέροντα, να προσπαθήσεις να συμφιλιώσεις το Άργος, την πόλη των Λακεδαιμονίων, τη Θήβα και τη δική μας πόλη (την Αθήνα). Αν κατορθώσεις να συμφιλιώσεις αυτές τις πόλεις, θα καταφέρεις πολύ εύκολα να συμφιλιώσεις και τις υπόλοιπες. Γιατί όλες οι άλλες πόλεις εξαρτώνται και καταφεύγουν, όταν βρίσκονται σε κίνδυνο, σε κάποια από τις προαναφερθείσες (τέσσερις μεγάλες) πόλεις, από τις οποίες λαμβάνουν βοήθεια. Αν λοιπόν καταφέρεις να πείσεις μόνον τέσσερις πόλεις να φανούν λογικές, θα απαλλάξεις και τις υπόλοιπες από πολλά δεινά. Ισοκράτης, Φίλιππος,30-31 μετ. Σωκ. Παπαϊωάννου, εκδ. Κάκτος Αφού μελετήσεις προσεχτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σου α. Να δώσεις τον ορισμό της Πανελλήνιας Ιδέας, το όνομα αυτού που θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπός της, καθώς και αυτού που την πραγματοποίησε. β. Η Πανελλήνια Ιδέα συμφωνήθηκε από όλες τις ελληνικές πόλεις εκτός από τη Σπάρτη στο Συνέδριο της Κορίνθου. Ποιοι ήταν οι όροι του συνεδρίου αυτού; 2. Σελίδα 4
Αφού μελετήσεις προσεχτικά τις προηγούμενες πηγές και με βάση τις ιστορικές σου α. Να ονομάσεις τα δύο είδη τάφων που επικρατούσαν στο νησί κατά την Κυπροαρχαϊκή εποχή. β. Να αναφέρεις τέσσερα ταφικά έθιμα της εποχής αυτής. γ. Πού πιστεύεις ότι οφείλεται η εμφάνιση των συγκεκριμένων τάφων και ταφικών εθίμων; 3. Ο Ισοκράτης λέει για τον Ευαγόρα: «Γιατί αφού πήρε την πόλη βυθισμένη στη βαρβαρότητα και εξ αιτίας της φοινικικής διακυβέρνησης αφιλόξενη στους Έλληνες κι άγνωρη των τεχνών, χωρίς εμπορική αγορά και χωρίς λιμάνι, όλ αυτά τα διόρθωσε κι εκτός αυτών κατέκτησε πολλή ύπαιθρο και περιτείχισε την πόλη με πρόσθετα τείχη κι έκαμε τριήρεις και με τις άλλες οικοδομές τόσο μεγάλωσε την πόλη, ώστε να μη μένει πίσω καμιά ελληνική και τόση πολλή δύναμη της έβαλε, ώστε πολλοί από κείνους που πρωτύτερα την περιφρονούσαν, τώρα να τη φοβούνται». Ιστορία της Κύπρου για το Γυμνάσιο, σελ. 39, Υ.Α.Π. Αφού μελετήσεις προσεχτικά τις πιο πάνω πηγές και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να γράψεις: α. Ποιος ήταν ο κύριος στόχος της εσωτερικής πολιτικής του Ευαγόρα και ποιος της εξωτερικής; ( 6 μονάδες) β. Να σχολιάσεις το βαθμό επίτευξης των στόχων αυτών. Σελίδα 5