Πράξεως : 0299 Αριθμ. : --------------------------------- Συνεδρ. : 34η/5-12-2017 Περίληψη Έργο αποτελεί ένα σύνολο εργασιών το οποίο κατατείνει στην κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, ή συντήρηση και στις κατεδαφίσεις υποδομών, στις κατηγορίες που αναφέρονται μεταξύ των οποίων και αυτή της οδοποιίας, απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς του, την εφαρμογή μίας μελέτης μέσω εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και προορίζεται να επιτελεί αυτό καθ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο και λειτουργικό αποτέλεσμα. Αντίστοιχα, οι συμβάσεις που αποβλέπουν στην εκτέλεση ενός έργου ή συγχρόνως στη μελέτη και την εκτέλεση έργου συνιστούν «συμβάσεις δημοσίου έργου». Αντιθέτως, όταν οι αναγκαίες εργασίες είναι απλές, δηλαδή για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ούτε απασχόληση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού ή χρησιμοποίηση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, τότε πρόκειται για παροχή υπηρεσιών. Εργασίες βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας: Το αντικείμενό τους συνίσταται στη διαμόρφωση των δρόμων με ισοπέδωση και εξομάλυνση της σκαφής στα σημεία κατακράτησης νερών, διάστρωση θραυστού υλικού στις περιπτώσεις όπου το υλικό που θα προκύψει από την ισοπέδωση δεν επαρκεί ή είναι ακατάλληλο, απομάκρυνση καταπτώσεων, συντήρηση των τάφρων εκατέρωθεν του δρόμου και, στις περιπτώσεις καταστροφής των τάφρων, διάνοιξή τους ώστε να εξασφα-λίζεται η ομαλή απορροή των υδάτων. Για την εκτέλεση αυτών των εργασιών το προσωπικό του αναδόχου θα χειριστεί τα εξής μηχανήματα, κατοχής του τελευταίου: διαμορφωτήρα (grader), προωθητήρα (μπουλντόζα D6), φορτηγό ανατρεπόμενο ωφέλιμου φορτίου 10tn και άνω, φορτωτή ελαστιχοφόρο με λεπίδα έως 100Hp, εκσκαφέα φορτωτή 70Hp και άνω (J.C.B.), δονητικό οδοστρωτήρα έως 80Hp και αυτοκινούμενη υδροφόρα. Οι ανωτέρω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, διότι πρόκειται για απλές εργασίες καθαρισμού των αγροτικών οδών από φερτά υλικά και λιμνάζοντα νερά και εξομάλυνσης της επιφάνειάς τους λόγω διαβρώσεων που προκλήθηκαν από τα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, αλλά δύνανται να
2 εκτελεστούν από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη. Συνεπώς, ο ανάδοχος των εργασιών αυτών δεν υπείχε υποχρέωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 1 του ν. 4412/2016, που ισχύει ειδικώς επί δημοσίων συμβάσεων έργων. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Δείτε το πλήρες κείμενο: ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Θεόδωρο Μαυροβουνιώτη, Πάρεδρο, και Ευτυχία Κωνσταντάκου (εισηγήτρια) Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 5 Δεκεμβρίου 2017, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 185Α, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Θ. Αφού έλαβε υπόψη Την /10.11.2017 έγγραφη γνώμη του Επιτρόπου στη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, Αντωνίου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία το ως άνω ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
3 Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο 1. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Β - Φ αρνήθηκε, με την /11.10.2017 πράξη του, τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 19.957,80 ευρώ, που αφορά σε αμοιβή για την εκτέλεση «εργασιών βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας Θ 2017». Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι α) πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 7 του ν. 4412/2016, και όχι για εκτέλεση εργασιών και β) κατά παράβαση του, ειδικά ισχύοντος για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, άρθρου 76 παρ. 1 του ανωτέρω ν. 4412/2016, ανατέθηκε σε εργολήπτη που δεν αποδεικνύει την εγγραφή του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο. Ο Δήμος Θ επανυπέβαλε για θεώρηση το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης, ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται, με την από 2.11.2017 έκθεσή του, στο Κλιμάκιο. 2. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ )» (Α 147), ορίζει στο άρθρο 2 ότι «1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί: 1) ( ) 6) ως «δημόσιες συμβάσεις έργων» και ως «συμβάσεις έργων» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο, ένα από τα κάτωθι: α) ( ) β) την εκτέλεση ή συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση έργου ( ), 7) ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την
4 εκπλήρωση μίας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας. Η εκτέλεση των εργασιών του προηγούμενου εδαφίου απαιτεί ιδίως την εφαρμογή μελέτης κατά την έννοια του παρόντος, με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και αφορά νέες κατασκευές, επεκτάσεις, ανακαινίσεις, επισκευές - συντηρήσεις κατά τη λειτουργία, κατεδαφίσεις υποδομών, ιδίως στις κατηγορίες οδοποιίας ( )». Σύμφωνα με τα ανωτέρω, έργο αποτελεί ένα σύνολο εργασιών το οποίο κατατείνει στην κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, ή συντήρηση και στις κατεδαφίσεις υποδομών, στις κατηγορίες που αναφέρονται μεταξύ των οποίων και αυτή της οδοποιίας, απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς του, την εφαρμογή μίας μελέτης μέσω εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και προορίζεται να επιτελεί αυτό καθ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο και λειτουργικό αποτέλεσμα. Αντίστοιχα, οι συμβάσεις που αποβλέπουν στην εκτέλεση ενός έργου ή συγχρόνως στη μελέτη και την εκτέλεση έργου συνιστούν «συμβάσεις δημοσίου έργου». Αντιθέτως, όταν οι αναγκαίες εργασίες είναι απλές, δηλαδή για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ούτε απασχόληση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού ή χρησιμοποίηση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, τότε πρόκειται για παροχή υπηρεσιών (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. /2017, πρβλ. και Απόφ. VI Τμ. /2013 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία, Πρ. Ε Κλιμ. /2017, /2014, /2013). 3. Στην υπό κρίση υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Με την /26.4.2017 μελέτη και την από 25.4.2017 τεχνική έκθεση, που εγκρίθηκαν με την /
5 7.6.2017 απόφαση του Δημάρχου Θ, συγκεκριμενοποιείται το αντικείμενο των υπό ανάθεση «εργασιών βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας Θ 2017». Οι εργασίες αυτές αποσκοπούν στην αποκατάσταση της βατότητας των αγροτικών δρόμων, λόγω διάβρωσης του εδάφους, κατακράτησης νερών ή καταπτώσεων του παρακείμενου εδάφους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς και στη διευκόλυνση της κυκλοφορίας οχημάτων και μηχανημάτων κατά την εκτέλεση των γεωργικών δραστηριοτήτων. Το αντικείμενό τους συνίσταται στη διαμόρφωση των δρόμων με ισοπέδωση και εξομάλυνση της σκαφής στα σημεία κατακράτησης νερών, διάστρωση θραυστού υλικού στις περιπτώσεις όπου το υλικό που θα προκύψει από την ισοπέδωση δεν επαρκεί ή είναι ακατάλληλο, απομάκρυνση καταπτώσεων, συντήρηση των τάφρων εκατέρωθεν του δρόμου και, στις περιπτώσεις καταστροφής των τάφρων, διάνοιξή τους ώστε να εξασφα-λίζεται η ομαλή απορροή των υδάτων. Για την εκτέλεση αυτών των εργασιών το προσωπικό του αναδόχου θα χειριστεί τα εξής μηχανήματα, κατοχής του τελευταίου: διαμορφωτήρα (grader), προωθητήρα (μπουλντόζα D6), φορτηγό ανατρεπόμενο ωφέλιμου φορτίου 10tn και άνω, φορτωτή ελαστιχοφόρο με λεπίδα έως 100Hp, εκσκαφέα φορτωτή 70Hp και άνω (J.C.B.), δονητικό οδοστρωτήρα έως 80Hp και αυτοκινούμενη υδροφόρα. Οι άνω εργασίες, προϋπολογισμού 19.957,80 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., ανατέθηκαν απευθείας, με την /13.7.2017 απόφαση του Δημάρχου, στην εταιρεία «Γ Ρ και Σία Ο.Ε.», υπογράφηκε δε η σχετική /13.7.2017 σύμβαση, ποσού ίσου με την προϋπολογισθείσα δαπάνη (19.957,80 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου
6 Φ.Π.Α.). Μετά την εκτέλεση αυτής εκδόθηκε το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής υπέρ της αντισυμβαλλομένης αναδόχου εταιρείας. 4. Με τα δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, διότι πρόκειται για απλές εργασίες καθαρισμού των αγροτικών οδών από φερτά υλικά και λιμνάζοντα νερά και εξομάλυνσης της επιφάνειάς τους λόγω διαβρώσεων που προκλήθηκαν από τα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη. Συνεπώς, ο ανάδοχος των εργασιών αυτών δεν υπείχε υποχρέωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 1 του ν. 4412/2016, που ισχύει ειδικώς επί δημοσίων συμβάσεων έργων. 5. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 185Α, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Θ πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΥ
7 Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ