ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα Ελισάβετ Πούλου... 9 Πρόλογος... 13 Συντομογραφίες... 15 Εισαγωγή... 19 I. Δικαίωμα πληροφοριακής αυτοδιάθεσης και δικαιοδοτική λειτουργία... 19 II. Το νομοθετικό πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων στην ελληνική έννομη τάξη Η συνταγματική κατοχύρωση Ν. 2472/1997 Κανονισμός 2016/679... 22 III. Αντικείμενο της εργασίας... 26 Ι. Βασικές έννοιες του ν. 2472/1997 για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα... 29 1.1. Έννοια δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα Διάκριση σε απλά και ευαίσθητα... 29 1.2. Έννοια αρχείου προσωπικών δεδομένων... 35 1.3. Έννοια επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων... 37 1.3.1. Αρχές της επεξεργασίας... 40 1.3.1.1. Αρχή της νομιμότητας του σκοπού και του τρόπου επεξεργασίας... 41 251
1.3.1.2. Αρχή της αναλογικότητας... 42 1.3.1.3. Αρχή της ακρίβειας... 43 1.3.1.4. Αρχή της χρονικά πεπερασμένης διατήρησης των προσωπικών δεδομένων... 45 1.3.2. Προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων... 47 1.3.2.1. Απλά προσωπικά δεδομένα... 47 1.3.2.2. Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα... 53 1.4. Έννοια υπεύθυνου επεξεργασίας... 59 ΙΙ. Προσωπικά δεδομένα και παρανόμως κτηθέντα αποδεικτικά μέσα στο πλαίσιο της δίκης... 63 2.1. Στο πλαίσιο της πολιτικής δίκης... 64 2.1.1. Ο σκοπός της πολιτικής δίκης... 64 2.1.2. Το δικαίωμα ακροάσεως των διαδίκων και το δικαίωμα αποδείξεως σε σύγκρουση με την προστασία των προσωπικών δεδομένων... 65 2.1.3. Αποδεικτικά μέσα κατά το άρθρο 339 ΚΠολΔ και ο παράνομος χαρακτήρας τους... 68 2.1.4. Η αντιμετώπιση του ζητήματος από τη θεωρία πριν την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001... 69 2.1.4.1. Η αρχή της καλής πίστης... 70 2.1.4.2. Η αρχή της δικονομικά απρόσιτης σφαίρας... 71 2.1.4.3. Η αξιοποίηση του αποδει- 252
κτικού μέσου ως αυτοτελής προσβολή ατομικού δικαιώματος... 73 2.1.4.4. Η αρχή της πρακτικής αρμονίας... 75 2.1.5. Η αντιμετώπιση του ζητήματος κατά το άρθρο 19 παρ. 3 του αναθεωρηθέντος Συντάγματος... 77 2.1.6. Η θέση της νομολογίας Διακυμάνσεις και η απόφαση ΟλΑΠ 1/2001... 83 2.2. Στο πλαίσιο της ποινικής δίκης... 98 2.2.1. Ο σκοπός της ποινικής δίκης... 98 2.2.2. Έννοια και διακρίσεις των αποδεικτικών απαγορεύσεων... 100 2.2.2.1. Το ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων του μάρτυρα σε συνάρτηση με το καθήκον μαρτυρίας... 105 2.2.2.2. Η πρακτική της μαγνητοφώνησης τηλεφωνικών συνομιλιών υπόπτων από τις αρχές... 107 2.2.3. Η αντιμετώπιση του ζητήματος πριν την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001 από θεωρία και νομολογία... 108 2.2.4. Η αντιμετώπιση του ζητήματος κατά το άρθρο 19 παρ. 3 του αναθεωρηθέντος Συντάγματος από θεωρία και νομολογία Η δυνατότητα κάμψης της συνταγματικής επιταγής προς υπεράσπιση του κατηγορουμένου... 119 253
2.2.5. Η ρύθμιση του άρθρου 177 παρ. 2 ΚΠΔ... 126 2.3. Συμπερασματικές παρατηρήσεις... 133 ΙΙΙ. Προσωπικά δεδομένα και δημοσιοποίηση ονομάτων στις δικαστικές αποφάσεις... 135 3.1. Η προστασία της ιδιωτικής σφαίρας σε σύγκρουση με την αρχή της δημοσιότητας... 135 3.2. Πρόσβαση στις δικαστικές αποφάσεις που τηρούνται στο αρχείο του δικαστηρίου.. 138 3.2.1. Δικαίωμα πρόσβασης των διαδίκων... 139 3.2.2. Δικαίωμα πρόσβασης τρίτων Η σημασία της νομολογίας... 141 3.3. Πρόσβαση στις δικαστικές αποφάσεις που περιλαμβάνονται σε νομικά περιοδικά... 145 3.4. Το ζήτημα της πρόσβασης στις δικαστικές αποφάσεις μέσω των τραπεζών νομικών πληροφοριών στο διαδίκτυο... 147 3.5. Ο κανόνας της μη δημοσιοποίησης ονομάτων στις δικαστικές αποφάσεις υπό το πρίσμα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα... 151 3.6. Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα... 160 3.7. Επιχειρήματα υπέρ και κατά της ανωνυμοποίησης των δημοσιευμένων δικαστικών αποφάσεων... 162 IV. Ο ρόλος του εισαγγελέα στην απονομή δικαιο σύνης και προστασία προσωπικών δεδομένων... 169 4.1. Εισαγγελική παραγγελία προς επίδειξη 254
και χορήγηση δημοσίων εγγράφων από τη Διοίκηση... 169 4.1.1. Δικαίωμα πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα και προστασία προσωπικών δεδομένων... 169 4.1.1.1. Η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος πρόσβασης στο άρθρο 10 παρ. 3 Σ... 172 4.1.1.2. Το άρθρο 16 Ν. 1599/1986... 175 4.1.1.3. Το άρθρο 5 Ν. 2690/1999... 178 4.1.1.4. Ο Ν. 3448/2006 «για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημοσίου τομέα και τη ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης»... 182 4.1.1.5. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων ως περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα... 185 4.1.2. Η εισαγγελική παραγγελία και η νομική της φύση... 194 4.1.3. Δεσμευτικότητα εισαγγελικής παραγγελίας: Εισαγγελική παραγγελία ή άδεια της Αρχής;... 197 4.1.3.1. Σύμφωνα με τις Εισαγγελικές αρχές... 198 255
4.1.3.2. Σύμφωνα με την Αρχή... 200 4.1.3.3. Σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους... 204 4.1.3.4. Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη... 207 4.2. Εισαγγελική διάταξη προς δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων... 208 4.2.1. Η ρύθμιση του άρθρου 2 περ. β Ν. 2472/1997 περί δημοσιοποίησης δεδομένων σχετικά με ποινικές διώξεις ή καταδίκες... 208 4.2.1.1. Ο περιορισμός της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας του ατόμου... 212 4.2.1.2. Τεκμήριο αθωότητας και δικαίωμα πληροφόρησης... 214 4.2.1.3. Η περίπτωση της δημοσιοποίησης προσωπικών δεδομένων οροθετικών γυναικών προς προστασία της δημόσιας υγείας... 224 4.2.1.4. Αποτίμηση της ρύθμισης... 229 Συμπερασματικές παρατηρήσεις... 231 Βιβλιογραφία... 235 Αρθρογραφία... 241 Διαδικτυακοί τόποι... 249 256